2. प्राणी , वनस्पती आणिण सूक्ष्मजीव हे सवर्व सजीव आणहेत.

3. सवर्व सजीवांमध्ये
पोषण,वाढ,श्वसन,अभिभिसरण,उत्सजर्वन,पुनरुत्पादन
इ.जीवनियाक्रिया आणढळतात.
Circulation, growth, excretion, reproduction

4. सवर्व सजीवांमध्ये िनरिनराळ्या अभवयव संस्था आणिण अभवयव
या प्रियाक्रिया घडवून आणणतात.

5. सजीवांचे अभवयव अभितसूक्ष्म पेशींपासून बनलेले अभसतात.

6. सर्व र्व प्रथम रॉबर्ट र्व हुक नाव ाच्या शास्त्रज्ञाने इ.सर्.१६६५ मध्ये
मधमाशांच्या पोळ्यातील कप्प्यांप्रमाणे िदिसर्णा-या पेशी
सर्ूक्ष्मदिशर्वकाच्या मदितीने पिहिल्या. त्या लाकडी बर्ुचाच्या
पातळ कापातल्या पेशी हिोत्या.

7. प्राणी, व नस्पती आणिण सर्ूक्ष्मजीव यांच्या पेशींमध्ये काहिी
सर्ाम्य तर काहिी फरक आणढळतात.

8. पेशीतील घट कांना पेशीची अंगके म्हिणतात.

9. पेशीची अंगके – पेशीपट ल, पेशीिभित्तित्तिका, पेशीरसर्,
मायट ोकाँड्रीया, गोल्जीिपड, रायबर्ोसर्ोम्सर्, लायसर्ोसर्ाम्सर्,
लव के, केंद्रक, िरिक्तिका.
Cell organelles, cell membrane cell wall cytoplasm ribosome plastids
Nucleus vacuole

10. अंगक रचना कायर्व
पेशीपट ल बर्ाह्यआणव रण, अत्यंत
पातळ, लव िचक
पापुद्रा
आणतील भित्तागाचे
सर्ंरक्षण पेशीत
येणा-या व जाणा-या
पदिाथार्थांव र िनयंत्रण
पेशीचा आणकार
िनिश्चित ठेव णे

11. अंगक रचना कायर
पेशिशिभिभित्तित्तिका सेशल्युलोजपासून
बनलेशली
पेशशिभीला भित्तक्कमपणा
देशणेश आतील घटकांचेश
संरक्षण

12. अंगक रचना कायर
केंद्रक बहुधा गोलाकार
(बहुतेशक वेशळा) ड
ीी.एन.ए पासून
बनलेशल्या गुणसूत्रांना
सामावतात.
पेशशिभीच्या कायारवर
िनयंत्रण
पेशशिभीिवभित्ताजनात
सहभित्ताग

13. अंगक रचना कायर
पेशशिभीरस अधरप्रवाही पेशशिभीतील अंगकांना
सामावून घेशणेश त्यांच्या
हालचालीचेश माध्यम

14. अंगक रचना कायर
मायटोकाँड्रीया वेशगवेशगळा आकार
दुहेशरी िभित्तित्तिका,
आतील िभित्तित्तिकेशला
घड्या
पेशशिभीतील अन्नापासून
उर्जार िनिमती पेशशिभीचेश
उर्जार केंद्र

15. अंगक रचना कायर
गोल्जीिपड चपटेश पटल असणा-या
िपशिभव्या
पेशशिभीतील िवकर
साठविवणेश

16. अंगक रचना कायर
िरिकाक्तिका पोकळी उत्सर्जिजित पदाथ,र,
िकाविविकाविवध स्त्राविव सर्जाठविवणे

17. प्राणी पेशी विवनस्पती पेशी
पेशीपटलाभोविवती आविवरण नसर्जते पेशीिकाभिकात्तिकेचे आविवरण
पेशीपटलाभोविवती असर्जते.
िरिकाक्तिका कमी विव लहान िरिकाक्तिका मोठ्या विव जिास्त
हिरत द्रव्य नसर्जते हिरतद्रव्य असर्जते

18. मोठे प्राणी, विवनस्पती अनेक पेशींपासर्जून बनलेले असर्जतात तर
काही सर्जूक्ष्मजिीविव एकपेशीय असर्जतात उदा.आिदजिीविव,
जिीविवाणू, िकाविवषाणू इ.

19. काही सर्जूक्ष्मजिीविव उपयोगी तर काही उपद्रविवी असर्जतात.
िकाविवषाणू – सर्जाधी रचना. भोविवती प्रिकाथ,नांचे आविवरण .
त्यात डीएनए विव आरएनएिकाविविकाविवध रोगांना कारणीभूत
उदा. कािकाविवळ, सर्जदी इ.