Conflictos exteriores Felipe II-Austrias Menores

1. METADE TEMA 2
CONFLITOS EXTERIORES DO REINADO DE FILIPE II (1556-1598)
• ¿Qué buscaba Filipe II no exterior?
o Ampliar os seus dominios.
o Defender o catolicismo de otománs e protestantes.
• PROBLEMAS:
o FRANCIA: Francia e España levábanse disputando diversos territorios italianos
durante un tempo, polo que Filipe II, na Batalla de San Quintín (segunda metade do
século XVI), ordeou ás tropas españolas situadas nos Países Baixos que atacaran
Francia. Máis tarde Francia e España firmaron a Paz de CateauCambrésis.
o IMPERIO TURCO: Freouse a expansión do Imperio Turco gracias á alianza de
Filipe II con Venecia, Xénova e o Papado. Dita alianza foi coñecida como “Liga
Santa”. Destacou a derrota do Imperio Turco a manos da Liga Santa na Batalla de
Lepanto, onde Miguel de Cervantes quedoulle mal un dos seus brazos, e partires
dese momento foi coñecido como o “manco de Lepanto”.
o PORTUGAL: Tras a morte do monarca portugués, Filipe II presentou os seus
dereitos sucesorios como fillo da infanta Isabel de Portugal. Os portugueses
negáronse e presentaron a un candidato alternativo. Tras gañar a Batalla de
Alcántara, Filipe II foi nomeado rei de Portugal, conformando un vastísimo territorio
ao redor do mundo.
o PAÍSES BAIXOS: Mentres que o seu pai quería manter o catolicismo no Imperio e
atopouse con diversos territorios protestantes, Filipe II decatouse que o calvinismo
estendérase por Holanda, territorio de seu e a súa intransixencia provocou que as
revoltas para poder manter a relixión calvinista tornáronse independentistas. De tal
xeito, en 1579 as provincias do Norte decláranse independentes e conforman as
chamadas Provincias Unidas.
o INGLATERRA: a raiña inglesa Isabel I consolidara o anglicanismo. Ademáis
apoiaba aos corsarios que atacaban os buques españois. Por iso, Filipe II armou
unha grande escuadra contra Inglaterra, denominada a Armada Invencible,
derrotada ferozmente debido ás inclemencias temporáis e ao control marino das
augas próximas a Inglaterras por parte dos británicos.
A CRISE DA MONARQUÍA HISPÁNICA
A pesares da expansión política e económica que tivo lugar no século XVI, o século seguinte, o
XVII non tivo a mesma sorte e sumiuse nunha profunda crise económica, demográfica e
social.
A Crise Económica
o A zona española onde a crise económica foi máis evidente durante o século XVII foi
Castela, xa que soportaba a maioría dos gastos da política internacional da monarquía.
o ¿En qué sectores localizouse principalmente esta crise económica?:
o Na Agricultura. Durante esta etapa o campo sufriu unha grave despoboación,
provocada polos seguintes motivos:
 Epidemias constantes.
 Os campesiños tiñan que ir ás guerras.

2. METADE TEMA 2
 Moitos labregos fuxían ás cidades debido a que no campo tiñan que
pagar fortes tributos.
 A falta de innovacións técnicas supuxo, así mesmo, unha menor
producción agraria.
o Na Industria Artesanal: deteriorouse enormemente, posto que os productos
españois tiveron que competir cos europeos, moito máis baratos. Como
consecuencia, moitas cidades viron cómo se reducían as súas actividades
artesanáis e a súa poboación. –
o No Comercio: a crise xeral e as numerosas guerras deste período provocaron
que as feiras castelás, así como o comercio americano decaísen
considerablemente. –
o Na Facenda Real: a súa crise debeuse, entre outros factores:
 Ao aumento de gastos da Corte.
 Ás continuas guerras.
 Á disminución de ouro e prata procedente de América.
 ¿Cómo tratou a Coroa de frear esta situación?
• Subindo os impostos.
• Poñendo á venda títulos nobiliarios e cargos públicos.
A Crise Demográfica
Mentres que durante o século XVI a poboación española crecera de xeito considerable, durante
o XVII estancouse e, en determinadas zonas do sur de España, diminuiu en casi un millón de
habitantes.
¿Por qué diminuiu a poboación durante o século XVII?
 Polas constantes epidemias de peste.
 Pola emigración ao Novo Mundo.
 Pola expulsión dos mouriscos.
 Polas permanentes guerras.
A Crise Social
NOBREZA:
 Máis numerosa no século XVII debido á venda de títulos nobiliarios.
 Debido á crise, aumentaron os tributos e as obrigacións aos campesiños.
CLERO: Moita xente ingresaba na vida relixiosa sen vocación, fuxindo da fame e a escaseza. •
GRUPOS BURGUESES e ARTESÁNS: sufriron a crise, ata o punto de ver cómo se arruinaban
moitas industrias.
CAMPESIÑADO:
 Tiñan que pagar máis impostos.
 Debían deixar as súas tarefas para ir á guerra.
 Contraíron débedas.

3. METADE TEMA 2
OS AUSTRIAS DO SÉCULO XVII
O reinado de Filipe III (1598-1621)
Aos tres monarcas que sucederon a Filipe II, coñécense como “Austrias Menores”. O primeiro
deles foi Filipe III, fillo de Filipe II:
 Foi considerado un rei débil, que inaugurou a idea de delegar asuntos de goberno na
figura de un home de confianza ou ministro que, a partires desta época chamarase
valido ou favorito.
 O valido de Filipe III será o Duque de Lerma, interesado no seu enriquecemento
persoal. Será sustituído polo seu fillo, o Duque de Uceda.
 O reinado de Filipe III tamén tivo algúns problemas internos e externos, entre os que
destacan:
o Os problemas económicos herdados do seu pai e o seu avó. Estes problemas
levaron a firmar a paz con Inglaterra e unha tregua (a Tregua dos Doce Anos)
cos rebeldes holandeses das Provincias Unidas.
o A expulsión dos moriscos en 1609. Encomendouse ao Duque de Lerma a súa
expulsión, a cal tivo uns efectos demográficos e económicos desastrosos.
O reinado de Filipe IV (1621-1665)
Filipe IV tamén decidiu delegar moitos asuntos de estado ao seu propio valido, o Conde-Duque
de Olivares.
O obxectivo principal deste monarca foi manter a hexemonía española en Europa; para iso, era
necesario reformar a monarquía, para que todos os territorios contribuísen aos gastos e non
maioritariamente Castela. O proxecto que fixo o CondeDuque para acadalo chamouse “Gran
Memorial” (1624).
 Política Interior:
o Aumentáronse os impostos.
o Se tratou de recortar autonomía.
o O Conde-Duque elaborou un proxecto chamado “Unión de Armas” no que
tratáronse de repartir os gastos militares entre todos os reinos españois.
Estas medidas do Conde-Duque provocaron a sublevación de Cataluña e, co
tempo, problemas con Portugal que acabaron coa separación entre Portugal e
o resto de España en 1668.
 Política Exterior:
o A Guerra dos Trinta Años foi unha guerra europea librada principalmente en
Europa Central entre os anos 1618-48. – Ainda que inicialmente tratouse dun
conflicto relixioso entre católicos e protestantes, o motivo central da misma foi
a disputa entre as potencias europeas por conseguir unha situación de
equilibrio ou ben, no caso de outras, por conseguir unha situación de
hexemonía (en este caso a casa dos Habsburgo/Casa dos Austrias). –
Finalizaría coa firma da Paz de Westfalia (España perde a hexemonía europea
e recoñece a independencia das Provincias Unidas) e a Paz dos Pireneos.
O Reinado de Carlos II (1621-1700)
Debido a que o seu pai morre cando él tiña 4 anos, a súa nai, Mariana de Austria, gobernaría
como rexente ata a súa maioría de idade.
O maior problema do enfermizo Carlos II foi o da súa sucesión. O rei non podía ter fillos e as
distintas monarquías europeas se disputaban o reino español. Cando Carlos II falece en 1700,
prodúcese a Guerra de Sucesión, xa que, a pesares de que Carlos II elixira a Filipe de Anjou
(un Borbón) o seu sucesor, Francia tívose que enfrontar a Holanda, Inglaterra e Austria para
manter a súa sucesión, xa que éstas apoiaban a outro candidato ao trono, Carlos de Austria.
Finalmente Filipe de Anjou convertiríase en Filipe V, o primeiro Borbón no trono español.

4. METADE TEMA 2