2. REVOLUCIÓN AGRARIA: fonda transformación das técnicas e métodos agrícolas, emprego
da maquinaria e modificación do cambio da propiedade.
CONSECUENCIAS: aumento da cantidade de alimentos, aumento da poboación,
desenvolvemento da revolución industrial (capitais, ampliación de mercados, man de obra).
● AGRICULTURA A FINAIS DO ANTIGO RÉXIME (s.
XVIII):
– Sistemas de cultivo extensivos, policultivo de subsistencia,
emprego de moita man de obra (75 % poboación).
– BARBEITO (bianual e trienal)
– Escaso desenvolvemento das actividades gandeiras.
– Baixa produtividade (deficientes ferramentas agrícolas,
non uso de fertilizantes).
– Escasas innovacións técnicas (aumento da produtividade
facíase pola roturación de novas terras).
– Crises de subsistencias (condicións climáticas adversas,
esgotamento das terras) FAME, AUMENTO DA
MORTALIDADE.
– Réxime da propiedade: pertencían á nobreza e á Igrexa.
Protexidas legalmente, non se podían vender e mercar
(morgados, mans mortas).
● Propiedade comunal: explotada por campesiños
pobres.

3. CAUSAS das transformacións agrarias:
S. XVIII aumento considerable da poboación, aumento dos produtos agrícolas e
manufacturas, aumento dos intercambios comerciais.
PERO a mediados s.XVIII: produción agraria non foi ao mesmo ritmo que o crecemento
da poboación aumento dos prezos dos alimentos.
● SOLUCIÓN a este desfase : novos sistemas de cultivo e
cambio na propiedade da terra en vez de roturar novas terras.
– Eliminización do barbeito e extensión das rotacións de
cultivos:
● Novos cultivos que non esgotan o chan e permiten
alimentar o gando: nabos, trebo, alfalfa,
leguminosas...
● Lord Townshend: sistema Norfolk.
– Novas ferramentas e mellora das terras cultivables:
emprego de ferro para os útiles agrícolas,
perfeccionamento do arado, sementeiras, malladoras, uso
da máquina de vapor para a maquinaria agrícola...
extensión do regadío, uso de fertilizantes, selección de
sementes e razas gandeiras...
– Aparición de sociedades e publicacións agronómicas
para o fomento da agricultura.
– Cambios na mentalidade dos propietarios agícolas:
baseadas no liberalismo económico (individualismo,
buscar beneficios, introdución de melloras para aumentar a
produción)

7. MODIFICACIÓNS NO RÉXIME DE PROPIEDADE: burguesía e
pensadores liberais: substituír o anterior sistema de propiedades por outro
baseado na propiedade privada, explotación individual e considerar a terra
como unha mercadoría que se poida vender e mercar libremente
● Os cerramentos británicos: eliminación e privatización da propiedade comunal
actas de cerramento (enclosure acts) permitiron o cerramento de
campos, terras baldías e comunais, pradarías abertas propiedades
individuais
● Beneficiados os campesiños ricos e a aristocracia rural: eran os únicos que
podían facer fronte aos gastos de construción das cercas dos campos e da
súa explotación.
● Perxudicados: os campesiños pobres que traballaban as terras comunais
éxodo rural, emigración
● Estes cambios estiveron impulsados polo aumento dos prezos agrícolas que
facía atractivo o investimento en novas terras.
● España desamortización (Mendizábal e Madoz): transformación na
supresión dos señoríos e na venda das terras eclesiásticas e comunais.
● Galicia eliminación do sistema foral (foros: contratos agrarios de longa
duración).

14. Revolución industrial
● 2 ENFOQUES DESTACADOS ● INGLATERRA:
Socialistas (Blanqui, Engels, Marx): – Transformacións agrarias s. XVIII
incremento da poboación éxodo
defínese polas consecuencias sociais rural: aumento dos consumidores que había
negativas que estaba a producir a que satisfacer as súas necesidades e
expansión das máquinas e das fábricas incremento de man de obra barata para as
(explotación do proletariado). fábricas.
– Desenvolvemento do comercio colonial:
Produción feudal produción exportación dos produtos elaborados,
capitalista novos mercados e accesoa materia primas.
Mellora da rede interior (estradas, vías
Liberais (Toynbee, Mantoux): cambio fluviais...)
profundo e radical polo que un país – Beneficios da agricultura e comercio
pasa desde unhas estruturas foron investidos en actividade rendibles:
económicas agrarias a outras de industria.
predominio industrial (transformacións – Mentalidade empresarial e institucións
técnicas e materiais) políticas estables: liberalismo económico
favorable aos intereses da burguesía
– Existencia de importantes xacementos de
carbón.

15. 1ª revolución industrial
● MECANIZACIÓN: renovación tecnolóxica dos distintos sectores
productivos mediante a creación de numerosos inventos e máquinas
específicas sustitución de man de obra
incrementar a produción e a produtividade

17. http://www.claseshistoria.com/revolucionindustrial/%2Bmokyrmaquinavapor.htm
● Emprego da enerxía mecánica nos
procesos produtivos grazas á
máquina de vapor e o emprego de
carbón
● Establecemento do sistema fabril
(factory system)
FÁBRICA: concéntrase as
máquinas e os homes baixo unha
dirección centralizada, divide o
traballo en tarefas específicas e
obtense o máximo rendemento dos
traballadores baixo disciplina.
● Desaparece o traballo
artesanal en pequenos
obradoiros ou nas casas
particulares dos
campesiños (domestic
system)

18. ● Desvalorización do traballo
humano:
– Protagonismo das máquinas no
proceso produtivo (maior produción e
uniformidade nos produtos).
– Incremento da xornada laboral,
man de obra de escasa cualifición
(mulleres, nenos) con baixos salarios.
– Despersonalización das relacións
entre empresarios e obreiros
(mercadoría máis que se compra e
vende a cambio dun salario).
● Autofinanciamento:
reinvestimento constante das ganancias
(financiadas basicamante de carácter
familiar na mellora e ampliación da
empresa.

19. SECTORES PUNTEIROS: industria téxtil
● Gran tradición en Inglaterra (la): desde finais s. XVI importancia da
produción téxtil: grandes rabaños de ovellas, excelente la, apoio da
Monarquía satisfacía a demanda interna e era apreciada no
exterior.
● s. XVII Indianas: tecidos de algodón estampados de procedencia
oriental. Competencia cos tecidos tradicionais. Parlamento inglés
prohibe a súa importación pero a demanda permanecía
numerosos talleres se dedicasen o tecido de algodón procedentes
das colonias.
● Incremento da demanda estimulou innovacións técnicas
(máquinas de fiar, lanzadeira voante, tear mecánico...)
● Sustitución da la polo algodón (abundante e barato, resistente,
fácil de mecanizar, diversificación de tecidos, amplo mercado -zonas
frías e cálidas-)
● Sustitución dos obradoiros tradicionais e a domicilo polas fábricas.
● Rápida estesión por Europa e localización específica (portos e zonas
con tradición téxtil)

20. SECTORES PUNTEIROS: industria siderometalúrxica
● A crecente demanda de ferro para a fabricación de ferramentas e máquinas
estimulou a transformacioón do sector.
● Altos fornos e emprego de carbón mineral sustituíron as pequenas fundicións
(fragas) e o emprego de madeira como fonte de combustión.
● Transformación grazas a numerosas innovacións técnicas:
● Abraham Darby: transforma a hulla (carbón) en coque (carbón
mineralizado), máis poder calorífico. Úsase na fundición do ferro.
● John Wilkinson incorpora a máquina de vapor nos fornos de fundición e
nos martelos de laminación.
● Henry Cort obtén ferro de maior calidade reducindo o contido de carbono.
● Incremento da produción de ferro e extracción da hulla como fonte de enerxía.
Inglaterra contaba con grandes filóns. Carbón e ferro símbolos da industrialización.
● Novas fundicións de ferro localízanse preto das minas e portos.
● Paisaxes típicas industriais: altas chemineas, “cidades negras”, aparición de
talleres de transformación, aparición de novas máquinas que facían topdo tipo de
produtos.

21. A industrialización en Europa no século XIX

22. OS TRANSPORTES: o aumento da produción agrícola, mineral e industrial
estimulou a aparición de novos medios de transporte que permitisen levar eses produtos
de forma barata e rápida a todos os produtos
● FERROCARRIL: aplicación da
máquina de vapor no arrastre de vagóns deu
lugar á invención da locomotora
(Stephenson) e do ferrocarril.
– 1825 1º tren mineiro en Inglaterra.
– 1830 1º tren pasaxeiros (Manchester-
Liverpoool)
● Grao de desenvolvemento diferente no resto
e Europa dependendo dos diferentes ritmos
de industrialización
● A construción de vías férreas estimulou a
industria mineira e siderúrxica dando
ocupación a gran cantidade de man de obra.
● Ampliación e interrelación de mercados.
● A necesidade de capitais contribuiu ao
desenvolvemento do sector financeiro e
bancario.

25. ● O BARCO DE VAPOR:
– O emprego da enerxía de vapor tardou máis tempo en
xeneralizarse. Os primeiros barcos de vapor (Fulton)
empregáronse no transporte fluvial.
– 1817 1º barco de bapor en España “El Fernandino”.
– 1818 “Savannah” 1º barco que cruzou o Atlántico.
– Ata finais do s.XIX a navegación a vapor non
desbancou definitivamente a navegación a vela nas
rutas marítimas a longa distancia
– Acurtáronse distancias: canais de Suez (1869) e
Panamá (1914). melloráronse as instalacións
portuarias.
● CONSECUENCIAS:
– Excedentes agrarios e industriais puidesen ser
colocados en mercados nacionais e internacionais.
– Mundialización da economía: especialización
produtiva de rexións enteiras e incremento da
produción.
– Posibilidade de comunicación rápida entre lugares
provocou cambios de hábitos da sociedade.