EY barometer van de belgische attractiveness part 1 2013

Barometer van de Belgische Attractiviteit 2013
deel 1 – perceptie-resultaten

Belgium’s back ?
Investeerders aan het woord

De “PERCEPTIE” van België op C-niveau

Ernst & Young Barometer van de Belgische
Attractiviteit: 10e editie
2004 2005 2006 2007 2008

2009 2010 2011 2012

Barometer van de Belgische Attractiviteit – Pag 2
Perceptie-onderzoek - deel 1 – maart 2013

Inhoud

► Doel van de barometer
► Methodologie
► Meest relevante bevindingen (korte samenvatting)
► Gedetailleerde analyse & resultaten (CSA)
► Grafieken & statistieken
► Tendenzen inzake perceptie
► Belangrijkste aanbevelingen
► Volgende stappen – barometer 2 – 6 juni 2013
(Europese resultaten)


Doel van de Barometer

► Onderbouwde bijdrage leveren aan het maatschappelijk
en economisch debat over het investeringsklimaat in
België en Europa
► Denkpistes voor de toekomst aanreiken aan:
► onze medewerkers
► het bedrijfsleven
► de overheden
► universiteiten
► de media
► …


Methodologie (1)
► Uniek onderzoek: combinatie van kwalitatieve en
kwantitatieve gegevens
► Actuele investeringsprojecten (kwantitatieve gegevens):
European Investment Monitor uitgevoerd door de teams
van Oxford Intelligence: overzicht van de reëel geplande
investeringen
► Representatieve steekproef over investeringen in 2012 en
mogelijks voor het eerste kwartaal van 2013
► Europa: +/- 800 internationale bedrijfsleiders
► België: 205 internationale bedrijfsleiders
► Kwantitatieve resultaten zijn gekend begin juni 2013 …
vergelijking per land/regio – Europese en wereldwijde
resultaten


Methodologie (2)

► Eveneens, uitgebreide telefonische bevraging door een
internationaal onderzoeksbureau CSA naar perceptie en
verwachtingen
► Nadruk van deze 1e analyse ligt op PERCEPTIE !
► Ondervraging tussen 21 januari 2013 en 6 februari 2013 bij
205 internationale bedrijfsleiders
► De nationaliteit van de moederbedrijven van de
ondervraagde multinationals zijn een zeer representatieve
steekproef voor investeringen die in België plaatsvinden
(volgens de betrouwbare EIM database)
► Verdeeld over diverse sectoren – verdeeld over diverse C-
niveaus – verdeeld over diverse landen/continenten


Methodologie (3)

► Ondervragingen in 23 landen in 4 talen
► Van de 205 bedrijven hebben er 59 % een aanwezigheid in
België
► 1 op 2 interviews werden afgenomen in België, 1 op 2 in
het buitenland (gespreid over de belangrijkste landen)
► Vraagstelling handelt over: de investeringsplannen, de
sterktes en zwaktes van België en zijn regio’s, de
attractiviteit in het algemeen en verwachte tendenzen,
punten voor verbeteringen en aanbevelingen …
► Een algemene 2e reactie & vooral perceptie omtrent
de maatregelen van de regering Di Rupo 1 na anderhalf
jaar


Nationaliteit van de geïnterviewde
bedrijven

Northern
America: 57 Northern Europe :
(28%) 16 (8%)

Central &
Eastern
Europe : 3 (1%)

Asia: 31 (15%)

1 to 9 interviews

10 to 19 interviews

20 to 29 interviews Oceania : 2 (1%)

30 interviews and more
Sample: 205 respondents


Locatie van de interviews

Interviews outside
Belgium : 105 (51%)
Northern
America: 30 (15%) Northern
Europe : 9 (4%)

Central & Eastern
Europe : 3 (1,5%)

Asia: 17 (8%)

1 to 4 interviews
Interviews in
5 to 14 interviews Belgium : 100 (49%)
Oceania : 1 (0,5%)
15 to 29 interviews

30 interviews and more



Internationale aanwezigheid in België

100 were conducted 105 were conducted
in Belgium outside Belgium
which means companies
already established in that area
21 of them are already
established in Belgium
26% Brussel
54% Vlaanderen
20% Wallonië

As a whole, out of the 205 interviewed
companies, 59% are present in Belgium
(n=121)


Sectoren waarin de geïnterviewde
bedrijven actief zijn
Heavy industry (12%)
Energy and environment (8%)
Industry, Automotive, Car industry (7%)
Energy Real Estate / Construction (1%)
30% Transport (1%)
Banking, Finance, Insurance (9%) Wood industry (1%)
BtoB services (9%) Packaging industry (<1%)
High-technology services (4%)
Logistics (4%)
Tourism and leisure (1%)
Entertainment (1%)
Private & Business
Law services (<1%) services
Private services (<1%) 30%

Consumer goods manufacturer,
food industry and textile industry
(13%)
Consumer
Retail distribution (7%)
Manufacturing (1%) 20%
Engineering (1%)
R&D (1%) Chemical industries (6%)
Private equity (1%) Pharmaceutical industries (2%)
Chemical & Pharmaceutical industries 8%
Maritime services (<1%)
Defense (<1%) High-technology equipment (4%)
Export (<1%) High-tech & telecom. Infrastr. and equipments 7% Medical devices (2%)
Other Telecom. Infrastr. and equipments (1%)
Sample: 205 respondents 5%


Grootte van het bedrijf & functie binnen
het bedrijf van de geïnterviewde
Size of the company Job title of the interviewees
(sales turnover)
Financial Director 50%

Marketing and Commercial Director 17%
More than
Less than Director of Development 6%
1.5 Billion
euros 150 Million
Human Resources Director 6%
32% euros
34% Director of Strategy 5%
Managing Director / Senior Vice
5%
President / COO
Director of Investments 5%

Chairman / President / CEO 3%

Professor of economics 1%

From 150 Information technology director 1%
Million
euros to Production manager <1%
1.5 Billion
Communication director <1%
euros
34% Logistics manager <1%



Meest relevante bevindingen
Een snelle SWOT-analyse

Algemene conclusies

► Vaststellingen:
► stijgend negativisme bij investeerders inzake investeringsplannen voor de
volgende jaren
► een tendens tot meer delokalisatie (vooral inzake productie)
► minder optimisme/vertrouwen bij investeerders over toekomstig herstel
► daling in de gepercipieerde aantrekkelijkheid van België, ook t.o.v. het
Europese gemiddelde
► Recente fiscale maatregelen zijn het meest gekend bij bestaande
Belgische investeerders en veroorzaken negativisme
► Verschillen tussen de regio’s zijn onvoldoende gekend bij investeerders
die niet in België aanwezig zijn
► De notionele intrest blijft ook nog na de recente wijzigingen een
belangrijke aantrekkingspool; de rulingcommissie heeft een belangrijke rol
► Er moet meer geïnvesteerd worden in investment agencies


Positieve punten

► De Belgische attractiviteit voor investeerders blijft hoog – loyale
investeerders bevestigen dit
► Slechts 17% van de ondernemers gelooft dat België de huidige crisis niet
zal doorstaan. Er is dus een sterk ondernemingsvertrouwen. Toch daalt
dat optimisme tegenover vorig jaar (slechts 13% was toen pessimistisch)
en staat dat percentage in schril contrast met Duitsland (6%)
► Nog een opvallende vaststelling: het aantal investeerders dat in hoge
mate vertrouwt op een Belgisch herstel neemt af (van 40% vorig jaar naar
slechts 23%); duidelijk een teken dat het met het vertrouwen van vorig
jaar in dalende lijn gaat
► 1 op 5 investeerders plant het komende jaar een investering in België.
In meer dan de helft van de gevallen gaat het hier evenwel om
uitbreidingsprojecten. Ook die trend daalt t.o.v. 2010 (toen nog 30%).
Wat verder nog opvalt is dat deze investeringsplannen zwaar onder
het Europese gemiddelde liggen (38% van de ondervraagden)


Positieve punten

► De aanwezigheid van internationale hoofdkantoren van
bedrijven en instellingen in België blijft een belangrijk
pluspunt. Bij de helft van de investeerders speelt dit een
rol voor hun aanwezigheid in België
► De belangrijkste troeven van België blijven:
► De diversiteit en kwaliteit van het personeel (71%)
► R&D & innovatie (43%)
► Koopkracht (44%)
► Inzake fiscaliteit (1%) scoort België evenwel bijzonder
zwak


Investeringen in de komende jaren

► Sectoren die de komende jaren voor groei zullen zorgen in
België zijn:
► Farma & bio
► Logistiek & distributie
► ITC
► B-to-B-diensten (bvb. Financiën)
Vrij opvallend haalt productie slechts een score van 1%
► De bevraagden verwachten de belangrijkste investeringen
in de volgende sectoren:
► R&D – innovatie
► Logistieke centra
► HQ’s
► Sales & Marketing

De Regio’s

► Vlaanderen, een aantrekkelijke regio van België omwille van …
Competent personeel

Beschikbaarheid van R&D

Transportinfrastructuur

► Brussel heeft een probleem met verkeersopstoppingen
► Wallonië, minder aantrekkelijk door…
Gebrek aan taalkennis

Invloed van de vakbond

Evenwel is er nog de aanwezigheid van industriële terreinen en de mogelijkheid tot
subsidiëring (identiek aan Vlaanderen)

► Wat nog opvalt in de enquête is dat een belangrijk deel van de (niet in
België aanwezige) ondervraagde investeerders de voor- en nadelen van
de regio’s niet kunnen onderscheiden (+/- 50%)


Regio’s

► Van de aanwezige investeerders in België meent ca. 40%
dat:
► De bestaande fiscale autonomie in de regio’s efficiënt is. Hetzelfde
percentage vindt van niet
► Meer fiscale autonomie zou bijdragen tot meer autonomie.
Hetzelfde percentage denkt dat dit niet het geval zou zijn
Er is dus op dat vlak geen duidelijke stellingname.

► Opnieuw blijkt dat buitenlandse investeerders die niet in
België aanwezig zijn (+/- 30 – 40%) geen duidelijke
mening hebben


Regio’s – een vergelijking inzake perceptie

► Brussel wordt voor het eerst als attractiever gepercipieerd
dan Vlaanderen. Vlaanderen daalt in populariteit
tegenover Wallonië en Brussel:
2013 2012
Vlaanderen 33% 37%
Brussel 36% 28%
Wallonië 14% 10%

► Uit de enquête blijkt nog maar eens dat Vlaanderen en in
mindere mate Wallonië NIET gekend zijn bij investeerders
die niet aanwezig zijn in België. Van deze bedrijven kiest
50% voor Brussel en kan 34% zijn voorkeur niet uiten
voor 1 van de 3 regio’s.

Negatieve punten

Er hangen enkele duidelijke donderwolken boven België, die de trend van
het afgelopen jaar (o.a. inzake delokalisatie) bevestigen
► Waar vorig jaar slechts 1 op de 20 aanwezige bedrijven wou delokaliseren, is dit nu 8% van
de ondervraagden. Concreet koesteren 10 belangrijke bedrijven plannen om te delokaliseren.
8% van de ondervraagden is onzeker. Slechts 84% is zeker dat ze zullen blijven tegenover
91% vorig jaar.
► Op de vraag of in België aanwezige bedrijven over 10 jaar nog in België zullen produceren,
antwoordt net als vorig jaar 9% hier negatief op, hetzij 11 van de 121 bedrijven.
► Wat opnieuw opvalt, is dat de investeerders die zich bijzonder positief uitspreken over hun
aanvullende productie plannen om “in België te blijven”, sterk dalen: van 50% vorig jaar naar
36%.
► Slechts 28% van de ondervraagden meent dat de aantrekkelijkheid van België de volgende 3
jaar zal toenemen en 15% verwacht zelfs een daling. Opnieuw staat dit beperkte optimisme in
schril contrast tot Europa (39% t.o.v. 28%). Deze score van 28% is het slechtste resultaat ooit
sinds de lancering van de studie in 2005.
► De trend voor investeringen is de laatste 3 jaar duidelijk dalend, ook voor bedrijven met
aanwezigheid in België (van 62% naar 55% en vervolgens naar 45%).
► Met een score van slechts 45% inzake investeringen voor de laatste 3 jaar is de slechtste
score sinds 2009 een feit. Voor het eerst is het aantal ondernemingen dat investeert lager dan
het aantal dat niet investeert.


Bedreigingen

► 37% van de ondervraagden ervaart een negatieve administratieve druk van
overheidsinstanties op het bedrijfsleven. Dat betekent een stijging van 7%
(tegenover 30% vorig jaar). 1 op de 10 voelt die druk zeer goed aan. Deze
administratieve last weegt het zwaarst door bij de investeerders die in België
aanwezig zijn (liefst 44% van de ondervraagden).
► Investeerders zijn zich terdege bewust van de recente fiscale maatregelen
(51% is op de hoogte van minstens 1 maatregel). Over het algemeen is ca.
15% van de ondervraagden zeer negatief over de maatregelen en overwegen
ze hun investeringen terug te schroeven.
► Anderzijds zijn het vooral de in België aanwezige bedrijven en in België
geïnterviewde bedrijven die deze fiscale wijzigingen kennen en er zich negatief
over uitdrukken. Zo blijkt dat de wijzigingen m.b.t. notionele intrest bij niet in
België aanwezige bedrijven niet echt gekend zijn. We zouden dus kunnen
stellen dat notionele intrest een maatregel is die in dit stadium vooral effect
heeft op bestaande investeringen in België. 64% van de Belgische
ondervraagden kent immers de NIA-wijzigingen, de niet-Belgische bevraagden
bedraagt slechts 4%


Uitdagingen - minpunten

► 46% van de ondervraagden meent dat België zijn loonlast
moet doen dalen. Prioriteit nr. 1!
► Slechts 1 op 4 vindt de loonkost in België nog aanvaardbaar (vooral
in België aanwezige bedrijven zijn negatief)
► > 90% meent dat de loonhandicap een gevolg is van een te hoge
loonkost en/of omwille van de indexatie
► 35% van de ondervraagden meent dat de belastingdruk in
België te hoog is (45% van de bedrijven met een omzet >
1,5 mia vindt de Belgische fiscale last te hoog)
► Ook moeten er extra investeringen in “hightech” en
“innovatie” komen, meer steun aan kleinere en middelgrote
ondernemingen, evenals meer investeringen in onderwijs
en meer middelen voor investeringsagentschappen

Andere opmerkingen

► De bedrijven die de laatste 3 jaar in België investeerden,
doen steeds minder een beroep op investment agencies
(FIT, AWEX, Brussels Invest in Brussels). Slechts 7 van
de ondervraagden antwoordt positief (een daling van
50%). Dit is het laagste cijfer ooit.
► 72% van de ondervraagden is op de hoogte van de
notionele intrestaftrek. Daarvan vindt 74% deze maatregel
“nog steeds” attractief.
► De rulingcommissie verstrekt rechtszekerheid en heeft
ongetwijfeld een positieve impact op het
investeringsklimaat in België


Gedetailleerde analyse &
resultaten (CSA)

Een groot deel van de investeerders is ervan overtuigd dat
België in staat is om de crisis te overwinnen
Q: Are you confident in Belgium’s ability to overcome the current crisis ?
* 2012 reminder
**2013 ATT surveys
Established Not established in
in Belgium (n=121) Belgium (n=84)
23,3%
Nationality Asia (8%)
40% Total Yes
83%*
! 78% 85% 67%

Established in Belgium (85%)
Interv. in West. Europe (83%)

Germany : 92%**
54,3% Europe : 75%**
Interviewed in Western Europe (60%)

43%

Europe : 23%**
Germany : 6%**

14% Total No 13%*
14% 22%
17%
3,3%
Less than 150M€ (10%) 11%
5,1% Not established in Belgium (11%)
1%
Yes, definitely Yes, fairly No, fairly not No, definitely not Can't say


Bent u ervan overtuigd dat België de huidige
crisis kan overwinnen ?

83%
78%
70%

21%
13% 17%

2009 2012 2013

Total Yes ("Confident" in 2009) Total No ("Not confident" in 2009)


Een groot deel van de investeerders blijft optimistisch dat
België de crisis in minder dan 3 jaar kan overwinnen, maar
dit optimisme vermindert
Q: In your view, when will Belgium manage to overcome the current economic crisis ?

New question Established Not established in
8% in Belgium (n=121) Belgium (n=84)
Nationality Northern
America (16%)

In less than 3
71% 67%
years
70%
Less than 150M€ (48%)
62%

Interviewed outside
Belgium (31%)
In 3 years or
more 25% 29%
23% 26%

3%
4%
In 2013 In 3 years time In 5 years time In 10 years time Can't say


België wordt gezien als een dynamische
investeringsbestemming
Q: Belgium hosts the main headquarters for various public and private international organizations. To what extent
has this acted as an influence on your choice of Belgium as a destination for investment operations ? *

* 2012 reminder
20%
Total
Influence 48%* 55,5% 42%
Interviewed in Belgium (38%)
Interviewed in Western Europe (36%) 50%
Nationality Northern America (17%) 30% Interviewed in Belgium (62%)
Nationality Asia (47%) Interviewed in Western Europe (56%)
Nationality Northern America (35%)

Nationality Northern America (37%) 26%
11%*
!
Total No
influence 36%* 37,3% 36%
11% 37%
25%*
Not established in Belgium (22%) Nationality Northern America (52%)
7,2% 22%

Very much Fairly Not much Not at all Can't say



8% van de investeerders die reeds in België gevestigd
zijn, zullen hun activiteiten delokaliseren
Q: Does your company have plans to relocate operations from Belgium to another country ?

* 2011 reminder (Total “Yes” and “No”) Sample: 10 respondents who plan to
relocate operations from Belgium to
Yes another country
8%
5% * Q13. What type of investment ?
Number of
respondents
Outsourcing 3
Relocation 2
No
84% 91%* Greenfield 2
Expansion 2
Joint venture 1

Can’t say
8%

Sample : 121 respondents with business presence in Belgium


Een stabiel deel van investeerders is van plan om het komende jaar
in België te investeren, zij het dan voor expansie. Dat deel bevindt
zich evenwel ver onder het Europese gemiddelde
Q: Does your company have plans to establish or Q10. What type of investment ?
expand operations over the next year in Belgium ? *
* 2012 reminder
** 2013 ATT surveys
Expansion 53% 42% * !
21% * Brazil : 60%** Acquisition 18% 16% *
Established in Belgium (28%) Yes Turkey : 59%**
Interviewed in West. Eur. (25%)
20% Europe : 38%** ! Greenfield 14% 4% *
More than 1.5B€ (9%)
Germany : 36%**
Kazakhstan : 25%** Outsourcing 2,5% 7% *
Joint Venture 2,5% 4% *
No Can't say 10% 16% *
68%
Planning to establish operations in Belgium : 41 respondents*

Q11. What type of investment project ?
Not established in Belgium (19%) Can’t say
More than 1.5B€ (19%) 12% Manufacturing 45,2%
Sales & marketing office 15%
Research & Development 13%
Back office 7,5%
Supply chain/logistics 6,3%
Training center 6%
Headquarters 2%
Can't say 5%
Companies having quoted one type of investment : 37 respondents*

Sample : 205 respondents * Low bases, results have to be read carefully


1 op de 10 bestaande Belgische investeerders overweegt om de
komende 10 jaar zijn productie-activiteiten te delokaliseren

Q: Ten years from now, will you still manufacture in Belgium ?
* 2012 reminder
** 2013 ATT surveys

36%
Total Yes
50%
80%

44%

Total No
4%
5% 9% 9%*
Industry, Automotive, Energy (12%)
11%

Yes, definitely Yes, probably No, probably not No, definitely not Can't say

Sample : 121 respondents with business presence in Belgium


De diversiteit en kwaliteit van de arbeidskrachten blijven essentiële
troeven voor België, net als zijn innovatiecapaciteit
Q: What are in your opinion Belgium’s world class features if it wants to remain a major destination for investment ?
2 possible responses, results >100%
(2012 ranking on % Total ) Established in Belgium (57%)
(1st) Diversity and quality of labor force 25% Interviewed in Western Europe (53%)
46%
(2nd) Research and innovation capacity 14%
29% Nationality Western Europe (21%)
Less than 150 M€ (40%)
(4th) High purchasing power 12%

(3rd) Stable and predictable business environment 12% Not established in Belgium (29%)
20% Interviewed in Western Europe (15%)
Market size 11%
(5th) Emphasis on green business 7%
13% More than 1.5B€ (21%)
(6th) Emphasis on social responsibility 6% Interviewed outside Belgium (18%)
Geographical location (center of Europe) 1%
2%
First

Total



De farmaceutische en biotechnologische industrie
kunnen de groei van België in de komende jaren sturen
Q: In your opinion, which business sectors will drive the growth of Belgium in the coming years ?
20% The pharmaceutical industry and biotechnologies 18% More than 1.5B€ (16%)
25%
Private & Business services (16%)
27% Logistics and distribution channels 14% Established in Belgium (34%)
24%
25% Information and communication technologies, IT 9% Less than 150M€ (34%)
22% Industry, Automotive, Energy (11%)
14% BtoB services excluding finance 9% Nationality Northern America (26%)
17% Nationality Asia (3%)
4% Private & Business services (28%)
15% Clean techs 17% Less than 150M€ (26%)

11% Bank / Finance / Insurance 5% Not established in Belgium (19%)
11% Private & Business services (18%)
Energy and utilities 5% Interviewed in Western Europe (7%)
14% 11%
7% Consumer goods 4%
8% More than 1.5B€ (14%)

7% Transport Industry and Automotive 5%
8% More than 1.5B€ (16%)

6% Less than 150M€ (12%)
11% Real estate and construction 7% Industry, Automotive, Energy (15%) First
Manufacturing 1% ! From 150M€ to 1.5 B€ (4%) Total
Research and innovation 1%
Tourism <1%
<1%
Can't say 19% Not established in Belgium (29%)
Sample: 205 respondents Interviewed in Western Europe (13%)


Investeerders zouden zich vooral moeten richten
op onderzoek & ontwikkeling in België
Q: In your opinion, which business functions will draw the most investments in Belgium in the coming years ?

Research & Development 31% Established in Belgium (56%)

Logistics centers 14%
24%

Headquarters 12%
From 150M€ to 1.5 B€ (11%)

Sales & marketing office 8%
18% From 150M€ to 1.5 B€ (10%)

First

Total



Brussel haalt Vlaanderen in als meest aantrekkelijke Belgische vestigingsregio,
vooral volgens respondenten die niet in België gevestigd zijn – zij zijn dan ook
niet echt vertrouwd met de verschillende regio’s

Q: What region in Belgium do you see as the most attractive to establish operations ?
* 2012 reminder


Not
Flanders Total
Established
established in
33% in Belgium
Belgium
37%* Total
205 121 84
sample
Brussels Brussels 36% 26% 50%
36% Flanders 33% 51% 5%
Wallonia 14% 17% 10% !
28%*
Can't say 18% 6% 34%

Nationality Asia (16%) Wallonia
Industry, Automotive, Energy (23%) 14%
From 150 M€ to 1.5 B€ (6%)
10%*

Can’t say Interviewed in Western Europe (10%)

Sample: 205 respondents 25%*


Vlaanderen behoudt zijn troeven: geschoolde
arbeidskrachten, transportinfrastructuur en O&O middelen
Q: For each of the following criteria, indicate which region in Belgium is most closely associated with them.

Availability of skilled workforce 29% 6% 25% 4% 8% 28%

Access to transport infrastructure 25% 9% 26% 3% 8% 29%

Availability of quantitative R&D resources 23% 13% 22% 3% 4% 35%

Availability of industrial fields 18% 32% 14% 5% 2% 29%

Access to regional government aid, subsidies and support
18% 16% 17% 3% 7% 39%
measures

Traffic congestion 16% 5% 41% 4%4% 30%

Insufficient knowledge of foreign languages 14% 30% 17% 7% 1% 31%

The weight of trade unions 11% 28% 13% 6% 9% 33%

Lengthy administrative procedures 11% 14% 23% 7% 10% 35%

Flanders Wallonia Brussels All None of them Can't say
= Flanders and Wallonia Top 3 Sample: 205 respondents


Volgens binnenlandse investeerders voert Vlaanderen de ranglijst van regio’s aan, vόόr
Wallonië en Brussel, en dit dankzij zijn economische en sociale troeven. Investeerders die
hier niet gevestigd zijn, kennen evenwel niet goed de regionale verschillen (1/2)

Q: For each of the following criteria, indicate which region in Belgium is most closely associated with them.


Volgens binnenlandse investeerders voert Vlaanderen de ranglijst van regio’s aan, vόόr
Wallonië en Brussel, en dit dankzij zijn economische en sociale troeven. Investeerders
die hier niet gevestigd zijn, kennen evenwel niet goed de regionale verschillen (2/2)
Among respondents interviewed in Belgium
(n=101 in 2011, n=104 in 2012, n=100 in 2013)
Flanders Wallonia Brussels

2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013
Availability of skilled
workforce 53% 55% 47% 17% 10% 10% 20% 18% 21%
Access to transport
infrastructure 50% 48% 43% 10% 4% 13% 26% 25% 28%
Availability of industrial fields 32% 31% 26% 54% 48% 56% 5% 8% 10%
Access to regional
government aid, subsidies 32% 34% 29% 35% 30% 24% 17% 11% 16%
and support measures
Lengthy administrative
procedures 19% 22% 18% 26% 14% 24% 35% 27% 27%
Insufficient knowledge of
foreign languages 13% 17% 19% 76% 59% 52% 6% 13% 14%
Traffic congestion 21% 17% 24% 6% 2% 7% 70% 71% 54%
The weight of trade unions - 16% 17% - 35% 52% - 7% 8%
Availability of quantitative
R&D resources - 33% 41% - 8% 17% - 16% 20%

Verlaging van de loonkosten blijft voor België de belangrijkste
inspanning. Ook de belastingdruk wordt als veel te hoog gezien
Q: In your view, where should Belgium concentrate its efforts to remain attractive in the global competition ?
3 possible responses, results >100% 2012 reminder Established in Belgium (61%)
Interviewed in Western Europe
(58%)
47% Reduce labor costs 46% Nationality Asia (28%)
From 150M€ to 1.5 B€ (35%)
31% Reduce taxation 35% Established in Belgium (43%)
33% Support high-tech industries and innovation 23% Interviewed in Belgium (31%)

29% Support small and medium size enterprises 19%
23% Develop education and skills 17% Interviewed in Western Europe (22%)

13% Increase incentives for FDI investors 11%

8% Facilitate access to credit 11% Not established in Belgium (16%)

7% Invest in major infrastructure and urban projects 10%
6% Relax competition rules 10% Interviewed outside Belgium (14%)
9% Encourage environmental policies and attitudes 9%
Improve the quality of its products and the value-added of its
services 7%
6% Support struggling industries 7%
Relax laws in general 1% Consumer (3%)

None 1%
Not established in Belgium (16%)
Can't say 7% Interviewed in Western Europe (2%)


De helft van de investeerders en zeker diegenen die hier reeds gevestigd zijn,
zijn niet tevreden over de hoge loonkosten in België

Q: How satisfied are you with the level of labour costs and charges in Belgium ? *

New question Established Not established in

4% Total
Private & Business services (11%) Satisfied 25% 26%
Industry, Automotive, Energy (35%) 22% 25%
Industry, Automotive, Energy (40%)

Interviewed in Western Europe (30%) 26% Total not
satisfied ! 65% 28%
50%
Established in Belgium (34%) Interviewed in Western Europe (60%)
Interviewed in Western Europe (30%) 24% Nationality Northern America (61%)
Less than 150M€ (33%) Nationality Asia (30%)

Interviewed in Western Europe (14%) 24% 10% 46%

Very satisfied Satisfied Not very satisfied Not satisfied at all Can't say



De kosten op arbeid in België worden meer en meer beschouwd
als onaantrekkelijk, zowel omwille van de hoge loonkosten zelf als
omwille van de automatische indexering van de lonen
Q: For what reason do you think that the cost of labor in Belgium is unattractive ?

Can't say
None of the above
5%* 3%
High labor costs
47%

High labor costs
and automatic
indexing of salaries

Automatic
indexing of salaries
2%
Sample: 102 respondents not satisfied with the level of labour costs and charges in Belgium


Volgens bestaande investeerders oefent de Belgische overheid
te veel administratieve druk uit op bedrijven die in België
gevestigd zijn
Q: In your opinion, do the public authorities apply administrative pressure to companies established in Belgium ? *

* 2012 reminder

Established in Belgium (14%) 10%
Interviewed in West. Europe (13%)

Total Yes
27% 37% 30% * ! 44% 26%

27% Total No 38%* 41% 31%
37%
Interviewed in Belgium (15%) 10%

Interviewed in West. Europe (18%) 26%
32%* 15% 43%

* In 2012, the question was “In your opinion, do the public
Yes, definitely Yes, probably Probably not Not at all Can't say authorities apply pressure to companies established in
Sample: 205 respondents Belgium ?”


Terwijl investeerders erop vertrouwen dat België de huidige crisis kan overwinnen,
verwacht slechts 1/3 van hen een verbetering van de attractiviteit voor de komende 3 jaar.
Dit ligt ver onder het Europese gemiddelde en betekent een daling tegenover vorig jaar

Q: How do you anticipate the evolution of Belgium’s attractiveness over the next three years ?
•2012 reminder
Nationality Western Europe (22%)
Interviewed outside Belgium (10%) Consumer (46%) in Belgium (n=121) Belgium (n=84)
Nationality North. America (12%) 6%
Improve
32%* 31% 26%
Nationality Asia (39%) 22% 28%
Consumer (36%)
Brazil : 83%**
UK : 59%**
Germany : 56%**
Russia : 57%**
Kazakhstan : 41%**
Europe : 39%**
Interviewed in West. Europe (53%) France : 36%** ! ! 50% 45%
From 150M€ to 1.5B€ (37%) 48% 44%*

Decrease 17% 12%
14% *
1% 15% 17%
Not established in Belgium (17%) 2%
9%
Significantly improve Slightly improve Stay the same
Slightly decrease Significantly decrease Can't say * Before 2012 : “Deteriorate”
Sample: 205 respondents ** Before 2012 : “Neither improve nor deteriorate”


De minst optimistische kijk op de toekomstige attractiviteit van België
(quasi zelfde niveau als in 2009) – het zwakste resultaat ooit!

Q: How do you anticipate the evolutions of Belgium’s attractiveness over the next three years ?

Total Improve 33% 38% 35% 40% 29% 35% 33% 32% ! 28%
Total Decrease 19% 16% 8% 9% 10% 8% 13% 17% 15%

3% 2% 6% 3% 6% 4% 3% 6%
8%

26%
30% 33% 29% 29% 22%
29%
30% 34%

44% 44% 48%
38% 59% 51%
55% 53%
45%

18% 14% 16% 14%
8% 9% 11%
7% 7%
1% 2% 1% 1% 1% 1% 2% 1% 1%
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
**
** Before 2012 : “Neither improve nor deteriorate”


De afgelopen 3 jaar heeft een kleiner aantal internationale
bedrijven geïnvesteerd in België

Q: Have you undertaken an investment operation in Belgium over the last three years ?
* 2012 reminder

Established in Belgium (45%) Yes 34%* 45% 2%
Consumer (41%)

Interviewed in Western Europe (53%) No 63%*
Consumer (46%) 61% 49% 80%

Not established in Belgium (19%) Can't say 6% 18%
12%

* In 2011, the question was “Have you invested in Belgium over the last
three years?”
(only asked to respondents having a business presence in Belgium)


Investeringen in België hebben de neiging om af te nemen bij bestaande
investeerders, en duiken onder het niveau van 2009 – het laagste peil ooit!
Het aantal antwoorden met “Nee” overtreft het aantal met “Ja”

Q: Have you undertaken an investment operation in Belgium over the last three years ?

Among respondents having a business presence in Belgium

62%
55%
52%
48% 49%
45%
!
45% 47%
43%
35%

7%
1% 3% 2% 6%

2009 2010 2011 2012 2013

Yes No Can't say


De investeerders die een aanvraag indiende bij een overheidsdienst of
een openbaar investeringsagentschap waren nog nooit zo weinig
talrijk …
Q: Have you requested the services of a public service or a public investment agency in order to carry through
with these plans ?
* 2012 reminder

Yes
12% ! Sample: 7 respondents who
24%* have made this request

Q28. Are you satisfied with the level
of assistance which you have
received from them ?

Number of
No
68%* respondents
85%
Total Satisfied 6
Very satisfied 1
2011 : Satisfied 5
62%
Not satisfied at all 1
Can't say
3%
* In 2011, the question was “To have made these investments, have
you used government services or business of public investment”?

Sample: 54 respondents having a business presence in Belgium and
having invested in Belgium over the last three years


… een cijfer dat nog nooit zo laag was

Q: Have you requested the services of a public service or a public investment agency in order to carry through
with these plans ?
Among respondents having a business presence in Belgium and
having invested in Belgium over the last three years *
85%

79%
76% 76%

68%

22% 24%
19%
13%
8% 12%
4%
2%
8% 3%
2009 2010 2011 2012 2013

Yes No Can't say


De helft van de respondenten kent minstens 1 grote nieuwe Belgische
fiscale wijziging die de regering Di Rupo 1 invoerde …

Q: The Belgian government has introduced a series of changes to important tax measures for businesses and
entrepreneurs. Are you aware of these changes ?
51% of respondents are aware of at least one measure *

The change in the level of taxation for
company vehicles
41%
(n=83)

Adaptations to notional interest 39%
(n=81)

Capital gains tax in companies 37%
(n=75)
The approach in terms of social security
and tax avoidance in general
27%
(n=55)

The introduction of a more cost-effective
abuse protection system
20%
(n=42)

The new Thin Cap legislation 14%
(n=30) (**)
% Aware of the measure

* In 2012, 39% of respondents were aware of these measures in general.


….en een percentage van de ondervraagden denkt dat deze maatregelen
een negatieve impact kunnen hebben op toekomstige investeringen

Q: In your opinion, what impact will these changes introduced by the new government have on your firm’s investments in
Belgium ?

The change in the level of taxation for
company vehicles
26% +74%

Capital gains tax in companies 13% +82% 5%

Adaptations to notional interest 15% +79% 6%
The introduction of a more cost-effective
abuse protection system
6% +90% 4%

The new Thin Cap legislation 7% +81% 12%
The approach in terms of social security +72%
and tax avoidance in general
17% 11%
Reduce your investments in Belgium Not reduce investments in Belgium Can't say

Sample: Respondents aware of the measure


De nieuwe fiscale maatregelen van de Belgische overheid zijn
logischerwijs beter bekend bij bedrijven die gevestigd zijn in België

Q: The Belgian government has introduced a series of changes to the following report of tax measures for businesses and
entrepreneurs. Are you aware of these changes ?

! ! ! !


De notionele intrestaftrek wordt nog steeds als een aantrekkelijke
maatregel aanzien bij investeerders, zeker bij diegenen die reeds in
België gevestigd zijn
Q: Do you think the deduction of notional interest is still an attractive measure which makes Belgium different from
other foreign investors ?

72% of respondents are aware of the deduction of notional
interest in Belgium (n=101) Belgium (n=46)

Established in Belgium (27%) 20% Attractive !
82% 60%
74%

54%

Not
attractive 40% !
18%
16% 26%
Interviewed outside Belgium (25%) Interviewed in West. Europe (19%)

10%
Very attractive Fairly attractive Little attractive Not at all attractive

Sample: 147 respondents knowing the deduction of notional interest


Volgens een derde van de respondenten die in België gevestigd zijn,
heeft de Dienst Voorafgaande Beslissingen een positief effect op de
attractiviteit van België
Q: According to you, to what extent has the existence of the Ruling Commission an impact on Belgium’s attractiveness as
an investment location ? Would you say that it has…
* 2012 reminder For 42% of respondents, the Ruling Commission has an
impact on Belgium’s attractiveness (vs 32% in 2012)
Established Not
5% in Belgium established
(n=121) (n=84)

Established in Belgium (28%) 23% Positive
From 150M€ to 1.5B€ (34%) impact 21%
21% * 33%
28%
14%
Negative
7% 15%*
impact 21% 19%
21%

38%
From 150M€ to 1.5B€ (28%) I don’t
know this 41%* 35% 43%
measure
38%
Interviewed outside Belgium (19%)
13%
Nationality Asia (26%) 23%
A very positive impact A rather positive impact Very little impact 11% 17%
No impact I dont' know this measure Can't say



De Dienst Voorafgaande Beslissingen heeft opnieuw een
positieve impact op de attractiviteit van België
Q: According to you, to what extent has the existence of the Ruling Commission an impact on Belgium’s attractiveness
as an investment location ? Would you say that it has…
Total Positive impact 34% 19% 21% 28%

Total Negative impact 19% 25% 15% 20%

4% 6% 5%
10%
15% 15%
23%
24%
11%
19%
4% 13%
17% 6%
7%
2%

64%
56% 52%
47%

2010 2011 2012 2013


De efficiëntie van de DVB om fiscale kwesties
aan te pakken blijft stabiel
Q: Do you think that in its handling of tax issues the Ruling Commission has proven to function…?
* 2012 reminder
5% in Belgium (n=59) Belgium (n=27) (*)

Efficiently
54% 54% * 48% 66%

49%

23% Not
efficiently 35% 21%
28%*
30%
7%
5% None
5%
5%* 6% 2%
11%
11% 11%
Very efficiently Fairly efficiently Fairly inefficiently (*) Low base, results have to be read carefully
Not efficiently at all None Can't say
Sample: 86 respondents for whom the Ruling Commission has an impact on Belgium’s attractiveness


4 op 10 bevraagde investeerders zijn overtuigd van de efficiëntie van de
bestaande fiscale autonomie in de Belgische regio’s; 4 op 10 zijn niet
overtuigd!
Q: In your opinion, how efficient is the existing fiscal autonomy in Wallonia, Flanders and Brussels ?
New question

Established in Belgium (34%) Total Efficient
Nationality Western Europe (35%) 40% 22%
Nationality Northern America (17%) 28% 33%
Private & Business services (16%) Interviewed in Western Europe (37%)
Consumer (46%) Nationality Western Europe (41%)
Consumer (49%)
Nationality Western Europe (15%)
Total
Inefficient 43% 33%
Interviewed in Belgium (22%) 39%
Private & Business services (25%) 16%
Consumer (5%) Interviewed in Belgium (49%)

28%
17% 45%

Very efficient Fairly efficient Fairly inefficient Not efficient at all Can't say


Bijna de helft van de binnenlandse investeerders beklemtoont dat het
toekennen van een grotere fiscale autonomie aan de regio’s
respectievelijk inefficiënt/efficiënt zou zijn
Q: In your opinion, granting the regions greater fiscal autonomy would be…

New question
Total Efficient
42% 42% 40%

Consumer (45%) 32% Private & Business services (29%)

Interviewed in Belgium (27%) 20% Total
Inefficient !
44% 26%
36%
Nationality Western Europe (20%) 16%
Private & Business services (25%) Interviewed in Belgium (51%)
Nationality Asia (43%) 14% 34%

Very efficient Fairly efficient Fairly inefficient Not efficient at all Can't say



Aanbevelingen voor Relance > mei 2013 !

► Notionele intrestaftrek: niet verder negatief wijzigen en de rechtszekerheid herstellen!
► Rulingcommissie: ruimere budgetten en middelen ter beschikking stellen, meer
speelruimte voor deze dienst voorzien en vooral respect en appreciatie opbrengen voor
deze instelling die investeerders rechtszekerheid kan verschaffen (o.a. inzake anti-
misbruikbepalingen)
► Investeringsagentschappen: meer middelen geven, nog beter positioneren naar de
BRIC-landen toe, zorgen voor een meer proactieve branding van de regio’s
► Een beter fiscaal beleid inzake innovatie, verruiming van de te strikte Belgische 80%
patent-box, dit naar het voorbeeld van de Nederlandse innovatiebox
► Daling van de vennootschapsbelasting naar analogie met de Europese partners
► Opleiding en training/Innovatie – een cultuur van vernieuwing & creativiteit ontwikkelen
► Fiscaal Holding regime voor holdings baseren op NL/Lux/Zwitsers voorbeeld
► Steunmaatregelen naar de High Tech industrie en voor innovatie
► Steunmaatregelen voor kleine en middelgrote bedrijven
► ‘Onder geen beding’ verdere belastingverhogingen doorvoeren, maar veeleer
besparingen met als resultante een meer efficiënte overheid die positief werkt naar de
bedrijfswereld
► Inzake “BEPS”: internationale trend volgen en niet eenzijdig veranderen. Niet de eerste
van de klas willen zijn, zoals Nederland

Aanbevelingen voor Relance > mei 2013 !

► Een grondig en vooral realistisch debat inzake de onhoudbaarheid van de hoge
arbeidskosten en het effect van de loon (index) handicap daarop
► Een debat omtrent een nieuw realistisch Belgisch sociaal model in het algemeen.
Wegwerken van de nefaste effecten van de financiering van het huidige model, van de
stijgende uitgaven en het stijgende overheidsbeslag, evenals van de rechtstreeks
daaraan gekoppelde negatieve gevolgen op middellange termijn voor de Belgische
competitiviteit
► Nadruk op besparen en begrotingsdiscipline zonder overheidsbeslag te doen stijgen
► Structurele beslissingen nemen die steunen op lange termijn politieke moed. Dit
behelst ook dat het behoud van oneconomische verworvenheden in een steeds meer
globale wereldeconomie in vraag wordt gesteld
► Het effectieve verschil tussen ‘bruto-’ en ‘nettoloon’ voor loon- en weddetrekkenden
verkleinen
► Een realistische pensioenleeftijd in verhouding tot het Europese gemiddelde
► Meer maatregelen tot aanmoediging van werken i.p.v. aanmoedigen tot niet werken
(o.a. fiscaal naar het individu en de vennootschap)
► Gemakkelijker toegang verlenen tot liquiditeiten en financiering, echt ondernemerschap
terug ontwikkelen, een groene economie en groen handelen belonen, …

Ernst & Young Herwig Joosten
Managing Partner Tax
Assurance | Tax | Transactions | Advisory
Tel.: +32 2 774 93 49
2013 Ernst & Young Transaction Advisory Services Email: herwig.joosten@be.ey.com
All rights reserved.

About Ernst & Young
Christophe Ballegeer
Ernst & Young is a global leader in assurance, tax,
transaction and advisory services. Worldwide, our
Media relations
167,000 people are united by our shared values
and an unwavering commitment to quality. We Tel.: +32 2 774 91 11
make a difference by helping our people, our Email: christophe.ballegeer@be.ey.com
clients and our wider communities achieve their
potential.

Ernst & Young refers to the global organization of
member firms of Ernst & Young Global Limited,
each of which is a separate legal entity.
Ernst & Young Global Limited, a UK company
limited by guarantee, does not provide services to
clients.

For more information about our organization,
please visit www.ey.com/be.
Follow us: twitter.com/EY_Belgium


EY barometer van de belgische attractiveness part 1 2013

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Más de EY Belgium

Más de EY Belgium (20)

EY barometer van de belgische attractiveness part 1 2013