1. Đại cương về quảnĐại cương về quản
lý chất thải bệnhlý chất thải bệnh
việnviện
Bs. Cầm Bá ThứcBs. Cầm Bá Thức
2. Mục tiêu của bài họcMục tiêu của bài học
Sau khi học xong bài học này học viên có thểSau khi học xong bài học này học viên có thể
• Nắm được khái niệm, các loại chất thải bệnh việnNắm được khái niệm, các loại chất thải bệnh viện
• Nắm được nguồn phát sinh chất thải bệnh việnNắm được nguồn phát sinh chất thải bệnh viện
• Nắm được tác hại của chất thải bệnh viện, từ đó ý thứcNắm được tác hại của chất thải bệnh viện, từ đó ý thức
được tầm quan trọng của quản lý chất thải bệnh việnđược tầm quan trọng của quản lý chất thải bệnh viện
3. • Một số Khái niệm:Một số Khái niệm:
- Chất thải là những vật chất phát sinh ra trongChất thải là những vật chất phát sinh ra trong
sinh hoạt, sản xuất của con người;sinh hoạt, sản xuất của con người;
- Chất thải y tế (CTYT) là chất thải phát sinh trongChất thải y tế (CTYT) là chất thải phát sinh trong
các cơ sở Y tế, bao gồm cả các trung tâm nghiêncác cơ sở Y tế, bao gồm cả các trung tâm nghiên
cứu, phòng thí nghiệm và hoạt động y tế gia đìnhcứu, phòng thí nghiệm và hoạt động y tế gia đình
(WHO);(WHO);
- CTYT là tất cả các vật chất ở thể rắn, lỏng, khí,CTYT là tất cả các vật chất ở thể rắn, lỏng, khí,
thải ra từ các cơ sở Y tế, gồm chất thải thường vàthải ra từ các cơ sở Y tế, gồm chất thải thường và
chất thải nguy hại (QĐ 43/2007/QĐ/BYT);chất thải nguy hại (QĐ 43/2007/QĐ/BYT);
4. - Chất thải y tế nguy hại: có chứa các yếu tố có hạiChất thải y tế nguy hại: có chứa các yếu tố có hại
cho sức khỏe con người và ô nhiễm môi trườngcho sức khỏe con người và ô nhiễm môi trường
như dễ lây nhiễm, ngộ độc, phóng xạ, cháy, nổ,như dễ lây nhiễm, ngộ độc, phóng xạ, cháy, nổ,
ăn mòn.. Nếu không được tiêu hủy an toàn;ăn mòn.. Nếu không được tiêu hủy an toàn;
- Chất thải thông thường là chất thải sinh hoạt (trừChất thải thông thường là chất thải sinh hoạt (trừ
nơi cách ly), chai lọ nhựa thủy tinh đựng dịchnơi cách ly), chai lọ nhựa thủy tinh đựng dịch
truyền và thuốc mà không dính máu và dịch sinhtruyền và thuốc mà không dính máu và dịch sinh
học; chất thải từ các công việc hành chính (chiếmhọc; chất thải từ các công việc hành chính (chiếm
khoảng 70% - 90%).khoảng 70% - 90%).
5. • Thực trạng về quản lý CTYT:Thực trạng về quản lý CTYT:
Trên thế giới: các nước tiên tiến người ta làm rất tốt; ví dụTrên thế giới: các nước tiên tiến người ta làm rất tốt; ví dụ
Israel, Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Các nước ChâuIsrael, Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Các nước Châu
Âu; ThailandÂu; Thailand
Việt nam (2011): có 13.511 cơ sở y tế, thải khoảng 450Việt nam (2011): có 13.511 cơ sở y tế, thải khoảng 450
tấn mỗi ngày trong đó 57 tấn là chất nguy hại; đến 2020tấn mỗi ngày trong đó 57 tấn là chất nguy hại; đến 2020
sẽ là 800 tấn/ng.sẽ là 800 tấn/ng.
- Thuốc quá hạn, chất phóng xạ, thủy ngân….;Thuốc quá hạn, chất phóng xạ, thủy ngân….;
- Rác công nghiệp như xác các thiết bị máy móc….;Rác công nghiệp như xác các thiết bị máy móc….;
- Năm 2005 có Luật bảo vệ môi trường, QĐ 43/2007/BYTNăm 2005 có Luật bảo vệ môi trường, QĐ 43/2007/BYT
qui định về phân quy chế quản lý chất thải bệnh viện;qui định về phân quy chế quản lý chất thải bệnh viện;
- Sớm nhất là Quy chế bệnh viện 1997 có một vài qui định;Sớm nhất là Quy chế bệnh viện 1997 có một vài qui định;
6. • Nguồn phát sinh chất thải:Nguồn phát sinh chất thải:
- Khám chữa bệnh, PHCN, YHCT, giámKhám chữa bệnh, PHCN, YHCT, giám
định Y khoa,định Y khoa,
- Y tế dự phòng, kiểm nghiệm thuốc, mỹY tế dự phòng, kiểm nghiệm thuốc, mỹ
phẩm, vắc xin, TTBYTphẩm, vắc xin, TTBYT
- Thí nghiệm, đào tạo;Thí nghiệm, đào tạo;
- Trạm Y tế, nhà hộ sinhTrạm Y tế, nhà hộ sinh
- Hành nghề y dược tư nhânHành nghề y dược tư nhân
- Bác sĩ gia đìnhBác sĩ gia đình
7. • Phân loại chất thải Y tế:Phân loại chất thải Y tế:
Theo dạng tồn tại:Theo dạng tồn tại:
+ Rắn: Bộ phận cơ thể, chai lọ dính máu và bệnh phẩm, dụng+ Rắn: Bộ phận cơ thể, chai lọ dính máu và bệnh phẩm, dụng
cụ y tế hỏng….cụ y tế hỏng….
+ Lỏng: nước thải từ các cơ sở y tế+ Lỏng: nước thải từ các cơ sở y tế
+ Khí: mùi hóa chất, đốt dao mổ, lò đốt..+ Khí: mùi hóa chất, đốt dao mổ, lò đốt..
Thành phần và tính chất:Thành phần và tính chất:
+ Chất thải lây nhiễm (VK, VR, Nấm, KST)/ sắc nhọn/không+ Chất thải lây nhiễm (VK, VR, Nấm, KST)/ sắc nhọn/không
sắc nhọn/ Lây nhiễm cao.sắc nhọn/ Lây nhiễm cao.
+ Chất thải hóa học nguy hại: chứa Hg, Formone, thuốc thừa,+ Chất thải hóa học nguy hại: chứa Hg, Formone, thuốc thừa,
thuốc quá hạn, các chất khử trùng….thuốc quá hạn, các chất khử trùng….
+ Chất thải phóng xạ+ Chất thải phóng xạ
+ Chất thải thông thường+ Chất thải thông thường
+ Bình chứa áp suất+ Bình chứa áp suất
8.
9. • Ảnh hưởng của chất thải y tế đến sk:Ảnh hưởng của chất thải y tế đến sk:
- Ai bị ảnh hưởng:Ai bị ảnh hưởng:
+ Cán bộ, CNVCLĐ trong các cơ quan y tế, thậm+ Cán bộ, CNVCLĐ trong các cơ quan y tế, thậm
chí mang bệnh về nhà lây cho gia đìnhchí mang bệnh về nhà lây cho gia đình
+ Bệnh nhân và người chăm bệnh, thăm bệnh+ Bệnh nhân và người chăm bệnh, thăm bệnh
+ Người vận chuyển, lưu giữ và tiêu hủy+ Người vận chuyển, lưu giữ và tiêu hủy
+ Học sinh, sinh viên+ Học sinh, sinh viên
+ Cộng đồng, hạ lưu các nguồn nước+ Cộng đồng, hạ lưu các nguồn nước
- Ảnh hưởng gì:Ảnh hưởng gì:
+ Lây bệnh qua da, niêm mạc+ Lây bệnh qua da, niêm mạc
+ Lây qua đường hô hập+ Lây qua đường hô hập
+ Lây qua đường tiêu hóa+ Lây qua đường tiêu hóa
- Gây ra: bệnh, ung thư, nhiễm VK – VR – Nấm- Gây ra: bệnh, ung thư, nhiễm VK – VR – Nấm
kháng thuốc và chếtkháng thuốc và chết
10. • Ảnh hưởng đến môi trường:Ảnh hưởng đến môi trường:
- Ô nhiễm nguồn nước:Ô nhiễm nguồn nước:
Rắn, Lỏng, phóng xạ, vi khuẩn, vi rút, nấm, kíRắn, Lỏng, phóng xạ, vi khuẩn, vi rút, nấm, kí
sinh trùng, hóa chất, thuốc, kim loại nặng, chấtsinh trùng, hóa chất, thuốc, kim loại nặng, chất
oxy hóa…oxy hóa…
- Ô nhiễm không khí:Ô nhiễm không khí:
Khí, Hóa chất, Vi rút, mùi đốt, mùi thuốc, mùiKhí, Hóa chất, Vi rút, mùi đốt, mùi thuốc, mùi
chất tiết…..chất tiết…..
- Ô nhiễm đất: tất cảÔ nhiễm đất: tất cả
11. Xin cảm ơn đã lắng nghe!Xin cảm ơn đã lắng nghe!
