Más contenido relacionado Similar a د حجراتو مرضي تغییرات.pdf (20) د حجراتو مرضي تغییرات.pdf1. پنځم
فصل
تغییرات مرضي حجراتو د
:
د هغه د صحت شخص یوه د
صحت په حجراتو
لري اړه پورې
.
حجره که او وي سالم به شخص نو وي سالمه حجره چیرته که یعنې
وي مریض به شخص نو وي مریضه
.
ځکه نو
کې شخص یوه په
مطالعه بدلونونو مرضي د
د باید کول
شي پیل څخه سویې له حجرې
.
کوي هڅه همیشه حجره
مقاومت کې مقابل په حوادثو محیطي د چې
ورکړي دوام ته ژوند خپل او وکړي
.
2. حجره یوه چې کله
له
شرایطو نامناسبو
شي مخامخ سره
کیږي رامنځته څخه العملونو عکس الندې له یو نو
.
Adapted
Injured
Death
3. مرحلې بدلونونو د حجراتو د
:
الندې کیږي رامنځته کې حجره په چې بدلونونه کوم
لري مرحلې درې
:
۱
-
بدلونونه بیوشیمیک
:
رامنځته نه کې حجره په بدلونونه شدید نو وي خفیف آفت چیرته که
کیږي
.
په بدلونونه کې مرحله دې په
سویه مالیکولي
ناروغۍ د او رامنځته
کیږي ښکاره را نه عالیم او اعراض
.
4. ۲
-
بدلونونه فیزیولوژیک
:
خو کیږي متأثره دندې حجراتو د نو وي شدید ًانسبت آفت چیرته که
رامنځته نه بدلونونه مورفولوژیکي او کوي تطابق هم بیا حجره
کیږي
.
۳
-
بدلونونه مورفولوژیک
:
رامنځته هم بدلونونه مورفولوژیکي نو وي شدید آفت چیرته که
کیږي
.
په العمل عکس د چې دي بدلونونه نهایي کې حجره یوه په دا
کوي رامنځته یې شکل
.
6. حوادث بیالبیل
کې حجره یوه په
رامنځته بدلونونه الندې
کولی
شي
:
۱
-
بدلونونه کې غشاء حجروي په
.
۲
-
بدلونونه کې ارګانیلونو حجروي په
.
۳
-
بدلونونه کې تولید په انرژی د
.
۴
-
بدلونونه کې سنتیز په پروتینونو د
.
۵
-
بدلونونه کې سیستم جنیتیک په حجرې د
.
7. بدلونونو حجزوي د
(
تغییزاتو
)
الملونو
:
َُغ
ًًَْْالهل
ګشځي الهل ًًْْْبذل حجشّي د چې
دي ډيش
ْخ
َپ يې ٍعوذ
دي ډّل الًذې
:
کمبود اکسیجن د
(
hypoxia
: )
يې کې هْجْديت ًَ َپ چې دی هِن ډيش ٍلپاس فعالیت د ْحجشات د آکغیجي
کْلی ٍتشعش ًشي فعالیت ًْسهال خپل حجشات
.
ْحجشات َچیشت َک
آکغیجي کن
د ًْ ّسعیږي
hypoxia
آکغیجي ُیڅ َک ّا
د ًْ سعیږي ًَّ َّست
Anoxia
ياديږي ًْم َپ
.
8. حجشات
ټْل خپل
ًَْفعالیت
َپ
ايشّبیک
ًْ کْي ٍتشعش کې ْششايط
ششايظ ايشّبیک ْحجشات د ًْ هْجْد ّي ًَ آکغیجي َچیشت َک
خشابیږي
.
ىایپوکسیا د
الملونو عمده
دي ډول الندې پو
:
-
Cardio respiratory failure
.
-
تغووات اکغايذ ًْْه کاسبي د ّا کوخًْي
.
-
ششياًي َپ يا ّا بٌذښت َپ ًْْسګ د َلک کوْالی جشياى د ّيٌې د
کې ًْاسّغی ّسيذي ّا
.
9. د حجزه
کې مقابل پو ىایپوکسیا
الندې
العمل عکس ډولو دوه
ښیي
:
۱
-
ٍعش کوْالي َل آکغیجي د ٍحجش
کْي تطابك
د ًَْضشّست خپل ّا
عیاسّي ٍعش همذاس َل آکغیجي
.
د چې کیږي کْچٌۍ ٍحجش کې حالت دې َپ
Atrophy
ياديږي ًْم َپ
.
۲
-
هشي ٍحجش
.
َل ژًّذ خپل ٍحجش ًْ ّي کن ٍالعاد فْق همذاس آکغیجي د َچیشت َک
ّسکْي َالع
.
10. مواد کیمیاوی
:
هْاد کیویاّي
ًًْْْبذل د ْحجشات د
د ٍباآلخش ّا
هړيٌې
ګشځي الهل
.
کې هحیظ َپ حجشې د يا ّا داخل َپ حجشې د َک ٍهاد ٍُش
ًْسهالې َل
شي َصيات اًذاصې
کْي ٍهتضشس ٍحجش ًْ
.
ډول پو نمونې د
ګلْکْص
ًْسهال َل همذاس يې َچیشت َک ْخ ٍد ٍهاد ٍهفیذ ٍْي
کْي هتضشس حجشات ًْ شي ډيش َڅخ
.
کیمیاوي سیاتزه
هْاد
ٍعش ًْْهیکاًیضه الًذې َپ
د
خشابْي دًذې د ْحجشات
:
۱
-
بذلْى لابلیت ًَفْري د غشاء حجشّي د
.
۲
-
بذلْى فشاس آصهْتیک د
.
۳
-
َهذاخل کې ّدًذ اًضايواتیک َپ
.
11. عوامل فشیکی
:
دي شامل فکتورونو الندې کې دې پو
:
۱
-
تشّها هیخاًیکي
.
۲
-
ګشهي يا ّا يخ ډيش اًذاصې َل
.
۳
-
ًًَْْبذل فشاس اتْهْعفیشيک د
.
۴
-
اًشژي شعاعي
Radiation energy)
)
ٍدّاهذاس لوش د َلک
شعاّې
.
۵
-
اًشژی بشلي
(
electrical energy
)
ًیْل بشق د َلک
.
12. عوامل بیولوژیکی
:
ًَْهايکشّاسګاًیضه ټْل
(
پْسې ًْچیٌجیا تش ًیْلې ًَ ّايشط َل
)
ْحجشات د
الهل هړيٌې د
ّسکْي َالع َژًّذل خپل شخص کې ًَتیج َپ چې ګشځي
.
ټْل
عْاهل بیْلْژيکي
َپ
ًْْګشّپ ّّد
دي شْي ّيشل
:
-
ګشځي الهل هړيٌې د ْحجشات د چې عْاهل َُغ
.
-
کْي َساهٌځت ًَّتْهْس چې عْهل َُغ
.
میکانیشمونو معافیتي
:
ډول عمومي پو
عیغتن هعافیتي
ٍدًذ ْعاتل د
لشي ٍغاړ َپ
وخت ځینې خو
د
ًْْالعول عکظ ّشذيذ
َالع َل ژًّذ خپل شخص ٍباآلخش ّا ګشځي الهل
ّسکْي
.
13. امزاض جنیتیک
:
يې عاهل چې ًاسّغۍ َُغ
تشْشات کشّهْصّهیک
جٌیتیک د دي
ياديږي ًْم َپ ًْاسّغی
.
مواسنو عدم موادو غذایي د
:
الهل ًْاسّغی ْبیالبیل د صياتْالی يا ّا کوْالی ّهْاد غزايي د
ګشځي
.
لشي اړتیا َت سژين غزايي هٌاعب ٍْي حجشات يعٌې
.
سړښت
(
Aging
:)
ژًّذ خپل ٍحجش کې َپايل َپ چې خشابْي دًذې ْحجشات د ُن صړښت
ّسکْي َالع َل
.
15. بدلونونه پتالوژیک ځینې کې حجراتو په
:
۱
-
هایپرپالزیا
(
Hyperplasia
: )
د جسامت د نسج نوموړي د چې زیاتوالی شمیر د حجراتو د نسج یوه د
یادیږي نوم په هایپرپالزیا د ګرځي المل زیاتوالي
.
۲
-
هایپرتروپي
(
Hypertrophy
:)
د کې نتیجه په چې والی لوی سایز د حجراتو د عضوې یا نسج یوه د
نوم په هایپرتروپي د وګرځي المل والی لوی د عضوې یا نسج هغه
یادیږي
.
16. Regeneration
:
د تشهیویذل َبیشت عاحې شْې تخشيب يْې د
Regeneration
ياديږي ًْم َپ
.
حجشات شویش ْي
د
Regeneration
ّا لشي تْاى
شویش ْي
حجشات
تشهیویږي َّاعط َپ ًغج هٌضن د ّا لشي ًَ تْاى دا
.
17. ۳
-
هایپوپالزیا
(
Hypo plasia
:)
نوموړی کې نتیجه په چې کموالی شمیر د حجراتو د نسج یوه د
یادیږي نوم په هایپوپالزیا د کیږي کوچنی هم نسج
.
۴
-
آتروپي یا هایپوتروپي
hypotrophy or Atrophy)
:)
نومړی کې نتیجه په چې والی کم سایز د حجراتو د نسج یوه د
یادیږي نوم په آتروپي یا هایپوتروپي د شي کوچنی هم نسج
.
18. ۵
-
اپالزیا
(
Aplasia
:)
د کې ژوند رشیمي په
جوړیدل نه عضوې یوې
د عضوې یوې د یا
کیدل رامنځته نه انکشاف
د
Aplasia
یادیږي نوم په
.
۶
-
نیوپالزیا
:
په
طبیعي غیر
،
منظم غیر
او
کنترول قابل غیر
د تکثر حجراتو د ډول
یادیږي نوم په نیوپالزیا
.
21. نیوپالزم
(
Neoplasm
:)
نوې یوه د
نارملې غیر
کتلې نسجي
خاصه کومه چې کیدل رامنځته
د کوي وده او تکثر ډول سریع په یې حجرات او کوي ترسره نه دنده
یادیږي نوم په نیوپالزم
.
نیوپالزم
نظر
شکل
د ،
طرز نشونما
د ،
اوصافو حجراتو
میزبان په او
باندې
د
اغیزو
مخې له
ډولونو دوه په
دی شوی ویشل
:
الف
-
سلیم
(
Benign
.)
ب
-
خبیث
(
Malignant
.)
22. ځایونو اکثریت په
لپاره نیوپالزم د کې
کلمه تومور د
کارول
ده معنی په پاړسوب د تومور چې کیږي
.
نیوپالزم ته تومور هر خو شو ویلی تومور ته پاړسوب هر
ویلی نشو
.
ډیره لپاره نیوپالزم د کلمه تومور د سره غلطۍ په چون خو
پرځای بل د یو ډول مترادف په ځکه نو ده شوې مروجه
کیږي کارول
.
23. ۷
-
کارسینوما
(
Carcinoma
: )
اخلي منشاء څخه نسج اپیتل له چې دي تومورونه خبیث
.
۸
-
سارکوما
(
Sarcoma
:)
فوق ًااکثر او اخلي منشاء څخه نسج منضم له چې دی نیوپالزم یو
لري سیر خبیث العاده
.
25. metaplasia
:
ْحجشات ْکاُل ډّل ْي د
بذلیذل
بل َپ
د ْحجشات ْکاُل ډّل
metaplasia
ياديږي ًْم َپ
.
د تغییش ډّل دا ًالْهعو
هحیطي
ْششايط ّهغاعذ ًا
چې کیږي َساهٌځت َکبل َل
حجشات کې َُغ َپ
کې َپايل َپ تطابك د
بذلیږي ْحجشات ډّل بل َپ
.
د لکو
اپیتل ناسک قصباتو
بذلیږي اپیتیل خشي ّا کلک َپ کې ًْاسّغی ٌْهضه َپ چې
.
metaplasia
Abnormal transformation of an adult, fully differentiated
tissue of one kind into a differentiated tissue of another kind;
an acquired condition, in contrast to heteroplasia.
26. Dysplasia
:
دې َپ
ْحجشات د کې حالت
شکل
،
جغاهت
ّا ،
ًظن
هْهي بذلْى
.
َپ
Dysplasia
کې
کیږي لیذل عالين الًذې
:
۱
-
ًَْشکل هختلف ْحجشات د
(
Polymorphism
.)
۲
-
ُغتې سًګې ٍتیاس ّا لْيې
(
Hyper chromatism
.)
۳
-
ډّل طبیعي غیش ّا طبیعي َپ اًمغام هايتْصط هتکشس
.
دا
َحادث
ْالتِابات ٌْهضه َپ
ّا
ْتخشيشات
َپ عاهل د ّا ٍښکاس سا کې
ّسګشځي َت حالت اّلي خپل َبیشت ٍعش ْتلل َلوٌځ
.
dysplasia
Abnormal tissue development.
27. ارتباطات حجرې د
:
نسج یو
،دی شوی جوړ څخه حجراتو له
سره بل له یو حجرات دا
نږدې
څخه حجرې یوې له مالیکولونه لوی او ایونونه بیالبیل او لري اړیکې
کیږي تبادله سره ته حجرې بلې
.
د حجرات
پاسه له غشاء قاعدوي
د او لري موقعیت
حجرو دوو
منځ تر
ًاتقریب
۲۰
لري وجود مسافه نانومتره
.
۲۰
یو حجرې دوه ډول خفیف په چې ده مسافه نږدې ډیره یو نانومتره
هم خوځښت پورې اندازې یوې تر حجرې او وي نښتې سره بل له
شي کولی
.
28. کې برخو ځینو په
غشاوې حجروي حجرو دوو د
التصاقات شدید ډیر
دي ډول الندې په برخې دا چې لري سره
:
I
-
اتصال مخصوص غیر
(
Unspecialized contact
:)
تماس ډول دا
کې مایکروسکوپ الکترون په
کومه
منظره وصفي خاصه
نه
ورکوي
.
تماس ډول دا
د
ګالیکوپروتیني شمیر یو
حجروي په چې واسطه په مالیکولونو
کیږي رامنځته لري موقعیت کې غشاء
.
ګالیکوپروتینونو د
مالیکولونه ډول دا
د
Cell adhesion molecules
یا
CAMs
چې یادیږي نوم په
نهایت سایتوپالزمیک
له یې
Intermediate
filaments
او سره
یې نهایت دوهم
له لورې مقابل د کې مسافه الحجروي بین په
Cell adhesion molecules
لري اړیکه سره
.
29. II
-
جوړښتونه اتصالي خاص
(
Specialized junctional structure
:)
کیږي لیدل شکلونو الندې په
:
۱
-
Macula adherence
یا دیسموزوم یا
adhesive spots
:
اتصال د منځ تر حجراتو د
شکل معمولترین
د پوستکي د لکه دی
التصاقات ترمنځ حجراتو اپیدرم
.
ترمنځ غشاوو د حجرو دوو د کې مایکروسکوپ الکترون په
(
د
کې برخه په ډسموزوم
)
۲۵
نانومتره
دې په چې کیږي لیدل مسافه
کې مسافه
CAMs
لري موقعیت
.
30. CAMs
کې حجرو دواړو په ته لوري سایتوپالزم د
د
ضخیم
Intermediate protein
پلک
دی نښتی سره
چې
پلک دا بیا
له واسطه په فالمنتونو شمیر یو د
لري اړیکه سره اسکلیت حجروي
.
31. ۲
-
Zonula adherence
یا
Adhesive belts
:
التصاقات ډول دا
حجراتو اپیتل د
خواته سره زروې له
لري موقعیت
له او
ډسموزوم
ورته سره
لري جوړښت
.
یې تفاوت
په چې ده کې دې په
Zonula adherence
دوو د کې
کې؛ مسافه ترمنځ غشاوو د حجرو
نه وجود فالمنټونه
لري
.
32. ۳
-
Zonula Occludens
یا
Tight junction
:
حجراتو اپیتیل د هم التصاق ډول دا
کې برخه په زروې د
موقعیت
ترمنځ غشاوو د حجرو دوو د او لري
التصاق حقیقي یو
دی
.
ډیر غشاوې دوه کې التصاق ډول دې په
التصاق صمیمي
لري سره
څخه منځ له یې ځکه نو
تیریدلی موادنشي
.
هغه
CAMs
شبکه یو لري موقعیت کې برخه په التصاق د چې
نښلوي سره له یو غشاوې دواړه چې جوړوي
.
33. د التصاق ډول دا
اوعیو
حجراتو اندوتیل د
منځ تر
کیږي لیدل
.
ترمنځ حجراتو اپیتل د
التصاقات واړه درې پورته
(
Zonula
Occludens
،
Zonula adherence
او
Macula adherence
ډیسموزوم یا
)
ډول مجموعي په
د
Junctional complex
په
یادیږي نوم
.
34. Adhesive Fascia
یا
Adhesive strips
:
له
Zonula adherence
سره
والی ورته
ملساء په چې لري
نیوروګلیا او اعصابو ،عضالتو قلبي ،عضالتو
کیږي لیدل کې
.
Hemidesmosome
:
چې دی جوړښت ورته ته نیمایي ډیسموزوم د
په حجرې د یواځې
کې لوري یوه
د او لري موقعیت
CAMs
نهایات
الحجروي خارج له
مسافې
لري اړیکه سره
.
36. Focal spots
:
ترمنځ مترکس الحجروي بین او حجرې د
ارتباط موضعي یو
دی
.
لکه
رابطه ترمنځ جدار وعایي او لوکوسایتونو د
.
37. :Gap junction
ًاتقریب مسافه منځ تر غشاوو حجروي دوو د کې اتصال ډول دې په
۲۰
کې مسافه دې په چې ده نانومتره
مواد شمیر ګن
،سودیم لکه
څخه حجرې یوې له ډول ازاد په میتابوالیتونه شمیر یو او پوتاشیم
انتقالیږي ته حجرې بلې
.
په
Gap junction
کې
حجرې د
منځ تر غشاءو دوو د
شمیر یو
چینلونه ارتباطي
لري غاړه په دنده انتقال د مواد د چې لري وجود
.