Juridische nieuwigheden in e-commerce voor 2018-2019

1. Legal update in e-commerce: EU Digital Single Market pakket
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

2. Doel van EU in e-commerce: Digital Single Market
Eén eengemaakte digitale markt doorheen ganse EU
Zonder hinderpalen voor consumenten en verkopers
Op basis van duidelijke regels die gelijk zijn voor iedereen
E-commerce is groeisector van vitaal belang
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

3. Sinds 2013 hard gewerkt aan eengemaakte e-commerce markt in EU
Consumentenbescherming bij verkoop op afstand
“Cookiewet”
BTW bij cross border levering van diensten
Food labeling
Algemene Verordening Gegevensbescherming
ODR Verordening
Omzetting Richtlijn Alternatieve Geschillenbeslechting in consumentengeschillen
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

4. Er is geen eengemaakte markt voor e-commerce vandaag…
Gefragmenteerde wetgeving op aantal vlakken,
28 “consumentenrechten”
28 “contractenrechten”
Verschillen ontmoedigen handelaars om cross border te verkopen
Verschillen verhinderen consumentenvertrouwen in cross border aankopen
… Er is geen eengemaakte EU markt voor e-commerce (Digital Single Market)
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

5. Digital Single Market Pakket mei 2016
Ontwerp Richtlijn aangaande contracten voor de levering van fysieke goederen
Ontwerp Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale diensten
Ontwerp Verordening aangaande Geoblocking en discriminatie obv verblijfplaats of nationaliteit
Ontwerp Verordening aangaande de samenwerking tussen nationale overheden bij het afdwingen
van consumentenbescherming
Ontwerp Verordening aangaande cross border pakketleveringsdiensten
ePrivacyverordening
(Ontwerp guidance document aangaande de toepassing van de Richtlijn 2005/29 Oneerlijke
Marktpraktijken op platformen en marktplaatsen)
Hele reeks onderzoeken en marktbevragingen naar consumentenrechten,
mededingingsbeperkende afspraken, marktplaatsen, etc… die op langere termijn tot aanpassingen
wetgeving kunnen leiden
(Verordening BTW op levering van goederen via MOSS)
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

6. GDPR en ePrivacy verordening
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

7. GDPR
In werking op 28 mei 2018
Géén overgangsperiode
Privacycommissie zal (zeer hoge) boetes kunnen opleggen
Elk bedrijf dat data in handen heeft moet zich in regel stellen
+ zal van zijn leveranciers, onderaannemers te… verwachten dat zij in regel zijn
Beursgenoteerde bedrijven, banken, financiële instellingen, gereguleerde sectoren nemen
voortouw
GDPR compliance is onvermijdelijk
Bedrijven kunnen best GDPR compliance zien als asset ipv als risico of last…
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

8. GDPR
GDPR compliance is onvermijdelijk voor elk bedrijf dat data verwerkt
De facto verwerkt ELK bedrijf beschermde persoonsgegevens:
HR afdeling houdt personeelsgegevens
Procurement houdt data over leveranciers
Sales en marketing houden data over klanten en prospects
Accounting houden gegevens over alle lagen van bedrijf heen
Al deze data bevat potentieel beschermde persoonsgegevens, waardoor GDPR
compliance verplicht wordt
+ GDPR compliance wordt vereiste voor wie data van derden verwerkt, gebruikt of
aanstuurt (reclamebureaus, softwareleveranciers, webplatformen, …)
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

9. GDPR
Impact op interne business processen Basisprincipes
Data Privacy Impact Assessment Accountability
Data Protection Officer Transparancy
Dataregister Minimisation
Meldplicht datalekken Purpose limitation
Geschreven contracten met derden Time limitation
“Gepaste veiligheidsmaatregelen op organisatorisch en technisch vlak” Privacy by design
Privacy by default
Impact op dataverwerking
Opt-in vs “gerechtvaardigd belang”
Minderjarigen
Profiling
Doorgifte an derden
Doorgifte buiten EU
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

10. Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

11. ePricacy
Aanvulling op GDPR met aantal materies die daar niet behandeld zijn, maar wel
“privacy” raken
Cookies
Direct marketing
Telemarketing
Vertrouwelijkheid van e-mail communicatie
Eerste ontwerp begin 2017 bekend gemaakt
Nog relatief lange weg tot definitieve tekst
Eerst als richtlijn aangekondigd, nu uiteindelijk verordening
Weinig wijzigingen aan dit ontwerp te verwachten vooralsnog
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

12. ePrivacy
Gezond verstand lijkt te zullen zegevieren
Expliciete toestemming van eindgebruiker voor plaatsen cookies wordt/blijft
principe
Blijft ook gelden voor alle andere technieken, zoals fingerprinting
Gebruik van cookies vereist “duidelijke en specifieke reden”
“Eindgebruiker” lijkt ook op B2B te slaan…
Toestemming moet NIET meer via pop up banner
EU beseft dat deze enkel tot frustratie leiden voor alle partijen
Toestemming kan louter via browser settings van gebruiker
Vereist uitbreiding mogelijkheden browser settings
Privacy by default / privacy by design
Ontwerp voorziet (beperkte) uitzonderingen op vereiste toestemming
Als beperkte impact op privacy (sessiecookies of bvb analytics cookies)
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

13. ePrivacy
Direct Marketing
Weinig wijzigingen tav op heden in België geldende regels
Opt-in blijft principe
Uitzondering voor bestaande klanten blijft bestaan (mits voorafgaande
informatie aan klant)
Opt-out recht blijft verplicht en opt-out mogelijkheid onderaan mail blijft in voege
Direct marketing moet steeds als dusdanig herkenbaar zijn (is al zo onder WER)
Regels gelden ook voor politieke partijen en non-profitsector
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

14. ePrivacy
Telemarketing
Versterking van de rechten van de consument
Consument krijgt recht om inkomende gesprekken van anonieme nummers
Of van bepaalde nummers te blokkeren
Telemarketeers mogen geen anonieme nummers meer gebruiken en zullen
vaste
prefixen of nummerplannen moeten hanteren om herkenbaar te zijn
Regels komen bovenop bel-me-niet-meer in België
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

15. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen
van discriminatie op basis van nationaliteit of verblijfplaats
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

16. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van
nationaliteit of verblijfplaats
Bestaansreden
Art. 20(2) Dienstenrichtlijn 2006/123:
“De lidstaten zien erop toe dat de algemene voorwaarden voor toegang tot een dienst, die door de dienstverrichter
toegankelijk voor het publiek worden gemaakt, geen discriminatoire bepalingen in verband met de nationaliteit of
verblijfplaats van de afnemer bevatten, zonder evenwel de mogelijkheid uit te sluiten om verschillende
voorwaarden voor toegang te stellen wanneer die verschillen rechtstreeks door objectieve criteria worden
gerechtvaardigd.”
Volstaat niet in praktijk.
EC stelt vast dat er bijzonder veel vormen van technologische discriminatie zijn (geo-blocking,
geo-fencing, geo-pricing, rerouting, …) en vele contractuele/praktische vormen van discriminatie
(weigering om te leveren, niet aanvaarden van betaalmiddelen, …)
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

17. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van
nationaliteit of verblijfplaats
Verbod op geo-blocking (art. 3)
Verbod om op basis van technologische toepassingen de toegang van een klant tot een website te
beperken of onmogelijk te maken omwille van nationaliteit of verblijfplaats van de klant
Verbod om klanten automatisch te rerouten naar andere websiteversie op basis van zijn
Nationaliteit of verblijfplaats
Tenzij klant daarmee expliciet instemt (deze voorwaarde is in laatste amendementen weggevallen)
En steeds terug kan keren naar de andere versie
Als toch blocking of rerouting: verkoper moet “a clear justification” geven in taal van de versie
die de klant eerst bezocht
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

18. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van
nationaliteit of verblijfplaats
Toegang tot goederen en diensten (art. 4)
Verbod om verschillende algemene voorwaarden tot toegang van goederen en diensten te hanteren
omwille van nationaliteit of verblijfplaats van de klant
= verbod op verkoopsweigering
Wel mogelijk: beperking in levering (“enkel levering in België”)
Bezorgdheid Emota op heden: verplichting om te verkopen mag niet leiden tot toepasselijkheid
Recht van de consument (amendementen in die zin zijn ingediend)
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

19. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van
nationaliteit of verblijfplaats
Non-discriminatie inzake betalingen (art. 5)
Verbod om betaalmiddel te weigeren enkel omdat het in een andere lidstaat geregistreerd is
als dat betaalmiddel voor eigen landgenoten wel aanvaard wordt en als betaalmiddel identificatie
van de koper wel garandeert (“strong customer identification”)
Nietigheid van bedingen inzake passieve verkoop die strijdig zijn met de Verordening (art. 6)
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

20. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

21. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Probleem vandaag
Wettelijke garantie is in alle lidstaten anders geregeld.
België: 2 jaar garantie – vermoeden van 6 maanden in voordeel van consument –
herstel/vervanging/ontbinding
Maar:
Nederland en Finland garantie voor “normaal verwachte levensduur”, Engeland 6 jaar, Schotland 5
jaar, Zweden 3 jaar, Ierland 6 jaar
Vermoeden in voordeel van consument is bijna overal 6 maanden, maar in Frankrijk en Portugal 2
jaar, in Polen 1 jaar
In de meeste landen heeft consument geen volledig vrij keuzerecht tussen herstel, vervanging of
terugbetaling, maar in Kroatië, Slovenië, Litouwen en Portugal dan weer wél
In sommige landen wordt de garantietermijn onderbroken tijdens herstel, in ander niet
In sommige landen gelden formele meldingsplichten binnen bepaalde termijn, in andere niet…
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

22. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Enkel voor online verkoop…
Garantietermijn wordt behouden op 2 jaar in initiële voorstel
Amendementen gaan alle richtingen uit, gaande tot 6 jaar of cfr. Nederlands recht “verwachte
levensduur” van het product
Verkoper is aansprakelijk voor gebrek aan conformiteit dat aanwezig was “bij levering”
(levering is ook overhandiging aan vervoerder aangesteld door consument)
Bij installatie = als installatie voltooid is of als consument “redelijke termijn” heeft gehad om te
installeren (= maximaal 30 dagen)
De facto wordt garantietermijn bij installatie dus verlengd tot 2 jaar + 1 maand…
Vermoeden tvv consument werd in eerste ontwerp op volle 2 jaar gebracht
Amendementen mede op voorstel van Emota brengen dit (voorlopig) terug tot 6 maanden
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

23. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Remedies (art. 9 tot 13)
Recht op conform maken, vrij van kost voor consument
Herstelling en vervanging op gelijke voet geplaatst, keuzerecht voor consument
Binnen redelijke termijn en zonder significante hinder voor consument (vervangtoestel?)
Amendement ingediend om hier “binnen 30 dagen” van te maken (!)
Keuzerecht enkel als niet disproportioneel, rekening houdende met prijs, aard gebrek, alternatief
Prijsreductie of ontbinding als
Herstelling of vervanging onmogelijk is
Herstelling of vervanging niet is uitgevoerd binnen redelijke termijn
Herstelling of vervanging ernstig nadeel toebrengt aan de consument
ENAC tvv consument
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

24. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Wat onzeker blijft…
Relatie met garantie bij offline (cfr. toelichting EC aangaande vraag wanneer er sprake is van
verkoop op afstand)
Lidstaten kunnen bijkomende regels opleggen aangaande contractuele garantie
Niet duidelijk of, hoe en wanneer verjaring gestuit/geschorst wordt tijdens bvb herstelperiode. Dat
valt onder nationaal recht, maar in laatste versie wel amendement op stuiting in te bouwen in
ontwerp. (Emota is tegen vanwege risico op “eindeloze” garantie)
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

25. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

26. Voorstel Verordening aangaande pakketleveringsdiensten
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

27. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

28. In België
KB Mystery shopping 22 juni 2017
Wetsvoorstel van 27 april 2017 tot wijziging van de wet van 16 februari 1994 tot regeling van het contract tot
reisorganisatie en reisbemiddeling, teneinde inzake tarieven striktepariteitsclausules te verbieden tussen
onlinereserveringsplatformen en bedrijven die toeristisch logies aanbied
Belgian E-Commerce Conference, Berchem, 5 oktober 2017

29. Sirius Legal
Media & advertisement law
Copyright - trademarks -
datebases - software - knowhow
Travel & consumer protection
Tax & tax planning
IT, Internet & e-commerce
Privacy, data protection & cookies
Gambling & gaming
www.siriuslegal.be
Bart Van den Brande
bart@siriuslegal.be
be.linkedin.com/in/bartvdb
@BartVdBrande