1. 6 achtergrondOd | februari-maart 2016 | #2
E-depot inrichten
D
e ontwikkeling van digitale ruimtelijke data,
zoals digitale omgevingsdocumenten (om
gevingsplannen en omgevingsvergunningen)
met de bijbehorende data uit het digitale stelsel
voor de Omgevingswet, is stormachtig. Die ontwikkeling
maakt het noodzakelijk na te gaan denken hoe deze digitale
ruimtelijke data een plaats zullen krijgen in het edepot van
gemeenten en andere overheden.
Daarbij speelt vooral de vraag hoe omgegaan zal worden
met 3Ddata (driedimensionaal) in plaats van of naast de
gebruikelijke platte 2Ddata (zoals 2Dtekeningen en 2D
kaarten).
Voor de informatieinhoud van het edepot zal het op zich
niets uitmaken of de data 2D of 3D zijn, mits de data voor
zien zijn van de juiste metadata: in beide gevallen zijn het
informatieobjecten, die op een ordelijke manier en duur
zaam opgeslagen worden in het edepot.
Andere belangrijke vragen dringen zich wel op. Welke
standaarden zijn er voor de duurzame opslag van de digita
le ruimtelijke data en welke data moeten duurzaam worden
opgeslagen en moeten een plaats krijgen in de selectielijsten
van gemeenten en andere overheden?
Informatiemodel voor omgevingsdocumenten
(IMOR)
Geonovum heeft binnen het programma GOAL van het mi
nisterie van Infrastructuur en Milieu voor de invoering van
de Omgevingswet de opdracht gekregen een informatie
model te ontwikkelen voor omgevingsdocumenten (afkor
ting IMOR). Dit is nodig omdat de Omgevingswet honderd
procent digitaal moet worden uitgevoerd en de ICTsyste
men die hiervoor ontwikkeld worden, gebaseerd moeten
zijn op standaards, die passen bij de wettelijke kaders van
de Omgevingswet.
In november 2015 heeft Geonovum het eindrapport Ont-
wikkeling informatiemodel voor omgevingsdocumenten
versie 1.0 uitgebracht, dat in 2016 door bij de Omgevings
wet betrokken partijen gereviewed zal worden voordat dit
informatiemodel definitief wordt gemaakt.
In dit eindrapport is paragraaf 3.3.5 ‘Duurzaam bewa
ren’ opgenomen. Uitgangspunt voor het duurzaam bewa
ren is: met IMOR aansluiten op de standaarden voor duur
zaam digitaal bewaren, waarbij elementen als versiebeheer
historie en status ten minste moeten worden toegevoegd
aan het IMOR.
inbedding in de archiefpraktijk
Het derde artikel in de serie artikelen over ketenarchivering
voor de Omgevingswet gaat over de inbedding in de archief-
praktijk van nieuwe ontwikkelingen als de Omgevingswet en
BIM die in twee eerdere artikelen zijn beschreven.1
De archief-
praktijk wordt sterker en zelfbewuster door te participeren in
deze uitdagende, multidisciplinaire innovatieprojecten. Het is
aan de archiefpraktijk de uitnodiging om te participeren op
te pakken.
TEKST JACQUES DUIVENVOORDEN
Ketenarchivering
voor de
Omgevingswet (3)
Voor de informatie-inhoud van het e-depot zal
het op zich niets uitmaken of de data 2D of 3D
zijn
LTR_P006_LTR-OD-02-2016 6 17-2-2016 11:59:44
2. 7achtergrond Od | februari-maart 2016 | #2
Als toelichting wordt gegeven: omgevingsdocumenten zijn
in hun digitale vorm juridisch bindend. Om de omgevings
documenten betrouwbaar, beschikbaar en bestendig te la
ten zijn voor langere termijn moet de data(sets) conform
het IMOR zo zijn opgebouwd dat de omgevingsdocumen
ten ook duurzaam te bewaren zijn. De expertise hiervoor
ligt bij het Nationaal Archief met de standaarden die zijn
ontwikkeld voor duurzaam digitaal bewaren.
Als nadere uitleg wordt aangegeven: er is verder nog wei
nig duidelijk over de (on)mogelijkheden en verplichtingen in
dit kader. Voorsorteren op de mogelijkheden van duurzaam
bewaren is wat we nu wel kunnen doen. Het informatie
model en de metadata (zie paragraaf 3.3.4) zullen aan moe
ten sluiten op de standaarden voor duurzaam digitaal bewa
ren zoals deze door het Nationaal Archief zijn ontwikkeld en
worden doorontwikkeld (project Archief 2020).
Ontwikkelen Kenniskaart BIM/Archivering
De Bouw Informatie Raad (BIR) coördineert, zoals in het
tweede artikel is aangegeven, de implementatie van BIM
(standaards voor het Bouw Informatie Management) in
Nederland, en heeft voor een aantal inhoudelijke domei
nen, zoals de BIMstandaards en de juridische aspecten,
kenniskaarten ontwikkeld die op de website van de BIR
beschikbaar zijn en gedownload kunnen worden.2
Voor het domein Archivering wordt in 2016 ook door de
BIR een kenniskaart BIM/Archivering ontwikkeld, waar
bij de archiefpraktijk in Nederland betrokken zal worden
en samengewerkt zal worden met het programma Archief
2020. Eerder (in 2014) is al materiaal verzameld door het
gemeentearchief Rotterdam voor de kenniskaart BIM/
Archivering, en dit materiaal zal aangevuld en geactuali
seerd worden, vooral met informatie over KIDO en DUTO
(richtlijnen voor duurzame toegankelijkheid).
Hierbij is samenhang te constateren tussen de in de vo
rige paragraaf beschreven ontwikkeling van het informatie
model voor omgevingsdocumenten en de hier beschreven
ontwikkeling van de kenniskaart BIM/Archivering.
Er zal gezorgd moeten worden dat op beide fronten
dezelfde vertrekpunten en richtlijnen gehanteerd worden,
zodat er samenhang ontstaat tussen beide producten.
Multidisciplinaire samenwerking
Zoals blijkt uit beide voorbeelden van de ontwikkeling van
producten voor de digitalisering van de Omgevingswet en
de implementatie van BIM, is er zowel sprake van sterke
onderlinge samenhang als de noodzaak van een multidis
ciplinaire benadering door en samenwerking van kennis
partijen. Bij de digitalisering van de Omgevingswet is een
groot aantal kennispartijen betrokken: onder meer het
ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat,
Kadaster, RIVM, Geonovum, Nationaal Archief, KING
gemeenten (en vele andere). Voor BIM kan een vergelijk
baar overzicht opgesteld worden.
Bij beide ontwikkelingen is sprake van een inhoudelijke
component (ruimtelijke ontwikkeling, leefomgeving), van
een juridische component (wet en regelgeving), een in
formatiseringscomponent (informatiemodellen, ICTinfra
structuur, digitaal stelsel), een standaardisatiecomponent
(informatiestandaards, ICTstandaards, duurzaamheids
standaards, kwaliteitsstandaard) en een component voor
duurzaam bewaren en archiveren.
De archiefpraktijk zal steeds meer uitgenodigd worden te
participeren in deze multidisciplinaire samenwerking en
onderdeel worden van een collectief en multidisciplinair
leerproces.
Dat vereist het invoegen van de eigen kennis en best
practice (zoals het concept van het edepot) van deze ar
chiefpraktijk in de gezamenlijke innovatie en ontwikkeling
van een nieuwe digitale werkpraktijk. Deze digitale werk
praktijk wordt steeds meer gekenmerkt door ketensamen
werking en netwerksamenwerking.
Het vraagt ook om nieuwe vaardigheden om op deze ma
nier te participeren in een multidisciplinaire context van le
ren en ontwikkelen. De taal en cultuur van de verschillende
disciplines moeten op elkaar afgestemd worden om elkaar
te verstaan en tot gezamenlijke resultaten te komen. Alleen
de eigen taal en cultuur uitdragen is niet genoeg. Er moeten
bruggen geslagen worden naar andere disciplines en er zul
len gemeenschappelijke kennisproducten moeten ontstaan,
zoals het in dit artikel genoemde informatiemodel voor
omgevingsdocumenten en de kenniskaart BIM/Archivering.
Aan de andere kant versterkt het multidisciplinaire sa
menwerken het bewustzijn van de eigen kennis en vaardig
heden van de archiefpraktijk, het weten waarin er een spe
cifieke bijdrage geleverd kan worden, bijvoorbeeld vanuit
kennis over metadateren en kennis over het ordenen van
archiefdomeinen.
Er ligt de noodzaak van een multidis-
ciplinaire benadering door en samen-
werking van kennispartijen
Foto: Jacques Duivenvoorden
LTR_P006_LTR-OD-02-2016 7 17-2-2016 11:59:44
3. Od | februari-maart 2016 | #28 achtergrond
Zie ook www.od-online.nl
Hierin liggen ook de kansen: het eigen vakdomein ontwik
kelen en versterken door te participeren in uitdagende grote
multidisciplinaire innovatieprojecten zoals Omgevingswet
en BIM..
Noten:
1 Het eerste artikel in de serie over ketenarchivering in de Omgevings
wet stond in Od 5 van 2015, het tweede in Od 8 van 2015.
2 Zie: http://www.bouwinformatieraad.nl/birkenniskaarten
Jacques Duivenvoorden
jacques@duivenvoordencon-
sultancy.nl
Jacques Duivenvoorden be-
heert het bureau voor interim-
management en advisering J.J.
Duivenvoorden Consultancy BV.
Door te participeren liggen er kansen
het eigen vakdomein te ontwikkelen en
te versterken
Het jaar 2016 staat in het teken van de Digitale Overheid 2017.
Voor een goede beschikbaarheid en toegankelijkheid van
informatie is de manier waarop u informatie beheert van cruciaal
belang. Om ervoor te zorgen dat de dienstverlening voor burgers
en bedrijven in 2017 volledig digitaal verloopt, moet er binnen
veel organisaties nog heel wat gebeuren. Heeft u de juiste kennis,
ervaring en bezetting in huis om deze klus voor 2017 professioneel
en efficiënt te klaren?
In het praktijkgerichte en speciaal samengestelde opleidingstraject tot
(Junior) Informatie Adviseur van Mailprofs, verwerven onze Young
Professionals de juiste kennis om uw organisatie ondersteuning te bieden
richting de Digitale Overheid 2017. Naast dat ze beschikken over gedegen
kennis van processen en systemen, begrijpen ze als geen ander de
uitdagingen waar uw organisatie voor staat. Onze Young Professionals
zijn stuk voor stuk gedreven en betrouwbaar. Met hun 1 á 2 jaar ervaring
zijn ze middels het opleidingstraject in staat om zich binnen 8 maanden
door te ontwikkelen tot een volwaardige Informatie Adviseur.
WAT MAAKT ONS OPLEIDINGSTRAJECT ZO UNIEK?
Het opleidingstraject tot (Junior) Informatie Adviseur is met veel zorg
samengesteld en bestaat uit 6 actuele thema’s. Uiteraard kunnen we het
opleidingstraject aanpassen aan uw wensen. Geen enkele organisatie is
immers hetzelfde. Wij bieden hiervoor de oplossing: Choose Your Own.
CHOOSE YOUR OWN is een maatwerkgerichte oplossing, waarbij u de
(eind)producten kunt kiezen die uw organisatie nodig heeft. Of dit nu een
handboek vervanging, een functioneel ontwerp of een kwaliteitshandboek
is, het is direct toepasbaar en helpt uw organisatie vooruit!
Het opleidingstraject tot (Junior) Informatie Adviseur smaakt vaak naar
meer. Zowel bij onze opdrachtgevers als bij onze (Junior) Informatie
Adviseurs. En dit is precies wat wij willen. Wij beloven onze Young
Professionals immers geen baan, maar een vervolgstap in hun carrière.
Een carrière als Informatie Adviseur van de toekomst. Het liefst bij u!
Mailprofs, uw specialist!
Mailprofs biedt, als special label van Tempo-Team binnen de Randstad
Groep Nederland, oplossingen voor proces- en informatiemanagement
op operationeel, tactisch en strategisch niveau.
HETJAAR VAN DE DIGITALE OVERHEID!
GEÏNTERESSEERD?
Neem voor een vrijblijvend gesprek contact op via:
030 233 5475 of im@mailprofs.nl.
TT03 adv vakbladOD 02-2016 185x133 def v2.indd 1 09-02-16 16:18
LTR_P006_LTR-OD-02-2016 8 17-2-2016 11:59:45