SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 116
CIVILIZACIÓN ISLÁMICA
AL-ANDALUS
ARTE NO AL-ANDALUS
1. Quen eran os árabes? Que relixión
tiñan? É o mesmo árabe que musulmán?
• Trátase dun habitante natural da Península Arábiga e as
súas terras circundantes.
• Debido á extensión da lingua árabe polo Oriente Medio e
norte de África, a partir do século VIII, tamén
considérase árabe a aquela persoa que teña como
lingua materna este idioma.
• A relixión que tiñan anterior ao século VII, antes da
chegada de Mahoma, era politeista.
• Árabe e musulmán non se poden considerar sinónimos.
Árabe é unha cultura, unha lingua, unha área xeográfica.
Musulmán é unha relixión. Aínda que sexa esta a
maioritaria que profesan os árabes. Poden haber árabes
que profesen outra relixión.
Península
Arábiga
Oriente
Medio
Norte de
África
Mundo árabe
Fonte wikipedia
Arabia e os seus habitantes
• En Arabia, nunha península desértica que está
situada en Oriente Medio, tivo a súa orixe unha
nova relixión: o islam.
• Os seus habitantes (guías de caravanas,
gandeiros nómades e agricultores) habitaban
nos oasis.
• Eran politeistas e tiñan na Meca un importante
centro relixioso, onde se albergaba a famosa
pedra negra da Kaaba, ao que adoitaban acudir
peregrinos de toda Arabia.
Imaxe da Meca
peregrinaxe á
Kaaba
Meca
Sección da
Kaaba
2. Quen era Mahoma...?
• Mahoma naceu na Meca cara ao 570 e quedou orfo moi
cedo.
• Foi educado polo seu tío e traballa conducindo
caravanas.
• Aos 25 anos entrou ao servizo dunha rica viúva, coa que
casou e tivo tres fillos e catro fillas.
• Era un home moi relixioso e acostumaba retirarse á
cova de Hira, nos arrabaldes da Meca, para meditar.
• Segundo a tradición, un día o arcanxo Gabriel
anuncioulle que era o novo profeta de Alá (Deus en
árabe) e debía predicar unha nova relixión baseada no
sometemento á vontade divina: o Islam.
2. A Héxira
• Mahoma explicoulles aos habitantes da Meca o que Alá
lle transmitira e pediulle que abandonasen as súas
vellas crenzas.
• Pero a súa mensaxe non foi ben aceptada e foi
perseguido polas súas ideas.
• Mahoma abandonou A Meca para se refuxiar na cidade
de Medina no ano 622: é a chamada Héxira ou fuxida,
data que marca o comezo da era musulmá (o seu ano
0).
• Conseguiu converter os habitantes de Medina á nova
relixión, e coa súa axuda atacou A Meca, no ano 630, e
destruíu os antigos ídolos.
• Á súa morte, no ano 632, Mahoma dominará toda Arabia
e a maioría de árabes eran xa musulmáns.
Que significa Islam?
• Sometemento a Deus.
• Abrangue a todos os que cren na fe
predicada por Mahoma, que é o
islamismo, e o termo musulmán
(crente) é o correcto para designar
aos seguidores do Islam.
3. Que é o Corán...?
• O libro sagrado dos musulmáns.
• Contén as verdades que Alá lle revelou a Mahoma
e que, tras a súa morte, foron recollidas e escritas.
• Componse de 114 suras ou capítulos divididos en
versículos.
• As primeiras suras definen as bases da relixión
musulmá,
• O resto regulamenta a vida cotiá e social dos
crentes.
• A obriga de lelo en árabe permite a súa difusión por
distintos espazos xeográficos.
4. Cales son as cinco obrigas dun musulmán...?
• Crer nun Deus único (Alá). (1ª obriga)
• Deus enviou a Mahoma (o seu profeta), para
lembrarlles aos homes a lei que deben
cumprir.
• O islam non ten sacerdotes, pero existen
directores de oracións (imáns) e doutores e
intérpretes dos textos sagrados (ulemas).
4. Cales son as cinco obrigas dun musulmán...?
• Rezar cinco veces ao día (2ª obriga).
• Facer xaxún no mes de Ramadán (3ª)
• Dar esmolas (4ª)
• Peregrinar á Meca cando menos unha vez na
vida (5ª)
• Que prohibe?: consumo de bebidas alcohólicas,
comer carne de porco, practicar xogos de azar,
pudor no vestido.
• Que permite? A poligamia (sempre que os varóns
teñan recursos económicos para manter ás súas
mulleres e fillos)
5. Explica as diferenzas entre sunnitas e xiítas
• Para os musulmáns non existe unha fronteira
nítida entre vida relixiosa e vida cotiá e os
crentes seguen unhas normas ditadas polos
textos sagrados e a tradición.
• O poder só lle pertence a Deus, e aqueles
que o exercen son os seus delegados.
• Os dirixentes son ao mesmo tempo xefes
políticos e relixiosos e reciben o nome de
califas. Os primeiros califas foron elixidos
entre a familia de Mahoma.
5. Explica as diferenzas entre sunnitas e xiítas
• Os catro primeiros califas (632-661) foron elixidos
entre familiares próximos ao profeta. Así e todo, a
forma de eleccións xerou unha división entre a
comunidade musulmá:
• Xiítas: defenden que o califa debe ser un
descendente directo de Mahoma. A sucesión
corresponde a Alí (curmá e xenro do profeta).
Actualmente o 10% dos musulmáns son xiítas
dominan o estado de Irán e teñen unha forte
presenza en Irak e Azerbaián.
• Sunnitas, que se basean no Corán e nos textos
dos profeta (Sunna), pensaban que o califa debía
ser escollido entre os musulmáns crentes. Case o
90% dos musulmáns na actualidade son sunnitas.
Presenza de musulmáns
no mundo onde o seu
credo é maioritario
En verde (predominio de
sunnitas)
En vermello (predominio
de xiítas)
En azul (ibadíes)
Fte. wikipedia
Fonte wikipedia
Fonte Vicens Vives
6. Que extensión xeográfica acadou o Imperio
islámico na Idade Media?
• Partindo da península de Arabia chega:
• Cara a Occidente por todo o Norte de África,
ata chegar á Península Ibérica que dominou
case por completo.
• Cara a Oriente chegou ata Persia e a India.
• Estendeuse tamén por Asia Central, ata
chegar aos límites de China.
Fonte Vicens Vives
7. Que é Al-Andalus?
• Nome que os musulmáns lle deron á
Península Ibérica.
• Que significa o topónimo: tres teorías: terra
dos vándalos, terra dos godos, terra do
Atlántico.
• A partir da conquista cristiá, este nome
utilizouse para denominar a súa parte sur, a
actual Andalucía.
8. Observa o mapa da expansión
Fonte Vicens Vives
8.1. Cal foi o territorio orixinario do islam?
8.2. Cales eran as cidades máis importantes?
• O oeste da Península
Arábiga, e as cidades de
Medina e a Meca. (verde
oscuro).
• Unha vez conquistada a
Península Arábiga por
Mahoma, comezou unha
rápida expansión
relacionada co precepto
de guerra santa ou
yihad, polo que os
musulmáns tiñan que
expandir a súas crenzas
fronte ao infiel.
8.3. Etapas sucesivas da conquista
• 632-661 (catro primeiros
califas) (verde menos
oscuro): Exipto, Siria, Iraq
e parte de Irán).
• 661-750 varios frontes: 1º
Leste (completan Irán,
Afganistán, Asia Central
atravesan o río Indo cara
Paquistán. 2º Norte de
África e Península
Ibérica. 3º cara o
imperio Bizantino onde
estes soportaron o asedio
de Constantinopla (718).
8.3. Etapas sucesivas da conquista
• IX expandíronse
cara Nubia (sur de
Exipto) e en
Europa ocuparon
Palermo (831)
(incursións no sur
e centro de Italia)
(846).
8.4. Que batallas frearon a expansión islámica
• 718 asedio de
Constantinopla. Os
musulmáns
retiráronse non
penentrando na
Europa balcánica.
• 732 Carlos Martel na
batalla de Poitiers
freou a súa expansión
cara Europa
Occidental.
9. Que dinastías de califas sucederon a
Mahoma...?
• 632-661 Catro primeiros califas (familiares de
Mahoma).
• 661-750 Omeias coa capital en Damasco.
• 750-1258 Abasidas coa capital en Bagdad.
• Nesta época o imperio acadou a máxima extensión.
• Algunhas provincias (emiratos) (Al-Andalus, Marrocos,
Exipto) declaráronse independentes de Bagdad.
• En 1258 os mongois saquearon a cidade de Bagdad e
puxéronlle fin ao dominio dos abasí.
• A partir de entón turcos e mongois extenderán o islam
por Asia Menor, Asia Central e India.
• Tras a caída de Constantinopla (1453) os turcos
dominaron o mundo islámico ata o s. XIX.
Conquista islámica da Península Ibérica
• Nos primeiros anos do s. VIII, baixo o mandato
da dinastía omeia, a Península foi conquistada
case na súa totalidade co nome de Al-Andalus.
• A conquista foi rápida e a miúdo pouco violenta,
xa que a maioría da poboación hispanovisigoda
non ofreceu resistencia.
• A nobreza rapidamente estableceu pactos cos
conquistadores para conservar terras e poder.
• Os campesiños simplemente pasaron a
depender duns novos señores.
Observa o mapa da conquista militar
11. Por que non perseguiron os crentes doutras
relixións...?
• Porque eran a minoría conquistadora.
• Aínda que os musulmáns eran tolerantes
coas outras relixións, as vantaxes
económicas e sociais de que gozaban
favoreceron que a maioría de pobos
conquistados acabasen por islamizarse.
Situación dos visigodos no momento da
conquista
• A monarquía visigoda estaba sumida
nunha profunda crise, tanto económica
como política, a causa do enfrontamento
entre os partidarios dunha monarquía
hereditaria, que apoiaban a Axila, e os
partidarios dunha monarquía electiva,
dirixidos polo rei Rodrigo.
• Os primeiros pedíronlles axuda aos
musulmáns para derrocar o rei, facilitando
a súa entrada na Península.
Observa o mapa da conquista militar
Fonte Vicens Vives
Onde e quen freou a expansión islámica ao norte dos Perineos?
Que zonas non foron nunca ocupadas polos exércitos musulmáns?
• 711: entraron na
Península. Derrota do rei
Don Rodrigo batalla de
Guadalete.
• 718: Desde alí controlan
rapidamente a Península
salvo as zonas máis
agrestes da Cordilleira
Cantábrica onde serán
detidos por Don Pelaio
(722).
• 732: cruzan os Pireneos.
Derrotados por Carlos
Martel en Poitiers.
Por que lles resultou tan rápida e doada a conquista musulmá?
• Porque a maioría da poboación
hispanovisigoda case non ofreceu
resistencia.
• A nobreza enseguida estableceu pactos
cos conquistadores para conservar as
terras e o poder.
• Os campesiños simplemente pasaron a
depender duns novos señores.
Mapa da Península Ibérica sobre o ano 800
Emirato Omeia
De Córdoba
Núcleos cristiáns
do norte.
Organización social
• A sociedade andalusí era complexa: diversidade de culturas,
relixións e categorías sociais.
• Poboación musulmá: árabes, bérberes e muladís.
• Árabes: minoría que dirixiu a conquista. Forma a elite do
poder político e social. Tiñan cargos e propiedade da terra.
• Bérberes: máis numerosos chegados á Península.
Norteafricanos (mauri ou mouros). Forman parte da tropa do
exército. Situación máis humilde moitos se adican ao
pastoreo.
• Muladís: antigos hispanovisigodos convertidos ao islam.
Adoptaron non só a relixión, senón os costumes e mais a
lingua dos conquistadores. Por razóns prácticas non
estaban obrigados a pagar certos impostos que sí debían
cotizar os que tiñan outra relixión. Algúns tiñan un forte
poder político como os Banu Qasi no val do Ebro.
Organización social
• A sociedade andalusí era complexa: diversidade
de culturas, relixións e categorías sociais.
• Poboación non musulmá: mozárabes e xudeos.
• Mozárabes: hispano-visigodos que continuaron
sendo cristiáns. Vivían maioritariamente nas
cidades. Estaban obrigados a pagar certos
impostos dos que os musulmáns estaban exentos.
Moitos sufriron persecucións nalgunhas etapas e
emigraron cara aos reinos cristiáns. Existe un arte
prerrománico de entorno ao século X que recibe
este nome.
• Xudeus: chegaron cos musulmáns e se dedicaban
á artesanía, ao comercio, á medicina ou á ciencia.
Que é un emir? Cando e por que se estableceu a dinastía Omeia en
Al-Andalus? Que importante cambio provocou no territorio?
• Emir: gobernador dunha provincia (emirato),
que dependía dun califa. Tras a conquista Al-
Andalus converteuse en emirato dependente do
Califato Omeia de Damasco.
• A dinastía Omeia estableceuse en Al-Andalus
coa chegada do príncipe Abd Al-Rahman, único
sobrevivinte da familia derrotada polos
Abásidas. Este príncipe proclamouse emir
independente co nome de Abd Al-Rahman I e
fundou o Emirato Omeia de Córdoba.
16. Que é un emir? Cando e por que se estableceu a dinastía Omeia
en Al-Andalus? Que importante cambio provocou no territorio?
• A mediados do s. VIII cando os califas de
Damasco foron derrocados polos Abásidas de
Bagdad.
• O último membro da familia Omeia (Abd Al-
Rahman I), puido fuxir da matanza e
estableceuse en Al-Andalus.
• Racha co califato Abásida de Bagdad e
proclámase Emir independente de Córdoba,
aínda que se mantivo baixo a autoridade
relixiosa do califa, supuxo a ruptura da unidade
do Imperio islámico.
Fonte Vicens Vives
17. Elabora un eixe cronolóxico das etapas de Al-Andalus
Etapas políticas
Cronoloxía Etapa
711-756 Emirato dependente de Damasco
756-929 Emirato independente de Córdoba
929-1031 Califato de Córdoba
1031-1085 1ºs
Reinos Taifas
1085-1144 Reunificación almorábide
1144-1172 2ºs
Reinos Taifas
1172-1212 Reunificación almohade
1212-1238 3ºs
Reinos Taifas
1238-1492 Reino nazarí de Granada
17. Evolución dos territorios de Al-Andalus
• 711-756 Emirato dependiente de
Damasco.
• 756-929 Emirato independiente de
Córdoba.
• 929-1031 Califato de Córdoba (inaugura Abd Al-Rahman III)
• 1031-1248 Reinos Taifas (1º, 2º e 3º reinos Taifas). Intervalos de
invasións de Almorábides (1086-1147) e
Almohades (1147-1212)
• 1248-1492 Reino Nazarí de Granada.
Califato de Córdoba no ano 1002
Fonte Vicens Vives
Reinos Taifas
Situación da fronteira dos
reinos cristiáns e musulmáns
tras a caída do Califato
Fonte Vicens Vives
Reinos Taifas
Imperio
Almorábide
1085-1144
Fonte Wikipedia
Imperio Almorábide
Fonte Wikipedia
Imperio almohade (laranxa)
Fonte Wikipedia
Os cinco reinos (sobre 1250)
Reino Nazarí de Granada
Fonte Vicens Vives
17. Evolución dos territorios de Al-Andalus
• Presenta tres fases:
• S. X. Califato de Córdoba representa o dominio musulmán de
gran parte da Península. A fronteira dos reinos cristiáns do norte
estableceuse no río Douro e cos cristiáns pirenaicos ao norte do
río Ebro.
• S. XI-m XIII. Reinos Taifas inicialmente seguen ocupando a
mesma zona que durante o Califato pero este fragméntase en
numerosos reinos. A conquista cristiá avanzará máis debido á
debilidade militar dos Taifas. As invasións Almorábides (XI-XII) e
Almohades (XII-XIII), frearon temporalmente esta expansión cristiá
pero non foron capaces de deter esta expansión.
• m. XIII-1492 Reino nazarí de Granada. Al-Andalus queda
reducida ao interior do Sistema Bético (provincias actuais de
Málaga, Granada e Almería) que foi conquista polos RR.CC. ao
final do s. XV.
18. Explica as diferenzas e similitudes entre a etapa do
califato, dos reinos taifas e a do reino nazarí
• Califato de Córdoba: representa a etapa de maior prosperidade e
puxanza do domino musulmán da Península. Conseguiuse o
predominio militar sobre os reinos cristiáns. Grande expansión
económica debido ao papel que desempeñaba Al-Andalus como
intermediaria do comercio de Oriente Medio e Norte de África e
Europa cristiá.
• Reino de Taifas: os enfrontamentos (a final do califato) entre o
califa, aristocracia, exército e os altos funcionarios fixo que este
fragmentárase en 25 Reinos de Taifas que non serán capaces de
frear o avance cristián e foron definitivamente derrotados a
mediados do s. XIII.
• Reino Nazarí de Granada: foi o último territorio da Península. Este
reino perviviu moitos anos, grazas aos elevados impostos (parias)
que lles pagaban aos reis de Castela, a cambio da paz.
19. Quen foron os almorábides e almohades? Por que se
instalaron en Al-Andalus?
• Almorábides. Confederación de tribos nómades de orixe
bérber situadas orixinariamente ao sur do Sahara.
Formada por monxes-soldados que defendían unha
interpretación rigorista do islam e formaron un imperio
entre os séculos XI e XII, no norte de África e gran parte
da península Ibérica liderados por ibn Tashufin.
• Almohades. Dinastía bérber situada ao norte do actual
Marrocos, fundada por Aben Tumart, que no século XII
dominou as tribos do norte de África e logo de derrotaren
aos almorábides formaron un estado de carácter militar no
Al-Andalus.
• Nos séculos XI e XII instaláronse en Al-Andalus para
axudar as taifas a defenderse dos ataques cristiáns, pero
acabaron derrotados no século XIII.
20. Como se organizou política e
administrativamente o Califato?
• O Califato de Córdoba esta dividido
en 21 provincias ou coras.
• O califa tiña un poder absoluto: era
xuíz supremo, máxima autoridade
relixiosa e xeneral dos exércitos.
• Por debaixo atopábase o hachib
(primeiro ministro), axudado polos
visires (ministros). Xuntos formaban
o diwan (goberno)
20. A que se debía a súa prosperidade
económica?
• Debeuse ao papel que
desempeñaba Al-Andalus como
intermediario do comercio entre
Oriente Medio (Bizancio, Bagdad,
Samarcanda...) o Norte de África
(Magreb, Mauritania, Sudán...) e a
Europa cristiá (Francia, Lombardía...)
21. Como era a agricultura de Al-Andalus? Que
novidades introduciu?
• Supuxo a aparición dunha agricultura
e unhas técnicas novas que se
descoñecía ata entón na Península.
• Novidades que técnicas que
introducíu: nora, roda hidraúlica,
pozos e Acequias.
21. Novos cultivos
• Cereais: arroz.
• Hortalizas e verduras: berenxena,
espárrago, espinaca, acelga, cabaza,
cogombro, feixón verde, allo, cebola,
cenoria, nabo, dátiles.
• Froitas: sandía, melón, laranxa amarga,
limón, figo, granada, plátano, marmelo,
albaricoque.
• Especias: azafrán.
• Outras: cana de azucre e algodón.
Roda
hidraúlica
Alcaría
22. Observa o debuxo dunha alcaría.
Partes da que consta
• Unha alcaría é unha pequena comunidade
rural, non moi afastada dunha cidade.
• Consta das seguintes partes:
• Edificacións que serven de vivenda para o
propietario e traballadores.
• Muíño e forno.
• Infraestruturas hidráulicas: pozo, nora,
acequias.
• Terra do vixía.
• Diversos hortos (verduras, plantas aromáticas,
árbores froiteiras, palmeiral).
Alcaría
23. Que importancia tiñan as cidades na
sociedade de Al-Andalus? Cales eran as
máis poboadas?
• Era o centro de toda a vida económica.
• Intercambiábanse os produtos agrarios e
artesanais, desenvolvíase a produción
artesanal e conectábanse as rutas do comercio
local e internacional.
• A sociedade andalusí era eminentemente
urbana e nas cidades concentrábanse unha
elevada poboación, que reunía diversidade de
relixións e categorías sociais.
• Cidades importantes: Córdoba, Sevilla, Toledo,
Granada, Badaxoz, Zaragoza e Valencia.
24. Diferentes grupos sociais no Al-Andalus
Agrupados por relixión e categoría social
1. Musulmáns diferenciábanse entre a
aristocracia, clase media e clases populares:
• Árabes: son a minoría e acaparaban os cargos,
privilexios e propiedade da terra.
• Bérberes: chegaran co exército conquistador ou
emigraran desde o norte de África. Moitos
dedicábanse ao pastoreo e tiñan unha condición
humilde. Gran parte das tropas forman parte deste
grupo.
• Muladís: cristiáns convertidos á nova relixión
musulmana. Maioritarios acabaron fusionándose cos
dous grupos anteriores.
24. Diferentes grupos sociais no Al-Andalus
Agrupados por relixión e categoría social
2. Non musulmáns pagaban máis
impostos e tiñan limitados algúns
dereitos.
• Mozárabes: cristiáns que residen en Al-
Andalus. Vivían maioritariamente nas
cidades.
• Xudeus: dedicábanse á artesanía, ao
comercio, á medicina ou á ciencia.
25. Cales eran as principais actividades artesanais? Como
se organizaban os artesáns?
• Actividades relacionadas co
sector téxtil, coiro, forxa e
vidro.
• Organizada e controlada polo
Estado, e cuxos produtos se
vendían nos zocos.
26. Como era o zoco...?
• É un espazo urbano dedicado ao
mercado.
• Os comerciantes agrupábanse
por especialidades en diferentes
rúas ou zonas do zoco.
Zoco ou
mercado
Cidade
andalusí
27. Describe a cidade musulmá
• Está rodeada por unha muralla con diferentes
portas de acceso.
• Outro recinto defensivo no interior era a
alcazaba, situado na parte máis alta.
• O centro da cidade era a medina que tiña a súa
propia muralla albergaba a mesquita maior, a
madrasa (escola coránica), alcázar (residencia
gobernativa). Tiña auga potable e baños
públicos.
• As minorías mozárabe e xudía adoitaban vivir
en barrios separados. Os barrios fóra das
muralla eran os arrabais.
Cidade
andalusí
Edificación Descrición Función
Mesquita
Recinto que os musulmáns dedican
á oración. Está orientado á Meca.
Relixiosa
Alcázar Nalgunhas cidades había un palacio
fortificado.
Administrativa
residencial,
defensiva
Zoco Mercado no que se centraliza o
comercio.
Comercial
Alhóndiga
Hospedarías e centros de actividade
comercial para as caravanas que
chegaban á cidade.
Comercial
Alcaicería
Espazo pechado dentro do zoco
onde se vendían as mercadorías
máis valiosas.
Comercial
Madrasa Escola coránica Relixiosa,
educativa
Edificación Descrición Función
Alcazaba Fortaleza militar na parte alta da
cidade.
Defensiva
Medina Zona principal da cidade que se
extendía dentro do recinto
amurallado.
Administrativa
Residencial
Arrabal Barrio de vivenda situado fora do
recinto amurallado.
Residencial
Muralla Protexía a cidade. Conta con portas
de acceso de torres de vixilancia.
Algúns sectores interiores (como a
medina) tiñan a súa muralla interna.
Defensiva
Baños As cidades teñen sumidoiros e
baños públicos.
Hixiénica,
lecer
28. Que factores favoreceron o desenvolvemento das
artes e as ciencias en Al-Andalus?
• Os coñecementos científicos, o cultivo das artes e a
educación tiveron unha enorme importancia en Al-
Andalus.
• Os propios emires e califas tiveron un papel
fundamental na promoción da cultura e a ciencia.
• Introdución da numeración arábiga (Al-Mayriti).
• Ciencias aplicadas (sistemas hidraúlicos e irrigación,
fabricación de porcelanas, papel, perfumes, bálsamos.
• Avances na ciruxía (Abu I Qasim e Avezoar).
• Agronomía (Ibn Bassal).
• Filosofía (Averroes e Maimonides).
• Historia e xeografía (Al-Idrisie Ibn Hayan). Tamén
literatura.
Mapa do cartógrafo de Al-Andalus: Al Idrisi (1154)
1. Península Ibérica
2. Gran Bretaña
3. Marrocos
4. Exipto
5. Oriente Medio
6. Italia
7. Anatolia
8. P. Arábiga
9. China
10.India
a) Mediterráneo
b) Océano Atlántico
c) Océano Índico
d) Mar Caspio
e) Mar da China
29. Explica as características da arquitectura andalusí
• A influencia doutros modelos artísticos
procedentes do mundo musulmán.
• Pero adoptará algúns elementos propios:
arco de ferradura, enmarcado por un
alfiz, o arco lobulado, simple ou
entrecruzado, o uso dunha gran
variedade de bóvedas, como a nervada
ou galonada, e a decoración con relevos
e mosaicos.
30. Enumera os distintos tipos arcos e decoración
ornamental
• Arco de ferradura: curva máis ampla
que un semicírculo.
• Arco de esteamento: arco que se apoia
en muros, piares ou outros arcos para
reforzalos.
• Arco lobulado: arco que presenta o
intradorso decorado con lóbulos.
• Arco entrecruzado: arcos cruzados
entre sí, con función decorativa e
pegados a un muro.
30. Enumera os distintos tipos arcos e decoración
ornamental
• Bóveda galladonada: semiesférica en forma de gaxos
dunha laranxa.
• Bóveda de cruzaría.
• Arabescos: decoración pintada ou labrada en frisos,
cenefas ou zócolos, composta por figuras xeométricas e
motivos vexetais e florais, que se entrelazan de forma
coplicada e diversa.
• Lacería: lazos xeométricos que se cruzan.
• Caligráfica: epigráfica con inscricións coránicas ou
poéticas (pode ser cúfica (maiúsculas) ou nasjí
(cursiva). Creánse moitas variantes segundo área
xeográfica e cronoloxía.
31. Etapas da arquitectura de Al-Andalus. Características
• Época do emirato e califato (756-1031). Período no
que se realizan as contribucións técnicas máis
relevantes e o que presenta maior riqueza construtiva e
ornamental. Destacan: mesquita de Córdoba e
Medina Azahara.
• Época taifa e almohade (1031-1212). Arquitectura
máis austera. Descoida a ornamentación: Alcazaba de
Málaga, Alxafaría de Zaragoza, Torre do Ouro
Sevilla, Minarete da Mesquita de Sevilla (Xiralda).
• Época Nazarita (1238-1492). Riqueza decorativa no
interior das edificacións, que esconde a pobreza dos
materias construtivos: Alhambra e Xeneralife de
Granada.
Mesquista
de Córdoba
Mesquista
de Córdoba
Partes dunha mesquita
Minarete:
Torre para
chamar á
oración
Patio de entrada
Fonte das ablucións
Sala
de oracións
Quibla: muro orientado cara a Meca Mihrab:
Pequena capela na
Quibla
Mesquista
de Córdoba
Diferenza
entre o arco
de ferradura
visigodo e
islámico-cordobés
Mesquista
de Córdoba
Mesquista
de Córdoba
Mesquista
de Córdoba
Mesquista
de Córdoba
Mesquista
de Córdoba
Mesquista
de Córdoba
Mesquista
de Córdoba
• A residencia de al-Zahra era unha das máis espléndidas
e famosa e mellores que fixeron os seres humanos (...).
Contaba con 4.300 columnas e 500 portas (...). Entre as
marabillas de al-Zahra estaban dúas fontes cos seus
píos (...); a maior das dúas era de bronce dourado e
estaba marabillosamente esculpida con baixorrelevos
que representaban figuras humanas, e foi traída de
Constantinopla (...) para o califa. Outra das marabillas
de al-Zahra era o salón chamado dos califas, cun tellado
de ouro e de bloques de mármore de variadas cores,
sólidas pero transparentes, e con paredes dos mesmos
materiais (...). As tellas deste magnífico salón eran de
ouro e de prata. Daban entrada a el oito portas de cada
lado, adornadas con ouro e ébano que descansaban
sobre piares de mármores variados e cristal
transparente. Cando o sol penetraba na sala a través
destas portas e reflectía nas paredes e no teito, era tal a
súa forza que cegaba.
• AL-MAQQARI. Historia de al-Andalus XVII (árabe)
Medina
Azahara
Medina
Azahara
Medina
Azahara
Alxafaría
(Zaragoza)
Alxafaría
(Zaragoza)
Alxafaría
(Zaragoza)
Xiralda
(Sevilla)
Minarete
(Marrakech)
Torre del Oro
(Sevilla)
Alhambra
(Granada)
Alhambra
(Granada)
Albaicín
(Granada)
Alhambra
(Granada)
Alhambra
(Granada)
Alhambra. Mexuar.
S. XIII – XIV.
Granada.
Alhambra
(Granada)
Alhambra. Muqarnas da
cúpula das Dúas
Irmáns.
S. XIII – XIV.
Granada.
Alhambra. Patio dos Arraiáns.
S. XIII – XIV.
Granada.
Salón de embaixadores
XIII-XIV
Patio dos Leóns
Patio dos Leóns
Xeneralife (XIII-XIV)

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Tema 1 O islam e Al Andalus
Tema 1 O islam e Al AndalusTema 1 O islam e Al Andalus
Tema 1 O islam e Al Andalus
rubempaul
 
Formación e expansión dos reinos Peninsulares na Idade Media (VIII-XII)
Formación e expansión dos reinos Peninsulares na Idade Media (VIII-XII)Formación e expansión dos reinos Peninsulares na Idade Media (VIII-XII)
Formación e expansión dos reinos Peninsulares na Idade Media (VIII-XII)
Agrela Elvixeo
 
Tema 16 A fragmentación do mundo antigo
Tema 16 A fragmentación do mundo antigoTema 16 A fragmentación do mundo antigo
Tema 16 A fragmentación do mundo antigo
rubempaul
 
Tema XIII A Hispania Romana
Tema XIII A Hispania RomanaTema XIII A Hispania Romana
Tema XIII A Hispania Romana
Santi Pazos
 
O Reino Suevo na Gallaecia. fonte Fesga
O Reino Suevo na Gallaecia. fonte FesgaO Reino Suevo na Gallaecia. fonte Fesga
O Reino Suevo na Gallaecia. fonte Fesga
Santi Pazos
 
Tema 1: O Islam e Al-Andalus
Tema 1: O Islam  e  Al-AndalusTema 1: O Islam  e  Al-Andalus
Tema 1: O Islam e Al-Andalus
Santi Pazos
 
A península Ibérica entre os séculos VIII e XI
A península Ibérica entre os séculos VIII e XIA península Ibérica entre os séculos VIII e XI
A península Ibérica entre os séculos VIII e XI
Rosacidgalante
 

La actualidad más candente (20)

A fragmentación do Mundo Antigo
A fragmentación do Mundo AntigoA fragmentación do Mundo Antigo
A fragmentación do Mundo Antigo
 
Al-Ándalus.
Al-Ándalus.Al-Ándalus.
Al-Ándalus.
 
Tema 1 O islam e Al Andalus
Tema 1 O islam e Al AndalusTema 1 O islam e Al Andalus
Tema 1 O islam e Al Andalus
 
Galicia un reino
Galicia un reinoGalicia un reino
Galicia un reino
 
A Europa feudal
A Europa feudalA Europa feudal
A Europa feudal
 
A Europa feudal
A Europa feudalA Europa feudal
A Europa feudal
 
Formación e expansión dos reinos Peninsulares na Idade Media (VIII-XII)
Formación e expansión dos reinos Peninsulares na Idade Media (VIII-XII)Formación e expansión dos reinos Peninsulares na Idade Media (VIII-XII)
Formación e expansión dos reinos Peninsulares na Idade Media (VIII-XII)
 
A fragmentación do mundo antigo e o inicio da Idade Media
A fragmentación do mundo antigo e o inicio da Idade MediaA fragmentación do mundo antigo e o inicio da Idade Media
A fragmentación do mundo antigo e o inicio da Idade Media
 
Tema 16 A fragmentación do mundo antigo
Tema 16 A fragmentación do mundo antigoTema 16 A fragmentación do mundo antigo
Tema 16 A fragmentación do mundo antigo
 
O Islam e Al-Andalus
O Islam e Al-AndalusO Islam e Al-Andalus
O Islam e Al-Andalus
 
A Europa feudal
A Europa feudalA Europa feudal
A Europa feudal
 
A Idade Media
A Idade MediaA Idade Media
A Idade Media
 
Tema5 1 Idade Madia
Tema5 1 Idade MadiaTema5 1 Idade Madia
Tema5 1 Idade Madia
 
A fragmentación do mundo antigo e o inicio da Idade Media
A fragmentación do mundo antigo e o inicio da Idade MediaA fragmentación do mundo antigo e o inicio da Idade Media
A fragmentación do mundo antigo e o inicio da Idade Media
 
Tema XIII A Hispania Romana
Tema XIII A Hispania RomanaTema XIII A Hispania Romana
Tema XIII A Hispania Romana
 
O Reino Suevo na Gallaecia. fonte Fesga
O Reino Suevo na Gallaecia. fonte FesgaO Reino Suevo na Gallaecia. fonte Fesga
O Reino Suevo na Gallaecia. fonte Fesga
 
Tema 1: O Islam e Al-Andalus
Tema 1: O Islam  e  Al-AndalusTema 1: O Islam  e  Al-Andalus
Tema 1: O Islam e Al-Andalus
 
Os Austrias. Auxe e decadencia
Os Austrias. Auxe e decadenciaOs Austrias. Auxe e decadencia
Os Austrias. Auxe e decadencia
 
Traballo sociales ( o inicio da idade media )
Traballo sociales ( o inicio da idade media )Traballo sociales ( o inicio da idade media )
Traballo sociales ( o inicio da idade media )
 
A península Ibérica entre os séculos VIII e XI
A península Ibérica entre os séculos VIII e XIA península Ibérica entre os séculos VIII e XI
A península Ibérica entre os séculos VIII e XI
 

Similar a Al-Andalus

O Islam e a súa expansión
O Islam e a súa expansiónO Islam e a súa expansión
O Islam e a súa expansión
Rosacidgalante
 
Da Prehistoria á Idade Media
Da Prehistoria á Idade Media Da Prehistoria á Idade Media
Da Prehistoria á Idade Media
CharoAlonsoFdez
 
Unidade 5 al andalus
Unidade 5 al andalusUnidade 5 al andalus
Unidade 5 al andalus
camposseijo
 
Os reinos peninsulares medievais
Os reinos peninsulares medievaisOs reinos peninsulares medievais
Os reinos peninsulares medievais
mercedesdans
 
06 c al andalus
06 c al andalus06 c al andalus
06 c al andalus
roberto
 

Similar a Al-Andalus (20)

O Islam
O IslamO Islam
O Islam
 
Tema 2
Tema 2Tema 2
Tema 2
 
UNIDADE 2 - 2º E.S.O.
UNIDADE 2 - 2º E.S.O.UNIDADE 2 - 2º E.S.O.
UNIDADE 2 - 2º E.S.O.
 
O Islam e a súa expansión
O Islam e a súa expansiónO Islam e a súa expansión
O Islam e a súa expansión
 
01 O inicio da idade media
01 O inicio da idade media01 O inicio da idade media
01 O inicio da idade media
 
Tema 8 (2º ESO): A Península Ibérica na Idade Media. O Reino de Galicia
Tema 8 (2º ESO): A Península Ibérica na Idade Media. O Reino de GaliciaTema 8 (2º ESO): A Península Ibérica na Idade Media. O Reino de Galicia
Tema 8 (2º ESO): A Península Ibérica na Idade Media. O Reino de Galicia
 
O islam
O islamO islam
O islam
 
Al andalus.Os musulmáns na península
Al andalus.Os musulmáns na penínsulaAl andalus.Os musulmáns na península
Al andalus.Os musulmáns na península
 
Da Prehistoria á Idade Media
Da Prehistoria á Idade Media Da Prehistoria á Idade Media
Da Prehistoria á Idade Media
 
LA HISPANIA VISIGODA
LA HISPANIA VISIGODALA HISPANIA VISIGODA
LA HISPANIA VISIGODA
 
LA HISPANIA VISIGODA
LA HISPANIA VISIGODALA HISPANIA VISIGODA
LA HISPANIA VISIGODA
 
Unidade 5 al andalus
Unidade 5 al andalusUnidade 5 al andalus
Unidade 5 al andalus
 
Historia de españa
Historia de españaHistoria de españa
Historia de españa
 
Para saber máis dos musulmáns
Para saber máis dos musulmánsPara saber máis dos musulmáns
Para saber máis dos musulmáns
 
Idade Media
Idade MediaIdade Media
Idade Media
 
Idade media tema 15
Idade media tema 15Idade media tema 15
Idade media tema 15
 
Os reinos peninsulares medievais
Os reinos peninsulares medievaisOs reinos peninsulares medievais
Os reinos peninsulares medievais
 
06 c al andalus
06 c al andalus06 c al andalus
06 c al andalus
 
Historia antiga
Historia antigaHistoria antiga
Historia antiga
 
Os pobos xermánicos na Península Ibérica
Os pobos xermánicos na Península IbéricaOs pobos xermánicos na Península Ibérica
Os pobos xermánicos na Península Ibérica
 

Más de Agrela Elvixeo

O Muro da Coruña. A actividade pesqueira no porto da Coruña
O Muro da Coruña. A actividade pesqueira no porto da CoruñaO Muro da Coruña. A actividade pesqueira no porto da Coruña
O Muro da Coruña. A actividade pesqueira no porto da Coruña
Agrela Elvixeo
 

Más de Agrela Elvixeo (20)

POEMAS ILUSTRADOS DE LUÍSA VILLALTA. Elaborados polos alumnos de 4º PDC do IE...
POEMAS ILUSTRADOS DE LUÍSA VILLALTA. Elaborados polos alumnos de 4º PDC do IE...POEMAS ILUSTRADOS DE LUÍSA VILLALTA. Elaborados polos alumnos de 4º PDC do IE...
POEMAS ILUSTRADOS DE LUÍSA VILLALTA. Elaborados polos alumnos de 4º PDC do IE...
 
GUIÓN DA XIMCANA CAIÓN SOLUCIONARIO.docx
GUIÓN DA XIMCANA CAIÓN SOLUCIONARIO.docxGUIÓN DA XIMCANA CAIÓN SOLUCIONARIO.docx
GUIÓN DA XIMCANA CAIÓN SOLUCIONARIO.docx
 
Unidade didáctica sobre a figura de Luísa Villalta
Unidade didáctica sobre a figura de Luísa VillaltaUnidade didáctica sobre a figura de Luísa Villalta
Unidade didáctica sobre a figura de Luísa Villalta
 
Luísa Villalta. Letras Galegas 2024. Carteis do IES Monelos
Luísa Villalta. Letras Galegas 2024. Carteis do IES MonelosLuísa Villalta. Letras Galegas 2024. Carteis do IES Monelos
Luísa Villalta. Letras Galegas 2024. Carteis do IES Monelos
 
Luísa Villalta. Letras Galegas 2024. Carteis do IES Monelos
Luísa Villalta. Letras Galegas 2024. Carteis do IES MonelosLuísa Villalta. Letras Galegas 2024. Carteis do IES Monelos
Luísa Villalta. Letras Galegas 2024. Carteis do IES Monelos
 
Ruth Matilda Anderson. Hispanic Society of America. Imaxes de Galicia
Ruth Matilda Anderson. Hispanic Society of America. Imaxes de GaliciaRuth Matilda Anderson. Hispanic Society of America. Imaxes de Galicia
Ruth Matilda Anderson. Hispanic Society of America. Imaxes de Galicia
 
Peixeiras da Coruña. O Muro da Coruña. IES Monelos
Peixeiras da Coruña. O Muro da Coruña. IES MonelosPeixeiras da Coruña. O Muro da Coruña. IES Monelos
Peixeiras da Coruña. O Muro da Coruña. IES Monelos
 
Xardín de San Carlos (A Coruña) IES Monelos
Xardín de San Carlos (A Coruña) IES MonelosXardín de San Carlos (A Coruña) IES Monelos
Xardín de San Carlos (A Coruña) IES Monelos
 
Lavandeiras e lavadoiros da Coruña. IES Monelos
Lavandeiras e lavadoiros da Coruña. IES MonelosLavandeiras e lavadoiros da Coruña. IES Monelos
Lavandeiras e lavadoiros da Coruña. IES Monelos
 
Os xudeus na Coruña durante a Idade Media
Os xudeus na Coruña durante a Idade MediaOs xudeus na Coruña durante a Idade Media
Os xudeus na Coruña durante a Idade Media
 
A Galera ou prisión de mulleres da Coruña
A Galera ou prisión de mulleres da CoruñaA Galera ou prisión de mulleres da Coruña
A Galera ou prisión de mulleres da Coruña
 
As cigarreiras da Fábrica de Tabacos da Coruña
As cigarreiras da Fábrica de Tabacos da CoruñaAs cigarreiras da Fábrica de Tabacos da Coruña
As cigarreiras da Fábrica de Tabacos da Coruña
 
ANTIGA FÁBRICA DE TABACOS DA CORUÑA. HISTORIAS DA CIDADE
ANTIGA FÁBRICA DE TABACOS DA CORUÑA. HISTORIAS DA CIDADEANTIGA FÁBRICA DE TABACOS DA CORUÑA. HISTORIAS DA CIDADE
ANTIGA FÁBRICA DE TABACOS DA CORUÑA. HISTORIAS DA CIDADE
 
O Muro da Coruña. A actividade pesqueira no porto da Coruña
O Muro da Coruña. A actividade pesqueira no porto da CoruñaO Muro da Coruña. A actividade pesqueira no porto da Coruña
O Muro da Coruña. A actividade pesqueira no porto da Coruña
 
Francisco Espoz y Mina. Liberal vinculado A Coruña
Francisco Espoz y Mina. Liberal vinculado A CoruñaFrancisco Espoz y Mina. Liberal vinculado A Coruña
Francisco Espoz y Mina. Liberal vinculado A Coruña
 
Historias da Coruña: Juan Díaz Porlier "O Marquesiño"
Historias da Coruña: Juan Díaz Porlier "O Marquesiño"Historias da Coruña: Juan Díaz Porlier "O Marquesiño"
Historias da Coruña: Juan Díaz Porlier "O Marquesiño"
 
Xoana de Vega (persoeiro importante do liberalismo coruñés)
Xoana de Vega (persoeiro importante do liberalismo coruñés)Xoana de Vega (persoeiro importante do liberalismo coruñés)
Xoana de Vega (persoeiro importante do liberalismo coruñés)
 
50 aniversario das obras do encoro de Cecebre
50 aniversario das obras do encoro de Cecebre50 aniversario das obras do encoro de Cecebre
50 aniversario das obras do encoro de Cecebre
 
A CORUÑA E A EDICIÓN DO LIBRO EN GALEGO.pptx
A CORUÑA E A EDICIÓN DO LIBRO EN GALEGO.pptxA CORUÑA E A EDICIÓN DO LIBRO EN GALEGO.pptx
A CORUÑA E A EDICIÓN DO LIBRO EN GALEGO.pptx
 
As Irmandades da Fala. As Irmandades da Fala créanse na Coruña en 1916
As Irmandades da Fala. As Irmandades da Fala créanse na Coruña en 1916As Irmandades da Fala. As Irmandades da Fala créanse na Coruña en 1916
As Irmandades da Fala. As Irmandades da Fala créanse na Coruña en 1916
 

Último

Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdfTraballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
RemoeaLinguaLinguaGa
 
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdfResistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
RemoeaLinguaLinguaGa
 
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdfIZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
RemoeaLinguaLinguaGa
 
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdfRosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
RemoeaLinguaLinguaGa
 

Último (10)

Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdfTraballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
 
a cuarta onda traballo sobre o libro.pdf
a cuarta onda traballo sobre o libro.pdfa cuarta onda traballo sobre o libro.pdf
a cuarta onda traballo sobre o libro.pdf
 
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdfResistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
Resistencia (Unha historia tenra e dramática que non te defraudará (1).pdf
 
Non penses nun elefante rosa antía yáñez.pdf
Non penses nun elefante rosa antía yáñez.pdfNon penses nun elefante rosa antía yáñez.pdf
Non penses nun elefante rosa antía yáñez.pdf
 
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdfIZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
IZAN O DA SACA de Xabier Quiroga_traballo de análise.pdf
 
Como atopar informacion de confianza na rede
Como atopar informacion de confianza na redeComo atopar informacion de confianza na rede
Como atopar informacion de confianza na rede
 
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdfRosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
Rosalia de Castro. traballo sobre a memoria da choivapdf
 
Revista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdf
Revista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdfRevista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdf
Revista Chío Maio 2024, n-30 artigo de A G M.pdf
 
O Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensión
O Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensiónO Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensión
O Hobbit.pdf_20240504_162323_0000.pdf recensión
 
A memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdf
A memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdfA memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdf
A memoria da choiva - Uxía Iglesias (1).pdf
 

Al-Andalus

  • 2. 1. Quen eran os árabes? Que relixión tiñan? É o mesmo árabe que musulmán? • Trátase dun habitante natural da Península Arábiga e as súas terras circundantes. • Debido á extensión da lingua árabe polo Oriente Medio e norte de África, a partir do século VIII, tamén considérase árabe a aquela persoa que teña como lingua materna este idioma. • A relixión que tiñan anterior ao século VII, antes da chegada de Mahoma, era politeista. • Árabe e musulmán non se poden considerar sinónimos. Árabe é unha cultura, unha lingua, unha área xeográfica. Musulmán é unha relixión. Aínda que sexa esta a maioritaria que profesan os árabes. Poden haber árabes que profesen outra relixión.
  • 4. Arabia e os seus habitantes • En Arabia, nunha península desértica que está situada en Oriente Medio, tivo a súa orixe unha nova relixión: o islam. • Os seus habitantes (guías de caravanas, gandeiros nómades e agricultores) habitaban nos oasis. • Eran politeistas e tiñan na Meca un importante centro relixioso, onde se albergaba a famosa pedra negra da Kaaba, ao que adoitaban acudir peregrinos de toda Arabia.
  • 5. Imaxe da Meca peregrinaxe á Kaaba Meca Sección da Kaaba
  • 6. 2. Quen era Mahoma...? • Mahoma naceu na Meca cara ao 570 e quedou orfo moi cedo. • Foi educado polo seu tío e traballa conducindo caravanas. • Aos 25 anos entrou ao servizo dunha rica viúva, coa que casou e tivo tres fillos e catro fillas. • Era un home moi relixioso e acostumaba retirarse á cova de Hira, nos arrabaldes da Meca, para meditar. • Segundo a tradición, un día o arcanxo Gabriel anuncioulle que era o novo profeta de Alá (Deus en árabe) e debía predicar unha nova relixión baseada no sometemento á vontade divina: o Islam.
  • 7. 2. A Héxira • Mahoma explicoulles aos habitantes da Meca o que Alá lle transmitira e pediulle que abandonasen as súas vellas crenzas. • Pero a súa mensaxe non foi ben aceptada e foi perseguido polas súas ideas. • Mahoma abandonou A Meca para se refuxiar na cidade de Medina no ano 622: é a chamada Héxira ou fuxida, data que marca o comezo da era musulmá (o seu ano 0). • Conseguiu converter os habitantes de Medina á nova relixión, e coa súa axuda atacou A Meca, no ano 630, e destruíu os antigos ídolos. • Á súa morte, no ano 632, Mahoma dominará toda Arabia e a maioría de árabes eran xa musulmáns.
  • 8. Que significa Islam? • Sometemento a Deus. • Abrangue a todos os que cren na fe predicada por Mahoma, que é o islamismo, e o termo musulmán (crente) é o correcto para designar aos seguidores do Islam.
  • 9. 3. Que é o Corán...? • O libro sagrado dos musulmáns. • Contén as verdades que Alá lle revelou a Mahoma e que, tras a súa morte, foron recollidas e escritas. • Componse de 114 suras ou capítulos divididos en versículos. • As primeiras suras definen as bases da relixión musulmá, • O resto regulamenta a vida cotiá e social dos crentes. • A obriga de lelo en árabe permite a súa difusión por distintos espazos xeográficos.
  • 10. 4. Cales son as cinco obrigas dun musulmán...? • Crer nun Deus único (Alá). (1ª obriga) • Deus enviou a Mahoma (o seu profeta), para lembrarlles aos homes a lei que deben cumprir. • O islam non ten sacerdotes, pero existen directores de oracións (imáns) e doutores e intérpretes dos textos sagrados (ulemas).
  • 11. 4. Cales son as cinco obrigas dun musulmán...? • Rezar cinco veces ao día (2ª obriga). • Facer xaxún no mes de Ramadán (3ª) • Dar esmolas (4ª) • Peregrinar á Meca cando menos unha vez na vida (5ª) • Que prohibe?: consumo de bebidas alcohólicas, comer carne de porco, practicar xogos de azar, pudor no vestido. • Que permite? A poligamia (sempre que os varóns teñan recursos económicos para manter ás súas mulleres e fillos)
  • 12. 5. Explica as diferenzas entre sunnitas e xiítas • Para os musulmáns non existe unha fronteira nítida entre vida relixiosa e vida cotiá e os crentes seguen unhas normas ditadas polos textos sagrados e a tradición. • O poder só lle pertence a Deus, e aqueles que o exercen son os seus delegados. • Os dirixentes son ao mesmo tempo xefes políticos e relixiosos e reciben o nome de califas. Os primeiros califas foron elixidos entre a familia de Mahoma.
  • 13. 5. Explica as diferenzas entre sunnitas e xiítas • Os catro primeiros califas (632-661) foron elixidos entre familiares próximos ao profeta. Así e todo, a forma de eleccións xerou unha división entre a comunidade musulmá: • Xiítas: defenden que o califa debe ser un descendente directo de Mahoma. A sucesión corresponde a Alí (curmá e xenro do profeta). Actualmente o 10% dos musulmáns son xiítas dominan o estado de Irán e teñen unha forte presenza en Irak e Azerbaián. • Sunnitas, que se basean no Corán e nos textos dos profeta (Sunna), pensaban que o califa debía ser escollido entre os musulmáns crentes. Case o 90% dos musulmáns na actualidade son sunnitas.
  • 14. Presenza de musulmáns no mundo onde o seu credo é maioritario En verde (predominio de sunnitas) En vermello (predominio de xiítas) En azul (ibadíes) Fte. wikipedia Fonte wikipedia
  • 16. 6. Que extensión xeográfica acadou o Imperio islámico na Idade Media? • Partindo da península de Arabia chega: • Cara a Occidente por todo o Norte de África, ata chegar á Península Ibérica que dominou case por completo. • Cara a Oriente chegou ata Persia e a India. • Estendeuse tamén por Asia Central, ata chegar aos límites de China.
  • 18. 7. Que é Al-Andalus? • Nome que os musulmáns lle deron á Península Ibérica. • Que significa o topónimo: tres teorías: terra dos vándalos, terra dos godos, terra do Atlántico. • A partir da conquista cristiá, este nome utilizouse para denominar a súa parte sur, a actual Andalucía.
  • 19. 8. Observa o mapa da expansión Fonte Vicens Vives
  • 20. 8.1. Cal foi o territorio orixinario do islam? 8.2. Cales eran as cidades máis importantes? • O oeste da Península Arábiga, e as cidades de Medina e a Meca. (verde oscuro). • Unha vez conquistada a Península Arábiga por Mahoma, comezou unha rápida expansión relacionada co precepto de guerra santa ou yihad, polo que os musulmáns tiñan que expandir a súas crenzas fronte ao infiel.
  • 21. 8.3. Etapas sucesivas da conquista • 632-661 (catro primeiros califas) (verde menos oscuro): Exipto, Siria, Iraq e parte de Irán). • 661-750 varios frontes: 1º Leste (completan Irán, Afganistán, Asia Central atravesan o río Indo cara Paquistán. 2º Norte de África e Península Ibérica. 3º cara o imperio Bizantino onde estes soportaron o asedio de Constantinopla (718).
  • 22. 8.3. Etapas sucesivas da conquista • IX expandíronse cara Nubia (sur de Exipto) e en Europa ocuparon Palermo (831) (incursións no sur e centro de Italia) (846).
  • 23. 8.4. Que batallas frearon a expansión islámica • 718 asedio de Constantinopla. Os musulmáns retiráronse non penentrando na Europa balcánica. • 732 Carlos Martel na batalla de Poitiers freou a súa expansión cara Europa Occidental.
  • 24. 9. Que dinastías de califas sucederon a Mahoma...? • 632-661 Catro primeiros califas (familiares de Mahoma). • 661-750 Omeias coa capital en Damasco. • 750-1258 Abasidas coa capital en Bagdad. • Nesta época o imperio acadou a máxima extensión. • Algunhas provincias (emiratos) (Al-Andalus, Marrocos, Exipto) declaráronse independentes de Bagdad. • En 1258 os mongois saquearon a cidade de Bagdad e puxéronlle fin ao dominio dos abasí. • A partir de entón turcos e mongois extenderán o islam por Asia Menor, Asia Central e India. • Tras a caída de Constantinopla (1453) os turcos dominaron o mundo islámico ata o s. XIX.
  • 25. Conquista islámica da Península Ibérica • Nos primeiros anos do s. VIII, baixo o mandato da dinastía omeia, a Península foi conquistada case na súa totalidade co nome de Al-Andalus. • A conquista foi rápida e a miúdo pouco violenta, xa que a maioría da poboación hispanovisigoda non ofreceu resistencia. • A nobreza rapidamente estableceu pactos cos conquistadores para conservar terras e poder. • Os campesiños simplemente pasaron a depender duns novos señores.
  • 26. Observa o mapa da conquista militar
  • 27. 11. Por que non perseguiron os crentes doutras relixións...? • Porque eran a minoría conquistadora. • Aínda que os musulmáns eran tolerantes coas outras relixións, as vantaxes económicas e sociais de que gozaban favoreceron que a maioría de pobos conquistados acabasen por islamizarse.
  • 28. Situación dos visigodos no momento da conquista • A monarquía visigoda estaba sumida nunha profunda crise, tanto económica como política, a causa do enfrontamento entre os partidarios dunha monarquía hereditaria, que apoiaban a Axila, e os partidarios dunha monarquía electiva, dirixidos polo rei Rodrigo. • Os primeiros pedíronlles axuda aos musulmáns para derrocar o rei, facilitando a súa entrada na Península.
  • 29. Observa o mapa da conquista militar Fonte Vicens Vives
  • 30. Onde e quen freou a expansión islámica ao norte dos Perineos? Que zonas non foron nunca ocupadas polos exércitos musulmáns? • 711: entraron na Península. Derrota do rei Don Rodrigo batalla de Guadalete. • 718: Desde alí controlan rapidamente a Península salvo as zonas máis agrestes da Cordilleira Cantábrica onde serán detidos por Don Pelaio (722). • 732: cruzan os Pireneos. Derrotados por Carlos Martel en Poitiers.
  • 31. Por que lles resultou tan rápida e doada a conquista musulmá? • Porque a maioría da poboación hispanovisigoda case non ofreceu resistencia. • A nobreza enseguida estableceu pactos cos conquistadores para conservar as terras e o poder. • Os campesiños simplemente pasaron a depender duns novos señores.
  • 32. Mapa da Península Ibérica sobre o ano 800 Emirato Omeia De Córdoba Núcleos cristiáns do norte.
  • 33. Organización social • A sociedade andalusí era complexa: diversidade de culturas, relixións e categorías sociais. • Poboación musulmá: árabes, bérberes e muladís. • Árabes: minoría que dirixiu a conquista. Forma a elite do poder político e social. Tiñan cargos e propiedade da terra. • Bérberes: máis numerosos chegados á Península. Norteafricanos (mauri ou mouros). Forman parte da tropa do exército. Situación máis humilde moitos se adican ao pastoreo. • Muladís: antigos hispanovisigodos convertidos ao islam. Adoptaron non só a relixión, senón os costumes e mais a lingua dos conquistadores. Por razóns prácticas non estaban obrigados a pagar certos impostos que sí debían cotizar os que tiñan outra relixión. Algúns tiñan un forte poder político como os Banu Qasi no val do Ebro.
  • 34. Organización social • A sociedade andalusí era complexa: diversidade de culturas, relixións e categorías sociais. • Poboación non musulmá: mozárabes e xudeos. • Mozárabes: hispano-visigodos que continuaron sendo cristiáns. Vivían maioritariamente nas cidades. Estaban obrigados a pagar certos impostos dos que os musulmáns estaban exentos. Moitos sufriron persecucións nalgunhas etapas e emigraron cara aos reinos cristiáns. Existe un arte prerrománico de entorno ao século X que recibe este nome. • Xudeus: chegaron cos musulmáns e se dedicaban á artesanía, ao comercio, á medicina ou á ciencia.
  • 35. Que é un emir? Cando e por que se estableceu a dinastía Omeia en Al-Andalus? Que importante cambio provocou no territorio? • Emir: gobernador dunha provincia (emirato), que dependía dun califa. Tras a conquista Al- Andalus converteuse en emirato dependente do Califato Omeia de Damasco. • A dinastía Omeia estableceuse en Al-Andalus coa chegada do príncipe Abd Al-Rahman, único sobrevivinte da familia derrotada polos Abásidas. Este príncipe proclamouse emir independente co nome de Abd Al-Rahman I e fundou o Emirato Omeia de Córdoba.
  • 36. 16. Que é un emir? Cando e por que se estableceu a dinastía Omeia en Al-Andalus? Que importante cambio provocou no territorio? • A mediados do s. VIII cando os califas de Damasco foron derrocados polos Abásidas de Bagdad. • O último membro da familia Omeia (Abd Al- Rahman I), puido fuxir da matanza e estableceuse en Al-Andalus. • Racha co califato Abásida de Bagdad e proclámase Emir independente de Córdoba, aínda que se mantivo baixo a autoridade relixiosa do califa, supuxo a ruptura da unidade do Imperio islámico.
  • 38. 17. Elabora un eixe cronolóxico das etapas de Al-Andalus
  • 39. Etapas políticas Cronoloxía Etapa 711-756 Emirato dependente de Damasco 756-929 Emirato independente de Córdoba 929-1031 Califato de Córdoba 1031-1085 1ºs Reinos Taifas 1085-1144 Reunificación almorábide 1144-1172 2ºs Reinos Taifas 1172-1212 Reunificación almohade 1212-1238 3ºs Reinos Taifas 1238-1492 Reino nazarí de Granada
  • 40. 17. Evolución dos territorios de Al-Andalus • 711-756 Emirato dependiente de Damasco. • 756-929 Emirato independiente de Córdoba. • 929-1031 Califato de Córdoba (inaugura Abd Al-Rahman III) • 1031-1248 Reinos Taifas (1º, 2º e 3º reinos Taifas). Intervalos de invasións de Almorábides (1086-1147) e Almohades (1147-1212) • 1248-1492 Reino Nazarí de Granada.
  • 41. Califato de Córdoba no ano 1002
  • 43. Reinos Taifas Situación da fronteira dos reinos cristiáns e musulmáns tras a caída do Califato
  • 49.
  • 50. Os cinco reinos (sobre 1250)
  • 51. Reino Nazarí de Granada Fonte Vicens Vives
  • 52. 17. Evolución dos territorios de Al-Andalus • Presenta tres fases: • S. X. Califato de Córdoba representa o dominio musulmán de gran parte da Península. A fronteira dos reinos cristiáns do norte estableceuse no río Douro e cos cristiáns pirenaicos ao norte do río Ebro. • S. XI-m XIII. Reinos Taifas inicialmente seguen ocupando a mesma zona que durante o Califato pero este fragméntase en numerosos reinos. A conquista cristiá avanzará máis debido á debilidade militar dos Taifas. As invasións Almorábides (XI-XII) e Almohades (XII-XIII), frearon temporalmente esta expansión cristiá pero non foron capaces de deter esta expansión. • m. XIII-1492 Reino nazarí de Granada. Al-Andalus queda reducida ao interior do Sistema Bético (provincias actuais de Málaga, Granada e Almería) que foi conquista polos RR.CC. ao final do s. XV.
  • 53. 18. Explica as diferenzas e similitudes entre a etapa do califato, dos reinos taifas e a do reino nazarí • Califato de Córdoba: representa a etapa de maior prosperidade e puxanza do domino musulmán da Península. Conseguiuse o predominio militar sobre os reinos cristiáns. Grande expansión económica debido ao papel que desempeñaba Al-Andalus como intermediaria do comercio de Oriente Medio e Norte de África e Europa cristiá. • Reino de Taifas: os enfrontamentos (a final do califato) entre o califa, aristocracia, exército e os altos funcionarios fixo que este fragmentárase en 25 Reinos de Taifas que non serán capaces de frear o avance cristián e foron definitivamente derrotados a mediados do s. XIII. • Reino Nazarí de Granada: foi o último territorio da Península. Este reino perviviu moitos anos, grazas aos elevados impostos (parias) que lles pagaban aos reis de Castela, a cambio da paz.
  • 54. 19. Quen foron os almorábides e almohades? Por que se instalaron en Al-Andalus? • Almorábides. Confederación de tribos nómades de orixe bérber situadas orixinariamente ao sur do Sahara. Formada por monxes-soldados que defendían unha interpretación rigorista do islam e formaron un imperio entre os séculos XI e XII, no norte de África e gran parte da península Ibérica liderados por ibn Tashufin. • Almohades. Dinastía bérber situada ao norte do actual Marrocos, fundada por Aben Tumart, que no século XII dominou as tribos do norte de África e logo de derrotaren aos almorábides formaron un estado de carácter militar no Al-Andalus. • Nos séculos XI e XII instaláronse en Al-Andalus para axudar as taifas a defenderse dos ataques cristiáns, pero acabaron derrotados no século XIII.
  • 55. 20. Como se organizou política e administrativamente o Califato? • O Califato de Córdoba esta dividido en 21 provincias ou coras. • O califa tiña un poder absoluto: era xuíz supremo, máxima autoridade relixiosa e xeneral dos exércitos. • Por debaixo atopábase o hachib (primeiro ministro), axudado polos visires (ministros). Xuntos formaban o diwan (goberno)
  • 56. 20. A que se debía a súa prosperidade económica? • Debeuse ao papel que desempeñaba Al-Andalus como intermediario do comercio entre Oriente Medio (Bizancio, Bagdad, Samarcanda...) o Norte de África (Magreb, Mauritania, Sudán...) e a Europa cristiá (Francia, Lombardía...)
  • 57. 21. Como era a agricultura de Al-Andalus? Que novidades introduciu? • Supuxo a aparición dunha agricultura e unhas técnicas novas que se descoñecía ata entón na Península. • Novidades que técnicas que introducíu: nora, roda hidraúlica, pozos e Acequias.
  • 58. 21. Novos cultivos • Cereais: arroz. • Hortalizas e verduras: berenxena, espárrago, espinaca, acelga, cabaza, cogombro, feixón verde, allo, cebola, cenoria, nabo, dátiles. • Froitas: sandía, melón, laranxa amarga, limón, figo, granada, plátano, marmelo, albaricoque. • Especias: azafrán. • Outras: cana de azucre e algodón.
  • 61. 22. Observa o debuxo dunha alcaría. Partes da que consta • Unha alcaría é unha pequena comunidade rural, non moi afastada dunha cidade. • Consta das seguintes partes: • Edificacións que serven de vivenda para o propietario e traballadores. • Muíño e forno. • Infraestruturas hidráulicas: pozo, nora, acequias. • Terra do vixía. • Diversos hortos (verduras, plantas aromáticas, árbores froiteiras, palmeiral).
  • 63. 23. Que importancia tiñan as cidades na sociedade de Al-Andalus? Cales eran as máis poboadas? • Era o centro de toda a vida económica. • Intercambiábanse os produtos agrarios e artesanais, desenvolvíase a produción artesanal e conectábanse as rutas do comercio local e internacional. • A sociedade andalusí era eminentemente urbana e nas cidades concentrábanse unha elevada poboación, que reunía diversidade de relixións e categorías sociais. • Cidades importantes: Córdoba, Sevilla, Toledo, Granada, Badaxoz, Zaragoza e Valencia.
  • 64. 24. Diferentes grupos sociais no Al-Andalus Agrupados por relixión e categoría social 1. Musulmáns diferenciábanse entre a aristocracia, clase media e clases populares: • Árabes: son a minoría e acaparaban os cargos, privilexios e propiedade da terra. • Bérberes: chegaran co exército conquistador ou emigraran desde o norte de África. Moitos dedicábanse ao pastoreo e tiñan unha condición humilde. Gran parte das tropas forman parte deste grupo. • Muladís: cristiáns convertidos á nova relixión musulmana. Maioritarios acabaron fusionándose cos dous grupos anteriores.
  • 65. 24. Diferentes grupos sociais no Al-Andalus Agrupados por relixión e categoría social 2. Non musulmáns pagaban máis impostos e tiñan limitados algúns dereitos. • Mozárabes: cristiáns que residen en Al- Andalus. Vivían maioritariamente nas cidades. • Xudeus: dedicábanse á artesanía, ao comercio, á medicina ou á ciencia.
  • 66. 25. Cales eran as principais actividades artesanais? Como se organizaban os artesáns? • Actividades relacionadas co sector téxtil, coiro, forxa e vidro. • Organizada e controlada polo Estado, e cuxos produtos se vendían nos zocos.
  • 67. 26. Como era o zoco...? • É un espazo urbano dedicado ao mercado. • Os comerciantes agrupábanse por especialidades en diferentes rúas ou zonas do zoco.
  • 70. 27. Describe a cidade musulmá • Está rodeada por unha muralla con diferentes portas de acceso. • Outro recinto defensivo no interior era a alcazaba, situado na parte máis alta. • O centro da cidade era a medina que tiña a súa propia muralla albergaba a mesquita maior, a madrasa (escola coránica), alcázar (residencia gobernativa). Tiña auga potable e baños públicos. • As minorías mozárabe e xudía adoitaban vivir en barrios separados. Os barrios fóra das muralla eran os arrabais.
  • 72. Edificación Descrición Función Mesquita Recinto que os musulmáns dedican á oración. Está orientado á Meca. Relixiosa Alcázar Nalgunhas cidades había un palacio fortificado. Administrativa residencial, defensiva Zoco Mercado no que se centraliza o comercio. Comercial Alhóndiga Hospedarías e centros de actividade comercial para as caravanas que chegaban á cidade. Comercial Alcaicería Espazo pechado dentro do zoco onde se vendían as mercadorías máis valiosas. Comercial Madrasa Escola coránica Relixiosa, educativa
  • 73. Edificación Descrición Función Alcazaba Fortaleza militar na parte alta da cidade. Defensiva Medina Zona principal da cidade que se extendía dentro do recinto amurallado. Administrativa Residencial Arrabal Barrio de vivenda situado fora do recinto amurallado. Residencial Muralla Protexía a cidade. Conta con portas de acceso de torres de vixilancia. Algúns sectores interiores (como a medina) tiñan a súa muralla interna. Defensiva Baños As cidades teñen sumidoiros e baños públicos. Hixiénica, lecer
  • 74. 28. Que factores favoreceron o desenvolvemento das artes e as ciencias en Al-Andalus? • Os coñecementos científicos, o cultivo das artes e a educación tiveron unha enorme importancia en Al- Andalus. • Os propios emires e califas tiveron un papel fundamental na promoción da cultura e a ciencia. • Introdución da numeración arábiga (Al-Mayriti). • Ciencias aplicadas (sistemas hidraúlicos e irrigación, fabricación de porcelanas, papel, perfumes, bálsamos. • Avances na ciruxía (Abu I Qasim e Avezoar). • Agronomía (Ibn Bassal). • Filosofía (Averroes e Maimonides). • Historia e xeografía (Al-Idrisie Ibn Hayan). Tamén literatura.
  • 75. Mapa do cartógrafo de Al-Andalus: Al Idrisi (1154) 1. Península Ibérica 2. Gran Bretaña 3. Marrocos 4. Exipto 5. Oriente Medio 6. Italia 7. Anatolia 8. P. Arábiga 9. China 10.India a) Mediterráneo b) Océano Atlántico c) Océano Índico d) Mar Caspio e) Mar da China
  • 76. 29. Explica as características da arquitectura andalusí • A influencia doutros modelos artísticos procedentes do mundo musulmán. • Pero adoptará algúns elementos propios: arco de ferradura, enmarcado por un alfiz, o arco lobulado, simple ou entrecruzado, o uso dunha gran variedade de bóvedas, como a nervada ou galonada, e a decoración con relevos e mosaicos.
  • 77. 30. Enumera os distintos tipos arcos e decoración ornamental • Arco de ferradura: curva máis ampla que un semicírculo. • Arco de esteamento: arco que se apoia en muros, piares ou outros arcos para reforzalos. • Arco lobulado: arco que presenta o intradorso decorado con lóbulos. • Arco entrecruzado: arcos cruzados entre sí, con función decorativa e pegados a un muro.
  • 78.
  • 79. 30. Enumera os distintos tipos arcos e decoración ornamental • Bóveda galladonada: semiesférica en forma de gaxos dunha laranxa. • Bóveda de cruzaría. • Arabescos: decoración pintada ou labrada en frisos, cenefas ou zócolos, composta por figuras xeométricas e motivos vexetais e florais, que se entrelazan de forma coplicada e diversa. • Lacería: lazos xeométricos que se cruzan. • Caligráfica: epigráfica con inscricións coránicas ou poéticas (pode ser cúfica (maiúsculas) ou nasjí (cursiva). Creánse moitas variantes segundo área xeográfica e cronoloxía.
  • 80.
  • 81. 31. Etapas da arquitectura de Al-Andalus. Características • Época do emirato e califato (756-1031). Período no que se realizan as contribucións técnicas máis relevantes e o que presenta maior riqueza construtiva e ornamental. Destacan: mesquita de Córdoba e Medina Azahara. • Época taifa e almohade (1031-1212). Arquitectura máis austera. Descoida a ornamentación: Alcazaba de Málaga, Alxafaría de Zaragoza, Torre do Ouro Sevilla, Minarete da Mesquita de Sevilla (Xiralda). • Época Nazarita (1238-1492). Riqueza decorativa no interior das edificacións, que esconde a pobreza dos materias construtivos: Alhambra e Xeneralife de Granada.
  • 84. Partes dunha mesquita Minarete: Torre para chamar á oración Patio de entrada Fonte das ablucións Sala de oracións Quibla: muro orientado cara a Meca Mihrab: Pequena capela na Quibla
  • 85.
  • 87. Diferenza entre o arco de ferradura visigodo e islámico-cordobés
  • 95. • A residencia de al-Zahra era unha das máis espléndidas e famosa e mellores que fixeron os seres humanos (...). Contaba con 4.300 columnas e 500 portas (...). Entre as marabillas de al-Zahra estaban dúas fontes cos seus píos (...); a maior das dúas era de bronce dourado e estaba marabillosamente esculpida con baixorrelevos que representaban figuras humanas, e foi traída de Constantinopla (...) para o califa. Outra das marabillas de al-Zahra era o salón chamado dos califas, cun tellado de ouro e de bloques de mármore de variadas cores, sólidas pero transparentes, e con paredes dos mesmos materiais (...). As tellas deste magnífico salón eran de ouro e de prata. Daban entrada a el oito portas de cada lado, adornadas con ouro e ébano que descansaban sobre piares de mármores variados e cristal transparente. Cando o sol penetraba na sala a través destas portas e reflectía nas paredes e no teito, era tal a súa forza que cegaba. • AL-MAQQARI. Historia de al-Andalus XVII (árabe)
  • 109. Alhambra. Mexuar. S. XIII – XIV. Granada.
  • 111. Alhambra. Muqarnas da cúpula das Dúas Irmáns. S. XIII – XIV. Granada.
  • 112. Alhambra. Patio dos Arraiáns. S. XIII – XIV. Granada.