Zmniejszenie luki VAT w Polsce w latach 2016-2017
•Descargar como PPTX, PDF•
0 recomendaciones•1,392 vistas
Szczegóły: http://pie.net.pl/polska-pokazuje-jak-walczyc-z-oszustwami-podatkowymi-raport-polskiego-instytutu-ekonomicznego/
Recomendados
Recomendados
Más contenido relacionado
La actualidad más candente
La actualidad más candente (20)
Similar a Zmniejszenie luki VAT w Polsce w latach 2016-2017
Similar a Zmniejszenie luki VAT w Polsce w latach 2016-2017 (20)
Zmniejszenie luki VAT w Polsce w latach 2016-2017
- 1. 1
- 2. Zmniejszenie luki VAT w Polsce 2016–2017 PRZYCZYNY – ŚRODKI – DALESZE PERSPEKTYWY
- 3. 3 Definicja luki Źródło: PIE (2018). Zmniejszenie luki VAT w Polsce 2016–2017. PRZYCZYNY – ŚRODKI – DALESZE PERSPEKTYWY. Stanowi różnicę pomiędzy podatkiem rzeczywiście zapłaconym i podatkiem, który powinien był być zapłacony, jeśli wszystkie osoby fizyczne i prawne zadeklarowały swoje czynności i transakcje we właściwy sposób, w zgodzie z literą prawa i intencją prawodawcy (ducha praw).
- 4. 4 Struktura luki VAT Na lukę składają się straty, które budżet państwa poniósł w wyniku rozwoju szarej strefy oraz procederu wyłudzeń zwrotów podatku VAT w transakcjach wewnątrzwspólnotowych Korzystając ze schematów karuzelowych, zorganizowane grupy przestępcze tworzą udokumentowany fałszywymi fakturami fikcyjny obrót towarowy Jego ofiarą jest zarówno Skarb Państwa, który traci w ten sposób miliardy, jak i uczciwi przedsiębiorcy, którzy muszą dotrzymać kroku konkurentom osiągającym zyski z nielegalnego obrotu Źródło: PIE (2018). Zmniejszenie luki VAT w Polsce 2016–2017. PRZYCZYNY – ŚRODKI – DALESZE PERSPEKTYWY.
- 5. 5 Karuzela podatkowa Źródło: Pabiański T., Śliż W. (2007), Zorganizowane działania przestępcze wykorzystujące mechanizmy konstrukcyjne podatku VAT, „Przegląd Podatkowy”, nr 1. 1. Znikający podatnik 2. Bufor 3. Broker Wyrażenie „karuzela” nawiązuje do sposobu, w jakim sprzedawane towary krążą pomiędzy poszczególnymi podmio- tami zaangażowanymi (świadomie bądź nie) w przestępczy łańcuch dostaw. W szczególności z karuzelą podatkową mamy do czynienia wtedy, gdy w wyniku wielu transakcji sprzedażowych produkty „wracają” do pierwszego ogniwa w łańcuchu.
- 6. 6 Skala luki VAT Źródło: CASE (2018; 2017; 2016), Study and Reports on the VAT Gap in the EU-28 Member States. | PwC (2017), Wyłudzenia VAT – luka podatkowa w 2016 r. i prognoza na 2017 r. | MF (2018), Wieloletni Plan Państwa na Lata 2018–2021. Według raportów KE, między rokiem 2006 a 2011 polska luka VAT gwałtownie wzrosła z 0,4 proc. do 1,5 proc. PKB. W roku 2012 odnotowano największą kwotowo wartość luki (43,1 mld zł), a w 2016 r. spadek do 34,9 mld zł 0 20 40 60 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 CASE PwC Luka w VAT wg obliczeń CASE i PwC (w mld zł) 3.1 3.6 2.4 - 8.0 - 5.9 2.1 - 1.5 - 9.3 - 0.1 2.7 0.2 6.6 10.8 18.5 15.0 11.1 8.9 15.5 20.3 18.7 19.7 25.6 25.7 24.1 23.9 20.0 14.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 - 10.0 - 5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 compliance effect (w mld zł) (lewa oś) Luka VAT w PL Luka VAT w UE Luka VAT (w proc.) oraz tzw. compliance effect (w mld zł) wg MF
- 7. 7 Luka podatkowa CIT 1 trillion USD nielegalne przepływy finansowe (ang. Illicit Financial Flows) w 2014 r. 500 mld zł roczna utrata wpływów budżetowych Wspólnoty przez korporacje unikające płacenia podatku CIT 10 mld zł Roczna utrata wpływów budżetowych Polski wynikająca z unikania płacenia podatku CIT – 5 proc. PKB strata 90 mld USD w Polsce między 2004-2015 – 46 mld zł utrata wpływów budżetowych Polski Źródło: Global Financial Integrity (2017), New Study: Illicit Financial Flows in Developing Countries Large and Persistent | Ciszewski, M. (2017), Prof. Gajewski w WP money.pl: luka podatkowa CIT może zachwiać stabilnością państwa | Centrum Klubu Jagiellońskiego (2015), Znikające miliardy. Global Financial Integrity Komisja Europejska Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego
- 8. Co przyczyniło się do ograniczenia luki VAT
- 9. 9 Filary ograniczenia luki Koniunktura gospodarcza Współpraca z biznesem Efektywna Administracja Nowoczesna legislacja Źródło: PIE (2018). Zmniejszenie luki VAT w Polsce 2016–2017. PRZYCZYNY – ŚRODKI – DALESZE PERSPEKTYWY.
- 10. Legislacja
- 11. Począwszy od 2015 r. wprowadzono wiele skoordynowanych rozwiązań legislacyjnych przeciwdziałających oszustwom podatkowym.
- 12. 12 Przeszłośc i przyszłość Odwrotne obciążenie Solidarna odpowiedzialność UREALNIENIE SANKCJI DOTYCHCZAS STOSOWANE NARZĘDZIA Karne odsetki Sankcja VAT Sankcje karno-skarbowe Konfiskata rozszerzona Budowa baz danych MF NOWE I INNOWACYJNE DZIAŁANIA SYSTEMOWE Pakiet paliwowy i przewozowy Jednolity Plik Kontrolny Split payment JPK Źródło: PIE (2018). Zmniejszenie luki VAT w Polsce 2016–2017. PRZYCZYNY – ŚRODKI – DALESZE PERSPEKTYWY.
- 13. 13 Mechanizm split payment Źródło: Ministerstwo Finansów. PRAWO UE: Rozwiązanie jest nowatorskie i nie ma swojego odpowiednika w Dyrektywie VAT. Konstrukcja split payment w Polsce jest oryginalna i nie była wzorowana na konkretnych rozwiązaniach funkcjonujących w państwach UE. 80 mld zł szacowana oszczędność dla budżetu z tytułu MPP w ciągu 10 lat Wystawiasz fakturę na kwotę np. 1 230 zł Netto 1 000 zł + VAT 230 ? Kupujący decyduje czy skorzysta z MPP NIE Otrzymujesz sumę brutto na Twój rachunek rozliczeniowy TAK otrzymujesz 230 zł na Twój bezpłatny rachunek VAT, który działa od 1 lipca 2018 r. Możesz wykorzystać środki z rachunku VAT do zapłaty w MPP swojemu kontrahentowi – jako VAT za kupowany towar lub usługę Możesz wpłacić swój podatek VAT do US Możesz też wnioskować do naczelnika US o uwolnienie środków z rachunku VAT na Twój rachunek rozliczeniowy US ma 60 dni na odpowiedź 1 000 zł na Twój rachunek rozliczeniowy VAT Na rachunek kontrahenta netto Na rachunek rozliczeniowy kontrahenta Kupując Ty także użyj MPP
- 14. Administracja
- 15. Budowa nowoczesnego i efektywnego systemu to filar Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego rozwoju, stworzonej przez premiera Mateusza Morawieckiego.
- 16. 16 Reforma administracyjna Źródło: NIK (2018), Przeciwdziałanie wyłudzeniom podatku VAT, Informacja o wynikach kontroli. Utworzenie Krajowej Administracji Skarbowej koordynacja działań służb oraz poszukiwanie i zabezpieczanie mienia przestępców, które posłużyć powinno do uiszczenia ich zaległości podatkowych Powołanie Aplikacje Krytyczne Sp. z o.o. dostarczanie centrum analitycznemu KAS rozwiązań informatycznych Wykorzystanie analiz big data śledzenie ciągów powiązań między przedsiębiorcami i identyfikację służącego wyłudzeniom fikcyjnego obrotu Ministerstwo Finansów konsekwentnie wdrażało zmiany legislacyjne i organizacyjne, mające przeciwdziałać wyłudzeniom podatku VAT. Od stycznia 2016 r. do czerwca 2017 r., opracowano i wprowadzono różnorodne narzędzia mające ograniczyć oszustwa VAT.
- 17. 17 Krajowa Administracja Skarbowa zwrot nadpłaty w terminie 25 dni, zamiast 60 1,4 mld zł oszczędność dla budżetu państwa w samym tylko I półroczu 2017 Ułatwienia działania administracji Ograniczenia rozliczeń kwartalnych Ograniczenie przy- spieszonych zwrotów Obowiązkowe deklaracje on-line usprawnienie wymiany informacji między administracja podatkową, a przedsiębiorcą od stycznia 2018 e-deklaracje muszą składać wszyscy przedsiębiorcy ograniczenie tylko dla tzw. małych podatników (sprzedaż nie większa niż 1,2 mln euro) Źródło: PIE (2018). Zmniejszenie luki VAT w Polsce 2016–2017. PRZYCZYNY – ŚRODKI – DALESZE PERSPEKTYWY. Misja KAS: Zapewnienie stabilnych, efektywnych i zrównoważonych finansów publicznych oraz wysokiej jakości świadczonych Usług.
- 18. 18 Aplikacje Krytyczne Sp. z o.o. Źródło: dane Ministerstwa Finansów (publikowane na konferencji prasowej). 5.4 5.0 3.5 3.3 3.1 2.9 0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 I 2018 II 2018 III 2018 IV 2018 V 2018 VI 2018 Odsetek podmiotów, które nie złożyły w I poł. 2018 r. JPK_VAT Odsetek podatników, którzy nie złożyli plików JPK jest niewielki i systematycznie spada Program porównuje pliki JPK podatnika i jego kontrahentów oraz identyfikuje wśród nich podmioty wykreślone z rejestru VAT w Polsce i w niektórych państwach. Wynikiem współpracy Aplikacji Krytycznych i MF było powstanie Analizatora JPK, czyli programu identyfikującego fikcyjny obrót
- 19. 19 Big data Analizy big data okazały się skutecznym narzędziem z wyłudzeniami podatku VAT. Z miesiąca na miesiąc maleje liczba identyfikowanych fałszywych faktur co świadczy o rezygnacji przestępców z wyłudzeń w Polsce. Wraz z pojawieniem się pierwszych danych w formacie JPK rozpoczęły się prace nad automatyzacją procesu analitycznego Na podstawie rozbieżności między deklaracją a JPK, wytypowano 70 tys. przypadków, które po analizie przez US doprowadziły do identyfikacji ponad 20 tys. naruszeń prawa Uchroniło to Skarb Państwa przed stratą prawie 343 mln zł 133,405 71,457 177,750 158,911 144,587 89,882 98.5 28.7 10,810 24,015 18,552 10,662 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 0 50,000 100,000 150,000 200,000 I 2018 VI 2018liczba rozbieżności kwota rozbieżności (mld zł) Raporty automatyczne w 2018 r. Źródło: dane Ministerstwa Finansów (publikowane na konferencji prasowej).
- 20. 20 Spektakularne sukcesy KAS Źródło: NIK (2018), Przeciwdziałanie wyłudzeniom podatku VAT, Informacja o wynikach kontroli. 318 mln zł największa próba wyłudzenia VAT w 2017 r. 170 firm polskich tworzyło największą karuzelę w 2017 r. 55 firm zagranicznych tworzyło największą karuzelę w 2017 r. 11 państw między tyloma krajami UE towar fikcyjnie krążył 570 mln zł wartość fałszywie wystawionych faktur 108 mln zł wartość wyłudzonego VAT przez grupę 300 palet na tylu zapakowano całe odzyskane mienie
- 21. 21 Poprawa efektywności Priorytetem KAS jest zwiększenie efektu uszczelniania przy mniejszym niż dotychczas obciążeniu przedsiębiorców czynnościami kontrolnymi. Przy mniejszej liczbie kontroli, wzrosła częstotliwość wykrywania przez pracowników urzędów skarbowych nieprawidłowości w trakcie kontroli rozliczeń VAT. Źródło: NIK (2018), Przeciwdziałanie wyłudzeniom podatku VAT, Informacja o wynikach kontroli.
- 23. Dzięki skutecznej i wielopłaszczyznowej współpracy z sektorem IT oraz z sektorem bankowym udaje się zapewnić wysoko ocenianą funkcjonalność narzędzi analitycznych KAS.
- 24. 24 System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR) Program STIR jest wynikiem współpracy pomiędzy KAS a sektorem bankowym Instytucje finansowe zobowiązane są dyrektywami AML do samodzielnego przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy przy pomocy analiz big data Teraz instytucje finansowe będą to robić również przy wykorzystaniu dostarczonego im przez administrację podatkową oprogramowania, pozwalającego na badanie obsługiwanych przelewów pod kątem cech charakterystycznych dla karuzel podatkowych 2. 1. 3. Źródło: PIE (2018). Zmniejszenie luki VAT w Polsce 2016–2017. PRZYCZYNY – ŚRODKI – DALESZE PERSPEKTYWY.
- 25. 25 System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR) 617 liczba banków i SKOK zasilających system 6,9 mln liczba rachunków objęta raportowanie transakcji 6,33 mld liczba zaraportowanych transakcji do systemu 9,1 mln liczba rachunków rozliczeniowych zgłoszonych do STIR 25,9 tys. liczba sklasyfikowanych podmiotów do klas podwyższonego ryzyka 3,4 mln liczba podmiotów kwalifikowanych zaraportowanych do STIR Źródło: dane wewnętrzne Ministerstwa Finansów (niepublikowane).
- 26. 26 Szacowane efekty Źródło: PwC (2018), Jednolity Plik Kontrolny – skuteczne narzędzie w rękach KAS i… podatników. Dotychczas główny efekt finansowy wdrożenia narzędzi prawnych i informatycznych na ograniczenie luki VAT Wynikał z wdrożenia comiesięcznego JPK_VAT. Dalszy rozwój automatycznych narzędzi weryfikujących i zaawansowanych metod analitycznych obejmujących obok JPK, STIR i split payment powinien doprowadzić do wzrostu przychodów budżetowych w 2018 r. Szacowany skutek finansowy wdrożenia narzędzi prawnych i informatycznych pozwalających na ograniczenie luki VAT
- 27. Efekty działań uszczelniających przy „wsparciu” dobrej koniunktury
- 28. 28 Obliczenia OECD Źródło: OECD (2017), Revenue Statistics 2017 Tax revenue trends in the OECD. Względne zmiany nominalnych wpływów z podatków i nominalnego PKB (proc., 2015–2016) Według danych OECD pierwsze skutki uszczelniania VAT można było zaobserwować już w roku 2016. Polska zajęła 6. miejsce wśród krajów OECD pod względem największego wzrostu dochodów budżetowych w stosunku do GDP (zmiana 2015 na 2016). Nominalny wzrost PKB (proc.) Nominalny wzrost wpływów z podatków (proc.)
- 29. 29 Obliczenia Eurostat Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat. Zmiana wpływów z VAT w relacji do PKB, 2016–2017 Według danych Eurostat dotyczących wzrostu dochodów VAT w stosunku do PKB w krajach UE w 2017 r. Polska zajęła 2. miejsce. W latach 2008-2015 Polska w tym samym zestawieniu zajmowała 4. miejsce od końca. -0.4 -0.3 -0.2 -0.1 0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 Cypr Polska Malta Czechy Słowacja Chorwacja Włochy Węgry Portugalia Francja Szwecja Bułgaria Litwa Hiszpania UE-28 Finlandia Wlk.Brytania Grecja Austria Belgia Dania Łotwa Estonia Norwegia Niemcy Luksemburg Holandia Słowenia Irlandia Rumunia + 1,3 pkt proc. w porównaniu do zestawienia 2008–2015
- 30. 30 Obliczenia CASE Źródło: CASE (2018), Study and Reports on the VAT Gap in the EU-28 Member States: 2018 Final Report. -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 Bułgaria Łotwa Cypr Holandia Słowacja Polska Chorwacja Czechy Portugalia Szwecja Dania Węgry Luksemburg Hiszpania Belgia Niemcy Litwa Malta Austria Włochy Słowenia Grecja Francja Estonia Irlandia Wlk.Brytania Finlandia Rumunia Zmiana luki VAT w pkt proc. (2016 w stosunku do 2015) – 3,5 pkt proc. w porównaniu do 2015 Według danych CASE dotyczących zmiany luki VAT, Polska w 2016 r. odnotowała spadek jej wysokości o 3,5 pkt proc. w porównaniu do 2015 r.
- 31. 31 Obliczenia MinFin Źródło: MF (2018), Metodyka szacowania poziomu luki w dochodach z podatku od towarów i usług z podziałem na sekcje działalności gospodarczej, maj (materiał wewnętrzny, dotychczas niepublikowany) | MF (2018), Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. W 2017 r. dochody z podatku VAT były wyższe o 30,2 mln tj. o 23,9 proc. nominalnie i o 21,4 proc. realnie w porównaniu z 2016 r. 102 99 108 121 120 113 124 123 127 157 167 0 50 100 150 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Wpływy z VAT, metoda kasowa 7.2 7.5 7.7 7.4 6.8 7.2 6.8 6.8 7.9 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Udział dochodów Budżetu Państwa z VAT (kasowo) w relacji do PKB (proc.) Relacja wpływów z VAT do PKB wyniosła 7,9 proc. i w stosunku do relacji zanotowanej w 2016 r. zwiększyła się o 1,1 pkt proc. Ministerstwo Finansów szacuje, że w 2016 r. udało się odzyskać ok. 6,6 mld zł, w 2017 – 10,8 mld zł, a w 2018 r. planuje się odzyskać 7,7 mld zł. Daje to łącznie ok. 25 mld zł w latach 2016–2018.
- 32. 32 Poprawa koniunktury 6,6 pkt proc. stopa bezrobocia rejestrowanego 2 000 zł wysokość płacy minimalnej 41 mld zł Łączny koszt programu 500+ – 1,6 pkt proc. w porównaniu do 2016 + 8,1 proc. w porównaniu do 2016 r. + 47,1 proc. W porównaniu do 2016 r. Źródło: Opracowanie własne. 4,8 proc. wzrost konsumpcji prywatnej w 2017 r. (kluczowy czynnik wzrostu gospodarczego)Poprawa koniunktury powoduje, iż baza podatkowa, a więc wartość dóbr i usług podlegających opodatkowaniu, jest większa.
- 33. 33 Korzyści dla przedsiębiorców Źródło: dane wewnętrzne Ministerstwa Finansów (niepublikowane). 2,5 mld zł o tyle zmniejszyła się kwota żądanych przez podatników zwrotów między I-XI 2017 r. w porównaniu z analogicznym okresem 2016 r. 1 tydz. blisko o tyle zmniejszył się średni czas realizacji zwrotu VAT (z 43,19 do 36,3 dnia) 52,9 proc. o tyle zmniejszyła się wartość wstrzymanych zwrotów (z 3,4 mld zł w I poł. 2016 r. do 1,6 mld w I połowie 2017 r.) Wpływy z VAT, metoda kasowa Porównanie w miesiącach I-VI I-IX 2014 60,42 62,37 2015 56,57 44,6 2016 43,19 43,13 2017 36,3 38 Przyspieszenie zwrotu 6,89 dnia szybciej 5,13 dnia szybciej Miarą skuteczności działań administracji jest obserwowany efekt prewencyjny, który zapobiega wypływowi środków z kasy państwa. Uszczelnienie nie odbywa się kosztem przedsiębiorców i nie oznacza przetrzymywania pieniędzy podatników.
- 34. Dziękujemy za uwagę Jan Sarnowski Ekspert Polski Instytut Ekonomiczny Paweł Selera Ekspert Polski Instytut Ekonomiczny Piotr Arak Dyrektor Polski Instytut Ekonomiczny E: piotr.arak@pie.net.pl
- 35. 35