Obs

1. TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

2. Türk
Edeb!yatı Dönemler!
1-
İslam!yet Önces! Türk
Edeb!yatı 2- Geç!ş Dönem! Türk
Edeb!yatı 4- D!van
Edeb!yatı
Kutadgub!l!g a-
Bey!tlerle kurulan Nazım B!ç!mler!
A- Sözlü
Edeb!yat D!vanı
Lugatü 't Türk -
Gazel
koşuk Atabetüll
Hakayık
-
Mesnev!
Sav D!van-ı H!kmet -
Müstezad
Saga
-
Kas!de
Destan -
Kıta
b- Yazılı
Edeb!yat b- Dörtlük ve Bentlerle Kurulanlar
Orhun (Göktürk) Yazıtları -
Ruba!
Uygur (
Yen!sey) Yazıtları -
Şarkı -
Murabba
-
Muhammes
→
uyuğ
3- Halk
Edeb!yatı
-
Terk!b- ! Bent
A- Anon!m Halk
Edeb!yatı
B- Âşık
Edeb!yatı
-
T
erc!-! Bent
a- Man! a- Koşma /Güzelleme/ Taşlama,
koçaklama,
Ağıt)
b- N!nn! b- Sema! 5- Batı
Edeb!yatı
C- Türkü c-
Varsağı
A- Tanz!mat
d-
Ağıt d- Destan b- Servet-! Fünun
C- Fecr! At!
C- Tekke -
Tasavvuf
Edeb!yatı
d- M!ll!
Edeb!yat
a- İlah" e-
Cumhur!yet Edeb!yatı
b- Nefes
c- Deme
d- Nutuk
e-
Devr!ye -
f.
Şath!ye

3. Alp Er Tunga öldi mü?
Issız ajun kaldı mu?
Ödlek öçin aldı mu?
Emdi yürek yırtılur
İslam"yet Önces! Türk Edeb!yatı
✗ İlk ve en esk! dönem İslam"yet Önces! Türk
Edeb!yatı dönemd!r
✗
"
Sözlü
"
ve
"
yazılı
"
dev!r olarak
!k!ye ayrılır.
✗
İslam"yet önces! Türk
Edeb!yatı
dönem! 8.
yüzyılda başlar
Yazılı
belgeler! Türkler!n kabul
bulunan !lk Türk
ett!kler! esk! d!n
devlet! Köktürkler'd!r.
Şaman!zm 'd!r.
✗ Şaman
ya
da Türkçedek! kan ,
Şaman"zmdek! d!n adamına ver!len addır.
✗
İslam"yet önces!nde !lk ş""rler d!n! karakterl!, şa"rler !se d!n adamları yan!
şamanlar
dır.
✗
İslam"yet önces! dönemde daha çok sözlü
edeb!yat ürünler! ver!lm!şt!r.
✗ Nazım b!r!m! dörtlüktür.
Hece ölçüsü !le
yazılmıştır.
Sagalar
İslam"yet önces! dönemde
koşullar daha çok sözlü
edeb!yat
ürünler! ver!lm!şt!r
.
Savlar
Destanlar
Saga
✗
Yuğ d!ye b!l!nen matem
ay!nler!nde söylenm!ş ş!!rlere de
sagu
denmekted!r
.
✗ Halk
edeb!yatındak! karşılığı ağıt,
D!van
edeb!yatındak! karşılığı
mers!yed!r
.

4. Yagmur yagıp saçıldı
Türlük çeçek suçuldı
Yinçü kabı açıldı
Çından yıpar yugruşur
Aç ne yimes, tok ne times.
Koşug
✗
Toy ya da şölen den!len z!yafetlerde,
sürgün avlarda
söylenen ş""rlerd"r.
✗ Aşk ,
doğa , kahramanlık g!b! konular !şlen!r.
^
Kopuz adı ver!len saz
eşl"ğ"nde söylenen ş!!rlerd!r.
✗ Halk
edeb!yatındak! karşılığı koşma ,
D!van
edeb!yatındak! karşılığı gazeld!r
.
Sav
✗ İlk ş""r örnekler! olan d!n! ş""rlerle b!rl!kte manzum olarak
söylen!len atasözler!ne sav den!r.
✗ Halk
edeb!yatındak! karşılığı
atasözü ,
D!van
edeb#yatındak# karşılığı
İsra"l - ! mesel
ya
da darb -1 mesel olarak b!l!n!r
.
Yazılı Dönem
Yazılı Dönem
İk#ye Ayrılır
Köktürk
Uygur
^ Orhun Ab!deler! d!ye adlandırılan
İslam#yet önces! dönem!n!n İk"nc"
Tonyukuk ,
Kült!g!n ve
B!lge Kağan
✗
yarısı Uygur
dönem!d!r
.
bengü taşları ,
Köktürk
edeb!yatının
en uzun ve en mükemmel örnekler!d!r
.
^ Yazıtlar,
!lk
söylev örneğ" lrg B#t#g,
Altun Yaruk ,
sek!z Yükmek
Olarak karşımıza çıkar
.
%g#b# eserler bulunur.

5. İslam"yet Etk!s!ndek! Türk
Edeb!yatı
✗
Türkler,
8.
yüzyıldan !t!baren
Müslümanlığın etk!s!nde kalarak
yen! d!n!
kabul
etmeye başlamışlardır.
✗
İslam"yet'"n Türkler arasında
yayılması
10 .
yüzyılda gerçekleşm"şt"r
.
✗ Karahanlıları 10 -
yüzyılın !lk
yarısında
hükümdarları Saltuk
Buğra Han'ın
Müslümanlığı
kabul etmes! üzer!ne Müslüman olan !lk Müslüman Türk Devlet!n! kurar.
✗ İslam
uygarlığı !çer!s!nde
yer alan edeb!yatların kullandıkları ortak vez!n araadur
✗
Esk! Türk
edeb!yatında kullanılan nazım b!r!m!
bey!tt!r
✗
İslam dönem! Türk ş""r"nde göz kaf!yes! esastır.
Yusuf Has Hac!p Kutadgub!l!g ( Mutluluk Veren
B!lg!
)
✗ Karahanlı
Türkçes!yle yazılmış eserler arasında !lk
sırayı
Yusuf Has Hac!b tarafından
yazılan Kutadgu B!l!g yer almaktadır
.
/
✗ F!rdevs!
'
n!n Şeh -
name 's!n!
,
Farab!
'
n!n ve Ibn! S!na
'
nın Arapça felsefe
k!taplarını okuduğunu ,
e- safnelere,
aruza ,
belagat ,
Islam! b!lg!lere,
Türk
atasözler!ne devlet
örgütüne , felsefeye ,
matemat!ğe ,
astronom#ye ,
düş
yorumuna
,
hek!ml!ğe ve toplum b!l!m!ne merak
saldığını
ve bunlar hakkında
b!lg! sah!b!
olduğunu eser!nden
anlamaktayız
✗ Eser!n!n baş kısmında bu dört k!ş!den bahseder.
✗ Kün
Togd! ( hükümdar)
"
gün doğdu , doğan güneş
"
adalet! tems!l eder
✗
Ay Togdı ( vez!r)
"
ay doldu ,
dolunay
"
,
bant
,
tal!h ve !kbal! tems!l ed#ş
①
gdülmüş (vez!r!n oğlu)
"
övülmüş
"
,
akıl ve
anlayışı tems!l eder.
✗
Odgurmuş (vez!r!n kardeş")
"
uyanık
"
dünya !şler!n!n sonunu tems!l eder
.
Yusuf'un eser!n! halk da
anlar çünkü o halkın
konuştuğu ✗
V!yana ,
Mısır ve
Fergana nüshaları bulunur.
d!l !le yazmıştır.
✗ İlk İslam" eser olması
dolayısıyla edeb!yatımızda
dönem taşır.
İslam! Türk
edeb!yatının ✗
Yusuf Türk edeb!yatında İlk kas!de
yazar'd!.
b!ze kadar
gelen
!lk tenu!d ve münacat
örneğ!d!r.

6. Kaşgarlı Mahmud D!vanü
Lügatüt Türk
✗ Asıl Adı : Haza K!tabu d!van!
lugat!
'
t -
Türk olarak geçer.
✗ Araplara Türkçe
öğretmek amacıyla yazılmış olan eser
, sadece sözlük
değ"ld"r
.
sözcük anlamının
yanı
sıra ver!len örnek cümleler
,
dörtlükler ve
d!lb!lg!s! b!lg!ler! !le dönem!n
kültürü,
d!l ve
ağız
özell!kler! hakkında da
b!lg! ed!nmem!z!
sağlamaktır
.
Türkçen!n b!l!nen
!lk
sözlüğü
D!vanü Lugat! 4- Türk
Ed!b Ahmet Yüknek! Atabetü'I
Hakâyık ( Hak!kat!n Eş"ğ")
✗ Karahanlı
Türkçes!yle yazılmış üçüncü eserd!r.
✗ Nerede , ne zaman
yazdığı tam olarak
b!l!nmeyen eser
y!ne
k!m
olduğunu,
nerede hüküm
sürdüğünü
b!lmed!ğ!m!z Türk ve Acem Mel!k! Muhammed Dad İs pensalar Bey'e sunulmuştur.
Hoca Ahmet Yesev! D!van-ı H!kmet
✗ Türkler arasında !lk tar!kat kurucusu olarak b!l!nen ve
yaşadığı yüzyıldan !t!baren üzer!nde
der!n b!r etk! bırakan !lk suf! Hoca Ahmed! Yesev! 'd!r.

7. 13 .
Yüzyılda Gel!şen T
ürk
Edeb#yatı
✗ 13.
yüzyıl Anadolu'nun edeb!
k!ml!ğ!n!
tanıtan ve
bugün el!m!zde bulunan eserler!n
çoğu Selçuklular dönem!nde
yazılmıştır.
Bu dönem şa"rler";
✗ Hoca Dehhan!
✗ Hacı Bektaş
✗ Mevlana
✗ Ahmed Fak!h
✗ Sultan Veled
✗ Yunus Emre
✗
Şeyyad Hamza
Hoca Dehhan!
✗ D!van ş!!r!n!n Anadolu'dak! kurucusu kabul ed!l!r.
✗ El!nde bulunan b!r! kas!de altısı
gazel yed! manzumes! bulunur.
Dehhan!,
saray ve zevk
şa"r"d"r.
✗ Tasavvuf akımına d!n! atmosfer!n etk!s!nde kalarak ş!!r
yazmamış ,
yaşadığı zamanı elden
geld!ğ!nce zevk ve
eğlence !çer!s!nde
geç!rmekten yanı olduğunu ş!!rler!nde
vurgulamıştır.

8. Hacı Bektaş Vel!
Anadolu'ya Horasan
'
dan
gelen derv!şlerden b!r!d!r.
Türkçe
yazdığı
nefes den!len !lah!ler! !le Anadolu halkına d!n!
tasavvuf! ve ahlak!
yol göster#c#l#k yapmıştır.
Ayrıca Makalat !s!ml! tasavvuf# eser!n!n
varlığından kaynaklar
söz etmekted!r.
Mevlana
✗ Asıl adı Muhammed Celaledd!n olan Mevlana ,
Horasan
'
ın Belh şehr"nde
1207 tar!h!nde
doğmuştur.
✗ Edeb!
k!ş!l!ğ!n! kazanmasında büyük payı olan Şems -
i
!le Mevlana
arasındak! der!n dostluk oldukça öneml!d!r.
✗ Şems 'ten sonra
aldığı ruhla
yazdığı ş##rler#n# D!van'ında
toplayan
Mevlana , D!vandak! gazeller!nde bazen Şems bazen de
Humus mahlasını kullanmıştır
.
✗ Mevlana,
İslam
dünyasının tanınmış eserler!nden Mesnev!s!n! Hüsamedd!n Çeleb!'n!n
teşv"k ve ısrarı üzer!ne
yazmıştır.

9. Mevlana
'
n!n ölüm
geces! düğün geces! sevg!l!ye konuşulan gece
"
Şeb -
!
'
Arus
"
olarak b!l!n!r.
ESERLERİ
manzum mensur Mesnev! : İşlenen konuların
çoğu öğüt
Mesnev! F!n! Ma F!h
D!van-! Keb!r Mecal!s-
!seb'a
verme amacını
güder.
Bütün
h!kaye ve
Mektubat
Fablların eserde
yer akşamacı
eğ"t"c" ve
öğret"c" olmaktır.
Bu nedenle her
h!kaye
b!r
öğütte b!t!r!l!r.
Left
Mesnev! hayvan
•
h!kayeler!nden
oluşur