Op de InBeeld bijeenkomst "Bestuurlijke Betrokkenheid" van het expertisecentrum Veilige Publieke Taak gingen 4 sprekers in hoe welke rol de bestuurder kan innemen in het succesvol agenderen, implementeren en op de agenda houden van een aanpak tegen agressie en geweld. De uitkomsten van het onderzoek Bestuur in Actie van de Universiteit Utrecht vormde het startpunt van deze discussie en werd gespiegeld door voorbeelden uit de praktijk van Gemeente Stadskanaal, Ziekenhuisgroep Twente en RET. Via deze presentatie ging Mirko Noordergraaf van Universiteit Utrecht in op de belangrijkste uitkomsten en aanbevelingen uit het onderzoek "Bestuur in Actie" over bestuurlijk samenspel voor veilige publieke taak.

1. 1
Bestuur in actie
Handelen en niet-handelen van gemeentelijke bestuurders en
managers bij agressie en geweld tegen werknemers met een
publieke taak
i.o.v. Ministerie van BZK / expertisecentrum VPT
30 september 2014
Prof.dr Mirko Noordegraaf, Nils Burger MSc, dr Martijn van der
Meulen, dr Annelieke Drogendijk, drs Josee Netten, David Stolwijk

2. 2
Presentatie in twee delen
1. Onderzoek
Hoe gaan bestuurders en het hoger management in
gemeenten om met agressie en geweld tegen hun
medewerkers en hoe kan het al dan niet handelen van
deze gemeentelijke bestuurders en managers worden
begrepen?
2. Interventies agressiehantering
Vier interventies, waaronder het Simulatiespel, om het
vermogen tot agressiehantering te versterken.

3. 3
Aanleiding en doelstelling
Aanleiding
•Agressie en geweld hardnekkig probleem
•Belangrijke rol bestuurders en managers
•‘Bestuurlijke berusting’?
Doel
Beschrijven en begrijpen hoe bestuurders en managers in
gemeenten al dan niet handelen bij agressie en geweld
tegen hun medewerkers

4. 4
Definitie(s)
“Het (bewust) al dan niet handelen van bestuurders en
hoger management naar aanleiding van (a) potentiele,
(b) dreigende, of (c) reele (reeksen van) incidenten van
agressie en geweld tegen werknemers met een publieke
taak.”
“Incidentendynamiek” (incidenten, reeksen)
Dienstverleners, hulpverleners, handhavers

5. 5
Methoden
• Kwalitatief onderzoek
• Literatuur; verkennende gesprekken
• Casusselectie:
• Breda, Meppel en Utrecht
• Werk en inkomen, bouw en wonen, en parkeren
• 37 semi-gestructureerde interviews
• Generalisatie? (patronen, principes; diversiteit in beeld)

6. 6
Drie kernboodschappen
1. Vormen van handelen / niet- handelen
2. Drie ‘frames’
3. Gevolgen van het (niet-)handelen

7. 7
1. Handelen/niet-handelen
1. Beleid ontwikkelen, implementeren en evalueren (incl.
bijv. agressieprotocol)
2. Reageren op ernstige incidenten (intern, extern, na
‘opschaling’)
3. Agenderen en op de agenda houden
4. Indirect handelen (goede voorbeeld, dienstverlening,
OOV)
• Bewust niet handelen
• Onbewust niet handelen

8. 8
2. Framing
1. Arbo-technisch/bedrijfsvoeringsvraagstuk
2. Moreel vraagstuk
3. Politiek-bestuurlijk vraagstuk

9. 9
3. Gevolgen
1. Steun en erkenning (verwerking)
2. Beeldvorming over agressie en geweld (intern en extern)
3. Integriteit (grijs gebied)
4. Implementatie en naleving beleid

10. 10
Aanbevelingen

11. 11
Voortbouwen op het onderzoek:
Interventies agressiehantering
Persoonlijk
Advies
Interventie 2
Zelftest
Persoonlijke
Agressiehantering
Interventie 3
E-learning
Interventie 4
VPT Agressie
App
Interventie 1
Simulatie
Professioneel
Samenspel

12. 12
Simulatiespel
Doel: Versterken samenspel door inzicht in eigen rol, in die van
anderen en door verwachtingen te expliciteren.
Rollenspel
• bestuurder en/of hoger management, directe
leidinggevenden, professionals op de werkvloer en de
agressiecoördinator
• 3 uur, 12 tot 20 deelnemers
• herkenbare casus staat centraal
Pilot: NS en Nieuw Amstelrade
Breed gebruik: zomer 2015