Op 1 april 2012 treedt het Bouwbesluit 2012 in werking. Nederland kende tot voor kort veel verschillende voorschriften, bijvoorbeeld een Bouwbesluit 2003, een Model Bouwverordening en het Gebruikersbesluit. Deze worden op 1 april allemaal vervangen door één nieuw Bouwbesluit: het Bouwbesluit 2012. Oorspronkelijk was het de bedoeling om het Bouwbesluit 2012 op 1 januari 2012 in te laten gaan, maar daar was de sector nog niet klaar voor. In deze whitepaper bespreekt Henry de Roo het Bouwbesluit 2012 voor u. Henry de Roo werkt als eigenaar en adviseur bij RooBeek Advies en geeft bij Geoplan onder andere de cursus Nieuw Bouwbesluit 2012. Doe uw voordeel met deze whitepaper en zorg dat u klaar bent voor de deadline van 1 april 2012!

1. Whitepaper
Het nieuwe
Bouwbesluit 2012
Geoplan
CURSUSSEN EN CONGRESSEN
Bouwbesluit 2012
De tien belangrijkste verschillen
Het nieuwe
www.geoplan.nl

2. het nieuwe bouwbesluit 2012
Waarom Deze
uitgave?
Op 1 april 2012 treedt het Bouwbesluit 2012 in werking.
Nederland kende tot voor kort veel verschillende
voorschriften, bijvoorbeeld een Bouwbesluit 2003, een
Model Bouwverordening en het Gebruikersbesluit. Deze
worden op 1 april allemaal vervangen door één nieuw
Bouwbesluit: het Bouwbesluit 2012.
Oorspronkelijk was het de bedoeling om het Bouwbesluit
2012 op 1 januari 2012 in te laten gaan, maar daar was de
sector nog niet klaar voor. In deze whitepaper bespreekt
Henry de Roo het Bouwbesluit 2012 voor u. Henry de Roo
werkt als eigenaar en adviseur bij RooBeek Advies en geeft
bij Geoplan onder andere de cursus Nieuw Bouwbesluit
2012. Doe uw voordeel met deze whitepaper en zorg dat u
klaar bent voor de deadline van 1 april 2012!
Verandering met voordelen
Volgens Henry de Roo van RooBeek Advies bekijkt de
sector de veranderingen natuurlijk met argusogen: “Maar
het Bouwbesluit 2012 lijkt een besluit met duidelijke
voordelen. De integrale benadering, alles staat nu in één
uitvoeringsbesluit met bijvoorbeeld één leeswijze en één
omschrijving van begrippen. Het aantal voorschriften is
met ongeveer een derde teruggebracht. Door de integratie
krijgt de gebruiker een beter inzicht in de onderlinge
samenhang en zal hierdoor minder snel voorschriften
over het hoofd zien. En door het overhevelen van diverse
voorschriften uit de (Model) bouwverordening is de
uniformiteit gewaarborgd. Hoe het op de middellange
termijn uitpakt gaan we natuurlijk nog zien: de invoering
van het Bouwbesluit is een nieuw begin van de discussie,
niet de afsluiting! Voor nu geldt: aan de slag met het
nieuwe Bouwbesluit. “
Let op: een aantal onderdelen van het Bouwbesluit
2012 treedt nog niet in werking op 1 april 2012.
Op 1 juli 2012 volgt het nieuwe rekenprogramma
voor het energieprestatiecoëfficiënt (EPC), de
milieuprestatieberekening voor duurzaam bouwen en de
voorschriften voor veilig gebouwonderhoud bij nieuwe
gebouwen.
Let op: het Bouwbesluit 2012 kent een overgangsbepaling:
is de vergunningaanvraag ingediend voordat het
Bouwbesluit 2012 in werking treedt, dan kan de aanvraag
onder de ‘oude’ regelingen worden behandeld.
www.geoplan.nl

3. het nieuwe bouwbesluit 2012
tien verscHillen
Speciaal voor deze whitepaper heeft Henry de Roo de tien belangrijkste verschillen tussen het Bouwbesluit 2012 en de
oude regelgeving op een rij gezet:
1. De personenbenadering of de bezettingsgraadklasse
2. De voorschriften voor het slopen en het uitvoeren van bouw- en sloopwerkzaamheden
3. Verbouwen in Bouwbesluit 2012 inclusief ‘rechtens verkregen niveau’
4. Brandveiligheid
5. Geluidwering
6. Daglicht
7. Energieprestatiecoëfficiënt (EPC)
8. Milieuprestatieberekening
9. Herintroductie van de verplichte buitenberging en buitenruimte voor woningen
10. Verdwijnt de fietsenstalling bij utiliteitsbouw?
Tip: Het Bouwbesluit 2012 en aanverwante (Ministeriële) regelingen kunt u downloaden van de website
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bouwregelgeving
www.geoplan.nl

4. het nieuwe bouwbesluit 2012
1. De personenbenadering 3. Verbouwen in
of de bezettingsgraadklasse Bouwbesluit 2012 inclusief
Hoeveel personen mogen er eigenlijk van een ruimte
‘rechtens verkregen niveau’
gebruik maken? In het Bouwbesluit 2003 moest u een
Onder het Bouwbesluit 2003 geldt dat bij verbouw het
bezettingsgraadklasse van het gebruiksoppervlakte of het
nieuwe in principe moet voldoen aan de voorschriften voor
verblijfsgebied bepalen. In de praktijk wordt dit als complex
nieuwbouw. Het bevoegd gezag kon dan wel toestemming
ervaren. In het Gebruiksbesluit mocht u een (maximum)
geven om aan een lager niveau van eisen te voldoen.
aantal personen aangeven.
De eisen voor verbouwingen zijn in het Bouwbesluit
Door de integratie van het Bouwbesluit 2003 en het 2012 duidelijker geworden. Het ‘verbouwniveau’ is nu
Gebruiksbesluit is in het Bouwbesluit 2012 gekozen voor geüniformeerd en zonder tussenkomst van de gemeente vast
de personenbenadering, zoals we die al kennen vanuit het te stellen.
Gebruiksbesluit. Henry de Roo: ”In het Bouwbesluit 2003 In het Bouwbesluit 2012 hoeft verbouw niet meer (altijd)
spreken we over vierkante meters als we het hebben over te voldoen aan de eisen van nieuwbouw: steeds wordt,
de draairichting van een vluchtdeur. Het is veel logischer om bijvoorbeeld per afdeling, duidelijk aangegeven aan
het over een ‘aantal vluchtende personen’ te hebben. Zo welk niveau voldaan moet worden. Hiermee vervalt ook
werkt de personenbenadering. De personenbenadering is de mogelijkheid van het bevoegd gezag om bij verbouw
eenvoudiger en sluit beter aan op de praktijk. “ ontheffing te verlenen. Omdat geen tussenkomst van
het bevoegd gezag meer nodig is, wordt gedacht dat het
De nieuwe eisen houden rekening met het aantal personen nieuwe Bouwbesluit het makkelijker maakt om leegstaande
dat in het gebouw of een gedeelte daarvan aanwezig kan kantoren om te bouwen tot bijvoorbeeld woningen. Henry:
zijn. De eisen zijn nu dus gebaseerd op het aantal personen. “Het Bouwbesluit biedt kansen voor het verbouwen van
bijvoorbeeld kantoren tot woningen. Naast ‘gemak’ kan
2. De voorschriften het verbouwen leiden tot goedkoper bouwen. Maar of dit
ook ten goede komt aan de beoogde bouwkwaliteit zal de
voor het slopen en het praktijk uitwijzen.”
uitvoeren van bouw- en In het Bouwbesluit 2012 is vaak sprake van het ‘rechtens
sloopwerkzaamheden verkregen niveau’: het kwaliteitsniveau dat feitelijk,
‘goedgekeurd’ aanwezig is voor de verbouw begint.
Slopen is in het nieuwe Bouwbesluit sloopmeldingplichtig Probleem hierbij is dat dit niveau vaak niet goed vastgelegd
of sloopmeldingvrij. Slopen als bedoeld in artikel 2.2.1a van is en dus voor onenigheid kan zorgen. Henry de Roo: “Ik ben
de Wabo komt daarmee te vervallen. De sloopplicht voor benieuwd of dit in de praktijk knelpunten gaat opleveren
overige Wabo activiteiten zoals bedoeld in artikel 2.1, blijft en of de beoogde uniformiteit wordt gewaarborgd. Ik
van kracht. kan me voorstellen dat het ‘vaststellen’ van het feitelijke
kwaliteitsniveau per gemeente ander kan gaan zijn. Hierbij
sloopmeldingplichtig zijn die sloopactiviteiten waarbij ‘naar kan de markt dus worden geconfronteerd met lokaal
redelijke inschatting’ de hoeveelheid sloopafval meer dan verschillende ‘inzichten’ en werkwijzen. En dat is natuurlijk
10 m³ zal bedragen of waarbij asbest wordt verwijderd. niet de bedoeling. Dit onderwerp gaat komende maanden
De melding moet ten minste vier weken voor aanvang van zeker veel discussie opleveren!”
de sloop worden gedaan met een formulier of digitaal via
www.omgevingsloket.nl.
Gaat het om minder dan 10m3 en wordt er geen asbest
verwijderd, dan is de sloopactiviteit sloopmeldingvrij.
www.geoplan.nl

5. het nieuwe bouwbesluit 2012
4. Brandveiligheid
Brandveiligheid is nu in verschillende regelingen
terug te vinden, zoals het Bouwbesluit 2003 en het
Gebruikersbesluit. Met de komst van het Bouwbesluit 2012
staat alles over brandveiligheid in het Bouwbesluit 2012.
Deze verandering is in principe beleidsneutraal.
Een aantal wijzigingen zijn:
Er is een nieuwe systematiek voor brandveiligheidseisen.
De regels voor de indeling in compartimenten worden
eenvoudiger met een aantal wijzigingen. Daarnaast is de
vluchtsystematiek (het vluchtprincipe en begrippenkader)
veranderd. De nieuwe systematiek heeft als uitgangspunt
dat mensen op elk punt van een voor personen bestemde
vloer, een vluchtmogelijkheid moeten hebben. Dit alles
zal leiden tot eenvoudiger en meer intuïtief toepasbare
voorschriften.
Ook de gebruiksvoorschriften worden eenvoudiger. In
het Bouwbesluit 2012 worden de situaties waarbij een
automatische doormelding naar de brandweer verplicht is,
sterk verminderd. Met als beoogd gevolg 30.000 minder
‘loze’ meldingen.
5. Geluidwering
In veel woningen maakt de installatie van bijvoorbeeld
verwarming (CV, warmtepomp) en ventilatie (WTW) een
hinderlijke hoeveelheid geluid (of trilling). Omdat de
markt niet zelf voor betere installaties zorgt, dwingt het
Bouwbesluit 2012 dit nu af. De eisen gelden overigens
niet alleen voor woningen, maar ook voor ruimten met
een onderwijsfunctie of een bijeenkomstfunctie voor
kinderopvang.
Het verwachte knelpunt is dat de mogelijkheden beperkt
zijn om voor de bouw begint al te toetsen hoeveel
geluid een installatie maakt. Bij de beoordeling van
een aanvraag voor een omgevingsvergunning moet
voldoende aannemelijk worden gemaakt dat aan gestelde
voorschriften voldaan wordt.
www.geoplan.nl

6. het nieuwe bouwbesluit 2012
6. Daglicht
De eisen aan de daglichttoetreding in het Bouwbesluit 2012
zijn niet gewijzigd ten opzichte van het Bouwbesluit 2003. De
NEN-norm verandert wel, namelijk in de versie 2011 van de
NEN 2057.
De NEN-2057 bevat veel wijzigingen, bijvoorbeeld in de
manier van berekenen van belemmeringshoeken en de
verplaatsing van het projectievlak naar de binnenzijde van
het gevelvlak (i.p.v. de buitenzijde). Een andere wijziging
is dat de minimale belemmeringsfactor Cb is verlaagd van
0,86 naar 0,80. Dit kan nadelig uitvallen voor standaard
bouwwerken zonder veel belemmeringen/uitbouwen etc.
Het goede nieuws is wel dat de NEN 2057 over het algemeen
sterk vereenvoudigd is. Het bevat bijvoorbeeld een verkorte
standaardprocedure voor veelvoorkomende situaties, zodat u
minder hoeft te rekenen. De nieuwe norm bevat bovendien
eindelijk een rekenmethode voor daglichtopeningen die niet
direct aan verblijfsgebieden grenzen.
7. Energieprestatie-
coëfficiënt (EPC)
Per 1 juli 2012 geldt een nieuwe energieprestatienorm
voor gebouwen: de NEN 7120. De huidige
energieprestatienormen voor woningbouw en
utiliteitsbouw komen dan te vervallen.
Zeker is dat een berekening van de EPC in de NEN7120
andere uitkomsten oplevert dan binnen de oude EPC.
Voorlopige berekeningen met de nieuwe EPC laten zien dat
zowel bouwkundige als installatietechnische maatregelen
over het algemeen gelijk of minder gewaardeerd worden
dan in de oude EPC. De Tweede Kamer heeft echter een
motie aangenomen dat energiezuinigheid vooral in de
bouwkundige schil moet worden gezocht vanwege het
permanente karakter van de bouwconstructie.
Momenteel is er een discussie aan de gang over
een verhoging van de Rc-waarde van 3,5 m2.K/W
(Bouwbesluit 2012) naar 5,0. Op dit moment wordt
een onderzoek uitgevoerd naar de kosteneffectiviteit
van deze aanscherping van de Rc-waarde. Tenzij het
onderzoekresultaat heel negatief uitpakt komt die
verhoging naar 5,0 m2.K/W er wel, mogelijk zelfs al per 1
januari 2013.
www.geoplan.nl

7. het nieuwe bouwbesluit 2012
8. Milieuprestatie Slot
berekening Deze tien verschillen zijn volgens Henry de
Roo het meest in het oog springend. In uw
Gaat u een omgevingsvergunning aanvragen voor de werk kunnen natuurlijk andere prioriteiten
bouw van een woning of een kantoor van meer dan 100m2 gelden die andere verschillen belangrijk
(incl. nevenfuncties)? Dan moet u een berekening van de maken. Het is in ieder geval zaak goed
milieueffecten meesturen, waarbij het met name gaat om op de hoogte te zijn van het Bouwbesluit
het materiaalgebruik tijdens de bouw, het beheer en de 2012. Henry de Roo: “Het Bouwbesluit 2012
sloop van het gebouw. Gekeken wordt naar de uitstoot van gaat uit van eigen verantwoordelijkheid.
broeikasgassen en het grondstofgebruik van verschillende Op basis van mijn ervaring maak ik mij zorgen of bepaalde
constructieonderdelen van een gebouw; naar de inrichting doelgroepen (marktpartijen) wel voldoende gericht zijn op
en aankleding wordt niet gekeken. kwaliteit om deze verantwoordelijkheid te nemen. De markt
moet deregulering echt niet zien als het ontbreken van een
Het Bouwbesluit 2012 stelt verder nog geen prestatie-eisen prikkel om kwaliteit te leveren.”
aan de uitkomst van de berekeningen. Zo kan iedereen in
de bouw ervaring opdoen met milieuprestatieberekeningen.
In 1 dag op de hoogte van
Voor de berekeningen moet de ‘Bepalingsmethode alle wijzigingen
Milieuprestatie Gebouwen en GWW-werken’ gebruikt
worden. Geoplan biedt u in samenwerking met Henry de Roo de
ideale cursus aan om op de hoogte te zijn van alle wijzingen
9. Herintroductie van de rondom het nieuwe Bouwbesluit 2012.
verplichte buitenberging In de Basiscursus Nieuw Bouwbesluit 2012 wordt
en buitenruimte voor uitleg gegeven over de inhoud en veranderingen in de
regelgeving en hoe u hiermee het best kunt omgaan in
woningen uw eigen organisatie. Veel aandacht wordt besteed aan de
nieuwe wijze waarop het nieuwe verbouwniveau wordt
Voor nieuwbouwwoningen wordt een buitenberging en besproken. Besproken worden de nieuwe omschrijvingen
buitenruimte weer verplicht. In het Bouwbesluit van 2003 van begrippen als gebruiksgebied, functiegebied en het
waren deze komen te vervallen: de overheid wilde minder (nieuwe) verblijfsgebied, en de gewijzigde voorschriften
regels en dacht dat de markt toch wel woningen met voor toilet- en badruimten. Ook de wijzigingen in de
buitenruimte en buitenberging zou bouwen. Want wie hoofdstukken gezondheid, energiezuinigheid en (nieuwe)
wil nou een huis of appartement zonder? De markt werd milieu worden behandeld.
vervolgens zo overspannen dat huizen zonder buitenruimte
en buitenberging toch veel gebouwd werden. Nu de Kijk voor meer info of data op www.geoplan.nl of bel
markt minder overspannen is, kunnen veel makelaars en 088 – 556 05 85
woningbezitters u vertellen dat appartementen zonder
berging en buitenruimte nu wel onverkoopbaar zijn.
www.geoplan.nl l www.freia.nl
10. Verdwijnt de Mocht u de inhoud van deze whitepaper willen opnemen
fietsenstalling bij in een publicatie, reproduceren of anderszins openbaar
maken, dan gelden de wettelijke copyrightregels en heeft u
utiliteitsbouw? onze schriftelijke toestemming daarvoor nodig.
De normen voor fietsenstallingen bij utilitaire gebouwen
staan niet meer in het Bouwbesluit 2012, maar kunnen
op termijn geregeld worden via het bestemmingsplan.
Gemeenten krijgen tot 1 januari 2017 de tijd om hiervoor te
zorgen. Tot die tijd geldt via de overgangsbepaling de oude
regeling
www.geoplan.nl

8. het nieuwe bouwbesluit 2012
Deze whitepaper wordt
u aangeboden door
geoplan
Over ons
Geoplan is al meer dan 30 jaar aanbieder van
cursussen en incompanytrajecten gericht op
professionals in de vakgebieden:
• milieu
• ruimtelijke ordening
• Wabo
• Bouwen
• energie & Duurzaamheid
• toezicht & veiligheid
• gebiedsontwikkeling & grondbeleid
Kenmerkend voor alle cursussen is de combinatie
van praktijkgerichtheid en de laatste theoretische
inzichten. Hierbij staat een simpele filosofie
centraal: de kennisoverdracht dient op een
zodanige manier plaats te vinden dat de deelnemer
er in zijn of haar werk daadwerkelijk mee aan de
slag kan gaan. Daarom verwerkt Geoplan in haar
cursussen vaak interactieve werkvormen zoals
workshops, rollenspelen en (thuis)opdrachten,
gecombineerd met intensieve begeleiding en
relevant ondersteunend cursusmateriaal.
Vragen?
Wilt u meer informatie over deze whitepaper of
over één van onze cursussen. Of heeft u andere
vragen? Bel dan gerust met onze studieadviseur:
Wouter de vries
T: 088-556 05 85
F: 088-556 02 51
E: wdevries@geoplan.nl
geoplan
Burgemeester stramanweg 101
1101 aa amsterdam z-o
t 088 - 556 05 70
F 088 - 556 05 80
e: geoplan@geoplan.nl
www.geoplan.nl