Dwarsprofiel, profielen van vrije ruimte, veiligheidszones, verkeersstromen

1. Hogeschool Windesheim
Wegontwerp en -inrichting
Les 3: Dwarsprofiel, profielen van vrije
ruimte, veiligheidszones, verkeersstromen
Ir Adriaan Walraad MBA

2. mobiliteit
Hoe voorbereiden op gastcollege?
• Preview: oriënteer je van te voren op de gastspreker
 Wie, welke organisatie, welk onderwerp
• Questions:
 bedenkt van te voren welke drie vragen je beantwoord wilt hebben. Wat wil je weten?
Beluister het college, bekijk sheets
• Reflect, kijk of je vragen beantwoord zijn en stel ze na afloop.
 Zijn de antwoorden bevredigend?
• Recite,
 kijk of je de antwoorden op je vragen in je eigen woorden kan vertellen aan een derde
• Review,
 Wat vond je van de spreker qua inhoud en presentatie, is dit een rolmodel voor je?
 Lees het lesmateriaal/ kijk de dia’s na op intranet
• Relate
 Positioneer het onderwerp in de vakwereld van verkeer, vervoer en mobiliteit
 Relateer dat aan wat je al weet
 Ontwikkel en geef je eigen mening over dit onderwerp
LEG CONTACT VIA LINKEDIN

3. Leon Lurvink

4. Leon Lurvink

5. Inhoud
• Keek op de week
• Korte terugblik vorige les
 Stromen en uitwisselen
• Hoe komt een ontwerp tot stand?
 Voortraject voor een ontwerp
 Voorlopig ontwerp, definitief ontwerp, bestek
 Participatie
 Dbfm, pps, etc.
• Dwarsprofiel
 Ontwerpelementen van het dwarsprofiel
 Capaciteit van een rijstrook
 Profielen van vrije ruimte, veiligheidszones

6. Richtlijnen en aanbevelingen
• NOA
• Handboek Wegontwerp
• ASVV 2004/2008

7. Ontwerpelementen
algemene
ontwerpuitgangspunten
netwerk
wegcategorie
ontwerpvoertuig ontwerpsnelheid
tracé dwarsprofiel kruispunten aanvullende
voorzieningen
horizontaal alignement
verticaal alignement
profiel van vrije ruimte
aantal rijstroken
scheiding rijrichtingen
rijstrook breedte
parkeervoorzieningen
verharding
dwarshelling
type vormgeving
uitzicht
afrondingsbogen
voorsorteer-/
opstelstroken
middengeleiders
bebakening
openbare verlichting
bewegwijzering
beplanting

8. Horizontaal & verticaal alignement

10. Dwarsprofiel

11. Dwarsprofiel
• Definitie:
 Geeft de opbouw en de afmetingen van de weg in dwarsrichting uit
de samenstellende ontwerpelementen weer
 De verticale doorsnede loodrecht op de as van de weg
• Opgebouwd uit:
 Ontwerpelementen
 Profiel van (vrije) ruimte en veiligheidszones

12. Voorbeelden dwarsprofiel

13. Voorbeelden dwarsprofiel

14. Voorbeelden dwarsprofiel

15. Ontwerpelementen

16. Rijstrook
• Definitie:
 ‘Een begrensd gedeelte van de
rijbaan dat voldoende breed is voor
het voor dat gedeelte bestemde
verkeer’
• Functies:
 Afwikkeling van het rijdende
verkeer

17. Rijstrookbreedte
Wegtype Breedte (m)
Regionale stroomweg, V0=90, 1 rijstrook 3,00
Regionale stroomweg, V0=90, 2 rijstroken 3,25
Gebiedsontsluitingsweg, V0=80, 1 rijstrook 2,75
Gebiedsontsluitingsweg, V0=80, 2 rijstroken 3,10
Gebiedsontsluitingsweg, V0=50, 1 rijstrook 2,75 - 3,50

18. Capaciteit
Wegtype Capaciteit (pae/uur)
Nationale stroomweg, 2 rijstroken 4300
Regionale stroomweg, 1 rijstrook 1750
Regionale stroomweg, 2 rijstroken 4000
Gebiedsontsluitingsweg, 1 rijstrook 1500
Gebiedsontsluitingsweg, 2 rijstroken 1900

19. Intensiteit/capaciteit-verhouding

20. Rijloper
• Definitie:
 ‘Het gedeelte van het verharde
dwarsprofiel dat voldoende breed is
voor een enkel maatgevend
ontwerpvoertuig’
• Functies:
 Afwikkeling van het rijdende verkeer
• Toepassing:
 Erftoegangswegen (binnen en buiten
de bebouwde kom)

21. Redresseerstrook
• Definitie:
 ‘Een verharde strook van beperkte
breedte, gelegen naast de rijstrook en
bedoeld om weggebruikers gelegenheid
te geven hun koers te corrigeren’
• Functies:
 Ruimte voor (kleine) koerscorrecties
 Optimale benutting rijstrook
• Breedte:
 0,30 - 0,60m

22. Uitwijkstrook
• Definitie:
 ‘Een verharde strook gelegen naast de rijloper en bedoeld om elkaar
tegemoetkomende weggebruikers gelegenheid te geven elkaar te
passeren en ruimte te bieden aan corrigerende bewegingen buiten
de rijloper’
• Toepassing:
 Vooral erftoegangswegen buiten de bebouwde kom
• Breedte:
 Maximaal 0,5m

23. Rijrichtingscheiding
• Definitie:
 ‘Een vorm van scheiding tussen tegemoetkomende rijrichtingen’
• Functies:
 Scheiding van de rijstroken met verkeer in tegengestelde richtingen
 Ruimte voor (kleine) koerscorrecties
 Voorkomen/beperken van frontale ongevallen, inhaalmanoeuvres
• Toepassing:
 Enkelbaanswegen met twee rijstroken en tegengesteld verkeer
• Breedte:
 0,30-1,10m

24. Rijrichtingscheiding

25. Bermen
• Wat is de functie van een berm?

26. Bermen
• Functies van een berm:
 Voorkomen/beperken enkelvoudige ongevallen
 Ruimte om te redresseren
 Esthetica
 Elektriciteitsvoorzieningen
 Afvoertransport water
 Visuele geleiding
 Landschappelijke inpassing
 Oriëntatie
 Wegritme
 Afscherming
 Informatieoverdracht of hulpmiddel voor weggebruiker
 Vermindering verkeerslawaai

27. Middenberm
• Definitie:
 ‘Berm tussen twee rijbanen met tegengestelde richtingen’
• Functies:
 Fysieke scheiding van rijbanen
 Ruimte voor afschermingsvoorzieningen
 Ruimte voor wegmeubilair
 Ruimte voor ondersteuningsconstructie kunstwerken, portalen,
lichtmasten
• Toepassing:
 Stroomwegen en gebiedsontsluitingswegen (type I)

28. Breedte middenberm
• Regionale stroomweg:
 Brede middenberm (>20m) zonder
afschermingsvoorzieningen
 Smalle middenberm (>2,20m) met
afschermingsvoorzieningen
• Gebiedsontsluitingsweg:
 Eigenlijk alleen voor type I, geen
afschermingsvoorzieningen
 3,00-6,00m

29. Buiten- en tussenberm
• Definitie:
 ‘Wegberm tussen de buitenste
verkeersbaan en de naastgelegen
perceelgrens / een evenwijdig
lopende verkeersbaan’
• Extra functie:
 Bergingsplaats voor
motorvoertuigen
• Breedte:
 4,50-10,00m

30. Markering
• Definitie:
 ‘Op of in het oppervlak van de verharding aangebrachte tekens ter
geleiding, waarschuwing, regeling of informering van het verkeer’
• Functies:
 Visuele begrenzing van rijstroken
 Geleiding van het verkeer
 Markeren van kant van de verharding
• Soorten:
 Lengtemarkering (kantstrepen, deelstrepen, blokmarkering)
 Overige markering (pijlmarkering, verdrijfstrepen, puntstuk, etc.)

31. Markering
• Breedte:
 Kant- en deelstrepen: 0,15-0,20m
 Blokmarkering: 0,30-0,45m

32. Vluchthavens
• Toepassing:
 Regionale stroomweg
 Elke 1000m
• Breedte:
 ±3,40m

33. Talud en watergang
• Talud
 ‘Een hellend vlak van een ingraving of ophoging’
• Watergang
 ‘Een gegraven lijnvormige verdieping in het maaiveld, al dan niet
gevuld met water, bestemd voor onder meer de berging en aan- en
afvoer van water’

34. Profiel van (vrije) ruimte en
veiligheidszones

35. Profiel van minimum/vrije ruimte
• Profiel van minimum ruimte/verkeersruimte:
 ‘ Het profiel dat wordt verkregen door aan de ruimte die het
maatgevende ontwerpvoertuig vanwege zijn afmetingen in beslag
neemt, de ruimte toe te voegen die dit voertuig nodig heeft voor de
horizontale en verticale bewegingen tijdens het rijden’
• Profiel van vrije ruimte:
 ‘ De verkeersruimte vermeerderd met de door de bestuurders
aangehouden objectafstand ten gevolge van objectvrees’

36. Profiel van minimum/vrije ruimte
• Voorbeeld V0≤90km/h, horizontaal profiel
Personenauto Vrachtauto
Voertuig 1,75 2,70
Profiel van minimum ruimte 2,70 3,30
Profiel van vrije ruimte, continu 3,75 4,70
Profiel van vrije ruimte, solitair 4,75 5,70

37. Obstakelvrije zone
• Defintie:
 ‘Gebied buiten de verharding zonder obstakels of
ontwerpelementen van het dwarsprofiel (talud, sloot), die voor uit
koers geraakte voertuigen bij aanrijding ernstige schade aan het
voertuig en/of ernstig letsel aan de inzittenden kunnen veroorzaken’

38. Overige zones
• Beplantingsvrije zone
• Zone voor afschermingsvoorzieningen

39. Volgende week
• Knooppunten en aansluitingen
• Kruispunten