Βιολογία

1. ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ
ΤΟΥ Β4
-ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗ ΓΙΩΡΓΟ
-ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟ ΔΗΜΗΤΡΗ
ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΗ :
ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΠΡΑΞΙΑ

2. ΤΟΜΕΙΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
• ΟΡΙΣΜΟΣ
• ΑΙΤΙΑ ΥΠΑΡΞΗΣ
• ΤΡΟΠΟΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ
• ΣΥΜΤΩΜΑΤΑ
• ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
• ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
• ΙΑΣΗ
• ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
• ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗ
• ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

3. ΟΡΙΣΜΟΣ
Η φυματίωση είναι μεταδοτική νόσος
που οφείλεται στο μυκοβακτήριο
tuberculosis. Αποτελεί βακτηριακή
λοίμωξη που εμφανίζεται κυρίως στον
πνεύμονα (αναπνευστικό σύστημα). Η
ύπαρξή της
δεν περιορίζεται στους
πνεύμονες, αλλά παρατη-
ρείται και σε άλλα μέρη
του σώματος, όπως στο δέ-
ρμα,στον εγκέφαλο και τη
σπονδυλική στήλη.

4. ΟΡΙΣΜΟΣ
Η πνευμονική φυματίωση μεταδίδεται είτε
άμεσα, δηλαδή απευθείας στον πάσχοντα (με
βήχα, φτέρνισμα), είτε έμμεσα με εισπνοή
μολυσμένης σκόνης με τον βάκιλο της
φυματίωσης. Μπορεί ακόμα να μεταδοθεί με
την εντερική οδό μετά την κατανάλωση
μολυσμένων προϊόντων. Η λοίμωξη είναι
μεταδοτική εάν δεν αντιμετωπιστεί
εγκαίρως. Εμφανίζεται σπάνια σε χώρες της
Αμερικής, σε αντίθεση με αυτές της
Αφρικής.
ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

5. ΟΡΙΣΜΟΣ
Οιαιτίεςτηςφυματίωσηςτουεγκεφάλουμπορείνα
είναι:
• Μακροχρόνιοκάπνισμα
• Κατάχρησηαλκοόλ
• Χρόνιες παθήσεις·
• Υποσιτισμός,έλλειψη βιταμινών
• Εγκυμοσύνη·
• Καταθλιπτικές καταστάσεις
Ηφλεγμονήτηςεγκεφαλικήςφυματίωσηςείναιπιθανό
σεορισμένες περιπτώσειςναοδηγήσεισεκώμα.
ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ

6. ΟΡΙΣΜΟΣ
• Τα αποτελέσματα της δερματικής φυματίωσης
είναι αποκρουστικά σε μεγάλο βαθμό , αλλά
μπορούν να θεραπευτούν με χρήση
αντιφυματικής αγωγής ή με χειρουργική
παρέμβαση.
ΔΕΡΜΑΤΙΚΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ
ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΔΕΡΜΑΤΟΣ

7. ΟΡΙΣΜΟΣ
Στην σπονδυλική στήλη, τα συμπτώματα
περιλαμβάνουν παθήσεις όπως:
• Μεταστατικές εντοπίσεις νεοπλασιών
• Λέμφωμα
• Παραπρωτεϊναιμία
• Βρουκέλλωση
• Κρυπτοκοκκίαση
• Βλαστομύκωση
• Ακτινομύκωση
ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

8. ΟΡΙΣΜΟΣ

9. ΑΙΤΙΑ ΥΠΑΡΞΗΣ
Η κύρια αιτία της φυματίωσης είναι
το μυκοβακτήριο της φυματίωσης, ένας
μικρός, αερόβιος, ακίνητος βάκιλος.
Πολλά από τα μοναδικά κλινικά
χαρακτηριστικά αυτού του παθογόνου
προκαλούνται από την υψηλή του
περιεκτικότητα σε λιπίδια. Το
μυκοβακτήριο της φυματίωσης είναι
ανθεκτικό σε ήπια απολυμαντικά και
μπορεί να επιβιώσει σε ξηρό
περιβάλλον για εβδομάδες.

10. ΑΙΤΙΑ ΥΠΑΡΞΗΣ
Το σύμπλεγμα των μυκοβακτηρίων της
φυματίωσης δεν είναι διαδεδομένο
παγκοσμίως , αλλά αποτελεί σημαντική
αιτία νόσησης κυρίως σε περιοχές της
Αφρικής . Επίσης, η εισαγωγή
παστεριωμένου γάλακτος έχει
περιορίσει των αριθμό νοσησάντων στις
ανεπτυγμένες χώρες ( Ευρώπη, Ασία).
Η πεποίθηση του ότι το μυκοβακτήριο
της φυματίωσης έχει εξαληφθεί ΔΕΝ
είναι ορθή, καθώς μεταδίδεται σε μεγάλο
βαθμό πληθυσμού ακόμη και σήμερα.

11. ΑΙΤΙΑ ΥΠΑΡΞΗΣ

12. ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η φυματίωση μπορεί να μεταδοθεί μέσω
του αέρα, ακριβώς όπως το κοινό
κρυολόγημα ή η γρίπη. Όταν κάποιος που
αρρωσταίνει βήχει, φτερνίζεται, μιλάει,
γελάει ή τραγουδά, απελευθερώνονται
μικροσκοπικά σταγονίδια που περιέχουν
τα μικρόβια. Εάν κάποιος αναπνεύσει τα
μικρόβια, μολύνεται.

13. ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η φυματίωση αποτελεί μεταδοτική νόσο
με δυσχέρεια στην διάγνωση. Η ανάπτυξη
των μικροβίων είναι βραδεία. Συνήθως
πρέπει να περάσετε πολύ χρόνο γύρω
από ένα άτομο που το έχει. Αυτός είναι ο
λόγος που συχνά περνάει αρκετός χρόνος
από την μόλυνση του ατόμου μέχρι την
εκδήλωση της νόσου.

14. ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ
Τα μικρόβια φυματίωσης δεν ευδοκιμούν
σε επιφάνειες. Δεν μεταδίδεται η
ασθένεια με την χειραψία με κάποιον που
την έχει ή μοιράζοντας την τροφή του.
Είναι ευαίσθητα στο ηλιακό φώς αλλά και
ανθεκτικά σε όξινο περιβάλλον, π.χ
στομάχι.

15. ΣΥΜΠΤΏΜΑΤΑ
• Βήχας με διάρκεια τριών + εβδομάδων
• Πόνος στο στήθος
• Βήχας με αίμα (αιμόπτυση)
• Αίσθηση κούρασης ή συνεχούς κόπωσης
• Νυχτερινές εφιδρώσεις
• Ρίγη
• Πυρετό που παραμένει παρά την όποια αγωγή
έχει ληφθεί
• Ανορεξία
• Απώλεια βάρους

16. ΣΥΜΠΤΏΜΑΤΑ

17. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΔΡΟΜΗ
Η 24Η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως
Παγκόσμια Ημέρα Φυματίωσης καθώς στις
24 Μαρτίου του 1882 ο Dr Robert Koch
ανακοίνωσε την ανακάλυψη του
μυκοβακτηρίδιου της φυματίωσης, γεγονός
που άνοιξε τον δρόμο στην διάγνωση και
την αντιμετώπιση της νόσου.

18. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΔΡΟΜΗ
Του απονεμήθηκε Βραβείο Νόμπελ το 1905 για αυτή
την ανακάλυψη. Ο Κοχ δεν πίστευε ότι η ασθένεια
της φυματίωσης ήταν όμοια για τα βοοειδή και τους
ανθρώπους. Η πεποίθηση αυτή αποτέλεσε αφορμή
για την αναγνώριση του μολυσμένου γάλακτος ως
πηγή μόλυνσης. Σε μεταγενέστερα χρόνια, ο
κίνδυνος μετάδοσης της ασθένειας από αυτή την
πηγή μειώθηκε δραματικά με την ανακάλυψη της
διαδικασίας παστερίωσης . Ως θεραπεία για τη
φυματίωση ο Κοχ ανακοίνωσε το 1890 το
απόσταγμα γλυκερίνης του βακίλου της
φυματίωσης. Το ονόμασε «φυματίνη». Η
«φυματίνη» δεν ήταν αποτελεσματική, ωστόσο
υιοθετήθηκε ως δοκιμή προσυμπτωματικού
ελέγχου φυματίωσης.

19. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΔΡΟΜΗ
Η φυματίωση προκάλεσε μια πλέον
γενικευμένη ανησυχία του κοινού κατά τον
19ο και πρώιμο 20ο αιώνα ως
η ενδημική νόσος των φτωχών στις πόλεις.
Το 1815, ένας στους τέσσερις θανάτους
στην Αγγλία οφειλόταν στην νόσο της
φυματίωσης. Μέχρι το 1918, η φυματίωση
προκαλούσε έναν στους έξι θανάτους
στη Γαλλία. Οι ερευνητές όρισαν τη
δεκαετία του 1880 τη νόσο της φυματίωσης
ως μολυσματική, και στη συνέχεια
τοποθετήθηκε σε λίστα με ασθένειες
υποχρεωτικής δήλωσης στη Βρετανία.

20. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΔΡΟΜΗ
Τα ποσοστά της φυματίωσης άρχισαν να
αυξάνονται στην Ευρώπη στην αρχή της
δεκαετίας του 1600. Ο αριθμός των
κρουσμάτων φυματίωσης εκτινάχθηκε τη
δεκαετία του 1800 στην Ευρώπη, καθώς
αποτέλεσε αιτία θανάτου περίπου 25% επί του
συνόλου των θανάτων. Η θνησιμότητα στη
συνέχεια μειώθηκε κατά περίπου 90% μέχρι
τη δεκαετία του 1950. Οι βελτιώσεις στη
δημόσια υγεία μείωσαν σημαντικά τα ποσοστά
της φυματίωσης ακόμα και πριν τη χρήση
διαφόρων αντιβιοτικών. Ωστόσο, η ασθένεια
συνέχισε να αποτελεί σημαντική απειλή για τη
δημόσια υγεία.

21. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΔΡΟΜΗ
Η εμφάνιση της πολυανθεκτικής φυματίωσης
οδήγησε πάλι στην υιοθέτηση των χειρουργικών
επεμβάσεων για την αντιμετώπιση λοιμώξεων
φυματίωσης. Η επέμβαση αυτή μειώνει
ταυτόχρονα το συνολικό βακτηριδιακό φορτίο και
αυξάνει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με
συστημικά αντιβιοτικά. Οι ειδικοί έτρεφαν την
ελπίδα ότι θα εξαλείψουν πλήρως τη φυματίωση,
(όπως την ευλογιά), ωστόσο η αύξηση των
ανθεκτικών σε φάρμακα στελεχών τη δεκαετία του
1980 κατέστησε την εξάλειψη της νόσου λιγότερο
δυνατή. Η επακόλουθη επανεμφάνιση της
φυματίωσης είχε ως αποτέλεσμα την ανακοίνωση
παγκόσμιας έκτακτης υγειονομικής ανάγκης από
τον ΠΟΥ το 1993.

22. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΔΡΟΜΗ
Γνωστοί νοσήσαντες από φυματίωση είναι:
• Ο Γάλλος θεατρικός συγγραφέας ονόματι
Μολιέριος απεβίωσε από φυματίωση στις 17
Φεβρουαρίου του 1673 στην γενέτειρά του,το
Παρίσι.
• Ο ήρωας της επανάστασης του ΄21 Γεώργιος
Καραϊσκάκης ,στον οποίο έχει αφιερωθεί το
ποδοσφαιρικό γήπεδο του Ολυμπιακού, που
ταλαιπωρούνταν από φυματίωση κατά τον θά-
νατό του, στις 23 Απριλίου του 1827.

23. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

24. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Κ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Παράγοντεςαύξησηςτηςμετάδοσηςτηςφυματίωσηςεπί
τουπαρόντοςαποτελούν:
• ΗεκτεταμένηεισροήμεταναστώναπόχώρεςτηςΑφρικής,
όπουηνόσοςτηςφυματίωσης αποτελείμείζοναενδημική
λοίμωξη.
• Ηπανδημίατου AIDS,κατάτηνοποίααυξήθηκετο
φαινόμενοτηςφυματίωσης.
• Ηανακύκλωσημολυσματικώνσταγονιδίωνστοναέρα
• Οιασθενείςπουπαραμένουναδιάγνωστοι,μεαποτέλεσμα
ναμηνείναιεπίκαιροισχετικάμετηννόσησήτους.
• Η αύξηση της συνδεδεμένης με τον ιό της
ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV)
φυματίωσης.

25. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Κ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Άτομα που ανήκουν σε πληθυσμούς υψηλού
κινδύνου μετάδοσης :
• Ιδρύματα, φυλακές
• Άστεγοι
• Γηροκομεία

26. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Κ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Μέτρα προστασίας από την φυματίωση είναι:
• προφυλάξεις κατά τον βήχα, με κάλυψη μύτης και
στόματος με μαντήλι ή τα χέρια.
• Λήψη μέτρων σε δημόσιες εγκαταστάσεις
• Αύξηση φυσικής κυκλοφορίας του αέρα (ανοικτά
παράθυρα κλπ)
• Χρήση χειρουργικής μάσκας δημοσίως
• Έλεγχος για φυματινοαντίδραση ανά τακτά
χρονικά διαστήματα (με ενδοδερμική ένεση
φυματίνης)

27. ΊΑΣΗ
Οι προσπάθειες για την πρόληψη και τον
έλεγχο της φυματίωσης βασίζονται στον
εμβολιασμό βρεφών και την ανίχνευση και
κατάλληλη θεραπεία των περιστατικών
ενεργού φυματίωσης. Ο Παγκόσμιος
Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) σημείωσε κάποιες
επιτυχίες μέσω βελτιωμένων θεραπευτικών
σχημάτων. Έχει παρατηρηθεί ελαφριά μείωση
στον αριθμών των περιστατικών.

28. ΙΑΣΗ
Από το 2011, το μόνο διαθέσιμο εμβόλιο είναι
το αντιφυματικό εμβόλιο , το οποίο έχει
αποδειχτεί αποτελεσματικό κατά της
φυματίωσης στην παιδική ηλικία, αλλά δεν
παρέχει επαρκή προστασία κατά της
μεταδοτικής πνευμονικής φυματίωσης.Παρόλα
αυτά πρόκειται για το πλέον ευρέως
χρησιμοποιούμενο εμβόλιο σε παγκόσμιο
επίπεδο . Παρότι όμως περισσότερο από το
90% των παιδιών εμβολιάζονται, η ανοσία
εξασθενεί μετά από περίπου μια δεκαετία.

29. ΊΑΣΗ
Στη θεραπεία της φυματίωσης
χρησιμοποιούνται αντιβιοτικά για την
εξόντωση των βακτηρίων. Η αποτελεσματική
θεραπεία της νόσου δεν είναι εύκολη λόγω της
ασυνήθιστης δομής και χημικής σύστασης του
κυτταρικού τοιχώματος του μυκοβακτηρίου.
Το κυτταρικό τοίχωμα εμποδίζει την
απορρόφηση των φαρμάκων και καθιστά τα
αντιβιοτικά μη αποτελεσματικά .Η
φαρμακευτική αυτή αγωγή είναι πιθανόν να
διαρκέσει μήνες.

30. ΙΑΣΗ

31. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Το 1900, η φυματίωση αποτελούσε την κύρια αιτία θανάτου
στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Το 2005, ο συνολικός αριθμός
νέων κρουσμάτων φυματίωσης στις ΗΠΑ ήταν 14.093. Η
ετήσια μείωση των κρουσμάτων φυματίωσης επιβραδύνθηκε
από ένα μέσο όρο της τάξης του 7,1% κατά την περίοδο 1993-
2000, στον τρέχοντα μέσο όρο του 3,8% της περιόδου 2001-
2005. Εκτός εκείνων με ενεργό φυματίωση, ένας εκτιμώμενος
αριθμός της τάξης των 10 με 15 εκατομμυρίων ανθρώπων
στις ΗΠΑ, έχουν λανθάνουσα φυματίωση(είναι η κατάσταση
κατά την οποία το άτομο έχει μολυνθεί αλλά δεν νοσεί και
είναι εντελώς ασυμπτωματικό, χωρίς ικανότητα μετάδοσης
της νόσου). Περίπου το 10% των ατόμων αυτών θα
αναπτύξουν ενεργό φυματίωση κάποια στιγμή στη ζωή τους.

32. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΠΛΗΘΟΣ ΚΡΟΥΣΜΑΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ 1980-2005

33. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Από την ανάλυση των δεδομένων που
συλλέγονται ετησίως μέσω του συστήματος
υποχρεωτικής δήλωσης, για το χρονικό
διάστημα 2004 – 2010, προκύπτει ότι στη χώρα
μας δηλώνονται ανά έτος κατά μέσο όρο
περίπου 600 κρούσματα. Παρατηρείται όμως μία
προοδευτική μείωση των κρουσμάτων και
συγκεκριμένα από 761το 2004, σε 490 το 2010.
Όσον αφορά τα κρούσματα σε Έλληνες, και το
ποσοστό επί του συνόλου των δηλουμένων
κρουσμάτων σημειώνει πτωτική τάση.

34. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Συνολικά, το χρονικό διάστημα 2004-2010, το
64,1% του συνολικού αριθμού των κρουσμάτων
ήταν Έλληνες, το 34% ήταν αλλοδαπής
εθνικότητας, ενώ για το 1,9% των κρουσμάτων
δεν ήταν γνωστή η εθνικότητα.
Ως προς το ηλικιακό επίπεδο, τα περισσότερα
κρούσματα της νόσου στους Έλληνες
καταγράφηκαν στην ηλικίες 65 ετών και άνω.
Τέλος, όσον αφορά στην καταγραφή των
κρουσμάτων με βάση την λήψη αντιφυματικής
αγωγής στο παρελθόν, το μεγαλύτερο ποσοστό
(60,2 -83,2%) ήταν νέα κρούσματα δηλαδή δεν
είχαν διαγνωστεί στο παρελθόν με φυματίωση.

35. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
• Το 2020 παρατηρήθηκε μείωση των
διαγνωσθέντων περιπτώσεων φυματίωσης κατά
18% παγκοσμίως (στα επίπεδα του 2012)
• Για πρώτη φορά μετά από 10 έτη παρατηρήθηκε
αύξηση των θανάτων από φυματίωση παγκοσμίως.
Το 2020 υπολογίζεται ότι 1.500.000 άνθρωποι
πέθαναν λόγω φυματίωσης.
• Μειώθηκε σημαντικά ο αριθμός των ατόμων που
έλαβαν θεραπεία για πολυανθεκτική φυματίωση
και λανθάνουσα φυματική λοίμωξη (κατά 15% και
21% αντίστοιχα)
• Παρατηρήθηκε σημαντική μείωση στους πόρους
που διατίθενται πλέον για την καταπολέμηση της
φυματίωσης παγκοσμίως.

36. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
https://eody.gov.gr/wp-
content/uploads/2019/01/fymatiosi_2004_
2010.pdf

37. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗ
ΕΡΩΤΗΣΗ 1η:Σε τί οργανισμό οφείλεται
η Φυματίωση;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ :Οφείλεται σε
μυκοβακτήριο.

38. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗ
ΕΡΩΤΗΣΗ 2η: Μπορείτε να
αναφέρετε δύο τύπους φυματίωσης;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Δερματική φυματίωση
, εγκεφαλική φυματίωση ,
πνευμονική φυματίωση , φυματίωση
σπονδυλικής στήλης.

39. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗ
Ερώτηση 3η : Σε ποια ημερομηνία
αντιστοιχεί η παγκόσμια ημέρα
φυματίωσης;
Απάντηση: Στις 24 Μαρτίου.

40. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗ
Ερώτηση 5η: Σε ποια Ήπειρο
παρατηρείται κυρίως η ύπαρξη της
νόσου της φυματίωσης;
Απάντηση: Στην Αφρική.

41. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗ
Ερώτηση 6η: Μπορείτε να αναφέρετε
2 από τα συμπτώματα της
φυματίωσης;
Απάντηση: Έντονος συνεχόμενος
βήχας , νυχτερινή εφίδρωση ,
αιμόπτυση , ανορεξία ,απώλεια
βάρους…

42. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗ
Ερώτηση 7η: Ποιος ανακάλυψε την
φυματίωση;
Απάντηση: Ο Ρόμπερτ Κοχ , το έτος
1882.

43. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• https://el.wikipedia.org
• http://www.hts.org.gr/assets/files/tuberic
ulosis/vlastos.pdf
• https://eody.gov.gr/wp-
content/uploads/2019/01/fymatiosi_2004_
2010.pdf
• https://www.iaso.gr/medical-
directory/details/medical/2017/12/07/lanth
anousa-fimatiosi-236

44. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!