3. OSSA MEMBRİ THORACİCİ
(Ön bacak kemikleri)
.
• Ön bacak gövdeye cingulum membri thoracici denilen
• omuz kemeri tarafından bağlanmıştır.
• • Scapula, os coracoideus ve clavicula’ olmak üzere üç
• kemiten oluşan bu kemer kuşlarda(aves),
• sürüngenlerde(reptilla) ve ilkel memelilerde
• (monotremate) da tam olarak teşekül etmiştir
• • İnsanda bu kemiklerden os coracoideus
• kaybolmuş, evcil memelilerde buna ilave
• olarak clavicula da kaybolmuş ve sadece
• scapula kalmıştır.
• • Scapula’nın da gövde iskeleti ile bağlantısı
• yoktur. Bu nedenle ön bacak gövdeye kaslar
• aracılığı ile bağlanmıştır(synsarcosis).
• • Evcil memelilerde os coracoides scapula’nın
• alt ucunda proc. coracoideus’a, clavicula
• ise bazı büyük köpek ırklarında m. Brachiocephalicus içinde iz olarak kalmıştır.
4. Scapula (kürek kemiği)
• Omuz kemerine ait bir kemiktir.
• •Evcil memelilerde ön bacağın ilk kemiğidir.
• •Vücudun dik eksenine 40º lik bir açıyla durmaktadır.
• •Şekil itibariyle tavanı sırta dönük bir üçgene benzer.
• •Bunun omurlara dönük üst yüzüne margo dorsalis(2),
• •Boyna dönük keskin ön yüzüne margo cranialis(6),
• •Geriye bakan küt yüzüne margocaudalis(12) denir.
• •Margo dorsalis’in margo cranialis ile birleştiği
• köşesine angulus cranialis(3), mago caudalis ile
• birleştiği köşesine angulus caudalis(2)denir.
• •Margo cranialis ve caudalis’in oluşturdukları eklem
• yüzü de taşıyan alt köşeye angulus ventralis(9) denir.
• •Margo cranialis, alt uca ulaşmadan yaptığı girintiye
• incisura scapulaedenir.
• •Margo dorsalis üzerinde cartilago scapulae bir kıkırdak
• •Anguluc ventralis üzerinde cavitas glanoidale isimli bir
• eklem çukuru yer almıştır
5. • Scapula’nın dış yüzüne facies lateralis,
• • Kaburgalara dönük yüzüne facies costalis denir.
• • Facies lateralis’i ikiye bölen kemik çıkıntısına spina
• scapulae(5) denir.
• • Spina’nın önünde kalan kısma fossa supra spinata (4),
• arkasında kalan kısma fossa infraspinata(13) denir.
• • Spina scapula’nın üzerindeki kabartıya tuber spina
• scapulae, alt uyunda bazı türlerda görülen çıkıntıya
• acromion(7)denir.
• • Acromion canis’te çengel gibi uzayarak proc. hamatus’a
• dönüşürken kedide geriye doğru yönelik bir proc.
suprahamatus’uyapmıştır.
• • Alt kısmında, angulus ventralis’e geçmeden önceki
daralmayacollum scapulaedenir.
• • Angulus ventralis’de yer alan cavitas glonoidale’nin iç
kenarı equus’ta incisura glanoidalis isimli bir çentikle
bölünmüştür.
• • Cavitas glanoidale’nin üst ve ön kenarındaki yumrunun
ismi tuberculum supraglanoidale ve bunun iç yüzündeki
çıkıntının ismi proc. coracoideus’tur.
• • Carnivorlarda bunun aksi tarafında görülen ikici çıkıntının
ismi tuberculum infraglanoidale’dir.
6. • Facies costalis scapula’nın
kaburgalara dönük iç
yüzüdür.
• • Bunun ortasındaki çukura
fossa subscapularis,
• • Üst köşelerindeki üçgensel
kas yapışma yüzeylerine
facies serrata adı verilir.
7. Scapula (karşılaştırma)
•Equus :
• Spina scapula alçak başlar, yükselir, tekrar alçalır.
• Spina’nın üzerinde tuber spinae scapulae vardır
• Kemiğin dış yüzü spina scapulae tarafından 1/3'ü fossa supraspinata,
2/3'ü fossa infraspinata olacak şekilde bölünmüştür.
• Cartilago scapulae yassı ve geniştir.
• Eklem yüzünün ön ve iç tarafında incisura
• glenoidalis isimli bir eklem yarığı bulunur.
• Ruminant:
•Spina scapulae alçak başlar, yükselir ve
acromion'la son bulur.
• Kemiğin dış yüzü spina tarafından 1/4'ü fossa supraspinata, 3/4'ü fossa
infraspinata olacak şekilde ikiye bölünmüştür.
• Cartilago scapulae geniştir.
8.
9. • Sus :
• Spina capulae alçak başlar, yükselir ve geriye dönük,
büyük bir
tuber spinae scapulae yaptıktan sonra tekrar alçalarak
biter.
• Fossa infraspinata fossa supraspinata'dan daha enlidir.
• Cartilago scapulae geniştir.
• Carnivor :
• Canis’te spina scapulae alçak başlar,yükselir ve alt uçta
aşağı doğru uzayan,processus hamatus isimli bir
çıkıntıyla biter.
• Felis'te burada geriye yönelik processus suprahamatus
isimli ikinci bir çıkıntı görülür.
• Spina dış yüzü eşit olarak ikiye böler. • Cartilago
scapulae ip gibi incedir
10.
11. Scapula (duruş ve yön tayini)
• Spina scapulae lateral'e, tuberculum supraglenoidalecranial'e, processus
coracoideus medial'e ve kemiğin uzun ekseni dik eksenle önde ve üstte 40°lik bir
açı yapacak şekilde cranioventral yöne eğik olarakdurur.
• Bu duruş pozisyonundaykenspina scapulae hangi yana bakıyorsa o yanın
kemiğidir
12. Skeleton brachii (kol iskeleti)
Humerus (kol veya pazu kemiği)
• •Kolun (brachiuum) temelini oluşturan uzun
bir kemiktir.
• Extremitas proximalis, diaphysis (corpus) ve
extremitas distalis olmak üzere üç kısımdan
oluşur.
• •Proximalindeki scapula, distalinde
antebrachium ile craniale açık takriben •125˚
lik bir açı yapacak şekilde bacağın dikey
eksenine eğri durur.
14. • Scapula ile eklemleşen geriye yönelik yuvarlak ucuna caput humeri(1)
denir.
• Caputun arka ve alt tarafındaki daralmış bölüm collum humeri (6)dir.
• Caput’un ön ve dış tarafındaki büyük çıkıntı tuberculum majus (2,2’),
• ön ve iç tarafındaki daha küçük çıkıntı tuberculum minus (5) adını alır.
• Bu iki çıkıntı arasında bulunan oluk sulcus intertubercularis (4) adını alır.
• Sulcu içinde özellikle equide’de belirgin olan yumrulanmaya tuberculum
intermedium(3) adı verilir.
• Felis dışındaki türlerde tuberculum majus bir çentikle pars cranialis (2) ve
caudalis (2’) diye ikiye ayrılmıştır.
• Equus ve ruminant’larda aynı bölünme tuberculum minus içinde geçerlidir.
• Tuberculum majus’undış tarafında facies musculi infra spinati (7) isimli bir
kas yapışma yüzeyi yer almıştır.
Humerus
15.
16. Humerus (Corpus-diaphisis)
• Genel görünüm olarak silindirik olmasına rağmen bu özelliğiyukardan aşağıya
doğru inen uzunlamasına kemik çıkıntıları ve kabartıları ile bozulmuştur.
• Carnivor’larda tuberculum minus’tan aşağı doğru inen çizgi crista tuberculi
minoris’tir.
• Equus ve ruminant’ta crista yerinde tuberositas teres isimli bir yumru bulunur.
• Tuberculummajus’tan aşağı inen uzunlamasına çıkıntı crista tuberculi majoris(8)
veya crista humeri olarakbilinir.
• Crista humeri’nin üzerindeki küt çıkıntı tuberositas deltoidea’dır(10).
• Tuberositasdeltoidea’dantuberculum majus’a doğru uzanan çizgi crista
anconea(9) veya linea musculi tricipitis ve bunun üstündeki pürüzlü saha
• faciesteres’dir.
17. Distal ucun lateralinden corpus’a doğru
uzanan kemik çıkıntısı crista epicondylus lateralis(12)
adını alır.
•Corpusun yan yüzünde sınırlarını Crista humeri ile
crista epicondylus lateralis’in çizdiği spiral oluğa
sulcus musculi brachialis veya spiralis(11)denir
18. • Condylus humeri lateralis (15) ve medialis isimli iki
yumrunun birleşmesinden oluşan alt uca trochlea
humeri denir.
• Trochlea’nın caudalindeki pürtüklü kas yapışma
çıkıntılarına epicondylus lateralis (12) ve medialis
denir.
• Caudal yanda iki condylus arasındaki derin çukurluğa
fossa olecrani denir.
• Trochlea humeri’nin ön ucunda yer alan çukurluğa
fossa radialis (14) denir.
• Canis’te bu iki fossa birleşerek for. supratrochleare
(14’) isimli bir delik oluşturmuşlardır.
• Felis’te epicondylus medialis’in proximalinde yeralan
deliğe foramen supracondylare adı verilir.
19. Humerus (karşılaştırma)
• •Equus: Tuberculum majus ve caput humeri aynı hizadadır. Sulcus
• intertubercularis'i iki oluğa ayıran tuberculum intermedium isimli kuvvetli bir
• kemik çıkıntısı bulunur.
• •Ruminant: Tuberculum majus çok büyük olup, caput humeri düzeyini oldukça
• aşmış ve sulcus intertubercularis'e doğru uzanmıştır.
• •Sus: Tuberculum majus, sulcus intertubercularis'i delik haline getirecek şekilde
• onun üzerine doğru bükülmüştür. Sulcus intertubercularis kemiğin medial yüzüne
• kaymıştır. Bazen foramen supratrochleare bulunabilir.
• •Carnivor: Boyu küçük ruminant’lara göre nisbi olarak daha uzundur. Canis'te
• foramen supratrochlearevardır. Felis'te ise bu delik bulunmaz. Ancak felis'te
• epicondylus medialis'in üzerinde foramen supracondylare vardır.
20. Skeleton (ossa) antebrachii
• Ön ve içte bulunan radius ile arkakdaevem yanidka bluelurnain) ulna’dan
oluşur.
• • Bu iki kemiğin arasındaki ilişkinin şekli elin-ayağın hareket kabiliyetiyle
yakındanilişkilidir.
• • Equus, ruminant ve sus’ta kemikler birbiriyle hareket edemiyecek şekilde
bağlantıdırlar.
• • Carnivor’larda iki kemik birbiriyle eklemleşmiştir.
• • Radius ve ulna’sı birbiriyle sıkı şekilde bağlı olan equus, ruminant ve sus
gibi hayvanlarda ön ayak bir eksen üzerinde sadece öne ve arkaya haraket
eder.
• • Radius ve ulna’sı birbiriyle eklemleşmiş olan carnivor’lardaayak yan ve
dönme hareketleriniyapabilir.
• • Başparmağın içe (pronation) ve dışa (supinatio) hareketikedide %80,
köpektebundan daha azdır.
• • Equus, ruminant ve sus ayakları daimi olarak pronation vaziyetindedirler.
21.
22. Radius (Ön kol kemiği)
• Uzun kemikler grubundandır.
• Ulna’ya göre ön ve iç tarafta bulunur.
• Sus dışındaki türlerde ulna’dan daha
• güçlüdür.
• Öne doğru hafifçe kavislenmiştir.
• Proximalve distal uçlar eklem yüzleri
• taşırlar.
• Ulna ile bağlantısı equide ve ruminat’larda
• kemiksel kaynaşma, sus’ta bağ doku
• aracılığı ile ve hareketsizdir.
• Carnivor’larda ulna ile bağlantı alt ve üst
• uçlarında eklemler aracılığı ile
• sağlandığından ulna daha çok olmak üzere
• iki kemik arasında hareket vardır.
23. Radius
a
a
• Üst uç kalınlaşarakcaput radii’yi(a) meydana
• getirmiştir.
• Kemiğin corpus’u ile caput’u arasıdayanızca
• etcillerdegörülen daralmayacollum radii denir.
• Capitis radiiüzerinde trochlea humeri için fovea
• capitis radii isimli bir eklem çukuru bulunur.
• Fovea capitis radii(5)ortasındangeçen bir çıkıntıyl
• dışta dar içte geniş iki bölüme ayrılır.
• Carnivor’larda bu eklem yüzlü saha kemiğinulna’y
• bakan tarafınada taşarakcircumferentiaarticularis
• radii’yioluşturmuştur.
• Caput’un alt ve iç tarafındabulunan tümseklik
• tuberositas radii(1) adını alır.
24. Radius
• Corpusradii
• – Hafifçe kamburlaşma gösterir.
• – Facies caudalis denen arka yüz
• üzeri oldukçapürüzlü,
• – Buna karşılık facies cranialis
• denen ön yüz düzdür.
• – Bu iki yüzü birbirinden ayıran
• margo medialis ve lateralis
• isimli iç ve dış kenarlar küttür
25. RADİUS’UN DİSTALİ
• Alt uç genişleyerek makara şeklindeki trochlea radii yapar.
• Caudal yanda trochlea radii’nin corpus’a bağlandığı yerde
crista transversa isimli enlemesine bir çizgilenme oluşmuştur
• Trochlea radii üzerindeki eklem yüzlerine facies articularis
carpea adı verilir.
• Alt ucun iç kenarında processus styloideus radii (medialis)
isimli bir çıkıntı uzanır.
• Equde’lerde benzer şekilde dış kenarda da processus
styloideus ulnae (lateralis) isimli bir çıkıntı yer alır.
• Processus styloideus ulnae diğer türlerde ulna’ya aittir.
• Sus ve carnivor’larda lateral tarafta ulna için incisura ulnaris
isimli bir çukur bulunur.
• Carnivor’larda incisura ulnari’in üzeri eklem yüzü ile kaplıdır.
26. Ulna (dirsek kemiği)
• Uzun kemiler grubundandır.
• • Sus hariç radius’tan daha zayıftır.
• • Ruminant ve equide’de radius’un caudalateralinde bulunur.
• • Sus ve özellikle carnivor’larda üst ucu mediale doğru eğildiğinden
radius ile çapraz durur.
• • Epiphisis proximalis, corpus- diaphisis ve epiphisis distalis olmak
üzere üç kısımdan oluşur.
• • Radius ile arasında oluşan boşluğa spatium interosseum
antebrachidenir.
• • Equide’lerde bu boşluk bir tanedir ve spatium interosseum
antebrachiproximalisadını alır
• • Ruminant’larda iki tanedir ve spatium interosseum antebrachi
proximalisve distalis adını alırlar.
27.
28. Ulna
• Radius seviyesini aşarak geriye doğru olecranon
• (11) denen dirsek çıkıntısını oluşturmuştur.
• • Olecron’a önden ve bakıldığında mediali çukur,
• laterali dış bükey görünümlüdür.
• • Olecron’un ucundaki tümseğe tuber olecrani(12)
• denir.
• • Olecron’un aşağıya doğru inen ön kenarındaki sivri
• çıkıntı processus anconeus’tur(13).
• • Processus anconeus’tan aşağıya doğru gittikçe
• genişleyen, üzeri eklem yüzüyle kaplı yarım daire
• şeklindeki çentiklenmeye incisura trochlearis (14)
• denir.
• • İncisura trochlearis’denaşağıya doğru iç ve dış
• yanlara kalınlaşarak uzayan çıkıntılara processus
• coronoideuslateralis ve medialisdenir.
• • Processus coronoideus lateralisvemedialis
• arasında aşağıya doru inen caput radi için oluşan
• çentiğe incisuraradialisdenir.
• • Carnivor’larda incisuraradialis üzerinde eklem
• yüzü bulunur.
29. Corpus-diaphysis ulnae (gövde)
• Gövde üç köşelidir ve bundan dolayı; Facies lateralis-medialis-
cranialisolmak üzere üç yüzü, Margo lateralis- medialis-caudalis
olmak üzere üç kenarı bulunur.
• Distale doğru indikçeinselirve öne doğru hafifçe kemerleşir.
• Equide’lerde radius’unproximal üçte birinde biterken diğer türlerde
radius’undistal ucuna kadar devam eder.
• Equide ve ruminant’lardaradius’la kemiksel olarak kaynaşmış,
sus’ta membranainter ossea denilen bir bağ doku ile iki kemik
birbirine bağlamışken carnivor’lardaiki kemik arasında eklemsel bir
bağlantı vardır.
• Kemikler arasındaki spatium interosium antebrachi equus’ta tek,
ruminant’larda çift spatium interosseum antebrachiiproximale ve
distale, susta dar ve tek carnivor’larda hareketin pozisyonuna göre
• değişik büyüklükte fakat genellikle dar olur.
30. Ulna (Epiphysis distalis)
• Caput ulnae olarak ta bilinir.
• • Equus dışındaki turlerde aşağıya
doğru processus styloideus ulnae
-lateralis olarak uzamıştır.
• Carnivor’larda içtaraftaki üzeri
eklem yüzü ile kaplı kabarıklık
circumferentia articularis adını
alır.
• Alt yüzünde bilek kemikleri ile
eklemleşmek için facies articularis
carpea isimli bir eklem yüzü bulunur.
31. Ossa antebrachii(karşılaştırma)
• Equus: Ulna, radius'un 1/3'ünde bitmiş ve ona tamamen
kaynaşmıştır. iksi arasında spatium interosseum antebrachii
proximale bulunur. Tuber olecrani tek parçadır. Proc. styloideus
lateralis ulna'ya ait olmakla beraber (embriyolojik olarak) radius'un
dış çıkıntısı halindedir.
• Ruminant: Gerek büyük gerekse küçük ruminant'ta ulna, radius'un
distal'ine kadar uzamış ve onunla kaynaşmıştır. Aralarında spatium
interosseum antebrachiiproximale ve distale adı verilen iki aralık
bulunur. Büyük ruminant'ta tuber olecrani bir çentikle önde ufak,
arkada büyük iki parçaya ayrılmıştır.
• Küçük ruminant’larda ise tek parça halindedir. Proc. styloideus
lateralis'iulna yapmıştır.
32. • Sus: Öbür hayvanların aksine, ulna radius'tan daha büyüktür. Ulna'nın
kalınlığı alt ucunda bile değişmez.
• Ayrı kemikler olmakla beraber birbirleriyle oynamayacak şekilde,
membranainterossea aracılığı ile birleşmişlerdir.
• Proc. styloideus lateralis'iulna yapmıştır. Ulna öne doğru fazlaca
kemerleşmişdurumdadır.
• Carnivor:Ulna ve radius ayrı ayrı birer kemiktir ve birbiriyle üst ve alt
uçlarında eklemleşmişlerdir.
• Tuber olecrani,iki tanesi önde sivri, bir tanesi geride büyük ve küt, üç adet
çıkıntı taşır. Ulna'nın processus styloideus lateralis'iaşağı doğru uzamıştır.
Radius'un alt ucunun dış tarafındaulna için, incisura ulnaris isimli bir
oyuklukvardır.
Ossa antebrachii(karşılaştırma)
33. Skeleton manus (ön ayak veya el iskeleti)
• El veya ayak iskeleti bilekle başlar, parmak ucunda
son bulur.
• • Bilek kemikleri basipodium’u, tarak kemikleri
metapodium’u, el veya ayak ucu bölümü
acropodium’u oluşturur. Tümüne birden autopodium
denir.
• Elin veya ayağın öne bakan yüzüne dorsum manus,
arkaya bakan yüzüne palma manus denir.
• • Arka ayakta bu isimlendirme dorsum pedis ve
planta pedis olarak değişir.
34. Ossa carpi-carpus
(ön ayak bilek kemikleri-bilek)
• Proximalveya antebrachialsıra:
• • Os carpi radiale- os scapheideum(Cr)
• • Os carpiintermedium– os lunatum(Ci)
• • Os carpi ulnare– os triquetrum(Cu)
• • Os carpi accesorium– o spsiforme(Ca)
• --Sadecetavşanda Os carpicentrale(Ca)görülür.
• Distalveyametacarpalsıra:
• • Os carpaleprimum – ostrapezium(C1)
• • Os carpalesecundum – os trapezoideum(C2)
• • Os carpaletertium– os capitatum(C3)
• • Os carpalequartum– os hamatum(C4)
• • Carnivor’daos carpi radiale ve intermediumbirleşip os carpi intermedioradiale
• (Cr+i) - os scapolunatum’u,
• • Ruminant’lardaos carpalesecundum ve tertium birleşerek os carpalesecundum ve
• tertium(C2+3) – os trapezodeocapitatum’umeydana getirmişlerdir.
• • Bileğin ön yüzü gerilme - extention,arka yüzü bükülme – flexion yüzü olarakbilinir.
• • Bilek kemikleriarasındahareketinbüyük bölümü antebrachium ile proximalsıra
• arasında,daha azı proximalve distal sıralar arasında meydanagelirken,distalsıra ile
• metacarpuskemikleri hareketsizolarakbağlanmışlardır.
40. Kemiklerin duruşu
• Os carpi radiale ve os carpale primum medialde,
• Os carpi accesorium ve os carpi ulnare ile os carpale quartum
lateralde yer alırlar.
• Bilek kemiklerinin dorsal(ön) yüzü dış bükey, palmar(arka) yüzü iç
bükeydir.
• İçbükey olan bu arka yüzde oluşan oluğa sulcus carpi denir.
41. Ossa metacarpalia - metacarpus
(Ön ayak tarak kemikleri)
• Tam olanlarda birbirine parelel dizilmiş beş kemikten oluşur.
• Uzunluk, kalınlık ve sayıları türlere göre değişir.
• İsimlendirilmeleri medial’den latera’le doğru ;
• - Os metacarpale primum (Mc1)
• – Os metacarpale secundum (Mc2)
• - Os metacarpale tertium (Mc3)
• - Os metacarpale quartum (Mc4)
• - Os metacarpale quintum (Mc5) olarak isimlendirilirler.
• İçlerinden en büyük ve güçlü olanına veya olanlarına temel
tarak kemiği veya tarak kemikleri, diğerlerine tali tarak
kemikleridenir.
42.
43. Temel tarak kemiği
• Epiphysis proximalis;
• • Basis metacarpalisdenir ve üzerinde facies articularis isimli düz bir eklem yüzü bulunur.
• • Yanlarında eklem bağlarının yapışması için girinti ve çıkıntılar ile komşu kemikler için
eklem yüzleri yeralır.
• • Bazı türlerde ön ve iç yanda tuberositas osis metacarpalis denile bir tümseklik görülür.
• Corpus- diaphysismetacarpi;
• • Gövde uzun bir boru şeklindedir.
• • Faces dorsalis denen ön yüz yuvarlak, facies palmaris denen arka yüz oldukça düzdür.
• • Bu iki yüz arasıdaki kenarlara margo lateralis ve medialis denir.
• Epiphysis distalis;
• • Caput metacarpi de denir ve makara şeklindedir (trochlea metacarpi).
• • Üzeri eklem yüzüyle kaplı ve ortasında verticilus denen dairesel bir kemik çıkıntısı
bulunur.
• • Yanlarında eklem bağları için çukurlar ve çıkıntılar mevcuttur.
44.
45. Ossa metacarpalia (karşılaştırma)
• Equus ; Temel kemik Mc3, Mc1 ve Mc5 kaybolmuş, Mc2 ve Mc4 küçülmüş üst uçları
• kalın alt uçları kalınca küt kemik çubuklar halindedirler. Mc2 ve Mc4,, Mc3‘in medial ve
• lateral’inin arka taraflarına yapışıktırlar. Mc3 üzerinde tuberositas osis metacarpalis
• belirgindir.
• • Ruminant ; Mc3 ve Mc4 birleşerek temel kemiği oluşturmuşlardır. Mc1 ve Mc2
• kaybolmuş, Mc5 ise çok küçülmüştür. Temel kemiğin ön yüzünde Mc3 ve Mc4 ‘in
• birleştiğini gösteren sulcus longitudinalis dorsalis isimli bir oluk ile proximal ve distal
• uçlarda kemiğin ön ve arka yüzlerini birleştiren canalis metacarpi proximalisve distalis
• isimli birer kanal bulunur. Ayrıca alt uç incisuraintertroclearis isimli bir çentikle ikiye
• ayrılmış dolayısıyla çift trochlea bulunur.
• • Sus : Daha uzun olan Mc3 ve Mc4 temel kemiklerdir. Mc1 kaybolmuş, Mc2 ve Mc5
daha kısa ve incedirler. Şekilleri silindiriktir. Verticulus’lar eklem yüzünü tam dolaşırlar.
Temel kemiklerin üst uçlarında geriye yönelik birer çıkıntı bulunur.
• • Carnivor ; Mc3 ve Mc4 temel kemiklerdir. Mc1 çok küçülmüş, Mc2 ve Mc5 ikincil
• kemiktirler. Silindirik şekillidirler ve verticulus’lar eklem yüzlerinin gerisinde yer alırlar
46. Ossa metacarpalia
(Kemiğin duruşu ve yön tayini)
• Basis metacarpalis proximalis, trochlea distalis,
yuvarlak yüz öne gelecek şekilde durur.
• Bu duruş vaziyetindeyken tuberositas osis
metacarpalis ve proximal uçtaki eklem yüzlerinin
büyük ve geniş olanları iç tarafa gelir.
• Ruminant’larda proximal ucun lateral tarafında 5.
Metacarpus için ufak bir eklem yüzü bulunur.
• Bir başka değişle dar eklem yüzleri ne tarafta ise
kemik o yanın kemiğidir.
47.
48. Ossa digitorum manus
(ön ayak parmağı kemikleri)
• Evcil memelilerde ön ayak parmak sayıları türlere göre birden beşe kadar
• değişir.
• • Temel ve ikincil parmaklar olmak üzere gelişmişlerdir ve isimlendirilmeleri
• medialden laterale;
• - Digitus primus, digitus secundus, digitus tertius, digitus quartusve
• digitus quintusşeklindedir.
• • Carnivor’larda ; Herbir ayakta 3.ve 4. temel parmak, 2. ve 5. ikincil parmak
• 1. küçük parmak olmak üzere toplam 5 parmak bulunur.
• • Sus’ta ; Herbir ayakta 3.ve 4. temel parmak, 2. Ve 5. iİkincil parmak üzere 4
• toplam parmak bulunur.
• • Ruminant’da ; Herbir ayakta 3.ve 4. temel parmaklar olmak üzere 2 esas
• parmak ve bunların arkalarında iskeletle ilişkisi olmayan iki de eklenik
• parmak.(2. ve 5. parmakların kalıntısı), bulunur.
• • Equide’de ; Sadece 3.parmak yani tek parmak bulunur. Birincisi hariç bütün
parmaklar üç phalanx’dan(parmak kemiği), 1. si iki phalanx’tan oluşur.
• • Parmak kemikleri; phalanx proximalis(prima),phalanxmedia(secunda)
• ve phalanx distalis(tertia)olarak isimlendirilir.
49. Phalanx proximalis (Karşılaştırma)
• • Equide : Proximaluçtaki çukurlardan medialdeki daha geniştir. Corpus’un
dorsalve palmar kenarlarını birbirine bağlayan lateralme medial yüzler
yuvarlaktır. Palmar yüz üzerinde tepesi distale bakan üçgen şeklinde ve
lig.sesamoideum rectum’unyapışması için trigonum phalangis proximalisisimli
saha vardır.
• • Ruminant : Proximaluçtaki eklem yüzlerinden axial olanı daha dardır.
Corpus’unabaxial yüzü oldukça dış bükey, axial yüzü düzdür.
• • Sus : Genel olarak ruminant’larınkine benzemeklebirlikte,proximal uçları biraz
dahabasıktır.
• • Carnivor: Proximaluçtaki fovea articularis sığdır ve palmar tarafıbir çentikle
ikiye ayrılır.
50. Kemiğin duruş ve yön tayini :
•Fovea articularis proximale, troclea distale, dış bükey yüz öne
gelecek şekilde durur. Bu durumdaykenequide’lerde küçük
eklemyüzleri laterale, ruminant ve sus’ta axial’e gelir. Ayrıca
ruminant’larda corpus’un axial yüzü düz abaxial olanı dış
bükeydir
51. Phalanx media - secunda
• Os coronale veya tac kemiği de denir.
• Phalanxproximalis’egöre kısa hafifçe yassımış silindire benzer.
• Basis phalangis media dene üst ucun üzerinde bir fovea articularis bunun önünde proc.
extensoriusisimli bir çıkıntı ve arkasında tuberositas flexoriadenilen bir kabartıgörülür.
• Corpus phalangis media herhangi bir özellikgöstermez.
• Tochlea phalangis media denen alt uçu bir olukla ikiye ayrılmıştır. Yanlarında bağ yapışma
çıkıntılarıbulunur
52. Phalanx distalis - tertia
• • Carnivor’larda os ungiuculare, equide, ruminant ve sus’ta
os ungulare olarak da bilinir.
• • Üzerindeki tırnağın şekline uygun olarak türler arasında
oldukça farklılıklar gösterir.
• • Genel olarak bütün türlerde ;
• – Facies articularis denen bir eklem yüzü, – Facies parietalis
denen bir duvar yüzü,
• – Facies solaris denen bir taban yüzü bulunur.,
• – Bu yüzlerden facies articularis ile facies parietalis’i
birbirinden kenar margo coranarius ve facies parietalis ile
facies solaris’i birbirinden kenar margo solaris adını alır.
• – Margo cooranarius’un ortasındaki sivri çıkıntı proc.
extensorius’tur.
53. Phalanx distalis( Karşılaştırma) -Equide
• Şekli tırnağınkine uymuştur ve kabaca şekli üçgen pirizmayabenzer.
• Margocoronalis'in(6)ortasındaki processus extensorius(1) küt ve kuvvetli
• bir çıkıntı halindedir.
• Facies parietalis’in(2) iç ve dış yanları geriye doğru sivrileşerek processus
• palmarislateralisve medialis (5) isimli çıkıntıları yapmıştır.
• Bu çıkıntılara, cartilagoungularis medialisve lateralisdenen tırnak destek
• kıkırdakları oturur.
• Proc. palmaris’lerin uç kısımlarında for. palmaris lateralisve medialis isimli
Delikler veya incisura palmarislateralisve medialisisimli çentikler yeralır.
• Bu delik ve çentiklerden ileriye doğru sulcus parietalis lateralisve medialis(4)
isimli oluklar takip ederler.
• Facies articularis, ortasından sagittal yönde geçen bir kabartı ile biri
medialde ve daha geniş diğeri lateraldeve daha dar olan iki yüze ayrılır.
54. Phalannx distalis – (Equide)
Facies articularis’in distalinde os sesamoidea distalis(sesamum ungulae) için facies
articularis sesamoidea isimli ilave bir eklem yüzü bulunur.
•Kemiğin facies solearis denen yere dönük yüzü, linea semilunaris (11) isimli yay şeklindeki
ince bir kemik çıkıntısı ile arkada, facies flexoria ve önde, planum cutaneum (8) isimli iki
bölgeyeayrılır.
59. Phalanx distalis (karşılaştırma) -
Ruminant
• Facies articularis, derindir ve bir
• sagittal kabartı ile axial olanı daha
• geniş, abaxial olanı daha dar iki
• bölüme ayrılmıştır.
• • Bu sagittal kabartının arkasında os
• sesamoidea distalis için bir eklem yüzü
• bulunur.
• • Facies solearis, atlarda olduğu gibi biri
• facies articularis’in hemen distalinde
• yer alan facies flexoria ile onun hemen
• önünde yer alan planum cuteneum’a
• ayrılır.
• • Facies flexoriatümseklenmiş
• tuberculum flexorium adını almıştır.
• • Planum cuteneum ise iç bükey olup
• apex’i öne bakan bir üçgen şeklindedir
60. Phalanx distalis duruş ve yön tayini
• Facies articularis proximal’e, facies solaris distalis’e facies
parietalis öne gelecek şekilde durur.
• Facies articularis üzerindeki bölmelerden equide’lerde
lateraldeki, sus ve ruminant’larda abaxial’deki daima
diğerinden daha küçüktür.