2. Müasir şəraitdə, xarici ticarət, hər bir
ölkənin və bütün dünyanın inkişafı və
inkişafının mühüm tərkib hissəsidir, çünki
qloballaşma prosesləri kontekstində digər
ölkələrin iqtisadiyyatı ilə iqtisadi
əlaqələrin qurulmadan bir dövlət inkişaf
edə bilməz. Beynəlxalq iqtisadi
münasibətlər kontekstində milli
iqtisadiyyatlar ayrı-ayrı iqtisadi sistemlər
deyil, dünya bazarında sahibkarlıq
subyektlərinin qarşılıqlı əlaqələrinin
sistemli bir dəstəsi kimi qiymətləndirilir,
beləliklə ölkənin milli iqtisadiyyatının
inkişafında xarici ticarətin rolu əhəmiyyətli
dərəcədə artmaqdadır.
3. Beynəlxalq ticarətin birbaşa (istehsalçı və alıcı
arasında vasitəçisiz razılaşma) və dolayı
(vasitəçi ilə) üsulları vardır. Birbaşa ticarət
zamanı nisbi maliyyə faydası, vasitəçi xərcləri
qənaət edilir və vasitəçinin mümkün qeyri-
peşəkar addımları istisna edilir. Dolayı ticarət
isə brokerlər, komisyonerlər, konsiqnatorlar və
distribyutorlar vasitəsilə həyata keçirilir.
4. • Alıcı malın dəyərinin bir hissəsini və ya hamısını
göndərmədən əvvəl göndərirsə, avans ödəniş adlanır.
İxrac zamanı əvvəlcədən göndərilən tarif müəyyən
edilir və bu tarif əvvəlcədən ödəniş müəyyən edilir,
qalan üçün isə hansı ödəniş üsulu olduğu ifadə edilir.
bu halda idxalçı alacağı malların pulunu qabaqcadan
satıcının hesabına ödəyir. Bu ödəmə vasitəsi mallarını
ixrac edən tərəf üçün ideal haldır.
5. • Satıcı doğru ölkənin və/yaxud alıcının riskini
istəmir,
• Satıcının malı hazırlamaq və göndərmək
üçün kifayət qədər vəsaiti yoxdur, ona pul
lazımdır. Satıcı monopoliyası var
• Satıcı alıcıya zəmanət verib və ya alıcı
satıcıya və onun ölkəsinə güvənir.
• Alıcı bazara təzəcə daxil olur və mütləq
həmin məhsula ehtiyac duyur.
• Alıcı satıcı ilə uzunmüddətli işgüzar
münasibətə girmək istəyir.
• İşin və ya əmlakın qiyməti çox yüksək deyil.
Üstünlükləri:
6. Belə ki, bu halda o ödəmə ilə bağlı demək
olar risk etmir. Əgər ödəniş olunmursa, o da
mallarını göndərmir. Satıcı tərəfindən risk o
ola bilər ki, göndərəcəyi məhsulun qiyməti
göndərdiyi müddətdə qalxması, ödənişi
aldığı təqdirdə, tədarükçünün məhsulu
vaxtında təhvil verməməsi, məhsulun
düzgün gəlməməsi və ya istifadəyə yararsız
olması. Bu isə alıcının xeyrinə satıcının isə
ziyanına olacaq və yaxud əksinə.
Riskləri: