2. 1. Anoang pangunahingtema ngawitin o
presentasyon?
2. Bakit nagaganap ang mga hamonat suliraning
pangkapaligirannaipinakita sa presentasyon?
3. Paano ito nakaapekto sa tao at kapaligiran?
5. Bakitmahalagaang mga
likas na yaman?
• Nagbibigayhanap-buhay(pagsasakaatpangingisda)
• sangkapsa paggawang produktona ginagamitsaiba’t
ibangsektor tuladng industriyaatpaglilingkod
6. Ano-ano angmga dahilan ngpagkasira
at pagkaubosnglikas na yaman ng
Pilipinas?
• mapang-abusongpaggamitnito
• tumataasna demandng lumalakingpopulasyon
• hindiepektibongpagpapatupadngmga programa at
bataspara sapangangalagasakalikasan,at mga natural
na kalamidad
8. Ano-ano angmga benepisyong
makukuhasa yamang-gubat?
• tahananng iba’tibangmga nilalangna nagpapanatiling
balanseng kalikasan
• iba’tibangproduktotuladng tubig,gamot, damit, at iba
pang pangunahingpangangailanganng tao
• mga industriyana nagbibigayng trabahosamga
mamamayanna nakasalalaysa yamang nakukuha mula
sa kagubatan
9. Deforestation
• tumutukoy sa matagalan o
permanenteng pagkasira ng
kagubatan dulot ng iba’t ibang
gawain ng tao o ng mga natural
kalamidad (FAO, 2010)
10. Deforestation
• Nagsimula noong 1500s
• 27M ektarya ng kagubatan ngayon
ay 7.2M na lamang ngayong 2013
(Philippine Climate Change
Commission, 2010)
12. Illegal logging
Ilegal na pagputol sa mga puno sa
kagubatan
Ang walang habas na pagputol ng puno ay
nagdudulot ng iba’t ibang suliranin tulad
ng pagbaha, soil erosion, at pagkasira ng
tahanan ng mga ibon at hayop.
13. migrasyon
• paglipat ng pook panirahan
Nagsasagawa ng kaingin (slash-and-burn
farming) ang mga lumilipat sa kagubatan at
kabundukan na nagiging sanhi ng
pagkakalbo ng kagubatan at pagkawala ng
sustansya ng lupain dito
14. Pagdami ng populasyon
Ang mabilis na pagtaas ng populasyon
ng Pilipinas ay nangangahulugan ng
mataas na demand sa mga pangunahing
produkto kung kaya’t ang mga dating
kagubatan ay ginawang plantasyon,
subdivision, paaralan, at iba pang
imprastruktura
15. Fuel wood harvesting
-paggamit ng puno bilang panggatong.
Ayon sa Department of Natural Resources na lumabas
sa ulat ng National Economic Development Authority
(2011), tinatayang mayroong 8.14 milyong kabahayan
at industriya ang gumagamit ng uling at kahoy sa
kanilang pagluluto at paggawa ng produkto, ang
mataas na demand sa uling at kahoy ay nagiging
dahilan ng pagputol ng mga puno sa kagubatan
16. Illegal mining
Apektado ang kagubatan sa pagmimina dahil kadalasang dito
natatagpuan ang deposito ng mga mineral tulad ng limestone,
nickel, copper, at gold. Kinakailangang putulin ang mga puno
upang maging maayos ang operasyon ng pagmimina.
Nagdudulot din ng panganib sa kalusugan ng tao at ng iba
pang nilalang sa kagubatan ang mga kemikal na ginagamit sa
pagpoproseso ng mga nahukay na mineral. Ayon sa DENR,
mayroong 23 proyekto ng pagmimina ang matatagpuan sa
kabundukan ng Sierra Madre, Palawan, at Mindoro
17. Gawain: thesis worksheet
Tanong: Dapat bang ipagpatuloy ang mga gawaing pangkabuhayan
sa kabila ng pagkasira ng kagubatan?
______________________________________________________
Thesis: (dapat o hindi dapat ipagpatuloy) dahil
_______________________________________________________
___________
Proof o mga patunay upang suportahan ang iyong thesis
1. __________________________
2. __________________________
3. __________________________
21. • Sa 2016 edisyon ng Global Climate Risk Index
(Sönke, Eckstein, Dorsch, & Fischer, 2015),
naitala ang Pilipinas bilang pang-apat sa sampung
bansa na pinakanaapektuhan ng Climate Change.
• Ito ay dahil mas lumalakas, dumadalas, at
nagiging unpredictable ang pagkakaroon ng mga
natural na kalamidad tulad ng bagyo, pagbaha, at
malalakas na ulan na nararanasan sa Pilipinas
dahil sa climate change
22. • Ang climate change ay maaaring isang natural na
pangyayari o kaya ay maaari ding napabibilis o
napapalala dulot ng gawin ng tao.
• Isa sa sinasabing dahilan nito ay ang patuloy na
pag-init ng daigdig o global warming dahil sa
mataas na antas ng konsentrasyon ng carbon
dioxide na naiipon sa atmosphere.
• Nanggagaling ito mula sa usok ng pabrika, mga
iba’t ibang industriya, at pagsusunog ng mga
kagubatan.
23. Lumabas sa pag-aaral nina Domingo at mga
kasama (2008), na nararanasan na sa Pilipinas
ang epekto ng climate change.
Patunay nito ang madalas at matagalang kaso ng
El Niño at La Niña, pagkakaroon ng malalakas na
bagyo, malawakang pagbaha, pagguho ng lupa,
tagtuyot, at forest fires.
26. Ang papainit na klima ng dagat ay ang
pumapatay sa mga coral reef na siyang
tahanan ng mga isda at iba pang lamang
dagat, nagdudulot din ito ng pagbaba sa
bilang ng nahuhuling mga isda at
pagkawala (extinction) ng ilang mga
species.
27. Pinangangambahan din na malubog sa
tubig ang ilang mabababang lugar sa
Pilipinas dahil sa patuloy na pagtaas ng
sea level bunga ng pagkatunaw ng mga
iceberg sa Antarctic.
28. Kakulangan sa pagkain
Lumiliit ang produksiyon ng sektor ng
agrikultura dahil sa pagkasira ng mga kalsda,
bodega, mga kagamitan sa pagtatanim at pag-
aani, irigasyon, pagkawasak ng mga
palaisdaan, at pagkamatay ng mga magsasaka
at mangingisda.
29. Mga sakit
Nagiging mataas din ang bilang ng mga
nagiging biktima ng sakit tulad ng
dengue, malaria, cholera dahil sa
pabago-bagong panahon at matinding
init.
30. Migrasyon
Mayroon ring ilang mga mamamayan ang
napipilitang lumikas dahil sinira ng malakas na bagyo
ang kanilang mga tahanan o kaya ay natabunan ng
lupa dahil sa landslide, samantalang ang iba naman
ay kinain ng dagat ang dating lupa na kinatatayuan
ng kanilang mga tahanan
31. • Ang mgasuliraning pangkapaligirantulad ngsuliranin sa
solid waste, deforestation,water pollution at air pollution
ay maituturingna mgasanhingclimate change.
• Kunghindiito mahihinto,patuloy na daranas angating
bansa ngmas matitindingkalamidadsa hinaharap.
• Hindina natinmapipigilan pa angclimate change, kung
kaya’t ang mahalagangdapat gawinay maginghanda
tayo sa pagharap sa mga kalamidad na dulotnito.
32. Gawain: Environmental issue map
Pumili ng isang suliraning pangkapaligiran. Gumawa ng
environmental issue map sa pamamagitan ng paggawa sa
sumusunod:
a. sanhi – suriin kung ito ba ay gawa ng tao o natural na pangyayari
b. epekto – suriin ang epekto sa iba’t ibang aspekto ng pamumuhay
c. kaugnayan – suriin ang kaugnayan nito sa mga suliraning
nararanasan sa iba pang likas na yaman
d. tunguhin – suriin ang maaaring maging epekto kung magpapatuloy
ang nararanasang suliraning pangkapaligiran
33.
34. Pamprosesong mga Tanong:
1. Ano ang kongklusyon na iyong mabubuo tungkol sa epekto
ng mga suliraning pangkapaligiran?
2. Ang suliraning pangkapaligiran ba na ating nararanasan ay
may kaugnayan sa isa’t isa? Patunayan.
3. Kung magpapatuloy ang mga suliranin at hamong
pangkapaligiran na ito, sino ang pangunahing maapektuhan?
Bakit?
4. Paano mabisang masosolusyunan ang mga nabanggit na
suliranin at hamong pangkapaligiran?
36. 1. Isa sa sinasabing dahilan nito ay
ang patuloy na pag-init ng daigdig o
global warming dahil sa mataas na
antas ng konsentrasyon ng carbon
dioxide na naiipon sa atmosphere
37. 2. tumutukoy sa matagalan o
permanenteng pagkasira ng kagubatan
dulot ng iba’t ibang gawain ng tao o ng
mga natural kalamidad
3. Tumutukoy ito sa paggamit ng puno
bilang panggatong
38. 4. Anong batas ang ipinatupad upang
magkaroon ng legal na batayan sa iba’t
ibang desisyon at proseso ng
pamamahala ng solid waste sa bansa?
A. RA 9003 C. RA 7942
B. RA 8742 D. RA 7586
39. 5. Bakit mahalaga ang pagtutulungan ng iba’t ibang sektor sa
pagsugpo sa mga suliraning pangkapaligiran?
A. Kabalikat ang lahat sa pagsugpo sa iba’t ibang suliraning
pangkapaligiran.
B. Malawak na suliranin ang mga isyung pangkapaligiran na
nararapat harapin ng iba’t ibang sektor sa lipunan.
C. Makababawas sa mga gastusin ng pamahalaan ang
pagtulong ng iba’t ibang sektor sa pagsugpo sa mga
suliraning pangkapaligiran.
D. Mahihikayat ang maraming dayuhan na pumunta sa ating
bansa kung mawawala ang mga suliraning pangkapaligiran
nito
40. 5. Bakit mahalaga ang pagtutulungan ng iba’t ibang sektor sa
pagsugpo sa mga suliraning pangkapaligiran?
A. Kabalikat ang lahat sa pagsugpo sa iba’t ibang suliraning
pangkapaligiran.
B. Malawak na suliranin ang mga isyung pangkapaligiran na
nararapat harapin ng iba’t ibang sektor sa lipunan.
C. Makababawas sa mga gastusin ng pamahalaan ang
pagtulong ng iba’t ibang sektor sa pagsugpo sa mga
suliraning pangkapaligiran.
D. Mahihikayat ang maraming dayuhan na pumunta sa ating
bansa kung mawawala ang mga suliraning pangkapaligiran
nito
41. 6-9. Ibigay ang mga dahilan ng
pagkasira ng yamang-gubat.
10-13. Ibigay ang mga epekto ng
climate change
14-15. ibigay ang kahalagahan ng
likas na yaman.
42. GAWAIN:
Gumawa ng isang sloganna nagpapakita ngpagkalinga
sa kapaligiransa paaralan.Ilagay itosa isangbuong
bond paper. Maaaringlagyan ng kulayatdisenyo.
Rubriks:
• Kaugnayan sa Paksa – 10 puntos
• Kalinisan – 5 puntos
• Pagkamalikhain – 5 puntos
• KABUUAN: 20 puntos
Notas del editor
Sa katunayan sa ulat ni dating DENR officer-in-charge Demetrio Ignacio, lumabas na ang 24% kagubatan ng Pilipinas ay pangalawa sa pinakamaliit sa mga bansa sa Timog silangang Asya (Andrade, 2013). Higit na mababa ang ulat na inilabas ng European Union Joint Research Centre kung saan gamit ang satellite-based image, nasabi nila na mayroon na lamang 19% ang kagubatan ng Pilipinas (Country delegate to the European Commission, 2009).
