Shnderrimi i energjise se ujit. Llojet e tjera te energjise

1. MINISTRIA E ARSIMIT, SPORTIT DHE RINISË
RAHMA SCHOOL
PROJEKT
TEMA: ENERGJIA, LLOJET DHE PËRDORIMET
LËNDA: FIZIKË
KLASA: 7B
ELBASAN,2017
PUNOI: Fialdo Mema

2. NËNTEMA: Shndërrimet e energjisë që ndodhin në hidrocentral
që nga momenti rënies së ujit nga lartesia deri ne vënien ne punë të
paisjeve tona.
OBJEKTIVAT:
 Emërtojmë lloje të ndryshme të energjisë, japim shembuj me
situate, me lloje te ndryshme të energjisë, dallojmë llojet e
energjise nga njera-tjetra duke idendifikuar burimin qe e prodhon
atë lloje energjie.
 Paraqesim me diagramë shndërrimet e energjisë, japim shembuj
nga situata të jetës së përditëshme të shndërrimit te energjisë nga
një formë në një tjeter.
 Vleresojmë rëndësine e energjisë dhe perdorimin e saj.

3. 1- Hapat që kryen uji gjatë shndërrimit
Kur uji bie nga lartësia ai përmban energji potenciale
dhe energji kinetike. Më pas kjo energji shndërrohet
ne energji mekanike te turbinës së motorrit. Energjia
mekanike shnderrohet ne energji elektrike. Energjia
elektrike shndërrohet ne energji dritore, energji termike dhe energji mekanike.
Hidrocentralet bëjnë shndërrimin e
energjisë potenciale të rëniës së ujit në
energjinë mekanike me anë të turbinës
hidrulike dhe pastaj gjeneratori shndërron
energjinë mekanike në atë elektrike. Ka dy
lloje të hidrocentraleve:
1. Hidrocentralet rrjedhëse, në të cilat
uji vazhdimisht rrjëdh dhë të cilat kanë një
rezervuar të ujit të limituar.
2. Hidrocentralet akumuluese, në të
cilat uji shfrytëzohet nga liqeni akumulues.
Penda ndërtohet mespërmes lumit duke
formuar rezervuarin e epërm dhe rrjedhjen
e pasme të ujit (bjefi i poshtëm). Diferenca
në mes te nivelit të ujit në rezervuar dhe
rrjedhjës së pasme të ujit poshtë pendës
quhet lartësia. Ndërtesa e centralit ndërtohet në pendë. Ndërtesa e centralës ka turbinën e ujit,
gjeneratorin dhe portën kontrolluese. Gjeneratori dhe turbina janë të lidhur në mes veti në një
bosht vertical. Rënia e ujit prodhon rrjedhje të shpejtë të ujit nëpër turbinë – gjenerator, dhe
gjeneratori prodhon energjinë elektrike. Energjia e fituar nga hidrocentrali është e barabartë me
prodhimin e lartësisë dhe sasisë së ujit sipas shprehjës: sasia e elektricitetit lartësia e ujit
koeficienti I shfrytëzimit të gjeneratorit dhe turbinës.
ENERGI
POTENCIALE
ENERGJI
KINETIKE
ENERGJI
MEKANIKE
ENERGJI
ELEKTRIKE
ENERGJI DRITORE
ENERGJI MEKANIKE
ENERGJI TERMIKE

4. 2-Energjia e erës
Energjia e erës ose fuqia e erës nxirret nga rrjedhja e
ajrit duke përdorur turbinat e erës apo velat për të
prodhuar energji mekanike ose elektrike. Mullinjtë e
erës janë përdorur për fuqinë e tyre mekanike,
pompat e erës për pompimin e ujit, dhe velat për të
lëvizur anijet. Energjia e erës si një alternativë e
karburanteve fosile, është e bollshme,
e ripërtëritshme, e shpërndarë gjerësisht, e pastër,
nuk prodhon emetimet e gazit serrë gjatë
operacionit, dhe përdor shumë pak tokë. Efektet në
mjedis janë shumë më pak problematike se ato të
burimeve të energjisë jo-ripërtëritshme.
3-Energjia diellore
Energjia diellore mbështet pothuaj të gjithë jetën në tokë nëpërmes fotosintezës që nga shfaqja
e organizmit të parë. Njerëzit e përdorin energjinë diellore për ndriçim, ngrohtësi, rritjen e të
korrave dhe për shndërrimin e fuqisë diellore në energji elektrike.Me energji diellore
nënkuptohet energjia e prodhuar nga shfrytëzimi i drejtpërdrejte te energjisë se rrezatuar
nga Dielli drejt Tokës. Në çdo ore Dielli transmeton drejt orbitës 1 kËh për meter katror.
Energjia Diellore bën pjesë në grupin e energjive te rinovueshme si Biomasa, Biokarburanti,
Gjeotermike, Hidroenergjetike, Eolike etj.
4-Energjia kinetike
Energjia kinetike është aftësia e trupave që të kryejnë punë për shkak se kanë një shpejtësi të
caktuar. Për ta llogaritur energjinë kinetike të trupit me masën i cili lëviz me shpejtësi , bëhet
llogaritja e punës, e cila nevojitet që forca ta nxitojë trupin në ndonjë rrugë nga gjendja e qetësisë
deri në gjendjen me shpejtësi Pra, madhësia e energjisë kinetike është e barabartë me punën e
cila është kryer në mënyrë që trupi ta ketë fituar shpejtësinë
5-Energjia elektrike
Energjia elektrike është një formë energjie e përftuar nga energjia elektrike potenciale. Ne qarqet
elektrike, rryma eshte nje rrjedhe grimcash shume te vogla te ngarkuara, qe quhen elektrone. Ato
vijne nga atomet. Elektronet mund ta transferojne energjine, per shembull, nga bateria te llamba
elektrike. Ato kane energji potenciale elektrike ose, shkurt, energji elektrike.
6-Energjia kimike
Ushqimi na jep energjine e nevojshme për te cilen ka nevoje qeliza qe te funksionoje.Ajo është
energjia qe ndodhet ne lidhjet qe bashkojne mes tyre atomet qe formojne molekulat e

5. ushqimeve,e quajtur ENERGJI KIMIKE.Te gjitha substancat me te cilat ushqehemi,qofshin ato
qe vijn nga kafshet/bimet permbajne energji kimike qe shfaqet si flake dhe nxehtesi kur digjen
ushqimet. Energjia qe mund te perdoret nga qelizat permbahet ne molekulen e një sheqeri te
thjështë , glukozes.Reaksioni i djegies se glukozes,qe ne qeliza cliron energjine e nevojshme për
veprimtarinë e tyre,quhet frymemarrje qelizore. Fotosinteza është procesi me ane te te cilit bimet
perdorin energjine e diellit për te prodhuar oksigjen,duke u nisur nga CO2 dhe nga H2O
,molekula organike te pasura me energji kimike si glukoza. Energjia kimike është energjia e
rezervuar ne lidhjet ndërmjet atomeve ose molekulave te lendes.Kjo energji clirohet,për
shembull,ne trajten e energjise termike gjate djegies se lendeve te ndryshme.
7-Energjia bërthamore
Energjia bërthamore është energji e fituar me metodat e fusionit të kontrolluar në ndërtesa
qendrore të Centrale Bërthamore.Përdorimi i kësaj energjie për qëllime civile për dallim nga ato
ushtarake, pas vitit 1945 deri në fund të viteve '60-ta nuk ka qenë i dyshushëm. Në vitet '60,
në ShBA në sipërfaqe dalin lëvizje zë cilat "akceptimin" e deri atëherëshe filluan të vënë në
pikëpyetje. Këto lëvizje nuk kishin ndonjë rol të madhe por u pasqyruan në Republikën Federale
Gjermane rreth vitit 1971. Më pastaj, ky problem filloj të transformohet nga pakënaqësi e
popullit vendas, në pakënaqësi të qeverive poseduese të tyre. Kjo pakënaqësi fillojë të drejtohej
shteteve të cilat gjerë në fund të viteve '80 nuk kishin arritur të zhvillonin apo të huazonin
teknologjinë e prodhimit të kësaj energjie.
8-Energjia termike
Në termodinamikë, energji termike i referohet energjisë së brendshme të pranishme në një
sistem që shkaktohet nga temperatura e tij Nxehtësia është energjia termike e transferuar nëpër
kufirin ndërmjet rajoneve të dy materieve. Si një variabël e procesit, nxehtësia është një
karakteristikë e një procesi, jo pronë e sistemit; ajo nuk është e përfshirë brenda kufijve të
sistemit. Në anën tjetër, energjia termike është një pronë e një sistemi, dhe ekziston në të dy anët
e një kufiri.Energjia termike është pjesë e energjisë termodinamike ose energjisë së brendshme të
një sistemi që është përgjegjëse për temperaturën e sistemit

6. PËRFUNDIMET:
1. Janë disa lloje energjish si: energjia bërthamore, kinetike, termike,
potenciale, elektrike, elastike, mekanike, dritore, termike, të cilat
ndryshojnë nga njëra-tjetra.
2. Energjia mund të prodhohet dhe të shndërrohet në nje lloj tjetër
energjie. (energjia elektrike = energji dritore, termike)
3. Energjia është e rëndësishme sepse vepron dhe ndikon
drejtëpërsëdrejti në jetën tonë.