SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 47
// राजयक्ष्मा चिकित्सा //
// श्री //
// श्री //
धातुक्षयािे सामान्य हेतु ि.सु.17/76-77
अत्याधिक व्यायाम अनशनम
आतत चििंता रुक्ष आहार
अल्प आहार, एिरस आभ्यास वायु-ताप यािंिे अचधि सेवन
भय-शोि रुक्षमद्य प्रयोग
जागरण िफ-रक्त-शुक्र-मल यािंिे अचधि प्रवततन
िाल- वृद्धावस्था आदि भूतोपघात आदि
साहसज राजयक्ष्मा
िुर्तल पुरुषाद्वारे पुढील हेतूिंिे सेवन:-
आचधि शक्तीशाली योध्यार्रोर्र युद्धिं
आचधि भार वहन – आचधि िालणे – आततलिंघण-
आदि आपळ्या शक्तीपेक्षा अचधि शक्तीिे िमत
िरणे
िुर्तल पुरुषाद्वारे साहसज हेतु सेवन
उर:क्षत, वायु प्रिोप
प्रिोपपत वायु िफासह पपत्ताला िुपषत िरून
सवतशरीरभर ऊध्वत-अधो-ततयति (धातून मध्ये)
भ्रमण
ज्या ज्या स्थानात गमन
ततथे पविृ ती-स्रोतसावरोध उत्पन्न,
धातूहानी(वक्षस्थालावर पवशेष प्रभाव)
धातुक्षय शोष
राजयक्ष्मा
// श्री //
साहसम ् वजतयेत् िमत रक्षञ्जीपवतमात्मन: |
जजवन् दह पुरुषजस्तवष्टम िमतण: फलमश्रुते ||
-ि.तन.6/5
वेगसिंधारण
राजयक्ष्मा
मल-मूर-आपान आदि वेगावरोध
वातप्रिोप
प्रिोपपत वायुद्वारे िफ व पपत्त यािंना
स्वस्थािंनातून खेितो आणण
ऊध्वत-अधो-ततयति पसरवतो
स्रोतसावरोध पोषानाभाव
उत्तरोत्तर धातुक्षय
शोष (राजयक्ष्मा)
// श्री //
सावतमन्यत् परीत्यज्य शरीरमनुपालयेत् |
तद्भावे भावानािं सवातभाव: शरीररणाम ् ||
-ि.तन.6/7
क्षयज
राजयक्ष्मा
धातुक्षयािे सामान्य हेतु ि.सु.17/76-77
अत्याधिक व्यायाम अनशनम
आतत चििंता रुक्ष आहार
अल्प आहार, एिरस आभ्यास वायु-ताप यािंिे अचधि सेवन
भय-शोि रुक्षमद्य प्रयोग
जागरण िफ-रक्त-शुक्र-मल यािंिे अचधि प्रवततन
िाल- वृद्धावस्था आदि भूतोपघात आदि
भय-चििंता-क्रोध आदि धातुक्षयजन्य हेतु
शुक्रधातू-ओज क्षय-शरीर स्नेहािंश क्षय
वातप्रिोप
पपत्त-िफ प्रिोप
एिािश लक्षण उत्पन्न
एिािश राजयक्ष्मा
// श्री //
आहारस्य परिं धाम शुक्रिं तद्रक्ष्यमात्मन: |
क्षयो ह्यस्य र्हुन् रोगान्मरणम ् वा
तनयच्छतत ||
-ि.तन.6/9
पवषमाशन
राजयक्ष्मा
पुन: पुन: पवषमाशन हेतु
वातािी िोष प्रिोप
धातू िुजष्ट
स्रोतासावरोध
अचिमधातू पोषण होत नाही
एिािश राजयक्ष्मा
// श्री //
दहताशी स्याजन्मताशी स्यात्िालभोजी
जजतेंदद्रय:|
पश्यन् रोगान् र्हुन् िष्टान् र्ुद्धीमान्
पवषमाशनात् ||
-ि.तन.6/11
माधवतनिानोक्त हेतु
• वेगावरोध
• क्षय
• साहस
• पवषमशान
पवप्रिु ष्ठ
हेतु
• उपसगत
(सिंक्रमन)
सजन्निृ ष्ठ
हेतु
राजयक्ष्मा
पूवतरूप
पूर्वरूप
प्रततश्ययो – िौर्तल्यम- िोषिशतनाम
र्ीभत्सिशतनम
र्लमािंस परीक्षय
स्री मद्य मािंस पप्रयता
मक्षक्षिाघुणिे शािंनाम आदि
सामान्य रुप
अिंसपाश्वातभभतापश्ि सिंताप: िरपियो: I
ज्वर सवाांग:श्िेतत लक्षणिं राजयक्ष्मण : II ि चि ८/५२
त्रररूप राजयक्ष्मा
1. अिंसपाश्वातभभताप
2. िरपाि सिंताप
3. सवाांग ज्वर
षडरुप राजयक्ष्मा
चरक सुश्रुत
िास िास
ज्वर ज्वर
पार्शर्वशूल स्वरभेि
स्वरभेि अरुचि
अततसार र्शर्ास
अरुचि शोणितदशवन
िरिोक्त एिािश लक्षणे
तनदान धचककत्सा
शशर:शूल कास
कास अंसताप
र्शर्ास स्र्रभेद / र्ैस्र्यव
स्र्रभेद ज्र्र
कफज च्छदी पार्शर्वशूल
सरक्त ष्ठिर्न शशर:शूल
पार्शर्वशूल रक्त र्मन
अंसार्मदव र्शलेठम र्मन
ज्र्र र्शर्ास
आततसार र्चोगद (आततसार)
अरोचक अरुधच
एिािशरूप राजयक्ष्मा
चरक सुश्रुत र्ाग्भट
कास स्र्रभेद पीनस
अंसताप शूल र्ात र्शर्ास
स्र्रभेद / र्ैस्र्यव संकोच कास ऊर्धर्व दोष
ज्र्र ज्र्र अंसरूजा
पार्शर्वशूल दाह शशरोरूजा
शशर:शूल आततसार पपत्त स्र्ररूजा
रक्त र्मन रक्तष्ठिर्न अरुची
र्शलेठम र्मन शशरस: पररपूिवत्र्म् पर्ड्भ्रंश अि: दोष
र्शर्ास अरुची कोठिज च्छदी
र्चोगद (आततसार) कास कफ पार्शर्वशूल ततयवक दोष
अरुधच कं िोद्धर्धर्ंस ज्र्र संिीग्ि दोष
चिकित्सा
 पुरुष रक्षणम्
 मािंसप्रयोग - अजामािंसप्रयोग
लावा-तीतर-मुगात-र्टेर
 पेय- वारुणी मद्यािा वरील भाग
-पिंिमुलक्वाथात भशजवलेले पिाथत आदि
 स्वेिन – सिंिर स्वेि
 नाडीस्वेि – र्िर्यािे भशर-मस्य यािंनी भसद्ध
जलाणे स्वेिन
 पररषेि-उपनाह-आलेपन आदि
 रुग्णाच्या आवस्थेनुसार – वमन पवरेिन
 नस्य
 पवपवध भसद्ध घृत पान – भोजणोत्तर पान
-िशमुलद्या घृत -रास्नाघृत
-र्लाघृत -खरजूरािी घृतावलेह
-पिंिपिंिमूल घृत -िूरालभादि घृत
-जजविंत्यािी घृत
 ितु: आवलेह
 भसतोपलािी िूणत
 र्लादि क्षीर आिी
पुरीष रक्षण
तजस्मन् िाले पित्यजग्नयतिन्िंन िोष्टसिंश्रीतम ् I
मलीभवतत तत्प्राय: िल्पते किजन्ििोजसे II
तस्मात् पुरीषम सिंरक्ष्यिं पवशेषाद्राजयक्षक्षण: I
सवतधातूक्षयाततस्य र्लिं तस्य दह पवड्र्लम् II
प्राततश्याय
 स्वेिन
 अभ्यिंग
 धूम
 आलेपन
 पररषेि
 आवगाह
आततसार
 अजग्निीपन
 आततसारनाशि
 वक्र शुद्धीिर
 अरुचिनाशि
िल्प- पाठािी िूणत
िुरालभािी िूणत
जिंर्ुत्रर्जादि िुणत
अष्टपवध खड प्रयोग
जािंगल पशुपक्षी मािंस – रक्तशाली
जस्थरादि पिंिमुळ षडिंग पररभाषेप्रमाणे भसद्ध जल
आरोिि
 द्वौ िालो ििंतपवनम
 भक्षयेन्मुखधवनाम
 िवल
 धुमपान
 अजग्निीपन
 रुचििर खानपान
िल्प- मुखशोधि पिंियोग
िवलयोग
यवानी षडव
तालीसादि िुणत
शोष
 मािंसभक्षी पशुपक्षी मािंसरस
- मोर,ततत्तर,मुगात,हिंस
आदि
साध्यासाध्यत्व
 शरीर र्ल-मािंस क्षीण
एिािश-षडरुप-त्रररूप असाध्य
 शरीर र्ल-मािंस उत्तम
एिािश-षडरुप-त्रररूप यािंिी चिकित्सा
िरावी.
// श्री //
Thank You …!

Más contenido relacionado

La actualidad más candente (20)

Ajeerna
AjeernaAjeerna
Ajeerna
 
Introduction to jwara
Introduction to jwaraIntroduction to jwara
Introduction to jwara
 
Nidana panchaka by Dr.Swatika
Nidana panchaka  by Dr.SwatikaNidana panchaka  by Dr.Swatika
Nidana panchaka by Dr.Swatika
 
Kamala - An Ayurvedic View
Kamala - An Ayurvedic ViewKamala - An Ayurvedic View
Kamala - An Ayurvedic View
 
Urusthambha chikitsaa.1
Urusthambha chikitsaa.1Urusthambha chikitsaa.1
Urusthambha chikitsaa.1
 
Madhumeha/Diabetes Mellitus
Madhumeha/Diabetes MellitusMadhumeha/Diabetes Mellitus
Madhumeha/Diabetes Mellitus
 
kusta chikitsa.pptx
kusta chikitsa.pptxkusta chikitsa.pptx
kusta chikitsa.pptx
 
A presentation on vata rakta chikitsa ppt
A presentation on vata rakta chikitsa pptA presentation on vata rakta chikitsa ppt
A presentation on vata rakta chikitsa ppt
 
Panchakarma in vatarakta
Panchakarma in  vataraktaPanchakarma in  vatarakta
Panchakarma in vatarakta
 
Dushi visha
Dushi vishaDushi visha
Dushi visha
 
Kayachkitsa imp schlok part 1
Kayachkitsa imp schlok   part 1Kayachkitsa imp schlok   part 1
Kayachkitsa imp schlok part 1
 
Dashavidha pareeksha
Dashavidha pareekshaDashavidha pareeksha
Dashavidha pareeksha
 
Satwavajaya Chikitsa in Unmada
Satwavajaya Chikitsa in Unmada Satwavajaya Chikitsa in Unmada
Satwavajaya Chikitsa in Unmada
 
Rakta pitta
Rakta pittaRakta pitta
Rakta pitta
 
Prameha (Rogavastha)
Prameha (Rogavastha)Prameha (Rogavastha)
Prameha (Rogavastha)
 
Swasa roga.
Swasa roga.Swasa roga.
Swasa roga.
 
Pathya Kalpana in Samsarjana Krama
Pathya Kalpana in Samsarjana KramaPathya Kalpana in Samsarjana Krama
Pathya Kalpana in Samsarjana Krama
 
Visarp chikitsa
Visarp chikitsaVisarp chikitsa
Visarp chikitsa
 
CONCEPT OF OJA
CONCEPT OF OJACONCEPT OF OJA
CONCEPT OF OJA
 
Virechana vyapat
Virechana vyapatVirechana vyapat
Virechana vyapat
 

Similar a Rajayakshma chikitsa - Charak Samhita

Rajyakshma by dr hari sharan aryal
Rajyakshma by dr hari sharan aryalRajyakshma by dr hari sharan aryal
Rajyakshma by dr hari sharan aryalHari Aryal
 
७. मल निरुपण.pptx
७. मल निरुपण.pptx७. मल निरुपण.pptx
७. मल निरुपण.pptxAnjaliSolanki50
 
Sodhana in swasa kasa.pptx
Sodhana in swasa kasa.pptxSodhana in swasa kasa.pptx
Sodhana in swasa kasa.pptxe-MAP
 
पंचकर्म सामान्य परिचय और उसका महत्व.pptx
पंचकर्म सामान्य परिचय और उसका महत्व.pptxपंचकर्म सामान्य परिचय और उसका महत्व.pptx
पंचकर्म सामान्य परिचय और उसका महत्व.pptxNAGESHRANJANE1
 
Imortance of shatkriyakala in chikitsa - Dr Vinod Gautam
Imortance of shatkriyakala in chikitsa - Dr Vinod GautamImortance of shatkriyakala in chikitsa - Dr Vinod Gautam
Imortance of shatkriyakala in chikitsa - Dr Vinod GautamDr. Vinod Gautam
 
Sharangdhar samhita (review)
Sharangdhar samhita (review)Sharangdhar samhita (review)
Sharangdhar samhita (review)SangeetaIndoria
 
Aahar Margna
Aahar MargnaAahar Margna
Aahar MargnaJainkosh
 
ojas pptx ayurvedic part . english meaning immunity
ojas pptx ayurvedic part . english meaning immunityojas pptx ayurvedic part . english meaning immunity
ojas pptx ayurvedic part . english meaning immunityKattyNain
 

Similar a Rajayakshma chikitsa - Charak Samhita (20)

Rajayakshma Nidan - Charak samhita
Rajayakshma Nidan - Charak samhitaRajayakshma Nidan - Charak samhita
Rajayakshma Nidan - Charak samhita
 
Rajyakshma by dr hari sharan aryal
Rajyakshma by dr hari sharan aryalRajyakshma by dr hari sharan aryal
Rajyakshma by dr hari sharan aryal
 
Jwara vivechana
Jwara vivechanaJwara vivechana
Jwara vivechana
 
७. मल निरुपण.pptx
७. मल निरुपण.pptx७. मल निरुपण.pptx
७. मल निरुपण.pptx
 
Sodhana in swasa kasa.pptx
Sodhana in swasa kasa.pptxSodhana in swasa kasa.pptx
Sodhana in swasa kasa.pptx
 
Hikka shwas
Hikka shwasHikka shwas
Hikka shwas
 
Yonivyapd chikitsa ch chi
Yonivyapd chikitsa ch chiYonivyapd chikitsa ch chi
Yonivyapd chikitsa ch chi
 
Rajaswalaa paricharyaa
Rajaswalaa paricharyaaRajaswalaa paricharyaa
Rajaswalaa paricharyaa
 
पंचकर्म सामान्य परिचय और उसका महत्व.pptx
पंचकर्म सामान्य परिचय और उसका महत्व.pptxपंचकर्म सामान्य परिचय और उसका महत्व.pptx
पंचकर्म सामान्य परिचय और उसका महत्व.pptx
 
Snehana.pptx
Snehana.pptxSnehana.pptx
Snehana.pptx
 
Imortance of shatkriyakala in chikitsa - Dr Vinod Gautam
Imortance of shatkriyakala in chikitsa - Dr Vinod GautamImortance of shatkriyakala in chikitsa - Dr Vinod Gautam
Imortance of shatkriyakala in chikitsa - Dr Vinod Gautam
 
Sharangdhar samhita (review)
Sharangdhar samhita (review)Sharangdhar samhita (review)
Sharangdhar samhita (review)
 
Kas chikitsa
Kas chikitsaKas chikitsa
Kas chikitsa
 
Purish (Stool) Exam According To Ayurveda
Purish (Stool) Exam According To AyurvedaPurish (Stool) Exam According To Ayurveda
Purish (Stool) Exam According To Ayurveda
 
Kriya kala
Kriya kalaKriya kala
Kriya kala
 
Aahar Margna
Aahar MargnaAahar Margna
Aahar Margna
 
ojas pptx ayurvedic part . english meaning immunity
ojas pptx ayurvedic part . english meaning immunityojas pptx ayurvedic part . english meaning immunity
ojas pptx ayurvedic part . english meaning immunity
 
Pk importance & utility
Pk importance &  utilityPk importance &  utility
Pk importance & utility
 
Pk importance & utility
Pk importance & utilityPk importance & utility
Pk importance & utility
 
auto shsuahv.pptx
auto shsuahv.pptxauto shsuahv.pptx
auto shsuahv.pptx
 

Más de Aaptashri Ayurved & Panchakarma Clinic,Pune

Más de Aaptashri Ayurved & Panchakarma Clinic,Pune (20)

Hybridization & mahapralaya
Hybridization & mahapralayaHybridization & mahapralaya
Hybridization & mahapralaya
 
Chavanprash Nirman - Dr saurabh kadam)
Chavanprash Nirman - Dr saurabh kadam)Chavanprash Nirman - Dr saurabh kadam)
Chavanprash Nirman - Dr saurabh kadam)
 
MCQ POINT - 1 PG CET Ayurveda
MCQ POINT - 1 PG CET AyurvedaMCQ POINT - 1 PG CET Ayurveda
MCQ POINT - 1 PG CET Ayurveda
 
Sushruta Sharir Sthansa - PG CET Ayurveda
Sushruta Sharir Sthansa - PG CET AyurvedaSushruta Sharir Sthansa - PG CET Ayurveda
Sushruta Sharir Sthansa - PG CET Ayurveda
 
Sharangdhar Samhita - PG CET Ayurveda
Sharangdhar Samhita - PG CET AyurvedaSharangdhar Samhita - PG CET Ayurveda
Sharangdhar Samhita - PG CET Ayurveda
 
Kashyap Samhita -PG CET Ayurveda
Kashyap Samhita -PG CET AyurvedaKashyap Samhita -PG CET Ayurveda
Kashyap Samhita -PG CET Ayurveda
 
Charak Samhita - Shariir,Nidan,Indriya,Viman - PG CET Ayurveda
Charak Samhita - Shariir,Nidan,Indriya,Viman - PG CET AyurvedaCharak Samhita - Shariir,Nidan,Indriya,Viman - PG CET Ayurveda
Charak Samhita - Shariir,Nidan,Indriya,Viman - PG CET Ayurveda
 
Strirog prasuti Tantra 2 PG CET Ayurveda
Strirog prasuti Tantra 2 PG CET AyurvedaStrirog prasuti Tantra 2 PG CET Ayurveda
Strirog prasuti Tantra 2 PG CET Ayurveda
 
Strirog prasuti Tantra 1 PG CET Ayurveda
Strirog prasuti Tantra 1 PG CET AyurvedaStrirog prasuti Tantra 1 PG CET Ayurveda
Strirog prasuti Tantra 1 PG CET Ayurveda
 
Stanya Balgraha - PG CET Ayurveda
Stanya  Balgraha - PG CET AyurvedaStanya  Balgraha - PG CET Ayurveda
Stanya Balgraha - PG CET Ayurveda
 
Shalakya MukhaRoga - PG CET Ayurveda
Shalakya MukhaRoga - PG CET AyurvedaShalakya MukhaRoga - PG CET Ayurveda
Shalakya MukhaRoga - PG CET Ayurveda
 
KC Vatvyadhi -2 PG CET Ayurveda
KC Vatvyadhi -2 PG CET AyurvedaKC Vatvyadhi -2 PG CET Ayurveda
KC Vatvyadhi -2 PG CET Ayurveda
 
KC Vatavyadhi 1 - PG CET Ayurveda
KC Vatavyadhi 1 - PG CET AyurvedaKC Vatavyadhi 1 - PG CET Ayurveda
KC Vatavyadhi 1 - PG CET Ayurveda
 
Kayachikitsa Panchkarma - PG CET Ayurveda
Kayachikitsa Panchkarma - PG CET AyurvedaKayachikitsa Panchkarma - PG CET Ayurveda
Kayachikitsa Panchkarma - PG CET Ayurveda
 
Balrog - 1 PG CET Ayurveda
Balrog - 1 PG CET AyurvedaBalrog - 1 PG CET Ayurveda
Balrog - 1 PG CET Ayurveda
 
Swasthavritta -2 PG CET Ayurveda
Swasthavritta -2 PG CET AyurvedaSwasthavritta -2 PG CET Ayurveda
Swasthavritta -2 PG CET Ayurveda
 
Rognidan - PG CET Ayurveda
Rognidan - PG CET AyurvedaRognidan - PG CET Ayurveda
Rognidan - PG CET Ayurveda
 
Rasa shastra - PG CET Ayurveda
Rasa shastra - PG CET AyurvedaRasa shastra - PG CET Ayurveda
Rasa shastra - PG CET Ayurveda
 
Guidelines for insurance coverage to ayurvedic treatment
Guidelines for insurance coverage to ayurvedic treatmentGuidelines for insurance coverage to ayurvedic treatment
Guidelines for insurance coverage to ayurvedic treatment
 
Swasthavrutta Psm PG CET Ayurveda
Swasthavrutta Psm PG CET AyurvedaSwasthavrutta Psm PG CET Ayurveda
Swasthavrutta Psm PG CET Ayurveda
 

Último

Best VIP Call Girls {{Laxmi Nagar Delhi}}9711199012 Russian High Class Model
Best VIP Call Girls  {{Laxmi Nagar Delhi}}9711199012 Russian High Class ModelBest VIP Call Girls  {{Laxmi Nagar Delhi}}9711199012 Russian High Class Model
Best VIP Call Girls {{Laxmi Nagar Delhi}}9711199012 Russian High Class Modelnr802185
 
AMAZING VIP Russian Call Girls Dwarka KAMALINI 9711199012 Russian High Class...
AMAZING VIP  Russian Call Girls Dwarka KAMALINI 9711199012 Russian High Class...AMAZING VIP  Russian Call Girls Dwarka KAMALINI 9711199012 Russian High Class...
AMAZING VIP Russian Call Girls Dwarka KAMALINI 9711199012 Russian High Class...nr802185
 
AMAZING VIP Russian Call Girls Connaught Place ASHVI 9711199012 Russian High...
AMAZING VIP  Russian Call Girls Connaught Place ASHVI 9711199012 Russian High...AMAZING VIP  Russian Call Girls Connaught Place ASHVI 9711199012 Russian High...
AMAZING VIP Russian Call Girls Connaught Place ASHVI 9711199012 Russian High...nr802185
 
Call Girls In Delhi Paharganj +91)꧁9711147426꧂Escorts Service 24 × 7 Online B...
Call Girls In Delhi Paharganj +91)꧁9711147426꧂Escorts Service 24 × 7 Online B...Call Girls In Delhi Paharganj +91)꧁9711147426꧂Escorts Service 24 × 7 Online B...
Call Girls In Delhi Paharganj +91)꧁9711147426꧂Escorts Service 24 × 7 Online B...jennyeacort
 
Low Rate Call Girls Thiruvananthapuram * 7001035870 Thiruvananthapuram's Grac...
Low Rate Call Girls Thiruvananthapuram * 7001035870 Thiruvananthapuram's Grac...Low Rate Call Girls Thiruvananthapuram * 7001035870 Thiruvananthapuram's Grac...
Low Rate Call Girls Thiruvananthapuram * 7001035870 Thiruvananthapuram's Grac...gragmanisha42
 
TOP VIP Call Girls Janakpuri 9711199012 Russian High Class Model
TOP VIP Call Girls Janakpuri 9711199012 Russian High Class ModelTOP VIP Call Girls Janakpuri 9711199012 Russian High Class Model
TOP VIP Call Girls Janakpuri 9711199012 Russian High Class Modelnr802185
 
amlapitta ayurvedic approach with treatment
amlapitta ayurvedic approach with treatmentamlapitta ayurvedic approach with treatment
amlapitta ayurvedic approach with treatmentVeenuYadav9
 

Último (7)

Best VIP Call Girls {{Laxmi Nagar Delhi}}9711199012 Russian High Class Model
Best VIP Call Girls  {{Laxmi Nagar Delhi}}9711199012 Russian High Class ModelBest VIP Call Girls  {{Laxmi Nagar Delhi}}9711199012 Russian High Class Model
Best VIP Call Girls {{Laxmi Nagar Delhi}}9711199012 Russian High Class Model
 
AMAZING VIP Russian Call Girls Dwarka KAMALINI 9711199012 Russian High Class...
AMAZING VIP  Russian Call Girls Dwarka KAMALINI 9711199012 Russian High Class...AMAZING VIP  Russian Call Girls Dwarka KAMALINI 9711199012 Russian High Class...
AMAZING VIP Russian Call Girls Dwarka KAMALINI 9711199012 Russian High Class...
 
AMAZING VIP Russian Call Girls Connaught Place ASHVI 9711199012 Russian High...
AMAZING VIP  Russian Call Girls Connaught Place ASHVI 9711199012 Russian High...AMAZING VIP  Russian Call Girls Connaught Place ASHVI 9711199012 Russian High...
AMAZING VIP Russian Call Girls Connaught Place ASHVI 9711199012 Russian High...
 
Call Girls In Delhi Paharganj +91)꧁9711147426꧂Escorts Service 24 × 7 Online B...
Call Girls In Delhi Paharganj +91)꧁9711147426꧂Escorts Service 24 × 7 Online B...Call Girls In Delhi Paharganj +91)꧁9711147426꧂Escorts Service 24 × 7 Online B...
Call Girls In Delhi Paharganj +91)꧁9711147426꧂Escorts Service 24 × 7 Online B...
 
Low Rate Call Girls Thiruvananthapuram * 7001035870 Thiruvananthapuram's Grac...
Low Rate Call Girls Thiruvananthapuram * 7001035870 Thiruvananthapuram's Grac...Low Rate Call Girls Thiruvananthapuram * 7001035870 Thiruvananthapuram's Grac...
Low Rate Call Girls Thiruvananthapuram * 7001035870 Thiruvananthapuram's Grac...
 
TOP VIP Call Girls Janakpuri 9711199012 Russian High Class Model
TOP VIP Call Girls Janakpuri 9711199012 Russian High Class ModelTOP VIP Call Girls Janakpuri 9711199012 Russian High Class Model
TOP VIP Call Girls Janakpuri 9711199012 Russian High Class Model
 
amlapitta ayurvedic approach with treatment
amlapitta ayurvedic approach with treatmentamlapitta ayurvedic approach with treatment
amlapitta ayurvedic approach with treatment
 

Rajayakshma chikitsa - Charak Samhita

  • 3.
  • 4.
  • 5.
  • 6. धातुक्षयािे सामान्य हेतु ि.सु.17/76-77 अत्याधिक व्यायाम अनशनम आतत चििंता रुक्ष आहार अल्प आहार, एिरस आभ्यास वायु-ताप यािंिे अचधि सेवन भय-शोि रुक्षमद्य प्रयोग जागरण िफ-रक्त-शुक्र-मल यािंिे अचधि प्रवततन िाल- वृद्धावस्था आदि भूतोपघात आदि
  • 7.
  • 8. साहसज राजयक्ष्मा िुर्तल पुरुषाद्वारे पुढील हेतूिंिे सेवन:- आचधि शक्तीशाली योध्यार्रोर्र युद्धिं आचधि भार वहन – आचधि िालणे – आततलिंघण- आदि आपळ्या शक्तीपेक्षा अचधि शक्तीिे िमत िरणे
  • 9.
  • 10.
  • 11. िुर्तल पुरुषाद्वारे साहसज हेतु सेवन उर:क्षत, वायु प्रिोप प्रिोपपत वायु िफासह पपत्ताला िुपषत िरून सवतशरीरभर ऊध्वत-अधो-ततयति (धातून मध्ये) भ्रमण ज्या ज्या स्थानात गमन ततथे पविृ ती-स्रोतसावरोध उत्पन्न, धातूहानी(वक्षस्थालावर पवशेष प्रभाव) धातुक्षय शोष राजयक्ष्मा
  • 12. // श्री // साहसम ् वजतयेत् िमत रक्षञ्जीपवतमात्मन: | जजवन् दह पुरुषजस्तवष्टम िमतण: फलमश्रुते || -ि.तन.6/5
  • 14. मल-मूर-आपान आदि वेगावरोध वातप्रिोप प्रिोपपत वायुद्वारे िफ व पपत्त यािंना स्वस्थािंनातून खेितो आणण ऊध्वत-अधो-ततयति पसरवतो स्रोतसावरोध पोषानाभाव उत्तरोत्तर धातुक्षय शोष (राजयक्ष्मा)
  • 15. // श्री // सावतमन्यत् परीत्यज्य शरीरमनुपालयेत् | तद्भावे भावानािं सवातभाव: शरीररणाम ् || -ि.तन.6/7
  • 17. धातुक्षयािे सामान्य हेतु ि.सु.17/76-77 अत्याधिक व्यायाम अनशनम आतत चििंता रुक्ष आहार अल्प आहार, एिरस आभ्यास वायु-ताप यािंिे अचधि सेवन भय-शोि रुक्षमद्य प्रयोग जागरण िफ-रक्त-शुक्र-मल यािंिे अचधि प्रवततन िाल- वृद्धावस्था आदि भूतोपघात आदि
  • 18. भय-चििंता-क्रोध आदि धातुक्षयजन्य हेतु शुक्रधातू-ओज क्षय-शरीर स्नेहािंश क्षय वातप्रिोप पपत्त-िफ प्रिोप एिािश लक्षण उत्पन्न एिािश राजयक्ष्मा
  • 19. // श्री // आहारस्य परिं धाम शुक्रिं तद्रक्ष्यमात्मन: | क्षयो ह्यस्य र्हुन् रोगान्मरणम ् वा तनयच्छतत || -ि.तन.6/9
  • 21.
  • 22. पुन: पुन: पवषमाशन हेतु वातािी िोष प्रिोप धातू िुजष्ट स्रोतासावरोध अचिमधातू पोषण होत नाही एिािश राजयक्ष्मा
  • 23. // श्री // दहताशी स्याजन्मताशी स्यात्िालभोजी जजतेंदद्रय:| पश्यन् रोगान् र्हुन् िष्टान् र्ुद्धीमान् पवषमाशनात् || -ि.तन.6/11
  • 24. माधवतनिानोक्त हेतु • वेगावरोध • क्षय • साहस • पवषमशान पवप्रिु ष्ठ हेतु • उपसगत (सिंक्रमन) सजन्निृ ष्ठ हेतु राजयक्ष्मा
  • 26.
  • 27. पूर्वरूप प्रततश्ययो – िौर्तल्यम- िोषिशतनाम र्ीभत्सिशतनम र्लमािंस परीक्षय स्री मद्य मािंस पप्रयता मक्षक्षिाघुणिे शािंनाम आदि
  • 28. सामान्य रुप अिंसपाश्वातभभतापश्ि सिंताप: िरपियो: I ज्वर सवाांग:श्िेतत लक्षणिं राजयक्ष्मण : II ि चि ८/५२
  • 29. त्रररूप राजयक्ष्मा 1. अिंसपाश्वातभभताप 2. िरपाि सिंताप 3. सवाांग ज्वर
  • 30. षडरुप राजयक्ष्मा चरक सुश्रुत िास िास ज्वर ज्वर पार्शर्वशूल स्वरभेि स्वरभेि अरुचि अततसार र्शर्ास अरुचि शोणितदशवन
  • 31.
  • 32.
  • 33. िरिोक्त एिािश लक्षणे तनदान धचककत्सा शशर:शूल कास कास अंसताप र्शर्ास स्र्रभेद / र्ैस्र्यव स्र्रभेद ज्र्र कफज च्छदी पार्शर्वशूल सरक्त ष्ठिर्न शशर:शूल पार्शर्वशूल रक्त र्मन अंसार्मदव र्शलेठम र्मन ज्र्र र्शर्ास आततसार र्चोगद (आततसार) अरोचक अरुधच
  • 34. एिािशरूप राजयक्ष्मा चरक सुश्रुत र्ाग्भट कास स्र्रभेद पीनस अंसताप शूल र्ात र्शर्ास स्र्रभेद / र्ैस्र्यव संकोच कास ऊर्धर्व दोष ज्र्र ज्र्र अंसरूजा पार्शर्वशूल दाह शशरोरूजा शशर:शूल आततसार पपत्त स्र्ररूजा रक्त र्मन रक्तष्ठिर्न अरुची र्शलेठम र्मन शशरस: पररपूिवत्र्म् पर्ड्भ्रंश अि: दोष र्शर्ास अरुची कोठिज च्छदी र्चोगद (आततसार) कास कफ पार्शर्वशूल ततयवक दोष अरुधच कं िोद्धर्धर्ंस ज्र्र संिीग्ि दोष
  • 36.  पुरुष रक्षणम्  मािंसप्रयोग - अजामािंसप्रयोग लावा-तीतर-मुगात-र्टेर  पेय- वारुणी मद्यािा वरील भाग -पिंिमुलक्वाथात भशजवलेले पिाथत आदि  स्वेिन – सिंिर स्वेि  नाडीस्वेि – र्िर्यािे भशर-मस्य यािंनी भसद्ध जलाणे स्वेिन  पररषेि-उपनाह-आलेपन आदि
  • 37.  रुग्णाच्या आवस्थेनुसार – वमन पवरेिन  नस्य  पवपवध भसद्ध घृत पान – भोजणोत्तर पान -िशमुलद्या घृत -रास्नाघृत -र्लाघृत -खरजूरािी घृतावलेह -पिंिपिंिमूल घृत -िूरालभादि घृत -जजविंत्यािी घृत  ितु: आवलेह  भसतोपलािी िूणत  र्लादि क्षीर आिी
  • 38. पुरीष रक्षण तजस्मन् िाले पित्यजग्नयतिन्िंन िोष्टसिंश्रीतम ् I मलीभवतत तत्प्राय: िल्पते किजन्ििोजसे II तस्मात् पुरीषम सिंरक्ष्यिं पवशेषाद्राजयक्षक्षण: I सवतधातूक्षयाततस्य र्लिं तस्य दह पवड्र्लम् II
  • 39. प्राततश्याय  स्वेिन  अभ्यिंग  धूम  आलेपन  पररषेि  आवगाह
  • 40. आततसार  अजग्निीपन  आततसारनाशि  वक्र शुद्धीिर  अरुचिनाशि िल्प- पाठािी िूणत िुरालभािी िूणत जिंर्ुत्रर्जादि िुणत अष्टपवध खड प्रयोग जािंगल पशुपक्षी मािंस – रक्तशाली जस्थरादि पिंिमुळ षडिंग पररभाषेप्रमाणे भसद्ध जल
  • 41. आरोिि  द्वौ िालो ििंतपवनम  भक्षयेन्मुखधवनाम  िवल  धुमपान  अजग्निीपन  रुचििर खानपान िल्प- मुखशोधि पिंियोग िवलयोग यवानी षडव तालीसादि िुणत
  • 42. शोष  मािंसभक्षी पशुपक्षी मािंसरस - मोर,ततत्तर,मुगात,हिंस आदि
  • 43.
  • 44. साध्यासाध्यत्व  शरीर र्ल-मािंस क्षीण एिािश-षडरुप-त्रररूप असाध्य  शरीर र्ल-मािंस उत्तम एिािश-षडरुप-त्रररूप यािंिी चिकित्सा िरावी.
  • 45.
  • 46.