Aon geeft overzichtelijk de belangrijkste punten weer over de elektrische voertuigen en het elektrisch rijden. Wat zijn de gevolgen voor de markt en hoe kan de markt daarop inspelen. Nieuwsgierig naar deze synopsis over het elektrisch rijden?

1. Management summary
Inleiding
Marktoverzicht
In bijna elke bedrijfstak speelt duurzame mobiliteit een belangrijke rol. In Nederland
rijden er momenteel 8 miljoen geregistreerde auto's, waarvan 630.000 auto's door
zakelijke rijders worden bereden. In de 'mobiliteitsbranche' wordt jaarlijks meer dan € 70
miljard omgezet en via verkeersbelastingen draagt de autobezitter ook fors bij aan de
schatkist. Volgens de prognose van de RAI Vereniging en de BOVAG zullen in 2011
480.000 nieuwe personenauto’s en 52.000 nieuwe bestelwagens verkocht worden.
Trends
Aanjager hiervan is de populariteit van de kleinere en zuinigere auto’s. Deze trend was
al in 2009 zichtbaar en die heeft zich in 2010 versterkt doorgezet. Dit is mede dankzij
het overheidsbeleid dat de aankoop van auto’s met lagere CO2-uitstoot stimuleert door
een lagere bpm en een nultarief voor de wegenbelasting. Momenteel is één op de drie
verkochte auto's belastingvrij. De populariteit van deze zeer zuinige, van bpm en mrb
(motorrijtuigenbelasting) vrijgestelde auto’s, heeft vanaf 2010 tot uitholling van de
belastinggrondslag geleid en daardoor achterblijvende belastingontvangsten.
Groene toekomst
De verwachte groei van hybride* voertuigen zal deze uitholling versnellen. In de zake-
lijke markt zullen elektrische voertuigen (EV's) dit jaar hun aandeel pakken, al is het al-
leen maar omdat bedrijven hiermee hun 'groene imago' willen onderstrepen. Er bestaat
namelijk een globale consensus dat men het aan toekomstige generaties verplicht is een
schone wereld achter te laten en de mondiale opwarming te reduceren. Voor een be-
langrijk deel valt dit te realiseren door de CO2-uitstoot van de miljarden auto's te vermin-
deren. Een hieruit voortvloeiende ontwikkeling is de elektrische auto. De vraag is echter
of de Nederlandse markt klaar is voor elektrische mobiliteit en of de huidige infrastruc-
tuur dit toelaat.
Deze summary geeft een overzicht van de risicoaspecten van het elektrisch rijden. Er
wordt een beeld geschetst van de consequenties voor de capaciteit van het huidige elek-
triciteitsnetwerk, de infrastructuur die nodig is om EV's te laten slagen en mogelijke knel-
punten die een brede uitrol in de weg staan. Tot slot wordt gekeken naar de praktische
implicaties van elektrisch rijden voor onder andere hulpdiensten, consumenten, dealer-
, garage- en leasemaatschappijen. Vanwege het hoge tempo van technische innovaties
betreffende EV's, kunnen bepaalde aspecten snel gedateerd zijn. Zodoende zal Aon de
ontwikkelingen op dit gebied nauwgezet blijven volgen.

2. Elektrisch Voertuig
Risicoaspecten
De belangrijkste risicoaspecten van elektrisch rijden zullen hieronder behandeld worden.
Veiligheid.
Laadinfrastructuur.
Restwaarde, hergebruik en demontage.
Hulpverlening.
Rol overheid.
De positie van de EV in de verzekeringsmarkt.
Veiligheid
Er bestaan diverse instellingen die de veiligheid van een auto kunnen toetsen. Eén daar-
van is Euro NCAP. Dit veiligheidsinstituut heeft botsproeven uitgevoerd met een aantal
EV's. De Mitsubishi i-MiEV behaalde in deze testen vier van de vijf sterren, wat een goede
score is. De Citroën Zero en Peugeot Ion kregen dezelfde rating vanwege de vergelijkbare
techniek en prestaties.
Dergelijke botsproeven zijn echter ontwikkeld voor conventionele auto's en zijn inmid-
dels grotendeels aangepast aan het karakter van een EV. Toch dient men hier nog een slag
te maken. De bestaande testen dienen te worden uitgebreid, onder andere door
botsproeven met de achterzijde van de auto te houden. Zeker gezien de toenemende
keuzemogelijkheden in het zogenoemde A-segment van EV's en het gebruik daarvan in
stedelijke regio's. Ten slotte kan de botstest nog verder uitgebreid worden met:
Een EV die gekoppeld is aan een laadpaal of andere vorm van opladen.
Monitoren van de batterij over een langere periode na de botsproef, in verband
met mogelijke gasvorming in de batterij.
2 Management summary

3. Te water gaan tijdens het rijden zonder dat veiligheidsvoorzieningen zoals
airbags en gordelspanners geactiveerd worden.
Testen van een aanvalsplan door hulpverleners bij calamiteiten met een EV in
parkeergarages.
Vanuit deze testresultaten de huidige botsproef verder geschikt maken voor
testen met plug-in hybride's* met stekker (namelijk twee energiebronnen).
De keuringseisen van de RDW dienen aangepast te worden aan de veranderende
technieken van EV's.
Laadinfrastructuur
De snelle ontwikkelingen van de laadinfrastructuur lopen nog niet gelijk met de ontwik-
kelingen van EV's, met mismatch als gevolg. Het razendsnelle proces van de innovaties
in laadtechnieken heeft ook consequenties voor de infrastructuur en voor de veiligheid
ervan. Tegenwoordig zijn snellaadstations die minimaal 64 ampère aankunnen, dat was
een jaar geleden slechts 11 ampère. Zodoende moeten de infrastructuur, de bekabeling
en de thuislaadvoorzieningen aan hogere veiligheidseisen voldoen.
Momenteel is men bezig met de introductie van inductieladen (draadloos). Als deze tech-
niek doorzet dan zal dat ook vergaande aanpassingen vragen van de huidige laadinfra-
structuur. Aanvullend onderzoek zou moeten uitwijzen of deze vorm van inductief laden
nieuwe veiligheidsaspecten met zich meebrengt zoals krachtige elektromagnetische
velden. Door de verbetering van het snelladen is de verwachting dat binnen een jaar de
oplaadtijd ongeveer gelijk is aan het tanken van fossiele brandstof.
De volgende conclusies kunnen hieruit getrokken worden:
EV's die de komende tijd op de markt komen, moeten het snellaadsysteem
aankunnen aangezien dit systeem de norm zal worden.
Voorafgaande aan de introductie van nieuwe vormen van laadinfrastructuur en beka-
beling is het raadzaam deze eerst te laten testen door gespecialiseerde instellingen.
Tijdens de ontwikkeling van woonwijken, parkeergarages en winkelstraten moet
worden geanticipeerd op snellaadinfrastructuur. Denk hierbij aan investeringen
in hoogwaardige transformatorhuisjes en bekabeling.
Energie- en petrochemiebedrijven dienen tankstations te voorzien van
laadinfrastructuur.
De overheid en netbeheerders moeten investeren in de aanleg van een digitaal
elektriciteitsnetwerk ('smart grid').
De EV's moeten worden uitgerust met een uniforme laadplug.
Restwaarde, hergebruik en demontage
Op dit moment bepaalt de batterij ongeveer eenderde van de prijs van een EV. Door
massaproductie zal deze verhouding snel veranderen. Vanwege de innovatie in batterij-
technologie zullen oude EV-modellen in waarde moeten inleveren.en wordt de
restwaarde hierdoor negatief beïnvloed. Een oude batterij met een beperkte capaciteit is
tenslotte weinig meer waard.
Onderstaande aspecten kunnen een positieve invloed op de restwaarde hebben:
Tijdens de ontwikkelingsfase van een nieuwe EV dient men te anticiperen op de
technische mogelijkheid om na enkele jaren gebruik de oude batterij te vervangen
door een nieuw type.
3 Management summary

4. Batterijlease. De rijder is dan geen eigenaar van de batterij en loopt zodoende geen
restwaarderisico.
Zakelijke EV-leasecontracten dienen te worden omgezet naar de particuliere markt.
Fabriek- en onderhoudsgaranties moeten worden uitgebreid met verlengde
garantieverzekeringen. Eventueel kan de autofabrikant of dealer terugkoop- of
inruilgaranties aanbieden.
De 'Nationale Batterij Pas' invoeren, in navolging van de Nationale Auto Pas.
Voor het hergebruik en de demontage van de batterij zijn er de volgende aanbevelingen:
Vanwege de geringe restcapaciteit dient buffercapaciteit op het elektriciteitsnet-
werk gecreëerd te worden. Dit kan door middel van hergebruik van EV-batterijen.
Het is raadzaam een convenant op te stellen met autofabrikanten voor het logistieke
traject van batterijen.
Het demontageproces van de batterij en de daaraan verbonden veiligheidsaspecten
dienen inzichtelijk te worden gemaakt.
Hulpverlening
Om de (Europese) hulpverlening voor EV's naar een hoger plan te tillen en om de
hulpverlening adequaat en veilig te laten plaatsvinden, dienen hulpverleners (zoals
brandweer, bergingsbedrijven en pechservicebedrijven) al in een vroeg stadium
betrokken te worden bij de technische ontwikkeling van een EV.
Aon adviseert hierin de volgende stappen:
Het optimaliseren van regelgeving om de technische data van EV's met
bovengenoemde partijen uit te wisselen en snel te kunnen updaten.
Een convenant tussen de autofabrikanten en hulpverleners over de uitwisseling van
technische gegevens op te stellen.
Het invoeren van hulpverleningsoefeningen bij kop-staartbotsingen, te water
raken en autobrand.
Er dient gestreefd te worden naar een uniforme deactiveringsprocedure om de
auto spanningsvrij te maken in het geval van een calamiteit.
Het houden van aanvalsoefeningen bij brand in publieke laadinfrastructuur
(inclusief parkeergarages) en tijdens het (thuis)laden.
Technische gegevens EV voor hulpverleners
4 Management summary

5. Rol overheid
De Nederlandse overheid speelt een belangrijke rol bij het faciliteren van de introductie
van EV's. Om de elektrische auto aantrekkelijker te maken, dient de overheid de
concurrentiepositie van de EV ten opzichte van de ICE* te verbeteren.
Het advies van Aon hierin is:
Het verduurzamen van de elektriciteitsproductie om een significante CO2-reductie
te realiseren.
Het versoepelen en verminderen van regelgeving, waardoor het laadinfrastructuur
sneller geplaatst kan worden.
Men dient rekening te houden met het 'afbreukrisico' door negatieve publiciteit
in het geval van calamiteiten met EV's. Dit kan worden voorkomen door proactief
crisismanagement toe te passen.
De samenwerking tussen stakeholders dient gestimuleerd te worden om innovatie
te bevorderen.
Verzekeringsmarkt
Na de mondiale introductie van de eerste hybride auto door Toyota in 1997, heeft de
verzekeringsmarkt haar perceptie ten opzichte van het risicoprofiel van dergelijke auto's
niet of nauwelijks gewijzigd.
Meer fluisterstille en snel accelererende EV's kunnen leiden tot meer ongevallen. Of dit
werkelijk gebeurt en welke consequenties dit heeft op de verzekeringsmarkt is nog niet
te overzien. Na een jaar zal moeten blijken of het schadebeeld van motorrijtuigenverze-
keraars door EV's nadelig is beïnvloed. Op dit moment nog niet in te schatten welke
consequenties de ontwikkeling op het gebied van het stijgen in aantallen van EV's heeft
voor de aansprakelijkheidsverzekeringen. De verzekeringsmarkt reageert met premie- of
polisaanpassingen als er trends zijn af te lezen uit schadestatistieken in de EV-branche.
Aangezien de restwaarde van een EV ten opzichte van een conventionele auto wezenlijk
anders is, is een passende verzekeringsoplossing noodzakelijk. Aon heeft initiërend ver-
zekeraars gevraagd speciale polisvoorwaarden samen te stellen die specifiek aansluiten
op het risicoprofiel van de EV.
Het advies hierin is:
De nieuwwaarderegeling bij total loss of diefstal dient verlengd te worden.
De schadevaststelling moet worden gedaan door expertisebureaus die bekend
zijn met elektrotechniek.
Verzekeringsdekking in geval van schade met betrekking tot het laadproces
(publiekelijk en bij thuisladen).
De schadeontwikkeling dient te worden bewaakt.
5 Management summary

6. Conclusie
Het risicoprofiel van de dealerbedrijven zal door de toename van het aantal EV's ook sterk
veranderen. De automonteur wordt opgeleid tot elektromonteur en de autoverkoper
wordt een mobiliteitsadviseur. Dat betekent dat het aftersales traject met betrekking tot
de advisering over laadinfrastructuur door de dealer wordt ingevuld en er een nieuwe
vorm van dienstverlening ontstaat. Vanwege het feit dat EV's uit minder onderdelen
bestaan dan ICE's, is de verwachting dat zij minder onderhoud zullen vergen.
Het onderzoek dat Aon heeft uitgevoerd richt zich op elektrische auto's. Door de
resultaten van het onderzoek helpen we de verzekeringsindustrie adequate verzekerings-
producten te ontwikkelen om potentiële risico's, zeker in de introductiefase, af te dekken.
Hierdoor stellen met name de particuliere kopers hun bezit veilig in geval van een schade
aan hun EV.
Aon heeft met dit onderzoek vanuit een helikopterview een aanzet gegeven om stakehol-
ders met elkaar te verbinden en is bereid om haar kennis en expertise in te zetten om
duurzame mobiliteit naar een hoger plan te trekken..
Over Aon
Aon Nederland, toonaangevend adviseur in risicomanagement, employee benefits en
verzekeringen, draagt bij aan het realiseren van de ambities van zijn cliënten. In
Nederland heeft Aon 10 kantoren met 1.800 medewerkers. Het bedrijf maakt deel uit van
Aon Corporation, Chicago, USA. Het wereldwijde Aon-netwerk omvat circa 500 kantoren
in meer dan 120 landen en telt ruim 59.000 medewerkers. Hiermee is Aon een van de
grotere financiële dienstverleners ter wereld. Aon Corporation is gespecialiseerd in
financiële en verzekeringsdienstverlening en staat genoteerd aan de effectenbeurs van
New York (NYSE:AON). Aon is hoofdsponsor van Manchester United, lees hierover op
www.aon.com/unitedin2010. Meer informatie over Aon: www.aon.nl.
6 Management summary

7. * uitleg afkortingen
Een EV is een auto met een elektromotor die volledig wordt aangedreven door een accu.
Een ICE staat voor 'internal combustion engine' een auto die volledig wordt aangedreven
door een conventionele verbrandingsmotor die gebruik maakt van fossiele brandstoffen.
Hybride auto's zonder stekker die verschillen van de laatste categorie, de plug-in
hybrides mét stekker.
Aon bedankt de volgende organisaties voor het verlenen van hun medewerking aan dit
onderzoek:
ARN Advisory Moditech Rescue Solutions
Athlon Car Lease Nationale Nederlanden
Dekra Nissan
Delta Lloyd Peugeot
Dirkzwager Advocaten Platform Elektrische Mobiliteit (PEM)
E-Laad Renault
ING Car Lease The New Motion
KEMA TNO
LeasePlan Van Peperzeel
Informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Evert-Jeen van der Meer of
Raoul van Boekholdt, T 020 - 430 5639, E evert-jeen.van.der.meer@aon.nl.
7 Management summary

8. 6863aa