2. PENGENALAN :
Kursus QGK3023 ini bermatlamat untuk
mendedahkan pelajar tentang konsep
perancangan Program Kesihatan di
sekolah seterusnya memahami dan
menganalisis Program Kesihatan Sekolah.
Kursus ini membincangkan konsep
perancangan Program Kesihatan Sekolah.
Penekanan diberi kepada kemahiran
menganalisis program kesihatan dari
aspek perancangan, pengelolaan,
perlaksanaan, bimbingan, penyelarasan
koordinasi dan penilaian
3. Kategori Pemberatan
Kerja kursus 60%
Peperiksaan Akhir 40%
JUMLAH 100%
PEMBERATAN KURSUS :
Bentuk Kerja Kursus Jenis
Tugasan
Agihan Markah (Peratus) Jumlah
(Peratus)
Individu
Tugasan 1 20%
60%Tugasan 2 20%
E-Forum 20%
JUMLAH 60% 60%
5. Program
Kesihatan
Sekolah
Fokus Program Kesihatan Sekolah adalah pencegahan
khusus kepada penyakit tidak berjangkit/berjangkit.
Pencegahan khusus adalah merujuk kepada menangani
punca-punca kesihatan yang buruk untuk mencegah
masalah daripada berlaku.
Berdasarkan model Program Kesihatan Sekolah di
bawah, bentuk satu program yang boleh diguna pakai di
sekolah anda.
Minggu ke 10
(03 Mei 2015)
20%
TUGASAN 1 :
6. HURAIAN :
Program Kesihatan Sekolah (RKS) meliputi semua
kegiatan dan pengalaman yang direka untuk
mempertahankan, mengalakkan dan menjaga
kesihatan optimum murid-murid dan kegiatan
sekolah, untuk menggalakkan keadaan hidup sihat di
sekolah dan untuk membina pengetahuan, sikap dan
kebiasaan yang diingini mengenai kesihatan.
Tumpuan adalah kepada Program Bersepadu
Sekolah Sihat (PBSS) kerana program ini
menyepadukan dan menyelaras semua aktiviti
berkaitan dengan kesihatan sekolah. Rancangan
Kesihatan Sekolah telah dimulakan sejak tahun 1967
lagi dengan tujuan utamanya untuk
melahirkan pelajar-pelajar dan masyarakat sekolah
yang sihat dan produktif.
7.
8. CONTOH PROGRAM :
Perkhidmatan Kesihatan Sekolah.
Perkhidmatan Pergigian Sekolah.
Perkhidmatan Alam Sekitar Sekolah
Contoh program :
PROGRAM KESIHATAN MULUT
RANCANGAN MAKANAN TAMBAHAN
PROGRAM SUSU SEKOLAH
PROSTAR
PROGRAM ADHOC
PROGRAM 3K
9. PROMOSI :
ASSUMPTIONS :
A. STATUS KESIHATAN BOLEH DIUBAH
B. KESIHATAN DAN PENYAKIT BOLEH DITENTUKAN
MELALUI INTERAKSI DINAMIK
BIOLOGIKAL,PSIKOLOGI,TINGKAH LAKU,DAN
FAKTOR SOSIAL.
C. STRATEGI PENCEGAHAN BOLEH DIBENTUK
UNTUK MENGENAL PASTI MASALAH KESIHATAN
D. TINGKAHLAKU BOLEH DIUBAH DAN PERUBAHAN
TERSEBUT AKAN MEMBERIKAN KESAN
TERHADAP KESIHATAN.
11. PROMOSI
Aspek promosi kesihatan telah mula
diperkatakan sejak dua abad lalu tetapi hanya
mendapat perhatian yang serius mulai tahun
1980an. Ia merupakan satu proses atau gerakan
radikal yang menekankan kepada aspek sosial
dan ekonomi. Aspek promosi kesihatan telah
menonjolkan aspek kesejahteran kehidupan
individu sebagai perkara asas dalam kesihatan
masyarakat. Setiap individu, para profesional
dan bukan profesional serta bukan agensi
kerajaan atau kerajaan mempunyai peranan
masing-masing dalam aktiviti promosi kesihatan
12. Promosi Program Kesihatan
Pergigian
Perkhidmatan kesihatan pergigian kepada
murid sekolah dikendalikan oleh
Bahagian Pergigian Kementerian
Kesihatan Malaysia. Bahagian ini:
• menjalankan aktiviti-aktiviti
pendidikan sebagai satu usaha
pencegahan dan peningkatan
kesihatan gigi.
• menyediakan peruntukan bagi
pegawai dan peralatan bagi klinik
pergigian sekolah
• membekalkan pegawai
• melatih guru-guru sekolah
13. PENCEGAHAN
Kaedah tradisional:
Lebih menekankan kepada aspek pencegahan dan kurang menekankan kepada aspek
kesihatan positif
Kaedah peralihan:
Menggunakan imej atau gambar yang menakutkan individu atau masyarakat supaya individu
atau masyarakat berkelakuan lebih rasional. Contoh: poster anti merokok atau anti dadah
Kaedah moden:
Menekankan kepada kedua-dua aspek; menggalakkan kesihatan yang positif dan mencegah
kesihatan yang negatif. Kaedah ini menggunakan teori dan praktikal pendidikan moden
14. Terdapat tiga tahap atau dimensi dalam aspek pencegahan:
Pencegahan primer
Pencegahan sekunder
Pencegahan tertier
Pencegahan primer melibatkan tindakan individu untuk mencegah dari
berlakunya penyakit atau ketidakupayaan atau kecacatan. Di antara
contoh tindakan ialah imunisasi dan vaksinasi.
Pencegahan sekunder pula melibatkan pengenalpastian di peringkat
awal keadaan kesihatan seseorang individu. Di antara contoh yang
sering dilakukan oleh individu ialah pemeriksaan perubatan dan fizikal
untuk menentukan sama ada seseorang itu mengalami penyakit seperti
diabetis (kencing manis), hipertensi (darah tinggi), atau kegagalan
jantung. Individu juga sering melakukan pemeriksaan gigi atau mata
untuk memastikan ia berada dalam keadaan baik.
Aspek pencegahan tertier pula membabitkan tindakan yang diambil
untuk mengurangkan tahap ketidakupayaan individu akibat daripada
penyakit yang sedang dialami olehnya. Contohnya, pesakit akan
mengawal keadaan penyakit diabetisnya dengan mengambil ubat
sebagaimana yang diarahkan oleh doktor serta mengawal diet
(pemakanan) supaya individu itu tidak mengalami masalah retinopati
(kerosakan mata), neuropati (kerosakan sistem saraf) ataupun nefropati
(kerosakan buah pinggang) akibat daripada keadaan diabetis yang tidak
terkawal.
15. Program Kesihatan
Pergigian
Objektif Program Kesihatan Pergigian;
• Untuk meningkatkan taraf kesihatan
pergigian penduduk di negara ini melalui
perkhidmatan pergigian, penggalakkan,
pencegahan, rawatan dan pemuliharaan
serta memberi keutamaan kepada
kumpulan sasar iaitu bayi, kanak-kanak pra
sekolah, murid sekolah rendah dan
menengah, ibu mengandung, warga
istimewa, warga tua dan mereka yang
kurang berkemampuan.
• Mempertingkatkan kefahaman dan
kesedaran masyarakat mengenai
kepentingan menjaga kesihatan mulut serta
melakukan perubahan sikap.
16. INTERVENSI AWAL
Cara Pemakanan yang Sihat Statistik negara
menunjukkan peningkatan kes-kes penyakit yang
berkait rapat dengan corak pemakanan yang tidak sihat.
Oleh itu, penekanan promosi kesihatan harus diberikan
kepada tabiat dan cara hidup yang tidak sihat. Penyakit
kardiovaskular seperti sakit jantung dan darah tinggi
masih menjadi punca utama (penyebab) kematian (15.5
peratus) di hospital-hospital kerajaan. Selain itu,
sebanyak enam peratus daripada kematian pula
disebabkan oleh penyakit diabetis (kencing manis).
Beberapa kajian telah menunjukkan bahawa lapan
peratus daripada orang dewasa di negara ini mengalami
masalah obesiti manakala 1/3 hingga 1/4 daripada
masyarakat di negara ini pula mengalami masalah berat
badan berlebihan. Sehubungan dengan aspek
pemakanan yang sihat, kerajaan telah melancarkan
kempen "Pemakanan yang Sihat" pada tahun 1997.
17. Akiviti Program Kesihatan Pergigian
• Rawatan Pergigian
keutamaan adalah kepada
murid-murid pra sekolah,
murid-murid sekolah rendah
dan menengah.
• Pencegahan Pergigian
Pemflouridaan bekalan air
Latihan memberus gigi
murid sekolah rendah dan
tadika.
18. Perkhidmatan Kesihatan Pergigian
Sekolah
Perkhidmatan Kesihatan Pergigian Sekolah
disampaikan melalui:
• Klinik Pergigian Sekolah
terletak dalam bilik khas di sekolah
• Pasukan Pergigian Bergerak
Pasukan ini memberikan perkhidmatan
kesihatan pergigian kepada murid sek.
• Klinik pergigian sementara
diadakan di tempat yang sesuai di sek,
menggunakan peralatan mudah alih.
• Klinik Pergigian Bergerak
Merupakan sebuah kenderaan yang
diubah suai serta dilengkapi dengan
kerusi dan peralatan pergigian.
19. RAWATAN
"Primary Care ialah penjagaan kesihatan dan
perubatan seseorang di luar penjagaan di
hospital. Ini termasuk rawatan pencegahan,
promosi kesihatan, rawatan segala penyakit
yang dapat dan perlu dirawat tanpa
memasukkan seseorang ke hospital. Ianya
meliputi segenap lapisan umur dari dalam
rahim hingga ke liang lahad..Cth: Suntikan
Immunisasi kanak-kanak adalah sejenis
rawatan primary care, pemeriksaan
mengandung, rawatan penyakit tidak serius
seperti demam selesema."
20. Penglibatan Pihak Sekolah
Perkhidmatan Kesihatan Pergigian di sekolah menekankan Prinsip-
prinsip `Primary Health Care’
Peranan sekolah di dalam program ini
adalah:
a) Kebenaran untuk rawatan;
Kebenaran daripada ibu bapa atau
penjaga murid utk sebarang rawatan ke
atas murid sekolah.
b) Penjadualan program pergigian:
masa dan tarikh lawatan dan rawatan
pergigian.
c) Penyediaan tempat rawatan di sekolah;
Kementerian pendidikan akan
menyediakan bilik yang sesuai dan
Kementerian Kesihatan akan
menyumbangkan peralatan.
21. PEMULIHAN
Pemulihan dalam program kesihatan
merupakan satu kaedah pembangunan
komuniti sekolah di mana program
pencegahan, pemulihan dan
pembangunan boleh dilaksanakan
dengan penglibatan aktif sekolah dan
masyarakat setempat supaya dapat
mengecapi peluang sama rata serta
diintegrasikan dalam masyarakat.
22. Aspek pemulihan Program Kesihatan
Pergigian
Kementerian Pendidikan
bekerjasama dengan pihak swasta
bagi membekalkan kit pergigian
dan bahan-bahan pendidikan
kepada semua murid darjah satu
hingga darjah tiga setiap tahun.
Program ini selaras dengan konsep
Pensyarikatan Malaysia.
23. Tugasan 2 :
Laporan Pelaksanaan Program / Aktiviti
Kesihatan
Pelajar membuat laporan berkaitan dengan
program / aktiviti kesihatan semasa yang
dijalankan di sekolah.
Kenal pasti beberapa program / aktiviti
kesihatan yang sedang dilaksanakan di
sekolah anda. Pilih DUA (2) daripada
program / aktiviti kesihatan tersebut, dan
hasilkan laporan berkaitan dengan
pelaksanaannya.
24. Laporan perlu merangkumi skop seperti
berikut:
carta organisasi program
visi dan misi, objektif dan matlamat
program
tindakan yang dijalankan - sertakan
dengan foto aktiviti, poster dan
sebagainya berkaitan dengan
perjalanan program tersebut
pelaksanaan, pemantauan dan penilaian
program tersebut
lain-lain perkara yang berkaitan
25. Jelaskan bagaimana program / aktiviti
kesihatan yang anda pilih dapat
mempengaruhi atau memberikan kesan
terhadap terhadap hasil pembelajaran
dan pendidikan murid di sekolah.
Huraian boleh dibuat berdasarkan
kepada potensi, keberkesanan, atau
kesesuaian program / aktiviti kesihatan
tersebut
Dalam laporan tersebut juga, pelajar dikehendaki:
26. Perkhidmatan kesihatan sekolah
Mengesan masalah kesihatan yang
boleh menghalang pencapaian
akademik murid di sekolah dan
seterusnya membuat rujukan awal bagi
membolehkan intervensi awal dan
penempatan murid dalam sistem
pendidikan khas.
27. E-Forum
Pelajar MESTI memberi respon
sekurang-kurangnya DUA (2) kali bagi /
pada setiap sesi forum.
Pelajar juga perlu membuat sekurang-
kurangnya DUA (2) komentar terhadap
MANA-MANA jawapan yang
dikemukakan oleh rakan bagi setiap
soalan yang dikemukakan.
28. E-Forum akan dimuat naik oleh
pensyarah e-learning mengikut tarikh
seperti berikut;
Forum 1 (23 Feb – 08 Mac 2015)
Forum 2 (09 Mac – 22 Mac 2015)
Forum 3 (23 Mac – 05 April 2015)
Forum 4 (06 Mac – 19 April 2015)
Forum 5 (20 April – 03 Mei 2015)
29. Peperiksaan Akhir
Pelajar wajib menduduki Peperiksaan Akhir
di akhir semester 2 2014/15. Markah bagi
peperiksaan mewakili sejumlah 40%
daripada keseluruhan kursus ini. Kertas
soalan peperiksaan terdiri daripada 40
(EMPAT PULUH) soalan objektif aneka
pilihan.
Kesemua soalan yang dikemukakan
adalah berasaskan kepada tajuk-tajuk
yang terdapat dalam modul QGK 3023
yang diberi. Peruntukan waktu untuk
peperiksaan akhir ialah selama 1 jam.
