Монгол орны уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл

1. Уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин
зүйлс

8. 1. Өргөрөг ба нарны
цацраг
Монгол орны уур амьгалд хэрхэн нөлөөлөх вэ?

9. Монгол орны газарзүйн байрлалын
тухай үзсэнээ санаарай!
Хойд
хагас
Өмнөд
хагас
Баруун хагас Зүүн хагас

10. Монгол орны газарзүйн байрлалын
тухай үзсэнээ санаарай!
 Газарзүйн байрлал нь уур амьсгалын
ерөнхий байдлыг тодорхойлдлог.
 Нарнаас ирэх цацрагын хэмжээ
өргөрөгөөс хамаарна.
 Монгол орон дэлхийн хойд хагаст,
дундад өргөрөгт оршдог нь сэрүүн уур
амьсгал бүрэлдэн тогтоход нөлөөлсөн.

11. Сэрүүн бүс
 Мэлхий ба матрын замаас туйлын
цагираг хүртэл орших газрууд уур
амьсгалын сэрүүн бүсэд багтана.
 Нарнаас ирэх цацрагын хэмжээ
өргөрөгөөс хамаарна.
 Монгол орон дэлхийн хойд хагаст,
дундад өргөрөгт оршдог нь сэрүүн уур
амьсгал бүрэлдэн тогтоход нөлөөлсөн.

12. Сэрүүн бүс
 Сэрүүн бүс нь туйл талаасаа хамгийн
дулаан сарын +10˚С.
 Экватор талаасаа жилийн +20˚С-ийн
изотермээр зааглагдана.
 Монгол орон ХӨ42˚-ХӨ52˚-ийн хооронд
оршдог нь сэрүүн уур амьсгалтай
болохыг илэрхийлж байна.

13. Сэрүүн бүс

14. Нарны цацраг
Нарнаас ирж байгаа гэрэл, илчийг
нарны цацраг гэж нэрлэх ба
цацрагийн зарим хэсэг нь агаар
мандалд шингэж, зарим нь уул, тал,
агаар мандлын тоос зэргээс
шалтгаалж сарнина. Ингээд багахан
хэсэг нь л газрын гадаргад ирнэ.
Нарны сарнисан ба шууд цацрагийн
нийлбэрийг нийлбэр цацраг гэнэ.

16. Нарны тусгалын өнцгийг хэмжих нь :

20. Үдийн нарны тусгалын өнцгийг
олоорой!
Өргөрөг
Хамгийн урт өдөр
/Зуны туйл VI.22/
H=90˚- +23.5˚
Тэнцлийн өдөр
H=90˚-
Хамгийн богино өдөр
H=90˚- -23.5˚
Экватор 0˚
Мэлхийн
зам 23,5˚
Х.Ө 41˚
Х.Ө 45˚
Х.Ө 48˚
Х.Ө 51˚
Х.Ө 66,5˚
Хойд туйл

21. 2. Гадаргын өндөр ба хотгор гүдгэр
Монгол орны уур амьгалд хэрхэн нөлөөлөх вэ?

22. Гадаргын өндөр ба хотгор гүдгэр

23. Гадаргын өндөр ба хотгор гүдгэр
уур амьгалд хэрхэн нөлөөлөх вэ?
Манай орны нутаг дэвсгэр
далайн түвшнээс дээш оршдог.
Гадаргын өндөр намын зөрөө ихтэй.
Гадаргын температур ба нарны цацрагын
хуваарилалтад нөлөөлнө.

24. Агаарын температур 100 метр
0,6˚С-р буурдаг.
Weekly Weather Forecast
 Уулын орой бэлээсээ илүү хүйтэн,
чийг тунадас унах боломж ихтэй.
 Нарны илчийн хэмжээ уулын ар,
өвөр, хажууд ч харилцан адилгүй.
 Өвөрт нь нарны гэрэл илүү эгц тусдаг
бол ар хажууд нь ташуу тусна.

25. Уулын ар өврийн хажуу дахь
нарны тусгалын байдал

26. 3. Далай тэнгисээс
алслагдсан байдал
Монгол орны уур амьгалд хэрхэн нөлөөлөх вэ?

27. Дэлхий дээр далайд гарцгүй 38 улс
байдаг.
Өвөлдөө их хүйтэн, зундаа их
халуун, хур тунадас бага байгаа нь
хуурай уур амьсгалтай байх
шалтгаан болдог.

28. 2000 км

29. Нэг өргөрөгт орших Франц улс өвөлдөө
дулаан, зундаа сэрүүн байдаг. Үүний учир юу
вэ?
Франц улс далайд ойр учраас зөөлөн,
чийглэг уур амьсгал зонхилно.
Монгол улс эх газрын гүнд хуурай, сэрүүн
уур амьсгал зонхилно.

30. 4. Агаарын
масс ба
орчил
урсгалын
нөлөө
Монгол орны уур
амьгалд хэрхэн
нөлөөлөх вэ?

31. Манай орон:
1. Арктикийн
2. Сэрүүн
3. Дулаан орны агаарын нөлөөнд
оршино.
Дээрх олон янзын агаарын массууд
ээлжлэн солигдож байгаагаас болж
жилийн 4 улирал тод илэрдэг.

33. Өвөл
Арктикийн агаарын масс нь хойд
мөсөн далай дээр үүсэн бүрэлдэх тул
хүйтэн, чийг бага агуулсан, хуурай,
тунгалаг байна.
Өвлийн улиралд нарны эгц тусгал
дэлхийн өмнөд хагас руу шилжихэд
хойд зүгээс арктикийн хүйтэн агаар
орж ирнэ. Ингэж өвөл болно.
Цас унах нь ховор, хүйтэн боловч тэнгэр
цэлмэг, тунгалаг

34. Хавар ба намар
Сэрүүн бүсийн эх газрын агаарын масс
зонхилно.

35. Зун

36. 5. Циклон
ба эсрэг
циклон
Монгол орны уур
амьгалд хэрхэн
нөлөөлөх вэ?

37. Хий мандлын том хуйлраа урсгал

41. 6. Баруун
зүгийн
салхи
Монгол орны уур
амьгалд хэрхэн
нөлөөлөх вэ?

42. Сэрүүн бүслүүрт баруун зүгийн салхи
ноёрхоно.
Мэлхий ба матрын зам орчмын их
даралттай газраас сэрүүн бүс лүү
чиглэх агаарын урсгал нь баруун
зүгийн салхи болно.