Sociocratie 3.0 is een gids met tientallen bewezen patronen voor gelijkwaardige besluitvorming en wendbaar organiseren. Het bouwt voort op methodieken als traditionele sociocratie, Agile / Scrum, Holacracy, LEAN en geweldloos communiceren. Onze ervaring is dat deze patronen zeer bruikbaar zijn voor effectieve samenwerking in zelfsturende teams. We behandelen in deze presentatie de principes, gedragingen en basis patronen om gelijkwaardige groepsprocessen mee te faciliteren.

1. REBELWISE.
Training | Facilitatie | Consult
nieuwsgierig@rebelwise.com
https://rebelwise.com
SOCIOCRATIE 3.0
Een introductie in begrippen en patronen

2. WAT IS HET?
S3 is een praktische gids bestaande uit verschillende patronen die bijdragen aan
de ontwikkeling van een wendbare, veerkrachtige organisatie.
De verschillende patronen kunnen los van elkaar worden ingezet wanneer nodig.
http://sociocracy30.org/the-details

3. ZEVEN LEIDENDE PRINCIPES

4. ● Transparantie: Informatie is voor iedereen beschikbaar, tenzij er een goede
reden is om dit niet te doen.
● Gelijkwaardigheid: Iedereen die geraakt wordt door een beslissing moet deze
waarde kunnen toevoegen en een besluit kunnen beïnvloeden.
● Empirisme: Test hypotheses door te experimenteren, te reviseren en te
falsificeren; te zoeken naar ontkrachting van een hypothese.
● Continu verbeteren: Evalueer en reflecteer, zodat er zicht is op waar ruimte is
voor verbetering. Stap voor stap veranderen, reflecteren, leren en verbeteren.
● Consent: Ergens mee doorgaan, omdat er geen redenen zijn om het niet te
doen.
ZEVEN LEIDENDE PRINCIPES

5. ZEVEN LEIDENDE PRINCIPES (2)
● Effectiviteit: Doen wat juist is, doeltreffendheid.
● Eigenaarschap (accountability): Reageer wanneer nodig, houd je aan
afspraken en neem eigenaarschap over het behalen van het gezamenlijke
doel
De zeven principes hebben een
sterke onderlinge relatie. Zij zorgen
voor onderling vertrouwen in de
samenwerking en het eindresultaat.

6. GEDRAG IN SAMENWERKING

7. BEWUST SAMENWERKEN
Heb aandacht voor je eigen gedrag en dat van de partners in de samenwerking.
Reflecteer en geef feedback op basis van deze vertrekpunten:
“Is mijn gedrag nu de meest waardevolle bijdrage die ik kan leveren aan
onze samenwerking?” - Artful participation
“Is het goed genoeg voor nu en veilig genoeg om te proberen?”
- Good enough for now, safe enough to try
“Het is niet het één óf het ander, maar beiden en meer!”

8. NAVIGEREN VIA SPANNING

9. DE DRIVER (drijfveer)
Binnen S3 navigeren we via spanning.
Dat betekent dat we alleen maar actie
ondernemen wanneer er spanning is, doordat
de huidige situatie te veel verschilt van de
gewenste situatie. Dit wordt een driver
genoemd. In het Nederlands een drijfveer
Deze spanning pakken we als groep aan
wanneer niets doen leidt tot schade of gemiste
waarde ten opzichte van ons gezamenlijke
doel. Dan is het een organisatorische driver.
.

10. HET DRIVER STATEMENT
In een driver statement wordt duidelijk omschreven welke situatie om actie vraagt.
Dit statement omvat vier elementen:
● Dat wat er nú gebeurt, een observatie
● Het effect van wat er gebeurt
● Dat wat nodig is (niet hóe we dat kunnen bereiken)
● De impact van aandacht besteden aan wat nodig is
Let op:
● een driver bevat geen oordeel
● een driver zegt niks over de oplossing

11. DRIVER STATEMENT:
DE KEUKEN IS EEN ROMMEL. ER STAAN ALLEMAAL KOPJES
OP HET AANRECHT EN DE GOOTSTEEN STAAT VOL. (observatie)
HET IS NIET MOGELIJK OM SNEL KOFFIE TE PAKKEN EN
WEER AAN HET WERK TE GAAN (effect). HET IS NODIG OM EEN
NETTE KEUKEN TE HEBBEN (nodig), ZODAT WE GEFOCUST
KUNNEN BLIJVEN OP HET WERK. (impact)

12. DRIVER MAPPING

13. Aan de hand van de driver
kan je met driver mapping
snel tot een aanpak komen
door te kijken naar:
- WIE betrokken is
- WAT zij nodig hebben
- HOE we dit kunnen
bereiken
De acties zijn op te nemen
op de backlog.
DRIVER MAPPING

14. Stap 1: Start met waarom door het benoemen van de driver. Krijg consent over de
driver om deze uit te werken.
Stap 2: Beschrijf wie door het idee/concept geraakt zullen worden.
● Wie heeft er baat bij?
● Wie zal er mogelijk nadeel van ondervinden?
● Wie kan helpen?
● Wie zal tegenwerken?
DRIVER MAPPING - STAP VOOR STAP

15. Stap 3: Wat is nodig voor de betrokken om mee te kunnen? beschrijf dit als:
● Wij hebben nodig …, zodat …
● Zij hebben nodig..., zodat …
Stap 4: Hoe kunnen we tegemoet komen aan deze vragen?
● Welke actie kunnen we nemen?
● Zijn er resultaten (deliverables) die hieraan bijdragen?
● En waarden voor de samenwerking?
● Wie kunnen we hierbij betrekken?
DRIVER MAPPING - STAP VOOR STAP

16. EEN VOORSTEL CO-CREËREN

17. In een voorstel beschrijven we hoe we denken te komen van de huidige situatie
naar de gewenste. Het voorstel is een oplossing voor de spanning.
Bij het proces waarin we een aanzet doen voor een eerste voorstel is het van
belang om alle stakeholders uit te nodigen. Dit zijn de mensen die geraakt worden
door een besluit en dus invloed zouden moeten kunnen uitoefenen op de uitkomst.
Degene die de driver heeft ingebracht moet ook aanwezig zijn, of van te voren
informatie verschaffen.
VAN DRIVER NAAR VOORSTEL

18. HET PROCES
Het maken van een voorstel verloopt in ronden.
Nadat er consent is over de driver halen we eerst
informatie op aan de hand van vragen. We
clusteren deze in informatieve (over de kaders en
het verleden) en vragen ter overweging (over de
toekomst en richting). Na het beantwoorden van
de vragen verzamelen we ideeën. Tuners werken
het voorstel vervolgens uit. Het “finetunen” van het
voorstel gebeurt meestal niet ter plekke. Wanneer
een voorstel af is wordt hierover besloten middels
consent besluitvorming.

19. Een voorstel bevat altijd de volgende elementen:
● Titel van het voorstel
● Driver statement
● Voorstel - de inhoudelijke beschrijving van de oplossing
● Evaluatiecriteria - criteria waaraan het succes te meten is
○ Wat is succes?
○ Hoe meet je dat?
● Evaluatiedatum - Wanneer de criteria gemeten worden?
● Eigenaar - Wie ziet toe op de uitvoer en evaluatie van het voorstel?
INHOUD VAN EEN VOORSTEL

20. CONSENT BESLUITVORMING

21. Bij consent besluitvorming ga je op zoek naar
redenen om een voorstel niet uit de voeren.
Consent besluitvorming werkt in rondes. Na het
voorstel is er ruimte voor verklarende vragen en
een korte (emotionele) reactie. Vervolgens
inventariseren we de bezwaren. Deze lossen we
een voor een op door de waarde in het het
voorstel te integreren, tot alle bezwaren
weggenomen zijn. Dan: VIEREN! Én de zorgen
meenemen voor evaluatie doeleinden.
CONSENT BESLUITVORMING

22. HULPMIDDEL: DRIE HANDGEBAREN
Wanneer je start met consent besluitvorming kun je gebruik maken van
handgebaren. De facilitator vraagt alle betrokkenen gelijktijdig hun vuist voor zich
te strekken om zich klaar te maken voor consent. Na aftellen van drie naar nul
geeft ieder gelijktijdig zijn inzicht middels drie gebaren:
● Duim omhoog - geen bezwaar. Ik kan dit voorstel uitvoeren
● Hand voor je, palm naar beneden - zorgen (concerns), maar geen bezwaar
● Hand voor je, palm omhoog - bezwaar. Ik kan
direct waarde toevoegen aan het voorstel
of zie een risico bij uitvoeren.

23. Bezwaar is een cadeautje, het is een stukje kennis dat jij inbrengt om uiteindelijk
ons gezamenlijk doel te bereiken. Er zit dus waarde in ieder bezwaar.
Wanneer jij denkt dat iets mogelijk schade toebrengt aan de organisatie, of
wanneer je een directe verbetering ziet die waarde toevoegt, breng je jouw
bezwaar in. Dit kan altijd, op ieder moment!
WANNEER HEB JE EEN BEZWAAR?

24. WAT GEBEURT ER MET ZORGEN?
Zorgen (of concerns) zijn geen redenen een voorstel niet uit te voeren, maar wel
zaken waar aandacht aan moet worden besteed. Wanneer je een beslissing gaat
evalueren, kun je de geuite zorgen bijvoorbeeld als evaluatiecriteria gebruiken.
Omdat zorgen geen bezwaren zijn, hoeft er niet altijd direct naar te worden
geluisterd of wordt er ook niet altijd meteen iets mee gedaan!

25. GEZAMENLIJKE WAARDE
Omdat er waarde zit in alle bezwaren is het van belang om altijd op zoek te gaan
naar die waarde. Wanneer je dus tegengestelde meningen hebt, bedenk dan:
“Het is niet het één óf het ander, maar beiden en meer”, want
niemand is slim genoeg om 100% ongelijk te hebben.
Tip: Geef als facilitator niet te veel ruimte voor discussie. Nodig de tegenpolen
eens uit om binnen dertig seconden tot een oplossing te komen waarin beide
waarden vertegenwoordigd zijn.

26. DE OVEREENKOMST

27. Wanneer niemand bezwaar heeft op het
voorstel maken we er een overeenkomst
van.
Deze omvat de elementen van het
originele voorstel, inclusief eventuele
wijzigingen en toevoegingen. Daarnaast
ook de geopperde zorgen, indien van
toepassing, achtergrondinformatie en
eventuele eerdere versies.
DE OVEREENKOMST

28. LEVENSCYCLUS VAN DE OVEREENKOMST
Spanning Identificeer
driver
Co-creëer
voorstel
Consent
over
voorstel
Door-
ontwikkeling
voorstel

29. OVERIGE INFORMATIE

30. Bron http://sociocracy30.org/
Posters https://drive.google.com/open?id=0B178Zh_xdAoIRVIyU29tUnFVb3c
TRAINEN?
Kijk op www.s3-training.nl voor de eerstvolgende training.
OVERIGE INFORMATIE