An overview of digital competence frameworks used in Flemish Education with a specific focus on DigComp

1. Referentiekaders voor digitale
competenties in onderwijs en
vorming
Jan De Craemer – Departement
Onderwijs
30 maart 2017
#DigComp

2. Agenda
• Skills gap
• Huidig eindtermenkader en eindtermendebat
• DigComp: wie, wat en waarom?
• Inhoud van het referentiekader
• Lokalisering en implementatie DigComp in Vlaanderen en Europa
• DigCompOrg en DigCompEdu

5. 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
2000 2003 2006 2009 2012 2015
PISA – hoog- en laagpresteerders 2000-2015
Leesvaardigheid Niv.5/6 Leesvaardigheid Niv.>1 Wiskund. gelett Niv.5/6
Wiskund. gelett Niv.>1 Wetenschapp. gelett. Niv.5/6 Wetenschapp. gelett. Niv.>1

7. 21st Century Skills Framework
21st Century Skills Framework

8. ICT-competentie
Doel: beter maatschappelijk functioneren door
omgang met nieuwe media
Als middel: verrijkt onderwijs
Doel: beter individueel functioneren,
ontwikkelingsondersteunend
ICT-eindtermen voor het onderwijs
Competentiegericht onderwijs: ICT eindtermen 2007

9. 9
Eindtermen ICT lager onderwijs en 1e graad SO
De leerlingen:
• hebben een positieve houding tegenover ict en zijn bereid ict te gebruiken om hen te
ondersteunen bij het leren.
• gebruiken ict op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier.
• kunnen zelfstandig oefenen in een door ict ondersteunde leeromgeving.
• kunnen zelfstandig leren in een door ict ondersteunde leeromgeving.
• kunnen ict gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven.
• kunnen met behulp van ict digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren.
• kunnen ict gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.
• kunnen ict gebruiken om op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier te
communiceren.
• kunnen afhankelijk van het te bereiken doel adequaat kiezen uit verschillende ict-
toepassingen.
• zijn bereid hun handelen bij te sturen na reflectie over hun eigen en elkaars ict-gebruik.

11. Debat eindtermen
• Evenwicht tussen innovatie en fundament
• Kijken in de toekomst, over 21ste - eeuwse
vaardigheden, maar met kennis van het
verleden, en zorg over de aandachtspunten
die diverse maatschappelijke geledingen
aanwijzen
• Debat samen met alle betrokkenen
• Waarin de overheid de richting moet geven

14. Wat?
• een referentiekader voor digitale competentie,
• Identificatie van de belangrijkste componenten van digitale competentie, uitgesplitst in niveaus en
met voorbeelden van toepassingen
• Conceptueel model, met niveau descriptoren ifv zelf-evaluatie
Waarom?
• Nood aan gemeenschappelijke visie op wat digitale competentie precies is
• digital skills gap
Methode
• Ontwikkeld door JRC
• Sterke wetenschappelijke onderbouw
• Betrokkenheid van lidstaten en stakeholders
• Updating en revisie
Beleidscontext
• 2006 Recommendation on Key Competences for Lifelong Learning
• 2016 New Skills Agenda for Europe
• Vlaanderen: o.a. Plan Geletterheid Verhogen, conceptnota Mediawijs

16. 5 competentiedomeinen
Informatie: identificeren, localiseren, vinden, opslaan, organiseren
en analyseren van digitale informatie, beoordelen van
relevantie en doel.
Communicatie: communiceren in digitale omgevingen, delen van
bronnen, samenwerken, via digitale tools, participatie aan
netwerken.
Inhoud ontwikkelen: creëren van nieuwe inhouden (van word
processing tot beeld en geluid) integreren en aanpassen
van content en media, expressie, programmeren en
omgaan met auteursrecht en licenties.
Veiligheid: beveiliging van zichzelf, digitale identiteit en data;
duurzaamheid en verantwoorde omgang.
Probleemoplossen: identificeren van digitale behoeften en oplossingen, creatieve
omgang, kleine technische problemen kunnen oplossen,
competenties verder ontwikkelen.

18. Van 3 naar 6 profeciency levels

19. Versie 2.0

20. Domein 1: Information & data literacy

21. Domein 2: Communication and collaboration

22. Domein 3: Digital content creation

23. Domein 4: Safety

24. Domein 5: problem solving

26. Lokalisering Vlaanderen: 22 competenties
• Informatiegebruiker
• Informatiebehoefte expliciteren
• Zoeken naar en verwerven van
informatie
• Informatie beoordelen
• Georganiseerd ophalen en opslaan van
informatie
• Communicator
• Doel en middel van communicatie op
elkaar afstemmen
• Informatie en inhouden delen
• Engageren in online burgerschap
• Samenwerken
• Veilig en verantwoord communiceren,
bewust van de verschillen tussen
gebruikers
• E-identiteit en E-reputatie beheren
• Schepper/maker
• Inhouden integreren, structureren en
herwerken
• Inhouden ontwikkelen, creëren
• Omgaan met copyright en licenties
• Computationeel denken en
programmeren
• Safe keeper
• Materiaal beveiligen
• Persoonlijke gegevens beheren
• Fysische en psychische gezondheid
beschermen
• Duurzaam omgaan met technologie
• Probleemoplosser
• Problemen identificeren
• Noden en oplossingen identificeren
• Mogelijkheden innovatief en creatief
gebruiken
• Lacunes in de competentie identificeren
en remediëren

27. Lokalisering Vlaanderen:
mapping huidig curriculum leerplicht

28. E-communicatie,
internet en
cloudcomputing
60
Aan de slag
met ICT
60
Eenvoudige
content
aanmaken
60
Samen
content
ontwikkelen
60
Teksten
verwerken
60
Bestanden
offline en online
organiseren en
beheren
60
E-planning
en informatie-
management
60
Cijfer-
gegevens
verwerken
60
Content
integreren
60
E-services
60
Content
presenteren
60
Gegevens
beheren
60
Publiceren
en communiceren
op sociale media
60
Veilig online en
sociale
netwerksites
60
E-services
60
Start to create
60
Creatief
met eenvoudige
documenten
60
Creatief met
complexe documenten
60
Elektronische
leeromgeving
60
Educatieve
content
ontwikkelen
60
Creatief project
60
Content
presenteren
60
Auteurstool
60
Veilig online
en sociale
netwerksites
60
Een afgeschermde
webruimte
aanmaken en
beheren
60
Een eenvoudige
webomgeving
aanmaken
60
Weblay-out
en
-functionaliteiten
60
Content
webklaar
maken
60
Web-
pulicaties
optimaliseren
60
Een
eenvoudige
app bouwen
60
App-lay-out
en
-functionaliteiten
60
Creatief met
afbeeldingen:
complexe bewerkingen
Creatief
met afbeeldingen:
eenvoudige
bewerkingen
Eenvoudige
creatieve tekeningen
Complexe
creatieve tekeningen
Eenvoudige 3D-
ontwerpen
Complexe 3D-
ontwerpen
Creatief met
beeld en geluid:
eenvoudige producties
Creatief met
beeld en geluid:
complexe producties
ICT EN
ADMINISTRATIE
720 LT
ICT EN SOCIALE
MEDIA
300 LT
ICT IN EEN
CREATIEVE
CONTEXT
480 LT
ICT IN EEN
EDUCATIEVE
CONTEXT
540 LT
WEBCONTENT
360 LT
APP-
ONTWIKKELING
240 LT
Functies
automatiseren
60
2/5
Webscript
aanpassen
60
60
60
60
60
60
60
60
60
START TO
ICT
120 LT
Samen
content
ontwikkelen
60
Voorstel nieuwe algemene ICT-opleidingen t.v.v. Informatica-toepassingssoftware

29. Lokalisering Vlaanderen
kan ICT veilig en duurzaam gebruiken. IC 103 BC039
kan de ingestelde privacy-opties aanpassen. IC 103 BC044
kan ICT aanwenden om problemen op te lossen. IC 103 BC053
kan zijn eigen ICT-competenties actualiseren. IC 103 BC054
kan ICT-problemen oplossen. IC 103 BC055

31. Next steps
• Zelfevaluatietool in Europass
• DigComp 2.1 : 6 – 8 specifieke niveaus per competentie (Mei 2017)
• DigCompOrg vertaald en omgezet in SELFIE zelfevaluatietool voor
scholen
• SELFIE pilot in Vlaanderen (april - december 2017)
• DigCompEdu competentieprofiel voor leraren
• Online consultatie loopt
• Finalisering profiel eind juni 2017

32. Zelfevaluatie tool digitale competenties
http://europass.cedefop.europa.eu/nl/resources/digital-competences

34. DigComp2.1: 8 proficiency levels (and
examples)
DigComp 1.0 Level in 2.1 Complexity of tasks Autonomy
Cognitive
domain
Foundation
1 Simple tasks With guidance Remembering
2 Simple tasks
Autonomy and with guidance
where needed
Remembering
Intermediate
3
Well-defined and routine tasks, and
straightforward problems
On my own Understanding
4
Tasks, and well-defined and non-
routine problems
Independent and according
to my needs
Understanding
Advanced
5 Different tasks and problems Guiding others Applying
6 Most appropriate tasks
Able to adapt to others in a
complex context
Evaluating
New to 2.1
Highly-
specialised
7
Resolve complex problems with limited
solutions
Integrate to contribute to the
professional practice and to
guide others
Creating
8
Resolve complex problems with many
interacting factors
Propose new ideas and
processes to the field
Creating
May 2017

35. 1. Information and data literacy
1.1 Browsing, searching and filtering data, information and digital content
To articulate information needs, to search for data, information and content in digital environments, to access them and to navigate between them. To
create and update personal search strategies.
Proficiency levels
Level 1 Level 2 Level 3 Level 4 Level 5 Level 6 Level 7 Level 8
Foundation Intermediate Advanced Highly specialised (new)
At basic level and with
guidance, I can:
At basic level and
with autonomy and
appropriate guidance
where needed, I can:
On my own and
solving
straightforward
problems, I can:
Independently,
according to my
own needs, and
solving well-
defined and
non-routine
problems, I can:
As well as
guiding others, I
can:
At advanced level,
according to my
own needs and
those of others,
and in complex
contexts, I can:
At highly
specialised level,
I can:
At the most
advanced and
specialised level, I
can:
● identify my information
needs,
● find data, information
and content through a
simple search in digital
environments,
● find how to access
these data, information
and content and
navigate between them.
● identify simple
personal search
strategies.
● identify my
information needs,
● find data, information
and content through a
simple search in digital
environments,
● find how to access
these data, information
and content and
navigate between them.
● identify simple
personal search
strategies.
● explain my
information needs,
● perform well-defined
and routine searches
to find data,
information and
content in digital
environments,
● explain how to
access them and
navigate between
them.
● explain well-defined
and routine personal
search strategies.
● illustrate
information needs,
● organise the
searches of data,
information and
content in digital
environments,
● describe how to
access to these
data, information
and content, and
navigate between
them.
● organise
personal search
strategies.
● apply information
needs,
● apply searches to
obtain data,
information and
content in digital
environments,
● show how to
access to these
data, information
and content and
navigate between
them.
● propose personal
information
strategies.
● assess information
needs,
● adapt my searching
strategy to find the
most appropriate
data, information and
content in digital
environments,
● explain how to
access to these most
appropriate data,
information and
content and navigate
among them.
● vary personal
search strategies.
● create solutions
to complex
problems with
limited definition,
that are related to
browsing, searching
and filtering of data,
information and
digital content.
● integrate my
knowledge to
contribute to
professional
practice and
knowledge and
guide others in
browsing, searching
and filtering data,
information and
digital content.
● create solutions to
solve complex
problems with many
interacting factors,
that are related to
browsing, searching
and filtering data,
information and
digital content.
● propose new
ideas and
processes to the
field.
NEW: The top line
indicates the
autonomy of a user.
The level of
responsibility
increases.
New 8 levels are
mapped to 3 levels from
DigCom 1.0.
E.g. Level 1 and 2 map to
old "Foundation" level.
The underlined verbs
are action verbs
indicating the level of
knowledge and skills.

36. DigCompOrg
European Framework
for Digitally-competent
Educational
Organisations

42. SELFIE Pilot
• 8-tal landen: IE, ES, UK, DK, BE, IT, GR, RU
• 15 scholen per land: 5 BaO, 5ASO, 5BSO
• Looptijd mei – december 2017
• Selfie operationeel en uitrol 2018

43. 43
Draft Framework
February 2017
6.
Facilitating
Learners' Digital
Competence
1.
Professional
Engagement
5.
Empowering
Learners
3.
Digital
Pedagogy
4.
Digital
Assessment
2.
Digital
Resources
6 Areas

44. 44
Draft Framework
February 2017
2. Digital Resources
2.1 Selecting
2.2 Organising & sharing
2.3 Creating
3. Digital Pedagogy
Using digital tools to enhance & innovate
3.1 Instruction
3.2 Teacher-learner interaction
3.3 Learner collaboration
3.4 Self-directed learning
4. Digital Assessment
Using digital tools to enhance & innovate
4.1 Assessment formats
4.2 Analysing evidence
4.3 Feedback & planning
6. Facilitating
learners' digital
competence
6.1 Information &
media literacy
6.2 Communication
6.3 Content creation
6.4. Wellbeing
6.5 Problem solving
1. Professional
engagement
1.1 Data
management
1.2 Communication
1.3 Professional
collaboration
1.4 Reflective
practice
1.5 Continuous
professional
development (CPD)
5. Learner
Empowerment
Using digital tools to
empower learners
through:
5.1 Accessibility &
inclusion
5.2 Differentiation &
personalisation
5.3 Actively
engaging learners
23 Competences

46. ICT-coördinatie

47. 47
Bedankt
Meer info:
https://ec.europa.eu/jrc/en/digcomp
https://ec.europa.eu/jrc/en/digcomporg
jan.decraemer@ond.vlaanderen.be