1. Prof.Dr. Muhamed S.R. EL BUTI
REVELATA HYJNORE
MBI ÇËSHTJEN E NJERIUT DHE TË ARDHMËN E TIJ
(Shkëputur nga libri: “HYRJE NË TË KUPTUARIT E ESENCËS -
KUSH JAM? PËRSE? DHE PËR KU?” botuar nga Shoqata ILMIJE e BIM-it në
vitin 2003)
Ajo që na ka arritur me anë të njoftimit të besueshëm-revelatës, në lidhje me atë që ka të bëjë
me çështjen e njeriut dhe të ardhmen e tij, është njoftim që domosdoshmërisht duhet ta njohim.
Duhet gjithashtu të kuptojmë me plot bindje se revelata që na erdhi me këtë sqarim, është
shpallja e përgjithshme Hyjnore që i është zbritur të gjithë të dërguarve dhe profetëve pa ndonjë
dallim mes tyre. Pastaj u konfirmua e u përgjithësua në shpalljen e fundit që iu zbrit të fundit
nga të dërguarit, e ai është Muhamedi a.s.
Kjo shpallje thotë:
1. Njeriu është rob i Allahut, Ai gëzon shumë aftësi dhe cilësi fisnike, por ai nuk posedon gjë
prej tyre. Ai është personi që i vë në përdorim ato, por nuk është krijues i gjëje prej tyre. Si
rrjedhim ai është i nënshtruari ndaj ligjit të Allahut xh.sh. që caktoi: zhvillim nga dobësia, pastaj
shndërrim nga dobësia në forcë, e më pas kthim nga forca në dobësi dhe vdekje.
2. Njeriu është krijesa më e nderuar tek Allahu xh.sh., si në aspektin e llojit ashtu edhe të
qenies së tij. Allahu xh.sh. i dhuroi atij cilësi që nuk i janë dhuruar ndonjë krijese tjetër. Ndër më
të spikaturat prej tyre janë arsyeja dhe shkenca. Gjithashtu Allahu xh.sh., në dobi të tij, d.m.th.
interes të tij, nënshtroi të gjitha qeniet përreth. Disa prej të cilave i nënshtrohen në mënyrë të
mvetësishme dhe direkte, pa qenë e nevojshme që njeriu t’i bëjë gati për t’i futur në përdorim,
kurse ca të tjera i nënshtrohen përmes ndjekjes së mënyrës së arritjes deri te shfrytëzimi i tyre,
mënyra e drejtë e tyre është shkenca dhe orvatjet praktike që ajo kërkon.
3. Arsyeja e njeriut është pasqyrë e ekzistencës së Allahut xh.sh. Kështu që ajo duhet mbajtur
e pastër vazhdimisht, që ta pranojë dritën e kësaj ekzistence. Funkcionet e pjesshme të arsyes
sado që të shtohen e të bëhen të llojllojshme, të gjitha ato, njeriu duhet t’i udhëzojë për kryerjen
e misionit të madh; të qenurit, të paraqiturit e më të respektuarës mënyrë të ekzistencës së
Allahut xh.sh. E kjo është domethënja e fjalëve të Zotit:

2. “Nuk krijova xhinët dhe njerëzit për tjetër pos për të adhuruar.”(edh Dharijat:56)
4. Robëria e njeriut ndaj Allahut xh.sh. përbëhet nga dy anë: Realiteti i pashmangshëm të cilit
ai i nënshtrohet dhe i përshtatet pa dallim, besimtar qoftë ose jo, si dhe sjellja e zgjedhur me të
cilën karakterizohen ata që njohën Allahun dhe besuan në Të, iu nënshtruan pushtetit dhe
mësimeve të Tij. Dhe në këtë rast, ajo që kërkohet nga njeriu është që ta bëjë sjelljen e tij të
zgjedhur harmonike me realitetin e pashmangshëm. Në këtë mënyrë mishërohet në të sjellja e
robit dhe jo sjellja e sundimtarit, duke iu nënshtruar urdhëresave dhe ligjeve të Allahut xh.sh.
5. Urdhërat e mënyrës së të sjellurit nga Allahu i Lartësuar në thirrjen që iu bëhet robërve të
Tij, përmblidhen në ndërtimin e kësaj toke në sensin e saj civilizues dhe shoqëror të
përgjithshëm, mbështetur në bazat e drejtësisë, urtësisë dhe dashurisë. E këto tre kuptime janë
cilësitë më të spikatura të Krijuesit.
6. Sikur adoptimi me urdhërat e mënyrës së të sjellurit të ishte i varur nga bindja mendore
ndaj fakteve doktrinale, atëherë njeriut do t’i duhet të kishte bindje në faktet që vijojnë:
a) Allahu xh.sh. është Një në tërësinë e Tij dhe nuk ka partner në zoterimin e Tij. Ai është
Një në cilësitë e Tij dhe nuk i ngjason askush në ndonjërën nga cilësitë që ka. Ai është Një
në veprimet e Tij e rrjedhimisht askush nuk e përfaqëson Atë në ndikimin e çështjeve të
Tij; si p.sh. në krijim, dobi, dëm, ringjallje apo vdekje.
Kurse shkaqet të cilat i shohim, shkaktojnë ndodhjen e diçkaje tjetër, ato shkaqe nuk janë
tjetër veçse sipërfaqësore, d.m.th. Allahu u dha formë si të ishin vepruese, por vepruesi i
vërtetë është Allahu xh.sh. i cili është Krijues i vetëm i tërë shkaqeve dhe i asaj që
shkaktohet-pasojës.
b) Allahu xh.sh. nuk ka rival e as përngjasues. Ai është ndryshe nga çdo gjë që
imagjinohet, nuk lind dhe as që është lindur. Nuk është i kufizuar në një vend dhe as i
përfshirë në kohë. Nuk është as trup, as cilësi apo diçka që mund të përceptohet nga fuqia
mendore. Thënë shkurtimisht, Ai është saktësisht siç thotë për veten e Tij:
“Asnjë send nuk është si Ai..” (esh Shura:11)
c) Çdo gjë është krijuar vetëm nga Allahu xh.sh. Kjo domosdoshmërisht d.t.th. se
gjithçka, pos Tij, është e shpikur, pra e krijuar. E krijimi, domosdo ka fillim.
d) Çdo gjë është e përcaktuar nga Kada (determinizmi) dhe Kaderi (indeterminizmi) i
Allahut xh.sh. Me Kadanë kuptojmë dijen e Allahut për çdo gjë që do të ndodhë, kurse me
Kaderin, të ndodhurit e gjërave në përputhje-në varësi me dijen e Tij.
e) Nga ajo që nuk ka dyshim është se Allahu i Lartmadhërishëm do të shihet me sy, ditën e
kijametit, por kjo vetëm nga besimtarët që e përfunduan këtë jetë me të mira, pasi që vetë
Allahu xh.sh. u ka premtuar këtë robërve të Tij besimtarë, gjë kjo që nuk kërkon ndonjë
cilësi të veçantë apo kufizim në ndonjë anë. Allahu xh.sh. është në gjendje t’iu dhurojë
atyre një fuqi të të parit, që s’kërkon diç të këtillë, përmes së cilës do e shohim Atë pa
kufizime apo cilësi.
f) Vdekja nuk është nihilitet pas ekzistencës siç imagjinohet nga disa njerëz, por transferim
nga jeta e kësaj bote në një lloj tjetër jete e quajtur elberzehije, në të cilën shpirti mbetet i
pranishëm afër trupit që tashmë e ka ndarë. Pastaj, të vdekurit i bëhen ca pyetje prej dy

3. engjëjve, rreth mënyrës se si jetoi në tokë. Pastaj ai i nënshtrohet ose torturave ose
kënaqësive, sikurse e gjejmë në citatet Kur’anore dhe ndër shumë hadithe të të dërguarit
që për nga kuptimi janë në standartin e tevaturit.*
g) Të ringjallurit e trupave me shpirtrat e tyre pas vdekjes është fakt i padyshimt sipas
shumë ajeteve nga Kur’ani i shenjtë, le të njoftohemi me fjalët e Zotit :
“Ata që nuk besuan, menduan se nuk do të ringjallen. Thuaj: Pasha Zotin tim,
gjithsesi do të ringjalleni..” (et Tegabun:7)
h) Ngjarjet e ditës së gjykimit janë të shumta dhe të tmerrshme. Rreth një e treta e
Kur’anit i përshkruan ato dhe shpjegon rëndësinë e tyre. Nga më të rëndësishmet ngjarje
janë:
- Dhënja llogari: Është e sigurt që Allahu xh.sh. do kërkojë llogari prej të gjithë
njerëzve përnjëherë. Dhënja llogari është e bazuar në drejtësi të plotë, kështu që
askush nuk do dëshmojë për ndonjë ngarkesë apo mëkat të tjetrit. Secili do të jet
bartës vetëm i rezultateve të punës së tij dhe të askujt tjetër. Origjina për këtë janë
fjalët e Allahut xh.sh.: “Secilit njeri ia kemi ngjeshur në qafë fluturaken (atë që
vepruan) e tij, e ditën e gjykimit, ne do t’ia shfaqim atij libër të hapur.” (el
Isra:13)
D.m.th, nuk do t’i ngarkohet asnjë njeriu fatkeqësia e tjetrit, pasi ajo ka zanafillën dhe
pronarin e saj. E vetëm ai do mbartë rezultatet dhe efektet. Lidhur me këtë Allahu
xh.sh. thotë: “Dhe asnjë mëkatar nuk do të bartë mëkatin e tjetrit, po edhe nëse
të ngarkuarit me mëkate thërrasin që t’u barten, ajo asgjë nuk do t’i bartet atij,
edhe nëse (ai që thirret) është i afërt i tij.. ” (Fatir:18)
Dhe gjithashtu: “Sot secili njeri shpërblehet me atë që ka vepruar. Sot nuk ka
padrejtësi, Allahu llogarit shpejt.”(Gafir:17)
- Peshorja: Bazat e kësaj janë fjalëtë e Allahut: “Ditën e gjykimit do të vëmë
peshoja të drejta, e askujt asgjë nuk i bëhet e padrejtë, edhe nëse ajo (vepra)
është sa peshoja e një kokrre të melit, atë do ta sjellim. Mjafton që Ne jemi
llogaritës.”(el Enbija:47)
Dhe nuk e di askush karakteristikën dhe madhësinë e kësaj peshoreje, pos Allahut
xh.sh. E kështu do vendosen në të, të mirat e të këqiat tashmë të materializuara dhe
cilësuara me peshërëndesën përkatëse.
- Shtegu (Ura): Një nga argumentet që na njeh me këtë është ajo që Allahu i
Lartmadhërishëm thotë: “Po të donim, Ne do t’ua verbonim sytë e tyre, e ata do ta
mësynin rrugën, po si do të shihnin? ”(Jasinë:66)
I Dërguari i Allahut xh.sh. gjithashtu thotë: “Pastaj sillet ura që është varur mbi
gryken e xhehenemit.”
Kështu, njerëzit që të gjithë do të paraqiten-rreshtohen mbi këtë urë dhe detyrohen për
ecje-marshim mbi të. Dhe prej tyre disa të cilëve u zgjerohet ura nën këmbë në ecje e
sipër, dhe iu jepet fuqi e madhe në shpejtësinë dhe kalimin mbi të. Ka të tjerë, të cilëve
iu ngushtohet rruga para syve dhe poshtë këmbëve të tyre, aq sa do të bëhet më e
hollë se fija e flokut sikurse i Dërguari tregon (në bazë të një hadithi të vërtetë) se
shumë prej tyre bien nga e majta ose e djathta, kurse të tjerët ia dalin mbanë të arrijnë
në xhenet.

4. i. Si përfundim, një prej dyve është fati i njeriut: ose lumturi e përhershme e trupit dhe
shpirtit, që Allahu xh.sh. e përshkruan kur thotë:
“Atyre u shërbejnë me enë e gastare nga ari, aty do të kenë ç’u dëshiron shpirti dhe
ç’u kënaqet syri. Ju do të jeni aty përgjithmonë.” (ez Zuhruf:71)
Ose një botë me tortura dhe dhimbje të mëdha të trupit dhe shpirtit që Allahu e
përshkruan:
“E të majtit, ç’është puna e të majtëve? Janë në vapë të zjarrit e në ujë të valë. Dhe
në errësirë nga tymi. As e freskët e as e këndshme.” (el Vakia:41-44)
j. Afrimi i ditës së gjykimit ka shumëlloj shenjash dhe paraqitjesh. Ndër më të
rëndësishmet është zbritja e Isas a.s. i cili nuk është vrarë dhe as që ka
vdekur. Kjo në përputhshmëri me atë që vërteton sqarimi Hyjnor në Kur’an më shumë se
një herë. Allahu xh.sh. atë e ngriti prej atyre që u përpoqën ta vrasin. Pastaj Ai bëri njërin
prej tyre shembëlltyrë ekzakte të Isaut. I Lartmadhërishmi bëri zbritjen dhe shfaqjen e
Isaut a.s. shenjë nga shenjat e afrimit të momentit, sikurse e bëri shfaqjen e tij përforcim të
njësisë së fesë dhe njësisë së Allahut xh.sh. ai do të gjykojë me Kur’an dhe sunnetin e
Muhamedit a.s. dhe atëbotë të gjitha sektet do të grumbullohen në të vërtetën.**
Pastaj atë e vdes Allahu në përshtatje me vendimin e tij të padiskutueshëm:
“Ti do të vdesish, e edhe ata do të vdesin.” (ez Zumer:30)
= = =
Feja e vërtetë që Allahu ua ka detyruar robërve të tij, përbëhet nga imani-besimi, islami-
dorëzimi me përulje dhe ihlasi-mirëdashja.
Besimi ka thelb arsyen në sigurinë shpirtërore. Ai është i përfaqësuar nga bindja në Allahun
xh.sh., në engjujt e Tij, në librat e Tij, në të dërguarit e Tij, në botën e ardhshme dhe në Kaderin-
qoftë i mirë ose jo.
Ndërsa pozita dhe të manifestuarit e islamit është pjesa e jashtme e qenies njerëzore, që
përfaqësohet me të deklaruarit e dëshmisë se ska Zot tjetër pos Allahut xh.sh. dhe se Muhamedi
a.s. është i dërguari i Tij, të zbatuarit dhe të dorëzuarit vendosshmërisht në faljen e namazit,
dhënjen e zekatit, agjërimin në muajin e ramazanit si dhe vajtjen në haxh (nëse është brenda
mundësive materiale dhe fizike të njeriut).
Islami i posedon ndikimet e veta në mënyrë të pavarur dhe të shkëputur nga besimi, por kjo
vetëm në jetën e kësaj bote. Kështu që, çdo musliman trajtohet si musliman dhe besimtar në këtë
botë pa ndonjë ndarje mes tij dhe të tjerve. Ndërkohë që edhe islami edhe besimi janë
korrelative të bashkëlidhur kur bëhet fjalë për llogarinë që Allahu xh.sh. do t’ia bëjë robërve të
Tij ditën e gjykimit. Domethënë, në ditën e gjykimit asnjë musliman pa besim në zemër nuk do
të shpëtojë siç s’do të shpëtojë asnjë besimtar nëse nuk i është nënshtruar konditave të islamit,
ose nëse ai nuk e ka deklaruar dëshminë e islamit nga kryeneqësia dhe mendjemadhësia. Ama
nëse mosshprehja e nënshtrimit të tij ka ndodhur nga frika e diçkaje që e ka kërcënuar atë, apo
për ndonjë arsye tjetër që nuk ka të bëjë me kryeneqësinë dhe mendjemadhësinë, atëherë ai nuk
përjashtohet nga besimtarët musliman dhe Allahu xh.sh. ia fal atij këtë, ngaqë zemra e tij ka
qenë e mbushur me besim.
Ihsani sipas asaj që i Dërguari a.s. tha për të është: “Të adhuruarit e Allahut, si të ishte duke
e parë Atë, se edhe pse ti nuk e sheh, të sheh Ai ty.”***
Nuk ka dyshim se kjo gjendje është një shkallë e ngritjes së njeriut mbi bazat e besimit dhe
islamit. Në këtë rast bindja e tij mendore i kapërcen ndjenjat dhe përhapet kudo në katrorin e
shpirtit të tij. Pastaj ndeshet me komponentët e universit dhe të shikuarit e tij në ta që më parë e
privonte në të krijuarit e Allahut të Lartësuar, tash i bëhet përkujtues i Tij. E kështu, ai nuk

5. vëren tjetër gjë nga paraqitjet e llojllojshme të krijesave të ndryshme, pos asaj që manifeston
cilësitë e Allahut të Lartësuar dhe argumentet e njësisë së Tij.
Pastaj kur ky njeri fillon lutjet e tij, as konceptet e jetes reale as edhe shfaqjet e çfarëdolloj
krijese, si as mundnin të krijonin perde mes tij dhe Allahut xh.sh., sepse këto nuk i shtojnë tjetër
pos përkujtimit të Allahut xh.sh. vëmendjen ndaj cilësive dhe Hyjnisë së Tij. Prandaj ai ka
mundësi të adhurojë Allahun si të ishte duke e parë Atë.
Mënyra e arritjes në këtë shkallë është të pastruarit e shpirtit duke përkujtuar vazhdimisht
Allahun xh.sh., duke iu frikësuar Atij dhe duke e luftuar epshin për t’u liruar nga tekat e tij, e
duke e pastruar atë për të mos u lidhur pas kësaj jete. Kjo sjellje është e rekomandueshme dhe e
shpërblyer për aq kohë sa mjetet e realizimit të saj janë në pajtim me të caktuarat nga ligjet e
fesë.
Është e rëndësishme të dimë se besimi nuk arrinë, nuk plotëson as mirëmbajtjen, as mbrojtjen
përveçse me një imunitet të ihsanit. Njeriu që injoron përpjekjet për të arritur këtë gradë, nuk ka
besim në besimin e tij mendor me të cilin mund t’i kundërvihet joshjes nga epshet, tekat dhe
zhytjeve në dëfrime e harresa.
= = =
Pasi që argumentet e Allahut na njohën me këto fakte, pasi që na binden përforcuan ndjenjat
tona për to, vjen radha e detyrimeve të mënyrës së të sjellurit dhe ligjeve fetare që na ka
adresuar i Lartmadhërishmi, duke na i urdhëruar, këshilluar, ndaluar apo duke na tërhequr
vëmendjen për to.
Ne, s’do t’i paraqesim tani ato ligje, llojet, rëndësinë e tyre e as nuk do ju njohim me to në
detaje, meqë për këtë do të ketë raste të tjera me të favorshme.
Por do të donim t’ju tërhiqnim vëmendjen këtu ndaj marrëdhënies korrelative mes këtyre
fakteve doktrinale prej të cilave njeriu duhet të nxjerrë mësime dhe ligjeve juridike, të cilave
njeriu duhet t’i përmbahet me vendosshmëri.
E ne, nuk kemi dyshim se urtia e lartë, në fenë që Allahu xh.sh. obligoi për robërit e Tij,
është që njeriu duhet të zgjedhë me kujdes më të vlefshme të sjelljes së tij me njerinë, jetën dhe
tërë komponentet. Pastaj ai e konsideron atë rrugë si një ligj që duhet zbatuar dhe si një drejtim
udhëzues. Kjo është garanci për lumturinë individuale të njeriut dhe formimin e një shoqërie të
pacenuar njerëzore.
Dhe vërtet, kjo është urtësia e madhe prej fesë.
Por si mund t’i nënshtrohet njeriu këtyre mësimeve dhe t’i kryej ato me bindje duke iu
përmbajtur atyre nëse nuk e njeh burimin e tyre, nëse nuk beson në këtë burim, së pari në
shkencën e Tij e së dyti në urtësinë dhe mëshirën e Tij?
Pikërisht për këtë, është patjetër që feja të rivendosë ekzistencën e vet në thelbin e qenies së
njeriut mbi bazat e akides-besimit që përfshin njohurinë rreth Hyjnisë së Allahut e Njësisë së Tij,
pastaj njohurinë rreth të qenurit rob ndaj këtij Allahu. Së fundi duhet bindja e tij në mënyrë
kategorike që ai vet do të jetë para Allahut, Krijuesit të tij në ditën e dhënies llogari, për t’u
gjykuar dhe shpaguar për çdo të mirë e të keqe që ai bëri në këtë jetë.
Njeriu mëson këto të vërteta dhe bindet prej tyre arsyeja e tij, gjenë qetësinë e brendshme,
atëherë ai është i aftë t’i pranojë tërë direktivat e mënyrës së të sjellurit që Allahu ia ka drejtuar
atij.
Për këtë arsye do t’i pranojë ato, duke qenë i bindur se në to ka vetëm të mira, pavarësisht
nëse ato janë ose jo të qarta për të. Se ai di që Zoti i tij është i Urtë dhe se ligji i Tij nuk e
devijon nga drejtimi i drejtë dhe rruga e pacenuar. Ai di gjithashtu që Allahu xh.sh. është i
Madhërishëm me të dhe nuk e urdhëron pos për të mirë sado që i është e rëndë, dhe as që e
ndalon pos nga e liga sado që mund të jet e dëshiruar për të dhe epshet - tekat e tij.

6. Krahas kësaj, kjo akide- besimi që është burim besimi në ligjet juridike dhe baza e garancës
në to, i shfaqen epidemi dhe faktorë që e dobësojnë atë, e për rrjedhim i kthehet autoriteti në
sentimentalizma, edhe në rast se nuk depërton nëpër të dyshimi në mendje. Pjesa më e madhe e
këtyre epidemive paraqiten në mrrekullitë dhe harresat tokësore që nëse thellojnë rrënjët në
sentimentat dhe ndjenjat e izolojnë njeriun nga zotërimi i këtyre opinioneve. Kështu nuk kthehet
më bashkëveprimi me dashamirësinë e tij dhe emocionet e tij por kthehet gjendja e cila e bën të
mbyllur kabinave të vetëdijes së tij.
E nga urtësia e Allahut xh.sh. është se Ai i caktoi njeriut një drejtim-udhëzim nga adhurimet,
si: namazi, agjërimi, haxhi, zikri . . të cilat ia obligoi sipas një metode të drejtë, efikase, pa
ekzagjërime e pa neglizhenca për të qenë ato ushqim për bazat e atyre opinioneve, madje për të
qenë fortesë për stuhitë e joshjeve. Sado që të zhytet njeriu musliman në jetën e kësaj bote apo
në çështjet e saj, ose sado që të ekspozohet ndaj tundimeve të saj, ngase në lidhjen e tij që
ekziston mes adhurimit dhe përqëndrueshmërisë, trungun e besimit të tij e bën besëtor, gjithnjë e
më të fortë e më të thellë.
Kjo është urtësia Hyjnore në obligimet me adhurime.
Vërtetë që kjo është mbrojtëse e besimit.
Akidja me rolin e saj është bazë e pashmangshme për të shtuar sigurinë e robit në ligjet,
imperative apo ndaluese, të Zotit të tij, që lidhen me tërë, udhëkryqet e jetës dhe komponentet e
saj si familja, shoqëria, pushteti, financa, krimet, sanksionet, marrëdhënjet ndërkombetare..etj.
Më kujtohet që një grup perëndimorësh të kombësive të ndryshme që ishin bërë muslimanë
kohëve të fundit, më vizituan para disa vitesh. Përgjatë bisedës njeri prej tyre më pyeti se:
“Përse islami nuk ia jep gruas të drejtën për kryesinë e shtetit?”
Më kujtohet që shpreha tërë argumentet që pohojnë se psikika e gruas, natyra e saj organike
dhe rrethanat e saj shoqërore ia pengojnë harmoninë e të kryerit në mënyrë shembullore
funksionet drejtuese të shtetit, në shoqërinë islame.
Kur mendova se tashmë e binda me ata argumente objektive ose neutrale, ma priti së thëni:
Jamë në gjendje të debatoj për të gjitha argumentet që përmende, por unë njëkohësisht jam i
bindur që kur i Dërguari Muhamed a.s. deklaroi se i është ndaluar gruas një funksion i tillë, nuk
ishte opinioni i tij, por ishte një shpallje nga Allahu xh.sh., që ua njoftoi njerëzve. Kur kam
besim në urtësinë dhe drejtësinë e Allahut, jam në bindje, pavarësisht nga çfarëdo argumenti, se
kjo është e vërteta dhe e drejta.
U duk qartë se argumenti i shkurtër ne të cilin ai u mbështet ishte shumë më i fortë se sa
filozofimi im i gjatë për të cilin kujtova se bëra mirë që shfaqa.
Ja dhe një shembull tjetër që shton qartshmëri në këtë të vërtetë:
Kur i zbriti ajeti Kur’anor të Dërguarit të Allahut mbi ndalimin e alkoolit, ai urdhëroi një nga
sahabet-shokët e tij që të shkojnë dhe t’ia kumtojnë njerëzve. Kushdo që e dëgjoi këtë ajet iu
afrua shtamave-qypave të mbushur me alkool që kishte dhe i theu ato, edhe pse për shkak të
lidhjes së thellë me të, ata i ruanin e zbukuronin siç ruanin e zbukuronin thesët e grurit.
Ngjau kjo, ndërkohë që disa njerëz pinin. Ata menjëherë flakën alkoolin, thyen gotat e tyre
dhe me zëra të lartë thirrën: “Bindje Ty o Allah! O Zot! Tashmë i dhamë fund.”
Kjo atëherë, ndërkohë që Amerika më 1933 e provoi veten në këtë, duke deklaruar për
ndalimin e alkoolit, dhe këtë e bëri me një bindje të brendshme të plotë. Mirëpo nuk kaloi shumë
e hoqi dorë nga caku. U largua nga bota e të ndaluarës dhe u kthye si më parë. Duke ditur se
njerëzit në Amerikë ishin shumë më tepër në dijeni për dëmet dhe sëmundjet që shkakton alkooli
se sa arabët kur iu zbrit ajeti!.. Sa çuditshëm ky ndryshim?
Pra ndryshimi ekziston në atë që arabët pranuan argumentin ndalues në bazë të asaj që ai
ishte urdhër nga Allahu i Lartmadhërishëm të cilit ia hapen zemrat së madhëruari, dashuruari
dhe tek i cili kishin bindje absolute se Ai nuk urdhëron pos për të mirë dhe nuk ndalon pos nga e
keqja. Bindje këto të cilat zhdukën dhe dëshirat e tyre.

7. Kurse amerikanët dolën me flamurin e ndalimit të alkoolit, në bazë të mendjes së tyre,
ndërkohë që edhe heqja dorë nga vazhdimi i zbatimit të ligjit, ndodhi po në bazë të mendjes.
‫ث‬shtë nga punët e njohura që nëse bindjet mendore ndeshen me dëshira, epshe, tundime, atëherë
gjithnjë fitorja do të jetë e dëshirave, tekave e jo e vendimeve mendore.
Konkluzionet në të cilat arrijmë dhe besojmë në to pas kësaj, është se besimi që zbriti me
revelatën Hyjnore te njeriu mbi të vërtetën e universit, jetës dhe lidhjes së njeriut me Zotin, që
nuk ka rival, dhe të ardhmen e tij pas kësaj jete, nuk e shtyn pronarin e atij besimi (besimtarin)
në sjelljen e duhur pos nëse ai është vendosur në bindje mendore dhe është dhënë me plot
ndjenja dhe shpirtë.
Besimi në Zot pa dashuri për Të ose frikë ndaj Tij, s’e gjallëron pronarin e vet e as s’e
përgatit-aftësinë për ndonjë sakrificë apo përkujdesje në rrugën e besimit të tij.
Kjo ngaqë njeriu është më shumë i ndikuar dhe i udhëzuar nga emocionet e zemrës së tij sesa
nga bindja mendore.
Shumë njerëz sakrifikojnë çdo gjë në emër të asaj që duan ose si një masë paraprake ndaj asaj
që i frikësohen. Por shumë pak janë ata që sakrifikojnë në emër të asaj që dijnë.
A nuk shihni kudo në perëndim një numër të madh njerëzish mendjet e të cilëve janë mbushur
me bindje për ekzistencën e Allahut. Shkruajnë përmbledhje-kapituj ku njoftojnë për këtë besim,
por nëse vëreni sjelljen e ndonjërit prej tyre, e shihni që është i tërhequr nga frymëzimet e
instiktit dhe epshit të tij pa dhënë vlerë apo llogari për këtë besim?
A nuk shihni madje që edhe bota islame është plot me muslimanë të këtij lloji? Janë të bindur
në islam dhe e mbrojnë atë me një racionalitet të rallë. Por njëkohësisht ata nuk janë të gjithë të
tërhequr nga epshet dhe dëshirat e tyre që ia kanë vënë zemrat nën kontrol. Sado që ato epshe
bien në kundërshtim me kërkesat e atij besimi.
* * *
Pra ne doemos të kthehemi të rivendosim që besimi i plotë në Allahun xh.sh. nuk mund t’i
plotësoj punët e tij të dëshiruara në qenien njerëzore, pos nëse ngulit bindjen në arsyen dhe nëse
nga brenda dominon zemrën. Nëse shkenca është mënyra për të ngulitur të tillë bindje në arsye,
mjetet e të përhapurit të saj si emocion apo ndjenjë, janë ato të praktikimit të saktë të
adhurimeve, vazhdueshmërisë në të kujtuarit e Allahut xh.sh. dhe njohja e cilësive të Tij. Kjo
ishte ajo që pasuron zemrën me pasuri për Allahun xh.sh. me frikë prej Tij dhe adhurim për Të.
Kështu pronari i një zemre të tillë zbaton urdhërat dhe obligimet e Allahut me vullnet dhe
nënshtrim të plotë.
Si rrjedhim, dashuria e zemrës do të korrespondoj me bindjen mendore.
Ky ishte boshllëku i parë që duhej të mbyllej, me qëllim që të ofroja lidhje të gjalla mes
besimtarit teorik dhe sjelljes praktike qoftë në fushat e botës islamike apo me ato të shoqërive
perëndimore.
Ky me sa duket është i pari dhe i fundit problem që ka nevojë për t’u zgjidhur. Le ta gjejmë
zgjidhjen në kapitullin që vijon.
-----------------------------------------
*Hadithe tevatur janë ato hadithe të cilat transmetohen nga shumë transmetues, me çka pamundësohet
gënjimi në transmetim. Sh.i përkthyesit.
** Shfaqja e tij nuk kundërshton atë se Muhamedi a.s. është i Dërguari i fundit, meqë shpallja për të do të jet
ndërprerë, andaj paraqitja e tij nuk do të jet si i dërguar por si njeri i zakonshëm.
***Transmetoi Muslimi dhe Tirmidhiu në librin el Iman, Ebi Davudi në librin es Sunne dhe En Nesaiu në
librin el Iman.

8. Nga arabishtja
H.Afrim ef.Tahiri