1. ЛЕКЦ 4
АЖЛЫН ЦАГИЙН ЗОХИОН
БАЙГУУЛАЛТ

2. Хичээлийн агуулга
• Ажлын цагийн зохион байгуулалт
• Календарчилсан төлөвлөгөө
• Цаг төлөвлөлт

3. Цагийн зохион
байгуулалт
Амьдралыг утга учиртай, баялаг
болгодог, биднийг зорилгодоо
хүрэхэд тус болдог чухал зүйлс
маш их бий. Гэхдээ эдгээр
ажлууд биднийг
“шахдаг”, “дардаг”, “удирддаг”
биш. Яагаад гэвэл ийм зүйлүүд
нэн яаралтай, цаг нь тулсан
байдаггүй.
Цаг нь тулсан ажил болон чухал
ажил гэдгийн ялгааг сайтар
ойлгохын тулд
“Цагийн менежмент”-ийн
матрицыг харах хэрэгтэй. Энэхүү
матрицаас харахад, бидний
хийдэг бүхий л ажил үндсэн
дөрвөн талбарт л хуваагддаг
байна. Бид амьдралынхаа бүхий
л цаг хугацааг дараах дөрвөн
талбарт хуваан зарцуулдаг аж.

4. ТАЛБАР-1
• Энэ бол цаг нь тулчихсан чухал ажлуудын
талбар. Бухимдсан үйлчлүүлэгчийнхээ
шаардлагыг биелүүлэх, хугацаа нь болчихсон
тайлангаа өгөх, эвдэрсэн машинаа
засах, зүрхний мэс засалд орох, эсвэл гараа
түлчихээд уйлж байгаа дүүдээ туслах, маргааш
өглөө хэлэлцүүлэх ѐстой илтгэлийнхээ
танилцуулгыг хийх, үдээс хойш өгөх улирлын
эцсийн шалгалтандаа бэлдэх гэээд л олон зүйлс
энэ талбарт жагсаагдаж болно. Энэ талбар дээр
сайтар ажиллаж сурах хэрэгтэй.

5. ТАЛБАР-1
• Эндээс бид олон ажлуудын хооронд менежмент
хийх, аливааг амжуулах, богино хугацаанд
хурдтай, үр бүтээлтэй ажиллах тэсвэр тэвчээрт
суралцаж ихээхэн туршлага хуримтлуулдаг.
Хэрэв 1-р талбарыг тоохгүй бол “амьдаараа
үхнэ” гээч л болно. Гэхдээ нэг зүйлийг анхаарах
хэрэгтэй. Хэнэггүй, удаан хойрго, хувийн
төлөвлөгөө, зохион байгуулалт муугаасаа болж
эртхэн хийчихэж болох олон ажлуудаа энэ
талбарт оруулаад ирдэг. Эцсийн дүндээ хэн
ядардаг билээ? Бид өөрсдөө л шүү дээ

6. ТАЛБАР-2
• Харин Талбар-2 бол цаг нь тулаагүй боловч чухал
ажлуудын талбар. Энэ бол Чанар. Энэ талбарт бид
урт хугацааны төлөвлөгөөгөө
хийж, боломж, аюулуудыг урьдчилан
тооцоолж, асуудлуудаас урьдчилан сэргийлж, оюун
санаагаа тэлж, мэргэжлийн хувьд өсөн дэвжиж, ур
чадвараа сайжруулж байдаг. Тухайлбал, дээд
сургуульд элсэн орох шалгалтдаа бэлдэх, чухал
хурал зөвөлгөөний бэлтгэл ажлыг хангах, томоохон
хөрөнгө оруулагчид танилцуулах тайлангаа бэлтгэх
гээд л олон ажлуудыг оруулж болно. Хэдий чинээ их
цаг хугацааг үүнд зарцуулна, төдий чинээ хийх
ажлуудын маань эцсийн үр дүн чанартай гардаг.

7. ТАЛБАР-2
• Хэрэв бид энэ талбарыг үл тоомсорловол
Талбар-1-ийн хэмжээ томорч, тэр хэмжээгээр
бидний ядрах, сульдах, бүтэлгүйтэх нь
нэмэгдэнэ. Өөрөөр хэлбэл чухал ажлуудаа
цагийг нь тулгахгүйгээр хийх тусам цаг нь тулсан
чухал ажлуудын маань тоо буурах болно Ер нь
тэгээд аливаа ажлын цагийг нь тулгахгүй байх
хамгийн шалгарсан арга бол бэлдэх, төлөвлөх
арга билээ. Эцэст нь дүгнэхэд, бид Талбар-1-д
захирагдаж амьдрах биш, харин Талбар-2-ыг
захирч сурах хэрэгтэй.

8. ТАЛБАР-3
• Талбар-3-ыг Талбар-1-ийн “хий үзэгдэл” гэж нэрлэж
болно. Энэ бол цаг нь тулсан хэрнээ чухал биш
ажлууд. Үүнийг “Өөрийгөө хуурах талбар” гэж
нэрлэж ч болно. Цаганд түрэгдэж, сэтгэл
түгшиж, салхи татуулан сандарсаны нүргээн нь
чухал бус ажлуудыг чухал мэт харагдуулж эхэлдэг.
Эцэс төгсгөлгүй утасны дуудлага, хэрэгцээгүй
хэрнээ ар араасаа хөврөх уулзалтууд, урилгагүй
зочид гэх мэт. Үндсэндээ энэ бол бид бусад
хүмүүсийн цаг нь тулсан чухал ажлуудыг хийхэд
тусалж, харин өөрийгөө Талбар-1-ийнхээ ажлуудыг
хийж байна гэж эндүүрдэг талбар юм. Харамсалтай
нь, бидний ихэнх нь Талбар-3 дээр ихэвчлэн оршиж
байдаг нь тоогүй.

9. ТАЛБАР-4
• Энэ талбар бол цаг нь тулаагүй, чухал биш
ажлуудыг илэрхийлнэ. Товчхондоо “Бүтэлгүйтлийн
талбар” гэж нэрлэж болох. Мэдээж бид үргэлж энд
байдаггүй ч ихэвчлэн Талбар-1 болон Талбар-3-ын
хооронд л холбирч явдаг. Тэгээд бүр байдал
бишдээд ирмэгц амиа аврахын тулд Талбар-4-т орж
ирдэг. Тэгэхээр энд юу багтаж байна вэ? Онцын
шаардлагагүй, ихэвчлэн зүгээр суух, эсвэл зугаа
цэнгэл хөөх “ажлууд” багтана. Зөвхөн зугаа цэнгэл ч
биш, үр өгөөжгүй ном унших, телевизийн утга
учиргүй нэвтрүүлгүүдийг суваг солин үзэх, эсвэл
ажлын цагаар хэрэгцээгүй хов жив ярьж, буу халах
зэрэг бол яах аргагүй Талбар-4-ийн цаг үрэгчид. Энэ
бол хүнийг мохоож, иргүй болгодог талбар

10. “Эргээд сайн харах юм бол амьдралын ихэнх хэсэг нь балай тэнэг
явдалд үрэгдсэн байдаг. Мөн багагүй хэсэг нь хийх юмгүй суухад
зориулагдаж, амьдрал бүхэлдээ хамгийн хэрэгтэй тэр зүйлдээ
ерөөс зарцуулагдаагүй байдаг”