DFJFGHKFKU

1. Kayamanan 6
IMPORTANT REMINDER: Users are NOT ALLOWED to distribute the contents of this material nor use
them for other purposes without permission from Rex Book Store Inc. (RBSI)
Aralin 10/Mga Hamon sa Nagsasariling Bansa

2. Aralin 10
Mga Hamon
sa
Nagsasariling
Bansa

3. Pamantayan sa Pagkatuto
• Nasusuri ang mga pangunahing suliranin at hamon sa kasarinlan
pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig
• Natatalakay ang suliraning pangkabuhayan pagkatapos ng
digmaan at ang naging pagtugon sa mga suliranin
• Natatalakay ang ugnayang Pilipino-Amerikano sa konteksto ng
kasunduang militar na nagbigaydaan sa pagtayo ng base militar
ng United States sa Pilipinas
• Natatalakay ang parity rights at ang ugnayang kalakalan sa United
States
• Naipaliliwanag ang epekto ng colonial mentality pagkatapos ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig

4. • Nasusuri ang iba’t ibang reaksiyon ng mga Pilipino sa mga epekto
sa pagsasarili ng bansa na ipinapahayag ng ilang di-pantay na
kasunduan tulad ng Philippine Rehabilitation Act, parity rights, at
Kasunduang Base Militar
• Napahahalagahan ang pamamahala ng mga naging pangulo ng
bansa mula 1946 hanggang 1953
• Naiuugnay ang mga suliranin, isyu, at hamon ng kasarinlan noong
panahon ng Ikatlong Republika sa kasalukuyan na nakahahadlang
ng pag-unlad ng bansa

5. Paano mapagtutulungan ng mga mamamayan at ng
pamahalaan ang paglutas ng suliraning pangkatahimikan
sa bansa?
Mga Hamon sa
Nagsasariling Bansa
(Ikatlong Republika
ng Pilipinas)
Mga Hamon sa
Kasarinlan,
Colonial Mentality,
mga Di-pantay na
Kasunduan, at
Pagsandal sa US
Base Militar ng US sa
Pilipinas, Parity
Rights, at ang
Ugnayang
Pangkalakal
Iba pang Suliranin

6. Ang Unang Republika
Panunungkulan ni Emilio Aguinaldo
(Enero 23, 1899–Marso 23, 1901)
Noong Hunyo 12, 1898, idineklara ni Emilio Aguinaldo
ang kalayaan ng ating bansa mula sa pananakop ng
Spain. Setyembre 15, 1898 nang magkaroon ng
pulong ang Kongreso ng Malolos. Bumuo ito ng
Saligang Batas na siyang naging batayan ng
pamahalaan at pinagtibay nito ang kalayaan ng
Pilipinas noong Setyembre 29, 1898. Bagama’t ang
pamahalaang ito ay hindi kinilala ng United States of
America dahil sa pananakop nito sa ating bansa, ang
pamahalaang ito ang kinikilala natin ngayon bilang
Unang Republika ng Pilipinas.
Pang. Emilio Aguinaldo

7. Ang Pamahalaang Commonwealth (1935–1946)
Panunungkulan ni Manuel L. Quezon
(Nobyembre 15, 1935–Agosto 1, 1944)
Nang pasinayaan ang malasariling
pamahalaan o Pamahalaang
Commonwealth noong Nobyembre 15,
1935, nanumpa si Manuel L. Quezon
bilang Pangulo at si Sergio Osmeña Sr.
bilang Pangalawang Pangulo. Sa
pamumuno ni Quezon, hinarap ng mga
Pilipino ang mga layuning maihanda ang
bansa para sa araw ng kalayaan nito.
Pang. Manuel L. Quezon

8. Panunungkulan ni Sergio S. Osmeña Sr.
(Agosto 1, 1944–Mayo 28, 1946)
Si Pangalawang Pangulong Sergio S.
Osmeña Sr. ang pumalit kay
Pangulong Quezon bilang Pangulo ng
Commonwealth. Tumulong si Osmeña
sa kampanyang pagpapalaya sa
Pilipinas. Kasama rin siya ng mga
Pilipinong heneral ng Sandatahang
Lakas ng Pilipinas at mga puwersang
Amerikanong lumunsad sa Leyte
noong Oktubre 20, 1944.
Pang. Sergio S. Osmeña Sr.

9. Ang Ikalawang Republika
Panunungkulan ni Jose P. Laurel
(Oktubre 14, 1943–Agosto 17, 1945)
Samantala, nang ang ating bansa ay tuluyang
masakop ng mga Hapones noong Mayo 6, 1942,
agad nilang binago ang ating pamahalaan. Ang
Pamahalaang Commonwealth na nasa ilalim ng
pagsubaybay ng United States of America ay binago
ng mga Hapones sa pamamagitan ng Pambansang
Asamblea. Ang Saligang Batas ay batay sa utos ng
mga pinunong Hapones. Nahalal si Jose P. Laurel
bilang pangulo ng pamahalaan na kinilala bilang
Ikalawang Republika ng Pilipinas. Tinawag din itong
Puppet Government dahil ito ay isang
mapagkunwaring pamahalaan na sa katunayan ay
nasa ilalim ng mga Hapones.
Pang. Jose P. Laurel

10. Muling Pagtatatag ng Pamahalaang Commonwealth
Nang lumaya ang Pilipinas mula sa pananakop ng Japan noong Hulyo 5, 1945,
napasakamay muli ng mga Pilipino ang pamahalaan. Ang Pamahalaang
Commonwealth ay pinamunuan ni Pangulong Sergio S. Osmeña Sr. Dahil sa
pinsalang idinulot ng digmaan, naging mabigat ang kanyang tungkulin.
Itinaguyod ni Pangulong Sergio Osmeña Sr. ang pamahalaan sa pamamagitan
ng pagtatatag muli ng Gabinete, Council of State, iba’t ibang bagong tanggapan,
at mga pamahalaang panlalawigan, pambayan, at panlungsod.

11. Mga Suliranin
Naging mabigat na suliranin ang isyu ng kolaborasyon para kay Pangulong
Osmeña, lalo na nang ipahayag ni Pangulong Franklin Delano Roosevelt ng United
States na aalisin at ititiwalag ang lahat ng tumulong sa pamahalaang Hapones.
Upang malutas ang isyu ng kolaborasyon, itinatag ni Pangulong Osmeña ang
Hukumang Bayan o People’s Court. Ito ang nangasiwa sa paghaharap ng kaso
laban sa mga mamamayang nakipagsabwatan o nakipagtulungan sa mga Hapones.
Si Jose Laurel at Manuel Roxas ay kasama sa mga naparatangan ng pagtulong sa
mga Hapones. Napawalang-sala sila dahil sa tulong ni Heneral MacArthur.
Ikinatuwiran nila na ginawa lamang nila iyon upang makaiwas sa karahasan na
maaaring idulot ng kanilang pagtanggi sa malulupit na sundalong Hapones.

12. Colonial Mentality o Isip Kolonyal
Dahil sa mga Amerikano, nagbago ang pagpapahalaga ng mga Pilipino. Naiba ang
pakikitungo sa mga magulang. Nabawasan ang pagmamano sa nakatatanda. Ang
pagbati ng “Hi!” ang ipinalit nila sa pagmamano. Ang pagbubuklod ng mag-anak na
Pilipino ay naging maluwag. Sumulat sa wikang Ingles ang maraming Pilipino. At
nagbago rin ang pananamit ng mga ito. Bestida ang naging kasuotan ng mga
babae. Ang mga sapatos nila ay may matataas na takong at may dala silang mga
handbag. Amerikana, polo shirt, at kurbata naman ang naging kasuotan ng mga
lalaki. Ang ilan sa ating mga pangalan tulad ng John, Charles, Mary, at Ann ay
galing din sa mga Amerikano. Ang ilan sa mga pagkain ay nabago rin, nadagdag
ang steak, hotdog, corned beef, at soft drink sa pagkaing Pilipino.

13. Panunungkulan ni Manuel Roxas
Pamahalaang Commonwealth
(Mayo 28, 1946–Hulyo 4, 1946)
Nang sumunod na halalan, si Osmeña ang
sinuportahan ng mga dating magsasakang
lumaban sa mga Hapones dahil sa poot nila
sa pakikipagtulungan ni Roxas sa mga
Hapones. Si Roxas ang sinuportahan ng
United States of America at siya ang
nagwagi bilang bagong Pangulo ng
Pilipinas noong 1946.
Pang. Manuel A. Roxas

14. Ang Ikatlong Republika
(Hulyo 4, 1946–Abril 15, 1948)
Nang maging malaya ang ating bansa mula sa pamamahala ng United States
noong Hulyo 4, 1946, si Manuel A. Roxas ang nahalal na Pangulo ng Pilipinas. Ang
pamahalaang iyon ay tinawag na Ikatlong Republika. Si Elpidio R. Quirino naman
ang nahalal na Pangalawang Pangulo.
Naging lubhang mabigat ang gawain ni Pangulong Roxas dahil sa mga suliraning
idinulot ng digmaan. Gayunpaman, buong sikap niyang hinarap ang mga suliraning
ito upang magkaroon ng bagong buhay ang bansa. Pinagsumikapan niyang lutasin
ang mga suliranin tulad ng pagsasaayos ng kabuhayan, katiwasayan, kaayusan, at
mababang moralidad ng lipunan.

15. Mga Patakarang Panloob at Panlabas
Ang patakaran ni Pangulong Roxas ay
ibinatay sa paniniwalang ang katatagan
ng bansang Pilipinas ay nakasalalay sa
pakikipagkaibigan sa United States of
America. Ito ang dahilan kung bakit
naging malapit ang ating bansa sa United
States of America noong mga panahong
iyon.
Nang itatag ang Nagkakaisang mga
Bansa (United Nations) pagkatapos ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang
Pilipinas ang isa sa mga unang naging
kasapi nito.
Si Pangulong Roxas at Paul V. McNutt (kanan)
habang pinipirmahan ang Military Bases Agreement
sa Malacañan Palace kasama ang ibang opisyal ng
bansa.

16. Mga Di-pantay na Kasunduan at
Pagsandal sa United States of America

17. Rehabilitasyon ng Pilipinas

18. Mga Suliranin
1. Bago pa naging Pangulo si Manuel A. Roxas, ang Partido Komunista ng
Pilipinas ay nabuo na mula sa mga miyembro ng samahan ng HukBaLaHap o
Hukbo ng Bayan Laban sa mga Hapon. Pinamunuan ito nina Luis Taruc at Jesus
Lava. Noong una, layunin nito na labanan ang mga Hapones, ngunit nagpatuloy
pa rin sila sa pakikipaglaban kahit tapos na ang digmaan dahil galit sila sa
ginagawa ng pamahalaan. Naging madalas ang engkuwentro ng militar at Huk,
pati ang mga nagmamay-ari ng malalaking lupa.
2. Ang pagsasaayos sa kabuhayan ay patuloy na naging mahirap para sa
Pamahalaang Roxas dahil sa pagkasira ng mga daan, tulay, bahay, gusali,
paaralan, aklatan, museo, at iba pa, bukod pa ang sa kalakalan.

19. 3. Kawalan ng katiwasayan at kaayusan – Dumami ang masasamang-loob sa
Maynila. Nanatili pa ang mga Huk sa mga lalawigan sa kabila ng pagtatapos ng
digmaan.
4. Mababang moralidad ng lipunan – Maraming maling gawi at taliwas na
pagpapahalaga at pag-uugali ang natutuhan ng mga Pilipino noong panahon ng
mga Hapones.

20. Pakikipag-ugnayang Militar sa United States of America
Ipinagpatuloy ang kasunduan ng Pilipinas at United States of America tungkol sa
Base Militar na pinirmahan noong Mayo 14, 1947, kung saan binigyan ang United
States ng karapatang upahan ang mga base militar sa loob ng 99 na taon. Bukod
sa Kasunduang Tulong Militar (Military Assistance Agreement) na unang nilagdaan
noong Marso 21, 1947, ay nilagdaan pa ang isa pang kasunduan noong Agosto 30,
1951. Ito ang Kasunduan sa Pagtatanggol sa isa’t isa (US-RP Mutual Defense
Treaty).

21. Kamatayan ni Pangulong Roxas
Nagsisimula pa lamang magkabunga ang pagsisikap ni Pangulong Roxas na
maibangon ang ating bansa mula sa mga pinsalang idinulot ng digmaan nang siya
ay bawian ng buhay dahil sa atake sa puso noong Abril 15, 1948 habang siya ay
nagtatalumpati sa Kelly Theatre, Clark Air Base sa Pampanga. Pagkalipas ng
dalawang araw ng kanyang pagkamatay, humalili si Elpidio Quirino bilang bagong
pangulo ng ating bansa.

22. Panunungkulan ni Elpidio R. Quirino
(Abril 17, 1948–Disyembre 30, 1953)
Nang bawian ng buhay si Pangulong Roxas
noong Abril 15, 1948, si Elpidio Quirino ang
humalili sa kanya bilang bagong Pangulo ng
ating bansa.
Elpidio R. Quirino

23. Pagtugon sa mga Pangangailangan
Dahil malala pa rin ang suliraning pangkabuhayan ng ating bansa, iniutos ni
Pangulong Quirino ang pagtaas ng sahod ng mga guro at kawani ng pamahalaan
upang matulungang malutas ang paghihikahos sa buhay ng taong-bayan.
Pinagtibay din ng Kongreso ang pagtatakda ng pinakamababang sahod
(minimum wage) sa mga kawani at manggagawa. Upang makatulong sa
pangangailangan ng mga magsasaka, ang Agricultural Credit Cooperative
Financing Administration (ACCFA) ay itinatag ni Pangulong Quirino. Nagtatag din
ng mga bangko rural sa mga bayan. Ang Labor Management Advisory Board ay
itinatag upang maging tagapayo ng pamahalaan tungkol sa paggawa.
Gayunpaman, hindi pa rin naiahon sa kahirapan ang karaniwang mamamayang
Pilipino.

24. Ang Paglala ng Suliranin sa Huk
Sa kabila ng ginampanang pagpapalaya ng
mga Amerikano sa Pilipinas mula sa mga
Hapones, naging magulo ang kalagayang
politikal sa bansa partikular sa Gitnang
Luzon. Tumangging makiisa sa pamahalaan
ang pangkat ng HukBaLaHap na dati’y
nanlaban na sa pananakop ng mga
Hapones.

25. Ang HukBaLaHap
Naging mabigat na suliranin para sa pamahalaan ang Huk na nakabuo ng higit na
maraming bilang na kasapi. Ayon sa pinuno nito na si Luis Taruc, ang pagdami ng
kasapi ng samahan ay bunsod ng:
• Patuloy na pananakop ng United States sa bansa;
• Di-makatarungang paghahatian sa sakahan;
• Kawalan ng aksiyon mula sa pamahalaan upang maipatupad ang reporma sa
pagsasaka; at
• Hindi pagkilala ng pamahalaan sa mga gerilyang HukBaLaHap bilang mga
beterano ng digmaan.

26. Paglutas ng Suliranin sa HukBaLaHap
Sa pagdaan ng mga araw, marami ang napinsala ng mga Huk. Upang masugpo
ang kilusan, pinalawak ni Pangulong Quirino ang mga operasyong militar ng
pamahalaan laban sa kanila. Hinirang ni Pangulong Quirino si Ramon Magsaysay,
isang batang kongresista mula sa Zambales at dating gerilya, bilang Kalihim ng
Tanggulang Bansa (National Defense).
Nang lumala ang ligalig sa pagitan ng mga Huk at pamahalaan, itinatag ni
Pangulong Quirino ang President’s Action Committee on Social Amelioration
(PACSA). Tungkulin nito ang pagbigay ng tulong at pagpapautang sa mahihirap na
mamamayan upang magkaroon sila
ng kaginhawaan.

28. Para sa iba pang impormasyon, magsaliksik tungkol sa mga pangunahing
suliranin at hamon sa kasarinlan pagkatapos ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig at sagutin ang mga tanong.
• Ano-ano ang pangunahing suliranin at hamon sa kasarinlan pagkatapos ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig?
• Ano ang parity rights at ang ugnayang kalakalan sa United States?
• Ano ang epekto ng colonial mentality sa ekonomiya ng ating bansa?

29. Paano mapagtutulungan ng mga mamamayan
at ng pamahalaan ang paglutas ng suliraning
pangkatahimikan sa bansa?
Ilahad ang iyong sagot sa Pangunahing Tanong. Pumili ng isa sa mga gawain.
Sundin ang mga pamantayan sa rubric.

30. IMPORTANT REMINDER: Users are NOT ALLOWED to distribute the contents of this material nor use
them for other purposes without permission from Rex Book Store Inc. (RBSI)