Presentatie van de consultatievergadering over de visie van Bosgroep Zuiderkempen m.b.t. de omgeving van Geel-Bel

1. Consultatievergadering
UBLP Bel
23/06/2014

2. Bosgroep Zuiderkempen
• Helpen van boseigenaars.
• In Bel actief sinds 1995.
• Beheerplan opgesteld: 119ha - 114 eigenaars

3. Opstart project: Nood aan visie
• Als leidraad voor maatregelen
• Visie
– Geïntegreerd.
– Gedragen

4. Beleidsdocumenten
• Beschermd Landschap
• Habitatrichtlijngebied (+VEN)
• Natuurreservaat ‘Bels Broek en Heide’
• Toegankelijkheidsregeling
• Visie vanuit de landinrichting.
=> KADER

5. Beschermd landschap

6. Habitatrichtlijngebied

7. Bels Broek en Heide (Natuurpunt)

8. Toegankelijkheidsregeling

9. Actoren - werkgroep
• Boseigenaars
• Landbouwers
• (Jeugd) Recreanten en omwonenden
• Jagers
• Natuurpunt
• Overheden

10. Uitgebreid Bos en
Landschapbeheerplan

11. UBLP Bel - basisprincipes
• Iedereen die belangen heeft in het projectgebied, wordt betrokken bij het proces.
• Het beheerplan dient te kaderen binnen het wetgevend en beleidskader van het gebied (Criteria
duurzaam bosbeheer, Natura 2000 gebied, beschermingsstatuten van het landschap, …)
• Het landinrichtingsproject van de VLM dient zoveel mogelijk als vertrekpunt bij de ontwikkeling
van de visie gekoppeld aan het UBLP.
• Beheerplan dient best zo gebruiksvriendelijk opgesteld te worden en dient een meerwaarde te
zijn voor de betrokkenen.
• We streven naar een gedragen visie via een participatief proces. Het streefdoel hierbij is een
draagvlak van 80 % (anonieme enquête tijdens een consultatievergadering). Bij elke participatief
overlegmoment dient men goed het participatiekader af te spreken met de stad en het Vlaamse
Gewest
• Bij het doorlopen van het proces zal er voorafgaand aan de belangrijke stappen steeds een
overleg gepland worden met de beslissingsnemende partners om het kader vast te leggen.
• Visie omtrent bosbeheer wordt ontwikkeld niet op perceelsniveau. Boseigenaar is vrij te kiezen
welk deel van de visie ze zelf willen realiseren.
• Landbouwers behouden vrijheid teeltkeuze. Beheerplan mag geen extra beperkingen opleggen
maar moet kansen creëren.
• Participatief proces is gebaseerd op evenwaardigheid van de deelnemende actoren en respect
voor ieder zijn standpunten.
• Bosgroep is neutraal overlegplatform en procesbegeleider.

12. UBLP Bel - doelstellingen
–Toekomstvisie
–Duidelijkheid
–Instrumenten ondersteuning

13. Verloop project
• Bosbabbel: 2009
• Infovergadering boseigenaars: 1 juni 2010
• Individuele contacten 2010 - 2012
• Bosbabbel: 15 mei 2011
• Werkgroepvergadering visie: 16 / 6 / 2011
• Werkgroepvergadering bosontwikkeling 29 / 9 / 2011
• Consultatievergadering: 30 / 11 / 2011
• Opmaak ontwerpbeheerplan
• Terugkoppeling met overheid
• Voorstellen uitgewerkt beheerplan: 23 / 06 / 2014
• Indiening en openbaar onderzoek
• Goedkeuring beheerplan
Stap 1:
Visievorming
Stap 2:
Goedkeuring
Visie
Stap 3:
Goedkeuring
Beheerplan

14. Doelstelling vergadering
• Voorstelling van het uitgewerkte
beheerplan.
• Vragen / bemerkingen / …

15. Rol Bosgroep
• Neutraal procesbegeleider
• Opsteller en indiener beheerplan.

16. UBLP Bel
Algemene Gebiedsbeschrijving

17. Gebiedsbeschrijving - Geologie

18. Historisch landgebruik - Middeleeuwen

19. Historisch landgebruik – ontginning heide

20. Historisch landgebruik 1951

21. Actueel landgebruik - luchtfoto
Luchtfoto

22. Voorstelling landschappelijke
doelstellingen

23. Landschappelijke doelstellingen
• Landschap met waardering en respect voor de
eigenaars en gebruikers.
• Landschap om van te genieten en ontspannen.
• Landschap met waardering voor het prachtig historisch
erfgoedkarakter.
• Landschap met aandacht voor de natuur en
biodiversiteit.
• Visie bosbeheer.
=> Opgesteld tijdens participatief proces.
=> Uitgewerkt op 19 landschapsfiches.

24. Proper landschap
• Verwijderen verkrotte
constructies.
• Ruimen zwerfvuil

25. Controle agressieve exoten
• Indien doelstellingen gebied bedreigd worden.
• Bomen en struiken, sierplanten, waterplanten.
• Eigenaars worden ondersteund.

26. Historische situatie lijnbeplantingen

27. Beheer lijnbeplantingen en
bijzondere bomen

28. Beheer knotbomenrijen
- Cyclisch de bomen knotten

29. Beheer houtkanten
- Hakhoutbeheer.
- Inheemse
soortensamenstelling.
- Controle agressieve
exoten.

30. Mogelijkheid herplanting lijnelementen
• Op locaties waar ze verdwenen zijn.

31. Behoud bijzondere bomen in
landschap
• Behoud vitaliteit
• Nemen beschermende maatregelen indien nodig

32. Inrichting toegankelijkheid
• Signalisatie.
• Begeleiding.

33. Instandhouding zichtassen op de
paraboolduin
- Verwijderen
bosverjonging op deze
locaties.
- Brengen variatie binnen
speelzone.

34. Onverharde wegen

35. Behoud en onderhoud zandwegen
- Schaven van de zandwegen.
- Dichten van putten op probleemlocaties.
- Openhouden van de wegen (begroeiing)

36. Mogelijkheid: herstel open akkercomplex
‘Bels Veld’

38. Hakhoutkant zomereik rond Bels Veld

39. Staat van de hakhoutkant
Op bepaalde plaatsen
uitgegroeid tot echte
bomenrij. 
Op vele plaatsen nog in
oorspronkelijke
hakhoutbeheer


40. Hakhoutkant zomereik
- Hakhoutbeheer waar mogelijk.
- Waar uitgegroeid tot bomenrij: behoud vitaliteit.
- Waar verdwenen: proberen te herstellen.

41. Onderhoud grachtenstelsel Belseheideloop

42. Beheer en herstel van vennetjes
- Hebben
belangrijke
natuurwaarde.
- Zijn relicten van
het oorspronkelijke
heidelandschap.

43. Landschappelijke integratie vijvers
• Vele vijvers hebben een kunstmatig uitzicht.
• Weghalen van oeververstevigingen en dergelijke.
• Lichtinval op de vijvers.
• Ruimte voor natuur.

44. Mogelijkheid extensief graslandbeheer

45. Mogelijkheid extensief graslandbeheer

46. Andere beheerfiches
• Zitten geïntegreerd in het bosbeheer
• Behoud van den in het bosbeeld
• Kleinschalige aanplant inheemse soorten.
• Beheer duinheide en duingrasland.
• Bosrandbeheer
• Hakhoutbeheer zwarte els (bos)

47. Voorstelling bosbeheer

48. Bosbeheer
• Bosbeschrijving
• Visie bosontwikkeling lange termijn.
(participatief proces)
• Economische doelstellingen
• Ecologische doelstellingen
• Sociaal-recreatieve doelstellingen

49. Bosbeschrijving
• Beheerplan van 96,49ha (totale grootte bosgebied = 164ha)
• 72 bosbeheerders – 92 eigenaars en mede eigenaars

50. Bosbeschrijving
• Vooral naaldhout
– Grove den – Corsicaanse den – Zeeden
– Ondergroei inheems loofhout
• Min of meer gelijkjarige bossen: 50 à 80j
• 9,4% open plek (= 9,05ha zandvlakten en vijvers)

51. Oefening bosontwikkeling
Huidig uitzicht (2011)
Leeftijd Naaldhout Loofhout Open plek Totaal (ha)
1-35j 4% - 6ha 8% - 14ha 4% - 7ha 12% - 20ha
35-70j 66% - 114ha 3% -5ha 69% - 120ha
> 70j 6% - 10ha 9% - 15ha 15% - 25ha
totaal 76% - 130ha 20% - 34ha 96% - 164ha
Toekomstig uitzicht in 2046 (na 35j)
Leeftijd Naaldhout Loofhout Open plek Totaal (ha)
1-35j 8% - 14ha 12.5% - 21ha 5% - 8.5ha 20.5% - 35ha
35-70j 4% - 6ha 8% -14ha 12% - 20ha
> 70j 50.5% - 87.5ha 12% - 20ha 62.5% - 107.5ha
totaal 62.5% - 107.5ha 32.5% - 55ha 95% - 162.5ha
Toekomstig uitzicht in 2081 (na 70j)
Leeftijd Naaldhout Loofhout Open plek Totaal (ha)
1-35j 8.5% - 14ha 12.% - 21ha 5% - 8.5ha 20.5% - 35ha
35-70j 8% - 14ha 12.5% -21ha 20.5% - 20ha
> 70j 34% - 58.5.5ha 20% - 34ha 54.% - 107.5ha
totaal 50.5% - 86.5ha 44.5% - 76ha 95% - 162.5ha
Conclusies:
-Meer variatie
-Jong naald- en
loofhout
-Behoud oude bossen
-Beperkte uitbreiding
duingrasland: ifv
verbinding bestaande
open plekken.

52. Economische bosdoelstellingen
• Niet meer kappen dan de jaarlijkse houtaanwas.
• Differentiëren aanbod hout (ook kwaliteit):
– Toekomstbomen den
– Verzorging van jonge bomen
– Brandhout

53. Ecologische bosdoelstellingen
• Bevorderen structuurvariatie
– Inmenging van inheems loofhout

54. Dood hout & oude bomen
• Behoud van oude bomen
• Verhoging aandeel dik dood hout

55. Amerikaanse vogelkers
• Controle agressieve exoten
• Focus Amerikaanse vogelkers

56. Bijzondere soorten
• Aandacht voor bijzondere soorten

57. Overzicht
Verbinding duingrasland
Herstel venecosysteem
Duivelkuil
Groentinten =
evolutie naar
eikenberkenbos
met behoud
oude grove den
Geel = open plek natuurwaarde,
oranje = open plek focus recreatie
Blauw = natte
valleibossen

58. Toegankelijkheidsregeling
• Behoud van de toegankelijkheidsregeling
2 toevoegingen:
Vrij toegankelijke zone

59. Recreatieve doelstellingen
• Boswegen:
– In goede staat houden.
– Kappen van gevaarlijke bomen langs de boswegen.
– Tegengaan van ontstaan sluipwegen.
– Duidelijke signalisatie,
– Herstel wegen na eventuele schade exploitaties.
– Propere bossen (zwerfvuil).

60. Recreatieve doelstellingen
• Behoud van gevarieerde speelzones. (16ha)