Efektem naszego wieloletniego doświadczenia są nasze opinie i poglądy, na temat których mamy pewność, że są uzasadnione i warte poznania przez Państwa.Prócz specjalistycznych artykułów magazyn wzbogacony jest o teksty, które przewodniemu zagadnieniu nadają szerszy kontekst. Zapewniając czytelnikom spojrzenie z innego, aniżeli nasz, punktu widzenia, proponujemy lekturę felietonów niezależnych konsultantów.
2. Spis treści
2 Księgowy czy doradca podatkowy spoza firmy?
6 Kompleksowość jako przewaga dobrego
doradcy
10 Stałe wsparcie doradcy jako forma
zapobiegania nieprawidłowościom
14 Szkolenia dedykowane lepsze od otwartych
16 Okresowy przegląd rozliczeń podatkowych
18 Klucz do sukcesu podczas kontroli
20 Optymalizacje podatkowe jako forma poprawy
efektywności przedsiębiorstwa
26 Ceny transferowe – bagatelizowane ryzyko
i niedocenione narzędzie planowania
podatkowego
30 Doradca podatkowy partnerem w codziennych
decyzjach
3. Szanowni Państwo,
Panta rhei kai ouden menei. Doradztwo podatko- na bieżąco informować klientów nie tylko o tych
we też. zmianach, lecz także o ewentualnych skutkach,
szansach i zagrożeniach. Ponadto doradca, znając
Kiedy znajomy przedsiębiorca w wywiadzie klienta, branżę oraz obowiązujące przepisy, może
dla jednej z gazet wyjawił, że zamierza pozyskać samodzielnie kreować rozwiązania i proponować
kapitał na rozwój swojej spółki, w ciągu tygodnia ich wprowadzenie.
otrzymał kilkanaście propozycji spotkań
od doradców finansowych, prawnych i podatko- Zapraszam Państwa do zapoznania się z najnow-
wych. Wszyscy chcieli podzielić się z nim intere- szym wydaniem magazynu „PLUS”. Poświęcamy
sującymi rozwiązaniami dotyczącymi pozyskania go w znacznej mierze omówieniu nowej roli
środków, wsparcia prawnego i podatkowego, doradcy podatkowego, który nie czeka biernie
a także optymalizacji podatkowej. na pytania klienta, lecz proponuje mu rozwią-
zania w pełni dostosowane do potrzeb. Dzięki
Doradztwo podatkowe często jest postrzegane temu staje się zaufanym partnerem i współtwórcą
jako udzielanie odpowiedzi na pytania poprzez sukcesu jego firmy. Życzę Państwu miłej lektury!
przygotowanie opinii podatkowych. Wydaje
się jednak, że taki schemat współpracy doradcy
i klienta odchodzi do lamusa. Nowym trendem Dariusz Bednarski
Partner Zarządzający, Doradztwo Podatkowe
na rynku jest aktywność doradców podatkowych bednarski.dariusz@gtfr.pl
w relacjach z odbiorcą usługi. Oczywiście nadal
bardzo istotna będzie każda próba odpowiedzi
na pytania klienta i tak już pozostanie. Jednak
czekanie za biurkiem na pojawienie się kolejnego
problemu do wyjaśnienia może okazać się
początkiem końca kariery współczesnego dorad-
cy podatkowego.
Skoncentrowanie się jedynie na poszukiwaniu
klientów również nie gwarantuje sukcesu.
Doradca, by pozostać partnerem dla osób korzy-
stających z jego usług, powinien poznawać i stale
śledzić zmiany zachodzące zarówno u tych osób,
jak i w ich branżach. Klient oczekuje bowiem,
że proponowane rozwiązania będą opracowane
specjalnie na jego potrzeby i głęboko osadzone
w konkretnych realiach.
To jednak nie koniec wyzwań dla doradcy. Jego
aktywność powinna się również koncentrować
na stałym monitorowaniu zmian zachodzących
w przepisach oraz interpretacjach. Musi on
PLUS 1
4. Podatki
Księgowy czy doradca
podatkowy spoza firmy?
Dlaczego miałbym korzystać Kompetencje doradcy
z usług doradcy podatkowego?
Doradcy podatkowi Grant Thornton Frąckowiak
Przecież zatrudniam dobrego każdego roku rozwiązują dla swoich klientów
księgowego i płacę mu dużo około 3 tys. różnorodnych problemów podatko-
pieniędzy, wysyłam go wych. Dzięki takiemu doświadczeniu możemy
określić, jakimi kompetencjami powinien
na szkolenia i prenumeruję wyróżniać się skuteczny doradca podatkowy.
specjalistyczną prasę. On Czy główny księgowy w firmie legitymuje się
powinien dbać o moje sprawy podobnymi kwalifikacjami?
podatkowe. Na tak sformuło- 1. Specjalistyczna wiedza i śledzenie zmian
wane poglądy prezesów firm
odpowiadam zawsze porów- Zawód doradcy podatkowego nie jest prosty,
nie należy też do zajęć typowo etatowych.
naniem: gdy mam świetnego
Nie można o godzinie 16.00 czy 17.00 zamknąć
lekarza rodzinnego, ale boli drzwi biura, wrócić do domu i zapomnieć o pracy
mnie ząb, czy udaję się do niego, do następnego ranka. Każdy doradca podatkowy
musi sobie zdawać sprawę, że jeżeli nie będzie
czy jednak do stomatologa?
stale śledził przepisów i nadążał za ich zmiana-
Wybór jest prosty. Tak samo mi, nowymi interpretacjami oraz orzeczeniami,
oczywisty powinien być fakt, a także jeśli nie będzie czytał prasy podatkowej,
że księgowy, który zajmuje się przestanie być dobrym specjalistą w swojej
dziedzinie. Zaledwie kilkumiesięczna przerwa
w firmie księgami rachunko- w stałym doskonaleniu i podtrzymywaniu
wymi i sprawozdawczością, poziomu wiedzy powoduje, że doradca podat-
dostarczaniem raportów i infor- kowy traci kompetencje i przestaje nadążać za
zmieniającą się rzeczywistością. Ciągła praca nad
macji dla zarządu, opiniowaniem sobą wymaga więc ogromnych nakładów czasu,
zawieranych umów, lokowaniem również tego prywatnego.
wolnych środków pieniężnych,
2. Umiejętność dokonywania wykładni prawa
nadzorem nad płynnością oraz
wieloma innymi sprawami Czy musi dojść do zawarcia umowy sprzedaży,
o kluczowym znaczeniu, nie jest żeby powstał przychód w rozumieniu ustawy
w stanie jednocześnie dobrze o podatku dochodowym od osób prawnych
albo obrót w rozumieniu ustawy o VAT? Czy
pełnić funkcji doradcy podatko- konfuzja należności i zobowiązania podlega
wego. opodatkowaniu? Czy nowacja powoduje powsta-
PLUS 2
5. nie różnic kursowych? Czy koszt poniesiony wa, celowościowa czy funkcjonalna? W jakiej
w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym kolejności stosuje się następne wykładnie, jeżeli
to koszt ujęty w księgach na koncie kosztowym, poprzednia nie daje jasnych wyników?
czy również w czynnych rozliczeniach między-
okresowych? Czym jest przepis ogólny, a czym przepis szcze-
gólny?
Jeżeli ustawa podatkowa nie wprowadza definicji
słowa, którym się posługuje, czy należy rozumieć Doradca podatkowy potrafi odpowiedzieć
to słowo zgodnie z definicją zawartą w innej na powyższe pytania i wiele innych. Co więcej,
ustawie podatkowej albo przepisach innej gałęzi dobry specjalista powinien dokonywać wykład-
prawa, a może trzeba posługiwać się definicją ni prawa, ponieważ bez tej umiejętności może
ze słownika języka polskiego? jedynie powielać poglądy innych osób pojawia-
jące się w publikacjach, interpretacjach czy
Jaki rodzaj wykładni prawa dominuje w prawie orzeczeniach sądu, zamiast samodzielnie interpre-
podatkowym? Wykładnia językowa, systemo- tować obowiązujące przepisy.
PLUS 3
7. 3. Umiejętność stosowania znanych rozwiązań problem z oceną sytuacji, w której będzie można
w nowych branżach i w nowych sytuacjach je bezpiecznie zastosować w firmie.
Wartością dodaną działań doradcy podatkowego, 5. Możliwość konsultacji i dyskusji
który w przeciwieństwie do głównego księgo-
wego pracuje zwykle z firmami z różnych branż, Skomplikowane problemy bardzo trudno
jest możliwość zaproponowania rozwiązań rozwiązać samodzielnie. Praca zespołowa,
stosowanych i sprawdzonych w innych przed- możliwość wymiany poglądów, burze mózgów
siębiorstwach. Przykładem problemu, z którym i dyskusje ułatwiają to zadanie. Doradca podat-
boryka się wiele podmiotów jest kwestia rozli- kowy jako członek większego zespołu specja-
czeń z tytułu używania samochodów służbowych listów ma możliwość skonsultowania danego
do celów prywatnych. Podobnie też problem problemu z koleżankami i kolegami. Często
premii pieniężnych i sposobu ich rozlicza- takie wewnętrzne wymiany poglądów prowa-
nia dla celów podatku VAT był przedmiotem dzą do powstania efektu synergii, skutkującego
rozważań wielu firm i doradców podatkowych. wypracowaniem optymalnego rozwiązania
W związku z tym doradca z bogatym doświad- podatkowego. W większości przedsiębiorstw
czeniem może z łatwością rozpowszechniać główny księgowy nie ma z kim przeprowadzić
dobre praktyki podatkowe, które współtworzy takiej merytorycznej dyskusji.
w innych firmach lub zwyczajnie zaobserwował
u swoich klientów. Dla każdej firmy, bez wyjątku, najlepszym
rozwiązaniem jest jednak ścisła współpraca
4. Umiejętność opracowania rozwiązań niestan- doradcy podatkowego i głównego księgowego.
dardowych Ten ostatni powinien być partnerem doradcy,
wprowadzającym go w specyfikę funkcjonowania
Nowe, niestosowane dotychczas rozwiązania firmy, stosowanych w niej rozwiązań czy istnieją-
podatkowe wdrażane są nie tylko w przypadku cych ograniczeń. W późniejszych etapach współ-
wielkich transakcji, lecz także w zakresie podsta- pracy istotną rolą księgowego staje się recenzo-
wowych, codziennych operacji wykonywanych wanie pomysłów doradcy. Bez tej współpracy
przez podatnika. I są one równie wartościowe. i oceny nowych koncepcji, proponowane przez
Mimo że nie zawsze przynoszą jednorazowo doradcę rozwiązania mogą okazać się niedostoso-
wysokie korzyści, wpływają na konkurencyj- wane do unikalnej sytuacji firmy, co w skrajnych
ność firmy wobec jednostek, które tych nowych przypadkach prowadzi do narażenia jej na niepo-
koncepcji nie stosują. Dobrym przykładem trzebne ryzyko podatkowe.
wdrożenia niestandardowych metod z ostat-
nich miesięcy mogą być innowacje w zakresie
Dariusz Bednarski
wysyłania faktur w formie PDF. Dziś są one Partner Zarządzający, Doradztwo Podatkowe
już dopuszczalne, a jeszcze w ubiegłym roku bednarski.dariusz@gtfr.pl
były kwestionowane przez organy podatkowe.
Główny księgowy, nawet zdając sobie sprawę
z istnienia nowatorskich rozwiązań, może mieć
PLUS 5
8. Podatki
Kompleksowość jako przewaga
dobrego doradcy
Dbanie o sprawy podatkowe
w firmie spoczywa najczęściej
na barkach głównego księgowego
lub dyrektora finansowego.
Jeżeli taka osoba nie ma
do dyspozycji całego działu
podatkowego lub kontrolera,
musi samodzielnie, lecz komplek-
sowo przyjrzeć się działalności
firmy, podejmowanym przedsię-
wzięciom oraz decyzjom gospo- praktyka wielu firm doradztwa podatkowego.
Model ów wywodzi się ze sposobu funkcjono-
darczym. Powinna rozumieć ich
wania przedsiębiorstw tzw. „wielkiej czwórki”,
sens biznesowy, skutki finanso- których wielkość spowodowała wydzielenie
we, księgowe, podatkowe, a także działów i specjalizacji branżowych oraz podatko-
wych. Takie organizacje nieźle sprawdzają się
pojmować stosowane rozwiąza-
we współpracy z podobnymi podmiotami,
nia prawne. W taki sposób w których również za każdy podatek odpowia-
na biznes patrzą zwykle właści- da inny pracownik, a do realizacji projektów
ciele firm biorący czynny udział powoływane są wieloosobowe zespoły. Udziela-
nie pomocy jednemu odbiorcy poprzez odsyłanie
w zarządzaniu. Jeżeli spojrzenie do kolejnych działów może jednak wywołać
odbiorcy porad podatkowych jest irytację i wydłużyć proces rozwiązania problemu,
z konieczności kompleksowe, dlatego coraz częściej, również w tych najwięk-
szych firmach, odchodzi się od wąskiej specjaliza-
jego partnerem może być jedynie cji na rzecz bardziej wszechstronnego podejścia.
doradca, który również posiada
takie kompetencje. Kompleksowość powinna obejmować rozumie-
nie kwestii z różnych obszarów, identyfika-
Specjalizacja może być nieefektywna cję i pojmowanie problemów oraz, co ważne,
umiejętność posługiwania się bardziej wyspecja-
Wielu czytelników spotkało się na pewno lizowanymi zasobami. Oznacza to, że partnerem
w swojej pracy zawodowej z sytuacją, kiedy dla głównego księgowego czy dyrektora finanso-
w trakcie rozmowy z doradcą podatkowym padła wego jest doradca, który mówi językiem zrozu-
odpowiedź – niestety nie wiem, muszę skonsulto- miałym dla odbiorcy, wykazuje się znajomością
wać się z kolegą z innego działu. Taka jest właśnie zarówno problemów biznesowych, finansowych,
PLUS 6
10. jest
ow y doradcaównego
Kompleks nerem dla gł
part ra
lepszym ęgowego, dyrektio la firmy.
ksi ic e
ego czy właścest bardziej
finansow u jego praca j nta.
Po prostektywna dla Klie
ef
prawnych, jak i podatkowych oraz księgowych, podatkowych jednej z firm, doradcy księgowego,
a szczegółowe rozwiązania pozostawia zespoło- kancelarii prawnej i ekspertów Grant Thorn-
wi współpracujących z nim specjalistów i to oni ton. Zadanie, które nam powierzono polegało
nadają ostateczną formę tym propozycjom. na weryfikacji działań pozostałych podmiotów.
Jednak już w trakcie prac pojawiła się koniecz-
Doradca musi rozumieć szerszy kontekst ność przyjęcia przez nas jeszcze jednej, być może
nawet ważniejszej roli. Staliśmy się dla klienta
Zostaliśmy kiedyś zaproszeni do uczestnictwa podmiotem wspierającym komunikację pomię-
w projekcie aportu zorganizowanej części dzy różnymi grupami doradców. Tłumaczyliśmy
przedsiębiorstwa. Przedmiotowa część była prawnikom, dlaczego wartość nominalna udzia-
duża, cała firma jeszcze większa, a przedsię- łów wydawanych w zamian za aport jest ważna
wzięcie w związku z tym dość skomplikowane. dla celów podatkowych i ma wpływ na ustalenie
Powołano zespół, który składał się z doradców wartości firmy. Wyjaśnialiśmy doradcom podat-
kowym, że wartość firmy dla celów podatko-
wych i bilansowych to różne pojęcia. Z kolei
prawnikom staraliśmy się zobrazować, jak ważne
z punktu widzenia kwalifikacji przedmiotu
aportu i związanego z tym ryzyka podatkowego
jest przejęcie wszystkich aktywów i zobowiązań.
Objaśnialiśmy ponadto, że zwolnienie z długu
w trybie art. 392 Kodeksu Cywilnego wywoła
inne skutki podatkowe niż przejęcie zobowiązań
w trybie art. 519. W końcu proponowaliśmy
poprawki do uchwał przygotowanych przez
kancelarię, aby poprawnie i bezpiecznie dla celów
podatkowych ujawnić znaki towarowe.
Niezrozumienie między doradcami powodu-
je napięcia oraz dyskusje, które nie prowadzą
do rozwiązań. Udało się tego uniknąć, ponie-
waż był ktoś, kto rozumiał pytania zadawane
przez jednego specjalistę i umiał odpowiedzieć
w imieniu drugiego, w dodatku zrozumiałym
językiem i we właściwym kontekście.
PLUS 8
11. Podobną funkcję pełniliśmy, pracując przy innym podatkowej poprzez ujawnienie i wycenę znaków
projekcie podziale spółki. Sytuacja wyjściowa towarowych, których amortyzacja tworzy dosko-
polegała na tym, że wartość majątku netto nałą tarczę podatkową, przy okazji wykreowało
(wynikająca z ksiąg rachunkowych) wydzielana również wysoką wartość firmy dla celów bilanso-
do innego podmiotu była wyższa niż wartość wych. Jej amortyzacja obecnie pochłania im cały
nominalna udziałów obejmowanych przez wynik finansowy, nie pozostawiając nadwyżki
wspólników spółki dzielonej w spółce przejmu- do podziału między wspólników i katastrofalnie
jącej. Prawnicy mieli kłopot ze zrozumieniem pogarszając sprawozdania finansowe przedkłada-
i zaakceptowaniem faktu, że wartość rynkowa ne np. do banków kredytujących. A stało się tak
pewnej części przedsiębiorstwa jest niższa niż tylko dlatego, że wiedza doradcy podatkowego
jej wartość księgowa. Z drugiej strony, trzeba na temat skutków bilansowych podejmowanych
było przekonać klienta do przeprowadzenia działań nie była wystarczająca.
wyceny, która potwierdzałaby wartość rynko-
wą firmy. Dodatkowo zaleciliśmy, aby pomimo Na bazie tych doświadczeń mogę stwierdzić,
braku takiego obowiązku, poddać plan podziału że kompleksowy doradca jest bez wątpienia
badaniu przez biegłego. Wówczas referendarz lepszym partnerem dla głównego księgowego,
sądowy, który zajmie się analizą dokumentów, dyrektora finansowego czy właściciela firmy niż
nie będzie się zastanawiał nad ich poprawnością, osoba z wąską specjalizacją nie rozpoznająca
opierając się na opinii niezależnego biegłego, szerszego kontekstu podejmowanych decyzji.
powołanego przez sąd. Po prostu jego praca jest bardziej efektywna
dla klienta.
Opisane sytuacje pozwalają na wyciągnięcie
bardzo ważnych wniosków. Nie można rozważać
Dariusz Bednarski
kwestii podatkowych w oderwaniu od uwarunko- Partner Zarządzający, Doradztwo Podatkowe
wań prawnych oraz nie powinno się takich spraw bednarski.dariusz@gtfr.pl
rozpatrywać bez uwzględnienia aspektów bilan-
sowych. Wiele firm dokonujących optymalizacji
PLUS 9
12. Podatki
Stałe wsparcie doradcy jako forma
zapobiegania nieprawidłowościom
Na rynku usług doradztwa
podatkowego dynamicznie rośnie
zainteresowanie stałym korzy-
staniem z usług doradcy podat-
kowego. Tendencja ta utrzymuje
się nie tylko wśród największych
firm. Coraz częściej również
małe i średnie przedsiębiorstwa
zwracają się do doradców podat-
kowych, z którymi chcą współ-
pracować na stałe. Dlaczego tak
się dzieje? Jakie korzyści przyno-
si taka forma współpracy i jakie
powinny być kompetencje • jeżeli zachodzi taka potrzeba, nie działa
samodzielnie, lecz konsultuje dane zagadnie-
doradcy?
nie z innymi specjalistami, by mieć pewność,
Cechy dobrego doradcy że przeprowadzona analiza jest kompleksowa,
• szybko udziela odpowiedzi i potrafi się dosto-
Kwalifikacje doradcy podatkowego najlepiej sować do indywidualnych potrzeb klienta,
rozpoznają sami klienci, którzy doskonale • zapewnia stały zespół współpracowników –
wiedzą, jakie cechy powinna mieć osoba wspie- osób posiadających doświadczenie w dziedzi-
rająca ich w rozwiązywaniu problemów. Jeden nie prawa, finansów i rachunkowości,
z klientów naszej firmy, prowadzący działalność • gwarantuje pomoc w czasie kontroli podatko-
handlowo-produkcyjną, podczas rozmowy wej lub skarbowej,
przedstawił najważniejsze oczekiwania. Według • czuwa nad bezpieczeństwem podatkowym
niego najefektywniejszy doradca: firmy i informuje klienta o interpretacjach
czy orzeczeniach, które dają szansę optymali-
• posiada wszechstronną wiedzę w swojej zacji podatkowej lub stają się dla firmy istot-
dziedzinie i można się z nim szybko skonsul- nym elementem ryzyka.
tować przez telefon, by wyjaśnić kwestie
podatkowe, Stała współpraca
• aktywnie wspiera decydentów podczas
różnych zdarzeń gospodarczych w firmie, Wspomniane wyżej oczekiwania mogą zostać
w tym możliwych przekształceń, fuzji lub zaspokojone wyłącznie podczas stałej współpra-
przejęć, cy. Taka forma obsługi polega przede wszystkim
PLUS 10
13. na bieżącym wsparciu w zakresie podatkowych pliwie ważne będzie również uzyskanie szybkiej
aspektów prowadzonego biznesu oraz prawidło- odpowiedzi.
wego i rzetelnego wykonania obowiązków podat-
kowych (z uwzględnieniem możliwości optyma- 2. Stały opiekun, czyli przyjaciel biznesowy
lizacji zobowiązań podatkowych). Celem stałej
współpracy jest pomoc zarówno w bieżącej pracy W przypadku stałej współpracy niebagatelną
działów finansowo-księgowych, jak i podczas rolę odgrywa opiekun klienta. W skład zespołu
podejmowania strategicznych decyzji. obsługującego podatnika wchodzi bowiem osoba,
której zadaniem jest uczestniczenie w bieżącej
W jaki sposób stała obsługa zapobiega niepra- działalności klienta. Stała obsługa nie polega
widłowościom podatkowym i jakie korzyści na tym, że opiekun - doradca czeka na pytania,
przynosi? lecz jest aktywną stroną współpracy. Na bieżąco
śledzi i informuje klienta o ryzyku lub możli-
1. Stały zespół wościach optymalizacyjnych, związanych z jego
działalnością. W ten sposób praca doradcy podat-
Stała współpraca to przede wszystkim wspólne kowego coraz bardziej zaczyna przypominać
działanie z przydzielonym zespołem. Składa rolę „przyjaciela biznesowego”, który nie tylko
się on ze specjalistów prawa i ekonomii, posia- odpowiada na pytania klienta, lecz także czuwa
dających ugruntowaną i kompleksową wiedzę nad powodzeniem jego biznesu. Daje to firmie
w zakresie podatków, poświadczoną tytułami bardzo wysoki poziom bezpieczeństwa, niemoż-
doradców podatkowych, biegłych rewidentów liwy do osiągnięcia przy współpracy doraźnej.
i radców prawnych. Długoterminowa relacja
wpływa bardzo korzystnie na komfort współ- 3. Terminy
pracy, gdyż podatnik wie, do kogo zadzwonić
w celu wyjaśnienia wątpliwości podatkowych. Najczęściej terminy realizacji stałych umów
Stały zespół gwarantuje ponadto, że odpowiedź są znacznie krótsze niż w przypadku obsługi
zostanie dopasowana do indywidualnych potrzeb doraźnej. Dla przykładu posłużę się zdarzeniem
klienta. Jedni preferują krótkie odpowiedzi, inni z naszej praktyki. Klient, z którym współpracu-
wolą bardziej rozbudowane wyjaśnienia. jemy na podstawie stałej umowy, zgłosił potrzebę
przygotowania wyjaśnień dla urzędu skarbo-
Stały zespół może także przyczynić się do spraw- wego przeprowadzającego kontrolę w firmie.
niejszej obsługi. Jeżeli nie trzeba za każdym Problem został zasygnalizowany o 16:00, przy
razem poznawać specyfiki klienta, a doradcom czym urząd oczekiwał odpowiedzi do godziny
doskonale znane są wszystkie występujące 12:00 następnego dnia. Kwota podatku, która
u podatnika zdarzenia gospodarcze, taka obsługa mogła być przedmiotem sporu wynosiła w tym
jest znacznie skuteczniejsza. Dla klienta niewąt- wypadku aż 5 mln zł. Jeszcze do godziny 23:00
osoby zaangażowane w realizację usługi ustaliły
PLUS 11
14. ry
Podatnik, któółpracuje
na stałe wspa poczu-
z doradcą m i i bezpie-
cie pewnośc rozlicze-
czeństwa, że łowe.
nia są prawid
Jest to jedna
z najważniej-ci
szych korzyś i.
stałej obsług
strategię udzielenia wyjaśnień organowi podat-
kowemu. Na podstawie tych ustaleń, jeden
członek zespołu przygotował w nocy odpowiedź
dla urzędu, która trafiła na biurko weryfikatora
już o 10:00 rano. Godzinę później wyjaśnienia
dotarły do klienta, a organ podatkowy otrzymał
je zgodnie z oczekiwaniami o 12:00. Odpowiedź
usatysfakcjonowała kontrolujących i tym samym
ryzyko zakwestionowania 5 mln zł przestało
zagrażać firmie. Tak szybka reakcja nie byłaby z wiedzy doradców z innych krajów. Taka możli-
możliwa, gdybyśmy wcześniej nie współpracowa- wość daje klientowi poczucie bezpieczeństwa
li z tym klientem i nie znali dokładnie charakteru i pewność, że każdy problem można rozwiązać,
przeprowadzanych przez niego transakcji. a doradca służy pomocą także w sprawach, które
mają wymiar międzynarodowy.
4. Szeroki zakres usług
5. Zawsze mogę zadzwonić
Co jest ważne dla podatników? Bez wątpienia
oczekują oni pomocy dyspozycyjnego dorad- Kiedy pojawia się problem, dla każdego podatni-
cy, który ma kompleksową wiedzę i potrafi ka ważne jest, aby miał do kogo zadzwonić.
połączyć skutki podatkowe zdarzeń gospo- Nie zawsze musi on uzyskać wyjaśnienie.
darczych na gruncie różnych przepisów prawa Liczy się także to, że ktoś potwierdzi jego
podatkowego. Równie istotna jest możliwość rozważania jako prawidłowe. Z takimi potrzeba-
korzystania z szerokiego zakresu usług. Klient mi spotykamy się najczęściej. Niejasne przepisy,
powinien mieć poczucie, że jakikolwiek problem różne interpretacje tej samej sytuacji, a przede
zgłosi, doradca nie pozostawi go bez odpowiedzi wszystkim zmieniające się interpretacje organów
i jeżeli nawet nie będzie potrafił samodzielnie podatkowych powodują, że podatnicy przed
odpowiedzieć, skonsultuje się z innymi specjali- podjęciem decyzji (czasami nawet najprostszej)
stami. Ta kompleksowość jest szczególnie ważna, wolą telefonicznie skonsultować swoje stanowi-
gdyż klienci coraz częściej rozwijają biznes sko z doradcą podatkowym. Często okazuje się
poza Polską. To powoduje z kolei, że potrze- również, że klient zna prawidłową odpowiedź,
bują wszechstronnej usługi doradztwa, zarów- jednak potrzebuje potwierdzenia prawidłowo-
no na gruncie polskiego prawa podatkowego, ści swojego toku myślenia. Ważne jest dla niego
jak i międzynarodowego. Doradca powinien ponadto upewnienie się, że niczego nie przeoczył
wspierać swojego klienta także w tych dziedzi- w gąszczu przepisów, orzecznictwa
nach i jeżeli zachodzi taka potrzeba, skorzystać czy interpretacji.
PLUS 12
15. 6. Pomoc podczas kontroli podatnika transakcji. W przypadku obsługi stałej
doradca zazwyczaj zna operacje gospodarcze
Stała współpraca z doradcą niewątpliwie daje klienta i może odpowiednio reagować, gdy widzi
poczucie bezpieczeństwa podczas kontroli jakiekolwiek nieprawidłowości bądź możliwo-
podatkowej czy skarbowej. Osoba, z której ści optymalizacyjne. Należy bowiem pamiętać,
usług podatnik regularnie korzysta ma znacznie że stała współpraca to nie tylko zapobieganie
większą wiedzę na temat przeprowadzonych zagrożeniom, lecz także optymalizowanie rozli-
operacji gospodarczych niż doradca, z którym czeń w zgodzie z literą prawa.
współpracuje się doraźnie. Jeżeli natomiast
pojawiają się wątpliwości, są z reguły rozwią-
Beata Hudziak
zywane na bieżąco, dzięki czemu maleje ryzyko
Partner, Doradztwo Podatkowe
błędów. Opiekun klienta, znając specyfikę hudziak.beata@gtfr.pl
jego działalności, może na bieżąco reagować
na zmieniające się interpretacje czy orzecznictwo
bezpośrednio dotyczące danej firmy. Dzięki temu
maleje ryzyko podatkowe. Podatnicy, którzy
mają stałego doradcę są też nieco inaczej postrze-
gani przez organy podatkowe czy skarbowe,
gdyż prawdopodobieństwo, że popełnili błędy
znacznie się zmniejsza. Kontrolujący odnoszą
się wówczas z większym zaufaniem do rozliczeń
przeprowadzonych przez podatnika. Nierzadko
to nie główny księgowy rozmawia z osobami
kontrolującymi, lecz obsługujący firmę doradca
podatkowy i to on wyjaśnia na bieżąco wszelkie
wątpliwości.
Podatnik, który na stałe współpracuje z dorad-
cą ma zatem poczucie pewności i bezpieczeń-
stwa, że rozliczenia są prawidłowe. Jest to jedna
z najważniejszych korzyści stałej obsługi. O takie
pełne bezpieczeństwo trudno, gdy współpraca
z doradcą jest doraźna, gdyż w takiej sytuacji
nie jest możliwe poznanie dokładnie specyfiki
klienta i jego faktycznych potrzeb. Nie sposób
też śledzić na bieżąco przeprowadzonych przez
PLUS 13
16. Podatki
Szkolenia dedykowane lepsze
od otwartych
Charakter pracy działów
finansowo-księgowych wiąże się
z ciągłym doskonaleniem i pogłę-
bianiem wiadomości z zakresu
zmieniających się przepisów,
orzecznictwa oraz interpretacji.
W jaki sposób można szybko
zdobyć taką wiedzę? Jedną
z metod jest udział w cyklicznych
szkoleniach, dla profesjonalistów a nie cały dział finansowo-księgowy. Później taki
najlepsze są jednak warsztaty pracownik dzieli się pozyskaną wiedzą z innymi,
ale krótka relacja nie może zastąpić uczestnictwa
dedykowane.
w zajęciach. To kolejny minus szkoleń otwartych
i strata dla firmy. W efekcie w wielu przypadkach
Szkolenia otwarte nie zawsze efektywne korzyści dla przedsiębiorstwa nie są adekwatne
do kosztów szkolenia.
Pracodawcy niechętnie wysyłają pracowników
na szkolenia, argumentując to często stratą czasu Receptę na te wszystkie niedogodności stanowią
i pieniędzy. Rzeczywiście, porównując korzyści szkolenia dedykowane. Są one „szyte na miarę”,
ze szkoleń otwartych i dedykowanych, udział co oznacza, że ich tematyka i zakres będą
w tych pierwszych może okazać się nieefektywny. dokładnie dostosowane do potrzeb pracowni-
Podczas szkoleń otwartych wykładowca skupia ków. Dzięki temu uczestnicy zdobędą umiejęt-
się najczęściej na problemach ogólnych, które ności niezbędne w danej jednostce i dopasowane
mogą dotyczyć wszystkich uczestników. Nie jest do profilu jej działalności, a przekazana wiedza
możliwe, aby skoncentrował się na szczegóło- może być łatwo wykorzystywana w codziennej
wych zagadnieniach nurtujących każdego. Ponad- pracy, przynosząc firmie wymierne korzyści.
to słuchacze najczęściej nie mają tyle śmiałości,
aby zadawać pytania, a jeżeli już się odważą, W jaki sposób przygotowuje się szkolenie
odbywa się to najczęściej w przerwach pomię- dedykowane?
dzy wykładami. Brakuje też poczucia komfortu
i dyskrecji – przecież inni bez trudu mogą poznać Szkolenia dedykowane obejmują problemy
problemy danego uczestnika. W dodatku pracow- specyficzne dla danej branży oraz indywidualnie
nik musi zarezerwować sobie czas na dojazd uzgodnione z klientem. Harmonogram szkolenia,
na szkolenie i ewentualny powrót do pracy. sposób prezentacji oraz zawartość merytorycz-
Wreszcie, na taką formę dokształcania praco- na przygotowywane są w oparciu o określone
dawcy najczęściej delegują tylko wybrane osoby, potrzeby danej jednostki. Uczestnicy usłyszą
PLUS 14
17. dokładnie to, czego potrzebują. Przed szkoleniem biurokracji lub utrudniania im wykonywania
ustala się precyzyjnie, jaka jest specyfika jednost- zadań, lecz po prostu wynikają z obowiązującego
ki i na podstawie wywiadu określa się istotne prawa. Wspólne zajęcia ułatwiają zatem zbudo-
do omówienia tematy. Następnie powstaje propo- wanie wzajemnego zrozumienia i pozwalają
nowany program szkolenia. Dzięki temu elimi- na wypracowanie bardziej efektywnych modeli
nuje się ryzyko, że podczas spotkania pojawią się współpracy między tymi działami. Przy okazji
zagadnienia niedopasowane do potrzeb klienta. dają też szansę na poznanie skutków podat-
kowych różnych działań marketingowych lub
Atuty szkoleń dedykowanych sprzedażowych. Pracownicy, świadomi tych
konsekwencji, będą podejmowali decyzje bardziej
Szkolenie dedykowane spełnia w istocie rolę efektywne z punktu widzenia całej firmy.
spotkania konsultacyjnego, podczas którego
można wykładowcy zadawać nieograniczo- Przewaga szkoleń dedykowanych nad otwarty-
ną liczbę pytań i wyjaśniać wszelkie nurtujące mi jest zatem bezdyskusyjna. Każdy, kto będzie
problemy. To także spora oszczędność czasu. miał przyjemność uczestniczyć w takiej formie
Nie dość, że słuchacze usłyszą dokładnie to, dokształcania, doceni jej korzyści w różnych
czego potrzebują, to nie muszą nigdzie dojeżdżać, obszarach. Zachęcam zatem Państwa do udziału
bo szkolenie może odbyć się w siedzibie firmy. w takim szkoleniu.
Należy też pamiętać, że w takim szkoleniu mogą
wziąć udział pracownicy innych działów,
Beata Hudziak
np. sprzedaży lub marketingu. Często jest to Partner, Doradztwo Podatkowe
najskuteczniejsza forma uzmysłowienia tym hudziak.beata@gtfr.pl
osobom, że wymagania działów finansowo-
księgowych nie mają na celu rozbudowy
PLUS 15
18. Podatki
Okresowy przegląd rozliczeń
podatkowych
Stara maksyma mówi, że lepiej aby po wykryciu błędów przygotować rekomen-
dacje pozwalające uniknąć ryzyka podatkowego
zapobiegać niż leczyć. To samo lub znacząco je minimalizujące. Moim zdaniem
można powiedzieć o weryfikacji jest to najważniejszy element przeglądu. Błędy
rozliczeń podatkowych firmy. i nieprawidłowości można wykryć bowiem
stosunkowo łatwo i szybko, natomiast wskazanie
Lepiej kontrolować na bieżąco
rozwiązań, które ograniczą lub wykluczą określo-
(okresowo i cyklicznie) rozlicze- ne obszary ryzyka i będą możliwe do zastoso-
nia podatkowe przedsiębiorstwa, wania, wymaga dużej wiedzy i doświadczenia
niż ponosić skutki ewentual- podmiotu weryfikującego. Warto więc przy
wyborze firmy przeprowadzającej audyt podat-
nych błędów i nieprawidłowości kowy zwrócić uwagę, czy oferta zawiera także
w wyniku przeprowadzonych późniejsze przedstawienie rzetelnych i możli-
kontroli organów podatkowych wych do wprowadzenia rekomendacji.
lub skarbowych. Błędy popeł- Trzeba zaznaczyć ponadto, że okresowe przeglą-
nione w rozliczeniach mogą być dy podatkowe wykonywane przez zewnętrzny
tak samo kosztowne, jak pomyłki podmiot pozwalają uświadomić kluczowym
osobom w firmie, jak ich poczynania w ramach
w obszarze produkcji, sprzedaży, własnego działu są istotne dla ogólnych rozliczeń
marketingu czy inwestycji. podatkowych całego przedsiębiorstwa. Nie od
Nie zdarza się jednak często, dziś wiadomo, że pomiędzy pracownikami działu
marketingu lub sprzedaży a pracownikami działu
by dział zajmujący się rozlicze-
podatkowego (finansowego) nierzadko brakuje
niami podatkowymi dysponował zrozumienia. Przejawia się to m.in. nieuwzględ-
zestawem procedur dotyczących nianiem przez menedżerów uwag zgłaszanych
działań kontrolnych i sprawdza- przez osoby odpowiedzialne za rozliczenia
podatkowe. W efekcie wzrasta ekspozycja
jących. przedsiębiorstwa na ryzyko podatkowe. Z tego
powodu wewnętrzną cechą audytu podatkowe-
Audyt rozliczeń podatkowych go powinien być dialog z kadrą zarządzającą,
pozwalający ograniczyć ryzyko podatkowe
Jedną z metod zminimalizowania ryzyka popeł- płynące z działań podejmowanych w działach
nienia błędu jest przeprowadzanie okresowych „niepodatkowych”. Ważne jest także umożliwie-
przeglądów rozliczeń podatkowych. Pozwalają nie stworzenia bezpiecznej struktury podatkowej,
one zidentyfikować nieprawidłowości oraz ustalić która nie zaburzałaby jednocześnie istoty ich
obszary i operacje, które mogą rodzić ryzyko funkcjonowania wewnątrz firmy.
podatkowe. Istotne jest również,
PLUS 16
19. Efekt optymalizacyjny
W trakcie audytów podatkowych można również
poszukać takich obszarów działalności firmy,
w których zoptymalizuje się lub zracjonalizuje
rozliczenia podatkowe. Wielokrotnie zdarza
się, że po weryfikacji wykonanej przez dorad-
cę podatkowego klienci odzyskują nadpłacone
kwoty podatku lub odraczają zapłatę podatku
do maksymalnie możliwego momentu. W takich
sytuacjach korzyść dla przedsiębiorstwa jest
podwójna, gdyż audyt podatkowy pozwala
na zminimalizowanie potencjalnego ryzyka
i obszarów zagrożeń, a jednocześnie może
przynieść dodatkowe, wymierne korzyści
finansowe.
Kiedy przeprowadzić audyt? Każdy czas jest
dobry, byle zdążyć przed kontrolą.
Dariusz Gałązka
Partner, Doradztwo Podatkowe, Due Diligence,
galazka.dariusz@gtfr.pl
PLUS 17
20. Podatki
Klucz do sukcesu podczas kontroli
Należałoby zadać sobie pytanie,
kiedy podatnik przypomina sobie
o istnieniu doradcy, który może
mu pomóc w sporze z organem
podatkowym? Najczęściej nastę-
puje to zbyt późno, gdy organ
podatkowy określił już wysokość
zobowiązania na rzecz fiskusa.
A przecież wsparcie doradcy
w postępowaniu podatkowym,
oprócz tego, że pozwala ograni-
czyć kłopoty związane z udzia-
łem w samym postępowaniu
kontrolnym, umożliwia też wymiar. Z reguły urzędnicy mają większy dystans
do doradcy niż do pracownika zatrudnionego
skuteczną obronę przed zarzuta-
u podatnika, którego kontrolują. Wynika to
mi już na samym początku postę- przede wszystkim ze świadomości dużej wiedzy
powania. doradcy, który może znać obowiązujące przepisy
nawet lepiej niż sam kontroler.
Rola doradcy w postępowaniu
Doradca podatkowy sporządza też wszelkie
Doradca podczas takiego postępowania przede pisma procesowe (odwołania, zażalenia, skargi,
wszystkim określa strategie i metody działania wnioski) oraz jako pełnomocnik klienta może
w celu obrony racji podatnika. Może także być obecny przy takich czynnościach proceso-
uczestniczyć w samym postępowaniu kontrol- wych, jak przesłuchania świadków czy oględzi-
nym i udzielać wszelkich wyjaśnień. Z pewno- ny. Niestety, często się zdarza, że (zwłaszcza
ścią takie wsparcie ma też czasami wymiar w czasie przesłuchania) forma zadawanych przez
psychologiczny, gdyż doradcy będzie łatwiej kontrolera pytań i brak znajomości fachowej
niż głównemu księgowemu poprosić urzędnika terminologii powodują udzielanie przez przesłu-
o zapytanie na piśmie i przygotować odpowiedź chiwanego szkodliwych odpowiedzi. Potwier-
również na piśmie. Może też bez problemu dzają one z góry przyjęte tezy kontrolera, choć
powiedzieć, że nie zna odpowiedzi na zadawane nie zawsze odpowiadają faktom. Z tego powodu
pytanie i musi skonsultować odpowiedź z osobą warto na taką rozmowę zabrać doradcę, który
na stanowisku głównego księgowego. Ponadto dopilnuje, by udzielane odpowiedzi nie szkodziły
sama dyskusja z urzędnikiem może mieć inny podatnikowi.
PLUS 18
21. Uczestnictwo doradcy
podatkowego
w postępowaniu
podatkowym pozwala
na skuteczną obronę
przed zarzutami
już na samym
początku
postępowania.
Klucz do sukcesu
Podatnicy powinni mieć świadomość, że sukces
w sporze z organami podatkowymi i skarbowymi
to dwie kluczowe kwestie. Po pierwsze, sprawa
wymaga dobrego poprowadzenia na poziomie
merytorycznym, czyli umiejętności prawnego
uzasadnienia przyjętych przez podatnika rozwią-
zań. Po drugie, konieczne jest zadbanie o stronę
formalną, czyli umiejętność korzystania z praw
przyznanych podatnikowi przez obowią-
zujące przepisy (w tym prawa do uczestniczenia
w postępowaniu, składania wniosków dowodo-
wych, wykorzystania możliwości zaskarżania
itp.). Skuteczność podejmowanych działań jest
tym większa, im wcześniej zastosuje się te zasady.
W przypadku sporów z organami podatkowymi
obowiązuje reguła „lepiej zapobiegać pożarom,
niż je gasić”, dlatego już na początku kontroli
należy przygotować strategię postępowania,
reagować na bieżąco na kierunki jego rozwo-
ju oraz merytorycznie uzasadniać przyjęte
rozwiązania, przerzucając w ten sposób ciężar
polemiki na kontrolujących.
W tych wszystkich działaniach istotne jest wspar-
cie doradcy podatkowego, o czym niejednokrot-
nie przekonali się ci podatnicy, którzy z takich
porad skorzystali. Zachęcam zatem Państwa
do angażowania doradcy także do obrony swoich
racji. Specjalista z pewnością pomoże znaleźć
właściwą drogę postępowania i doprowadzi
proces kontroli do końca, z korzyścią dla klienta.
Beata Hudziak
Partner, Doradztwo Podatkowe
hudziak.beata@gtfr.pl
PLUS 19
22. Podatki
Optymalizacje podatkowe jako
forma poprawy efektywności
przedsiębiorstwa
Wszelkie działania
przedsiębiorstw
podporządkowane są głównym
celom, które najczęściej definiuje
się jako wzrost sprzedaży,
osiągnięcie oczekiwanego
poziomu zysków czy też
określonej pozycji rynkowej.
W związku z tym kadra
zarządzająca pracuje nad
strategiami handlowymi,
nowymi produktami, przejęciami
lub obniżeniem kosztów,
a podatki są traktowane jako
pewien parametr stały. Wielu
Zobowiązania podatkowe to także wydatek
przedsiębiorców rozważania
o nich ogranicza do troski Wpływ podatków na sytuację finansową przed-
o zapewnienie bezpieczeństwa, siębiorstwa można sobie uświadomić, gdy
spojrzy się na ich udział w wydatkach ogółem.
czyli minimalizacji ryzyka Jeżeli traktuje się podatki analogicznie do innych
pojawienia się nieprzewidzianych wypływów środków pieniężnych, w naturalny
zobowiązań podatkowych sposób nasuwa się pytanie, czy nie mogłyby
być niższe. Zapłacone zobowiązania podatko-
czy też kar nałożonych przez we, podobnie jak inne wydatki, mają wpływ
urząd skarbowy. W obliczu na wyniki przedsiębiorstwa, jego płynność finan-
rosnącej konkurencji i wyzwań sową, zadłużenie i w rezultacie wartość rynkową.
Dlatego też poszukując rozwiązań poprawia-
stawianych przedsiębiorstwom
jących efektywność prowadzonej działalności,
pojawia się jednak potrzeba warto wziąć pod lupę również podatki.
bardziej aktywnego podejścia
Zakres możliwych do zastosowania rozwiązań
do podatków.
optymalizacyjnych zależy od okoliczności
i warunków brzegowych, które mogą znacząco
ograniczyć lub wręcz uniemożliwić jakiekolwiek
PLUS 20
24. w dokonując
Wielu przedsiębiorcó go wyboru
oczątku złe
na samym p dzenia działalności
formy prowa siebie zupełnie
nakłada na czące obciążenia
ie zna
niepotrzebn e w przyszłości.
podatkow
działania. Nie ulega jednak wątpliwości, wskazać chociażby transfer udziałów lub akcji
że w każdej sytuacji należy rozważyć wszelkie do spółki o rezydencji podatkowej kraju, który
rozwiązania możliwe do wprowadzenia. Nawet stosuje zwolnienie z opodatkowania dochodów
jeżeli ostatecznie okaże się, że nie sposób uzyskać ze sprzedaży udziałów, akcji.
jakichkolwiek oszczędności podatkowych, fakt,
że wynika to z obiektywnych przesłanek lub Mam świadomość, że w praktyce występuje
świadomie podjętych decyzji, a nie z biernej wiele kwestii wymagających zbadania i weryfi-
postawy i braku wiedzy, będzie dobrze świadczył kacji. O ile nie jest odkryciem fakt, że dochody
o osobach zarządzających przedsiębiorstwem. ze sprzedaży udziałów czy akcji są zwolnione
Ponadto rozważania na temat poszukiwań z opodatkowania na Cyprze, Malcie, w Luksem-
rozwiązań optymalizacyjnych mogą zrodzić burgu czy Holandii, o tyle nie jest to wiedza
pomysły, które zaowocują w przyszłości. wystarczająca, by takie rozwiązanie stosować.
Przed podjęciem decyzji należy dodatkowo
Optymalizacje podatkowe można podzielić uwzględnić zasady opodatkowania wynikające
na dwie grupy: optymalizacje pojedynczych z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowa-
transakcji oraz optymalizacje o charakterze nia, a także ustalić, w jaki sposób bezpiecznie
systemowym, wyznaczające określoną strukturę oraz bez obciążeń podatkowych transferować
prawnopodatkową prowadzonego biznesu. udziały bądź akcje do spółki zagranicznej.
W praktyce dość często można spotkać bardzo
Obniżanie podatku od dużych transakcji dobre pomysły optymalizacyjne, nie poparte
jednak równie dobrymi koncepcjami ich
Pierwsza grupa optymalizacji dotyczy najczęściej wdrożenia.
zmian własnościowych związanych ze zbyciem
udziałów lub akcji, wyjściem z biznesu czy też Przy wykorzystaniu skomplikowanych struktur
wprowadzeniem nowego inwestora do firmy. optymalizacyjnych często okazuje się, że zakres
Mogą one również wiązać się ze sprzedażą czy też koszty niezbędnych działań w celu
znaczących aktywów lub projektów (np. dewelo- zastosowania rozwiązania optymalizacyjnego
perskich). Tego rodzaju transakcje generują znacząco zmniejszają jego atrakcyjność. W takich
zazwyczaj znaczące wpływy i zyski, a tym sytuacjach wielu przedsiębiorców zaczyna
samym wysokie podatki. Nierzadko konieczność zadawać sobie pytanie, dlaczego nie pomyśle-
odprowadzenia prawie 1/5 zysku na rachunek li wcześniej o rozwiązaniach podatkowych.
urzędu skarbowego skłania do aktywnego poszu- Z pewnością przygotowanie określonej struk-
kiwania rozwiązań pozwalających na obniżenie tury z pewnym wyprzedzeniem, bez zbędnego
wysokości zobowiązania podatkowego. pośpiechu i z dbałością o szczegóły znacznie
zwiększa komfort stosowania optymalizacji oraz
Zwłaszcza w przypadku transakcji kapitało- zmniejsza ryzyko popełnienia błędu lub wystą-
wych pojawiają się możliwości wyboru takiego pienia nieprzewidzianych okoliczności. Może też
rozwiązania, które pozwoli na odroczenie zapłaty pozwolić na obniżenie kosztów przeprowadzenia
podatku, a nawet jej uniknięcie. Wystarczy takich działań. Dlatego bardzo cenię klientów,
PLUS 22
25. którzy o optymalizacji podatkowej zaczynają o uzasadnienie takiego wyboru, często można
myśleć z dużym wyprzedzeniem, nawet pod usłyszeć odpowiedź: „bo tak robią wszyscy,
kątem hipotetycznych transakcji. jest poza tym najprościej i najbezpieczniej”.
Niestety, rzadko wybór ten jest uzasadniony
Optymalizacje systemowe merytorycznie. O ile w fazie rozwoju biznesu
forma spółki kapitałowej najczęściej nie rodzi
Druga grupa optymalizacji podatkowych dotyczy konieczności zapłaty wyższych podatków,
samej struktury prawnopodatkowej działalno- o tyle w momencie wypracowania zysków, które
ści lub przedsięwzięcia. Decyzje w tym zakre- mogłyby być transferowane do właściciela spółki
sie niejednokrotnie mają bardzo trwałe skutki pojawia się problem wynikający z konieczności
dla efektywności biznesu. Korzystne podatkowo ich opodatkowania (przyjmując, że rozważa-
formuły mogą umożliwić czerpanie istotnych my sytuację przedsiębiorcy – osoby fizycznej).
zysków, jednak efekty pochopnych i nieprze- Jakże inaczej wyglądałaby ta sama sytuacja,
myślanych decyzji niepotrzebnie narażają firmę gdyby działalność prowadzona była w formie
na obciążenia i bywają trudne do naprawienia spółki osobowej. Wówczas wypłata środków
w przyszłości. wspólnikowi nie podlegałaby opodatkowaniu.
Wiele osób, dokonując złego wyboru na samym
Dla zobrazowania konsekwencji wyboru struktu- początku, nakłada na siebie zupełnie niepotrzeb-
ry prawnopodatkowej warto przywołać decyzje nie poważne obciążenia podatkowe pojawiające
przedsiębiorców, którzy rozpoczynają prowa- się w przyszłości. Co więcej, zmiana pierwotnej
dzenie działalności gospodarczej w formie spółki decyzji w takich okolicznościach nie jest prosta.
z ograniczoną odpowiedzialnością. Na pytanie W przypadku ewentualnego przekształcenia
PLUS 23
27. spółki kapitałowej w osobową, opodatkowa- 19% realizowanych zysków, które mogą przezna-
niu podlegać będą bowiem wypracowane, choć czyć na inwestycje, zmniejszenie zadłużenia,
jeszcze niewypłacone zyski. Najczęściej koszt przejęcia konkurentów czy też na obniżenie cen.
podatkowy takiego przekształcenia podważa Prezentując taką perspektywę, chyba nikogo nie
zasadność jego przeprowadzenia. muszę przekonywać, że optymalizacja podat-
kowa może mieć istotny wpływ na efektywność
Oczywiście przykład wyboru formy prawnej jest prowadzonego biznesu.
jednym z najprostszych, choć i tak niedostrzega-
nym sposobem optymalizacji podatkowej. Jako
Rafał Śmigórski
przeciwwagę warto wspomnieć coraz bardziej Partner, Doradztwo Podatkowe
popularne struktury wykorzystujące Zamknię- smigorski.rafal@gtfr.pl
te Fundusze Inwestycyjne, które umożliwiają
objęcie prowadzonej działalności zwolnieniem
z konieczności płacenia podatku dochodowego.
Struktura oparta na Zamkniętym Funduszu
Inwestycyjnym wykorzystuje zwolnienie podat-
kowe w zakresie podatku dochodowego, z jakiego
korzysta Fundusz (zwolnienie przedmiotowe).
Mając na uwadze fakt, iż spółki osobowe – jako
transparentne podatkowo – nie są podatnika-
mi (podatnikami podatku dochodowego są ich
wspólnicy), łatwo dojść do źródła optymalizacji.
Jeżeli bowiem wspólnikiem spółki osobowej
będzie Zamknięty Fundusz Inwestycyjny, docho-
dy uzyskiwane w ramach działalności prowadzo-
nej przez spółkę osobową będą dochodami podat-
kowymi Funduszu i zostaną objęte zwolnieniem
podatkowym. W przypadku grup kapitałowych
można sobie wyobrazić objęcie taką strukturą
całej grupy (lub części). Przy dochodach na pozio-
mie 5 mln zł rocznie korzyści podatkowe sięgają
1 mln zł, przy dochodach 10 ml zł – zysk wynosi
blisko 2 mln zł, a przy 50 mln zł – 10 mln zł itd.
Jest to efekt optymalizacji maksymalny z możli-
wych – całkowite wyeliminowanie podatku
dochodowego. Przedsiębiorstwa funkcjonujące
w ramach takiej struktury zyskują dodatkowe
PLUS 25
28. Podatki
Ceny transferowe –
bagatelizowanie ryzyka
i niedocenianie narzędzi
planowania podatkowego
Transakcje pomiędzy podmiotami którego realizację można odkładać na późniejszy
termin. Przepisy podatkowe zobowiązują podat-
powiązanymi podlegają ocenie
nika do przedłożenia dokumentacji podatkowej
pod kątem warunków rynkowych. w ciągu 7 dni od daty zgłoszenia żądania przez
Podmioty te są zobowiązane kontrolujących, dlatego bardzo często podat-
do przekazania organom nicy nie przygotowują na bieżąco dokumen-
tacji podatkowych, licząc na to, że ominie ich
podatkowym odpowiednich kontrola podatkowa lub że jej przedmiotem
informacji o warunkach transakcji nie będą ceny transferowe. W najgorszym razie
(oraz o wszelkich czynnikach podatnicy oczekują, że uda im się przygotować
dokumentację w wyznaczonym terminie. Są to
wpływających na sposób ich jednak nadzieje złudne i w przypadku pojawienia
ustalenia) w formie dokumentacji się kontroli podatkowej sporządzenie rzetelnej
podatkowej. Dokument ten jest dokumentacji jest praktycznie niemożliwe.
swoistego rodzaju raportem,
W okresie 7 dni (i nocy) bardzo trudno jest
który zawiera najistotniejsze zebrać kompletny zestaw dokumentów i infor-
informacje o funkcjach pełnionych macji. O solidnej argumentacji, analizach czy
porównaniach najczęściej nie można już nawet
przez strony transakcji,
myśleć. Zazwyczaj większość z tego czasu
a także o ponoszonym ryzyku zajmują: identyfikacja transakcji z podmiotami
i angażowanych aktywach. powiązanymi, ustalenie ich wartości oraz zloka-
W maksymalnie możliwym lizowanie podstawowych dokumentów (np.
umów). Warto wspomnieć też o tym, że organy
zakresie podatnik powinien podatkowe, kierując do podatnika żądanie przed-
potwierdzić rynkowość łożenia dokumentacji, nie wskazują konkretnych
warunków zawierania konkretnej transakcji. Żądanie dotyczy wszelkich dokumen-
tów, do których sporządzenia jest zobowiązany,
umowy. Zadanie to jest jednak na jego barkach spoczywa więc prawidłowe
niezwykle trudne i wymaga ustalenie zakresu obowiązków. W związku z tym
wielowymiarowego poznania na nieprzygotowanego podatnika mogą czekać
problemy. Wynikają one przede wszystkim
specyfiki danej transakcji.
z ograniczonych możliwości rzeczowego uzasad-
nienia stosowanych cen. Co gorsza, budowanie
Bagatelizowanie ryzyka takiego uzasadnienia „na gorąco” często skutkuje
formułowaniem niefortunnych wyjaśnień, które
Z moich obserwacji wynika, że obowiązek tylko pogłębiają wątpliwości kontrolujących.
sporządzania dokumentacji podatkowej jest przez
podatników postrzegany jako „zło konieczne”,
PLUS 26
29. Zaniedbania w dziedzinie cen transferowych Narzędzie planowania
wynikają najczęściej z nieuzasadnionego optymi-
zmu i zbagatelizowania ryzyka. Wielu podatni- Planowanie podatkowe z wykorzystaniem cen
ków jest przekonanych, że warunki ich transakcji transferowych polega na świadomym i jednocze-
z podmiotami powiązanymi są jak najbardziej śnie bezpiecznym „podziale” zysku pomiędzy
rynkowe i w związku z tym nic im nie grozi. podmioty powiązane. Celem takiego planowania
Bardzo często okazuje się jednak, że takie poglą- powinno być w szczególności uniknięcie strat
dy nie mają rzetelnego uzasadnienia. W praktyce jakiejkolwiek ze spółek należącej do grupy oraz
wartość transakcji przeprowadzanych przez maksymalizacja dochodów spółek z siedzibą
podatników z podmiotami powiązanymi jest w rezydencjach podatkowych o najniższym
bardzo często na tyle znacząca, że ewentualne poziomie stóp podatkowych.
podważenie rynkowości przez organy kontrolu-
jące może mieć bardzo dotkliwe skutki dla przed- W praktyce wskazane powyżej cele są realizo-
siębiorstwa. Ceny transferowe można zatem wane poprzez tzw. „ręczne” sterowanie cenami,
uznać za obszar ryzyka podatkowego. które ma charakter doraźny i nie pozwala
na racjonalne uzasadnienie zmieniających się
Nieuzasadniony optymizm podatników warunków transakcji czy też pojawienia się
wynika w dużej mierze z braku świadomo- nowych rozliczeń. W ten sposób pojawia się
ści, w jaki sposób organy podatkowe mogą określone ryzyko podatkowe.
podważyć rynkowość transakcji. Świadczy
o tym przykładowo utożsamianie „problemu” Ceny transferowe są bardzo ważnym narzędziem
cen transferowych wyłącznie z rozliczeniami podwyższania efektywności podatkowej i powin-
międzynarodowymi, uznawanymi jako sposób ny być w odpowiedni sposób wykorzystywane,
na wyprowadzanie zysków z Polski do innych tzn. tak, by nie stwarzać ryzyka podatkowego.
krajów. W związku z tym podatnicy często Używanie cen transferowych w celu „regulowa-
kwestionują celowość kontrolowania transakcji nia” wyników finansowych podmiotów powią-
krajowych. Niestety, w tym zakresie regulacje zanych należy uznać za dopuszczalne – ale przy
podatkowe są precyzyjne, dając prawo organom jednym podstawowym zastrzeżeniu – ceny te
podatkowym do weryfikacji zarówno transakcji powinny odpowiadać warunkom rynkowym.
zagranicznych, jak i krajowych. Takie ujęcie może wydawać się wewnętrznie
sprzeczne. Jak więc wpływać na poziom cen
Warto więc brać przykład dla swoich działań w transakcjach z podmiotami powiązanymi,
z tych podmiotów, które aktywnie kontro- nie ryzykując, że zostaną one uznane za nieryn-
lują zagrożenia, przygotowując się w pełni kowe? Do osiągnięcia tego celu konieczne
na potwierdzenie rynkowości transakcji jest zrozumienie specyfiki cen transferowych,
z podmiotami powiązanymi oraz wykorzystując identyfikacja czynników mających wpływ
ceny transferowe do efektywnego planowania na wartość rynkową przedmiotu transakcji
podatkowego. pomiędzy podmiotami powiązanymi i zbudowa-
nie odpowiedniego modelu biznesowego.
PLUS 27
30. Rynkowość transakcji podziału dochodów w sposób odzwierciedlający
podział funkcji, ryzyka i aktywów. Wskazane
Ocena rynkowości transakcji zależy od bardzo jest, aby założenia struktury biznesowej oraz
wielu czynników. W szczególności należy wziąć uzasadnienie przyjętych reguł rozliczeń były
pod uwagę zakres funkcji pełnionych przez sformułowane w polityce cen transferowych.
strony transakcji, ponoszonego ryzyka, czy też
angażowanych aktywów. Im szerszy zakres Niestety, najczęściej ceny transferowe są
funkcji, większe ryzyko i bardziej kluczowe wykorzystywane do „ręcznego sterowania”
aktywa, tym znaczniejsze oczekiwania poziomu wynikami spółek. Przyczynia się to do znaczą-
marży czy zysku. Projektując model bizne- cych trudności podczas „obrony” warunków
sowy dla przedsięwzięć realizowanych przez transakcji pomiędzy podmiotami powiązany-
grupę kontrolowanych firm, warto zastanowić mi, narażając podmioty na korektę dochodu
się również, w jaki sposób podzielić między w związku ze stosowaniem nierynkowych cen.
poszczególne podmioty funkcje, ryzyko i aktywa Mam nadzieję, że z czasem podejście podatników
(pod kątem podatków). Wypadkową tego podzia- do tego problemu będzie zmieniało się na korzyść
łu będzie bowiem wysokość dochodu realizo- przemyślanych i bardziej efektywnych działań,
wanego przez poszczególne firmy. W związku nastawionych na długookresową perspektywę.
z tym, że działalność gospodarcza jest obarczona
ryzykiem, poziom faktycznie osiąganych zysków
Rafał Śmigórski
może być niższy od zaplanowanego, a nawet Partner, Doradztwo Podatkowe
może pojawić się strata. W takich okolicznościach smigorski.rafal@gtfr.pl
podział łącznego dochodu czy też straty jest
szczególnie ważny z punktu widzenia efektywno-
ści podatkowej.
Wykorzystanie cen transferowych jako efektyw-
nego narzędzia planowania podatkowego
w grupach podmiotów ze sobą powiązanych
wymaga podejścia systemowego i zaplanowania
PLUS 28
32. Podatki
Doradca podatkowy partnerem
w codziennych decyzjach
Podejmując decyzje, lubimy brać pod uwagę wraca do podejmowania decyzji. Czasem
opinie innych. Szczególnie jeżeli są to decyzje dyskusja prowadzi jedynie do wskazania osoby
ważne, ryzykowne, czy też takie, co do których lub podmiotu, który może najlepiej pomóc
obawiamy się, że nasza wiedza i doświadczenie w rozwiązaniu określonej kwestii, zdarza się też,
są zbyt małe, by wybrać właściwie. W takich że rozmowa kończy się nawiązaniem szerszej
sytuacjach potrzebujemy osoby, z którą możemy współpracy z Grant Thornton.
przedyskutować temat, podzielić się wątpliwo-
ściami i poznać inne spojrzenie na dany problem. Rozumiemy, jak ważna jest dla naszych klien-
Niestety, w mniejszych firmach osoba odpowie- tów możliwość szybkiej konsultacji telefonicz-
dzialna za podatki musi być samowystarczalna nej. Dlatego zachęcamy Państwa do kontaktu.
i nie ma z kim przeprowadzić takiej merytorycz- Z przyjemnością podzielimy się naszą wiedzą
nej dyskusji. i doświadczeniem, aby pomóc szybko rozwiązać
najtrudniejsze problemy.
Mam wśród klientów także takie osoby,
które kontaktują się ze mną stosunkowo
Dariusz Bednarski
rzadko. One jednak wiedzą, że zawsze mogą Partner Zarządzający, Doradztwo Podatkowe
zadzwonić, żeby porozmawiać o bieżących bednarski.dariusz@gtfr.pl
problemach. Zwykle taka rozmowa kończy się
podziękowaniem klienta, który uzyskawszy
komentarz do rozważanej przez siebie sytuacji,
PLUS 30
33.
34. www.gtfr.pl
Niniejsza publikacja została sporządzona z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje zostały podane w formie skróconej.
W związku z tym artykuły zawarte w „Plusie” mają charakter poglądowy, a zawarte w nich informacje nie powinny zastąpić szczegółowej
analizy zagadnienia. Wobec powyższego Grant Thornton Frąckowiak Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. nie ponosi
odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli
są Państwo zainteresowani dokładniejszym omówieniem niektórych poruszonych w niniejszym numerze kwestii, zachęcamy do kontaktu
i nawiązania współpracy.
Grant Thornton Frąckowiak Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.
Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych nr 3654
Komplementariusz: Grant Thornton Frąckowiak sp. z o.o.
Zarząd komplementariusza: Cecylia Pol – Prezes Zarządu, Tomasz Wróblewski – Wiceprezes Zarządu
Adres siedziby: pl. Wiosny Ludów 2, 61-831 Poznań
NIP: 778-14-76-013, REGON: 301591100
Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy, KRS 0000369868