health

1. HEALTH
Mga Katangian,
Layunin, at
Panuntunan ng
Pangunang Lunas

2. Balik-aral
Ano-ano ang
halimbawa ng
Gateway Drugs?

3. Tungkol ito sa pagpigil at pag-iwas
sa pang-abuso ng drogang
gateway sa pamamagitan ng pag-
iwas sa mga masasamang
impluwensiya, mabuting
pagpapasya, pakikipag-usap, at
paggigiit.
Tandaan ang mga ito upang
maiwasan ang pang-abuso ng
drogang gateway!

4. Ang pangunang lunas ay
napakahalaga upang
mapatagal ang buhay ng
isang tao. Ito ay ang
pangmadaliang pagkalinga
o paglalapat ng tulong
panlunas sa mga taong
napinsala ng sakuna o
karamdaman.
https://www.youtube.com/watch?v=ljHlJfWOJrk

5. Sa pagbibigay ng pangunang lunas
sa mga nasugatan, nakagat ng
insekto o hayop, napaso,
nagtamo ng sunog sa katawan, o
nalason ng kinaing pagkain,
naiibsan ang kirot o sakit na
nararamdaman habang hinihintay
ang medikong atensyon mula sa
mga doctor.

6. MGA LAYUNIN NG PANGUNANG LUNAS
• mapatagal o mapanatili ang buhay ng tao
• mabawasan o maibsan ang kirot na nararamdaman
• maiwasan ang paglala ng pinsala o karamdaman

7. MGA PANUNTUNAN SA
PAGBIBIGAY NG PANGUNANG
LUNAS

8. 1. Tiyakin kung ligtas na
lapatan ng pangunang lunas
ang biktima ng pinsala o
karamdaman.
Mahalagang maging
mapanuri bago lapitan
ang biktima at
umpisahang bigyan ng
pangunang lunas.
Ano ang iyong gagawin kapag
may nakita kang taong
nabangga ng sasakyan at
duguan?

9. 2. Unang isaalang-alang ang
kaligtasan ng napinsala.
Laging isaalang-alang ang
kapakanan ng biktima ng
sakuna sa lahat ng pagkakataon
at dapat alamin ang
pangyayaring nagaganap.
Ano ang iyong gagawin kapag
may nakita kang taong
nakuryente?

10. 3. Magsasagawa ng
pangunang pagsusuri.
Kailangan suriin muna ang biktima bago lapatan ng
pangunang lunas. Unahin munang suriin ang mga
may kaugnayan sa daanan ng hininga, dapat isunod
na suriin ang pinsala na may kaugnayan sa
sirkulasyon o pagdaloy ng dugo sa katawan. Dapat
din alamin kung kailangan ng biktima ng
resusitasyong kardyopulmonaryo o CPR
(Cardiopulmonary Resuscitation).
Alam niyo ba kung paano
ginagawa ang CPR?
https://www.youtube.com/watch?v=KcJ4nnkX7_Y

11. 4. Isagawa ang madaling aksiyon o
kilos. Unahin ang dapat unahin.
Upang makapagligtas ng buhay ng tao, kumilos
kaagad at unahin ang
nararapat gawin. Dapat tandan ng mga
tagapagbigay ng pangunahing tulong o
panlunas ang ABC o mga hakbang sa pagbibigay ng
mga paunang tulong-pansagip
ng buhay bago magpatuloy sa pagbibigay ng iba
pang paglalapat ng pangunang
lunas.
Ano ang ABC?

12. A-irway – Mayroon bang nakabara?
B-reathing – Siya ba ay humihinga?
C-irculation – Tumitibok ba ang
puso?
ABC

13. Kapag naiayos at napainam na ang ABC, maaari ng
magbigay ng iba pang
gawaing-panlunas kung kinakailangan.
Ito ang 3B o mga gawaing panlunas, nangangahulugan
ito na dapat na suriin muna at lutasin ng taga-bigay
lunas ang anumang suliraning kaugnay sa buga ng
paghinga, bago subuking sugpuin ang mga suliraning
kaugnay sa balong ng dugo mula sa katawan ng
pasyente, at mga baling buto.

14. 1. Breathing o buga ng hangin
2. Bleeding o pagdurugo
3. Broken bones o baling buto
4. Burns o paso
4Bs

15. 1. Breathing o buga ng hangin
4Bs

16. 2. Bleeding o pagdurugo
4Bs
tourniquet

17. 3. Broken bones o baling buto
4Bs

18. 4. Burns o paso
4Bs
https://www.youtube.com/watch?v=sauqm3mvJ40
1st degree 2nd degree 3rd degree

19. 5. Humingi ng tulong.
Kapag walang sapat na kaalaman sa paglapat ng
pangunang lunas, huwag
mag-atubiling humingi ng tulong sa mga eksperto o
espesyalista upang
makapagsalba ng isa o mahigit pang buhay.