Hidrografia - Pasurit nëntokesore (minerale) - Alpet Shqiptare

2. Objektivat dhe hapat e veprimtarisë
Objektivat
• Të evidentoni larminë e pasurive
natyrore në trevat Shqipëtare
• Të jepni me foto hartën fizike të
trevave Shqiptare
• Të vlerësoni Pasuritë natyrore të
trevave Shqiptare në diversitetin
e mjedisit gjeografik të tyre.
Hapat
1. Shpjegoni pasuritë natyrore të
trevave Shqiptare nêpermjet
fotoe dhe përshkrimit me
shkrim
2. Përgaditeni hartën fizike me
plastelinë, ngjyra ose me
imazhe me foto
3. Zgjidhni një nga mënyrat e
mëposhtme për të prezentuar
punë tuaj
• .Me shkrim
• .Me Power Point
• Me album fotosh

3. HIDROGRAFIA
Hidrografia ka një rol të rëndësishem në pasuritë natyrore në trojet shqiptare pasi që
në Shqipëri gjenden 2 dete një gamë e madhe lumenjësh si dhe nje numër te madh
liqenesh, gjë që I jep Shqipërisë një pamje shumë tërheqese përmirsim të klimes si
dhe perfitime ekonomike
Gjatësia e vijës kufitare të Republikës së Shqipërisë ne vijë bregdetare eshte 316 km ,
48 km vijë ndarëse përmes lumenjve dhe 73 km përmes liqeneve. ​ Pozita gjeografike
në brigjet e detit Adriatik dhe të detit Jon, kushtet klimaterike, relievi i thyer,
kryesisht kodrinoro-malor, përhapja e madhe e shkëmbinjve të përshkueshëm nga
uji dhe veprimtaria e njeriut kanë kushtëzuar pasuritë e mëdha ujore dhe
shumëllojshmërinë e tyre: dete, liqene, lumenj, përrenj dhe burime ujore Deti
Adriatik dhe deti Jon kane rendesi te madhe gjeografike dhe ekonomike. Ato
ndikojne ne zbutjen e klimes. Ne ujerat e tyre gjuhet nje sasi e madhe peshku, kurse
ne lagunat ne lagunat nxirret kripa. Keto dete i lidhin trevat shqiptare me shtetet e
tjera.​ Liqenet jane te shumta dhe te shumellojshme (tektonike, karstike ose nga
tretja e gelqeroreve dhe e gjipseve, akullnajore dhe artificiale). Ato kane rendesi te
madhe gjeografike, ekonomike dhe sidomos turistike.​​ Siperfaqja hidrografike eshte
43 305 km katrore, nga te cilat 28 550 jane brenda kufirit te saj.

4. Harta Hidrografike e trevave Shqipëtare e shoqëruar me shembuj me
foto
Deti Adriatik
Deti Jon
Liqeni I Shkodrës
Lumi Vjosa

5. Pasurit nëntokësore –mineralet, në trojet
Shqipëtare
Shumëllojshmeria e shkembinjve që ndërtojnë truallin e trevave shqiptare ka bére që edhe pasuritë
minerale te jenë te larmishme. Pasurite minerale te trevave shqiptare mund t'i grupojmë ne 3 lloje:
1. e te djegshme (qymyret, linjiti, torfat,asfalti,nafta,gazi natyroreLend), te cilat gjenden ne truall
te perbere nga shkembinje terrigjene. Persa I perket shtrirjes gjeografike, zona me e pasur
qymyrmbajtese te tipit te linjit eshte ne Fushe-Kosove, ndersa ne Sqiperi qymyrguri gjendet ne
rajonin perendimor dhe juglindor. Nafta dhe gazi natyror jane perqendruar me teper ne Rajonin
Perendimor dhe zonat kodrinore te tij (Ballsh)
2. Ne Minerale metalore bejne pjese: plumbi, zinku, kromi, bakri, hekur-nikeli, mangani
etj. Ato gjenden ne zona te ndertuara nga shkembinje magmatike. Shperndarja per sa i perket
qyteteve eshte e larmishme, keshtu Bakri gjendet me teper ne zonen e Mirdites (Kurbnesh, Rubik,
Thirre) etj. Kromi gjendet ne Batër, Bulqize, Kalimash te Kukesit etj. Hekur-Nikeli gjendet me teper ne
rajonin juglindor te Shqiperise si ne: Gur te Kuq, Bushtrice, Pishkash. Kurse minerali I Plumb-Zinkut
eshte I perhapur ne Kosove, ne pjesen veriore te saj kryesisht ne Trepc (Mitrovic)
3. Minerale jometalore (Asbesti, talku, kuarci, argjilat, gelqeroret, rerat) keto kan perhapje me te
gjere. Keto gjenden ne shkembinje magmatike dhe sedimentare. Keta lloj mineralesh I gjejme ne
malesine Puke-Mirdite, Tropoje, Kukes, Tepelene, Delvine etj. Materialet e ndertimit si guri gelqeror,
mermeri, rera, argjila etj, jane te perqendruar ne pothuajse pjesen me te madhe te treveve
sqhiptare.

6. Harta e pasurive minerale të trevave Shqiptare e
shoqëruar me legjendë

7. Alpet e bukura Shqiptare
• Informacion.
Një nga territoret më atraktive dhe më magjepse të trevave shqiptare me bukuri të shumta natyrore dhe pasuri të mëdha
turistike, janë Alpet shqitare. Të përfaqësuara nga një reliev malor me kontraste të shumta, të përshkuara nga lugina
lumenjsh me ujëra të kristalta, gryka dhe qafa malesh që të intrigojnë të vazhdosh më tej për të eksploruara natyrën, me një
bimësi të pasur, Alpet shqiptare përfaqësojnë një perlë me vlera unikale për Shqipërinë madje edhe në botë. Alpet i
përngjajnë një kupole me majën të lartë Jezerca 2694 m nga e cila dalin në formën e rrezeve vargjet malore me maja të
mprehta dhe me shpate të thepisura. Nuk ka si të mos tërheqin vemendjen e vizitorëve format e shumta karstike, akullnajore,
fluviale etj me një bukuri mistike ku natyra ka bërë kompromis me veten dhe me njeriun. Majat e maleve në këtë territor
duket sikur arrijnë qiellin. Bukuria mahnitëse e tyre pasqyrohet në ujërat kthjellta të lumenjve si Shala, Valbona, Curraj, Cemi,
Moraça, etj si dhe në liqenet akullnajore të tilla ato të Pejës, Jezercës, Dobërdolit, Sylbicës etj ofrojnë një qetësi përrallore
dhe një nivel adrenaline e cila ndryshon në çdo moment që shijon bukuritë e shumta të kësaj hapësire. Male të tilla si
Radohima, Maja Hekurave, maja e Arapit, maja e Shkelzenit, etj shërbejnë si pika triangulacioni, duke ofruar një panoramë të
ndryshme e cila tundon shpirtin aventuror të cdo vizitori për të parë bukuritë natyrore përreth tyre. Kësaj oferte natyrore
tepër të pasur e cila mund të shfrytëzohet për qëllime turistike i shtohet edhe larmia e florës dhe faunës. Kater katet e
bimësisë dhe kushtet edafike sa të ngjashme aq edhe të ndryshme në këtë hapësirë ka kushtëzuar edhe ekzistencën e një
sërë bimësh dhe kafshësh endemike të cilat paraqesin jo vetëm interes me karakter studimor por gjithashtu e pasurojnë
dekoracion turistik të saj. Monumentet e shumta natyrore si kanioni i Shoshaj, i Valbonës, i Cemit, shpella e Dragobisë, e
majës së Arapit, shpella e Rrathëve, shpella e Akullit, shpella e Haxhisë, shpella e Njerzëve të Lagur, burimi i Shoshaj,
Valbonës, Okolit, Shtrazës, Kirit, Koprishtit, Vuklit etj ujëvara e Thethit, Grunasit, etj si dhe biomunumentet e shumta si
ahishta e Gurra e Hasan Gashit, rrobulli në liqenin Ponarëve, bredhishta e Rragamit, pisha Flamur e qafës së Pejës, Habitati i
Salamandrës, rrapi i Toplanës janë një tregues shumë domethënës për pasuritë e mëdha natyrore të kësaj zone në funksion
të turizmit. Kësaj i shtohet ekzistenca e zonave të mbrojtura si Parku kombëtar i Thethit, Parku kombëtar i Valbonës, të cilat
janë një garanci për jetëgjatësinë e këtyre bukurive natyrore jo vetëm në të tashmen por edhe në të ardhmen. Një potencial
tjetër i çmuar i Alpeve shqiptare është pasuria kulturore, mikëpritja dhe bujaria e madhe banorëve të zonës. Disa nga zonat
më të njohura turistike të Alpeve janë Thethi, Razma, Valbona, Vermoshi,etj. Këtu duhet shtuar edhe lugina e Drinit me
bukuri epike, ku një udhëtim me traget nga Fierza për në Koman do të linte impresione të paharrueshme edhe për vizitorët
më indiferent.

8. Foto të Alpeve Shqiptare