SlideShare una empresa de Scribd logo

Ringjallja

•
•
Lexo dhe Mëso
Lexo dhe Mëso

Libra Shqip (Mburoja E Muslimanit) https://mburojaemuslimanit.page.tl Lexo Dhe Mëso https://www.facebook.com/mosuzemero Shpjegimi i 40 Haditheve https://www.facebook.com/Shpjegimii40Haditheve Mburoja e Muslimanit https://www.facebook.com/mburojaemuslimanit.page.tl/ 40 hadithe të Imam Neveviut https://www.facebook.com/40haditheImamNeveviu Kur'ani Shqip https://www.facebook.com/shpjegimiikuptimevetekuranit Kopshti i të mençurve https://www.facebook.com/kopshtiitemenqurve Rregullat Islame https://www.facebook.com/rregullatislameselefi 40 Hadithe Mbi Moralin https://40hadithembimoralin.page.tl/ Akidja e Selefëve https://akidjaeselefeve.page.tl/ Kopshti i të mençurve https://kopeshtinjerezve.page.tl/ KURAN-i https://kuran-i-shqip.page.tl/ Libri i Dijes https://libriidijes.page.tl/ Shpjegimi i 40 Haditheve të Imam Neueuiut dhe shtesës së Ibn Rexhebit. https://shpjegimii40haditheve.page.tl/ Shpjegimi i Tre Parimeve https://shpjegimiitreparimeve.page.tl/ Xhamia e Haxhi Ymerit https://xhamiaehaxhiymerit.page.tl/

Educación
1 de 109
Descargar para leer sin conexión
2 Titulli orgjinal: ‫البعث‬ ‫إثبات‬ ‫في‬ ‫الكريم‬ ‫القرآن‬ ‫مسلك‬ Titulli në shqip: Metoda e Kuranit të Lartë në vërtetimin e ringjalljes. Autor: Shejkh Ali ibën Nasir Fekihij - Allahu i Lartësuar e ruajttë - . Përkthyes: Spartak Ejjub Spahija Botuesi: Dituria e Dobishme Mail: dituriaedobishme@gmail.com
3 Hyrje Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotë. Të gjitha falenderimet dhe lavdërimet i takojnë Allahut. Ne e falënderojmë Atë, i kërkojmë ndihmë, falje dhe tek Ai pendohemi. Ne kërkojmë strehim tek Allahu prej sherrit të veteve tona dhe prej të keqes së veprave tona. Atë që udhëzon Allahu nuk ka kush ta humbas dhe atë që Allahu e shpie në humbje nuk ka kush e udhëzon. Dëshmoj se nuk meriton të adhurohet askush tjetër përveç Allahut, Një të Vetëm, e të paortak, dhe dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i Dërguar i Tij - sal- lAllahu alejhi ue sel-lem - . Më pas: Allahu i ka krijuar robërit e Tij për t’iu bindur Atij dhe i ka ngarkuar për ta adhuruar Atë të Vetëm, siç ka thënë i Lartësuari: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱠ‬ :‫ذاريات‬ ‫ال‬ ٥٦ “Dhe Unë (Allahu) nuk i krijova njerëzit dhe xhindët, veçse që ata të më adhurojnë vetëm Mua.” [Surja Dharijat, 56] Ai ua ka përshkruar atyre rrugën e drejtë, ashtu sikurse ua ka sqaruar rrugën e gabuar. Duke qenë se vet natyra njerëzore ka prirje për të pranuar të mirën dhe të keqen, siç ka thënë i Lartësuari: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱠ‬ :‫س‬ ‫شم‬ ‫ال‬ ٧ - ٨
4 “(Betohem) për Nefsin (Ademin, njeriun ose shpirtin) dhe për Atë që e përsosi atë në përmasa. Pastaj i tregoi atij çfarë është e gabuar për të dhe çfarë është e drejtë për të!” [Surja Shems, 7-8] ndodh që ndonjëherë ana e keqe mbizotëron mbi atë të mirën, si reagim të motivit të ëndjes që ekziston në natyrën njerëzore. Ajo, në pjesën më të madhe të rasteve, e prin personin për tek tejkalimi i atyre kufijve të cilat njeriu është i obliguar për të mos i tejkaluar, prandaj dhe ndodh padrejtësia ndaj të tjerëve. Aktualiteti na tregon se shumë prej atyre që kanë kryer krime dhe padrejtësi ndaj të tjerëve, e kanë lënë këtë jetë ndërkohë që i shtypuri nuk ia ka marrë hakun zullumqarit, duke e ditur se gjithë kjo është realizuar nën Dijen e Allahut të Plotëfuqishmit, të Gjithëzotit, Gjithëdëgjuesit, Gjithëshikues, i Cili e vonon marrjen e hakut, mirëpo nuk lë pa marrë hakun, i Cili ia ka ndaluar Vetes së Tij padrejtësinë dhe e ka bërë atë të ndaluar ndërmjet robërve. Duke qenë se shtypësi dhe i shypuri e kanë lënë këtë jetë ndërkohë që i shypuri nuk e ka marrë hakun e tij prej zullumqarit, duke qenë se Drejtësia e Allahut obligon hakmarrjen dhe se i shtypuri duhet ta marrë hakun e tij prej zullumqarit, atëherë patjetër që duhet të ketë një jetë tjetër në të cilën kërkohen të drejtat midis robërve dhe në të cilën merret haku i të shtypurit prej zullumqarit. Kjo jetë do të jetë atë ditë kur Allahu do t’i ringjalli njerëzit prej varreve: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱠ‬ :‫المعارج‬ ٤٣ “Ditën kur do të dalin me të shpejtë nga varret si të jenë duke bërë gara për të arritur nishanin (cakun),” [Surja Mearixh, 43]
5 Prandaj, është obligim për njeriun që të besojë se ajo do të ndodhë dhe do të realizohet. Kjo është çështje tek e cila na ka udhëzuar logjika, dhe na e ka obliguar ta pranojmë. Gjithashtu, citatet fetare na kanë treguar për të. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﱠ‬ :‫مؤمنون‬ ‫ال‬ ١١٥ “A menduat se Ne ju kishim krijuar për kotë (e pa ndonjë qëllim) dhe se nuk do të mund të silleshit prapë te Ne?” [Surja Mu’minun, 115] Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﱠ‬ :‫ة‬ ‫يام‬ ‫الق‬ ٣٦ - ٤٠ “A mendon njeriu se do të lihet i braktisur (pa përgjegjësi, pa u urdhëruar dhe pa u ndaluar)? A nuk qe ai një Nutfah (lëng i ngjizur i vezëve të bashkuara, pikë e farës) e derdhur? Pastaj u bë një Alakah (gjak i mpiksur); pastaj (Allahu) i dha trajtë dhe formë atij në përpjestimin e duhur. Dhe e bëmë atë në çift: mashkullin dhe femrën. A nuk është Ai (Allahu i Cili e bëri këtë) i Zoti të ngjallë të vdekurit?” [Surja Kijame, 36-40] Mirëpo, shumë njerëz devijuan në këtë temë. Logjika e tyre iu dobësua nga të konceptuarit e saj, andaj ata e mohuan ringjalljen pas vdekjes pa pasur kurrëfarë argumenti, pëveçse atyre u dukej larg mundësive ringjallja pas shprishjes dhe copëtimit të trupave.
6 Çështja e ringjalljes Duke qenë se çështja e ringjalljes, gjykimit, rikthimit të të vdekurve në jetë pas shprishjes, copëtimit dhe përzierjes së trupave të tyre me pjesët e tokës është prej çështjeve problematike të besimit, çështja e saj është si çështja e Teuhidit (veçimit të Allahut në adhurim) nga aspekti i të çuditurit dhe të habiturit. Kjo gjë që ju është dukur e jashtëzakonshme u bë shkak që ata të cilët e mohojnë ringjalljen të çuditen me ata të cilët besojnë dhe e pohojnë atë. Allahu i Lartësuar thotë duke sqaruar se si çuditen ata mohues: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ١ - ٣ “Kaf. Betohem për Kur’anin e lavdishëm! Jo! Por habiten se atyre u ka ardhur një këshillues (Muhammedi) nga mesi i tyre. Kështu mosbesimtarët thonë: “Kjo është diçka shumë e çuditshme! Vallë kur ne të vdesim dhe të jemi bërë pluhur (a do të ringjallemi?)! Ai është një kthim i largët.” (Surja Kaf, 1-3) Prandaj, Kur’ani ka ndjekur metoda të ndryshme për vërtetimit e ringjalljes.  Ndonjëherë përmend dyshimin, pastaj e refuzon atë.  Ndonjëherë përmend fillimisht argumentin, dhe pas drejtimit të tij, ai e sjell atë si çështje.  Ndonjëherë njofton për ringjalljen dhe për gjykimin me një njoftim tepër të prerë dhe bindës, duke mos e zgjatur argumentin sepse ai është i qartë.
7 Metodat e Kur’anit të Lartë në shpjegimin e kësaj çështje është qartësuar në atë lloj mënyre që instikti i njeriut e pranon, është e lehtë dhe e qartë, ngase ai është fjalim që i drejtohet natyrës së pastër njerëzore, fjalim ky që natyra e tij njerëzore e arrin ta konceptojë e ta kuptojë. Kur’ani i Lartë i ka kushtuar rëndësi çështjes së ringjalljes ashtu sikurse i ka kushtuar rëndësi edhe Teuhidit. Ashtu sikurse janë të shumta ajetet treguese për vërtetimin e ekzistencës së Zotit dhe Teuhidit të Tij, po ashtu, ajetet që vërtetojnë ringjalljen dhe që theksojnë ndodhinë e saj janë të shumta. ‘Argumenti’ i jobesimtarëve: Argumenti më i madh i mohuesve të ringjallje, ose më mirë të themi, dyshimi më i madh që ata kanë është: “Konsiderimi larg mundësive i rikthimit të këtyre trupave po ashtu siç kanë qenë, pas shprishjes dhe copëtimit të trupit, pas përzierjes së trupit me pjesët e tokës, dhe pas shndërrimit të trupit në pamje të dheut. Pra, si është e mundur që trupat të rikthehen po në atë gjendje që ishin më parë?!” Kjo është diçka e çuditshme dhe e habitshme te logjika e mohuesve, të folurit për të është rrëfim përralle, ndërsa ai i cili e pohon atë është ose njeri që shpif për Allahun gënjeshtër, ose është njeri i çmendur dhe i marrë. Marrëzia e tij ia ka përfytyruar këtë dhe e ka bërë që kjo të burojë prej gjuhës së tij. Një poet është shprehur për këtë mohim se të folurit për të është rrëfim ‘përralle’, me fjalën e tij: ‫حيـاة‬ ‫ثم‬ ‫مـوت‬ ‫ثم‬ ‫نشـــر‬ ‫حديث‬ ‫خرافة‬ ‫يا‬ ‫أم‬ ‫عمـــرو‬ ‫أيـوعدني‬ ‫ابن‬ ‫كبشـه‬ ‫أن‬ ‫سنحيا‬ ‫وكيف‬ ‫حيـاة‬ ‫أصـداء‬ ‫وهـام‬
8 “Thënia se ka një Jetë, më pas vdekje, më pas ringjallje, është një përrall o nëna e Amrit! A na premton ne i biri i Kebshas (Muhammedi) se do të ringjallemi?! Si vallë është jeta e jehonave të trilluara ?! 1 Allahu i Lartëmadhërishëm thotë duke njoftuar për këtë mohim kryeneç e intensiv dhe duke njoftuar për akuzën që ata i bënin besimtarëve se gjoja ishin të çmendur, ose shpifnin për Allahun gënjeshtër: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲴ‬ ‫ﲵ‬ ‫ﲶ‬ ‫ﲷ‬ ‫ﲸ‬ ‫ﲹ‬ ‫ﲺ‬ ‫ﲻ‬ ‫ﲼ‬ ‫ﲽ‬ ‫ﲾ‬ ‫ﲿ‬ ‫ﳀ‬ ‫ﳁ‬ ‫ﳂ‬ ‫ﳃ‬ ‫ﳄ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱠ‬ :‫سبأ‬ ٧ - ٩ “Dhe ata që nuk besojnë, thonë: “A t’ju çojmë ju te një njeri (Muhammedi) i cili do t’ju rrëfejë (se), kur ju të shprisheni plotësisht e të jeni bërë dhe e pluhur sa andej-këndej, atëherë ju do të ribëheni në një krijim të ri? A ka trilluar ai (Muhammedi) gënjeshtër ndaj Allahut apo mos ka çmenduri?” Jo, përkundrazi ata që nuk besojnë në Jetën e Përtejme janë vetë në dënim dhe në gabim tepër të largët. A nuk e shohin ata çfarë ka para tyre dhe çfarë ka pas tyre nga qielli dhe nga toka? Po të duam Ne, do ta fundosnim tokën bashkë me ta, ose të bëjmë që një pjesë prej qiellit të bjerë mbi ta. Vërtet që në këtë është një shenjë treguese 1 Poeti i këtij vargu është Ebul-Ala el-Muarri. Shih: ‘Telbis Iblis’ fq. 117, ‘Miftah Darus-Seadeh’ vëll. 2 fq. .
9 për çdo besimtar të vërtetë e të vendosur dhe që i kthehet Allahut (për çdo gjë, me nënshtrim e pendim). [Surja Sebe, 7-9] Mosbesimtarët e fisit Kurejsh janë çuditur prej këtij fjalimi të cilin logjika e tyre nuk arriti ta konceptojë. Ata menduan se ky rikrijim është kotësi, sepse të folurit për ringjalljen e trupave për shpërblimin e veprave të tyre të kësaj bote është thjesht një përrallë, ose është gënjeshtër dhe shpifje që i mvishet Allahut, ose këtë rrëfyes e ka kapluar marrëzia dhe ajo e ka bërë atë që të burojë prej gjuhës së tij këtë gjë të çuditshme e të habitshme. Prandaj, ata vazhduan t’i flasin njëri-tjetrit me ato fjalë që na ka treguar Allahu:“A t’ju çojmë ju te një njeri (Muhammedi) i cili do t’ju rrëfejë…” Domethënë: Që t’ju tregojë dhe t’ju njoftojë për ato gjëra që ju habisin për shkak të jashtëzakonshmërisë së tyre. Ajo është se kur trupat tuaj të jenë të shprishur e të copëtuar, pasi të jenë përzier me pjesët e tokës, dhe pasi të jeni shndërruar në dhe. “atëherë ju” pas gjithë kësaj “do të ribëheni në një krijim të ri?!” Domethënë: Do të krijoheni në një krijim të ri, dhe do të ktheheni ashtu siç ishit. Pas kësaj habitje, ata thanë: Ky fjalim që e ka burimin prej këtij njeriu (Muhamedit), nuk është gjë tjetër veçse një gënjeshtë dhe shpifje që ai ia ka mveshur Allahut, “A ka trilluar ai (Muhammedi) gënjeshtër ndaj Allahut…” apo thënësit të kësaj fjale i është marrë mendja dhe se çmenduria e tij e bën atë me iluzione për këtë çështje, më pas, kjo e ka bërë atë që të rrjedh prej gjuhës së tij, “apo mos ka çmenduri?”. Allahu i Lartësuar nga çdo e metë e ka sqaruar se çështja nuk është ashtu siç ata e kanë përmendur. I Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - nuk shpif për Allahun, po ashtu, atë nuk e ka prekur ndonjë çmenduri. Kjo vlen për vetë ata, sepse mosbesimi në Jetën Tjetër e cila rrjedhon prej mosbesimit në Fuqinë e Allahut, është pikërisht ajo e metë në mendje, është humbje tepër e madhe nga të kuptuarit e të konceptuarit të Fuqisë së Krijuesit dhe të
10 Madhështisë së Urtësisë së Tij, sidomos argumentet për Fuqinë për këtë gjë janë të dëshmuara dhe të dukshme. Më pas, Allahu i ka përmendur me këto argumente: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱠ‬ :‫سبأ‬ ٩ “A nuk e shohin ata çfarë ka para tyre dhe çfarë ka pas tyre nga qielli dhe nga toka? Po të duam Ne, do ta fundosnim tokën bashkë me ta, ose të bëjmë që një pjesë prej qiellit të bjerë mbi ta. Vërtet që në këtë është një shenjë treguese...” [Surja Sebe, 9] Domethënë: Është një shenjë treguese e qartë për Fuqinë e Allahut. Pra, si ka mundësi që atyre ju duket e pamundur rikthimi i atyre trupave të dobëta pas shprishjes së tyre, ndërkohë që Ai i ka krijuar këto shenja treguese madhështore, si qielli dhe toka?! Kjo është argument për ringjalljen, sepse kjo gjë tregon për përsosmërinë e Fuqisë. Prej aftësisë së Tij është që Ai ta rikrijojë njeriun dhe ta sjellë atë përsëri në ekzistencë. Ai e ka shoqëruar këtë argument së bashku me kërcënimin. Ai ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱠ‬ :‫سبأ‬ ٩ “Po të duam Ne, do ta fundosnim tokën bashkë me ta, ose të bëjmë që një pjesë prej qiellit të bjerë mbi ta.” [Surja Sebe, 9] Më pas, Allahu i Lartësuar na ka sqaruar se ai i cili përfiton prej këtyre shenjave treguese është ai i cili i kthehet Zotit të tij me
11 pendim, dhe jo ai i cili vazhdon me kokëfortësinë dhe fanatizmin e tij. Allahu i Lartësuar thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱠ‬ :‫سبأ‬ ٩ “Vërtet që në këtë është një shenjë treguese për çdo besimtar të vërtetë e të vendosur dhe që i kthehet Allahut (për çdo gjë, me nënshtrim e pendim).” [Surja Sebe, 7-9]
12 Metodat që ka ndjekur Kur’ani i Lartë për vërtetimin e Ringjalljes: Kemi përmendur në hyrje të studimit se Kur’ani i Lartë në trajtimin e çështjes së ringjalljes dhe shpërblimit: - Ndonjëherë tregon dyshimin e mohuesve dhe me pas e refuzon atë. - Ndonjëherë përmend së pari argumentin për ringjalljen dhe pasi të jetë vërtetuar e sqaruar, atëherë Ai e sjell si çështje. - Ndonjëherë njofton për ringjalljen dhe shpërblimin me një njoftim të prerë e bindës, duke e trajtuar shkurtimisht argumentin për shak të qartësisë së tij. Duke qenë se Kur’ani i Lartë ka përfshirë në vetvete ajete të shumta që e trajtojnë këtë temë, ne do të paraqesim disa shembuj nën metodat e përmendura, sepse është e pamundur që të grumbullojmë të gjithë ajetet në këtë hulumtim.
13 1. Metoda e parë: Paraqitja e dyshimit dhe më pas refuzimi i tij. Ne kemi theksuar në parathënie për dyshimin më të madh të mohuesve të ringjalljes, i cili është: Konsiderimi i ringjalljes diçka larg mundësive të realizimit. Ata thanë: “Si është e mundur rikthimi i trupave në po atë gjëndje normale në të cilin kanë qenë, pasi të jetë shndërruar në dhe?!” Kjo është diçka e palogjikshme tek ata. Në shembullin që vijon do të paraqitet ky dyshim, si dhe do të vijoi sqarimi i mohimit dhe çuditjes së tyre me ata të cilët besojnë në ringjallje. Më pas do të vijoi përgënjështrimi i këtij dyshimi, do të vijoi sqarimi me argumente të qarta e të dëshmuara për falsifitetin e këtij dyshimi.
14 Shembulli i parë prej metodës së parë Allahu i Lartësuar thotë duke na treguar çuditjen e paganëve për ndodhinë e ringjalljes, për pamundësinë e saj, dhe për habitjen e tyre me këtë çështje dhe me ata të cilët e pohojnë këtë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ١ - ٣ “Kaf. Betohem për Kur’anin e lavdishëm! Jo! Por habiten se atyre u ka ardhur një këshillues (Muhammedi) nga mesi i tyre. Kështu mosbesimtarët thonë: “Kjo është diçka shumë e çuditshme! Vallë kur ne të vdesim dhe të jemi bërë pluhur (a do të ringjallemi?)! Ai është një kthim i largët.” (Surja Kaf, 1-3) Allahu i Lartëmadhëruar është betuar në Kur’anin e Lartë në të cilin nuk hynë e kota as nga para, as nga prapa: i cili është i zbritur nga (Allahu) më i Urti, më i Denji dhe Zotëruesi i të gjitha lavdërimeve. Shkaku për të cilën është betuar është përmbajtja e asaj që vijon pas betimit. Ajo është vërtetimi i Profetsisë dhe ringjalljes. Më pas, Ai tregon për habitjen e paganëve ndaj faktit se atyre u ka ardhur një këshillues nga mesi i tyre, se u ka ardhur një njeri nga vetë lloji i tyre dhe se nuk ishte prej një lloji tjetër si përshëmbull Melaiket (engjëjt)! Më pas, vijon ajo e cila është akoma më e çuditshme se sa pretendimi i Profetsisë, është njoftimi i këtij të Dërguari se pas kësaj jete do të ketë një jetë tjetër, është ngritja e tyre të gjallë prej varreve për herë të dytë, në mënyrë që ata të gjykohen dhe të shpërblehen për veprat që kanë bërë në jetën e kaluar. Si vallë është i mundur ky gjykim pasi trupat e tyre të jenë shprishur plotësisht dhe të jenë
15 shndërruar në dhe?! Rikthimi i trupave për së dyti është e larg mundësive dhe e pamundur sipas besimit të tyre! ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٣ “Vallë kur ne të vdesim dhe të jemi bërë pluhur (a do të ringjallemi?)! Ai është një kthim i largët.” [Surja Kaf, 3] Mirëpo, kjo gjë për të cilën ata flasin, për cilin është e pamundur?! A është e pamundur për Fuqinë e Zotit, i Cili kur dëshiron të bëhet diçka, Ai vetëm i thotë: “Bëhu”, - dhe ajo bëhet në çast, pa u ndalur nga diçka tjetër, apo është e pamundur për fuqinë e tyre të paaftë? Aktualiteti nga tregon se ata flasin për vetet e tyre. Atyre ju duket e pamundur që të ndodhë ringjallja, sepse menduan se Fuqia e Allahut i ngjason fuqisë dhe aftësisë së tyre. Ata krahasuan Fuqinë e Allahut me fuqinë e tyre. Kjo është një analogji e kotë sipas intelektualëve, sepse është krahasim i të papranishmit me të pranishmin.2 Prandaj, Allahu i Plotëfuqishëm na e ka përshkruar këtë mendim të gabuar në Fjalën e Tij: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﱠ‬ :‫س‬ ‫ي‬ ٧٨ “Dhe ai na solli Neve shembull, ndërsa e harron krijimin e vet. (Një i tillë) thotë: “Kush do t’u japë jetë këtyre kockave kur të jenë kalbur e të jenë bërë pluhur?” [Surja Ja-Sin, 78] 2 [Shënim i përkthyesit]: “Krahasim i të papranishmit me të pranishmin”, domethënë: Krahasim i asaj që tij nuk e ke parë - në këtë rast është Allahu - me atë që ti e ke parë - që në këtë rast është vetë krijesa - . Shih për këtë lloj krahasimi në: ‘Koleksioni i Fetvave të Ibën Tejmijjeh’ vëll. 14 fq. 51.
16 Prandaj, logjika e tyre e mohoi këtë çështje, dhe e llogariti si të pamundur, përndryshe, sikur ata të mos kishin vështruar me këtë shikim të mangët, po të meditonin në fillimin e krijimit të tyre dhe në ato shenja që kanë para, të cila na tregojnë për Fuqinë Hynore, fuqi e cila është e aftë për të bërë çdo gjë, kurdo qoftë, - atëherë kjo fjalë e keqe e tyre nuk do të buronte prej tyre. Pasi Allahu i Lartësuar e ka përmendur dyshimin në të cilin ata bazohen, atëherë Ai fillon duke i refuzuar dhe thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱳ‬ ‫ﱴ‬ ‫ﱵ‬ ‫ﱶ‬ ‫ﱷ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٤ - ١١ “Ne e dimë atë që toka tret prej tyre (prej trupit të vdekur të tyre) dhe te Ne është një Libër i ruajtur mirë. Por ata e kanë mohuar të vërtetën (Kur’anin), kur ai u ka ardhur atyre, kështu që ata janë në gjendje hutimi. A nuk e kanë parë qiellin mbi ta, si Ne e kemi ndërtuar atë dhe zbukuruar, dhe s’ka asnjë të çarë në të? Edhe tokën! Ne e kemi shtrirë atë dhe kemi vendosur në të male që qëndrojnë fort, si dhe kemi sjellë në të çdo lloj bime të mrekullueshme në çift. Një ndriçim dhe Përkujtues për çdo rob që i kthehet Allahut (që i plotëson detyrimet me nënshtrim ndaj Tij dhe që gjithnjë kërkon faljen e Tij). Dhe Ne zbresim ujë të bekuar nga qielli, pastaj Ne rrisim me të kopshte dhe drith që rritet e korret. Edhe hurma të larta me vile të renditura palë. Rizk (furnizim e mirësi) për robët (e Allahut). Dhe Ne i japim jetë me të
17 (shiun) një toke të vdekur. Kësisoj do të jetë Ringjallja (e të vdekurve).” [Surja Kaf, 4-11] Sheh në këto ajete se Allahu i Lartëmadhëruar ka mbledhur disa argument abstrakte dhe konkrete. Këto ajete i drejtohen logjikës dhe ndjell me ta ndërgjegjen.
18  Argumentet abstrakte (logjike): Allahu i Lartësuar nga çdo e metë ka sqaruar në ajetin e parë se kjo nuk ka pse të mohohet dhe pse të çuditet prej saj. Rikthimi i trupave ashtu siç ishin në fillim, pas shprishjes dhe përzierjes së tyre me pjesët e tokës është diçka e lehtë për Fuqinë e Zotit. Kjo është kështu, sepse rikthimi i diçkaje që i ka pjesët e ndara dhe të shprishura, apo rikthimi i asaj që është shndërruar në një tjetër pamje, si përshëmbull shndërrimi i trupit njerëzorë në dhé, - varet nga dy gjëra: 1) Dituria se ku janë ato pjesë të shprishura, apo dituria për atë formë që është ndryshuar nga forma e saj fillestare. 2) Aftësia (fuqia) për t’i rikthyer ato pjesë apo aftësia për t’i rikthyer në po atë pamje të mëparshme. Ajeti i lartë na ka sqaruar se Dituria e Allahut është gjithëpërfshirëse. Allahu i Lartësuar e di se ku kanë shkuar ato pjesë dhe se si janë shprishur. Dituria e Tij ka përfshirë çdo gjë që ekziston; qoftë e madhe apo e vogël. Madje, Dituria e Tij ka përfshirë edhe atë që toka tret prej trupave të vdekur; prej mishit dhe eshtave. Përderisa kjo gjë është e ditur tek Allahu, është e shkruajtur dhe e ruajtur, siç ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٤ “Ne e dimë atë që toka tret prej tyre (prej trupit të vdekur të tyre) dhe te Ne është një Libër i ruajtur mirë.” [Surja Kaf, 4] Atëherë, si është e mundur që atyre ju duket e çuditshme ringjallja e tyre ashtu siç ishin?!
19 Është transmetuar në Sahihun e Bukhariut nga hadithi i Ebu Hurejras, se Pejgamberi - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - ka thënë: " ‫ا‬َ‫م‬ َ‫ْن‬‫ي‬َ‫ب‬ ‫ْن‬‫ي‬َ‫ت‬َ‫خ‬ْ‫ف‬َّ‫ن‬‫ال‬ َ‫ون‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ر‬َ‫أ‬ ." َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ : َ‫ون‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ر‬َ‫أ‬ ‫ا‬ً‫م‬ ْ‫و‬َ‫ي‬ . َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ " : ُ‫ْت‬‫ي‬َ‫ب‬َ‫أ‬ ." َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ : َ‫ون‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ر‬َ‫أ‬ ‫ا‬ ً‫ر‬ْ‫ه‬َ‫ش‬ . َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ " : ُ‫ْت‬‫ي‬َ‫ب‬َ‫أ‬ ." َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ : َ‫ون‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ر‬َ‫أ‬ ً‫ة‬َ‫ن‬َ‫س‬ . َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ " : ُ‫ْت‬‫ي‬َ‫ب‬َ‫أ‬ ." َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ : َ ‫ْس‬‫ي‬َ‫ل‬ َ‫ن‬‫م‬ ‫ان‬َ‫س‬ْ‫ن‬ ْ ‫اْل‬ ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ َّ ‫ّل‬‫إ‬ ،‫ى‬َ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ي‬ َّ ‫ّل‬‫إ‬ ‫ا‬ً‫م‬ْ‫ظ‬َ‫ع‬ ،‫ًا‬‫د‬‫اح‬ َ‫و‬ َ‫ُو‬‫ه‬ َ‫و‬ ُ‫ب‬ْ‫ج‬َ‫ع‬ ‫َب‬‫ن‬َّ‫ذ‬‫ال‬ ، ُ‫ه‬ْ‫ن‬‫م‬ َ‫و‬ ُ‫ب‬َّ‫ك‬َ‫ُر‬‫ي‬ ُ‫ق‬ْ‫َل‬‫خ‬ْ‫ال‬ َ‫م‬ ْ‫و‬َ‫ي‬ ‫ة‬َ‫م‬‫ا‬َ‫ي‬‫ق‬ْ‫ال‬ ." “Ndërmjet dy fryrjeve (të Surit) do të jenë dyzet.” Njerëzit e pyetën: “O Ebu Hurejra! A janë dyzet ditë?” Ai tha: “Ebejtu.” Ata e pyetën: “A janë dyzet vite?” Ai tha: “Ebejtu.” Ata e pyetën: “A janë dyzet muaj?” Ai tha: “Ebejtu.” “Çdo gjë e trupit të njeriut shpërbëhet, përveç kockës së unazës së fundit të kërbishtes. Prej kësaj kocke do të ribëhen krijesat Ditën e Kjametit!” 3 Ky hadith na tregon se trupi i njeriut tretet në tokë përveç kësaj pjese, e cila është kërbishti, për të cilin është thënë se është si fara e hardallit dhe se prej këtij do të ribëhet njeriu. Ai do të vazhdojë të qëndrojë ashtu siç është. Shumica e Dijetarëve e kanë pranuar këtë hadith sipas pamjes së jashtme të tij. Ndërsa el-Meznij ka kundërshtuar dhe ka thënë se fjala 3 Transmeton Muhammed ibën Ismail el-Bukhari, Sahihu i Bukhariut, Kapitulli i Tefsirit. Tema: “...Dhe i fryhet Surit…”, hadithi numër: 4935, prej librit ‘Fet’hul- Bari’ vëll. 8 fq. 551. Fjala e Ebu Hurejras - Allahu qoftë i kënaqur me të - : “Ebejtu.” domethënë: Refuzova të jem i bindur se për qëllim kihen dyzet ditë… e deri në fund. Përkundrazi, ajo që besoj është se ato janë dyzet në përgjithësi. Kjo është ajo që kam dëgjuar. Gjithashtu, hadithin e transmeton Muslimi në Sahihun e tij, Kapitulli i Fitneve, Tema 28: “Çka ndërmjet dy fryrjeve të Surit”, numri i hadithit: 2955, në këtë hadith qëndron: " َّ‫م‬ُ‫ث‬ ُ‫ل‬‫ز‬ْ‫ن‬ُ‫ي‬ ُ َّ ‫ّللا‬ َ‫ن‬‫م‬ ‫اء‬َ‫م‬َّ‫س‬‫ال‬ ،ً‫ء‬‫ا‬َ‫م‬ َ‫ف‬ َ‫ون‬ُ‫ت‬ُ‫ب‬ْ‫ن‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫ك‬ ُ‫ت‬ُ‫ب‬ْ‫ن‬َ‫ي‬ ُ‫ل‬ْ‫ق‬َ‫ب‬ْ‫ال‬ ". “…Më pas do të zbresi Allahu dhe ata do të dalin ashtu sikuse mbinë bima.” Po me këtë fjali shtesë e ka transmetuar Bukhariu në Kapitullin e Tefsirit, Tema: “Dhe ditën kur t’i fryhet Surit…”, nga ‘Fet’hul-Bari’ vëll. 8 fq.689, numri i hadithit: 4935.
20 “përveç” (arabisht = ‫)إّل‬, e ka kuptimin “dhe” (arabisht = ‫)الواو‬, si konkluzionë kuptimi i hadithit është se edhe kërbishti do të zhduket. Fjala e tij është e papranuar sepse në transmetimin e Muslimit ka ardhur sqarimi, se toka nuk e tret atë kurrë. Teksti i transmetimit në Sahihun e Muslimit është kështu: Nga Ebu Hurejra - Allahu qoftë i kënaqur me të - se ka thënë: I Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - ka thënë: " َّ‫ن‬‫إ‬ ‫ي‬‫ف‬ ‫ان‬َ‫س‬ْ‫ن‬ ْ ‫اْل‬ ‫ا‬ً‫م‬ْ‫ظ‬َ‫ع‬ َ ‫ّل‬ ُ‫ه‬ُ‫ل‬ُ‫ك‬ْ‫َأ‬‫ت‬ ُ‫ض‬ ْ‫ر‬َ ْ ‫اْل‬ ،‫ًا‬‫د‬َ‫ب‬َ‫أ‬ ‫يه‬‫ف‬ ُ‫ب‬َّ‫ك‬َ‫ُر‬‫ي‬ َ‫م‬ ْ‫و‬َ‫ي‬ ‫ة‬َ‫م‬‫ا‬َ‫ي‬‫ق‬ْ‫ال‬ ." “Vërtet se te njeriu ka një eshtër të cilën toka nuk e tret kurrë dhe se prej saj do të ribëhet në Ditën e Kijametit.” Njerëzit pyetën: “O i Dërguar i Allahut! Cila është ajo eshtër?” Ai tha: " ُ‫ب‬ْ‫ج‬َ‫ع‬ ‫َب‬‫ن‬َّ‫ذ‬‫ال‬ ." “Ajo është Kërbishti.” Ky është argumenti për Diturinë (gjithëpërfshirëse të Allahut). Ndërsa argumenti për fuqinë dhe aftësinë e rikthimit është sqaruar në ajetet që vijojnë. Ato janë ajete që përmbajnë prova konkrete e të vëzhguara, siç është krijimi i qiellit dhe i tokës. Pra, ai i cili është në gjëndje t’i krijojë ato të dy, pavarësishtë madhështisë së tyre, është më përparsorë që të jetë në gjëndje të rikthejë njeriun e dobët. Për më tepër, rikthimi i të vdekurit është prej gjërave të mundshme. Logjika nuk e ndalon se ai i cili është në gjëndje të sjell në ekzistencë së pari, është në gjëndje që ta rikthejë për së dyti. Kjo është prej gjërave të mundshme që logjika e pastër nuk mundet ta mohoi.
21 Pasi Allahu ua ka sqaruar atyre Diturinë e Tij gjithëpërfshirëse për grimcat dhe tërësitë - ngase ai që është i gjithëditur për grimcat, nuk i ka të fshehta tërsitë - , më pas, Ai vazhdon të sqarojë shkakun e luhatjes së tyre për çështjen e ringjalljes. Ai ka sqaruar se shkaku i luhatjes së tyre është përgënjështrimi që ata i bëjnë të vërtetës, kur ajo u vjen atyre, ngase njoftimet për të janë të vërteta, ndërsa ai i cili ka njoftuar për të e thotë të vërtetën. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٥ “Por ata e kanë mohuar të vërtetën (Kur’anin), kur ai u ka ardhur atyre, kështu që ata janë në gjendje hutimi.” [Surja Kaf, 5] Domethënë: Ata janë në gjendje të luhatur dhe të paqëndrueshme.
22  Argumentet konkrete: Pasi Allahu i Lartësuar ka përmendur Diturinë e Tij gjithëpërfshirëse, me pas shkakun e luhatjes së tyre në çështjen e ringjalljes, Ai u drejtua për te një tjetër lloji argumenti. Ato janë argumentet konkrete që na tregojnë për përsosmërinë e Fuqisë së Tij. Allahu i Lartësuar thotë duke i refuzuar ata që nuk marrin në konsideratë këto argumente që dëshmojnë për Fuqinë e Zotit: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱳ‬ ‫ﱴ‬ ‫ﱵ‬ ‫ﱶ‬ ‫ﱷ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٦ “A nuk e kanë parë qiellin mbi ta, si Ne e kemi ndërtuar atë dhe zbukuruar, dhe se s’ka asnjë të çarë në të?” [Surja Kaf, 6] Pra, a nuk po shohin ata në krijimin dhe bukurinë e këtij qielli, poshtë të cilit janë ata?! A nuk po shohin në përkryerjen e ndërtimit të tij?! A nuk po shohin se si është zbukuruar me yje të palëvizshëm dhe të lëvizshëm?! A nuk kanë përfituar prej këtij ndonjë argument që tregon për Fuqinë e përsosur, dhe që është e aftë të bëjë çdo gjë?! A nuk po shohin në tokën mbi të cilën ata ecin, se si e ka shtruar dhe ka vendosur në të male që të mos luhatet së bashku me ta?! A nuk po shohin në atë të cilën Ne kemi mbirë prej llojeve të ndryshme të ushqimeve, si rrizk (furnizim e mirësi) për robët (e Allahut)?! Ai ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٧ “Edhe tokën! Ne e kemi shtrirë atë dhe kemi vendosur në të male që qëndrojnë fort, si dhe kemi sjellë në të çdo lloj bime të mrekullueshme në çift.” [Surja Kaf, 7]
23 Më pas, Allahu i Lartësuar na ka sqaruar se të gjitha këto shenja universale të cilat i ka sjellë në ekzistensë janë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٨ “Një ndriçim dhe Përkujtues për çdo rob që i kthehet Allahut.” [Surja Kaf, 8] Domethënë: që është i kthyer drejt Zotit të tij, dhe që është meditues rreth përsosmërisë së krijimit të Tij. Më pas, Ai vazhdon me argumentet konkrete për ringjalljen duke u sjellë atyre shembullin e ringjalljes së tokës pas vdekjes së saj. Ai ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ١٠ - ١١ “Dhe Ne zbresim ujë të bekuar nga qielli, pastaj Ne rrisim me të kopshte dhe drith që rritet e korret. Edhe hurma të larta me vile të renditura palë. Rizk (furnizim e mirësi) për robët (e Allahut). Dhe Ne i japim jetë me të (shiun) një toke të vdekur. Kësisoj do të jetë Ringjallja (e të vdekurve).” [Surja Kaf, 10-11] Allahu ua ka sjellur këtë shembull atyre të cilëve e mohojnë ringjalljen duke e krahasuar ringjalljen me atë çka shohin prej gjendjes së tokës përpara zbritjes së shiut, ndërkohë që ajo është e shkretë dhe shterpë. Kur asaj i zbret shiu, atëherë ajo gjallërohet, fryhet dhe lëshon filiza çift nga çdolloj i mrekullueshëm, domethënë: me një pamje të bukur. E gjithë kjo, pasi ajo ishte e thatë dhe e pamundur për të mbirë në të, atëherë ajo filloi të gjallërohet e të gjelbërohet.
24 Ky është shembulli i ringjalljes pas vdekjes. Prandaj, Allahu i Lartëmadhërishëm thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ١١ “Kësisoj do të jetë Ringjallja (e të vdekurve).” [Surja Kaf, 11] Domethënë: Allahu do t’i ringjalli të vdekurit, ashtu sikurse nxjerrja e bimëve prej tokës. Ai do t’i nxjerr ata prej varreve të tyre të gjallë për të dhënë llogari; për t’u shpërblyer dhe për t’u dënuar. Këto gjëra që duken me anë të shqisës - siç është krijimi i qiellit e i tokës - janë prej gjurmëve të Fuqisë së Allahut të Lartësuar, ato janë më madhështore sesa ringjalja që kanë mohuar ata. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬ ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﱠ‬ :‫اف‬ ‫ق‬ ‫األح‬ ٣٣ “A nuk e shohin ata se Allahu i Cili krijoi qiejt dhe tokën dhe nuk ndjeu aspak lodhje nga krijimi i tyre, se Ai është i Zoti të ngjallë të vdekurit? Po, sigurisht! Vërtet që Ai është i Zoti për të bërë çdo gjë.” [Surja Ahkaf, 33] Edhe ringjallja e tokës pas vdekjes së saj, siç ka thënë i Lartësuari: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱠ‬ :‫ت‬ ‫ل‬ ‫ص‬ ‫ف‬ ٣٩ “Dhe nga Shenjat e Tij (është edhe kjo): ju e shihni tokën djerrë, por kur Ne zbresim ujë mbi të, ajo zgjohet në jetë dhe
25 gjallëron (e rrit bimësi). Vërtet se Ai i Cili i jep asaj jetë, padyshim që është i Zoti t’u japë jetë të vdekurve (Ditën e Ringjalljes). Vërtet që Ai është i Zoti për të bërë çdo gjë.” [Surja Fusilet, 39] Pra, sikurse kemi parë në këtë paraqitje të argumenteve të Kur’anit të Lartë për vërtetimin e ringjalljes, këto argumente nuk lënë vend të dyshojë ai i cili ka logjikë instikte të shëndoshë për mundësinë e realizimit të ringjalljes dhe për mosqenien diçka e jashtëzakontë. Anasjellas, ata mohues nuk kanë asnjë argument ku të bazohen, përveç çuditjes së bazuar në iluzione dhe hamendje, siç ka thënë i Lartësuari: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﱠ‬ :‫جن‬‫ال‬ ٧ “Dhe ata hamendësuan siç hamendësuat ju, se Allahu nuk do të ringjallë ndonjeri.” [Surja Xhin, 7] Kjo, ngase nuk ka ndonjë dituri të sigurt për ndalimin e ringjalljes pas vdekjes dhe për pamundësinë e saj, porse ka thjesht hamendësim e iluzion të buruar prej përgënjështrimit të tyre ndaj të vërtetës që ka ardhur prej Allahut të Lartëmadhëruar. Allahu është i Vërteti dhe Fjala e Tij është e vërteta, nuk ka pos të vërtetës veçse humbje të qartë. Prandaj, përgënjështruesi i së vërtetës është i luhatur, nuk ka ndonjë themel të fortë ku të bazohet. Allahu ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٥ “Por ata e kanë mohuar të vërtetën (Kur’anin), kur ai u ka ardhur atyre, kështu që ata janë në gjendje hutimi.” [Surja Kaf, 5] Domethënë: Ata janë të luhatur dhe të paqëndrueshëm.
26 Shembulli i dytë prej metodës së parë Ajetet e mëtejshme të sures Jasin e kanë qartësuar këtë mohim të fortë, i cili është bazuar në dyshimin e konsiderimit larg mundësive rikthimin e trupave në gjendjen që ishin më parë, pasi kockat janë shndërruar në pluhur që i merr era. Allahu i Lartësuar thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﲬ‬ ‫ﲭ‬ ‫ﲮ‬ ‫ﲯ‬ ‫ﲰ‬ ‫ﲱ‬ ‫ﲲ‬ ‫ﲳ‬ ‫ﲴ‬ ‫ﲵ‬ ‫ﲶ‬ ‫ﲷ‬ ‫ﲸ‬ ‫ﲹ‬ ‫ﲺ‬ ‫ﲻ‬ ‫ﲼ‬ ‫ﲽ‬ ‫ﲾ‬ ‫ﲿ‬ ‫ﳀ‬ ‫ﳁ‬ ‫ﳂ‬ ‫ﳃ‬ ‫ﳄ‬ ‫ﳅ‬ ‫ﳆ‬ ‫ﳇ‬ ‫ﳈ‬ ‫ﳉ‬ ‫ﳊ‬ ‫ﳋ‬ ‫ﳌ‬ ‫ﱠ‬ :‫س‬ ‫ي‬ ٧٧ - ٨٣ “A nuk e sheh njeriu se Ne e kemi krijuar atë nga Nutfah (lëngu i ngjizur i krijuar nga bashkimi i farës së vezëve mashkullore me ato femërore)? Kur ja! Ai kundërshtar i hapur. Dhe na solli Neve shembull, ndërsa e harron krijimin e vet. (Një i tillë) thotë: “Kush do t’u japë jetë këtyre kockave ndërkohë që janë kalbur e janë bërë pluhur?” Thuaj: “Do t’u japë jetë atyre, Ai i Cili i krijoi ato për herë të parë! Dhe Ai është për çdo krijesë i Gjithëditur!” (Ai) i Cili nxjerr për ju zjarrin nga pema e gjelbër, kur ja! Ju prej saj ndizni. A nuk është Ai i Cili krijoi qiejt dhe tokën, i Zoti të krijojë (përsëri) si ata? Po, nuk ka pikë dyshimi dhe Ai është Gjithëkrijuesi, i Gjithëdituri. Sigurisht që Urdhëri i Tij, kur Ai dëshiron një gjë, është vetëm se Ai t’i thotë asaj: “Bëhu!” - dhe ajo është e bërë (në çast)! Kështu pra, i Lartësuar nga çdo e metë është Ai, në Duart e të Cilit është mbizotërimi i çdo gjëje dhe tek Ai ju të gjithë do të ktheheni. [Surja Jasin 77-83]
27 Shkaku i zbritjes së ajetit: Dijetarët e komentimit të Kuranit kanë përmendur për këtë ajet se Ubejj ibën Khalef ka ardhur tek i Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - ndërkohë që në duar kishte eshtra të bëra pluhur. Ai i ndante ato, i hidhte në erë, dhe thoshte: “O Muhammed! Ti pretendon se Allahu do t’a ringjalli këtë?!” Ndërsa i Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - tha: “Po. Allahu do ta marrë jetën ty, më pas do të ringjallë, dhe më pas do të grumbullojë në Zjarrë.” Më pas zbritën ajetet e fundit të sures Jasin. Ndërsa në një tjetër transmetim qëndron se el-As ibën el-Uail es- Suhejmi erdhi tek i Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - me eshtra duke i thërrmuar në duart e tij, më pas ai tha: “O Muhammed! A e ringjall këtë Allahu pasi është bërë pluhur?!” Ndërsa ai tha: “Po. Allahu e ringjall këtë, më pas ta merrë jetën ty, më pas të ringjalël dhe më pas të fut në Zjarrin e Xhehennemit.” Më pas, zbriti ajeti. Kështu, neve na është bërë e qartë me anë të shkaqeve të zbritjes së ajeteve kundërshtimi që i kanë bërë disa paganë të Dërguarit të Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - për pohimin e ringjalljes. Ata e kanë theksuar mohimin e tyre me shembullin që i kanë sjellë Allahut të Lartësuar, andaj është e domosdoshme që të refuzohet mohimi i tyre dhe të asgjesohet analogjia e tyre. Këto ajete, edhe pse shkaku i zbritjes së tyre është specifik, porse ato janë të përgjithshme për çdo mohues të ringjalljes, ngase në shkencën e bazave të tefsirit (komentimit të Kuranit) është pohuar se në konsideratë merret përgjithësimi i shprehjes dhe jo shkaku specifik i zbritjes së ajetit. Fjala e shquar: “...njeriu…” [Surja Jasin, 77] tregon për përgjithësimin dhe se kjo përfshin çdo mohues të ringjalljes. Ajetet kanë sqaruar se mendimi i njeriut për largmundësinë e rikthimit të trupave ka ardhur për shkak se ai nuk ka vështruar në fillimin e
28 krijimit të tij, sepse në qoftë se ai do të meditonte në fillimin e krijimit me një shikim largëpamës dhe mësim-marrës, atëherë atij do t’i mjaftonte krijimi i tij prej një pike të dobët e të nënçmuar si argument për rikthimin e tij pas vdekjes. Pra, harresa e fillimit të krijimit të tij prej asaj pike është ajo që e ka shtyjtur atë për te ky mohim, më pas e ka shtyjtur atë të krahasojë Allahun e Plotëfuqishëm me paaftësinë e njeriut: “A nuk e sheh njeriu..” fillimin e krijimit të tij. Domethënë: A nuk e di ai “...se Ne e kemi krijuar atë...” domethënë: e kemi filluar krijimin dhe sjelljen e tij në ekzistencë “...nga një Nutfah (lëng i ngjizur, i krijuar nga bashkimi i farës së vezëve mashkullore me ato femërore)?” prej spermës e cila derdhet. E sa e dobët dhe e paaftë është ajo?!! “...Kur ja!...” Pas dobësisë dhe paaftësisë së tij, veç kur e sheh atë njeri të fortë që flet: “...Ai kundërshtar i hapur...” domethënë: pas atyre cikleve dobësie, veç kur ai u shndërrua debatues dhe polemizues i madh. Prej këtij debati dhe polimezimi është çështja e ringjalljes dhe shpërblimit. Ai e mohon Fuqinë e Krijuesit të tij, i Cili e ka krijuar atë për herë të parë. Njeriu jobesimtarë pretendon se Ai nuk ka fuqi që ta rikthejë atë për herë të dytë. “...Dhe na solli Neve shembull...” domethënë: shembull të çuditshëm dhe habitës që kundërshton Fuqinë Tonë të vërtetuar me argument të padiskutueshëm për rikthimin. Ai na ka shembëllyer dhe na ka bërë të njëjtë me krijesën duke krahasuar Fuqinë Tonë me fuqinë e tyre. Më pas, Allahu i Lartësuar ka sqaruar se shkaku i kësaj është harresa e tij dhe mos vështrimi i krijimit të parë. Ai ka thënë: “...ndërsa e harron krijimin e vet...” ndërkohë që e drejtë është që kjo mos të harrohet, porse duhet të argumentohet me të për mundësinë e rikthimit të tij ashtu sikurse ka filluar. Sikur ai të meditonte në këtë, atëherë ai do ta dinte se Fuqia që e ka krijuar atë
29 në fillim, kurrësesi nuk është e paaftë për ta rikthyer për herë të dytë, pasi është shndërruar - sikurse sheh - në eshtra të bëra pluhur dhe të shkërmoqur, dhe se ai rikthim nuk është i pamundur për të Fortin të Plotëfuqishëm. Allahu e ka paraprirë Fjalën e Tij: “...ndërsa e harron krijimin e vet...” përpara shembullit që ka sjellë ai, në mënyrë që të tërheqi vëmendjen për injorancën, idiotësinë dhe shkujdesjen e tij për atë që ka para prej argumenteve. Çfarë ka thënë ai në shembullin e tij, në të cilën bazohet për ta përforcuar pretendimin e tij?! “(Një i tillë) thotë: “Kush do t’u japë jetë këtyre kockave ndërkohë që janë kalbur e janë bërë pluhur?” që janë shkërmoqur. Ky mohues i ringjalljes që e konsideron të pamundur ndodhinë e ringjalljes ka ardhur tek i Profeti - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - duke kapur në duar eshtra të kalbura, duke i shkërmoqur ato, duke i hedhur në ajër dhe duke i thënë Profetit - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - : “A e ringjallë Allahu këtë eshtër pasi ajo është kalbur?!” Ndërsa Profeti - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem tha: “Po. Dhe do të fusi ty në Zjarrë.” Allahu i Pastër nga çdo e metë e ka larguar këtë dyshim me Fjalën e Tij: “...Thuaj:...” ky është urdhër që i drejtohet Pejgamberit - sal- lAllahu alejhi ue sel-lem -, që do të thotë: Përkujtoje këtë harrues të natyrshmërisë të pastër së tij, e cila i tregon atij realitetin e çështjes dhe përsosmërin e Fuqisë së Tij “...Do t’u japë jetë atyre...” domethënë: do të krijojë jetë në të: “...Ai i Cili i krijoi ato...” i Cili i ka sjellë në ekzistencë ato prej inekzistencës “...për herë të parë!...” në fillimin e krijimit. Është Ai i Cili e ka krijuar prej një pike uji këtë eshtër që ti e shkërmoq me dorën tënde, duke mos pasur eshtër në të. Pra, Ai i Cili është i Zoti për ta krijuar atë në fillim, që i ka dhënë jetë atyre në fillim, nuk e ka të pamundur ta rikthejë atë për herë të dytë, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar:
30 ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱠ‬ :‫روم‬ ‫ال‬ ٢٧ “Është Ai i Cili e fillon krijimin, pastaj do ta përsërisë atë (pasi të jetë shuar) dhe kjo është më e lehtë për Të.” [Surja Rrum, 27] El-Fekhr err-Rrazi ka thënë: “Prej tyre - domethënë prej mohuesve të ringjalljes - ka që kanë përmendur një dyshim, edhe pse në fund të fundit, ky dyshim kthehet te dyshimi se ringjallja është largmundësive të realizimit. Ky dyshim është nga dy aspekte: E para: Se pas inekzistencës nuk ka mbetur gjë, andaj si mundet të gjykohet inekzistenca me ekzistencë?! E dyta: Se ai trup që është shkërmoqur në lindje dhe perëndim të tokë, disa prej tyre janë në trupat e kafshëve të egra, ndërsa disa të tjerë janë rrethuar nga të katër muret, pra, si mundet të mblidhet trupi i tij?! Madje, po nëse një njeri ha një tjetër njeri, atëherë si mundet të rikthehet?! Refuzimi i aspektit të parë: Ai e ka refuzuar dyshimin e parë me Fjalën e Tij: “Thuaj: “Do t’u japë jetë atyre, Ai i Cili i krijoi ato për herë të parë!” [Surja Jasin, 79] Domethënë: Ashtu sikurse Ai e ka krijuar njeriun ndërkohë që nuk ka qenë diçka për t’u përmendur, po ashtu Ai e rikthen atë edhe nëse ai nuk mbetet gjë për t’u përmendur. Refuzimi i aspektit të dytë: Ndërsa dyshimin e dytë, Ai e ka asgjësuar me Fjalën e Tij: “...Dhe Ai është për çdo krijesë i Gjithëditur!...” më pas ka përmendur pjesët bazore të njeriut dhe pjesët e mbetura. Allahu është i Gjithëditur, për të gjitha këto. Ai do
31 të rikthejë çdo pjesë te personi i vet dhe më pas do t’i rikthejë atij jetën.” 4 Pra, Dituria e Allahut përfshin hollësisht mënyrën e krijimit dhe rikthimit. Dituria e Tij përfshin të gjitha pjesët e shkërmoqur të çdo personi; bazët dhe degët e tyre, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٤ “Ne e dimë atë që toka merr prej tyre (prej trupit të vdekur të tyre) dhe te Ne është një Libër i ruajtur mirë.” [Surja Kaf, 4] Ai është i Zoti ta rikthejë atë në të njëjtën pamje që ishte më parë, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﱠ‬ :‫ة‬ ‫يام‬ ‫الق‬ ٤ “Po, sigurisht! Ne jemi të Zotë (t’i ringjallim ata dhe) t’i vëmë e t’i rendisim në mënyrë të përkryer shenjat e gishtave të tij.” [Surja Kijameh, 4] Ndërkohë që shenja e gishtit është gjëja më e hollë dhe më e vogël te njeriu! Më pas, Ai e ka vijuar këtë me argumente të dukshme me shqisa që tregojnë për përsosmërinë e Fuqisë Hynore, duke u sqaruar atyre se nuk ka ndonjë arsye për t’u çuditur. Si mundet kjo, ndërkohë që para tyre ka aq shumë argumente universale që tregojnë se Kijuesi nuk ka asgjë të pamundur, saqë atyre do t’u mjaftonin këto argumente në qoftë se ata do të meditonin në to me syrin largpamës dhe meditues. Allahu i Lartësuar thotë: “...(do t’u japë jetë atyre, Ai) i Cili nxjerr për ju zjarrin nga pema e gjelbër, kur ja! Ju prej saj ndizni...” 4 Burimi: ‘Et-Tefsir el-Kebir’ vëll. 26 fq. 109, botimi i dytë, botues: Darul-Kutub el- Ilmijeh Tahran.
32 Ky ajet madhështorë tregon për përsosmërinë e Fuqisë Hynore që sjellë në ekzistencë të kundërtën prej të kundërtës. Kjo pema e freskët, prej së cilës pikon uji, Krijuesi i Plotëfuqishëm ka krijuar prej saj këtë zjarrë që është e kundërta e ujit. Kjo është diçka më e çuditshme sesa rikthimi i asaj që është e freskët në diçka të freskët, pasi asaj i ka kaluar një perjudhë ku ishte e thatë. Po ashtu, ky ajet përmban refuzim kundër dyshimit të cilin e sjell ai që mohon ringjalljen pas vdekjes. Dyshimi thotë se: vdekja është e ftohtë dhe e thatë, ndërsa prej natyrshmërisë së jetës është lagështia dhe nxehtësia; kur aty arrinë vdekja, pastaj nuk mundet që aty të hyjë jeta, ngase në të ka dy gjëra të kundërta. Realisht, ky dyshim është i dobët dhe nuk mund të hyjë fare në temën e ringjalljes, ngase i pamundur është bashkimi midis dy gjërave të kundërta në një gjë të vetme. Domethënë: që një trup të jetë njëkohësisht gjallë dhe vdekur, e kurse ringjallja nuk hynë në këtë temë, sepse ringjallja është jeta pas vdekjes, jo njëkohësisht me vdekje. Kur trupit i kalon vdekja, atëherë ikën jeta dhe vazhdon të jetë i vdekur derisa të vijë koha e ringjalljes. Kur t’i rikthehet jeta për herë të dytë, atëherë ikën vdekja. Pra, këtu nuk ka bashkim midis dy gjërave të kundërta. Ai ka vijuar duke i refuzuar mohuesit e ringjalljes dhe llogarimarrjes, duke i kundërshtuar njeriut mendimin që thotë se është largmundësive ndodhia e ringjalljes, duke thënë: “...A nuk është Ai i Cili krijoi qiejt dhe tokën, i Zoti të krijojë (përsëri) si ata?...” Përderisa Ai është i Zoti për këtë, atëherë Ai është i Zoti t’i rikthejë po ata. Sikur kjo pyetje t’i drejtohej njeriut me natyrshmëri të pastër e të saktë, në të cilën e ka krijuar Allahu, atëherë ai do të përgjigjej: “...Po...” Domethënë: Ai është i Zoti për ta bërë këtë,
33 ngase kjo është përgjigja që nënkuptohet prej asaj që ata e pranojnë dhe nuk e mohojnë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﱠ‬ :‫وت‬ ‫ب‬ ‫ك‬ ‫ن‬ ‫ع‬ ‫ال‬ ٦١ “Dhe sikur t’i pyesje ata: “Kush i ka krijuar qiejt dhe tokën dhe ka sjellë diellin dhe hënën të rrotullohen?” Padyshim që do të përgjigjen: “Allahu.” Si atëherë gënjehen e shmangen (nga e vërteta)?” [Surja Ankebut, 71] ngase Allahu i Lartësuar është: “...Gjithëkrijuesi, i Gjithëdituri...” Domethënë: që krijon shumë, e ndërsa krijimi i shumtë buron nga përsosmëria e Fuqisë së Tij. Ai është: “...i Gjithëdituri...” të Cilit nuk i fshehet asgjë. Dituria e Tij është gjithëpërfshirëse e vogëlsirave të gjërave dhe e tërësive të tyre, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱳ‬ ‫ﱴ‬ ‫ﱵ‬ ‫ﱶ‬ ‫ﱷ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﱠ‬ :‫سبأ‬ ٣ “Dhe ata që nuk besojnë, thonë: “Kijameti nuk do të vijë tek ne.” Thuaju: “Po, për Zotin tim! Ai do të vijë mbi ju.” (Allahu është Ai) i Gjithëdituri i Gajbit (i së fshehtës), as edhe një thërrmijë, ose më e vogël se ajo ose më e madhe, nuk shpëton nga Dijenia e Tij në qiej ose në tokë, veçse është në Librin e Qartë (të ruajtur mirë në El-Leuh El-Mahfudh).” [Surja Sebe, 3] Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﱠ‬ :‫راف‬ ‫األع‬ ٧
34 “Më tej, sigurisht që Ne do t’ju shtellojmë gjithë ndodhinë me Dijeni të Plotë dhe është e vërtetë që Ne nuk kemi munguar (për asnjë çast e në asnjë vend).” [Surja El-Araf, 7] Më pas, Ai ka treguar për përsosmërinë e Fuqisë së Tij dhe pushtetin e plotë për të vepruar me Dëshirën e Tij. Ai ka thënë: “…Sigurisht që Urdhëri i Tij...” Domethënë: vetia e tij. “...kur Ai dëshiron një gjë...” prej gjërave. “...është vetëm se Ai t’i thotë asaj: “Bëhu!” - dhe ajo është e bërë (në çast)!...” Domethënë: Ajo që ka dëshiruar Ai bëhet pa u varur prej ndonjë gjëje tjetër. Si mundet të jetë i vështirë rikthimi i këtij njeriu pasi të jetë tretur dhe të jetë bërë pluhur për Atë që ka këtë Fuqi të tillë?! Imam Bukhariu ka transmetuar në Sahihun e tij prej Ebu Se’id el- Khudrij, ndërsa ky ka transmetuar prej Pejgamberit - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - se ka përmendur një njeri që ka kaluar apo që ka qenë përpara jush. Ai tha një fjalë5 - domethënë: Allahu i dha atij pasuri dhe fëmijë - . Kur atij i erdhi agonia e vdekjes, atëherë ai u tha fëmijëve të tij: “Çfarë babai kam qenë unë për ju?” Ata thanë: “Ti ke qenë babai më i mirë.” Ai tha: “Ai nuk ka ruajtur ndonjë vepër të mirë tek Allahu. Në qoftë se Allahu do të mundet ta ringjallë atë, atëherë Ai do ta ndëshkojë atë, andaj kur të vdes, më digjni gjersa të shndërrohem në qymyrë, dhe më hidhni larg, atëherë kur të jetë një ditë me erë të fortë.” Pejgamberi - sal-lAllahu aejhi ue sel-lem - tha: “Pasha Allahun! Ai mori prej tyre besën për këtë. Ata e bënë këtë dhe e hodhën në një ditë me erë të fortë. Allahu i Plotëfuqishëm tha: “Bëhu!” Kur ja! Ai njeri ishte në këmbë. Allahu i tha: “O robi im! Ç’ka të shtyu ty të bësh këtë gjë?” Ndërsa ai tha: “Frika prej Teje.” Ai tha: Ai nuk e ndroqi herë tjetër veçse e mëshiroi tek ajo.” Ebu 5 Fjala e tij: “Ai tha një fjalë…” e ka shpjeguar me fjalën e tij: “Allahu i dha atij pasuri dhe fëmijë.”
35 Uthmani ka treguar këtë hadithin dhe ka thënë: “Këtë e kam dëgjuar prej Ebu Selman, vetëm se ai ka shtuar aty: “...më hidhni në det.” 6 Ky hadith ka treguar për përsosmërin e Fuqisë, e cila nuk ka ndonjë gjë të pamundur. Çdo gjë që Allahu do varet nga Fjala e Tij: “Bëhu!” dhe ajo bëhet ashtu sikurse Ai ka dashur. Ibën Kethiri ka sjellë një hadith në komentimin e tij të Fjalës së Allahut të Lartësuar: “Sigurisht që Urdhëri i Tij, kur Ai dëshiron një gjë, është vetëm se Ai t’i thotë asaj: “Bëhu!” - dhe ajo është e bërë (në çast)!” [Surja Jasin, 82] Këtë hadith e transmeton Ahmedi nga Ebu Dherri - Allahu qoftë i kënaqur me të - se ka thënë: I Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - ka thënë: “Me të vërtetë, Allahu i Lartësuar thotë: “O Robër të Mi! Çdonjëri prej jush është mëkatar, përveç atij që Unë e kam falë, andaj më kërkoni Mua falje që Unë t’ju falë. Çdonjëri prej jush është i varfër, përveç atij që Unë e pasuroj. Me të vërtetë Unë jam Bujar, i Lavdishëm, i Pasur. Unë bëj çdo gjë që dëshiroj. Dhurata ime është Fjala Ime7 . Ndëshkimi Im është Fjala Ime. Kur dëshiroj të bëhet diçka, vetëm se them: “Bëhu!” dhe ajo bëhet.” Më pas, Allahu e ka pastruar Veten prej asaj që i mveshin jobesimtarët prej paaftësisë, dhe ka thënë: “...Kështu pra, i Lartësuar mbi gjithçka është Ai, në Duart e të Cilit është 6 Transmeton Bukhariu në Sahihun e tij, ‘Libri i Teuhidit’. Kapitulli: ‘Fjala e të Lartësuarit: “Ata dëshirojnë të ndryshojnë Fjalën e Allahut.”’, prej Fet’hul-Barit vëll. 13 fq. 466-467, numri hadithit: 7508. Gjithashtu e ka transmetuar në ‘Librin Zbutëset’. Kapitulli: ‘Frika prej Allahut’, prej Fet’hul-Barit vëll. 11 fq. 312-313, numri i hadithit: 6481. Gjithashtu e ka transmetuar Muslimi në ‘Librin e Pendimit’. Kapitulli i katërt: ‘Në gjërësinë e mëshirës së Allahu dhe se ajo ia ka kaluar zemërimit të Tij’, numri i hadithit: 25. Gjithashtu e ka transmetuar Ahmedi në ‘el- Musned’ vëll. 5 fq. 269. 7 [Shënim i përkthyesit]: Domethënë kur dëshiron të dhurojë apo të ndëshkojë dikën, vetëm se i thotë: “Bëhu!” dhe ajo bëhet.
36 mbizotërimi i çdo gjëje dhe tek Ai ju të gjithë do të ktheheni. [Surja Jasin 77-83] Në Duart e Tij janë çelsat e depove të qiejve dhe të tokës. Të gjithë çështjet i kthehen vetëm Atij. Dhe tek Ai do të rikthehen robërit në Ditën e Rikthimit, për t’u shpërblyer çdo veprues për veprën e tij.
37 Shembulli i tretë prej metodës së parë Allahu i Plotëfuqishëm përmend në suren Isra atë dialog ndërmjet mohuesit të ringjalljes dhe të Dërguarit të Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - . Allahu i Lartësuar thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﳚ‬ ‫ﳛ‬ ‫ﳜ‬ ‫ﳝ‬ ‫ﳞ‬ ‫ﳟ‬ ‫ﳠ‬ ‫ﳡ‬ ‫ﳢ‬ ‫ﳣ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱠ‬ :‫سراء‬ ‫اإل‬ ٤٩ - ٥٢ Dhe thonë: “Çfarë?! Kur të jemi eshtra e thërrime, vërtet që do të ringjallemi për të qenë një krijim i ri?” Thuaj: “Edhe nëse jeni gurë e hekur, Apo ndonjë gjë e krijuar akoma më e madhe në gjokset tuaja.” Pastaj ata do të thonë: “Kush do të na rikthejë neve në jetë?” Thuaju: “Ai i Cili ju krijoi ju herën e parë.” Pastaj ata do të tundin kokën dhe do të thonë: “Kur do të jetë kjo (ringjallja)?” Thuaju: “Ndoshta do të jetë shumë afër!” Ditën kur Ai do t’ju thërrasë ju dhe ju t’i përgjigjeni (Thirrjes së Tij) me fjalët e Falënderimit dhe Nënshtrimit të Tij dhe do t’ju duket se keni qëndruar (në këtë botë) veçse fare pak! [Surja Isra, 49-52] Në ajetin e parë ka treguar për dyshimin e mohuesve të ringjalljes. Ai dyshim është konsiderimi i ndodhisë së rikthimit diçka larg mundësisë, ngase logjikat e tyre nuk e përfytyrojnë mundësinë e rikthimit dhe ndodhinë e tij pas shkërmoqies së trupave dhe ndarjes së tyre. Allahu i Plotëfuqishëm ka sqaruar se nuk ka vend për t’u çuditur në këtë duke qenë se kihet të bëhet me Fuqin e Zotit, prandaj dhe i ka qortuar me këtë metodë, ku i ka bërë të paaftë ata për t’u përgjigjur. Ai e ka urdhëruar Profetin e Tij - sal-lAllahu alejhi ue sel-
38 lem - që t’u përgjigjet atyre me fjalën e tij: “...Thuaj...” o Muhammed duke iu përgjigjur atyre që mohojnë Fuqinë Tonë për rikthimin e trupave të tyre të dobëta në po të njëjtën gjendje të mëparshme, në të cilën i ka sjellë në ekzistencë: “...Edhe nëse jeni gurë e hekur...” ose çfarëdolloj gjëje që iu duket e madhe dhe e pamundur për ta pranuar jetën për shkak të dallimit të plotë dhe të kundërshtimit që ka ndërmjet njeri-tjetrit, atëherë patjetër që ju do të ringjalleni dhe do të riktheheni për t’u shpërblyer për veprat tuaja. Porse, edhe pasi ata e dëgjuan këtë, ata u thelluan më shumë në mohim e tyre, dhe thanë: Nëse do të ishim gurë apo hekur, “...kush do të na rikthejë neve në jetë?...” Atëherë atyre u erdhi përgjigja me atë çka ata e pranojnë, veç sikur logjikonin: “...Thuaju: “Ai i Cili ju krijoi ju herën e parë...” Domethënë: Ai ju ka krijuar në fillim, ndërkohë që ju nuk ishit diçka për t’u përmendur, është Ai i Plotëfuqishëm për rikthimin tuaj për së dyti. Ju e pranoni se Ai është Krijuesi juaj: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲿ‬ ‫ﳀ‬ ‫ﳁ‬ ‫ﳂ‬ ‫ﳃ‬ ‫ﳄ‬ ‫ﳅ‬ ‫ﱠ‬ :‫زخرف‬ ‫ال‬ ٨٧ “Dhe nëse i pyet ata se kush i ka krijuar, patjetër që do të përgjigjen: “Allahu.” [Surja Ez-Zukhruf, 87] Pra, si mundet ta konsideroni diçka larg mundësive rikthimin tuaj?! Veçse, ata nuk i kushtuan rëndësi për ta qortuar këtë argument, prandaj ata tundën kokët e tyre në formë tallje duke e konsideruar ndodhinë e tij larg mundësive, dhe duke thënë: “Kur do të jetë kjo (ringjallja)?...” Domethënë: Kur do të jetë kjo gjë e jashtëzakonshme për të cilin na premton. Allahu i Pastër nga çdo e metë e sqaroi këtë se është afër, ngase ajo është duke ardhur, dhe çdo gjë që është duke ardhur, është afër: “...Thuaju: “Ndoshta do të jetë shumë afër!...” Atë ditë, Allahu do të thërras krijesat, ndërsa ata do t’i përgjigjen thirrjes.
39 Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱠ‬ :‫روم‬ ‫ال‬ ٢٥ “Dhe nga Treguesit e Tij është se qielli dhe toka qëndrojnë me Urdhërin e Tij dhe më pas, kur Ai t’ju thërret ju me një thirrje, kur ç’të shohësh! Ju do të dilni nga toka (nga varret tuaj për llogari e shpërblim).” [Surja Err-Rrum, 25] Domethënë: Kur t’ju urdhërojë që ju të dilni prej tokës, atëherë nuk ka kush që ta thyej Urdhërin e Tij dhe që mos të pranojë: “…dhe do t’ju duket se keni qëndruar (në këtë botë) veçse fare pak!” Atëherë kur të bëhet ajo që ju kam premtuar, sikurse Fjala e Allahut të Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﳖ‬ ‫ﳗ‬ ‫ﳘ‬ ‫ﳙ‬ ‫ﳚ‬ ‫ﳛ‬ ‫ﳜ‬ ‫ﳝ‬ ‫ﳞ‬ ‫ﳟ‬ ‫ﱠ‬ :‫نازعات‬ ‫ال‬ ٤٦ “Ditën kur ata ta shohin atë, (do të jetë) si të mos kishin qëndruar (në këtë botë) veçse një pasdite ose një mëngjes.” [Surja En-Naziat, 46] Sikurse këto ajete në po këtë sure është Fjala e Allahut të Lartësuar: ‫ﭐﱡ‬ ‫ﭐ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱳ‬ ‫ﱴ‬ ‫ﱵ‬ ‫ﱶ‬ ‫ﱷ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﱠ‬ :‫سراء‬ ‫اإل‬ ٩٧ - ٩٩ “...dhe Ne do t’i mbledhim ata të gjithë bashkë Ditën e Kijametit me fytyra përmbys, të verbër, të shurdhër, të pagojë;
40 vendbanimi i tyre do të jetë Xhehenemi; sa herë që do t’i ulet vala, Ne do ta shtojmë për ta rreptësinë e Zjarrit. Ai është shpërblimi i tyre sepse ata i mohuan Ajetet Tona (shenjat, provat, shpalljet) dhe thanë: “Kur ne të jemi kocka e pluhur, a vërtet që do të ngrihemi prap si një krijim i ri?” A nuk e shohin ata, se Allahu i Cili krijoi qiejt dhe tokën, është i Zoti të krijojë të rinj si shembulli i tyre? Ndërsa ka vendosur për ta një afat të caktuar për të cilin nuk ka pikë dyshimi, por Dhalimunët (mohuesit, keqbërësit) hedhin poshtë (të Vërtetën) dhe vetëm mohojnë.” [Surja El-Isra, 97-99] Allahu i Lartësuar ka njoftuar në ajetin e parë për mbledhjen e mohuesve të ringjalljes në pamjen më të shëmtuar, si shpërblim për mohimin që i kanë bërë Allahut të Lartësuar dhe ajeteve të Tij, dhe për përgënjështrimin e të Dërguarve të Tij. Kur ata e konsideruan diçka të madhe rikthimin e tyre në një krijim të ri, pasi janë shndërruar në pluhur, domethënë: trupat e tyre të shkërmoqur, atëherë Ai u është përgjigjur atyre me atë që ata e pranojnë, e që është krijimi i qiejve dhe i tokës, ndërkohë që ky është krijim më i madh sesa krijimi i tyre. Pra, Ai që është i Zoti t’i sjellë ata në ekzistencë, normalisht është i Zoti ta rikthejë atë përsëri, ngase Ai që krijon diçka më të madhe, instiktivisht nuk e ka të pamundur krijimin e asaj që është më e vogël. ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﲬ‬ ‫ﲭ‬ ‫ﲮ‬ ‫ﱠ‬ :‫افر‬ ‫غ‬ ٥٧ “Krijimi i qiejve dhe i tokës është padyshim më madhështor se krijimi i njerëzimit e megjithatë shumica e njerëzve nuk e dinë.” [Surja Gafir, 57] andaj Ai ka thënë: “...A nuk e shohin ata, se Allahu i Cili krijoi qiejt dhe tokën, është i Zoti të krijojë të rinj si
41 shembulli i tyre?...” përderisa Ai ka qenë i Zoti të krijojë të tillë si ata, Ai është i Zoti të rikthejë secilin prej tyre, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱠ‬ :‫روم‬ ‫ال‬ ٢٧ “Është Ai i Cili e fillon krijimin, pastaj do ta përsërisë atë (pasi të jetë shuar) dhe kjo është më e lehtë për Të.” [Surja Rrum, 27]
42 2. Metoda e dytë: Paraprirja e argumentit, më pas cekja e çështjes pas qartësimit të tij. Shembulli i parë prej metodës së dytë: Allahu i Lartësuar thotë në Suren El-Mu’minun: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﲬ‬ ‫ﲭ‬ ‫ﲮ‬ ‫ﲯ‬ ‫ﲰ‬ ‫ﲱ‬ ‫ﲲ‬ ‫ﲳ‬ ‫ﲴ‬ ‫ﲵ‬ ‫ﲶ‬ ‫ﱠ‬ :‫مؤمنون‬ ‫ال‬ ١٢ - ١٦ “Dhe sigurisht që Ne e krijuam njeriun (Ademin) nga një copë baltë (ujë me dhe). Pas kësaj Ne e bëmë atë (njeriun, pasardhësin e Ademit) si Nutfah (lëngu i ngjizur i bashkimit të vezëve mashkullore me ato femërore) duke e strehuar atë në një banesë të sigurt (mitra e nënës). Pastaj Ne e bëmë Nutfan në një copë gjak të mpiksur, pastaj Ne e bëmë gjakun e mpiksur në një xhungë mishi (si të përtypur), pas kësaj Ne bëmë prej asaj xhunge mishi (si të përtypur) eshtrat, pastaj i veshëm eshtrat me mish dhe pastaj Ne e nxorrëm jashtë si një krijim të ri. I madhëruar është Allahu, më i Miri i krijuesve. Pas kësaj ju sigurisht që do të vdisni. Pastaj me siguri se përsëri ju do të ringjalleni në Ditën e Ringjalljes.” [Surja El-Mu’minun, 13-16] Allahu i Lartësuar ka paraprirë argumentimin në këto ajete për mundësinë e ringjalljes dhe shpërblimit në Ditën e Kijametit, duke sjellë si argument krijimin e njeriut në fazat e tij të shumta; në fillim e ka krijuar atë prej baltës - për qëllim kihet Ademi paqa qoftë me të - , më pas i ka bërë pasardhësit e tij - domethënë fëmijët pas tij - prej një uji të përçmuar, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar në Suren Sexhdeh:
43 ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﱠ‬ :‫دة‬ ‫السج‬ ٧ - ٨ “I Cili përsosi çdo gjë që Ai krijoi dhe Ai e filloi krijimin e njeriut nga balta. Pastaj Ai solli pasardhësit e tij nga esenca e një lëngu të përçmuar.” [Surja Es-Sexhdeh, 7-8] Është thënë se për qëllim me njeriun kihet lloji i njeriut, ku nënkuptohet krijimi i Ademit. Më pas, ka filluar të sqarojë ato etapa të shumta që ka kaluar njeriu, derisa është formuar në një njeri të plotë, të logjikshëm dhe folës. Ai ka thënë: “...Pas kësaj Ne e bëmë atë (njeriun, pasardhësin e Ademit) Nutfah (lëngu i ngjizur i bashkimit të vezëve mashkullore me ato femërore)...” e bëmë ujë. Ajo është sperma e përçmuar: “...duke e strehuar atë në një banesë të sigurt...” ajo është mitra. Më pas, Ai ka sqaruar ndryshimin e njeriut nga një gjendje, në një tjetër gjëndje. Ai e ka krijuar atë në Alekah, domethënë: një copë gjak të mpiksur. Më pas, e ka krijuar këtë gjak të mpiksur në një xhungë mishi që nuk dallohet nga njëra-tjetra. Më pas, Ai e ka krijuar atë copë mishi në kockë dhe e ka bërë shtyllë për trupin e njeriut, në forma dhe në vende specifike, ashtu siç shkon me urtësinë hynore. Më pas, Ai i ka veshur ato kocka me mish, në ato përmasa që shkon përshtatë me secilën pjesë të trupit dhe që shkon me formën e tij, derisa shndërrohet krijimi i njeriut në formën më të mirë dhe më të bukur. I gjithë ky ndryshim, nga një gjendje, në një tjetër gjëndje, ndodh në atë vend të errët dhe të ngushtë me Fuqinë e të Gjithëditurit, të Urtë. ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱠ‬ :‫الزمر‬ ٦
44 “Ai ju krijon ju në barkun (mitrat) e nënave tuaja, krijim pas krijimi (hap pas hapi në faza të caktuara) nën tri perde errësire (membrana mbuluese, mitra dhe barku i nënës)…” [Surja Ez-Zumer, 6] Më pas, shndërrimi i tij në një tjetër krijim, ndryshe nga krijimi i parë. Ai është shndërruar në njeri të gjallë, dëgjues, shikues, folës, logjikues, pasi ka qenë i ngurtë. Ndryshim madhështor është ndërmjet një pike uji, e dobët dhe e vdekur, dhe ndërmjet një njeriu të gjallë dhe folës. Këto të dyja nuk kanë lidhje logjike, as nuk janë të pandarë nga njëra-tjetra, përveç me Fuqinë Hyjnore, që i thotë diçkaje: “Bëhu!” dhe ajo bëhet. ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱠ‬ :‫روم‬ ‫ال‬ ١٩ “Ai nxjerr të gjallën nga e vdekura dhe nxjerr të vdekurën nga e gjalla.” [Surja Err-Rrum, 19] Duke qenë se krijimi i njeriut në këto etapa është prej argumenteve më të mëdha që tregojnë për Fuqinë Hyjnore dhe Urtësinë e Zotit, Allahu i Lartësuar nga çdo e metë e ka lavdëruar Veten e Tij me Fjalën e Tij: “...I madhëruar është Allahu, më i Miri i krijuesve…” Kështu, Allahu i Lartëmadhëruar ua paraqet argumentin atyre të cilëve po u drejtohet me fjalë, në atë mënyre që ata nuk munden ta mohojnë, sepse kjo është prej gjërave që ata i shohin. Kush është ai që nuk di asgjë për krijimin e njeriut?! Çdo njeri e di prej vetes së tij se është sjellë në ekzistencë në këto faza të cilat i ka përmendur Kurani i Lartë, sikurse dihet kjo nëpërmjet shikimit të ekzistencës së fëmijëve të tyre dhe fëmijëve të llojit të tyre.
45 Kështu, pasi u qartësua argumenti dhe u vërtetua se Ai i Lartësuari është i Plotëfuqishëm për të krijuar dhe për të sjellë inekzistentin në ekzistencë, më pas Ai solli çështjen e ringjalljes pas vdekjes në Ditën e Kijametit. Ai ka thënë: “…Pas kësaj ju sigurisht që do të vdisni…” Domethënë: Pas plotësimit të krijimit tuaj, pas daljes prej barqeve të nënave tuaj dhe plotësimit të kohës së ndejtjes gjallë: “…Pastaj me siguri se përsëri ju do të ringjalleni në Ditën e Ringjalljes.” Do të dilni të gjallë prej varreve tuaj, do të merreni në llogari dhe do të arrini shpërblimin tuaj. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱠ‬ ٤٧ “Dhe Ne do të vëmë peshojat e drejtësisë Ditën e Llogarisë, kështu që askujt nuk do ti bëhet padrejtësi në asnjë gjë, edhe sikur të jetë pesha e një kokrre të melit, Ne do ta sjellim (e do ta vëmë në peshojë). Dhe më se të Mjaftueshëm jemi Ne si Llogaritës.” [Surja El-Embija, 47]
46 Shembulli i dytë prej metodës së dytë Allahu i Lartësuar thotë në Suren Sexhdeh: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﲬ‬ ‫ﲭ‬ ‫ﲮ‬ ‫ﲯ‬ ‫ﲰ‬ ‫ﲱ‬ ‫ﲲ‬ ‫ﲳ‬ ‫ﲴ‬ ‫ﲵ‬ ‫ﲶ‬ ‫ﲷ‬ ‫ﲸ‬ ‫ﲹ‬ ‫ﲺ‬ ‫ﲻ‬ ‫ﲼ‬ ‫ﲽ‬ ‫ﲾ‬ ‫ﲿ‬ ‫ﳀ‬ ‫ﳁ‬ ‫ﳂ‬ ‫ﳃ‬ ‫ﳄ‬ ‫ﳅ‬ ‫ﳆ‬ ‫ﳇ‬ ‫ﳈ‬ ‫ﳉ‬ ‫ﳊ‬ ‫ﳋ‬ ‫ﳌ‬ ‫ﳍ‬ ‫ﳎ‬ ‫ﳏ‬ ‫ﳐ‬ ‫ﳑ‬ ‫ﳒ‬ ‫ﳓ‬ ‫ﳔ‬ ‫ﳕ‬ ‫ﳖ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱠ‬ :‫دة‬ ‫السج‬ ٧ - ١٢ “I Cili përsosi çdo gjë që Ai krijoi dhe Ai e filloi krijimin e njeriut nga balta. Pastaj Ai solli pasardhësit e tij nga esenca e një lëngu të përçmuar. Pastaj Ai e formësoi atë në përmasa e madhësinë e duhur dhe i fryu atij shpirtin (e krijuar për atë njeri). Dhe ju solli juve të dëgjuarit, të shikuarit dhe zemrat. Sa pak që falënderoni! Dhe thonë: “Kur të jemi (të vdekur e) të humbur në tokë, a vërtet do të ribëhemi nga e para?” Përkundrazi, ata në të vërtetë mohojnë Takimin me Zotin e tyre! Thuaju: “Meleku i vdekjes i cili është vënë mbi ju, do t’jua merr shpirtrat, pastaj do të ktheheni te Zoti juaj.” Dhe veç sikur të shihje kur Muxhrimunët (kriminelët, mëkatarët, mosbesimtarët) të varin kokat para Zotit të tyre (duke thënë): “Zoti ynë! Tash pamë dhe dëgjuam, na kthe pra përsëri (në dynja), do të bëjmë mirësi e drejtësi. Me të vërtetë që tash ne besojmë me bindje të plotë.” [Surja Es-Sexhdeh, 7-12] Allahu i Lartësuar na njofton se i ka përsosur dhe i ka përkryer gjërat që i ka krijuar, sikurse ka thënë i Lartësuari:
47 ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﳘ‬ ‫ﳙ‬ ‫ﳚ‬ ‫ﳛ‬ ‫ﳜ‬ ‫ﳝ‬ ‫ﳞ‬ ‫ﱠ‬ :‫ل‬ ‫نم‬ ‫ال‬ ٨٨ “...(kjo është) Vepër e Allahut i Cili përsosi çdo gjë…” [Surja En-Neml, 88] Prej gjërave të krijuara në të cilat është shfaqur përsosmëria e Veprës së Tij është krijimi i njeriut. Më pas, Ai ka filluar sqarimin e krijimit të fillimit të tij: “...dhe Ai e filloi krijimin e njeriut nga balta...” Këtu kihet për qëllim krijimi i Ademit - paqa qoftë me të - sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﱠ‬ :‫ص‬ ٧١ “...(përmend) Kur Zoti yt u tha melekëve: “Me të vërtetë që Unë do të krijoj njeriun nga balta…” [Surja Sad, 71] “...Pastaj Ai solli pasardhësit e tij...” ka caktuar që krijimi i pasardhësve të tij të jetë prej asaj pike që del prej shtyllës kurrizore të burrit dhe prej brinjës së gruas. Ai i ka përkujtuar atyre mirësitë me të cilat i ka begatuar, prej: dëgjimit, shikimit, dhe logjikës. Të gjithë këtë fuqi, për të cilin ata pak e falenderojnë Allahun, Ai e ka krijuar prej asaj pike uji për të cilën është shprehur se është diçka e përçmuar për shkak se është diçka e nënçmuar. Pasi Allahu i Lartësuar ka përmendur fillimin e krijimit të parë që përfaqësohet prej krijimit të babait të tyre Ademit, pas sqarimit të mënyrës së shumimit të tyre, dhe pas sqarimit të atyre që ua ka begatuar prej fuqisë së jashtme dhe të brendshme, gjë që tregon për Fuqinë dhe Urtësinë e Tij, - atëherë Ai ka sjellë çështjen e ringjalljes, ngase nuk është e logjikshme - në qoftë se ata logjikojnë - që Allahu t’i krijojë dhe t’i përgatisë ata me këtë përgatitje kotë dhe pa qëllim! Ky është mendimi i atyre të cilëve nuk besojnë.
48 Ai ka thënë: “...Dhe thonë: “Kur të jemi (të vdekur e) të humbur në tokë...” Domethënë: Kur të jenë përzier trupat tanë, pas copëtimit të tyre me pjesët e tokës: “...a vërtet do të ribëhemi nga e para?!” Domethënë: A do të kthehemi prapë prej asaj gjendje, po në atë gjendje që ishim më parë?! Kjo, ngase ata e konsiderojnë këtë çështje larg mundësive. Ky konsiderim si të pamundur për të cilën ata shprehen, është në raport me fuqinë e paaftë të tyre. Logjikat e tyre u bënë të mangëta dhe menduan se Fuqia e Krijuesit është sikurse fuqia e tyre, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﱠ‬ :‫س‬ ‫ي‬ ٧٨ “Dhe na solli Neve shembull, ndërsa e harron krijimin e vet.” [Surja Jasin, 78] Ai që e ka sjellë shembullin është njëri prej tyre, porse ata të gjithë janë në pajtim me të. Pra, shkaku i mohimit i cili është bazuar në dyshimin e konsiderimit të ringjalljes larg mundësive, ka buruar prej harresës së krijimit të parë, prandaj Zoti i Plotëfuqishëm i ka përkujtuar ata me atë krijim të parë. Allahu i Lartësuar ka thënë duke treguar fjalën e tyre: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱠ‬ :‫ريم‬ ‫م‬ ٦٦ - ٦٧ “Dhe thotë njeriu: “Kur të jem i vdekur, a thua atëherë do të ngrihem përsëri i gjallë?” A nuk e kujton njeriu se Ne e krijuam atë më parë, ndërsa nuk ishte asgjë?” [Surja Merjem, 66-67] Sikur ata të hidhnin vështrimin te fillimi i krijimit të tyre, atëherë ata do ta dinin se Fuqia që i ka krijuar ata në fillim, nuk e ka të pamundur rikthimin e tyre për herë të dytë. Duke qenë se ky konsiderim larg mundësive që kishin për rikthimin e tyre në jetë edhe
49 një herë tjetër, ishte pasi ata i shikuan argumentet, atëherë Ai e pasoi këtë me njoftim të prerë për ndodhin e ringjalljes. Ai ka thënë: “...Thuaju...” Ky është urdhër për Pejgamberin - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - . Domethënë: Thuaju o Muhammed duke i njoftuar dhe duke i paralajmëruar mohuesit e ringjalljes: “...Thuaju: “Meleku i vdekjes i cili është vënë mbi ju, do t’jua marr shpirtrat, pastaj do të ktheheni te Zoti juaj.” Ky është njoftim i prerë për atë rikthim, duke u bazuar në argumentin e kaluar, i cili është fillimi i krijimit. Ky njoftim është theksuar me atë gjendje në të cilën do të jenë pasi të kthehen te Zoti i tyre, në atë gjendje ku i pranojnë gjynahet e tyre dhe kërkojnë që të rikthehen në jetën e dynjasë, në mënyrë që ata të përmirësojnë veprat e tyre, pasi e kanë parë njoftimin e sigurtë. Allahu i Lartësuar ka thënë duke treguar për gjendjen dhe fjalën e tyre: “...Dhe veç sikur të shihje kur Muxhrimunët (kriminelët, mëkatarët, mosbesimtarët) të varin kokat para Zotit të tyre...” duke thënë: “...Zoti ynë! Tash pamë dhe dëgjuam, na kthe pra përsëri (në dynja), do të bëjmë mirësi e drejtësi. Me të vërtetë që tash ne besojmë me bindje të plotë.” Allahu e di se ata janë gënjështarë në pretendimin e tyre se do t’i përmirësojnë veprat e tyre nëse rikthehen në këtë botë një herë tjetër. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﳣ‬ ‫ﳤ‬ ‫ﳥ‬ ‫ﳦ‬ ‫ﳧ‬ ‫ﳨ‬ ‫ﳩ‬ ‫ﳪ‬ ‫ﳫ‬ ‫ﳬ‬ ‫ﳭ‬ ‫ﳮ‬ ‫ﳯ‬ ‫ﳰ‬ ‫ﳱ‬ ‫ﳲ‬ ‫ﳳ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱠ‬ :‫عام‬ ‫األن‬ ٢٧ - ٢٨ “Vetëm sikur t’i shihje kur janë të ndalur pranë Zjarrit! (Atje) do të thonë: “Sikur të dërgoheshim përsëri (në dynja)! Atëherë
50 nuk do t’i mohonim më Ajetet (provat, shenjat, treguesit, shpalljet) e Zotit tonë dhe do të ishim prej besimtarëve!” Por tashmë është bërë e qartë për ta çfarë ata kishin fshehur më parë. Edhe sikur të ktheheshin përsëri (në dynja), padyshim që do t’u ktheheshin atyre gjërave prej të cilave ata qenë ndaluar njëherë. Dhe me të vërtetë që ata janë gënjeshtarë.” [Surja El-Enaam, 27-28]
51 Shembulli i tretë prej metodës së dytë Në fillim të Sures Rrad është një shembull që dredh ndjenjat dhe prek ndërgjegjen, ngase ai përmbanë argumente universale të Allahut, për të cilat ata e pranojnë se janë krijuar prej Fuqisë së Allahut të Plotëfuqishëm, Ngallënjyes. Allahu i Lartësuar thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱳ‬ ‫ﱴ‬ ‫ﱵ‬ ‫ﱶ‬ ‫ﱷ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﲬ‬ ‫ﲭ‬ ‫ﲮ‬ ‫ﲯ‬ ‫ﲰ‬ ‫ﲱ‬ ‫ﲲ‬ ‫ﲳ‬ ‫ﲴ‬ ‫ﲵ‬ ‫ﲶ‬ ‫ﲷ‬ ‫ﲸ‬ ‫ﲹ‬ ‫ﲺ‬ ‫ﲻ‬ ‫ﲼ‬ ‫ﲽ‬ ‫ﲾ‬ ‫ﲿ‬ ‫ﳀ‬ ‫ﳁ‬ ‫ﳂ‬ ‫ﳃ‬ ‫ﳄ‬ ‫ﳅ‬ ‫ﳆ‬ ‫ﳇ‬ ‫ﳈ‬ ‫ﳉ‬ ‫ﱠ‬ :‫الرعد‬ ٢ - ٥ “Allahu është Ai i Cili ngriti qiejt pa shtylla që t’i shihni. Pastaj Ai Isteva (u ngrit lartë dhe qëndroi mbi) Arsh (Fronin e Tij Madhështor, vërtet siç i shkon Madhështisë së Tij). Ai solli diellin dhe hënën të vazhdojnë të rrotullohen, secili duke ndjekur kursin e vet për një kohë të përcaktuar. Ai rregullon të gjitha çështjet dhe punët duke shpjeguar Ajetet (argumentet, provat, shenjat e Tij) në imtësi që ju të besoni me vendosmëri e bindje të plotë për takimin (pas ringjalljes) me Zotin tuaj. Dhe Ai është i Cili tokën e shtroi dhe në të vendosi male të qëndrueshme e lumenj. Dhe nga çdo lloj bime e fruti Ai bëri në palë dy e nga dy (në çift dhe në lloj). Ai e sjell natën si mbulesë mbi ditën. Vërtet
52 që në gjithë këtë ka Ajete (prova, tregues, shenja) për njerëzit që thellë mendojnë. Dhe në tokë ka hapësira fqinje të shumëllojshme dhe kopshte me vreshta edhe fusha të mbjella me grurë, edhe palma që rriten dy a tri nga një rrënjë e vetme ose edhe ndryshe (një rrënjë secila prej tyre), të ujitura nga i njëjti ujë, megjithatë disa Ne i bëjmë më të mira se të tjerat për t’u ngrënë. Sigurisht që në këto gjëra ka Ajete (shenja, prova, shpallje) për njerëzit që kuptojnë. Dhe nëse ti (O Muhammed) habitesh (pse përgënjeshtrojnë), atëherë më e çuditshme është thënia e tyre: “Kur ne të jemi pluhur, a vërtet thua që do të ngrihemi në një krijim të ri?” Këta janë ata të cilët nuk besojnë në Zotin e tyre! Këta janë ata të cilët do të kenë pranga hekuri që t’u lidhin duart e tyre në qafë. Ata do të jenë banorët e Zjarrit dhe atje do të banojnë përgjithmonë.” [Surja Err-Rrad, 2-5] Fillojnë ajetet e larta duke përshkruar pamjet universale që tregojnë për Fuqinë Hyjnore; qiellin dhe ato çka përfshinë prej orbitave, tokën dhe ato çka përmban prej lumenjve, maleve dhe ato çka nxjerr prej frutave. Më pas, vjen çudia prej gjendjes së atyre që e mohojnë ringjalljen dhe jetën tjetër, pasi ata i kanë shikuar këto argumente të cilat u janë shfaqur mendjeve dhe shikimeve. Allahu i Lartësuar thotë: “Allahu është Ai i Cili ngriti qiejt pa shtylla që t’i shihni…” Ky është njoftim prej Allahut të Lartësuar për përsosmërinë e Fuqisë dhe Pushtetit madhështorë të Tij. Me Urdhërin e Tij janë ngritur qiejt prej tokës. Këto qiej të cilat shikimi nuk arrinë t’i përfshij komplet, të cilat askush nuk e di madhështinë dhe gjerësinë e tyre, përveç Krijuesit të tyre, pra, këta qiej janë ngritur me Urdhërin e Tij, mbahen me Fuqinë e Tij, në mënyrë që mos të shuhen, duke sjell si dëshmitarë për këtë shikimet e atyre të cilëve po u flet. Ata janë ngritur pa pasur ndonjë shtyllë ku të
53 bazohen; janë ndërtuar në mënyrë perfekte, nuk ka në ta çarje dhe as krisje. Ne e përsërisim shikimin te qielli herë pas here, po megjithatë, shikimi ynë kthehet pa arritur të shoh ndonjë boshllëk në këtë ndërtesë madhështore dhe çati të lartësuar, porse arrin të kuptosh vetëm përsosmërinë që njofton për Urtësinë dhe Drejtimin. “…Pastaj Ai Isteva (u ngrit lartë dhe qëndroi mbi) Arsh (Fronin e Tij Madhështor, vërtet siç i shkon Madhështisë së Tij)…” Arshi është prej gjërave të fshehta për ne. Allahu i vetëm është i Gjithëditur për gjerësinë dhe madhështinë e tij. Ai është lartësuar mbi të ashtu sikurse i shkon madhështisë së Tij, sikurse Ai ka njoftuar. Ajetet na transferojnë neve prej qiellit të ngritur pa ndonjë shtyllë, për te pamja e nënshtrimit dhe caktimit: “…Ai solli diellin dhe hënën të vazhdojnë të rrotullohen, secili duke ndjekur kursin e vet për një kohë të përcaktuar…” Ai i ka krijuar ato me Fuqinë e Tij dhe i ka nënshtruar me Dëshirën e Tij. Ai i bënë të ecin vazhdimisht, dhe ato nuk dobësohen deri në një kohë të përcaktuar. Secilën prej tyre e ka veçuar me një veti; e ka bërë diellin një llambë të shndritshme, ndërsa hënën e ka bërë dritë. Jeta e njeriut ka lidhje me secilën prej tyre në veten e tij dhe në të gjitha çështjet e tij ditore, mujore dhe vjetore. Në këtë ajet janë përmendur gjëra që prekin zemrat dhe u drejtohet me fjalë ndjeniave me atë çka e ndjen njeriu se është një pjesë e jetës së tij. “...Ai rregullon e kontrollon çështjet dhe punët...” Ai i rregullon dhe i kontrollon të gjitha ato. Atij i përket krijimi dhe urdhëri. Prej kontrollit të Tij është krijimi i qiejve dhe ruajtia e tyre. Prej kontrollit dhe caktimit të Tij është krijimi i diellit dhe hënës dhe nënshtrimi i tyre për të vazhduar të rrotullohen, secili duke ndjekur kursin e vet për një kohë të përcaktuar. “...duke shpjeguar Ajetet (argumentet) në imtësi...” argumentet universale që shikohen dhe që tregojnë për
54 Fuqinë madhështore dhe pushtetin e plotë të Tij për të vepruar, dhe argumentet fetare sqaruese të rrugës së drejtë që detyron njeriun dhe xhindin ta ndjeki atë, dhe sqaruese të fakteve të padukshme të cilat patjetër duhen besuar në to. “....që ju të besoni me vendosmëri e bindje të plotë për takimin (pas ringjalljes) me Zotin tuaj…” Domethënë: Që kur ju të shikoni argumentet universale të shtjelluara hollësisht, dhe kur ju të kuptoni përsosmërinë që ndodhet në to, të cilat tregojnë për Fuqinë e Atij që i ka shtjelluar këto argumente dhe i ka sqaruar ato: “...ju të besoni me vendosmëri e bindje të plotë...” se përtej këtij kontrolli të përsosur është një i Urtë, se ky sqarim i hollë e ka një të Gjithëditur të Urtë që patjetër duhet të takohet në Jetën Tjetër, në mënyrë që ju të shpërbleheni për veprat e tuaja. Ky takim dhe ky shpërblim sinjalizohet prej kontrollit dhe shtjellimit të argumenteve hollësisht, sepse atëherë krijimi do të ishte i kot nëse nuk do të kishte shpërblim për bamirësinë dhe keqbërjen. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﱠ‬ :‫مؤمنون‬ ‫ال‬ ١١٥ “A menduat se Ne ju kishim krijuar kotë (e pa ndonjë qëllim) dhe se nuk do të mund të silleshit prapë te Ne?” [Surja El- Mu’minun, 115] Ato pamje të larta prej universit, që tregon përtej saj për Fuqinë e përsosur, u janë shfaqur njerëzve të cilët mohojnë ringjalljen, me qëllim që të përfitojnë prej kësaj, se Krijuesi dhe Ruajtësi i tyre është i Plotëfuqishëm për rikthimin e tyre pas vdekjes. Më pas, këto ajete kuranore e kapin për dore njeriun për te kjo tokë tek e cila jeton, duke i thënë: Nëse ti o dyshues në Fuqinë e Krijuesit tënd nuk mjaftohesh me atë çka sheh sipër teje me sytë e tua, atëherë hidh vështrimin tënd poshtë këmbëve të tua dhe në ato çka janë shtrirë
55 përpara syve të tu prej kësaj toke që është shtrirë, është zgjeruar, është stabilizuar, është çarë, janë vendosur lumenj rrjedhës, dhe ka mbirë mbi të prej çdo fruti. Më pas, ky këmbim i vazhdueshëm i natës dhe ditës që është për lumturinë dhe për të mirën e jetës së tij, pra, të gjitha këto fakte e thërrasin njeriun që të meditojë në to dhe në ato çka sinjalizojnë. “...Vërtet që në gjithë këtë...” që u përmend më parë: ngritja e qiellit pa shtylla, nënshtrimi i diellit dhe hënës, krijimi i tokës, shtriria, ruajtja, vendosja e lumenjve që rrjedhin në pjesët e çara të saj dhe nxierrja e bimëve dhe e fruteve të tyre: “...ka Ajete (prova, tregues, shenja) për njerëzit që thellë mendojnë...” Ajetet kuranore vazhdojnë të sqarojnë argumentet universale të Allahut. Pasi është treguar në mënyrë të përgjithshme për atë çka mbinë toka prej fruteve të llojeve të ndryshme, kthehet për të qartësuar një pjesë të tyre, në mënyrë që ta vendosi mohuesin e ringjalljes para Fuqisë Hynore. Ajo pjesë që njeriu e shikon me sytë e tij, e punon me dorën e tij dhe e shijon frutin e saj me gojën e tij, është argument që syri e shikon, dora e prek dhe goja e shijon. Kush është ai argument që është më afër me jetën e njeriut sesa ky argument që njeriu e prek vetë?! Allahu i Lartësuar thotë: “…Dhe në tokë ka hapësira fqinje të shumëllojshme...” disa prej tyre janë të ngjitura me njëra-tjetrën, nuk i ndan ndonjë lloj i huaj: “...dhe kopshte...” që mbartin lloje të ndryshme pemësh, në të ka vreshta edhe fusha të mbjella me grurë, edhe palma që rriten dy a tri nga një rrënjë e vetme ose edhe ndryshe. Të gjithë këto “...të ujitura nga i njëjti ujë...” ose prej qiellit, sikurse uji i shiut, ose prej asaj që nxirret prej tokës, sikurse është uji i puseve dhe burimeve. Ato mbin në një tokë. Lidhjet e gjendjeve natyrale sikurse i ftohti dhe i nxehti është i njëjti, megjithatë, frytet e tyre vijnë me shije të ndryshme, ngjyrat e tyre janë të ndryshme. Nga erdhi ky ndryshim i ngjyrës, formës dhe shijes, edhe pse të gjitha shkaqet e dukshme janë të
56 njëjta?! Kjo pyetje nuk ka ndonjë tjetër përgjigje përveçse të thuhet se kjo është vepër e Krijuesit të Gjithëditur, dhe e Drejtuesit të Urtë. “...Sigurisht që në këto gjëra ka Ajete (shenja, prova, shpallje) për njerëzit që kuptojnë...” Ajete domethënë: Argumente që tregojnë qartë për përsosmërinë e Fuqisë, për atë të cilin e vë në punë mendjen dhe logjikën e tij në krijesat e Allahut të Lartësuar. Këto ajete që kanë lidhje me universin, me qiellin dhe tokën, i tregon atij që mediton në to dhe që e vë në punë mendjen e tij instiktive të cilën ia ka krijuar Krijuesi i tij, se këto janë sjellë në ekzistencë, janë përsosur dhe sistemuar me drejtimin e Atij që është i Urtë, i Gjithëditur dhe i Plotëfuqishëm, se Urtësia e Tij kërkon kthimin e krijesave tek Ai për t’u takuar. Po ashtu, kjo tregon qartë se ai i cili kërkon argument tjetër përveç këtyre rreth Fuqisë së Allahut për ringjalljen, se kjo fjalë është prej atyre fjalëve që çuditesh prej saj dhe tallesh me kërkimin e saj. Kështu, ne shohim se Allahu i Lartëmadhëruar, pasi i ka parashtruar këto argumente për ata që e mohojnë ringjalljen, pasi është qartësuar argumenti tek ata me fakte të cilat nuk lënë vend për të dyshuar në Fuqinë e Krijuesit për rikthimin e tyre, atëherë Ai e solli çështjen e ringjalljes duke bërë që i Dërguari i Tij të çuditet prej mohuesve të Fuqisë të të Lartësuarit për rikthimin e tyre në një rikrijim, pasi trupat e tyre janë shpërbërë dhe janë shndërruar në dhe. Allahu i Lartëmadhëruar thotë: “...Dhe nëse ti habitesh (pse përgënjeshtrojnë)...” - O Muhammed - “...atëherë më e çuditshme është thënia e tyre: “Kur ne të jemi pluhur, a vërtet thua që do të ngrihemi në një krijim të ri?...” Ky mohim që ka buruar prej tyre nuk është për shkak se nuk ka argument për ringjalljen, porse shkaku është mohimi i tyre i rrënjosur në vetet e tyre, andaj ata merituan - pasi u janë ngritur argumentet e përkryera - që Allahu të gjykojë për
57 ta me ndëshkimin me pranga hekuri që t’u lidhen duart e tyre në qafë dhe me ndëshkimin me zinxhirë me të cilët do të tërhiqen zvarrë për te Zjarri i cili do t’i shoqërojë vazhdimisht ata. “...Këta janë ata të cilët nuk besojnë në Zotin e tyre! Këta janë ata të cilët do të kenë pranga hekuri që t’u lidhin duart e tyre në qafë. Ata do të jenë banorët e Zjarrit dhe atje do të banojnë përgjithmonë.” [Surja Err-Rrad, 2-5] Ata do të banojnë në të përgjithmon si shpërblim për mohimin dhe inatin e tyre. Sa herë që atyre do t’u piqet lëkura, atëherë lërkura do t’u ndërrohet me lëkurë tjetër, që të mund ta shijojnë ndëshkimin. Allahu i Lartësuar thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﱠ‬ :‫اء‬ ‫س‬ ‫ن‬ ‫ال‬ ٥٦ “Padyshim se ata të cilët mohuan Ajetet Tona, Ne do t’i djegim në Zjarr. Sa herë që t’u piqet lëkura, Ne do t’ua ndërrojmë atyre atë me lëkur tjetër, që të mund ta shijojnë sa më shumë ndëshkimin. Vërtet Allahu është kurdoherë i Gjithëfuqishëm, më i Urti Gjithëgjykues.” [Surja En-Nisa, 56]
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja
Ringjallja

Recomendados

Dr. Musli Vërbani - 5. Dita e kijametit
Dr. Musli Vërbani - 5. Dita e kijametitDr. Musli Vërbani - 5. Dita e kijametit
Dr. Musli Vërbani - 5. Dita e kijametitShkumbim Jakupi
 
Dr. musli vërbani 5.dita e kijametit
Dr. musli vërbani 5.dita e kijametitDr. musli vërbani 5.dita e kijametit
Dr. musli vërbani 5.dita e kijametitLibra Islame
 
Domethënia e Dëshmisë La ilahe il-lAllah
Domethënia e Dëshmisë La ilahe il-lAllahDomethënia e Dëshmisë La ilahe il-lAllah
Domethënia e Dëshmisë La ilahe il-lAllahLexo dhe Mëso
 
Shejtani -mënyrat e mashtrimeve të tij
Shejtani -mënyrat e mashtrimeve të tijShejtani -mënyrat e mashtrimeve të tij
Shejtani -mënyrat e mashtrimeve të tijAvni Xhemajli
 
Domethenia e fjales lailaheilallah
Domethenia e fjales lailaheilallahDomethenia e fjales lailaheilallah
Domethenia e fjales lailaheilallahE verteta vjen nga Zoti
 
Namazi
NamaziNamazi
NamaziFejzuli Zudi
 
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzime
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzimeRigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzime
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzimeLexo dhe Mëso
 
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzime
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzimeRigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzime
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzimeRregullatIslame
 

Recomendados

Dr. Musli Vërbani - 5. Dita e kijametit
Dr. Musli Vërbani - 5. Dita e kijametitDr. Musli Vërbani - 5. Dita e kijametit
Dr. Musli Vërbani - 5. Dita e kijametitShkumbim Jakupi
 
Dr. musli vërbani 5.dita e kijametit
Dr. musli vërbani 5.dita e kijametitDr. musli vërbani 5.dita e kijametit
Dr. musli vërbani 5.dita e kijametitLibra Islame
 
Domethënia e Dëshmisë La ilahe il-lAllah
Domethënia e Dëshmisë La ilahe il-lAllahDomethënia e Dëshmisë La ilahe il-lAllah
Domethënia e Dëshmisë La ilahe il-lAllahLexo dhe Mëso
 
Shejtani -mënyrat e mashtrimeve të tij
Shejtani -mënyrat e mashtrimeve të tijShejtani -mënyrat e mashtrimeve të tij
Shejtani -mënyrat e mashtrimeve të tijAvni Xhemajli
 
Domethenia e fjales lailaheilallah
Domethenia e fjales lailaheilallahDomethenia e fjales lailaheilallah
Domethenia e fjales lailaheilallahE verteta vjen nga Zoti
 
Namazi
NamaziNamazi
NamaziFejzuli Zudi
 
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzime
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzimeRigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzime
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzimeLexo dhe Mëso
 
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzime
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzimeRigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzime
Rigjallërimi Islam, rregulla dhe udhëzimeRregullatIslame
 
Sq Rigjallërimi Islam
Sq Rigjallërimi IslamSq Rigjallërimi Islam
Sq Rigjallërimi IslamFatos
 
Profecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.s
Profecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.sProfecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.s
Profecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.samarstafa
 
Sq Ta mësojmë Islamin
Sq Ta mësojmë IslaminSq Ta mësojmë Islamin
Sq Ta mësojmë IslaminFatos
 
Dise sekrete te_kuranit
Dise sekrete te_kuranitDise sekrete te_kuranit
Dise sekrete te_kuranitDurim Bajrami
 
Sq Mburoja e muslimanit
Sq Mburoja e muslimanitSq Mburoja e muslimanit
Sq Mburoja e muslimanitFatos
 
Historite e Pejgambereve
Historite e PejgambereveHistorite e Pejgambereve
Historite e PejgambereveRregullatIslame
 
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’AShpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’ALexo dhe Mëso
 
Dr. Musli Vërbani - Kurbani
Dr. Musli Vërbani - KurbaniDr. Musli Vërbani - Kurbani
Dr. Musli Vërbani - KurbaniShkumbim Jakupi
 
03 - Revista Medina
03 - Revista Medina03 - Revista Medina
03 - Revista MedinaRregullatIslame
 
03 - Revista Medina
03 - Revista Medina03 - Revista Medina
03 - Revista MedinaLexo dhe Mëso
 
Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``
Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``
Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``Adriatik Rexha
 
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’AShpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’ARregullatIslame
 
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëNjohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëLexo dhe Mëso
 
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëNjohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëLexo dhe Mëso
 
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëNjohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëRregullatIslame
 
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiParalajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiLexo dhe Mëso
 
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiParalajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiRregullatIslame
 
Paralajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçi
Paralajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçiParalajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçi
Paralajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçiLexo dhe Mëso
 
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiParalajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiRregullatIslame
 
Sq Kuptimi i xhuzit 30-te
Sq Kuptimi i xhuzit 30-teSq Kuptimi i xhuzit 30-te
Sq Kuptimi i xhuzit 30-teFatos
 
keqkuptim për islamin
keqkuptim për islaminkeqkuptim për islamin
keqkuptim për islaminLexo dhe Mëso
 
doktrina e trinisë
doktrina e trinisëdoktrina e trinisë
doktrina e trinisëLexo dhe Mëso
 

Más contenido relacionado

Similar a Ringjallja

Sq Rigjallërimi Islam
Sq Rigjallërimi IslamSq Rigjallërimi Islam
Sq Rigjallërimi IslamFatos
 
Profecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.s
Profecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.sProfecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.s
Profecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.samarstafa
 
Sq Ta mësojmë Islamin
Sq Ta mësojmë IslaminSq Ta mësojmë Islamin
Sq Ta mësojmë IslaminFatos
 
Dise sekrete te_kuranit
Dise sekrete te_kuranitDise sekrete te_kuranit
Dise sekrete te_kuranitDurim Bajrami
 
Sq Mburoja e muslimanit
Sq Mburoja e muslimanitSq Mburoja e muslimanit
Sq Mburoja e muslimanitFatos
 
Historite e Pejgambereve
Historite e PejgambereveHistorite e Pejgambereve
Historite e PejgambereveRregullatIslame
 
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’AShpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’ALexo dhe Mëso
 
Dr. Musli Vërbani - Kurbani
Dr. Musli Vërbani - KurbaniDr. Musli Vërbani - Kurbani
Dr. Musli Vërbani - KurbaniShkumbim Jakupi
 
Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``
Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``
Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``Adriatik Rexha
 
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’AShpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’ARregullatIslame
 
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëNjohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëLexo dhe Mëso
 
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëNjohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëLexo dhe Mëso
 
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëNjohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëRregullatIslame
 
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiParalajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiLexo dhe Mëso
 
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiParalajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiRregullatIslame
 
Paralajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçi
Paralajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçiParalajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçi
Paralajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçiLexo dhe Mëso
 
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiParalajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiRregullatIslame
 
Sq Kuptimi i xhuzit 30-te
Sq Kuptimi i xhuzit 30-teSq Kuptimi i xhuzit 30-te
Sq Kuptimi i xhuzit 30-teFatos
 

Similar a Ringjallja (20)

Sq Rigjallërimi Islam
Sq Rigjallërimi IslamSq Rigjallërimi Islam
Sq Rigjallërimi Islam
 
Profecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.s
Profecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.sProfecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.s
Profecite pershkrim i mrekullive te profetit Muhamed a.s
 
Sq Ta mësojmë Islamin
Sq Ta mësojmë IslaminSq Ta mësojmë Islamin
Sq Ta mësojmë Islamin
 
Dise sekrete te_kuranit
Dise sekrete te_kuranitDise sekrete te_kuranit
Dise sekrete te_kuranit
 
Sq Mburoja e muslimanit
Sq Mburoja e muslimanitSq Mburoja e muslimanit
Sq Mburoja e muslimanit
 
Historite e Pejgambereve
Historite e PejgambereveHistorite e Pejgambereve
Historite e Pejgambereve
 
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’AShpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’A
 
Dr. Musli Vërbani - Kurbani
Dr. Musli Vërbani - KurbaniDr. Musli Vërbani - Kurbani
Dr. Musli Vërbani - Kurbani
 
03 - Revista Medina
03 - Revista Medina03 - Revista Medina
03 - Revista Medina
 
03 - Revista Medina
03 - Revista Medina03 - Revista Medina
03 - Revista Medina
 
Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``
Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``
Harun Jahja ``Disa Sekrete Te Kuranit``
 
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’AShpjegimi i sures EL-UÂKI’A
Shpjegimi i sures EL-UÂKI’A
 
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëNjohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
 
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëNjohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
 
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë MyslimanëNjohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
Njohuri Islame për të Rinjtë Myslimanë
 
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiParalajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
 
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiParalajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
 
Paralajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçi
Paralajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçiParalajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçi
Paralajmërimi i muslimanëve nga Khauarixhët bidatçi
 
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçiParalajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
Paralajmërimi i Bësimtarëvë nga Khavarixhët bidaçi
 
Sq Kuptimi i xhuzit 30-te
Sq Kuptimi i xhuzit 30-teSq Kuptimi i xhuzit 30-te
Sq Kuptimi i xhuzit 30-te
 

Más de Lexo dhe Mëso

keqkuptim për islamin
keqkuptim për islaminkeqkuptim për islamin
keqkuptim për islaminLexo dhe Mëso
 
Ju nuk keni të drejtë të përktheni emra të individëve
Ju nuk keni të drejtë të përktheni emra të individëveJu nuk keni të drejtë të përktheni emra të individëve
Ju nuk keni të drejtë të përktheni emra të individëveLexo dhe Mëso
 
A ishte Jezusi i Krishter apo Mysliman
A ishte Jezusi i Krishter apo MyslimanA ishte Jezusi i Krishter apo Mysliman
A ishte Jezusi i Krishter apo MyslimanLexo dhe Mëso
 
Islami dhe Krishterizmi
Islami dhe KrishterizmiIslami dhe Krishterizmi
Islami dhe KrishterizmiLexo dhe Mëso
 
BIBLA KUR'ANI DHE SHKENCA
BIBLA KUR'ANI DHE SHKENCABIBLA KUR'ANI DHE SHKENCA
BIBLA KUR'ANI DHE SHKENCALexo dhe Mëso
 
A e keni zbuluar BUKURINË e tij të vërtetë
A e keni zbuluar BUKURINË e tij të vërtetëA e keni zbuluar BUKURINË e tij të vërtetë
A e keni zbuluar BUKURINË e tij të vërtetëLexo dhe Mëso
 
Priftërinjtë pyesin dhe Hoxhallarët përgjigjen
Priftërinjtë pyesin dhe Hoxhallarët përgjigjenPriftërinjtë pyesin dhe Hoxhallarët përgjigjen
Priftërinjtë pyesin dhe Hoxhallarët përgjigjenLexo dhe Mëso
 
TAKIMI I MUSLIMANIT ME KRISTIANIN.pdf
TAKIMI I MUSLIMANIT ME KRISTIANIN.pdfTAKIMI I MUSLIMANIT ME KRISTIANIN.pdf
TAKIMI I MUSLIMANIT ME KRISTIANIN.pdfLexo dhe Mëso
 
DIALOGU ME MIKUN ATEIST
DIALOGU ME MIKUN ATEISTDIALOGU ME MIKUN ATEIST
DIALOGU ME MIKUN ATEISTLexo dhe Mëso
 
Bazat e besimit (Et-Temimi)
Bazat e besimit (Et-Temimi)Bazat e besimit (Et-Temimi)
Bazat e besimit (Et-Temimi)Lexo dhe Mëso
 
Kurani Tri pjesët e fundit nga Kurani
Kurani Tri pjesët e fundit nga KuraniKurani Tri pjesët e fundit nga Kurani
Kurani Tri pjesët e fundit nga KuraniLexo dhe Mëso
 
Xhumaja Festa e Myslimanëve
Xhumaja Festa e MyslimanëveXhumaja Festa e Myslimanëve
Xhumaja Festa e MyslimanëveLexo dhe Mëso
 
Virtytet dhe të drejtat e sahabëve
Virtytet dhe të drejtat e sahabëveVirtytet dhe të drejtat e sahabëve
Virtytet dhe të drejtat e sahabëveLexo dhe Mëso
 
Xhumaja - Dita më e zgjedhur e javës
Xhumaja - Dita më e zgjedhur e javësXhumaja - Dita më e zgjedhur e javës
Xhumaja - Dita më e zgjedhur e javësLexo dhe Mëso
 
Vlera e gruas të kapur pas Sunetit
Vlera e gruas të kapur pas SunetitVlera e gruas të kapur pas Sunetit
Vlera e gruas të kapur pas SunetitLexo dhe Mëso
 
Vlera e dhjetë ditëve të Dhul-Hixhes
Vlera e dhjetë ditëve të Dhul-HixhesVlera e dhjetë ditëve të Dhul-Hixhes
Vlera e dhjetë ditëve të Dhul-HixhesLexo dhe Mëso
 
Version i shkurtuar i librit Forma e namazit
Version i shkurtuar i librit Forma e namazitVersion i shkurtuar i librit Forma e namazit
Version i shkurtuar i librit Forma e namazitLexo dhe Mëso
 

Más de Lexo dhe Mëso (20)

keqkuptim për islamin
keqkuptim për islaminkeqkuptim për islamin
keqkuptim për islamin
 
doktrina e trinisë
doktrina e trinisëdoktrina e trinisë
doktrina e trinisë
 
Ju nuk keni të drejtë të përktheni emra të individëve
Ju nuk keni të drejtë të përktheni emra të individëveJu nuk keni të drejtë të përktheni emra të individëve
Ju nuk keni të drejtë të përktheni emra të individëve
 
shkurt për jezusin
shkurt për jezusinshkurt për jezusin
shkurt për jezusin
 
A ishte Jezusi i Krishter apo Mysliman
A ishte Jezusi i Krishter apo MyslimanA ishte Jezusi i Krishter apo Mysliman
A ishte Jezusi i Krishter apo Mysliman
 
Islami dhe Krishterizmi
Islami dhe KrishterizmiIslami dhe Krishterizmi
Islami dhe Krishterizmi
 
BIBLA KUR'ANI DHE SHKENCA
BIBLA KUR'ANI DHE SHKENCABIBLA KUR'ANI DHE SHKENCA
BIBLA KUR'ANI DHE SHKENCA
 
A e keni zbuluar BUKURINË e tij të vërtetë
A e keni zbuluar BUKURINË e tij të vërtetëA e keni zbuluar BUKURINË e tij të vërtetë
A e keni zbuluar BUKURINË e tij të vërtetë
 
Priftërinjtë pyesin dhe Hoxhallarët përgjigjen
Priftërinjtë pyesin dhe Hoxhallarët përgjigjenPriftërinjtë pyesin dhe Hoxhallarët përgjigjen
Priftërinjtë pyesin dhe Hoxhallarët përgjigjen
 
TAKIMI I MUSLIMANIT ME KRISTIANIN.pdf
TAKIMI I MUSLIMANIT ME KRISTIANIN.pdfTAKIMI I MUSLIMANIT ME KRISTIANIN.pdf
TAKIMI I MUSLIMANIT ME KRISTIANIN.pdf
 
DIALOGU ME MIKUN ATEIST
DIALOGU ME MIKUN ATEISTDIALOGU ME MIKUN ATEIST
DIALOGU ME MIKUN ATEIST
 
Bazat e besimit (Et-Temimi)
Bazat e besimit (Et-Temimi)Bazat e besimit (Et-Temimi)
Bazat e besimit (Et-Temimi)
 
Bazat e besimit
Bazat e besimitBazat e besimit
Bazat e besimit
 
Kurani Tri pjesët e fundit nga Kurani
Kurani Tri pjesët e fundit nga KuraniKurani Tri pjesët e fundit nga Kurani
Kurani Tri pjesët e fundit nga Kurani
 
Xhumaja Festa e Myslimanëve
Xhumaja Festa e MyslimanëveXhumaja Festa e Myslimanëve
Xhumaja Festa e Myslimanëve
 
Virtytet dhe të drejtat e sahabëve
Virtytet dhe të drejtat e sahabëveVirtytet dhe të drejtat e sahabëve
Virtytet dhe të drejtat e sahabëve
 
Xhumaja - Dita më e zgjedhur e javës
Xhumaja - Dita më e zgjedhur e javësXhumaja - Dita më e zgjedhur e javës
Xhumaja - Dita më e zgjedhur e javës
 
Vlera e gruas të kapur pas Sunetit
Vlera e gruas të kapur pas SunetitVlera e gruas të kapur pas Sunetit
Vlera e gruas të kapur pas Sunetit
 
Vlera e dhjetë ditëve të Dhul-Hixhes
Vlera e dhjetë ditëve të Dhul-HixhesVlera e dhjetë ditëve të Dhul-Hixhes
Vlera e dhjetë ditëve të Dhul-Hixhes
 
Version i shkurtuar i librit Forma e namazit
Version i shkurtuar i librit Forma e namazitVersion i shkurtuar i librit Forma e namazit
Version i shkurtuar i librit Forma e namazit
 

Ringjallja

  • 1.
  • 2. 2 Titulli orgjinal: ‫البعث‬ ‫إثبات‬ ‫في‬ ‫الكريم‬ ‫القرآن‬ ‫مسلك‬ Titulli në shqip: Metoda e Kuranit të Lartë në vërtetimin e ringjalljes. Autor: Shejkh Ali ibën Nasir Fekihij - Allahu i Lartësuar e ruajttë - . Përkthyes: Spartak Ejjub Spahija Botuesi: Dituria e Dobishme Mail: dituriaedobishme@gmail.com
  • 3. 3 Hyrje Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotë. Të gjitha falenderimet dhe lavdërimet i takojnë Allahut. Ne e falënderojmë Atë, i kërkojmë ndihmë, falje dhe tek Ai pendohemi. Ne kërkojmë strehim tek Allahu prej sherrit të veteve tona dhe prej të keqes së veprave tona. Atë që udhëzon Allahu nuk ka kush ta humbas dhe atë që Allahu e shpie në humbje nuk ka kush e udhëzon. Dëshmoj se nuk meriton të adhurohet askush tjetër përveç Allahut, Një të Vetëm, e të paortak, dhe dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i Dërguar i Tij - sal- lAllahu alejhi ue sel-lem - . Më pas: Allahu i ka krijuar robërit e Tij për t’iu bindur Atij dhe i ka ngarkuar për ta adhuruar Atë të Vetëm, siç ka thënë i Lartësuari: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱠ‬ :‫ذاريات‬ ‫ال‬ ٥٦ “Dhe Unë (Allahu) nuk i krijova njerëzit dhe xhindët, veçse që ata të më adhurojnë vetëm Mua.” [Surja Dharijat, 56] Ai ua ka përshkruar atyre rrugën e drejtë, ashtu sikurse ua ka sqaruar rrugën e gabuar. Duke qenë se vet natyra njerëzore ka prirje për të pranuar të mirën dhe të keqen, siç ka thënë i Lartësuari: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱠ‬ :‫س‬ ‫شم‬ ‫ال‬ ٧ - ٨
  • 4. 4 “(Betohem) për Nefsin (Ademin, njeriun ose shpirtin) dhe për Atë që e përsosi atë në përmasa. Pastaj i tregoi atij çfarë është e gabuar për të dhe çfarë është e drejtë për të!” [Surja Shems, 7-8] ndodh që ndonjëherë ana e keqe mbizotëron mbi atë të mirën, si reagim të motivit të ëndjes që ekziston në natyrën njerëzore. Ajo, në pjesën më të madhe të rasteve, e prin personin për tek tejkalimi i atyre kufijve të cilat njeriu është i obliguar për të mos i tejkaluar, prandaj dhe ndodh padrejtësia ndaj të tjerëve. Aktualiteti na tregon se shumë prej atyre që kanë kryer krime dhe padrejtësi ndaj të tjerëve, e kanë lënë këtë jetë ndërkohë që i shtypuri nuk ia ka marrë hakun zullumqarit, duke e ditur se gjithë kjo është realizuar nën Dijen e Allahut të Plotëfuqishmit, të Gjithëzotit, Gjithëdëgjuesit, Gjithëshikues, i Cili e vonon marrjen e hakut, mirëpo nuk lë pa marrë hakun, i Cili ia ka ndaluar Vetes së Tij padrejtësinë dhe e ka bërë atë të ndaluar ndërmjet robërve. Duke qenë se shtypësi dhe i shypuri e kanë lënë këtë jetë ndërkohë që i shypuri nuk e ka marrë hakun e tij prej zullumqarit, duke qenë se Drejtësia e Allahut obligon hakmarrjen dhe se i shtypuri duhet ta marrë hakun e tij prej zullumqarit, atëherë patjetër që duhet të ketë një jetë tjetër në të cilën kërkohen të drejtat midis robërve dhe në të cilën merret haku i të shtypurit prej zullumqarit. Kjo jetë do të jetë atë ditë kur Allahu do t’i ringjalli njerëzit prej varreve: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱠ‬ :‫المعارج‬ ٤٣ “Ditën kur do të dalin me të shpejtë nga varret si të jenë duke bërë gara për të arritur nishanin (cakun),” [Surja Mearixh, 43]
  • 5. 5 Prandaj, është obligim për njeriun që të besojë se ajo do të ndodhë dhe do të realizohet. Kjo është çështje tek e cila na ka udhëzuar logjika, dhe na e ka obliguar ta pranojmë. Gjithashtu, citatet fetare na kanë treguar për të. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﱠ‬ :‫مؤمنون‬ ‫ال‬ ١١٥ “A menduat se Ne ju kishim krijuar për kotë (e pa ndonjë qëllim) dhe se nuk do të mund të silleshit prapë te Ne?” [Surja Mu’minun, 115] Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﱠ‬ :‫ة‬ ‫يام‬ ‫الق‬ ٣٦ - ٤٠ “A mendon njeriu se do të lihet i braktisur (pa përgjegjësi, pa u urdhëruar dhe pa u ndaluar)? A nuk qe ai një Nutfah (lëng i ngjizur i vezëve të bashkuara, pikë e farës) e derdhur? Pastaj u bë një Alakah (gjak i mpiksur); pastaj (Allahu) i dha trajtë dhe formë atij në përpjestimin e duhur. Dhe e bëmë atë në çift: mashkullin dhe femrën. A nuk është Ai (Allahu i Cili e bëri këtë) i Zoti të ngjallë të vdekurit?” [Surja Kijame, 36-40] Mirëpo, shumë njerëz devijuan në këtë temë. Logjika e tyre iu dobësua nga të konceptuarit e saj, andaj ata e mohuan ringjalljen pas vdekjes pa pasur kurrëfarë argumenti, pëveçse atyre u dukej larg mundësive ringjallja pas shprishjes dhe copëtimit të trupave.
  • 6. 6 Çështja e ringjalljes Duke qenë se çështja e ringjalljes, gjykimit, rikthimit të të vdekurve në jetë pas shprishjes, copëtimit dhe përzierjes së trupave të tyre me pjesët e tokës është prej çështjeve problematike të besimit, çështja e saj është si çështja e Teuhidit (veçimit të Allahut në adhurim) nga aspekti i të çuditurit dhe të habiturit. Kjo gjë që ju është dukur e jashtëzakonshme u bë shkak që ata të cilët e mohojnë ringjalljen të çuditen me ata të cilët besojnë dhe e pohojnë atë. Allahu i Lartësuar thotë duke sqaruar se si çuditen ata mohues: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ١ - ٣ “Kaf. Betohem për Kur’anin e lavdishëm! Jo! Por habiten se atyre u ka ardhur një këshillues (Muhammedi) nga mesi i tyre. Kështu mosbesimtarët thonë: “Kjo është diçka shumë e çuditshme! Vallë kur ne të vdesim dhe të jemi bërë pluhur (a do të ringjallemi?)! Ai është një kthim i largët.” (Surja Kaf, 1-3) Prandaj, Kur’ani ka ndjekur metoda të ndryshme për vërtetimit e ringjalljes.  Ndonjëherë përmend dyshimin, pastaj e refuzon atë.  Ndonjëherë përmend fillimisht argumentin, dhe pas drejtimit të tij, ai e sjell atë si çështje.  Ndonjëherë njofton për ringjalljen dhe për gjykimin me një njoftim tepër të prerë dhe bindës, duke mos e zgjatur argumentin sepse ai është i qartë.
  • 7. 7 Metodat e Kur’anit të Lartë në shpjegimin e kësaj çështje është qartësuar në atë lloj mënyre që instikti i njeriut e pranon, është e lehtë dhe e qartë, ngase ai është fjalim që i drejtohet natyrës së pastër njerëzore, fjalim ky që natyra e tij njerëzore e arrin ta konceptojë e ta kuptojë. Kur’ani i Lartë i ka kushtuar rëndësi çështjes së ringjalljes ashtu sikurse i ka kushtuar rëndësi edhe Teuhidit. Ashtu sikurse janë të shumta ajetet treguese për vërtetimin e ekzistencës së Zotit dhe Teuhidit të Tij, po ashtu, ajetet që vërtetojnë ringjalljen dhe që theksojnë ndodhinë e saj janë të shumta. ‘Argumenti’ i jobesimtarëve: Argumenti më i madh i mohuesve të ringjallje, ose më mirë të themi, dyshimi më i madh që ata kanë është: “Konsiderimi larg mundësive i rikthimit të këtyre trupave po ashtu siç kanë qenë, pas shprishjes dhe copëtimit të trupit, pas përzierjes së trupit me pjesët e tokës, dhe pas shndërrimit të trupit në pamje të dheut. Pra, si është e mundur që trupat të rikthehen po në atë gjendje që ishin më parë?!” Kjo është diçka e çuditshme dhe e habitshme te logjika e mohuesve, të folurit për të është rrëfim përralle, ndërsa ai i cili e pohon atë është ose njeri që shpif për Allahun gënjeshtër, ose është njeri i çmendur dhe i marrë. Marrëzia e tij ia ka përfytyruar këtë dhe e ka bërë që kjo të burojë prej gjuhës së tij. Një poet është shprehur për këtë mohim se të folurit për të është rrëfim ‘përralle’, me fjalën e tij: ‫حيـاة‬ ‫ثم‬ ‫مـوت‬ ‫ثم‬ ‫نشـــر‬ ‫حديث‬ ‫خرافة‬ ‫يا‬ ‫أم‬ ‫عمـــرو‬ ‫أيـوعدني‬ ‫ابن‬ ‫كبشـه‬ ‫أن‬ ‫سنحيا‬ ‫وكيف‬ ‫حيـاة‬ ‫أصـداء‬ ‫وهـام‬
  • 8. 8 “Thënia se ka një Jetë, më pas vdekje, më pas ringjallje, është një përrall o nëna e Amrit! A na premton ne i biri i Kebshas (Muhammedi) se do të ringjallemi?! Si vallë është jeta e jehonave të trilluara ?! 1 Allahu i Lartëmadhërishëm thotë duke njoftuar për këtë mohim kryeneç e intensiv dhe duke njoftuar për akuzën që ata i bënin besimtarëve se gjoja ishin të çmendur, ose shpifnin për Allahun gënjeshtër: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲴ‬ ‫ﲵ‬ ‫ﲶ‬ ‫ﲷ‬ ‫ﲸ‬ ‫ﲹ‬ ‫ﲺ‬ ‫ﲻ‬ ‫ﲼ‬ ‫ﲽ‬ ‫ﲾ‬ ‫ﲿ‬ ‫ﳀ‬ ‫ﳁ‬ ‫ﳂ‬ ‫ﳃ‬ ‫ﳄ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱠ‬ :‫سبأ‬ ٧ - ٩ “Dhe ata që nuk besojnë, thonë: “A t’ju çojmë ju te një njeri (Muhammedi) i cili do t’ju rrëfejë (se), kur ju të shprisheni plotësisht e të jeni bërë dhe e pluhur sa andej-këndej, atëherë ju do të ribëheni në një krijim të ri? A ka trilluar ai (Muhammedi) gënjeshtër ndaj Allahut apo mos ka çmenduri?” Jo, përkundrazi ata që nuk besojnë në Jetën e Përtejme janë vetë në dënim dhe në gabim tepër të largët. A nuk e shohin ata çfarë ka para tyre dhe çfarë ka pas tyre nga qielli dhe nga toka? Po të duam Ne, do ta fundosnim tokën bashkë me ta, ose të bëjmë që një pjesë prej qiellit të bjerë mbi ta. Vërtet që në këtë është një shenjë treguese 1 Poeti i këtij vargu është Ebul-Ala el-Muarri. Shih: ‘Telbis Iblis’ fq. 117, ‘Miftah Darus-Seadeh’ vëll. 2 fq. .
  • 9. 9 për çdo besimtar të vërtetë e të vendosur dhe që i kthehet Allahut (për çdo gjë, me nënshtrim e pendim). [Surja Sebe, 7-9] Mosbesimtarët e fisit Kurejsh janë çuditur prej këtij fjalimi të cilin logjika e tyre nuk arriti ta konceptojë. Ata menduan se ky rikrijim është kotësi, sepse të folurit për ringjalljen e trupave për shpërblimin e veprave të tyre të kësaj bote është thjesht një përrallë, ose është gënjeshtër dhe shpifje që i mvishet Allahut, ose këtë rrëfyes e ka kapluar marrëzia dhe ajo e ka bërë atë që të burojë prej gjuhës së tij këtë gjë të çuditshme e të habitshme. Prandaj, ata vazhduan t’i flasin njëri-tjetrit me ato fjalë që na ka treguar Allahu:“A t’ju çojmë ju te një njeri (Muhammedi) i cili do t’ju rrëfejë…” Domethënë: Që t’ju tregojë dhe t’ju njoftojë për ato gjëra që ju habisin për shkak të jashtëzakonshmërisë së tyre. Ajo është se kur trupat tuaj të jenë të shprishur e të copëtuar, pasi të jenë përzier me pjesët e tokës, dhe pasi të jeni shndërruar në dhe. “atëherë ju” pas gjithë kësaj “do të ribëheni në një krijim të ri?!” Domethënë: Do të krijoheni në një krijim të ri, dhe do të ktheheni ashtu siç ishit. Pas kësaj habitje, ata thanë: Ky fjalim që e ka burimin prej këtij njeriu (Muhamedit), nuk është gjë tjetër veçse një gënjeshtë dhe shpifje që ai ia ka mveshur Allahut, “A ka trilluar ai (Muhammedi) gënjeshtër ndaj Allahut…” apo thënësit të kësaj fjale i është marrë mendja dhe se çmenduria e tij e bën atë me iluzione për këtë çështje, më pas, kjo e ka bërë atë që të rrjedh prej gjuhës së tij, “apo mos ka çmenduri?”. Allahu i Lartësuar nga çdo e metë e ka sqaruar se çështja nuk është ashtu siç ata e kanë përmendur. I Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - nuk shpif për Allahun, po ashtu, atë nuk e ka prekur ndonjë çmenduri. Kjo vlen për vetë ata, sepse mosbesimi në Jetën Tjetër e cila rrjedhon prej mosbesimit në Fuqinë e Allahut, është pikërisht ajo e metë në mendje, është humbje tepër e madhe nga të kuptuarit e të konceptuarit të Fuqisë së Krijuesit dhe të
  • 10. 10 Madhështisë së Urtësisë së Tij, sidomos argumentet për Fuqinë për këtë gjë janë të dëshmuara dhe të dukshme. Më pas, Allahu i ka përmendur me këto argumente: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱠ‬ :‫سبأ‬ ٩ “A nuk e shohin ata çfarë ka para tyre dhe çfarë ka pas tyre nga qielli dhe nga toka? Po të duam Ne, do ta fundosnim tokën bashkë me ta, ose të bëjmë që një pjesë prej qiellit të bjerë mbi ta. Vërtet që në këtë është një shenjë treguese...” [Surja Sebe, 9] Domethënë: Është një shenjë treguese e qartë për Fuqinë e Allahut. Pra, si ka mundësi që atyre ju duket e pamundur rikthimi i atyre trupave të dobëta pas shprishjes së tyre, ndërkohë që Ai i ka krijuar këto shenja treguese madhështore, si qielli dhe toka?! Kjo është argument për ringjalljen, sepse kjo gjë tregon për përsosmërinë e Fuqisë. Prej aftësisë së Tij është që Ai ta rikrijojë njeriun dhe ta sjellë atë përsëri në ekzistencë. Ai e ka shoqëruar këtë argument së bashku me kërcënimin. Ai ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱠ‬ :‫سبأ‬ ٩ “Po të duam Ne, do ta fundosnim tokën bashkë me ta, ose të bëjmë që një pjesë prej qiellit të bjerë mbi ta.” [Surja Sebe, 9] Më pas, Allahu i Lartësuar na ka sqaruar se ai i cili përfiton prej këtyre shenjave treguese është ai i cili i kthehet Zotit të tij me
  • 11. 11 pendim, dhe jo ai i cili vazhdon me kokëfortësinë dhe fanatizmin e tij. Allahu i Lartësuar thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱠ‬ :‫سبأ‬ ٩ “Vërtet që në këtë është një shenjë treguese për çdo besimtar të vërtetë e të vendosur dhe që i kthehet Allahut (për çdo gjë, me nënshtrim e pendim).” [Surja Sebe, 7-9]
  • 12. 12 Metodat që ka ndjekur Kur’ani i Lartë për vërtetimin e Ringjalljes: Kemi përmendur në hyrje të studimit se Kur’ani i Lartë në trajtimin e çështjes së ringjalljes dhe shpërblimit: - Ndonjëherë tregon dyshimin e mohuesve dhe me pas e refuzon atë. - Ndonjëherë përmend së pari argumentin për ringjalljen dhe pasi të jetë vërtetuar e sqaruar, atëherë Ai e sjell si çështje. - Ndonjëherë njofton për ringjalljen dhe shpërblimin me një njoftim të prerë e bindës, duke e trajtuar shkurtimisht argumentin për shak të qartësisë së tij. Duke qenë se Kur’ani i Lartë ka përfshirë në vetvete ajete të shumta që e trajtojnë këtë temë, ne do të paraqesim disa shembuj nën metodat e përmendura, sepse është e pamundur që të grumbullojmë të gjithë ajetet në këtë hulumtim.
  • 13. 13 1. Metoda e parë: Paraqitja e dyshimit dhe më pas refuzimi i tij. Ne kemi theksuar në parathënie për dyshimin më të madh të mohuesve të ringjalljes, i cili është: Konsiderimi i ringjalljes diçka larg mundësive të realizimit. Ata thanë: “Si është e mundur rikthimi i trupave në po atë gjëndje normale në të cilin kanë qenë, pasi të jetë shndërruar në dhe?!” Kjo është diçka e palogjikshme tek ata. Në shembullin që vijon do të paraqitet ky dyshim, si dhe do të vijoi sqarimi i mohimit dhe çuditjes së tyre me ata të cilët besojnë në ringjallje. Më pas do të vijoi përgënjështrimi i këtij dyshimi, do të vijoi sqarimi me argumente të qarta e të dëshmuara për falsifitetin e këtij dyshimi.
  • 14. 14 Shembulli i parë prej metodës së parë Allahu i Lartësuar thotë duke na treguar çuditjen e paganëve për ndodhinë e ringjalljes, për pamundësinë e saj, dhe për habitjen e tyre me këtë çështje dhe me ata të cilët e pohojnë këtë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ١ - ٣ “Kaf. Betohem për Kur’anin e lavdishëm! Jo! Por habiten se atyre u ka ardhur një këshillues (Muhammedi) nga mesi i tyre. Kështu mosbesimtarët thonë: “Kjo është diçka shumë e çuditshme! Vallë kur ne të vdesim dhe të jemi bërë pluhur (a do të ringjallemi?)! Ai është një kthim i largët.” (Surja Kaf, 1-3) Allahu i Lartëmadhëruar është betuar në Kur’anin e Lartë në të cilin nuk hynë e kota as nga para, as nga prapa: i cili është i zbritur nga (Allahu) më i Urti, më i Denji dhe Zotëruesi i të gjitha lavdërimeve. Shkaku për të cilën është betuar është përmbajtja e asaj që vijon pas betimit. Ajo është vërtetimi i Profetsisë dhe ringjalljes. Më pas, Ai tregon për habitjen e paganëve ndaj faktit se atyre u ka ardhur një këshillues nga mesi i tyre, se u ka ardhur një njeri nga vetë lloji i tyre dhe se nuk ishte prej një lloji tjetër si përshëmbull Melaiket (engjëjt)! Më pas, vijon ajo e cila është akoma më e çuditshme se sa pretendimi i Profetsisë, është njoftimi i këtij të Dërguari se pas kësaj jete do të ketë një jetë tjetër, është ngritja e tyre të gjallë prej varreve për herë të dytë, në mënyrë që ata të gjykohen dhe të shpërblehen për veprat që kanë bërë në jetën e kaluar. Si vallë është i mundur ky gjykim pasi trupat e tyre të jenë shprishur plotësisht dhe të jenë
  • 15. 15 shndërruar në dhe?! Rikthimi i trupave për së dyti është e larg mundësive dhe e pamundur sipas besimit të tyre! ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٣ “Vallë kur ne të vdesim dhe të jemi bërë pluhur (a do të ringjallemi?)! Ai është një kthim i largët.” [Surja Kaf, 3] Mirëpo, kjo gjë për të cilën ata flasin, për cilin është e pamundur?! A është e pamundur për Fuqinë e Zotit, i Cili kur dëshiron të bëhet diçka, Ai vetëm i thotë: “Bëhu”, - dhe ajo bëhet në çast, pa u ndalur nga diçka tjetër, apo është e pamundur për fuqinë e tyre të paaftë? Aktualiteti nga tregon se ata flasin për vetet e tyre. Atyre ju duket e pamundur që të ndodhë ringjallja, sepse menduan se Fuqia e Allahut i ngjason fuqisë dhe aftësisë së tyre. Ata krahasuan Fuqinë e Allahut me fuqinë e tyre. Kjo është një analogji e kotë sipas intelektualëve, sepse është krahasim i të papranishmit me të pranishmin.2 Prandaj, Allahu i Plotëfuqishëm na e ka përshkruar këtë mendim të gabuar në Fjalën e Tij: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﱠ‬ :‫س‬ ‫ي‬ ٧٨ “Dhe ai na solli Neve shembull, ndërsa e harron krijimin e vet. (Një i tillë) thotë: “Kush do t’u japë jetë këtyre kockave kur të jenë kalbur e të jenë bërë pluhur?” [Surja Ja-Sin, 78] 2 [Shënim i përkthyesit]: “Krahasim i të papranishmit me të pranishmin”, domethënë: Krahasim i asaj që tij nuk e ke parë - në këtë rast është Allahu - me atë që ti e ke parë - që në këtë rast është vetë krijesa - . Shih për këtë lloj krahasimi në: ‘Koleksioni i Fetvave të Ibën Tejmijjeh’ vëll. 14 fq. 51.
  • 16. 16 Prandaj, logjika e tyre e mohoi këtë çështje, dhe e llogariti si të pamundur, përndryshe, sikur ata të mos kishin vështruar me këtë shikim të mangët, po të meditonin në fillimin e krijimit të tyre dhe në ato shenja që kanë para, të cila na tregojnë për Fuqinë Hynore, fuqi e cila është e aftë për të bërë çdo gjë, kurdo qoftë, - atëherë kjo fjalë e keqe e tyre nuk do të buronte prej tyre. Pasi Allahu i Lartësuar e ka përmendur dyshimin në të cilin ata bazohen, atëherë Ai fillon duke i refuzuar dhe thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱳ‬ ‫ﱴ‬ ‫ﱵ‬ ‫ﱶ‬ ‫ﱷ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٤ - ١١ “Ne e dimë atë që toka tret prej tyre (prej trupit të vdekur të tyre) dhe te Ne është një Libër i ruajtur mirë. Por ata e kanë mohuar të vërtetën (Kur’anin), kur ai u ka ardhur atyre, kështu që ata janë në gjendje hutimi. A nuk e kanë parë qiellin mbi ta, si Ne e kemi ndërtuar atë dhe zbukuruar, dhe s’ka asnjë të çarë në të? Edhe tokën! Ne e kemi shtrirë atë dhe kemi vendosur në të male që qëndrojnë fort, si dhe kemi sjellë në të çdo lloj bime të mrekullueshme në çift. Një ndriçim dhe Përkujtues për çdo rob që i kthehet Allahut (që i plotëson detyrimet me nënshtrim ndaj Tij dhe që gjithnjë kërkon faljen e Tij). Dhe Ne zbresim ujë të bekuar nga qielli, pastaj Ne rrisim me të kopshte dhe drith që rritet e korret. Edhe hurma të larta me vile të renditura palë. Rizk (furnizim e mirësi) për robët (e Allahut). Dhe Ne i japim jetë me të
  • 17. 17 (shiun) një toke të vdekur. Kësisoj do të jetë Ringjallja (e të vdekurve).” [Surja Kaf, 4-11] Sheh në këto ajete se Allahu i Lartëmadhëruar ka mbledhur disa argument abstrakte dhe konkrete. Këto ajete i drejtohen logjikës dhe ndjell me ta ndërgjegjen.
  • 18. 18  Argumentet abstrakte (logjike): Allahu i Lartësuar nga çdo e metë ka sqaruar në ajetin e parë se kjo nuk ka pse të mohohet dhe pse të çuditet prej saj. Rikthimi i trupave ashtu siç ishin në fillim, pas shprishjes dhe përzierjes së tyre me pjesët e tokës është diçka e lehtë për Fuqinë e Zotit. Kjo është kështu, sepse rikthimi i diçkaje që i ka pjesët e ndara dhe të shprishura, apo rikthimi i asaj që është shndërruar në një tjetër pamje, si përshëmbull shndërrimi i trupit njerëzorë në dhé, - varet nga dy gjëra: 1) Dituria se ku janë ato pjesë të shprishura, apo dituria për atë formë që është ndryshuar nga forma e saj fillestare. 2) Aftësia (fuqia) për t’i rikthyer ato pjesë apo aftësia për t’i rikthyer në po atë pamje të mëparshme. Ajeti i lartë na ka sqaruar se Dituria e Allahut është gjithëpërfshirëse. Allahu i Lartësuar e di se ku kanë shkuar ato pjesë dhe se si janë shprishur. Dituria e Tij ka përfshirë çdo gjë që ekziston; qoftë e madhe apo e vogël. Madje, Dituria e Tij ka përfshirë edhe atë që toka tret prej trupave të vdekur; prej mishit dhe eshtave. Përderisa kjo gjë është e ditur tek Allahu, është e shkruajtur dhe e ruajtur, siç ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٤ “Ne e dimë atë që toka tret prej tyre (prej trupit të vdekur të tyre) dhe te Ne është një Libër i ruajtur mirë.” [Surja Kaf, 4] Atëherë, si është e mundur që atyre ju duket e çuditshme ringjallja e tyre ashtu siç ishin?!
  • 19. 19 Është transmetuar në Sahihun e Bukhariut nga hadithi i Ebu Hurejras, se Pejgamberi - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - ka thënë: " ‫ا‬َ‫م‬ َ‫ْن‬‫ي‬َ‫ب‬ ‫ْن‬‫ي‬َ‫ت‬َ‫خ‬ْ‫ف‬َّ‫ن‬‫ال‬ َ‫ون‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ر‬َ‫أ‬ ." َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ : َ‫ون‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ر‬َ‫أ‬ ‫ا‬ً‫م‬ ْ‫و‬َ‫ي‬ . َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ " : ُ‫ْت‬‫ي‬َ‫ب‬َ‫أ‬ ." َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ : َ‫ون‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ر‬َ‫أ‬ ‫ا‬ ً‫ر‬ْ‫ه‬َ‫ش‬ . َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ " : ُ‫ْت‬‫ي‬َ‫ب‬َ‫أ‬ ." َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ : َ‫ون‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ر‬َ‫أ‬ ً‫ة‬َ‫ن‬َ‫س‬ . َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ " : ُ‫ْت‬‫ي‬َ‫ب‬َ‫أ‬ ." َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ : َ ‫ْس‬‫ي‬َ‫ل‬ َ‫ن‬‫م‬ ‫ان‬َ‫س‬ْ‫ن‬ ْ ‫اْل‬ ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ َّ ‫ّل‬‫إ‬ ،‫ى‬َ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ي‬ َّ ‫ّل‬‫إ‬ ‫ا‬ً‫م‬ْ‫ظ‬َ‫ع‬ ،‫ًا‬‫د‬‫اح‬ َ‫و‬ َ‫ُو‬‫ه‬ َ‫و‬ ُ‫ب‬ْ‫ج‬َ‫ع‬ ‫َب‬‫ن‬َّ‫ذ‬‫ال‬ ، ُ‫ه‬ْ‫ن‬‫م‬ َ‫و‬ ُ‫ب‬َّ‫ك‬َ‫ُر‬‫ي‬ ُ‫ق‬ْ‫َل‬‫خ‬ْ‫ال‬ َ‫م‬ ْ‫و‬َ‫ي‬ ‫ة‬َ‫م‬‫ا‬َ‫ي‬‫ق‬ْ‫ال‬ ." “Ndërmjet dy fryrjeve (të Surit) do të jenë dyzet.” Njerëzit e pyetën: “O Ebu Hurejra! A janë dyzet ditë?” Ai tha: “Ebejtu.” Ata e pyetën: “A janë dyzet vite?” Ai tha: “Ebejtu.” Ata e pyetën: “A janë dyzet muaj?” Ai tha: “Ebejtu.” “Çdo gjë e trupit të njeriut shpërbëhet, përveç kockës së unazës së fundit të kërbishtes. Prej kësaj kocke do të ribëhen krijesat Ditën e Kjametit!” 3 Ky hadith na tregon se trupi i njeriut tretet në tokë përveç kësaj pjese, e cila është kërbishti, për të cilin është thënë se është si fara e hardallit dhe se prej këtij do të ribëhet njeriu. Ai do të vazhdojë të qëndrojë ashtu siç është. Shumica e Dijetarëve e kanë pranuar këtë hadith sipas pamjes së jashtme të tij. Ndërsa el-Meznij ka kundërshtuar dhe ka thënë se fjala 3 Transmeton Muhammed ibën Ismail el-Bukhari, Sahihu i Bukhariut, Kapitulli i Tefsirit. Tema: “...Dhe i fryhet Surit…”, hadithi numër: 4935, prej librit ‘Fet’hul- Bari’ vëll. 8 fq. 551. Fjala e Ebu Hurejras - Allahu qoftë i kënaqur me të - : “Ebejtu.” domethënë: Refuzova të jem i bindur se për qëllim kihen dyzet ditë… e deri në fund. Përkundrazi, ajo që besoj është se ato janë dyzet në përgjithësi. Kjo është ajo që kam dëgjuar. Gjithashtu, hadithin e transmeton Muslimi në Sahihun e tij, Kapitulli i Fitneve, Tema 28: “Çka ndërmjet dy fryrjeve të Surit”, numri i hadithit: 2955, në këtë hadith qëndron: " َّ‫م‬ُ‫ث‬ ُ‫ل‬‫ز‬ْ‫ن‬ُ‫ي‬ ُ َّ ‫ّللا‬ َ‫ن‬‫م‬ ‫اء‬َ‫م‬َّ‫س‬‫ال‬ ،ً‫ء‬‫ا‬َ‫م‬ َ‫ف‬ َ‫ون‬ُ‫ت‬ُ‫ب‬ْ‫ن‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫ك‬ ُ‫ت‬ُ‫ب‬ْ‫ن‬َ‫ي‬ ُ‫ل‬ْ‫ق‬َ‫ب‬ْ‫ال‬ ". “…Më pas do të zbresi Allahu dhe ata do të dalin ashtu sikuse mbinë bima.” Po me këtë fjali shtesë e ka transmetuar Bukhariu në Kapitullin e Tefsirit, Tema: “Dhe ditën kur t’i fryhet Surit…”, nga ‘Fet’hul-Bari’ vëll. 8 fq.689, numri i hadithit: 4935.
  • 20. 20 “përveç” (arabisht = ‫)إّل‬, e ka kuptimin “dhe” (arabisht = ‫)الواو‬, si konkluzionë kuptimi i hadithit është se edhe kërbishti do të zhduket. Fjala e tij është e papranuar sepse në transmetimin e Muslimit ka ardhur sqarimi, se toka nuk e tret atë kurrë. Teksti i transmetimit në Sahihun e Muslimit është kështu: Nga Ebu Hurejra - Allahu qoftë i kënaqur me të - se ka thënë: I Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - ka thënë: " َّ‫ن‬‫إ‬ ‫ي‬‫ف‬ ‫ان‬َ‫س‬ْ‫ن‬ ْ ‫اْل‬ ‫ا‬ً‫م‬ْ‫ظ‬َ‫ع‬ َ ‫ّل‬ ُ‫ه‬ُ‫ل‬ُ‫ك‬ْ‫َأ‬‫ت‬ ُ‫ض‬ ْ‫ر‬َ ْ ‫اْل‬ ،‫ًا‬‫د‬َ‫ب‬َ‫أ‬ ‫يه‬‫ف‬ ُ‫ب‬َّ‫ك‬َ‫ُر‬‫ي‬ َ‫م‬ ْ‫و‬َ‫ي‬ ‫ة‬َ‫م‬‫ا‬َ‫ي‬‫ق‬ْ‫ال‬ ." “Vërtet se te njeriu ka një eshtër të cilën toka nuk e tret kurrë dhe se prej saj do të ribëhet në Ditën e Kijametit.” Njerëzit pyetën: “O i Dërguar i Allahut! Cila është ajo eshtër?” Ai tha: " ُ‫ب‬ْ‫ج‬َ‫ع‬ ‫َب‬‫ن‬َّ‫ذ‬‫ال‬ ." “Ajo është Kërbishti.” Ky është argumenti për Diturinë (gjithëpërfshirëse të Allahut). Ndërsa argumenti për fuqinë dhe aftësinë e rikthimit është sqaruar në ajetet që vijojnë. Ato janë ajete që përmbajnë prova konkrete e të vëzhguara, siç është krijimi i qiellit dhe i tokës. Pra, ai i cili është në gjëndje t’i krijojë ato të dy, pavarësishtë madhështisë së tyre, është më përparsorë që të jetë në gjëndje të rikthejë njeriun e dobët. Për më tepër, rikthimi i të vdekurit është prej gjërave të mundshme. Logjika nuk e ndalon se ai i cili është në gjëndje të sjell në ekzistencë së pari, është në gjëndje që ta rikthejë për së dyti. Kjo është prej gjërave të mundshme që logjika e pastër nuk mundet ta mohoi.
  • 21. 21 Pasi Allahu ua ka sqaruar atyre Diturinë e Tij gjithëpërfshirëse për grimcat dhe tërësitë - ngase ai që është i gjithëditur për grimcat, nuk i ka të fshehta tërsitë - , më pas, Ai vazhdon të sqarojë shkakun e luhatjes së tyre për çështjen e ringjalljes. Ai ka sqaruar se shkaku i luhatjes së tyre është përgënjështrimi që ata i bëjnë të vërtetës, kur ajo u vjen atyre, ngase njoftimet për të janë të vërteta, ndërsa ai i cili ka njoftuar për të e thotë të vërtetën. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٥ “Por ata e kanë mohuar të vërtetën (Kur’anin), kur ai u ka ardhur atyre, kështu që ata janë në gjendje hutimi.” [Surja Kaf, 5] Domethënë: Ata janë në gjendje të luhatur dhe të paqëndrueshme.
  • 22. 22  Argumentet konkrete: Pasi Allahu i Lartësuar ka përmendur Diturinë e Tij gjithëpërfshirëse, me pas shkakun e luhatjes së tyre në çështjen e ringjalljes, Ai u drejtua për te një tjetër lloji argumenti. Ato janë argumentet konkrete që na tregojnë për përsosmërinë e Fuqisë së Tij. Allahu i Lartësuar thotë duke i refuzuar ata që nuk marrin në konsideratë këto argumente që dëshmojnë për Fuqinë e Zotit: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱳ‬ ‫ﱴ‬ ‫ﱵ‬ ‫ﱶ‬ ‫ﱷ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٦ “A nuk e kanë parë qiellin mbi ta, si Ne e kemi ndërtuar atë dhe zbukuruar, dhe se s’ka asnjë të çarë në të?” [Surja Kaf, 6] Pra, a nuk po shohin ata në krijimin dhe bukurinë e këtij qielli, poshtë të cilit janë ata?! A nuk po shohin në përkryerjen e ndërtimit të tij?! A nuk po shohin se si është zbukuruar me yje të palëvizshëm dhe të lëvizshëm?! A nuk kanë përfituar prej këtij ndonjë argument që tregon për Fuqinë e përsosur, dhe që është e aftë të bëjë çdo gjë?! A nuk po shohin në tokën mbi të cilën ata ecin, se si e ka shtruar dhe ka vendosur në të male që të mos luhatet së bashku me ta?! A nuk po shohin në atë të cilën Ne kemi mbirë prej llojeve të ndryshme të ushqimeve, si rrizk (furnizim e mirësi) për robët (e Allahut)?! Ai ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٧ “Edhe tokën! Ne e kemi shtrirë atë dhe kemi vendosur në të male që qëndrojnë fort, si dhe kemi sjellë në të çdo lloj bime të mrekullueshme në çift.” [Surja Kaf, 7]
  • 23. 23 Më pas, Allahu i Lartësuar na ka sqaruar se të gjitha këto shenja universale të cilat i ka sjellë në ekzistensë janë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٨ “Një ndriçim dhe Përkujtues për çdo rob që i kthehet Allahut.” [Surja Kaf, 8] Domethënë: që është i kthyer drejt Zotit të tij, dhe që është meditues rreth përsosmërisë së krijimit të Tij. Më pas, Ai vazhdon me argumentet konkrete për ringjalljen duke u sjellë atyre shembullin e ringjalljes së tokës pas vdekjes së saj. Ai ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ١٠ - ١١ “Dhe Ne zbresim ujë të bekuar nga qielli, pastaj Ne rrisim me të kopshte dhe drith që rritet e korret. Edhe hurma të larta me vile të renditura palë. Rizk (furnizim e mirësi) për robët (e Allahut). Dhe Ne i japim jetë me të (shiun) një toke të vdekur. Kësisoj do të jetë Ringjallja (e të vdekurve).” [Surja Kaf, 10-11] Allahu ua ka sjellur këtë shembull atyre të cilëve e mohojnë ringjalljen duke e krahasuar ringjalljen me atë çka shohin prej gjendjes së tokës përpara zbritjes së shiut, ndërkohë që ajo është e shkretë dhe shterpë. Kur asaj i zbret shiu, atëherë ajo gjallërohet, fryhet dhe lëshon filiza çift nga çdolloj i mrekullueshëm, domethënë: me një pamje të bukur. E gjithë kjo, pasi ajo ishte e thatë dhe e pamundur për të mbirë në të, atëherë ajo filloi të gjallërohet e të gjelbërohet.
  • 24. 24 Ky është shembulli i ringjalljes pas vdekjes. Prandaj, Allahu i Lartëmadhërishëm thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ١١ “Kësisoj do të jetë Ringjallja (e të vdekurve).” [Surja Kaf, 11] Domethënë: Allahu do t’i ringjalli të vdekurit, ashtu sikurse nxjerrja e bimëve prej tokës. Ai do t’i nxjerr ata prej varreve të tyre të gjallë për të dhënë llogari; për t’u shpërblyer dhe për t’u dënuar. Këto gjëra që duken me anë të shqisës - siç është krijimi i qiellit e i tokës - janë prej gjurmëve të Fuqisë së Allahut të Lartësuar, ato janë më madhështore sesa ringjalja që kanë mohuar ata. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬ ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﱠ‬ :‫اف‬ ‫ق‬ ‫األح‬ ٣٣ “A nuk e shohin ata se Allahu i Cili krijoi qiejt dhe tokën dhe nuk ndjeu aspak lodhje nga krijimi i tyre, se Ai është i Zoti të ngjallë të vdekurit? Po, sigurisht! Vërtet që Ai është i Zoti për të bërë çdo gjë.” [Surja Ahkaf, 33] Edhe ringjallja e tokës pas vdekjes së saj, siç ka thënë i Lartësuari: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱠ‬ :‫ت‬ ‫ل‬ ‫ص‬ ‫ف‬ ٣٩ “Dhe nga Shenjat e Tij (është edhe kjo): ju e shihni tokën djerrë, por kur Ne zbresim ujë mbi të, ajo zgjohet në jetë dhe
  • 25. 25 gjallëron (e rrit bimësi). Vërtet se Ai i Cili i jep asaj jetë, padyshim që është i Zoti t’u japë jetë të vdekurve (Ditën e Ringjalljes). Vërtet që Ai është i Zoti për të bërë çdo gjë.” [Surja Fusilet, 39] Pra, sikurse kemi parë në këtë paraqitje të argumenteve të Kur’anit të Lartë për vërtetimin e ringjalljes, këto argumente nuk lënë vend të dyshojë ai i cili ka logjikë instikte të shëndoshë për mundësinë e realizimit të ringjalljes dhe për mosqenien diçka e jashtëzakontë. Anasjellas, ata mohues nuk kanë asnjë argument ku të bazohen, përveç çuditjes së bazuar në iluzione dhe hamendje, siç ka thënë i Lartësuari: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﱠ‬ :‫جن‬‫ال‬ ٧ “Dhe ata hamendësuan siç hamendësuat ju, se Allahu nuk do të ringjallë ndonjeri.” [Surja Xhin, 7] Kjo, ngase nuk ka ndonjë dituri të sigurt për ndalimin e ringjalljes pas vdekjes dhe për pamundësinë e saj, porse ka thjesht hamendësim e iluzion të buruar prej përgënjështrimit të tyre ndaj të vërtetës që ka ardhur prej Allahut të Lartëmadhëruar. Allahu është i Vërteti dhe Fjala e Tij është e vërteta, nuk ka pos të vërtetës veçse humbje të qartë. Prandaj, përgënjështruesi i së vërtetës është i luhatur, nuk ka ndonjë themel të fortë ku të bazohet. Allahu ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٥ “Por ata e kanë mohuar të vërtetën (Kur’anin), kur ai u ka ardhur atyre, kështu që ata janë në gjendje hutimi.” [Surja Kaf, 5] Domethënë: Ata janë të luhatur dhe të paqëndrueshëm.
  • 26. 26 Shembulli i dytë prej metodës së parë Ajetet e mëtejshme të sures Jasin e kanë qartësuar këtë mohim të fortë, i cili është bazuar në dyshimin e konsiderimit larg mundësive rikthimin e trupave në gjendjen që ishin më parë, pasi kockat janë shndërruar në pluhur që i merr era. Allahu i Lartësuar thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﲬ‬ ‫ﲭ‬ ‫ﲮ‬ ‫ﲯ‬ ‫ﲰ‬ ‫ﲱ‬ ‫ﲲ‬ ‫ﲳ‬ ‫ﲴ‬ ‫ﲵ‬ ‫ﲶ‬ ‫ﲷ‬ ‫ﲸ‬ ‫ﲹ‬ ‫ﲺ‬ ‫ﲻ‬ ‫ﲼ‬ ‫ﲽ‬ ‫ﲾ‬ ‫ﲿ‬ ‫ﳀ‬ ‫ﳁ‬ ‫ﳂ‬ ‫ﳃ‬ ‫ﳄ‬ ‫ﳅ‬ ‫ﳆ‬ ‫ﳇ‬ ‫ﳈ‬ ‫ﳉ‬ ‫ﳊ‬ ‫ﳋ‬ ‫ﳌ‬ ‫ﱠ‬ :‫س‬ ‫ي‬ ٧٧ - ٨٣ “A nuk e sheh njeriu se Ne e kemi krijuar atë nga Nutfah (lëngu i ngjizur i krijuar nga bashkimi i farës së vezëve mashkullore me ato femërore)? Kur ja! Ai kundërshtar i hapur. Dhe na solli Neve shembull, ndërsa e harron krijimin e vet. (Një i tillë) thotë: “Kush do t’u japë jetë këtyre kockave ndërkohë që janë kalbur e janë bërë pluhur?” Thuaj: “Do t’u japë jetë atyre, Ai i Cili i krijoi ato për herë të parë! Dhe Ai është për çdo krijesë i Gjithëditur!” (Ai) i Cili nxjerr për ju zjarrin nga pema e gjelbër, kur ja! Ju prej saj ndizni. A nuk është Ai i Cili krijoi qiejt dhe tokën, i Zoti të krijojë (përsëri) si ata? Po, nuk ka pikë dyshimi dhe Ai është Gjithëkrijuesi, i Gjithëdituri. Sigurisht që Urdhëri i Tij, kur Ai dëshiron një gjë, është vetëm se Ai t’i thotë asaj: “Bëhu!” - dhe ajo është e bërë (në çast)! Kështu pra, i Lartësuar nga çdo e metë është Ai, në Duart e të Cilit është mbizotërimi i çdo gjëje dhe tek Ai ju të gjithë do të ktheheni. [Surja Jasin 77-83]
  • 27. 27 Shkaku i zbritjes së ajetit: Dijetarët e komentimit të Kuranit kanë përmendur për këtë ajet se Ubejj ibën Khalef ka ardhur tek i Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - ndërkohë që në duar kishte eshtra të bëra pluhur. Ai i ndante ato, i hidhte në erë, dhe thoshte: “O Muhammed! Ti pretendon se Allahu do t’a ringjalli këtë?!” Ndërsa i Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - tha: “Po. Allahu do ta marrë jetën ty, më pas do të ringjallë, dhe më pas do të grumbullojë në Zjarrë.” Më pas zbritën ajetet e fundit të sures Jasin. Ndërsa në një tjetër transmetim qëndron se el-As ibën el-Uail es- Suhejmi erdhi tek i Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - me eshtra duke i thërrmuar në duart e tij, më pas ai tha: “O Muhammed! A e ringjall këtë Allahu pasi është bërë pluhur?!” Ndërsa ai tha: “Po. Allahu e ringjall këtë, më pas ta merrë jetën ty, më pas të ringjalël dhe më pas të fut në Zjarrin e Xhehennemit.” Më pas, zbriti ajeti. Kështu, neve na është bërë e qartë me anë të shkaqeve të zbritjes së ajeteve kundërshtimi që i kanë bërë disa paganë të Dërguarit të Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - për pohimin e ringjalljes. Ata e kanë theksuar mohimin e tyre me shembullin që i kanë sjellë Allahut të Lartësuar, andaj është e domosdoshme që të refuzohet mohimi i tyre dhe të asgjesohet analogjia e tyre. Këto ajete, edhe pse shkaku i zbritjes së tyre është specifik, porse ato janë të përgjithshme për çdo mohues të ringjalljes, ngase në shkencën e bazave të tefsirit (komentimit të Kuranit) është pohuar se në konsideratë merret përgjithësimi i shprehjes dhe jo shkaku specifik i zbritjes së ajetit. Fjala e shquar: “...njeriu…” [Surja Jasin, 77] tregon për përgjithësimin dhe se kjo përfshin çdo mohues të ringjalljes. Ajetet kanë sqaruar se mendimi i njeriut për largmundësinë e rikthimit të trupave ka ardhur për shkak se ai nuk ka vështruar në fillimin e
  • 28. 28 krijimit të tij, sepse në qoftë se ai do të meditonte në fillimin e krijimit me një shikim largëpamës dhe mësim-marrës, atëherë atij do t’i mjaftonte krijimi i tij prej një pike të dobët e të nënçmuar si argument për rikthimin e tij pas vdekjes. Pra, harresa e fillimit të krijimit të tij prej asaj pike është ajo që e ka shtyjtur atë për te ky mohim, më pas e ka shtyjtur atë të krahasojë Allahun e Plotëfuqishëm me paaftësinë e njeriut: “A nuk e sheh njeriu..” fillimin e krijimit të tij. Domethënë: A nuk e di ai “...se Ne e kemi krijuar atë...” domethënë: e kemi filluar krijimin dhe sjelljen e tij në ekzistencë “...nga një Nutfah (lëng i ngjizur, i krijuar nga bashkimi i farës së vezëve mashkullore me ato femërore)?” prej spermës e cila derdhet. E sa e dobët dhe e paaftë është ajo?!! “...Kur ja!...” Pas dobësisë dhe paaftësisë së tij, veç kur e sheh atë njeri të fortë që flet: “...Ai kundërshtar i hapur...” domethënë: pas atyre cikleve dobësie, veç kur ai u shndërrua debatues dhe polemizues i madh. Prej këtij debati dhe polimezimi është çështja e ringjalljes dhe shpërblimit. Ai e mohon Fuqinë e Krijuesit të tij, i Cili e ka krijuar atë për herë të parë. Njeriu jobesimtarë pretendon se Ai nuk ka fuqi që ta rikthejë atë për herë të dytë. “...Dhe na solli Neve shembull...” domethënë: shembull të çuditshëm dhe habitës që kundërshton Fuqinë Tonë të vërtetuar me argument të padiskutueshëm për rikthimin. Ai na ka shembëllyer dhe na ka bërë të njëjtë me krijesën duke krahasuar Fuqinë Tonë me fuqinë e tyre. Më pas, Allahu i Lartësuar ka sqaruar se shkaku i kësaj është harresa e tij dhe mos vështrimi i krijimit të parë. Ai ka thënë: “...ndërsa e harron krijimin e vet...” ndërkohë që e drejtë është që kjo mos të harrohet, porse duhet të argumentohet me të për mundësinë e rikthimit të tij ashtu sikurse ka filluar. Sikur ai të meditonte në këtë, atëherë ai do ta dinte se Fuqia që e ka krijuar atë
  • 29. 29 në fillim, kurrësesi nuk është e paaftë për ta rikthyer për herë të dytë, pasi është shndërruar - sikurse sheh - në eshtra të bëra pluhur dhe të shkërmoqur, dhe se ai rikthim nuk është i pamundur për të Fortin të Plotëfuqishëm. Allahu e ka paraprirë Fjalën e Tij: “...ndërsa e harron krijimin e vet...” përpara shembullit që ka sjellë ai, në mënyrë që të tërheqi vëmendjen për injorancën, idiotësinë dhe shkujdesjen e tij për atë që ka para prej argumenteve. Çfarë ka thënë ai në shembullin e tij, në të cilën bazohet për ta përforcuar pretendimin e tij?! “(Një i tillë) thotë: “Kush do t’u japë jetë këtyre kockave ndërkohë që janë kalbur e janë bërë pluhur?” që janë shkërmoqur. Ky mohues i ringjalljes që e konsideron të pamundur ndodhinë e ringjalljes ka ardhur tek i Profeti - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - duke kapur në duar eshtra të kalbura, duke i shkërmoqur ato, duke i hedhur në ajër dhe duke i thënë Profetit - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - : “A e ringjallë Allahu këtë eshtër pasi ajo është kalbur?!” Ndërsa Profeti - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem tha: “Po. Dhe do të fusi ty në Zjarrë.” Allahu i Pastër nga çdo e metë e ka larguar këtë dyshim me Fjalën e Tij: “...Thuaj:...” ky është urdhër që i drejtohet Pejgamberit - sal- lAllahu alejhi ue sel-lem -, që do të thotë: Përkujtoje këtë harrues të natyrshmërisë të pastër së tij, e cila i tregon atij realitetin e çështjes dhe përsosmërin e Fuqisë së Tij “...Do t’u japë jetë atyre...” domethënë: do të krijojë jetë në të: “...Ai i Cili i krijoi ato...” i Cili i ka sjellë në ekzistencë ato prej inekzistencës “...për herë të parë!...” në fillimin e krijimit. Është Ai i Cili e ka krijuar prej një pike uji këtë eshtër që ti e shkërmoq me dorën tënde, duke mos pasur eshtër në të. Pra, Ai i Cili është i Zoti për ta krijuar atë në fillim, që i ka dhënë jetë atyre në fillim, nuk e ka të pamundur ta rikthejë atë për herë të dytë, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar:
  • 30. 30 ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱠ‬ :‫روم‬ ‫ال‬ ٢٧ “Është Ai i Cili e fillon krijimin, pastaj do ta përsërisë atë (pasi të jetë shuar) dhe kjo është më e lehtë për Të.” [Surja Rrum, 27] El-Fekhr err-Rrazi ka thënë: “Prej tyre - domethënë prej mohuesve të ringjalljes - ka që kanë përmendur një dyshim, edhe pse në fund të fundit, ky dyshim kthehet te dyshimi se ringjallja është largmundësive të realizimit. Ky dyshim është nga dy aspekte: E para: Se pas inekzistencës nuk ka mbetur gjë, andaj si mundet të gjykohet inekzistenca me ekzistencë?! E dyta: Se ai trup që është shkërmoqur në lindje dhe perëndim të tokë, disa prej tyre janë në trupat e kafshëve të egra, ndërsa disa të tjerë janë rrethuar nga të katër muret, pra, si mundet të mblidhet trupi i tij?! Madje, po nëse një njeri ha një tjetër njeri, atëherë si mundet të rikthehet?! Refuzimi i aspektit të parë: Ai e ka refuzuar dyshimin e parë me Fjalën e Tij: “Thuaj: “Do t’u japë jetë atyre, Ai i Cili i krijoi ato për herë të parë!” [Surja Jasin, 79] Domethënë: Ashtu sikurse Ai e ka krijuar njeriun ndërkohë që nuk ka qenë diçka për t’u përmendur, po ashtu Ai e rikthen atë edhe nëse ai nuk mbetet gjë për t’u përmendur. Refuzimi i aspektit të dytë: Ndërsa dyshimin e dytë, Ai e ka asgjësuar me Fjalën e Tij: “...Dhe Ai është për çdo krijesë i Gjithëditur!...” më pas ka përmendur pjesët bazore të njeriut dhe pjesët e mbetura. Allahu është i Gjithëditur, për të gjitha këto. Ai do
  • 31. 31 të rikthejë çdo pjesë te personi i vet dhe më pas do t’i rikthejë atij jetën.” 4 Pra, Dituria e Allahut përfshin hollësisht mënyrën e krijimit dhe rikthimit. Dituria e Tij përfshin të gjitha pjesët e shkërmoqur të çdo personi; bazët dhe degët e tyre, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱠ‬ :‫ق‬ ٤ “Ne e dimë atë që toka merr prej tyre (prej trupit të vdekur të tyre) dhe te Ne është një Libër i ruajtur mirë.” [Surja Kaf, 4] Ai është i Zoti ta rikthejë atë në të njëjtën pamje që ishte më parë, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﱠ‬ :‫ة‬ ‫يام‬ ‫الق‬ ٤ “Po, sigurisht! Ne jemi të Zotë (t’i ringjallim ata dhe) t’i vëmë e t’i rendisim në mënyrë të përkryer shenjat e gishtave të tij.” [Surja Kijameh, 4] Ndërkohë që shenja e gishtit është gjëja më e hollë dhe më e vogël te njeriu! Më pas, Ai e ka vijuar këtë me argumente të dukshme me shqisa që tregojnë për përsosmërinë e Fuqisë Hynore, duke u sqaruar atyre se nuk ka ndonjë arsye për t’u çuditur. Si mundet kjo, ndërkohë që para tyre ka aq shumë argumente universale që tregojnë se Kijuesi nuk ka asgjë të pamundur, saqë atyre do t’u mjaftonin këto argumente në qoftë se ata do të meditonin në to me syrin largpamës dhe meditues. Allahu i Lartësuar thotë: “...(do t’u japë jetë atyre, Ai) i Cili nxjerr për ju zjarrin nga pema e gjelbër, kur ja! Ju prej saj ndizni...” 4 Burimi: ‘Et-Tefsir el-Kebir’ vëll. 26 fq. 109, botimi i dytë, botues: Darul-Kutub el- Ilmijeh Tahran.
  • 32. 32 Ky ajet madhështorë tregon për përsosmërinë e Fuqisë Hynore që sjellë në ekzistencë të kundërtën prej të kundërtës. Kjo pema e freskët, prej së cilës pikon uji, Krijuesi i Plotëfuqishëm ka krijuar prej saj këtë zjarrë që është e kundërta e ujit. Kjo është diçka më e çuditshme sesa rikthimi i asaj që është e freskët në diçka të freskët, pasi asaj i ka kaluar një perjudhë ku ishte e thatë. Po ashtu, ky ajet përmban refuzim kundër dyshimit të cilin e sjell ai që mohon ringjalljen pas vdekjes. Dyshimi thotë se: vdekja është e ftohtë dhe e thatë, ndërsa prej natyrshmërisë së jetës është lagështia dhe nxehtësia; kur aty arrinë vdekja, pastaj nuk mundet që aty të hyjë jeta, ngase në të ka dy gjëra të kundërta. Realisht, ky dyshim është i dobët dhe nuk mund të hyjë fare në temën e ringjalljes, ngase i pamundur është bashkimi midis dy gjërave të kundërta në një gjë të vetme. Domethënë: që një trup të jetë njëkohësisht gjallë dhe vdekur, e kurse ringjallja nuk hynë në këtë temë, sepse ringjallja është jeta pas vdekjes, jo njëkohësisht me vdekje. Kur trupit i kalon vdekja, atëherë ikën jeta dhe vazhdon të jetë i vdekur derisa të vijë koha e ringjalljes. Kur t’i rikthehet jeta për herë të dytë, atëherë ikën vdekja. Pra, këtu nuk ka bashkim midis dy gjërave të kundërta. Ai ka vijuar duke i refuzuar mohuesit e ringjalljes dhe llogarimarrjes, duke i kundërshtuar njeriut mendimin që thotë se është largmundësive ndodhia e ringjalljes, duke thënë: “...A nuk është Ai i Cili krijoi qiejt dhe tokën, i Zoti të krijojë (përsëri) si ata?...” Përderisa Ai është i Zoti për këtë, atëherë Ai është i Zoti t’i rikthejë po ata. Sikur kjo pyetje t’i drejtohej njeriut me natyrshmëri të pastër e të saktë, në të cilën e ka krijuar Allahu, atëherë ai do të përgjigjej: “...Po...” Domethënë: Ai është i Zoti për ta bërë këtë,
  • 33. 33 ngase kjo është përgjigja që nënkuptohet prej asaj që ata e pranojnë dhe nuk e mohojnë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﱠ‬ :‫وت‬ ‫ب‬ ‫ك‬ ‫ن‬ ‫ع‬ ‫ال‬ ٦١ “Dhe sikur t’i pyesje ata: “Kush i ka krijuar qiejt dhe tokën dhe ka sjellë diellin dhe hënën të rrotullohen?” Padyshim që do të përgjigjen: “Allahu.” Si atëherë gënjehen e shmangen (nga e vërteta)?” [Surja Ankebut, 71] ngase Allahu i Lartësuar është: “...Gjithëkrijuesi, i Gjithëdituri...” Domethënë: që krijon shumë, e ndërsa krijimi i shumtë buron nga përsosmëria e Fuqisë së Tij. Ai është: “...i Gjithëdituri...” të Cilit nuk i fshehet asgjë. Dituria e Tij është gjithëpërfshirëse e vogëlsirave të gjërave dhe e tërësive të tyre, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱳ‬ ‫ﱴ‬ ‫ﱵ‬ ‫ﱶ‬ ‫ﱷ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﱠ‬ :‫سبأ‬ ٣ “Dhe ata që nuk besojnë, thonë: “Kijameti nuk do të vijë tek ne.” Thuaju: “Po, për Zotin tim! Ai do të vijë mbi ju.” (Allahu është Ai) i Gjithëdituri i Gajbit (i së fshehtës), as edhe një thërrmijë, ose më e vogël se ajo ose më e madhe, nuk shpëton nga Dijenia e Tij në qiej ose në tokë, veçse është në Librin e Qartë (të ruajtur mirë në El-Leuh El-Mahfudh).” [Surja Sebe, 3] Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﱠ‬ :‫راف‬ ‫األع‬ ٧
  • 34. 34 “Më tej, sigurisht që Ne do t’ju shtellojmë gjithë ndodhinë me Dijeni të Plotë dhe është e vërtetë që Ne nuk kemi munguar (për asnjë çast e në asnjë vend).” [Surja El-Araf, 7] Më pas, Ai ka treguar për përsosmërinë e Fuqisë së Tij dhe pushtetin e plotë për të vepruar me Dëshirën e Tij. Ai ka thënë: “…Sigurisht që Urdhëri i Tij...” Domethënë: vetia e tij. “...kur Ai dëshiron një gjë...” prej gjërave. “...është vetëm se Ai t’i thotë asaj: “Bëhu!” - dhe ajo është e bërë (në çast)!...” Domethënë: Ajo që ka dëshiruar Ai bëhet pa u varur prej ndonjë gjëje tjetër. Si mundet të jetë i vështirë rikthimi i këtij njeriu pasi të jetë tretur dhe të jetë bërë pluhur për Atë që ka këtë Fuqi të tillë?! Imam Bukhariu ka transmetuar në Sahihun e tij prej Ebu Se’id el- Khudrij, ndërsa ky ka transmetuar prej Pejgamberit - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - se ka përmendur një njeri që ka kaluar apo që ka qenë përpara jush. Ai tha një fjalë5 - domethënë: Allahu i dha atij pasuri dhe fëmijë - . Kur atij i erdhi agonia e vdekjes, atëherë ai u tha fëmijëve të tij: “Çfarë babai kam qenë unë për ju?” Ata thanë: “Ti ke qenë babai më i mirë.” Ai tha: “Ai nuk ka ruajtur ndonjë vepër të mirë tek Allahu. Në qoftë se Allahu do të mundet ta ringjallë atë, atëherë Ai do ta ndëshkojë atë, andaj kur të vdes, më digjni gjersa të shndërrohem në qymyrë, dhe më hidhni larg, atëherë kur të jetë një ditë me erë të fortë.” Pejgamberi - sal-lAllahu aejhi ue sel-lem - tha: “Pasha Allahun! Ai mori prej tyre besën për këtë. Ata e bënë këtë dhe e hodhën në një ditë me erë të fortë. Allahu i Plotëfuqishëm tha: “Bëhu!” Kur ja! Ai njeri ishte në këmbë. Allahu i tha: “O robi im! Ç’ka të shtyu ty të bësh këtë gjë?” Ndërsa ai tha: “Frika prej Teje.” Ai tha: Ai nuk e ndroqi herë tjetër veçse e mëshiroi tek ajo.” Ebu 5 Fjala e tij: “Ai tha një fjalë…” e ka shpjeguar me fjalën e tij: “Allahu i dha atij pasuri dhe fëmijë.”
  • 35. 35 Uthmani ka treguar këtë hadithin dhe ka thënë: “Këtë e kam dëgjuar prej Ebu Selman, vetëm se ai ka shtuar aty: “...më hidhni në det.” 6 Ky hadith ka treguar për përsosmërin e Fuqisë, e cila nuk ka ndonjë gjë të pamundur. Çdo gjë që Allahu do varet nga Fjala e Tij: “Bëhu!” dhe ajo bëhet ashtu sikurse Ai ka dashur. Ibën Kethiri ka sjellë një hadith në komentimin e tij të Fjalës së Allahut të Lartësuar: “Sigurisht që Urdhëri i Tij, kur Ai dëshiron një gjë, është vetëm se Ai t’i thotë asaj: “Bëhu!” - dhe ajo është e bërë (në çast)!” [Surja Jasin, 82] Këtë hadith e transmeton Ahmedi nga Ebu Dherri - Allahu qoftë i kënaqur me të - se ka thënë: I Dërguari i Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - ka thënë: “Me të vërtetë, Allahu i Lartësuar thotë: “O Robër të Mi! Çdonjëri prej jush është mëkatar, përveç atij që Unë e kam falë, andaj më kërkoni Mua falje që Unë t’ju falë. Çdonjëri prej jush është i varfër, përveç atij që Unë e pasuroj. Me të vërtetë Unë jam Bujar, i Lavdishëm, i Pasur. Unë bëj çdo gjë që dëshiroj. Dhurata ime është Fjala Ime7 . Ndëshkimi Im është Fjala Ime. Kur dëshiroj të bëhet diçka, vetëm se them: “Bëhu!” dhe ajo bëhet.” Më pas, Allahu e ka pastruar Veten prej asaj që i mveshin jobesimtarët prej paaftësisë, dhe ka thënë: “...Kështu pra, i Lartësuar mbi gjithçka është Ai, në Duart e të Cilit është 6 Transmeton Bukhariu në Sahihun e tij, ‘Libri i Teuhidit’. Kapitulli: ‘Fjala e të Lartësuarit: “Ata dëshirojnë të ndryshojnë Fjalën e Allahut.”’, prej Fet’hul-Barit vëll. 13 fq. 466-467, numri hadithit: 7508. Gjithashtu e ka transmetuar në ‘Librin Zbutëset’. Kapitulli: ‘Frika prej Allahut’, prej Fet’hul-Barit vëll. 11 fq. 312-313, numri i hadithit: 6481. Gjithashtu e ka transmetuar Muslimi në ‘Librin e Pendimit’. Kapitulli i katërt: ‘Në gjërësinë e mëshirës së Allahu dhe se ajo ia ka kaluar zemërimit të Tij’, numri i hadithit: 25. Gjithashtu e ka transmetuar Ahmedi në ‘el- Musned’ vëll. 5 fq. 269. 7 [Shënim i përkthyesit]: Domethënë kur dëshiron të dhurojë apo të ndëshkojë dikën, vetëm se i thotë: “Bëhu!” dhe ajo bëhet.
  • 36. 36 mbizotërimi i çdo gjëje dhe tek Ai ju të gjithë do të ktheheni. [Surja Jasin 77-83] Në Duart e Tij janë çelsat e depove të qiejve dhe të tokës. Të gjithë çështjet i kthehen vetëm Atij. Dhe tek Ai do të rikthehen robërit në Ditën e Rikthimit, për t’u shpërblyer çdo veprues për veprën e tij.
  • 37. 37 Shembulli i tretë prej metodës së parë Allahu i Plotëfuqishëm përmend në suren Isra atë dialog ndërmjet mohuesit të ringjalljes dhe të Dërguarit të Allahut - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - . Allahu i Lartësuar thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﳚ‬ ‫ﳛ‬ ‫ﳜ‬ ‫ﳝ‬ ‫ﳞ‬ ‫ﳟ‬ ‫ﳠ‬ ‫ﳡ‬ ‫ﳢ‬ ‫ﳣ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱠ‬ :‫سراء‬ ‫اإل‬ ٤٩ - ٥٢ Dhe thonë: “Çfarë?! Kur të jemi eshtra e thërrime, vërtet që do të ringjallemi për të qenë një krijim i ri?” Thuaj: “Edhe nëse jeni gurë e hekur, Apo ndonjë gjë e krijuar akoma më e madhe në gjokset tuaja.” Pastaj ata do të thonë: “Kush do të na rikthejë neve në jetë?” Thuaju: “Ai i Cili ju krijoi ju herën e parë.” Pastaj ata do të tundin kokën dhe do të thonë: “Kur do të jetë kjo (ringjallja)?” Thuaju: “Ndoshta do të jetë shumë afër!” Ditën kur Ai do t’ju thërrasë ju dhe ju t’i përgjigjeni (Thirrjes së Tij) me fjalët e Falënderimit dhe Nënshtrimit të Tij dhe do t’ju duket se keni qëndruar (në këtë botë) veçse fare pak! [Surja Isra, 49-52] Në ajetin e parë ka treguar për dyshimin e mohuesve të ringjalljes. Ai dyshim është konsiderimi i ndodhisë së rikthimit diçka larg mundësisë, ngase logjikat e tyre nuk e përfytyrojnë mundësinë e rikthimit dhe ndodhinë e tij pas shkërmoqies së trupave dhe ndarjes së tyre. Allahu i Plotëfuqishëm ka sqaruar se nuk ka vend për t’u çuditur në këtë duke qenë se kihet të bëhet me Fuqin e Zotit, prandaj dhe i ka qortuar me këtë metodë, ku i ka bërë të paaftë ata për t’u përgjigjur. Ai e ka urdhëruar Profetin e Tij - sal-lAllahu alejhi ue sel-
  • 38. 38 lem - që t’u përgjigjet atyre me fjalën e tij: “...Thuaj...” o Muhammed duke iu përgjigjur atyre që mohojnë Fuqinë Tonë për rikthimin e trupave të tyre të dobëta në po të njëjtën gjendje të mëparshme, në të cilën i ka sjellë në ekzistencë: “...Edhe nëse jeni gurë e hekur...” ose çfarëdolloj gjëje që iu duket e madhe dhe e pamundur për ta pranuar jetën për shkak të dallimit të plotë dhe të kundërshtimit që ka ndërmjet njeri-tjetrit, atëherë patjetër që ju do të ringjalleni dhe do të riktheheni për t’u shpërblyer për veprat tuaja. Porse, edhe pasi ata e dëgjuan këtë, ata u thelluan më shumë në mohim e tyre, dhe thanë: Nëse do të ishim gurë apo hekur, “...kush do të na rikthejë neve në jetë?...” Atëherë atyre u erdhi përgjigja me atë çka ata e pranojnë, veç sikur logjikonin: “...Thuaju: “Ai i Cili ju krijoi ju herën e parë...” Domethënë: Ai ju ka krijuar në fillim, ndërkohë që ju nuk ishit diçka për t’u përmendur, është Ai i Plotëfuqishëm për rikthimin tuaj për së dyti. Ju e pranoni se Ai është Krijuesi juaj: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲿ‬ ‫ﳀ‬ ‫ﳁ‬ ‫ﳂ‬ ‫ﳃ‬ ‫ﳄ‬ ‫ﳅ‬ ‫ﱠ‬ :‫زخرف‬ ‫ال‬ ٨٧ “Dhe nëse i pyet ata se kush i ka krijuar, patjetër që do të përgjigjen: “Allahu.” [Surja Ez-Zukhruf, 87] Pra, si mundet ta konsideroni diçka larg mundësive rikthimin tuaj?! Veçse, ata nuk i kushtuan rëndësi për ta qortuar këtë argument, prandaj ata tundën kokët e tyre në formë tallje duke e konsideruar ndodhinë e tij larg mundësive, dhe duke thënë: “Kur do të jetë kjo (ringjallja)?...” Domethënë: Kur do të jetë kjo gjë e jashtëzakonshme për të cilin na premton. Allahu i Pastër nga çdo e metë e sqaroi këtë se është afër, ngase ajo është duke ardhur, dhe çdo gjë që është duke ardhur, është afër: “...Thuaju: “Ndoshta do të jetë shumë afër!...” Atë ditë, Allahu do të thërras krijesat, ndërsa ata do t’i përgjigjen thirrjes.
  • 39. 39 Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱠ‬ :‫روم‬ ‫ال‬ ٢٥ “Dhe nga Treguesit e Tij është se qielli dhe toka qëndrojnë me Urdhërin e Tij dhe më pas, kur Ai t’ju thërret ju me një thirrje, kur ç’të shohësh! Ju do të dilni nga toka (nga varret tuaj për llogari e shpërblim).” [Surja Err-Rrum, 25] Domethënë: Kur t’ju urdhërojë që ju të dilni prej tokës, atëherë nuk ka kush që ta thyej Urdhërin e Tij dhe që mos të pranojë: “…dhe do t’ju duket se keni qëndruar (në këtë botë) veçse fare pak!” Atëherë kur të bëhet ajo që ju kam premtuar, sikurse Fjala e Allahut të Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﳖ‬ ‫ﳗ‬ ‫ﳘ‬ ‫ﳙ‬ ‫ﳚ‬ ‫ﳛ‬ ‫ﳜ‬ ‫ﳝ‬ ‫ﳞ‬ ‫ﳟ‬ ‫ﱠ‬ :‫نازعات‬ ‫ال‬ ٤٦ “Ditën kur ata ta shohin atë, (do të jetë) si të mos kishin qëndruar (në këtë botë) veçse një pasdite ose një mëngjes.” [Surja En-Naziat, 46] Sikurse këto ajete në po këtë sure është Fjala e Allahut të Lartësuar: ‫ﭐﱡ‬ ‫ﭐ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱳ‬ ‫ﱴ‬ ‫ﱵ‬ ‫ﱶ‬ ‫ﱷ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﱠ‬ :‫سراء‬ ‫اإل‬ ٩٧ - ٩٩ “...dhe Ne do t’i mbledhim ata të gjithë bashkë Ditën e Kijametit me fytyra përmbys, të verbër, të shurdhër, të pagojë;
  • 40. 40 vendbanimi i tyre do të jetë Xhehenemi; sa herë që do t’i ulet vala, Ne do ta shtojmë për ta rreptësinë e Zjarrit. Ai është shpërblimi i tyre sepse ata i mohuan Ajetet Tona (shenjat, provat, shpalljet) dhe thanë: “Kur ne të jemi kocka e pluhur, a vërtet që do të ngrihemi prap si një krijim i ri?” A nuk e shohin ata, se Allahu i Cili krijoi qiejt dhe tokën, është i Zoti të krijojë të rinj si shembulli i tyre? Ndërsa ka vendosur për ta një afat të caktuar për të cilin nuk ka pikë dyshimi, por Dhalimunët (mohuesit, keqbërësit) hedhin poshtë (të Vërtetën) dhe vetëm mohojnë.” [Surja El-Isra, 97-99] Allahu i Lartësuar ka njoftuar në ajetin e parë për mbledhjen e mohuesve të ringjalljes në pamjen më të shëmtuar, si shpërblim për mohimin që i kanë bërë Allahut të Lartësuar dhe ajeteve të Tij, dhe për përgënjështrimin e të Dërguarve të Tij. Kur ata e konsideruan diçka të madhe rikthimin e tyre në një krijim të ri, pasi janë shndërruar në pluhur, domethënë: trupat e tyre të shkërmoqur, atëherë Ai u është përgjigjur atyre me atë që ata e pranojnë, e që është krijimi i qiejve dhe i tokës, ndërkohë që ky është krijim më i madh sesa krijimi i tyre. Pra, Ai që është i Zoti t’i sjellë ata në ekzistencë, normalisht është i Zoti ta rikthejë atë përsëri, ngase Ai që krijon diçka më të madhe, instiktivisht nuk e ka të pamundur krijimin e asaj që është më e vogël. ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﲬ‬ ‫ﲭ‬ ‫ﲮ‬ ‫ﱠ‬ :‫افر‬ ‫غ‬ ٥٧ “Krijimi i qiejve dhe i tokës është padyshim më madhështor se krijimi i njerëzimit e megjithatë shumica e njerëzve nuk e dinë.” [Surja Gafir, 57] andaj Ai ka thënë: “...A nuk e shohin ata, se Allahu i Cili krijoi qiejt dhe tokën, është i Zoti të krijojë të rinj si
  • 41. 41 shembulli i tyre?...” përderisa Ai ka qenë i Zoti të krijojë të tillë si ata, Ai është i Zoti të rikthejë secilin prej tyre, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱠ‬ :‫روم‬ ‫ال‬ ٢٧ “Është Ai i Cili e fillon krijimin, pastaj do ta përsërisë atë (pasi të jetë shuar) dhe kjo është më e lehtë për Të.” [Surja Rrum, 27]
  • 42. 42 2. Metoda e dytë: Paraprirja e argumentit, më pas cekja e çështjes pas qartësimit të tij. Shembulli i parë prej metodës së dytë: Allahu i Lartësuar thotë në Suren El-Mu’minun: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﲬ‬ ‫ﲭ‬ ‫ﲮ‬ ‫ﲯ‬ ‫ﲰ‬ ‫ﲱ‬ ‫ﲲ‬ ‫ﲳ‬ ‫ﲴ‬ ‫ﲵ‬ ‫ﲶ‬ ‫ﱠ‬ :‫مؤمنون‬ ‫ال‬ ١٢ - ١٦ “Dhe sigurisht që Ne e krijuam njeriun (Ademin) nga një copë baltë (ujë me dhe). Pas kësaj Ne e bëmë atë (njeriun, pasardhësin e Ademit) si Nutfah (lëngu i ngjizur i bashkimit të vezëve mashkullore me ato femërore) duke e strehuar atë në një banesë të sigurt (mitra e nënës). Pastaj Ne e bëmë Nutfan në një copë gjak të mpiksur, pastaj Ne e bëmë gjakun e mpiksur në një xhungë mishi (si të përtypur), pas kësaj Ne bëmë prej asaj xhunge mishi (si të përtypur) eshtrat, pastaj i veshëm eshtrat me mish dhe pastaj Ne e nxorrëm jashtë si një krijim të ri. I madhëruar është Allahu, më i Miri i krijuesve. Pas kësaj ju sigurisht që do të vdisni. Pastaj me siguri se përsëri ju do të ringjalleni në Ditën e Ringjalljes.” [Surja El-Mu’minun, 13-16] Allahu i Lartësuar ka paraprirë argumentimin në këto ajete për mundësinë e ringjalljes dhe shpërblimit në Ditën e Kijametit, duke sjellë si argument krijimin e njeriut në fazat e tij të shumta; në fillim e ka krijuar atë prej baltës - për qëllim kihet Ademi paqa qoftë me të - , më pas i ka bërë pasardhësit e tij - domethënë fëmijët pas tij - prej një uji të përçmuar, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar në Suren Sexhdeh:
  • 43. 43 ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﱠ‬ :‫دة‬ ‫السج‬ ٧ - ٨ “I Cili përsosi çdo gjë që Ai krijoi dhe Ai e filloi krijimin e njeriut nga balta. Pastaj Ai solli pasardhësit e tij nga esenca e një lëngu të përçmuar.” [Surja Es-Sexhdeh, 7-8] Është thënë se për qëllim me njeriun kihet lloji i njeriut, ku nënkuptohet krijimi i Ademit. Më pas, ka filluar të sqarojë ato etapa të shumta që ka kaluar njeriu, derisa është formuar në një njeri të plotë, të logjikshëm dhe folës. Ai ka thënë: “...Pas kësaj Ne e bëmë atë (njeriun, pasardhësin e Ademit) Nutfah (lëngu i ngjizur i bashkimit të vezëve mashkullore me ato femërore)...” e bëmë ujë. Ajo është sperma e përçmuar: “...duke e strehuar atë në një banesë të sigurt...” ajo është mitra. Më pas, Ai ka sqaruar ndryshimin e njeriut nga një gjendje, në një tjetër gjëndje. Ai e ka krijuar atë në Alekah, domethënë: një copë gjak të mpiksur. Më pas, e ka krijuar këtë gjak të mpiksur në një xhungë mishi që nuk dallohet nga njëra-tjetra. Më pas, Ai e ka krijuar atë copë mishi në kockë dhe e ka bërë shtyllë për trupin e njeriut, në forma dhe në vende specifike, ashtu siç shkon me urtësinë hynore. Më pas, Ai i ka veshur ato kocka me mish, në ato përmasa që shkon përshtatë me secilën pjesë të trupit dhe që shkon me formën e tij, derisa shndërrohet krijimi i njeriut në formën më të mirë dhe më të bukur. I gjithë ky ndryshim, nga një gjendje, në një tjetër gjëndje, ndodh në atë vend të errët dhe të ngushtë me Fuqinë e të Gjithëditurit, të Urtë. ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱠ‬ :‫الزمر‬ ٦
  • 44. 44 “Ai ju krijon ju në barkun (mitrat) e nënave tuaja, krijim pas krijimi (hap pas hapi në faza të caktuara) nën tri perde errësire (membrana mbuluese, mitra dhe barku i nënës)…” [Surja Ez-Zumer, 6] Më pas, shndërrimi i tij në një tjetër krijim, ndryshe nga krijimi i parë. Ai është shndërruar në njeri të gjallë, dëgjues, shikues, folës, logjikues, pasi ka qenë i ngurtë. Ndryshim madhështor është ndërmjet një pike uji, e dobët dhe e vdekur, dhe ndërmjet një njeriu të gjallë dhe folës. Këto të dyja nuk kanë lidhje logjike, as nuk janë të pandarë nga njëra-tjetra, përveç me Fuqinë Hyjnore, që i thotë diçkaje: “Bëhu!” dhe ajo bëhet. ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱠ‬ :‫روم‬ ‫ال‬ ١٩ “Ai nxjerr të gjallën nga e vdekura dhe nxjerr të vdekurën nga e gjalla.” [Surja Err-Rrum, 19] Duke qenë se krijimi i njeriut në këto etapa është prej argumenteve më të mëdha që tregojnë për Fuqinë Hyjnore dhe Urtësinë e Zotit, Allahu i Lartësuar nga çdo e metë e ka lavdëruar Veten e Tij me Fjalën e Tij: “...I madhëruar është Allahu, më i Miri i krijuesve…” Kështu, Allahu i Lartëmadhëruar ua paraqet argumentin atyre të cilëve po u drejtohet me fjalë, në atë mënyre që ata nuk munden ta mohojnë, sepse kjo është prej gjërave që ata i shohin. Kush është ai që nuk di asgjë për krijimin e njeriut?! Çdo njeri e di prej vetes së tij se është sjellë në ekzistencë në këto faza të cilat i ka përmendur Kurani i Lartë, sikurse dihet kjo nëpërmjet shikimit të ekzistencës së fëmijëve të tyre dhe fëmijëve të llojit të tyre.
  • 45. 45 Kështu, pasi u qartësua argumenti dhe u vërtetua se Ai i Lartësuari është i Plotëfuqishëm për të krijuar dhe për të sjellë inekzistentin në ekzistencë, më pas Ai solli çështjen e ringjalljes pas vdekjes në Ditën e Kijametit. Ai ka thënë: “…Pas kësaj ju sigurisht që do të vdisni…” Domethënë: Pas plotësimit të krijimit tuaj, pas daljes prej barqeve të nënave tuaj dhe plotësimit të kohës së ndejtjes gjallë: “…Pastaj me siguri se përsëri ju do të ringjalleni në Ditën e Ringjalljes.” Do të dilni të gjallë prej varreve tuaj, do të merreni në llogari dhe do të arrini shpërblimin tuaj. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱠ‬ ٤٧ “Dhe Ne do të vëmë peshojat e drejtësisë Ditën e Llogarisë, kështu që askujt nuk do ti bëhet padrejtësi në asnjë gjë, edhe sikur të jetë pesha e një kokrre të melit, Ne do ta sjellim (e do ta vëmë në peshojë). Dhe më se të Mjaftueshëm jemi Ne si Llogaritës.” [Surja El-Embija, 47]
  • 46. 46 Shembulli i dytë prej metodës së dytë Allahu i Lartësuar thotë në Suren Sexhdeh: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﲬ‬ ‫ﲭ‬ ‫ﲮ‬ ‫ﲯ‬ ‫ﲰ‬ ‫ﲱ‬ ‫ﲲ‬ ‫ﲳ‬ ‫ﲴ‬ ‫ﲵ‬ ‫ﲶ‬ ‫ﲷ‬ ‫ﲸ‬ ‫ﲹ‬ ‫ﲺ‬ ‫ﲻ‬ ‫ﲼ‬ ‫ﲽ‬ ‫ﲾ‬ ‫ﲿ‬ ‫ﳀ‬ ‫ﳁ‬ ‫ﳂ‬ ‫ﳃ‬ ‫ﳄ‬ ‫ﳅ‬ ‫ﳆ‬ ‫ﳇ‬ ‫ﳈ‬ ‫ﳉ‬ ‫ﳊ‬ ‫ﳋ‬ ‫ﳌ‬ ‫ﳍ‬ ‫ﳎ‬ ‫ﳏ‬ ‫ﳐ‬ ‫ﳑ‬ ‫ﳒ‬ ‫ﳓ‬ ‫ﳔ‬ ‫ﳕ‬ ‫ﳖ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱠ‬ :‫دة‬ ‫السج‬ ٧ - ١٢ “I Cili përsosi çdo gjë që Ai krijoi dhe Ai e filloi krijimin e njeriut nga balta. Pastaj Ai solli pasardhësit e tij nga esenca e një lëngu të përçmuar. Pastaj Ai e formësoi atë në përmasa e madhësinë e duhur dhe i fryu atij shpirtin (e krijuar për atë njeri). Dhe ju solli juve të dëgjuarit, të shikuarit dhe zemrat. Sa pak që falënderoni! Dhe thonë: “Kur të jemi (të vdekur e) të humbur në tokë, a vërtet do të ribëhemi nga e para?” Përkundrazi, ata në të vërtetë mohojnë Takimin me Zotin e tyre! Thuaju: “Meleku i vdekjes i cili është vënë mbi ju, do t’jua merr shpirtrat, pastaj do të ktheheni te Zoti juaj.” Dhe veç sikur të shihje kur Muxhrimunët (kriminelët, mëkatarët, mosbesimtarët) të varin kokat para Zotit të tyre (duke thënë): “Zoti ynë! Tash pamë dhe dëgjuam, na kthe pra përsëri (në dynja), do të bëjmë mirësi e drejtësi. Me të vërtetë që tash ne besojmë me bindje të plotë.” [Surja Es-Sexhdeh, 7-12] Allahu i Lartësuar na njofton se i ka përsosur dhe i ka përkryer gjërat që i ka krijuar, sikurse ka thënë i Lartësuari:
  • 47. 47 ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﳘ‬ ‫ﳙ‬ ‫ﳚ‬ ‫ﳛ‬ ‫ﳜ‬ ‫ﳝ‬ ‫ﳞ‬ ‫ﱠ‬ :‫ل‬ ‫نم‬ ‫ال‬ ٨٨ “...(kjo është) Vepër e Allahut i Cili përsosi çdo gjë…” [Surja En-Neml, 88] Prej gjërave të krijuara në të cilat është shfaqur përsosmëria e Veprës së Tij është krijimi i njeriut. Më pas, Ai ka filluar sqarimin e krijimit të fillimit të tij: “...dhe Ai e filloi krijimin e njeriut nga balta...” Këtu kihet për qëllim krijimi i Ademit - paqa qoftë me të - sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﱠ‬ :‫ص‬ ٧١ “...(përmend) Kur Zoti yt u tha melekëve: “Me të vërtetë që Unë do të krijoj njeriun nga balta…” [Surja Sad, 71] “...Pastaj Ai solli pasardhësit e tij...” ka caktuar që krijimi i pasardhësve të tij të jetë prej asaj pike që del prej shtyllës kurrizore të burrit dhe prej brinjës së gruas. Ai i ka përkujtuar atyre mirësitë me të cilat i ka begatuar, prej: dëgjimit, shikimit, dhe logjikës. Të gjithë këtë fuqi, për të cilin ata pak e falenderojnë Allahun, Ai e ka krijuar prej asaj pike uji për të cilën është shprehur se është diçka e përçmuar për shkak se është diçka e nënçmuar. Pasi Allahu i Lartësuar ka përmendur fillimin e krijimit të parë që përfaqësohet prej krijimit të babait të tyre Ademit, pas sqarimit të mënyrës së shumimit të tyre, dhe pas sqarimit të atyre që ua ka begatuar prej fuqisë së jashtme dhe të brendshme, gjë që tregon për Fuqinë dhe Urtësinë e Tij, - atëherë Ai ka sjellë çështjen e ringjalljes, ngase nuk është e logjikshme - në qoftë se ata logjikojnë - që Allahu t’i krijojë dhe t’i përgatisë ata me këtë përgatitje kotë dhe pa qëllim! Ky është mendimi i atyre të cilëve nuk besojnë.
  • 48. 48 Ai ka thënë: “...Dhe thonë: “Kur të jemi (të vdekur e) të humbur në tokë...” Domethënë: Kur të jenë përzier trupat tanë, pas copëtimit të tyre me pjesët e tokës: “...a vërtet do të ribëhemi nga e para?!” Domethënë: A do të kthehemi prapë prej asaj gjendje, po në atë gjendje që ishim më parë?! Kjo, ngase ata e konsiderojnë këtë çështje larg mundësive. Ky konsiderim si të pamundur për të cilën ata shprehen, është në raport me fuqinë e paaftë të tyre. Logjikat e tyre u bënë të mangëta dhe menduan se Fuqia e Krijuesit është sikurse fuqia e tyre, sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﱠ‬ :‫س‬ ‫ي‬ ٧٨ “Dhe na solli Neve shembull, ndërsa e harron krijimin e vet.” [Surja Jasin, 78] Ai që e ka sjellë shembullin është njëri prej tyre, porse ata të gjithë janë në pajtim me të. Pra, shkaku i mohimit i cili është bazuar në dyshimin e konsiderimit të ringjalljes larg mundësive, ka buruar prej harresës së krijimit të parë, prandaj Zoti i Plotëfuqishëm i ka përkujtuar ata me atë krijim të parë. Allahu i Lartësuar ka thënë duke treguar fjalën e tyre: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱠ‬ :‫ريم‬ ‫م‬ ٦٦ - ٦٧ “Dhe thotë njeriu: “Kur të jem i vdekur, a thua atëherë do të ngrihem përsëri i gjallë?” A nuk e kujton njeriu se Ne e krijuam atë më parë, ndërsa nuk ishte asgjë?” [Surja Merjem, 66-67] Sikur ata të hidhnin vështrimin te fillimi i krijimit të tyre, atëherë ata do ta dinin se Fuqia që i ka krijuar ata në fillim, nuk e ka të pamundur rikthimin e tyre për herë të dytë. Duke qenë se ky konsiderim larg mundësive që kishin për rikthimin e tyre në jetë edhe
  • 49. 49 një herë tjetër, ishte pasi ata i shikuan argumentet, atëherë Ai e pasoi këtë me njoftim të prerë për ndodhin e ringjalljes. Ai ka thënë: “...Thuaju...” Ky është urdhër për Pejgamberin - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem - . Domethënë: Thuaju o Muhammed duke i njoftuar dhe duke i paralajmëruar mohuesit e ringjalljes: “...Thuaju: “Meleku i vdekjes i cili është vënë mbi ju, do t’jua marr shpirtrat, pastaj do të ktheheni te Zoti juaj.” Ky është njoftim i prerë për atë rikthim, duke u bazuar në argumentin e kaluar, i cili është fillimi i krijimit. Ky njoftim është theksuar me atë gjendje në të cilën do të jenë pasi të kthehen te Zoti i tyre, në atë gjendje ku i pranojnë gjynahet e tyre dhe kërkojnë që të rikthehen në jetën e dynjasë, në mënyrë që ata të përmirësojnë veprat e tyre, pasi e kanë parë njoftimin e sigurtë. Allahu i Lartësuar ka thënë duke treguar për gjendjen dhe fjalën e tyre: “...Dhe veç sikur të shihje kur Muxhrimunët (kriminelët, mëkatarët, mosbesimtarët) të varin kokat para Zotit të tyre...” duke thënë: “...Zoti ynë! Tash pamë dhe dëgjuam, na kthe pra përsëri (në dynja), do të bëjmë mirësi e drejtësi. Me të vërtetë që tash ne besojmë me bindje të plotë.” Allahu e di se ata janë gënjështarë në pretendimin e tyre se do t’i përmirësojnë veprat e tyre nëse rikthehen në këtë botë një herë tjetër. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﳣ‬ ‫ﳤ‬ ‫ﳥ‬ ‫ﳦ‬ ‫ﳧ‬ ‫ﳨ‬ ‫ﳩ‬ ‫ﳪ‬ ‫ﳫ‬ ‫ﳬ‬ ‫ﳭ‬ ‫ﳮ‬ ‫ﳯ‬ ‫ﳰ‬ ‫ﳱ‬ ‫ﳲ‬ ‫ﳳ‬ ‫ﱁ‬ ‫ﱂ‬ ‫ﱃ‬ ‫ﱄ‬ ‫ﱅ‬ ‫ﱆ‬ ‫ﱇ‬ ‫ﱈ‬ ‫ﱉ‬ ‫ﱊ‬ ‫ﱋ‬ ‫ﱌ‬ ‫ﱍ‬ ‫ﱎ‬ ‫ﱏ‬ ‫ﱐ‬ ‫ﱑ‬ ‫ﱒ‬ ‫ﱠ‬ :‫عام‬ ‫األن‬ ٢٧ - ٢٨ “Vetëm sikur t’i shihje kur janë të ndalur pranë Zjarrit! (Atje) do të thonë: “Sikur të dërgoheshim përsëri (në dynja)! Atëherë
  • 50. 50 nuk do t’i mohonim më Ajetet (provat, shenjat, treguesit, shpalljet) e Zotit tonë dhe do të ishim prej besimtarëve!” Por tashmë është bërë e qartë për ta çfarë ata kishin fshehur më parë. Edhe sikur të ktheheshin përsëri (në dynja), padyshim që do t’u ktheheshin atyre gjërave prej të cilave ata qenë ndaluar njëherë. Dhe me të vërtetë që ata janë gënjeshtarë.” [Surja El-Enaam, 27-28]
  • 51. 51 Shembulli i tretë prej metodës së dytë Në fillim të Sures Rrad është një shembull që dredh ndjenjat dhe prek ndërgjegjen, ngase ai përmbanë argumente universale të Allahut, për të cilat ata e pranojnë se janë krijuar prej Fuqisë së Allahut të Plotëfuqishëm, Ngallënjyes. Allahu i Lartësuar thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱓ‬ ‫ﱔ‬ ‫ﱕ‬ ‫ﱖ‬ ‫ﱗ‬ ‫ﱘ‬ ‫ﱙ‬ ‫ﱚ‬ ‫ﱛ‬ ‫ﱜ‬ ‫ﱝ‬ ‫ﱞ‬ ‫ﱟ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫ﱢ‬ ‫ﱣ‬ ‫ﱤ‬ ‫ﱥ‬ ‫ﱦ‬ ‫ﱧ‬ ‫ﱨ‬ ‫ﱩ‬ ‫ﱪ‬ ‫ﱫ‬ ‫ﱬ‬ ‫ﱭ‬ ‫ﱮ‬ ‫ﱯ‬ ‫ﱰ‬ ‫ﱱ‬ ‫ﱲ‬ ‫ﱳ‬ ‫ﱴ‬ ‫ﱵ‬ ‫ﱶ‬ ‫ﱷ‬ ‫ﱸ‬ ‫ﱹ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﲐ‬ ‫ﲑ‬ ‫ﲒ‬ ‫ﲓ‬ ‫ﲔ‬ ‫ﲕ‬ ‫ﲖ‬ ‫ﲗ‬ ‫ﲘ‬ ‫ﲙ‬ ‫ﲚ‬ ‫ﲛ‬ ‫ﲜ‬ ‫ﲝ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﲧ‬ ‫ﲨ‬ ‫ﲩ‬ ‫ﲪ‬ ‫ﲫ‬ ‫ﲬ‬ ‫ﲭ‬ ‫ﲮ‬ ‫ﲯ‬ ‫ﲰ‬ ‫ﲱ‬ ‫ﲲ‬ ‫ﲳ‬ ‫ﲴ‬ ‫ﲵ‬ ‫ﲶ‬ ‫ﲷ‬ ‫ﲸ‬ ‫ﲹ‬ ‫ﲺ‬ ‫ﲻ‬ ‫ﲼ‬ ‫ﲽ‬ ‫ﲾ‬ ‫ﲿ‬ ‫ﳀ‬ ‫ﳁ‬ ‫ﳂ‬ ‫ﳃ‬ ‫ﳄ‬ ‫ﳅ‬ ‫ﳆ‬ ‫ﳇ‬ ‫ﳈ‬ ‫ﳉ‬ ‫ﱠ‬ :‫الرعد‬ ٢ - ٥ “Allahu është Ai i Cili ngriti qiejt pa shtylla që t’i shihni. Pastaj Ai Isteva (u ngrit lartë dhe qëndroi mbi) Arsh (Fronin e Tij Madhështor, vërtet siç i shkon Madhështisë së Tij). Ai solli diellin dhe hënën të vazhdojnë të rrotullohen, secili duke ndjekur kursin e vet për një kohë të përcaktuar. Ai rregullon të gjitha çështjet dhe punët duke shpjeguar Ajetet (argumentet, provat, shenjat e Tij) në imtësi që ju të besoni me vendosmëri e bindje të plotë për takimin (pas ringjalljes) me Zotin tuaj. Dhe Ai është i Cili tokën e shtroi dhe në të vendosi male të qëndrueshme e lumenj. Dhe nga çdo lloj bime e fruti Ai bëri në palë dy e nga dy (në çift dhe në lloj). Ai e sjell natën si mbulesë mbi ditën. Vërtet
  • 52. 52 që në gjithë këtë ka Ajete (prova, tregues, shenja) për njerëzit që thellë mendojnë. Dhe në tokë ka hapësira fqinje të shumëllojshme dhe kopshte me vreshta edhe fusha të mbjella me grurë, edhe palma që rriten dy a tri nga një rrënjë e vetme ose edhe ndryshe (një rrënjë secila prej tyre), të ujitura nga i njëjti ujë, megjithatë disa Ne i bëjmë më të mira se të tjerat për t’u ngrënë. Sigurisht që në këto gjëra ka Ajete (shenja, prova, shpallje) për njerëzit që kuptojnë. Dhe nëse ti (O Muhammed) habitesh (pse përgënjeshtrojnë), atëherë më e çuditshme është thënia e tyre: “Kur ne të jemi pluhur, a vërtet thua që do të ngrihemi në një krijim të ri?” Këta janë ata të cilët nuk besojnë në Zotin e tyre! Këta janë ata të cilët do të kenë pranga hekuri që t’u lidhin duart e tyre në qafë. Ata do të jenë banorët e Zjarrit dhe atje do të banojnë përgjithmonë.” [Surja Err-Rrad, 2-5] Fillojnë ajetet e larta duke përshkruar pamjet universale që tregojnë për Fuqinë Hyjnore; qiellin dhe ato çka përfshinë prej orbitave, tokën dhe ato çka përmban prej lumenjve, maleve dhe ato çka nxjerr prej frutave. Më pas, vjen çudia prej gjendjes së atyre që e mohojnë ringjalljen dhe jetën tjetër, pasi ata i kanë shikuar këto argumente të cilat u janë shfaqur mendjeve dhe shikimeve. Allahu i Lartësuar thotë: “Allahu është Ai i Cili ngriti qiejt pa shtylla që t’i shihni…” Ky është njoftim prej Allahut të Lartësuar për përsosmërinë e Fuqisë dhe Pushtetit madhështorë të Tij. Me Urdhërin e Tij janë ngritur qiejt prej tokës. Këto qiej të cilat shikimi nuk arrinë t’i përfshij komplet, të cilat askush nuk e di madhështinë dhe gjerësinë e tyre, përveç Krijuesit të tyre, pra, këta qiej janë ngritur me Urdhërin e Tij, mbahen me Fuqinë e Tij, në mënyrë që mos të shuhen, duke sjell si dëshmitarë për këtë shikimet e atyre të cilëve po u flet. Ata janë ngritur pa pasur ndonjë shtyllë ku të
  • 53. 53 bazohen; janë ndërtuar në mënyrë perfekte, nuk ka në ta çarje dhe as krisje. Ne e përsërisim shikimin te qielli herë pas here, po megjithatë, shikimi ynë kthehet pa arritur të shoh ndonjë boshllëk në këtë ndërtesë madhështore dhe çati të lartësuar, porse arrin të kuptosh vetëm përsosmërinë që njofton për Urtësinë dhe Drejtimin. “…Pastaj Ai Isteva (u ngrit lartë dhe qëndroi mbi) Arsh (Fronin e Tij Madhështor, vërtet siç i shkon Madhështisë së Tij)…” Arshi është prej gjërave të fshehta për ne. Allahu i vetëm është i Gjithëditur për gjerësinë dhe madhështinë e tij. Ai është lartësuar mbi të ashtu sikurse i shkon madhështisë së Tij, sikurse Ai ka njoftuar. Ajetet na transferojnë neve prej qiellit të ngritur pa ndonjë shtyllë, për te pamja e nënshtrimit dhe caktimit: “…Ai solli diellin dhe hënën të vazhdojnë të rrotullohen, secili duke ndjekur kursin e vet për një kohë të përcaktuar…” Ai i ka krijuar ato me Fuqinë e Tij dhe i ka nënshtruar me Dëshirën e Tij. Ai i bënë të ecin vazhdimisht, dhe ato nuk dobësohen deri në një kohë të përcaktuar. Secilën prej tyre e ka veçuar me një veti; e ka bërë diellin një llambë të shndritshme, ndërsa hënën e ka bërë dritë. Jeta e njeriut ka lidhje me secilën prej tyre në veten e tij dhe në të gjitha çështjet e tij ditore, mujore dhe vjetore. Në këtë ajet janë përmendur gjëra që prekin zemrat dhe u drejtohet me fjalë ndjeniave me atë çka e ndjen njeriu se është një pjesë e jetës së tij. “...Ai rregullon e kontrollon çështjet dhe punët...” Ai i rregullon dhe i kontrollon të gjitha ato. Atij i përket krijimi dhe urdhëri. Prej kontrollit të Tij është krijimi i qiejve dhe ruajtia e tyre. Prej kontrollit dhe caktimit të Tij është krijimi i diellit dhe hënës dhe nënshtrimi i tyre për të vazhduar të rrotullohen, secili duke ndjekur kursin e vet për një kohë të përcaktuar. “...duke shpjeguar Ajetet (argumentet) në imtësi...” argumentet universale që shikohen dhe që tregojnë për
  • 54. 54 Fuqinë madhështore dhe pushtetin e plotë të Tij për të vepruar, dhe argumentet fetare sqaruese të rrugës së drejtë që detyron njeriun dhe xhindin ta ndjeki atë, dhe sqaruese të fakteve të padukshme të cilat patjetër duhen besuar në to. “....që ju të besoni me vendosmëri e bindje të plotë për takimin (pas ringjalljes) me Zotin tuaj…” Domethënë: Që kur ju të shikoni argumentet universale të shtjelluara hollësisht, dhe kur ju të kuptoni përsosmërinë që ndodhet në to, të cilat tregojnë për Fuqinë e Atij që i ka shtjelluar këto argumente dhe i ka sqaruar ato: “...ju të besoni me vendosmëri e bindje të plotë...” se përtej këtij kontrolli të përsosur është një i Urtë, se ky sqarim i hollë e ka një të Gjithëditur të Urtë që patjetër duhet të takohet në Jetën Tjetër, në mënyrë që ju të shpërbleheni për veprat e tuaja. Ky takim dhe ky shpërblim sinjalizohet prej kontrollit dhe shtjellimit të argumenteve hollësisht, sepse atëherë krijimi do të ishte i kot nëse nuk do të kishte shpërblim për bamirësinë dhe keqbërjen. Allahu i Lartësuar ka thënë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﲞ‬ ‫ﲟ‬ ‫ﲠ‬ ‫ﲡ‬ ‫ﲢ‬ ‫ﲣ‬ ‫ﲤ‬ ‫ﲥ‬ ‫ﲦ‬ ‫ﱠ‬ :‫مؤمنون‬ ‫ال‬ ١١٥ “A menduat se Ne ju kishim krijuar kotë (e pa ndonjë qëllim) dhe se nuk do të mund të silleshit prapë te Ne?” [Surja El- Mu’minun, 115] Ato pamje të larta prej universit, që tregon përtej saj për Fuqinë e përsosur, u janë shfaqur njerëzve të cilët mohojnë ringjalljen, me qëllim që të përfitojnë prej kësaj, se Krijuesi dhe Ruajtësi i tyre është i Plotëfuqishëm për rikthimin e tyre pas vdekjes. Më pas, këto ajete kuranore e kapin për dore njeriun për te kjo tokë tek e cila jeton, duke i thënë: Nëse ti o dyshues në Fuqinë e Krijuesit tënd nuk mjaftohesh me atë çka sheh sipër teje me sytë e tua, atëherë hidh vështrimin tënd poshtë këmbëve të tua dhe në ato çka janë shtrirë
  • 55. 55 përpara syve të tu prej kësaj toke që është shtrirë, është zgjeruar, është stabilizuar, është çarë, janë vendosur lumenj rrjedhës, dhe ka mbirë mbi të prej çdo fruti. Më pas, ky këmbim i vazhdueshëm i natës dhe ditës që është për lumturinë dhe për të mirën e jetës së tij, pra, të gjitha këto fakte e thërrasin njeriun që të meditojë në to dhe në ato çka sinjalizojnë. “...Vërtet që në gjithë këtë...” që u përmend më parë: ngritja e qiellit pa shtylla, nënshtrimi i diellit dhe hënës, krijimi i tokës, shtriria, ruajtja, vendosja e lumenjve që rrjedhin në pjesët e çara të saj dhe nxierrja e bimëve dhe e fruteve të tyre: “...ka Ajete (prova, tregues, shenja) për njerëzit që thellë mendojnë...” Ajetet kuranore vazhdojnë të sqarojnë argumentet universale të Allahut. Pasi është treguar në mënyrë të përgjithshme për atë çka mbinë toka prej fruteve të llojeve të ndryshme, kthehet për të qartësuar një pjesë të tyre, në mënyrë që ta vendosi mohuesin e ringjalljes para Fuqisë Hynore. Ajo pjesë që njeriu e shikon me sytë e tij, e punon me dorën e tij dhe e shijon frutin e saj me gojën e tij, është argument që syri e shikon, dora e prek dhe goja e shijon. Kush është ai argument që është më afër me jetën e njeriut sesa ky argument që njeriu e prek vetë?! Allahu i Lartësuar thotë: “…Dhe në tokë ka hapësira fqinje të shumëllojshme...” disa prej tyre janë të ngjitura me njëra-tjetrën, nuk i ndan ndonjë lloj i huaj: “...dhe kopshte...” që mbartin lloje të ndryshme pemësh, në të ka vreshta edhe fusha të mbjella me grurë, edhe palma që rriten dy a tri nga një rrënjë e vetme ose edhe ndryshe. Të gjithë këto “...të ujitura nga i njëjti ujë...” ose prej qiellit, sikurse uji i shiut, ose prej asaj që nxirret prej tokës, sikurse është uji i puseve dhe burimeve. Ato mbin në një tokë. Lidhjet e gjendjeve natyrale sikurse i ftohti dhe i nxehti është i njëjti, megjithatë, frytet e tyre vijnë me shije të ndryshme, ngjyrat e tyre janë të ndryshme. Nga erdhi ky ndryshim i ngjyrës, formës dhe shijes, edhe pse të gjitha shkaqet e dukshme janë të
  • 56. 56 njëjta?! Kjo pyetje nuk ka ndonjë tjetër përgjigje përveçse të thuhet se kjo është vepër e Krijuesit të Gjithëditur, dhe e Drejtuesit të Urtë. “...Sigurisht që në këto gjëra ka Ajete (shenja, prova, shpallje) për njerëzit që kuptojnë...” Ajete domethënë: Argumente që tregojnë qartë për përsosmërinë e Fuqisë, për atë të cilin e vë në punë mendjen dhe logjikën e tij në krijesat e Allahut të Lartësuar. Këto ajete që kanë lidhje me universin, me qiellin dhe tokën, i tregon atij që mediton në to dhe që e vë në punë mendjen e tij instiktive të cilën ia ka krijuar Krijuesi i tij, se këto janë sjellë në ekzistencë, janë përsosur dhe sistemuar me drejtimin e Atij që është i Urtë, i Gjithëditur dhe i Plotëfuqishëm, se Urtësia e Tij kërkon kthimin e krijesave tek Ai për t’u takuar. Po ashtu, kjo tregon qartë se ai i cili kërkon argument tjetër përveç këtyre rreth Fuqisë së Allahut për ringjalljen, se kjo fjalë është prej atyre fjalëve që çuditesh prej saj dhe tallesh me kërkimin e saj. Kështu, ne shohim se Allahu i Lartëmadhëruar, pasi i ka parashtruar këto argumente për ata që e mohojnë ringjalljen, pasi është qartësuar argumenti tek ata me fakte të cilat nuk lënë vend për të dyshuar në Fuqinë e Krijuesit për rikthimin e tyre, atëherë Ai e solli çështjen e ringjalljes duke bërë që i Dërguari i Tij të çuditet prej mohuesve të Fuqisë të të Lartësuarit për rikthimin e tyre në një rikrijim, pasi trupat e tyre janë shpërbërë dhe janë shndërruar në dhe. Allahu i Lartëmadhëruar thotë: “...Dhe nëse ti habitesh (pse përgënjeshtrojnë)...” - O Muhammed - “...atëherë më e çuditshme është thënia e tyre: “Kur ne të jemi pluhur, a vërtet thua që do të ngrihemi në një krijim të ri?...” Ky mohim që ka buruar prej tyre nuk është për shkak se nuk ka argument për ringjalljen, porse shkaku është mohimi i tyre i rrënjosur në vetet e tyre, andaj ata merituan - pasi u janë ngritur argumentet e përkryera - që Allahu të gjykojë për
  • 57. 57 ta me ndëshkimin me pranga hekuri që t’u lidhen duart e tyre në qafë dhe me ndëshkimin me zinxhirë me të cilët do të tërhiqen zvarrë për te Zjarri i cili do t’i shoqërojë vazhdimisht ata. “...Këta janë ata të cilët nuk besojnë në Zotin e tyre! Këta janë ata të cilët do të kenë pranga hekuri që t’u lidhin duart e tyre në qafë. Ata do të jenë banorët e Zjarrit dhe atje do të banojnë përgjithmonë.” [Surja Err-Rrad, 2-5] Ata do të banojnë në të përgjithmon si shpërblim për mohimin dhe inatin e tyre. Sa herë që atyre do t’u piqet lëkura, atëherë lërkura do t’u ndërrohet me lëkurë tjetër, që të mund ta shijojnë ndëshkimin. Allahu i Lartësuar thotë: ‫ﭐ‬‫ﱡ‬‫ﭐ‬ ‫ﱺ‬ ‫ﱻ‬ ‫ﱼ‬ ‫ﱽ‬ ‫ﱾ‬ ‫ﱿ‬ ‫ﲀ‬ ‫ﲁ‬ ‫ﲂ‬ ‫ﲃ‬ ‫ﲄ‬ ‫ﲅ‬ ‫ﲆ‬ ‫ﲇ‬ ‫ﲈ‬ ‫ﲉ‬ ‫ﲊ‬ ‫ﲋ‬ ‫ﲌ‬ ‫ﲍ‬ ‫ﲎ‬ ‫ﲏ‬ ‫ﱠ‬ :‫اء‬ ‫س‬ ‫ن‬ ‫ال‬ ٥٦ “Padyshim se ata të cilët mohuan Ajetet Tona, Ne do t’i djegim në Zjarr. Sa herë që t’u piqet lëkura, Ne do t’ua ndërrojmë atyre atë me lëkur tjetër, që të mund ta shijojnë sa më shumë ndëshkimin. Vërtet Allahu është kurdoherë i Gjithëfuqishëm, më i Urti Gjithëgjykues.” [Surja En-Nisa, 56]