Useful for class 8

1. पृथ् वीचे अंत रं ग

2. पृथ्वीच्या अंतरं गाबद्दल मानवाच्या मनात कु तूहल आहे
पृथ्वीच्या पृष्ठभागापासून कें द्रापयर्यंत पदाथार्यंच्या गुणधर्मार्मात फरक आढळतो.

3. त्यानुसार पृथ्वीच्या अंतरं गाचे भूकवच, प्रावरण, व गाभा तीन भाग
मानले जातात .

4. १.भूकवच (िशिलावरण) - सर्वार्वांत बाहेरचा थर खडकांनी तयार झालेला
असर्तो. त्याला भूकवच म्हणतात. भूकवचाची जाडी सर्वर्वत्र नसर्ते. ती
भूखंडाखाली ४० िक.मी. सर्ागरतळाखाली ८ िक.मी. आढळते.
भूकवचाची सर्रासर्री जाडी 30 िक.मी. आहे. भूकवचाचे दोन भाग
के ले जातात.

5. अ) िसर्याल -िसर्िलका व अॅॅल्युमिमिनअम या पदाथार्वांच्या अिधिक्यामुमळे या थराला
िसर्याल म्हणतात. ही मुमलद्रव्ये वजनाने हलकी असर्तात. म्हणून वरच्या
भागात आढळतात. याची सर्रासर्री जाडी 29 िक.मी. आहे.

6. ब) िसर्मा - िसर्याल खाली असर्लेल्या थरासर् िसर्मा म्हणतात.
िसर्िलका व मॅग्नेिशियम या घटकद्रव्यांच्या प्रभावामुमळे याला िसर्मा नाव पडले.
हा िसर्यालपेक्षा वजनाने जड असर्तो.
याची जाडी १३ िक.मी. व सर्ागरतळाखाली ३ते ५ िक.मी. आहे.

7. २. प्रावरण - भूकवचाखालील थरास प्रावरण म्हणतात याची जाडी
सुमारे २८७० िक.मी. आहे. प्रावरण लोह – मॅग्नेिशिअम यांच्या
संयुगाने तयार झाले. प्रावरणात लाव्हारसाची िनमीती आहे.

8. ३. गाभा - गाभा हा प्रावरणाच्याखाली पृथ्वीच्या कें द्रभागी आहे.
त्याची जाडी ३४७१. िक.मी. आहे. पृथ्वीचा गाभा िनके ल व लोह या
घटकद्रव्यांचा बनलेला आहे. गाभ्याचे बाह्यगाभा व अंतगार्गाभा असे
दोन भाग पडतात.

9. पृथ् वीच्या पृष्ठ ापासून कें द्रापयर्यंत होत जाणारे
बदल १)
पृथ्वी कें द्राकडे जाताना तापमानात ३२ मीटरला १० वाढ होते.
कें द्राजवळ तापमान ५०००० ल आढळते.
२) पृथ्वीच्या कें द्राकडे जाताना पदाथार्यंची घनता वाढत जाते.
३) भूकंपाच्या प्राथिमक लहरी अंतगर्गात भागातून प्रवास करतात. दुæयम
लहरी द्रवरुप गाभ्यातून प्रवास करु शिकत नाही.
४) पृथ्वीच्या अंतरं गातील थरांमधील तापमान, घनता, पदाथार्यंचे द्रव व
घनस्वरुप यातील फरक यामुळे पृथ्वीचे अंतरं ग अिस्थर स्वरुाापाचे
आहे हे लक्षात येते.

10. पृथ् वीच्या पृष्ठ ापासून कें द्रापयर्यंत होत जाणारे
बदल १)
पृथ्वी कें द्राकडे जाताना तापमानात ३२ मीटरला १० वाढ होते.
कें द्राजवळ तापमान ५०००० ल आढळते.
२) पृथ्वीच्या कें द्राकडे जाताना पदाथार्यंची घनता वाढत जाते.
३) भूकंपाच्या प्राथिमक लहरी अंतगतर्गत भागतातून प्रवास करतात. दुæयम
लहरी द्रवरुप गताभ्यातून प्रवास करु शकत नाही.
४) पृथ्वीच्या अंतरं गतातील थरांमधील तापमान, घनता, पदाथार्यंचे द्रव व
घनस्वरुप यातील फरक यामुळे पृथ्वीचे अंतरं गत अिस्थर स्वरुाापाचे
आहे हे लक्षात येते.