1. 14o ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ
«Μελέτες Χρηστικότητας Δικτυακών
Τόπων Βιβλιοθηκών: Προτάσεις
Επιλογής Μεθόδου»
Αναστασία Αβραμίδου - Ιφιγένεια Βαρδακώστα
1

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. Ανάλυση και ορισμός της χρηστικότητας.
2. Σημασία της μελέτης χρηστικότητας ιστοσελίδων στη
σύγχρονη Υπηρεσία Πληροφόρησης.
3. Σημασία της μελέτης χρηστικότητας για τους χρήστες
των ιστοτόπων Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών.
4. Προβλήματα σχεδιασμού ιστοσελίδων Βιβλιοθηκών.
5. Σκοπός της μελέτης χρηστικότητας.
6. Μέθοδοι εξέτασης χρηστικότητας.
7. Προτάσεις επιλογής μεθόδου χρηστικότητας για
πληροφοριακά συστήματα Βιβλιοθηκών.
8. Συμπεράσματα.
2

3. 1. Ανάλυση και ορισμός της χρηστικότητας (1/2)
Το Διεθνές Πρότυπο (ISO 94211-11) αναφέρει τη
χρηστικότητα ως «το βαθμό στον οποίο ένα
προϊόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από
συγκεκριμένους χρήστες για να επιτύχει
συγκεκριμένους στόχους με
αποτελεσματικότητα,αποδοτικότητα και
ικανοποίηση σε ένα διευκρινισμένο πλαίσιο της
χρήσης».
3

4. 1. Ανάλυση και ορισμός της χρηστικότητας (2/2)
 Αποτελεσματικότητα (Effectiveness)
O βαθμός επίτευξης ενός στόχου.
 Αποδοτικότητα (Efficiency)
Tο ποσοστό χρόνου που απαιτείται από το χρήστη
για να ολοκληρώσει την πρόσβαση σε ένα στόχο.
 Ικανοποίηση (Satisfaction)
Το επίπεδο άνεσης και εξοικείωσης που αισθάνεται
ο επισκέπτης της ιστοσελίδας κατά τη χρήση μιας
υπηρεσίας.
4

5. 2. Σημασία της μελέτης χρηστικότητας των
ιστοσελίδων στη σύγχρονη Υπηρεσία
Πληροφόρησης (1/3)
 Εντοπισμός των λαθών, παραλείψεων και παρατήρηση
της συχνότητας και της σοβαρότητας με την οποία
εμφανίζονται.
 Διόρθωση σχεδιαστικών ατελειών χωρίς να
παραβλέπεται ο παράγοντας αισθητική.
 Γνωριμία με το κοινό.
 Επαναπροσδιορισμός της πολιτικής εκπαίδευσης των
χρηστών.
 Οικοδόμηση αξιόπιστης εικόνας για τη Βιβλιοθήκη.
 Ικανοποίηση των πληροφοριακών αναγκών των
χρηστών. 5

6. 2. Σημασία της μελέτης χρηστικότητας των
ιστοσελίδων στη σύγχρονη Υπηρεσία
Πληροφόρησης (2/3)
 Ανεκτίμητο εργαλείο στις διεπαφές χρήστη – υπολογιστή
ως προς την αποτελεσματικότητα και την ευκολία στη
χρήσης.
 Αναπόσπαστο τμήμα της ανάπτυξης και της εξέλιξης του
ιστοτόπου παρέχοντας τα κατάλληλα εκείνα μέσα για την
εκπλήρωση των πληροφοριακών αναγκών.
 Γνωριμία της Βιβλιοθήκης με τους χρήστες της.
6

7. 2. Σημασία της μελέτης χρηστικότητας των
ιστοσελίδων στη σύγχρονη Υπηρεσία
Πληροφόρησης (3/3)
 Σχεδιασμός του δικτυακού τόπου χωρίς
επεμβάσεις και αλλαγές μέσα από αυθαίρετες
πρακτικές.
 Οικοδόμηση στρατηγικής προώθησης των
υπηρεσιών της Βιβλιοθήκης.
 Απαλλαγή του προσωπικού από τη συνεχή
καθοδήγηση των χρηστών και τον καθημερινό
φόρτο των ερωτήσεων.
 Ταύτιση των απόψεων του προσωπικού για το
σχεδιασμό του δικτυακού τόπου εξαλείφοντας τις
συγκρουσιακού χαρακτήρα αντίθετες απόψεις.
7

8. 3. Σημασία της μελέτης χρηστικότητας για τους
χρήστες ιστοτόπων Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών
Οι σημερινοί χρήστες είναι απομακρυσμένοι από
το φυσικό χώρο της Βιβλιοθήκης.
Ανομοιογενές κοινό  διαφορετικές ανάγκες.
8

9. 4. Προβλήματα σχεδιασμού ιστοσελίδων (1/2)
 Γραφικός σχεδιασμός
Η υπερβολική χρήση γραφικών εφαρμογών
επιβραδύνει το «φόρτωμα» των σελίδων.
 Πολυπλοκότητα
Η διαφορετικότητα των υπηρεσιών και το μέγεθος
των συλλογών μπερδεύει παρά ικανοποιεί τις
πληροφοριακές αναγκών των χρηστών.
9

10. 4. Προβλήματα σχεδιασμού ιστοσελίδων
Βιβλιοθηκών (2/2)
 Ορολογία
Οι χρήστες δεν αντιλαμβάνονται τις διαφορές
μεταξύ των ειδικών επιστημονικών όρων που συχνά
χρησιμοποιούνται (πρόσβαση, καταλογογράφηση).
 Προσωπικό των βιβλιοθηκών
Διστακτικότητα στις αλλαγές του περιεχομένου και
των λειτουργιών της ιστοσελίδας.
10

11. 5. Σκοπός της μελέτης χρηστικότητας
 Διάγνωση προβλημάτων.
 Συγκρίσεις.
 Βεβαίωση επίτευξης των στόχων.
11

12. 6. Μέθοδοι εξέτασης χρηστικότητας (1/4)
 Αναλυτικές μέθοδοι (στο εργαστήριο χωρίς
συμμετοχή χρηστών).
 Πειραματικές μέθοδοι (στο εργαστήριο με
χρήστες).
 Διερευνητικές μέθοδοι (στο χώρο εργασίας με
χρήστες).
12

13. 6. Μέθοδοι εξέτασης χρηστικότητας (2/4)
Αναλυτικές μέθοδοι
 Γνωστικό Πέρασμα (Cognitive Walkthrough)
 Ευρετική αξιολόγηση (Heuristic Evaluation)
 Μέθοδος τυπικής εξέτασης (Formal Usability Testing)
 Πλουραλιστικά περάσματα (Pluralistic Walkthroughs)
 Επιθεώρηση χαρακτηριστικών γνωρισμάτων (Feature
Inspection)
 Επιθεωρήσεις συνέπειας (Consistency Inspections)
 Επιθεωρήσεις προτύπων (Standards Inspections)
13

14. 6. Μέθοδοι εξέτασης χρηστικότητας (3/4)
Πειραματικές μέθοδοι
 Πραγματοποιείται πειραματική, ελεγχόμενη χρήση του
συστήματος και μέτρηση της απόδοσής του με
πρωτόκολλα καταγραφής των σχολίων των χρηστών και
της συμπεριφοράς τους
 Η πιο διαδεδομένη μέθοδος της κατηγορίας είναι το
πρωτόκολλο ομιλούντων υποκειμένων (think aloud
protocol)
 Οι χρήστες εκφράζουν μεγαλόφωνα τις σκέψεις, τις
απόψεις και τα συναισθήματα τους ενώ αλληλεπιδρούν με
το σύστημα. Οι σκέψεις αυτές καταγράφονται ώστε να
αναλυθούν στη συνέχεια
14

15. 6. Μέθοδοι εξέτασης χρηστικότητας(4/4)
Διερευνητικές μέθοδοι
 Συνεντεύξεις χρηστών.
 Ομαδική αξιολόγηση.
 Συμπλήρωση ερωτηματολογίων.
 Παρατήρηση πεδίου.
15

16. 7. Προτάσεις επιλογής μεθόδου χρηστικότητας
για πληροφοριακά συστήματα 1/2
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ
ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΘΟΔΟΣ
1.ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ Ερωτηματολόγιο Δοκιμασμένη μέθοδος
καταγραφής αντίδρασης των
χρηστών στη χρήση της.
Μπορεί να διαχυθεί σε
μεγάλο πλήθος ατόμων
Εύκολη διαχείριση και
συναγωγή συμπερασμάτων
2.OPAC Γνωσιακό  Άμεση μέθοδος
περιδιάβασμα Συνδυασμός χρήστη και
(cognitive συστήματος
walkthrough) Εύκολη διαχείριση και
συναγωγή συμπερασμάτων
16

17. 7. Προτάσεις επιλογής μεθόδου χρηστικότητας
για πληροφοριακά συστήματα 2/2
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ
ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΘΟΔΟΣ
3.ΒΑΣΕΙΣ Πρωτόκολλο Αν η ακολουθία ενεργειών του χρήστη
ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ομιλούντων είναι διαφορετική από την αναμενόμενη
υποκειμένων για την εκτέλεση του έργου, συνάγεται
ότι το σύστημα δεν είναι αρκετά σαφές.
Γίνεται καταγραφή της ορολογίας που ο
χρήστης χρησιμοποιεί, ώστε να ελεγχθεί
αν αυτή είναι σε αντιστοιχία με αυτή που
έχει χρησιμοποιηθεί στα εγχειρίδια και
στη διεπιφάνεια του συστήματος
4.ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Συνεντεύξεις Άμεση μέθοδος
ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ χρηστών Δομημένες ερωτήσεις
Ευελιξία
Δυνατότητα λεπτομερούς καταγραφής
απόψεων χρηστών έναντι 17 του
συστήματος

18. 8. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
 Η εξέταση της χρηστικότητας της ιστοσελίδας προσδίδει
εμπειρία στους βιβλιοθηκονόμους.
 Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι χρήστες
ερμηνεύουν τις συνδέσεις και αλληλεπιδρούν με το
σύστημα είναι σημαντική για τη δημιουργία μιας
λειτουργικής διεπαφής.
 Εφαρμόζοντας μετρήσεις χρηστικότητας από την αρχική
φάση του σχεδιασμού της ιστοσελίδας και συνεχίζοντας
με επαναληπτικές διαδικασίες ανά τακτά χρονικά
διαστήματα προσδιορίζονται προβλήματα, παράλληλα
βελτιώνονται οι τρόποι πρόσβασης στην πληροφορία.
18

19. Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας!
Αναστασία Αβραμίδου
Ιφιγένεια Βαρδακώστα
19