1. Invloed van de Bulbsweep bij de
bestrijding van galmijt in tulpen
In opdracht van
ArcaZen Micro Clean Solutions
maart 2011
F. Kreuk
11093
Proeftuin Zwaagdijk
Tolweg 13
1681 ND Zwaagdijk-Oost
Telefoon (0228) 56 31 64
Fax (0228) 56 30 29
E-mail: proeftuin@proeftuinzwaagdijk.nl
www.proeftuinzwaagdijk.nl

2. INHOUDSOPGAVE
1. INLEIDING…………………………………………………………………….….. 3
2. PROEFOPZET…………………………………………………………….………. 3
3. VARIANTIE ANALYSE………………………………………………………….. 4
4. RESULTATEN……………………….……………………………………………. 5
4.1 Galmijtbeoordeling………………………………………………………… 5
4.2 Oogstresultaten…………………………………………………………….. 5
5. CONCLUSIES……………………………………………………………………... 6
6. BIJLAGEN
1. Foto’s…………………………………………………………………………….…. 8
2. Verwerkte resultaten……………………………………………………………… 9
3. Proefopzet………………..…………………………………………………………. 10

3. INVLOED VAN DE BULBSWEEP BIJ DE BESTRIJDING VAN GALMIJT IN
TULPEN
1. INLEIDING
Galmijten vormen in de teelt en broeierij van tulpen de laatste jaren een steeds groter
probleem. In de bloementeelt kunnen galmijten vlekjes in de bloem veroorzaken en daarnaast
kan er een vertraagde of zelfs geen opkomst tijdens de bollenteelt en broeierij optreden. Matig
en zwaar aangetaste bloemen zijn onverkoopbaar. Tevens is bekend dat galmijt het TVX-virus
kan overbrengen.
Met het huidige advies worden de mijten bestreden met het middel Actellic 50
ruimtebehandeling 10-60 ml per 10 m3 of bollen druipnat spuiten met 0,5-1%. Dit middel
werkt weliswaar goed tegen galmijten, maar door verkeerde toepassing (te laat, te slechte
verdeling of een te lage frequentie) is de effectiviteit vaak onvoldoende.
In opdracht van ArcaZen Micro Clean Solutions is in deze proef gekeken naar de invloed van
de BulbSweep op galmijt in tulpen. De BulbSweep is een apparaat die ultrasonore trillingen
(geluidsgoven) in het spoelwater produceert. Volgens de literatuur kunnen schimmels, algen
en mijten onschadelijk gemaakt worden door deze bloot te stellen aan geluidsgolven. Door het
spoelwater te behandelen met geluidsgolven wordt getracht galmijten onschadelijk te maken.
De proef is uitgevoerd door Proeftuin Zwaagdijk onder nummer 11093.
2. PROEFOPZET
De proef bestond uit 3 behandelingen in 4 herhalingen. Behandeling 4 is extra aan de proef
toegevoegd. Deze behandeling is in enkelvoud uitgevoerd. De behandelingen staan in tabel 1.
Tabel 1. Behandelingen
methode behandeltijd plantmateriaal
1 onbehandeld - niet geïnfecteerd
2 onbehandeld - geïnfecteerd
3 Bulbsweep 2 maal 600 Watt 60 seconden geïnfecteerd
4 Bulbsweep 2 maal 600 Watt 30 seconden geïnfecteerd
Voor de proef is de cultivar ‘Leen van der Mark’ plantmaat 12-14 gebruikt. Er is gebruik
gemaakt van een biologisch partij bollen, waarbij de kans op natuurlijke infectie groter is.
Voor het planten zijn de bollen per veldje afgeteld en is het plantgewicht gelijk gemaakt. De
afwijking die hierbij gehanteerd werd, was 1% boven of onder het totale gemiddelde
plantgewicht.
De bollen van behandeling 2, 3 en 4 zijn 3 weken lang kunstmatig geïnfecteerd met galmijt.
Behandeling 4 is extra aan de proef toegevoegd. Deze behandeling is in enkelvoud uitgevoerd
en niet statistisch geanalyseerd.
Direct na het verstrijken van de kunstmatige infectie zijn de bollen van de behandelingen 3 en
4 op 22 september 2010 behandeld met de BulbSweep. De onbehandelde bollen zijn voor een
eerlijke vergelijking alleen gedompeld in water. Na de toepassing zijn de bollen terug
gedroogd en apart van elkaar bewaard om herbesmetting te voorkomen.
De bollen zijn op 14 januari 2011 geplant en op 4 februari zijn de tulpen in de kas geplaatst
bij een kastemperatuur van 17ºC.
3

4. In tabel 2 staan de broeierijgegevens vermeld.
Tabel 2. Broeierijgegevens
Cultivar en plantmaat ‘Leen van der Mark’ 12-14
Koeldatum 22 oktober 2010
Plantdatum 14 januari 2011
Inhaaldatum 4 februari 2011
Bloeitijd rond 25 februari
Broeifust Plastic Nipla bak 40 x 60
Aantal herhalingen 4 (behandeling 4 = 1 herhaling)
Aantal bollen per bak 50
Kastemperatuur 17 °C
Proefplaats Proeftuin Zwaagdijk
Bij de oogst zijn de door galmijt aangetaste planten geteld. De aangetaste planten zijn
onderverdeeld in de klasse: licht, matig en zwaar aangetast. Na de galmijtbeoordeling zijn de
tulpen gemeten en gewogen. Van iedere behandeling is de plantlengte (cm) en het
plantgewicht (g) bepaald.
3. VARIANTIE ANALYSE
Met behulp van de variantie-analyse is bepaald of de behandelingen significant van elkaar
verschillen. Er is gewerkt met een betrouwbaarheidsinterval van 95% (P = 0,05). De LSD geeft
het kleinst betrouwbare verschil aan. Indien het verschil tussen twee getallen groter is dan de
LSD dan is het verschil betrouwbaar. Voor de duidelijkheid is dit in de tabel weergegeven met
letters. Wordt een behandeling gekwalificeerd met a en de andere met b dan is er sprake van
een significant verschil, echter verschillen tussen a en ab zijn niet significant. De p-waarde die
onder de tabel vermeld is geeft de significantie aan, hoe kleiner dit getal is hoe groter de
significantie. De afkorting n.s. die soms in de tabel gebruikt wordt, betekent niet significant.
Foto. V.l.n.r. licht, matig en zwaar aangetast
4

5. 4. RESULTATEN
4.1 Galmijtbeoordeling
Vlak voor de oogst zijn de bloemen per stuk beoordeeld. De aangetaste planten zijn
onderverdeeld in de klasse licht, matig en zwaar aangetast (zie foto). In tabel 3 staan het
aantal aangetaste planten, het percentage aangetaste planten en de galmijtindex vermeld. De
galmijtindex is berekend door het aantal licht aangetaste planten met 1 te vermenigvuldigen,
matig aangetast met 2 en zwaar aangetast met 3.
Tabel 3. Resultaten galmijtbeoordeling.
methode behandeltijd aantal aangetast % aangetast galmijtindex
1 onbehandeld niet geïnfecteerd - 4,0 b 8,3 a 5,2 a
2 onbehandeld geïnfecteerd - 7,3 c 16,3 b 14,0 b
3 BulbSweep 2 maal 600 Watt 60 seconden 1,0 a 2,0 a 1,8 a
4 BulbSweep 2 maal 600 Watt 30 seconden 0,0 0,0 0,0
P-waarde 0,005 0,006 0,010
Lsd 2,8 6,8 6,6
De tulpen behandeld met de BulbSweep (60 seconden) waren niet vrij van galmijt, maar de
aantasting was wel veel lager dan onbehandeld geïnfecteerd.
De enkelvoudige behandeling met een tijdsduur van 30 seconden met een geïnstalleerd
vermogen van 2 maal 600 Watt was vrij van galmijt. Niet duidelijk is waarom de toepassing
bij 30 seconden wel vrij van galmijt was en bij 60 seconden niet.
In de onbehandeld niet geïnfecteerde bollen was een natuurlijke aantasting aanwezig.
4.2 Oogstresultaten
Bij de oogst is het steelgewicht (gram) en de plantlengte (cm) bepaald. In tabel 4 zijn de
resultaten gepresenteerd.
Tabel 4. Gewasbeoordeling bij de oogst
plant plant
behandelingen gewicht (g) lengte (cm)
1 onbehandeld niet geïnfecteerd - 36,6 55,0
2 onbehandeld geïnfecteerd - 36,6 54,9
3 BulbSweep 2 maal 600 Watt 60 seconden 36,2 55,4
4 BulbSweep 2 maal 600 Watt 30 seconden 37,3 56,1
p- waarde 0,721 0,482
Lsd n.s. n.s.
Zowel bij het plantgewicht als bij de plantlengte waren er geen betrouwbare verschillen
tussen de behandelingen.
5

6. 5. CONCLUSIES
De BulbSweep had een positieve invloed bij de bestrijding van galmijt in tulpen. De
bestrijding was niet 100% maar de aantasting werd flink gereduceerd. De enkelvoudige
behandeling met een tijdsduur van 30 seconden met een geïnstalleerd vermogen van 2
maal 600 Watt was vrij van galmijt.
De behandeling van de bollen met de BulbSweep was veilig voor de tulpen.
6

7. 6. BIJLAGEN
1. Foto’s
Foto 1. Onbehandeld geÏnfecteerd
Foto 2. BulbSweep 2 x 60 Watt 60 seconden
7

8. 2. Verwerkte resultaten
aantal aantal aantal
plant plant galmijt galmijt galmijt aantal % galmijt
beh. herh gewicht lengte licht matig zwaar aangetast aangetast index
1 A 36,5 54,9 3 0 0 3 6,3 3
1 B 36,2 55,6 3 1 0 4 8,2 5
1 C 36,7 55,1 3 0 0 3 6,3 3
1 D 36,8 54,3 3 2 1 6 12,5 10
2 A 37,1 56,0 1 1 4 6 14,6 15
2 B 36,5 55,0 3 2 4 9 20,9 19
2 C 36,2 54,1 2 1 0 3 5,8 4
2 D 36,5 54,6 6 3 2 11 23,9 18
3 A 36,4 55,9 0 0 0 0 0,0 0
3 B 37,4 55,7 0 1 0 1 2,1 2
3 C 36,4 55,6 0 1 0 1 2,0 2
3 D 34,6 54,3 1 1 0 2 4,0 3
4 A 37,3 56,1 0 0 0 0 0,0 0
8

9. 3. Proefopzet
Doel
Aantonen van de werking van de Bulbsweep bij het doden van galmijten.
Cultivar : Leen van der Mark
Bolmaat : 12-14
Tabel. Behandelingen.
methode behandeltijd plantmateriaal
1 onbehandeld - niet geïnfecteerd
2 onbehandeld - geïnfecteerd
3 Bulbsweep 2 maal 600 Watt 60 seconden geïnfecteerd
4 Bulbsweep 2 maal 600 Watt 30 seconden geïnfecteerd
Het geïnfecteerde plantmateriaal is kunstmatig geïnfecteerd (3 weken lang).
Broeifust : Hydrobak (priktray)
Substraat : bassinwater 90% + leidingwater 10%
EC : bewortelen: 1,8, kas: 1,5
pH : 6,5
Bemestingschema : CaCl + CaNO3 (50% + 50%)
Bolontsmetting : geen
Aantal liter water per bak :6
Temperatuurbehandeling : 20 °C + 9 °C + 2 °C (1/12)
Aantal koude weken : 15
Koeldatum : 22 oktober 2010
Plantdatum : 14 januari 2011
Inhaaldatum : 4 februari 2011
Kastemperatuur : 17 °C
Aantal bollen per veld : 50
Aantal behandelingen :4
Aantal herhalingen : 4 (behandeling 4 = 1 bak)
Totaal aantal veldjes : 3 x 4 + 1 = 13
Proefplaats : Proeftuin Zwaagdijk
Waarnemingen
- groeiproces volgen, bijzonderheden signaleren
- beoordelen galmijtaantasting op de bloem (in klasse licht, matig en zwaar aangetast)
- Bij de oogst gewicht, plantlengte en totaal uitval bepalen.
9