Recomendados
Más contenido relacionado
Similar a BUKU MACAPAT BAHASA JAWA
Similar a BUKU MACAPAT BAHASA JAWA (20)
BUKU MACAPAT BAHASA JAWA
- 1. TEMBANG Bahasa Jawa MACAPAT FATIA AYU ISTIQOMAH
- 2. TEMBANG MACAPAT Bahasa Jawa SMA NEGERI 1 KOTA PASURUAN Nama : Fatia Ayu Istiqomah Absen : 15 Kelas : XI MIPA 3
- 3. ii ATUR PRAWACANA Ahamdulillah, puji syukur panyerat aturaken wonten ngarsanipun Gusti Allah Ingkang Maha Agung sahengga buku punika saged kasusun kanthi sae. Boten kesupen kula aturaken matur sembah nuwun kagem guru kawula ingkang tansah paring donga pangestu saha para dwija ingkang sampun paring kawruh lan seserepan sahengga buku ingkang kasusun sae punika saged purna. Buku kanthi irah-irahan " Tembang Macapat Bahasa Jawa". Buku menika kasusun kagem njangkepi tugas mata pelajaran Bahasa Jawa. Mugi - mugi buku ingkang kaserat dening panyerat menika saged paring mapinten-pinten manfaat dumateng para sinten kemawon ingkang maos. Kula minangka panyerat ugi kathah kakirangan, pramila panyaruwe saha panyendu tansah kula antu-antu. Pasuruan, 6 Maret 2023 Fatia Ayu Istiqomah
- 4. iii DAFTAR ISI Atur Prawacan .................................................................. ii Daftar isi .............................................................................. iii Filosofi Tembang Macapat .............................................. 1 Ancase Tembang Macapat ............................................... 4 Paugerane Tembang Macapat ......................................... 5 Unsur Kebasaan Tembang Macapat .............................. 7 Daftar Pustaka ...................................................................... 9
- 5. 2. Mijil 3. Sinom Sewelas tembang macapat kalebu: Macapat ditegesi dadi "maca papat - papat" Yaiku bermaksud metodhe maca ukara kang terjalin saben papat Wanda. Macapat dimaknani golek jati diri manungsa kang dikubengi papat napsu dunia, kaya pangertan Jawa kang dadi " Sedulur papat kalimo pancer. Papan Macapat yaiku perjalanan keramat manungsa saka lahir nganti madhep marang Allah Kang Maha Esa. Filosofi Filosofi Filosofi Tembang Macapat Tembang Macapat Tembang Macapat 1 1. Maskumambang Nggambarake panguripane manungsa nalika ana ing guwa garbane ibune, ing wektu iku jinis kelamine durung dingerteni. Mijil nglambangake wujud wiji utawa wiji kang lair ing donya, mijil asale saka tembung wijil kang tegese metu. Mijil nyritakake fase nalika bayi manungsa wiwit ngerti urip donya, butuh perlindungan. Njlentrehake masa kanak-kanak manungsa nganti mudha, nalika iku manungsa kudu sinau sabisane.
- 6. 5. Asmarandana 6. Gambuh 7. Dhandanggula Filosofi Filosofi Filosofi Tembang Macapat Tembang Macapat Tembang Macapat 2 4. Kinathi Kinanthi asale saka tembung “kanthi” kang tegese dituntun (dilatih) ngenani urip ing donya. Ing pangertèn liya dilatih babagan karakter apik. Umpamane taat marang ibadah lan sopan santun. Asmarandana nyritakake fase paling dinamis lan murub ing nggoleki katresnan lan pasangan urip. Andharan ing tembang iki yaiku katresnan, asmara, lan uga rasa sedhih lan sedhih amarga katresnan. Gambuh nyritakake wiwitaning urip bebrayan kanthi ikatan perkawinan kang sakral (gambuh). Tembang iki isine ngenani kawicaksanan, pitutur urip, paseduluran, toleransi. Dhandanggula minangka fase puncak kesuksesan fisik lan materi. Nanging kejaba ngrasakake gula (manis) urip, uga kudu diimbangi karo kanikmatan spiritual lan spiritual.
- 7. 9. Pangkur 10. Megatru Filosofi Filosofi Filosofi Tembang Macapat Tembang Macapat Tembang Macapat 3 8. Durma Durma asale saka tembung darma/wèwèh. wong sing wis rumangsa cukup uripe bakal katon welas asih marang wong liya. Dadi bakal ana rasa pengin menehi. Iki dipengaruhi dening pendidikan agama lan karakter sosial. Pangkur iku fase uzla (pangkur = nyingkiri), fase sepi, fase renungan, nyedhak marang Gusti Allah lan ngadohi cahyaning urip. Tembang iki nduweni watak gagah, gagah, gagah prakosa, lan gedhe ati. Megatruh minangka pungkasaning urip donya kang roh ninggalake raga (megat = misah). Tembang iki nyritakake rasa sedhih lan susah. 11. Pocung Pocung minangka fase bali marang Allah, Sang Murbeng Dumadi, Sangkan Paraning Dumadi. Diwiwiti dadi pocung (mayit), fase tumuju kabegjan sejati, ketemu karo Kang Maha Suci.
- 8. Tembang macapat yaiku pituduh manungsa kanggo nemtokake jati diri manungsa, karo ngatur kaping papat napsu duniawi kang ngiringi saben kauripan individu manungsa. Tembang macapat isine pitutur kang diandharake kanthi wicaksana. Tembang macapat ngandhut piweling supaya ing jaman biyen wong tuwa nggunakake tembang macapat kanggo pitutur marang anak. Ancase Ancase Ancase Tembang Macapat Tembang Macapat Tembang Macapat 4 Tembang macapat wiwit wiwitan ana ing abad XIV Masehi nganti saiki digunakake ing panguripan sosial, kalebu minangka hiburan, estetika, pendidikan. Ana uga sing nggunakake pagelaran tradhisional, piranti korespondensi, tembang kanggo rekan kerja, jampi tolak bala, kumpul kanca adat Jawa, upacara kegiyatan Pangestu lan filosofi siklus urip.
- 9. Struktur teks tembang macapat yen mung sapada mau wujude guru gatra, guru wilangan lan guru lagu. Paugerane Paugerane Paugerane Tembang Macapat Tembang Macapat Tembang Macapat 5 Akehe gatra (baris) saben sapada (bait) tembang. 1. Guru Gatra 2. Guru Wilangan Akehe wandas (uku kata) ing saben gatra (baris) tembang. 3. Guru Lagu Dhong - dhinge/tibane swara ing saben pungkasane gatra. Tuladhane :
- 10. Paugerane Paugerane Paugerane Tembang Macapat Tembang Macapat Tembang Macapat 6 Tabel guru gatra, wilangan, lagu saka tembang macapat :
- 11. 1. Tembung Kawi Unsur Kebasaan Unsur Kebasaan Unsur Kebasaan Tembang Macapat Tembang Macapat Tembang Macapat 7 Sandi asma yaiku jeneng kang sinamun ana ing tembang macapat, lumrahe wujud jeneng asli pengarage utawa panciptane tembang. Tuladha : • Arsa = arep • Marta = sabar • Kalbu = ati 2. Dasanama Dasanama yaiku wong siji duwe jeneng nganti sepuluh, malah kadhang luwih, kang padha tegese utawa meh padha tegese. Tuladha : • Tampa = sambut, tanggap, tarima. • Irung = grana, parsana, nasika. • Alêm = astawa, alêmbana. 3. Tembung Garba Tembung garba yaiku tembung loro sing digandheng dadi siji sarana kanggo nyuda cacahe wanda, kanggo nyocogake cacahe wanda ing sajroning tembang, lan kanggo ngringkes tembung ing sajroning ukara. Tuladha : • Lumakweng = lumake ing. • Dhemenyar = dhemen dan anyar. • Tankocap = tanpa dan ucap.
- 12. 4. Sandi Asma lan Sandi Karsa Unsur Kebasaan Unsur Kebasaan Unsur Kebasaan Tembang Macapat Tembang Macapat Tembang Macapat 8 •> Sandi asma yaiku jeneng kang sinamun ana ing tembang macapat, lumrahe wujud jeneng asli pengarage utawa panciptane tembang. Tuladha : •> Sandi Karsa yaiku ukara kang diwedharake kang satemene kang dipilah-pilah adhapur huruf. Sandi iki digawe medharake cipta, gagasan, utawa kekarepan. Tuladha :