Soma Maden Faciasının Kriz İletişimi Teorileri Açısından İncelenmesi

1. UŞAK ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
HALKLA İLİŞKİLER ve REKLAMCILIK ANA BİLİM DALI
KRİZ İLETİŞİMİ DERSİ
Soma Maden FaciasınınKriz İletişimi TeorileriAçısından İncelenmesi
Danışman: Doç. Dr. Vesile ÇAKIR
Emine Hilal ÖZBAY
Haziran 2015

2. 2
İçindekiler
Giriş 4
1.Soma Maden Faciası Krizi Olay Özeti 5
2.Soma Maden Faciası Krizinin Paydaşları 5
2.1.Türkiye Kömür İşletmeleri A.Ş. 6
2.2.Soma Holding ve Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. 6
2.3.Hükümet 7
3.Soma Maden Faciası Krizinde Kullanılan Kriz İletişimi Teorileri 7
3.1.Hükümetin Kriz İletişimi Teori ve Mesaj Stratejileri 7
3.2.Soma Holding’in Kriz İletişimi Teori ve Mesaj Stratejileri 17
SONUÇ 23
KAYNAKÇA 24

3. 3
Resimler
Resim 1. Soma Holding Logosu
Resim 2. Başbakan Erdoğan Soma’da Konuştu
Resim 3. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’den Açıklama
Resim 4. Hüseyin Çelik Basın Toplantısı Yaptı
Resim 5. Yıldız’dan Umutları Bitiren Açıklama
Resim 6. Faruk Çelik
Resim 7. Soma'da Ölenlerin Ailelerine 154 Bin 450'şer Lira Ödenecek
Resim 8. Soma Kömür İşletmeleri İnternet Sitesini Kapattı
Resim 9. Alp Gürkan İlk Kez Konuştu

4. 4
Giriş
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok ölümlü maden kazası olan 13 Mayıs 2014 günü
yaşadığımız “Soma Maden Faciası”, büyük bir toplumsal yara olarak belleğimizde yerini
almıştır. Geçmişte yaşanan acı örneklere rağmen, bu boyutlarda bir facianın yaşanmış olması
geçmişten çıkartılmış olması gereken dersler yönünden üzüntü vericidir. Dilerim ki, bir daha
böyle elim kazalar yaşanmaz. Bilim ve teknolojinin ışığında iş güvenliği ve insan haklarına
duyarlı üretim ve yönetim sistemleri bu tarz faciaları en aza indirecektir.
Bu çalışma “Soma Maden Faciasının” sorumluları olarak görülen Soma Holding ve
hükümetin kriz iletişiminde kullandıkları kriz iletişimi teorileri ve mesaj stratejileri yönünden
incelemensini içermektedir.
Kriz yönetimi konusunda birçok yararlanıcı kaynak olmasına rağmen kriz iletişimi teorileri
konusunda kaynak azlığı dikkat çekmektedir. Bu çalışmanın ana kaynağı Doç.Dr.Vesile
Çakır’ın Kriz İletişimi Teorileri araştırmasıdır.
Soma maden faciasında kriz iletişiminin yoğun olduğu 13-18 Mayıs tarihleri arasındaki
açıklamalar dikkate alınarak hangi kriz iletişimi teorilerinden yararlandığı tespit edilmeye
çalışılmıştır. Hükümetin ve Soma Holdingin açıklamalarına dayanarak belirlediğim kriz
iletişimi teorileri kişisel görüşlerimi yansıtmaktadır.

5. 5
Soma Maden FaciasınınKriz İletişimi TeorileriAçısından İncelenmesi
1.Soma Maden Faciası Krizi Olay Özeti
13 Mayıs 2014 Salı günü saat 15.10 sıralarında, ruhsat hakkı Türkiye Kömür İşletmeleri’ne
(TKİ) ait olup Soma Kömür İşletmeleri A.Ş tarafından işletilmekte olan Soma Eynez/
Karanlıkdere Kömür Ocağında meydana gelen, Türkiye’nin tarihindeki en büyük maden
faciasında 301 kişi yaşamını kaybetmiş, 90 dolayında kişi yaralanmıştır. Facia sonucunda 255
eş dul, yaş ortalamaları (10) olan 432 çocuk yetim kalmıştır.
Olayın başlangıcına ilişkin değerlendirmelerde genel olarak, ana taşıma galerisinde (ocak
hava girişi bölgesinde) kömürün hava içindeki oksijen ile reaksiyona girmesi (oksidasyon)
sonucunda meydana gelen “kızışma” üzerinde durulmaktadır. Kızışma/ yanma sürecindeki
zincirleme reaksiyonlar sonucunda karbonmonoksit gazı ve ısı açığa çıkmaktadır. Otopsilerde
“karbonmonoksit zehirlenmesi” genel ölüm nedeni olarak belirlenmiştir (TBB,2014).
2.Soma Maden Faciası Krizinin Paydaşları
 Soma Holding çalışanları ve onların aileleri, hissedarları, müşterileri, yatırımcıları, iş
ortakları,
 Hükümet (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Enerji ve Tabi Kaynaklar
Bakanlığı, Maden İşleri Genel Müdürlüğü ve madenin üretim yapabilmesi gerekli
izinleri veren diğer bakanlık ve müdürlükler),
 Belediye,
 Türkiye Kömür İşletmeleri, TKİ Ege Linyit İşletmeleri, TKİ ELİ kontrol mühendisleri,
 Taşeron firma,
 Madencilerin üye oldukları sendikalar,
 Üniversitelerin Maden Mühendislikleri, maden ile ilgili bölümler,
 Ulusal ve uluslararası medya ve halk (Advan,2014).

6. 6
2.1.Türkiye Kömür İşletmeleri A.Ş.
Türkiye’deki linyit rezervlerinin işletilmesinden sorumlu olan Türkiye Kömür İşletmeleri-
TKİ, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı olup, ülkenin farklı yerlerinde başlıca
sekiz işletmesi bulunmaktadır.
2.2.Soma Holding ve Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.
Soma Holding, 1984’te Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. adıyla kurulup kömür madenciliğine
başlamıştır. Türkiye’de faaliyet gösteren bir holding kuruluşudur. Başta kömür madenciliği
olmak üzere, inşaat, gayrimenkul ve maden ekipmanları sanayisi gibi alanlarında faaliyet
göstermektedir. Holdingin kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gürkan’dır. Yönetim
Kurulu Başkan Vekili, CEO’su oğlu Can Gürkan’dır. Soma Holding, Türkiye Kömür
İşletmeleri Kurumu’ndan sonra Türkiye’nin en büyük kömür üreticisidir( wikipedia.com)
Resim 1. Soma Holding
Soma Holding’in asıl büyümesi ise 2005 yılından sonra olmuştur. 2005 yılında TKİ (Türkiye
Kömür İşletmeleri) ile yapılan sözleşmeyle faaliyet gösterdiği alanlar birleştirilmiştir.
Kazanın yaşandığı maden için önce 2006 yılında Park Teknik’le sözleşme imzalanmış ancak
Park Holding 3 yıl sonra madeni devretmeye karar vermiştir. Şirket, Soma Kömür
İşletmeleri’ne devretmek üzere TKİ’ye başvurmuş ve Soma Kömür İşletmeleri 20 Ekim 2009
tarihinde madeni devralmıştır. 8 Kasım 2012 tarihinde TKİ Işıklar yer altı ocağında bulunan
yaklaşık 6 milyon ton rezervin üretilmesini ek iş olarak Soma Kömür İşletmeleri AŞ.’ye
vermiştir.

7. 7
Soma Kömür İşletmeleri A.Ş tarafından işletilen ocaklarda üretilen, yıllık ortalama 6 milyon
ton kömürün tamamı, “satın alma garantili rödovans” sözleşmeleri uyarınca TKİ tarafından
satın alınmaktadır.
2.3.Hükümet
Maden arama ve işletme faaliyetleri dolayısıyla idarenin sorumluluğu herşeyden önce 1982
Anayasası’nın 168 inci madde hükmünden dayanağını almaktadır. Buna göre, madenlerin de
içinde bulunduğu tabii servet ve kaynaklar devletin hüküm ve tasarrufu altında olup, bunların
arama ve işletilmesinin devri halinde de devlet tarafından yapılacak gözetim ve denetim
devam edecektir. Nitekim Anayasa’nın 168 inci madde hükmünden dayanağını alan Maden
Kanunu da bu çerçevede denetimin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yapı-
lacağına 11 inci madde hükmünde yer vermektedir.
Soma maden faciasında sorumluğuna gidilebilecek idare ise ilk olarak Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığı ile onun ilgili kuruluşu olan Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ)
Genel Müdürlüğü’dür. Buna bağlı olarak idari sorumluluk devlet organları olarak ilgili bakan-
lıkları (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı)
kapsarken; somut olaya ilişkin olgular, yükümlülükler ve AİHM kararları, bizzat idarenin
kendisinin yargılamada muhatap olabileceğini ortaya koymaktadır (TBB,2014)
3.Soma Maden Faciası Krizinde Kullanılan Kriz İletişimi Teorileri
Soma maden faciası krizinin sorumlularına baktığımızda iki taraf karşımıza çıkıyor. Oluşan
bu kriz, kriz iletişimi teorilerine göre hükümet ve Soma Holding kanadı olarak incelenecektir.
3.1.Hükümetin Kriz İletişimi Teori ve MesajStratejileri
Krizin başlama anından bitimine kadar basını sürekli bilgilendiren kişi Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız olması sebebiyle hükümet kanadı kriz sözcüsü Taner
Yıldız’dır. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik
ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Hüseyin Çelik diğer basın açıklaması
yapan kişilerdir. Ayrıca hükümetin mesaj stratejileri kapsamına Cumhurbaşkanı Abdullah Gül
Manisa Milletvekilleri ve Soma Belediye Başkanı ve Kaymakamı’nın açıklamalarına yer
verilmiştir.

8. 8
13 Mayıs 2014
Soma Kaymakamı Mehmet Bahattin Atçı, ocakta 600 kişinin çalıştığını en az 200-300 kişinin
mahsur kaldığını, hastaneye kaldırılan 20 işçiden 1'inin hayatını kaybettiğini söyledi. Atçı,
"Şu anda kurtarma çalışmaları devam ediyor. Bir vardiya işçi, 200-300 civarında içeride,
bu işçilerden 20 tanesi çıkarılabildi, hastanelere sevk edildi. Bir tanesinin vefat ettiği bilgisi
geldi." Dedi ( zaman.com)
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, madene sürekli temiz hava verildiğini
açıkladı. Bakan, öncelikle işçilere ulaşmak için gayret sarf ettiklerini dile getirdi.
Enerji Bakanı Yıldız DHA muhabirine Soma'da maden kazasıyla ilgili olarak ''Sıkıntı büyük
olabilir. Mahsur kalanlar ve ölü yaralı konusunda net bir bilgi yok'' dedi.
"Zaman aleyhimize işliyor. Şu anda çok ciddi bir sıkıntıyla karşı karşıyayız. Şeffaf olarak tüm
bilgileri kamuoyuyla paylaşacağım. Seyirden endişe duyuyoruz. Ancak rakamları
paylaşmayacağım. Sabaha kadar çalışmaları mutlaka bitirmemiz lazım. Tahlisiye ekipleriyle
beraber Kütahya, İzmir, Balıkesir'den, Soma'daki diğer özel ve kamu şirketlerinden 400'e
yakın kurtarma ekibi çalışıyor. Kızılay, AFAD, UMKE, sağlık bakanlığı ve diğer ekipleri de
buna eklemek gerekiyor. Kurtarma ekipleriyle alakalı herhangi bir sıkıntımız
bulunmamaktadır." ( zaman.com)
Olayın ilk günü kriz iletişimi mesaj teorilerinden herhangi biri uygulanmamış kriz yönetimi
stratejilerinden hakla şeffaf bir şekilde bilgi verme esasına dayalı açıklama yapılmıştır.
14 Mayıs 2014
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Cengiz Ergün, Soma'daki maden kazasında 580 işçinin
göçük altında olduğunu şu ana kadar elde ettikleri bilgilere göre hayatını kaybeden insan
sayısının 157 olduğunu açıkladı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Soma'da açıklama yaptı. Dünyada meydana gelen 100-150
yıl önceki maden kazası örneklerini gösteren Başbakan 'Bunlar olağan şeyler.' dedi. Bu tür
ocaklarda kazalar sürekli olan şeylerdir. Biz bir defa bu tür kömür ocaklarında madenlerde,
buralarda hiç bu tür olaylar olmaz diye yorumlamayalım. Literatürde iş kazası diye bir şey
var. Bunun yapısında fıtratında bunlar var. Hiç kaza olmayacak diye bir şey yok. Tabi
işin boyutunun bu kadar fazla olması bizi derinden yaralamıştır. Bizi derinden üzmüştür.

9. 9
Resim 2. Erdoğan Soma’da Konuştu
Bir çok gazete Erdoğan’ın bu açıklamasını manşetine taşıdı. Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan’ın yaptığı açıklama kriz iletişimi teorilerinden biri olan imaj restorasyon teorisi
mesaj stratejilerinden sorumluluktan kaçınma stratejisinin kaza versiyonudur. Sorumluluktan
kaçınma stratejisinin kaza versiyonunda hedef kitle olayın kaza sonucu ortaya çıktığı yönünde
ikna edilir. Kaza sonucu ortaya çıkan eylemde sorumluluk en aza indirgenmiş olur. Aynı
açıklama durumsal kriz iletişimi teorisi küçültme mesaj stratejisinin muaf tutma taktiğine
örnek gösterilebilir. Muaf tutma taktiğinde ortaya çıkan olayların kurumun kontrolünde
olmadığı iddia edilerek kurumun krizdeki sorumluluğu minimize edilir.
Erdoğan, açıklamasının devamında ise “Bu ocakla ilgili, Mart ayı sonunda yapılmış olan
gerek sağlık, gerekse güvenlik kontrolünde bu ocağın, işçi sağlığı ve işçi güvenliği
noktasında başarılı olduğu tespit edilmiştir.” şeklinde açıklama yapmıştır. Bu açıklama
durumsal kriz iletişimi teorisinin destekleme mesaj stratejisinin hatırlatma taktiğidir.
Kurumun paydaşlarına geçmişteki iyi işleri anlatılarak hedef kitlede kuruma karşı önceden var
olan iyi niyeti harekete geçirilir. Böylelikle kurum ile hedef kitle arasındaki iyi ilişkiler
yeniden inşa edilmeye çalışılır.

10. 10
15 Mayıs 2014
Gül: Gelişmiş Ülkelerde Yaşanmıyorsa, Tedbirleri Tekrar Gözden Geçirmeliyiz
Resim 3. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’den Açıklama
Manisa'nın Soma ilçesinde yaşanan maden faciasının ardından, Çin ziyaretini iptal
eden Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Manisa'ya gelerek yaralıları ziyaret etti. TBMM Başkanı
Cemil Çiçek'in de eşlik ettiği Gül, kazanın yaşandığı maden ocağına giderek Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'dan kazaya ve son duruma ilişkin bilgi aldı. Vatandaşlarla bir
süre sohbet eden Gül, açıklamalarda bulundu. Hayli üzgün olduğu ve sesinin titrediği dikkat
çeken Gül, çok büyük bir facia ile karşı karşıya kalındığını belirterek, "Her şeyden önce
burada hayatını kaybeden vatandaşlarımın, kardeşlerimin hepsinin mekanı cennet olsun.
Ailelerine, annelerine, babalarına, eşlerine, çocuklarına hepsine başsağlığı diliyorum, bütün
milletimizin başı sağ olsun. Şüphesiz ki maden ve yer altında çalışmak, yer altında alın teri
olarak çalışmak, rızık kazanmak için çalışmak, kazançların belki de en kutsalıdır" dedi. Elden
gelen her şeyin yapıldığını, kurtarma çalışmalarının kesintisiz devam etti( zaman.com).
…..Kaza nedeniyle dünyanın bir çok yerinden başsağlığı mesajları verildiğini, yas ilan
edildiğini anımsatarak, teşekkür eden Gül, "Şüphesiz ki bu acıların yaşanmaması gerekir. Bu
acıları nasıl gelişmiş ülkeler minimize ettilerse, yaşamıyorlarsa artık bizde bütün kurallarımızı
tekrar gözden geçirmeli, yapılması gereken tedbirleri tekrar almalıyız. Bu doğrultuda Devlet
Denetleme Kurumu olarak tavsiyelerimiz var, bunlarda ışık tutacaktır bütün bu
düzenlemelere. Bu acıları bir daha tatmamak, bir daha çekmemek için ne gerekiyorsa bunların
hepsi yapılacaktır" diye konuştu.

11. 11
Maden kazası ile hem idari hem adli soruşturmanın başladığını ve bunların titizlikle
yapılacağını belirten Gül, "Burada hayatını kaybeden bütün kardeşlerimin mekanının cennet
olmasını, ailelerine cenabı Allah'ın sabır vermesi için dua ediyoruz. Onların eşleri, çocukları,
anneleri, babalarına Allah sabır versin, Türk milletine sabır versin. Buradan alacağımız
derslerle bir daha bu acıları yaşamamak için de ne gerekirse bunların yapılması şarttır.
Devletimiz, hükümetimiz bu acılara bir nebzede merhem olmak için ailelere yardım için
ne gerekiyorsa yapacaktır" dedi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün yaptığı açıklama imaj
restorasyon teorisi mesaj stratejilerinden olayın saldırganlığını azaltma stratejisinin
tazminat açıklamasıyla örtüşmektedir. Cumhurbaşkanı olayın sorumluluğunu kısmen
hükümetin üzerine alarak zararın karşılanacağını açıklamıştır.
16 Mayıs 2014
Başbakan Erdoğan’ın Soma Belediyesi'nde yaptığı basın açıklamasının ardından belediye
binası çıkışında kendisini bekleyen vatandaşlara seslenirken, vatandaşlar tarafından protesto
edildi ve bir arbede yaşandı. Bu olayın ardından AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti
Sözcüsü Hüseyin Çelik, parti genel merkezinde basın toplantısı düzenleyerek soruları
cevapladı.Başbakanlık Müşaviri Yusuf Yerkel'in Soma'daki durumu protesto eden bir
vatandaşa tekme atmasıyla kriz içinde kriz ortaya çıkmış oldu.
Erdoğan'da görüntü yok; Yerkel kendini korudu
Resim 4. Hüseyin Çelik Basın Toplantısı Yaptı
Başbakan Erdoğan'ın bir markette Taner Kuruca isimli vatandaşa yumruk atmasıyla ilgili
konuşan Çelik, "Taner Kuruca ve ya bir başka bir şey. Başka birisi bir iddiada
bulunuyor. Bununla ilgili elde bir görüntü yok. O sizin görüntü dediklerinizi ben de

12. 12
seyrettim. Böyle bir görüntü yok. Siz onun beyanlarına itibar ediyorsunuz. Ama
Başbakanın, Başbakan'ın etrafında olan yüzlerce kişinin iddialarına, ifadelerine itibar
etmiyorsunuz. Bu size kalmış bir şey. Sizin takdiriniz" dedi. Hüseyin Çelik’in bu ifadesi
durumsal kriz iletişimi teorisi inkar mesaj stratejisidir. Olayın tamamen gerçekleşmediği
savunulmaktadır.
Başbakanlık Müşaviri Yusuf Yerkel'in Soma'daki durumu protesto eden bir vatandaşa tekme
atmasıyla ilgili Çelik, "Yusuf Yerkel,'in yaptığı bir açıklama var. Tek fotoğraf
karesinden yola çıkarak bütün bir gerçeği tespit etmeniz, saptamanız, hüküm vermeniz
doğru değil. İki tarafı birden dinleyeceksiniz. Yerkel, tekmelediği kimsenin kendisine
şiddet uyguladığını, saldırdığını, yaraladığını, doktora gittiğini, doktordan 7 günlük
rapor aldığına dair açıklama yaptı. Ben de Hüseyin Çelik olarak diyorum ki: Keşke Yusuf
Yerkel, hissiyatına mağlup olarak böyle bir şeyin içerisinde olmasaydı. Bunu ifade etmiştir"
dedi.” İmaj restorasyon teorisi sorumluluktan kaçınma mesaj stratejilerinden provokasyon
taktiği, gerçekleşen eylemin başkalarının saldırgan eylemlerine bir tepki olduğunu, söz
konusu eylemin provokasyona karşı makul bir reaksiyon olduğunu savunur. Ak Parti sözcüsü
Hüseyin Çelik’in bu açıklaması ise imaj restorasyon teorisi sorumluluktan kaçınma mesaj
stratejisinin provokasyon taktiğine uymaktadır.
17 Mayıs 2014
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik “Türkiye tarihinin en büyük ve müessif iş
kazasını yaşadık. İnşallah, şu anda çalışmanın yapıldığı maden alanı müsait hale gelir
gelmez iş teftiş kurulu başkanımız başkanlığında, son denetimlerde görev almayan teftiş
heyetimiz gelip incelemeye başlayacak. Zorlandığımız ezber bozan bir kazayla da karşı
karşıya olduğumuzu ifade etmek istiyorum.” Bakan Çelik’in açıklaması kriz iletişimi
teorilerinden biri olan imaj restorasyon teorisi mesaj stratejilerinden sorumluluktan
kaçınma stratejisinin kaza taktiğidir. Sorumluluktan kaçınma stratejisinin kaza taktiğindeki
gibi halka olayın bir kaza(üstelik ezber bozan cinsinden) sonucu ortaya çıktığı yönünde
açıklamalar yinelenmiştir.

13. 13
Yıldız’dan Umutları Bitiren Açıklama: Madende İşçi Kalmadı, Ölen Sayısı 301
Resim 5.Yıldız’dan Umutları Bitiren Açıklama
18 Mayıs 2014, Pazar( zaman.com)
Türkiye’yi yasa boğan facianın yaşandığı madende arama ve kurtarma çalışmaları
tamamlandı. Daha önce “Maksimum 302 işçi kardeşimizi kaybetmiş olarak burayı kapatırız.”
diyen Enerji Bakanı Taner Yıldız, hayatını kaybedenlerin sayısını 301, kurtarılanları ise 485
olarak açıkladı.
……Maden felaketinde beşinci gün geride kaldı. Türkiye’nin yüreğine sızlatan faciada
umutları söndüren açıklama dün geldi….Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız,
çalışmaların sona erdiğini açıkladı. Buna göre, 301 maden işçisi karbonmonoksit gazından
zehirlenerek feci şekilde hayatını kaybetti. Kurtarılan 485 maden işçisinden bir kısmı ise
yaralı olarak maden ocağından çıkarıldı.
….. Bakan Yıldız, saat 17.00 sularında tekrar kameraların karşısına geçti. Facianın kendileri
için ‘çok acı bir tecrübe’ olduğunu ifade ederek, yapılan kurtarma çalışmalarını anlattı.
Kurtarma faaliyetlerinin ardından bölgeyi hemen terk etmeyip, ailelerin yanında olacaklarını
dile getirdi. Savcıların da olayın gerçek nedenini araştıracaklarını vurguladı. Bakan, daha
sonra soruları cevapladı……İçeride kurtarılmayı bekleyen herhangi bir işçi bulunmadığını da
kaydeden bakan, madenin kapanıp kapanmayacağı ile ilgili kararı kendisinin veremeyeceğini,
hukuki sürecin devam ettiğini vurguladı. 301 işçinin tamamının kimlik tespitinin yapıldığını
da söyleyen Yıldız, başka bir soru üzerine şöyle konuştu: “Buradan çıkan kömür sanayiye,
evlere ve elektrik üretimine gidiyor. Bizim yerli kömür üretebiliyor olmamız lazım.
Yerli kömürden elektriği üretebiliyor olmamız lazım. 2 milyon aileye fakir fukaraya

14. 14
kömür dağıtıyoruz. Nereden dağıtıyoruz bunları, buradan çıkan kömürlerle
dağıtıyoruz.” Bakan Yıldız’ın açıklaması kurumsal savunma teorisi farklılaştırma mesaj
stratejilerinden aşkınlık taktiğine uymaktadır. Madenin kömür çıkarma işinin yüksek
amaçlara hizmet ettiğinden bahsedilerek olayın vahameti unutturulmaya çalışılmıştır. Aynı
söylem imaj restorasyon teorisi olayın saldırganlığını azaltma mesaj stratejisinin
aşkınlık taktiği ile de örtüşmektedir.
18 Mayıs 2014
Resim 6. Faruk Çelik
Manisa il merkezinde oluşturulan Kriz Masası’nda basın toplantısı düzenleyen Bakan Faruk
Çelik, SGK bünyesinde şehitlerle ilgili 3 işlem yaptıklarını söyledi. Çelik, “Bunlardan
birincisi hiçbir şarta bağlı kalmaksızın ölüm gelirinin bağlanmasıdır. İkinci olarak ölüm aylığı
bağlanması çalışmasıdır. Üçüncü olarak şehitlerimizin hak sahipleriyle ilgili bir defaya
mahsus olmak üzere 415’er TL cenaze yardımı ödenmesi yapılacaktır. Bütün bu hizmetleri
Sosyal Hizmetler Kurumu, Manisa İl Müdürlüğü çerçevesinde gerçekleştiriyor. Oradaki il
müdürlükleri ile irtibatlı olmak üzere, şehit hak sahiplerinin evlerine gidilerek, burada yapılan
işlemler, kendi oturdukları meskenlerde, kendilerine teslim edeceğiz.” dedi. Şehit
vatandaşların ailelerine teslim edilmesinden hemen sonra gelen bu açıklama durumsal kriz
iletişimi teorisi yeniden inşa etme mesaj stratejilerinden tazminat taktiğine uygundur.
Ölen vatandaşları geri getirmeleri mümkün olmadığı için yapılabilecek en doğru davranış
geride kalanların maddi manevi her türlü istek ve ihtiyaçlarını karşılamaktır.

15. 15
Resim 7.Soma'da Ölenlerin Ailelerine 154 Bin 450'şer Lira Ödenecek
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan , partisinin grup toplantısında Soma’daki maden faciasında
ölenler ve aileleriyle ilgili son durumla ilgili bilgi verdi. Soma’daki madencileri de içeren
yasal düzenlemeleri Meclis tatile girmeden tamamlayacaklarını açıklayan Erdoğan “ Soma’da
elim maden kazasının ardından devletimiz imkanlarını seferber etti. Milletimiz örnek bir
dayanışma sergiledi. Şu an itibariyle 301 madencimizden 234’ünün yakınlarına aylık bağlama
işlemleri SGK tarafından tamamlanmış durumda. 67 madencimizin yakınları mevcut yasadan
dolayı bundan yararlanamıyordu, şimdi aylık bağlama imkanı getiriyoruz. Bu tasarıyla
madenci şehitlerimizin SGK’ya olan her türlü borçlarını siliyoruz.
Ölüm aylığı için gerekli olan 5 yıl sigortalılık ve 900 gün prim ödeme şartını kaldırıyoruz.
Anne ve babalar için muhtaçlık kriterini de kaldırıyoruz. Şehit madencilerinin bir yakınının
kamuda istihdamını sağlıyoruz. Kazanın meydana geldiği işletmede şehit olan 301
madencimizin 630 yakınına ve o işletmenin sigortalısı toplam 2640 madencimize 6 ay
boyunca net ücretleri kadar ücret, bu hafta içinde İŞKUR tarafından ödenmeye başlanacak”
dedi(radikal.com.tr)
“Eynez Atabacası ve Işıklar Maden işçilerinde çalışan madencilerimize 3 ay boyunca
işletmenin ödeyemediği işleri İŞKUR tarafından ödenecektir. Bu tasarıyla madende çalışan
kardeşlerimiz için önemli düzenlemeler getiriyoruz. Madencilerimize asgari ücretin iki
katından az ücret ödenemeyecek. Yer altında çalışmadıkları resmi tatil, hafta tatili, izin ile

16. 16
yıpranma payı veriyoruz. Madencilerimiz için 55 olan emeklilik yaşını 50’ye düşürüyoruz.
Böylece madencilerimiz yıpranmayla birlikte 43 yaşında emekli olabilme imkanına
kavuşuyor."
Maden işçilerimize fazla çalışma yapılamayacak. Fazla çalışma yaptırılırsa mesai ücretleri
yüzde 100 artırılarak ödenecek. Yıllık ücretli izin sürelerini de 4’er gün artırıyoruz. Milletçe
hepimizi hüzne boğan 301 işçi kardeşimizin hayatını kaybettiği Soma maden faciasının
üzerinden iki ay gibi bir süre geçti. İnsanımızın hayır severliği sayesinde yardım hesabında
toplanan miktar 46,5 milyon liraya ulaşmış bulunuyor. Nakdi yardımlar içerisinde 16,8
milyon liralık yardım miktarıyla en büyük katkıyı yapan Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği’ne teşekkür ediyorum. Birer konut bağışlayan Doğuş Holding’e, ikinci bir konut
bağışlayan Gaziantep Organize Sanayi Odası'na teşekkür ediyorum. bu madenci kardeşlerimiz
434 evlat bıraktılar. Eğitim çağında olan, yeni doğanlar da dahil 389 çocuğumuz ve gencimiz
bulunuyor. Eğitim hayatları boyunca burs sağlama vaadinde bulunan vakıflara teşekkür etmek
istiyorum.”
“Yardımların nasıl değerlendirileceği konusunu da dün karara bağladık. Bugün bu kararımızı
sizlerle paylaşmak istiyorum. Nakit yardım hesaplarında toplanan 46,5 milyon lirayı. Hayatını
kaybeden 301 işçimizin ailelerine 154’bin 450’şer lira olarak paylaştırıyoruz. Yani yakınlarını
kaybeden her bir aileye 154 bin 450 lira ödeme yapacağız. Ailelerine kendi barınma
ihtiyaçları için, sabit gelir kaynağı oluşturmak üzere, toplam 2’şer adet konut yaptırılacak.
Camisi, okulu, parkı bulunan siteler şeklinde tasarlanıyor. Konutlar Doğuş holding tarafından
inşa edilirken, Gaziantep Sanayi Odası TOKİ tarafından yapılacak. Babalarını kaybeden
çocuklara eğitim hayatları boyunca MEB koordinasyonunda vakıf ve derneklerimiz tarafından
burs sağlanacak. Gençlik ve spor bakanlığımız, bu çocuklarımıza burs ve yurt konusunda
öncelik tanıyacak. Yardım kampanyamızı sonlandırdığımızı ifade etmek istiyorum.”
(radikal.com.tr)
Krizin iki ay sonrasında yapılan bu açıklama, durumsal kriz iletişimi teorisi yeniden inşa
etme mesaj stratejilerinden tazmin taktiğini yansıtmaktadır. Kurum itibarını onarmak için
söylenen sözler ve yapılan eylemlerde olaydan etkilenenlerin yararı gözetildiği ve
önemsendiği zararlarının karşılanacağı gösterilir. Bu şekilde krizin kurum itibarı üzerindeki
olumsuz etkileri azaltılmaya çalışılır (Çakır, 2014:98).

17. 17
3.2.Soma Holding’in Kriz İletişimi Teori ve MesajStratejileri
Resim 8.Soma Kömür İşletmeleri İnternet Sitesini Kapattı
14 Mayıs 2014
Trafo patlamasıyla 200'den fazla işçinin yaşamını yitirdiği madenin işletmecisi Soma Kömür
İşletmeleri A.Ş. www.tilaga.com.tr. adresli internet sitesini kapattı.
Şirket, ana sayfada sadece madende meydana gelen yangına ilişkin bir basın açıklaması notu
ekledi. Sitede sadece bu açıklamaya erişilebiliyor. “Soma Kömür İşletmeleri A.Ş." imzalı
basın açıklamasında, "Manisa Soma'da bulunan kömür ocağımızda trafo patlaması nedeniyle
çıkan yangın sonucu elim bir kaza yaşanmıştır. Kazanın nasıl gerçekleştiğine dair inceleme ve
araştırmalar başlatılmıştır ama birinci önceliğimiz içerideki çalışanlarımızın bir an önce sağ
salim kurtarılması; sevenlerine, ailelerine ve bizlere kavuşturulması yönündedir. Yaşanan tüm
gelişmeler an be an kamuoyu ile tarafımızdan paylaşılacaktır. Bu elim kazada ne yazık ki
hayatını kaybeden çalışanlarımız olmuştur. Vefat eden çalışanlarımıza Allah'tan rahmet,
milletimize ve ailelerine başsağlığı ve sabırlar dileriz." Denildi ( zaman.com.tr)
Soma Holding’den gelen açıklama yazılı olması sebebiyle iki yönlü simetrik modele imkan
sağlamamaktadır. Çok basit genel bir açıklamadır. Kriz kaza sonucu ortaya çıktığı için kriz
iletişimi teorilerinden biri olan imaj restorasyon teorisi mesaj stratejilerinden sorumluluktan
kaçınma stratejisinin kaza taktiği kullanılmıştır diyebiliriz.
15 Mayıs 2014
Facianın yaşandığı Soma Kömür İşletmeleri, olaya ilişkin yazılı açıklama yaptı.
Ölenler için ‘derin üzüntü’ duyulduğu belirtilen açıklamada “450’ye yakın çalışanımız
kurtarılmış, içlerinden 80 çalışanımızın tedavileri Soma, Manisa, İzmir ve Balıkesir’deki
hastanelerde sürmektedir.” denildi. Madende çıkan yangının sebebinin henüz tespit

18. 18
edilemediği kaydedilen açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Yangın tamamen kontrol altına
alındıktan sonra sebebiyle ilgili açıklama yapılabilecektir. Yangına sebebiyet verdiği iddia
edilen trafoyla birlikte, tüm malzeme ve ekipmanlar teknik olarak en üst düzeydedir.
Maden ocağımız her 6 ayda bir düzenli olarak devletin ilgili kurum ve kuruluşları
tarafından denetlenmektedir. Son denetim mart ayında gerçekleşmiştir. Geçmiş
dönemlere ait herhangi bir kapatılma cezası alınmamış, ciddi bir kaza yaşanmamıştır.”
Bu açıklama durumsal kriz iletişimi teorisinin destekleme mesaj stratejisinin hatırlatma
taktiğidir. Halka kurumun geçmişteki iyi işleri anlatılarak hedef kitlede kuruma karşı önceden
var olan iyi niyeti harekete geçirilir. Böylelikle kurum ile hedef kitle arasındaki iyi ilişkiler
yeniden inşa edilmeye çalışılır.
16 Mayıs 2014
Resim 9. Alp Gürkan İlk Kez Konuştu
Soma faciasının yaşandığı Soma Holding basın toplantısı düzenledi. Toplantıya Soma
Holding Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gürkan, Soma Kömür İşletmeleri Genel Müdürü
Ramazan Doğru, İşletme Müdürü Akın Çelik ve şirketin İnsan Kaynakları Direktörü
Celalettin Gökaşan katıldı.
Toplantı yaklaşık iki saat sürdü.
Alp Gürkan: Acımız büyük ciğerimiz yanıyor. Tüm milletimizin başı sağolsun. Devlet
büyüklerimiz ilk günden itibaren tüm kurumları seferber etti. Üç günden bu yana hepimiz
uykusuzuz, güçlükle konuşuyoruz. Ben şu anda 76 yaşında olan bir jeoloji mühendisiyim. 49

19. 19
yıldır bu işi yapıyorum. Maden işçiliği yapıyorum. 84’ten itibaren küçük bir kömür maden
işletmesini yaparak kömür madenciliğinde devam ediyorum. 84’ten bu yana kadar küçük
bir işletmeden 6.000 kişi civarında çalışan büyük bir işletmeler grubuna dönüştürdüm.
İşletme yapmış olduğum madenlerde hayat standartların yükselmesine kazaları en
asgariye çekmek için harcadım. Bugün hayatımın en büyük ızdırabını
yaşıyorum(hürriyet.com.tr)
Önceki gün yazılı bir şekilde başka bir iyi yönden bahsedilirken basın toplantısının ilk sözleri
de geçmişteki iyi işlere dem vurularak devam ediyor. Açıklama durumsal kriz iletişimi
teorisinin destekleme mesaj stratejisinin hatırlatma taktiğidir.
2014’ten itibaren kısmen emekli olmayı düşünüyordum. Diğer maden yatırımlarını arkadaşlar
ehil bir şekilde götürüyorlar. Salı günü saat 15 civarında gelen bir habere inanamadım. Olması
imkansız bir şey söylüyorlardı. Trafo patlaması diyorlardı.
Çalışanların çoğunu oğlum ve kardeşim gibi görüyorum. 3 gündür buraya geldim. Canım
yanıyor. İçim yanıyor. Benimle çalışan insanlar beni bilirler. Bunların bir çoğunun babası
benim yanımda çalışarak emekli oldular. Hiç birini onlardan ayırmadım.
Bu toplantıyı 2-3 gün sonra yapacaktım. Konuşmam ve hafızam hakikaten bulanıklık
içindeyim……
…..Soma Kömür İşletmeleri’nin Genel Müdürü Ramazan Doğru:
- Öncelikle hepimizin başı sağolsun. Madende elim bir kaza yaşadık. 25 yıldır burada
çalışıyorum. Maden mühendisiyim. Bu kaybettiğimiz insanların çoğunu şahsen tanırım. Ve
çok büyük bir acı içindeyim.
- Bu işletme 1990 yıllarında TKİ tarafından kurulan bir işletmeydi. TKİ kamu bu işletmeyi
uzun yıllar çalıştırdı. Burayı tam mekanize olacak şekilde düşündüler. Dünyadaki en modern
sistem olarak dizayn ettiler. Bunun için Çin’den ekipler getirdi TKİ. Daha sonra burada
özelleştirme kapsamında ihale yapıldı. Bu ihaleyi 2006 yılında Park Enerji kazandı.
Duayenlerden biridir. O arkadaşlar iki sene çalıştılar. Ticari olarak Alp Bey’le anlaşarak TKİ
rızasıyla bir geri aldık burayı.
….. Bana ilk gelen bilgi ocakta trafo patladı göz gözü görmüyor dediler. Kimse bunu
bilemiyordu. Bu bilgi yanlış. Bizim trafomuz yangının başladığı yerden çok uzakta. Trafoyla

20. 20
alakası yok. Şu an trafo sağlam…..
İşletme Müdürü Akın Çelik:
Öncelikle çalışan kardeşlerim arkadaşlarım beraber ekmek yediğimiz insanları kaybetmenin
üzüntüsünü yaşıyoruz. Sabahları hep toplanıyorduk. Şimdi ben 20 yıldır bu işi yapıyorum.
15 yıl iş güvenliğinde çalıştım. Yangın madencilikte olur. Bu teknik bir olaydır. Bir yangın
nasıl olur bunu biliriz. Bunu bir fiil yapan mühendislerim var. Kurtarmanın her aşamasında
buradaydım. Madencilikte yangın basitte söndürülebilir. Yangın olan bölgeyi külle
doldurmaktır. Biz 20 milyon liralık malzemeyi 3 defa gömdük.
……….-Önceliğimiz insanları çıkarmak. Bütün ocaktaki kablolar yanmaz. Çok yangın
gördüm 20 yılda 1 arkadaşımı bırakmadım. Öncelik insanları çıkarmaktı. Kendi hayatımızı
tehlikeye atarak yaptık bunları. 500 kişilik kaçış odamız var. Bu bizim bölgemizden uzaklaştı.
Kaçış odaları küçüktür. Daha büyük yerler yapmamız gerekiyor. Olay 3-5 dakika içinde
gerçekleşti. Yüksek bir gaz hemen 5 dakikada doldurdu ortalığı. Toplam yer altında 787 kişi
vardı. Çıkış noktası ile gazın çıkışı 5 dakikayı buldu(hürriyet.com.tr)
-Oksijen maskeleri işçilerin çoğunda vardı. O maskelerin çoğu kontrol ediliyor. Gramaj
tartımı su tartımı yapılıyor.
- Yoğun duman işçilerin yollarını kapattı. Görüş mesafesi düştü. Olayın sıkıntısı buradan
kaynaklandı. Görüş mesafesi 0’a düştü.
- Biz kazanın neden gerçekleştiğini bilmiyoruz. Sıkıntıyı bilmiyoruz. Hiçbir ihmalimiz yok
bu olayda. Canla başla çalıştık. 20 yıldır madenciyim.
Açıklamaların genelinden alınan mesaj olayın elim bir kaza olduğu ihmalin söz konusu
olmadığı ve geçmişte çok iyi işler yapıldığına odaklanmaktadır. Bu tarz söylemler durumsal
kriz iletişimi teorisinin destekleme mesaj stratejisinin hatırlatma, göze girme ve kurban
rolü taktikleridir.
- Yangın başladığında kaç kişi vardı aşağıda. 363 kişiyi ben bir yerde topladım. Ve orada isim
alarak bunları listeledim. Bunun haricinde 122 kişi ambulanslarla yakın hastanelere sevk
edildiler. Şu an 284 arkadaşımızın vefat etti. 18 kişi şu an içeride.
Bütün sensörlere gelen veriler toplanıyor. Savcılık buna el koydu.

21. 21
İnsan Kaynakları Müdürü Celalettin Gökaşan:
- 15 yaşında Kemal Yıldız diye biri yok diye biliyordum ben. En son çıkan arkadaşımız
Cemal Yıldız. 19 yaşındadır. Müfettiş beylere de bunu takdim ettim. Bir tane yabancı
uyruklu, bir tane 18 yaş altında ve 1 tane taşeron işçisi yok bu kurumda. Taşeron
uygulaması yoktur. 2941 işçisinin tamamı Soma kömürlerinin işçisidir. Ekip başları
vardır. Onlara taşeron diyorlarsa bilemem. Ekip başları vardır.
Burada yapılan suçlamalara yönelik kriz iletişimi mesaj stratejilerinden inkar yolu
seçilmiştir.
YAŞAM ODASI VAR MI? YOK MU?
Çelik, yaşam alanları ile ilgili gazetecilerin ısrarlı sorularına ise önce net bir yanıt veremedi.
Hatta yabancı gazeteciler de İngilizce ve Fransızca olarak bu soruları tekrarladı. Aşağıda bir
yaşam odası yukarıda da bir kaçış odası olduğunu ancak bunun direk yer üstüne bağlandığını
söyleyen Çelik, 'gazetecilerin 1 kaçış odası mı var' şeklindeki ısrarları üzerine 'evet 1'
dedi. Soma Kömür İşletmeleri Genel Müdürü Ramazan Doğru ise aşağıdaki üretim
alanı için bir yaşam odası hazırlığının devam ettiğini belirtti. Doğru, "Biz yaşam odasını
en yoğun çalıştıkları yerde kurduk yaşam odasını. Daha sonra biz yukarılara ve
aşağılara geçtik. Bizim buradakini söktük burada yeni bir oda hazırlıyoruz. 18-24 saat
arasında cevap veriyor. Yaşam odasını sökmüştük, yoktu. Madende o an yaşam odası
yoktu" dedi.
Arkadaşlarımın bir sene önce çalışma alanlarında yapılan bir odadır yaşam odası. Bu odalar
anataşın içinde yapılacak. Eğer kömürün içinde yaparsanız. Bir yangında odanın içinde olan
insanlar yanar. Taşlı bölgede yaşam odası yapmamız gerekir. Esas üretim alanı olmadığı için
ana taşa girilerek yapılıyor bu yaşam odası. Yaşam odası hemen her yere yapılamaz. Kömür
madeninin içine yapamazsınız. Civara yapabilirsiniz. Yaşam odasının Türkiye’de hazırlığını
yapmak da maden içinden geçerek olur. Madenin içinden geçiyor. Tünel sürerek yapılır.
Oraya gitmeden oda yapsanız ne olur. Yaşam odası üretimin ağır olduğu yere yakın
yapılır. Buradaki odanın hiçbir ehemniyeti yok. Alt tarafta hazırlık yapılıyor şu an. Bu
kaza üç ay dört ay sonra olmuş olsaydı. Bu insanlar kurtulacaktı yaşam odası olduğu
için.

22. 22
Yaşam odası sorularına çelişkili cevaplar verilerek kriz yönetimi açısından hatalar
yapılmıştır.
….ALP GÜRKAN: Ben bütün bu insanların hep yanında oldum. Rakam olarak demiyorum.
Şu anda benim İstanbul’a vermiş olduğum talimat. Kanuni haklarının dışında bu
arkadaşların kendilerine uzun sürekli olarak her türlü ihtiyaçları tahsil ev, karşılanmak
üzere bir proje için yetkili arkadaşlara talimatım var. Ben rakam veremiyorum şu anda.
Kapsamlı bir iş. Bunların çocuklarının tahsillerinin sürekli sağlanması için bir vakıf
kurulacak. Bu insanların sosyal durumlarını bilmiyoruz. İnceleyeceğiz. Daha sosyal bir
hayata kavuşturacağız insanları (hürriyet.com.tr)
Alp Gürkan’ın açıklaması durumsal kriz iletişimi teorisi yeniden inşa etme mesaj
stratejilerinden tazmin taktiğini yansıtmaktadır.
ALP GÜRKAN:
Bu işletme belirli bir zaman sonra iş güvenliği müfettişleri tarafından incelenecektir. Yine
resmi makamların önereceği bunu tekrardan inceletecektir. Bu rapor şirketin ne kadar kusurlu
olduğunu söyleyecek. Çalışma Bakanlığı’nın çalışmalarını yakından takip etmek istiyorum.
İşletmenin içinde doğan bir ihmal varsa. Bir eksiklik varsa. Bunun ben takipçisi olacağız.
Benim gördüğüm kadarıyla bu bir kaza. Ben ocağa inmedim.
Eksikliklerini tamamlayıp madeni işletmeye devam edeceğiz
Çalışma Bakanlığı’nın müfettişleri inceleyecekler. Ramazan Bey’in ve Akın Bey’in
geçerliliği yok benim için. Her ay buraya çalışma bakanlığının müfettişleri geliyor. İş
güvenliği uzmanının kendi sorumlulukları var. Ben 15 yıl çalıştım iş güvenliği alanında.
Bütün raporlar savcılıkta hepsini değerlendirecekler……
Soma Holding basın toplantısında yapılan son açıklamalar ise imaj restorasyon teorisi
sorumluluktan kaçınma mesaj stratejisinin kaza taktiğine uymaktadır.

23. 23
Sonuç
Soma Maden Faciası madencilik tarihinin en kötü kazalarından biri olduğu kadar kriz
yönetimi açısından da en kötü yönetilmiş krizlerden birine örnek gösterilebilir. Bilgi akışı
hızla sağlanamamış ve kaos ortamı oluşmuştur. Faciada maden içerisinde bulunan kişilerin ve
yaşamını yitiren kişilerin sayısı hakkında netlik olmaması çeşitli spekülasyonlara yol açmıştır.
Soma Holding’in yöneticilerine nazaran hükümet daha çok bu krize sahip çıkmış ve
yönetmeye çalışmıştır.
Açıklamaların sonucunda kriz sözcülerinin çoğunluğunun iki konuda fikir birliğinde olduğu
ve benzer açıklamayı yaptığı gözlemlenmiştir. Hükümet ve Soma Holding sözcülerinin fikir
birliği yaptığı birinci konu Soma Holding’in başarılı bir maden işletmesi olduğudur. Bu da
kriz iletişimi teorilerinden durumsal kriz iletişimi teorisi destekleme mesaj stratejisine
karşılık gelmektedir. İkinci konu ise yaşanan kaza daha önce hiç görülmemiş elim bir
kazadır ve bu olayda zarar gören kişilerin yaralarının sarılması için halkımızın desteği de
alınarak hareket edilmesi yönündedir. Bu açkılamalar ise genel olarak durumsal kriz
iletişimi teorisi yeniden inşa etme mesaj stratejisinin tazmin taktiğidir.
Çakır’a göre durumsal kriz iletişimi teorisi kuruma yüklenen kriz sorumluluğu arttıkça kriz
yöneticileri uyumlandırıcı kriz tepki stratejilerini daha yoğun kullanmak zorunda olduğunu
savunur ve durumsal kriz iletişimi teorisine göre kriz sorumluluğu yüklemelerine ve
dolayısıyla itibara yönelik tehditin boyutları açısından üç tip kriz vardır: Hafif orta ve ağır
krizler.
Soma maden faciası gibi ağır itibar krizlerinde ‘yeniden inşa’ ve itibarı güçlendirici uygun
diğer stratejilerin sağlam bir kombinasyonu gerekir. Bu krizde görüldüğü üzere ‘yeniden inşa’
ve destekleme mesaj stratejisi kullanılmıştır. Destekleme mesaj stratejisi her durumda
başvurulabilecek diğer stratejileri destekleyici bir stratejidir (Çakır,2014:100)

24. 24
Kaynakça
ADVAN, Aslı Aydemir (2014) İstanbul Üniversitesi, Doktora Öğrencisi 3. Uluslararası
İtibar Yönetimi Konferansı ,13-14 Kasım 2014-İstanbul
ÇAKIR, Vesile (2014), Kriz İletişimi Teorileri, Kriz Yönetimi İletişimsel Temelde Çözüm
Odaklı Stratejik Yaklaşımlar, Der.: Mustafa Akdağ ve Ümit Arklan, Literatürk Academia
Yayınları,2014, ss.67­118, Konya.
TBB, (2014) Türkiye Barolar Birliği, Soma Maden Faciası Raporu, Türkiye Barolar Birliği
Yayınları : 269 ,Kasım 2014, Ankara
Url
(hürriyet.com.tr) http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/26429489.asp
(radikal.com.tr)http://www.radikal.com.tr/arama/aranan=soma&siralama=tarihe_gore_azalan-
79/
(zaman.com) http://www.zaman.com.tr/gundem_somada-olu-sayisinin-artmasindan-endise-
ediliyor_2217312.html
http://www.zaman.com.tr/gundem_soma-komur-isletmeleri-internet-sitesini-
kapatti_2217262.html
http://www.zaman.com.tr/gundem_erdogan-bunlar-olagan-seyler_2217300.html
http://www.zaman.com.tr/gundem_basbakanlik-musaviri-madenci-yakinini-
dovdu_2217827.html
(wikipedia.org) http://tr.wikipedia.org/wiki/Soma_Holding