2. EUSKERA
PERPAUS ELKARTUAK
OSAGARRIAK ERLATIBOAK
Lehen Hezkuntzako 6. maila
3. PERPAUS OSAGARRIAK
* Perpaus nagusia baiezkoa denean …
- (e) la Aitak esan dit arrantza egitera joango garela.
* Perpaus nagusia ezezkoa denean …
-(e) nik Itziarrek ez du esan kotxe berria erosi duenik.
* Perpaus nagusia agintzekoa denean …
- t(z)eko Irakasleak esan du guk idazlana egiteko.
* ZEHAR-GALDERAK
-(e) n Ez dakit non dagoen nire liburua.
-ea … - (e) n Galdetu du ea etorriko diren zure gurasoak.
-(e) n ala ez Ez dakit kalera joango naizen ala ez.
4. PerPaus erLaTIBOaK
* Menderagailu erlatiboak:
- (e) n
Aditz jokatuari lotuta eta izenaren aurrean erabiltzen da.
“Lehen etorri den neska nire lehengusina da”
tako / - riko
Aditz jokatugabeari eransten zaio ekintza burutua
adierazteko.
“Guk bisitatutako museoa oso interesgarria da”
5. KOnParazIO PerPausaK
• Berdintasuna:
Nolakotasuna : … …. BEZAIN (adjetiboa)
Zenbatasuna : … … BESTE / ADINA (izena)
• Desberdintasuna:
Nolakotasuna : … … BAINO (adjetiboa) – AGO(A)
Zenbatasuna :… … BAINO (izena) GEHIAGO /
GUTXIAGO
6. DenBOrazKO PerPausaK
• Definizioa : Ekintza nagusia noiz gertatzen den adierazten dute.
• Menderagailuak :
ALDIBEREKOTASUNA ALDI DESBERDINA IRAUPENA
- (e)nean … baino lehen - (e)netik
- (e)la … aurretik - … arte
- t(z)ean - (e)n bitartean
… bezain laster …ondoren/ostean
… eta berehala … eta gero
7. BALDINTZA perpAusAk
* BAIEZKOAK
Azterketa ondo egiten baduzu, arloa
ba - gaindituko duzu.
Lurrera eroriz gero, min hartuko duzu.
- (e)z gero
Zuk sarrerak ordaintzekotan, zinemara
- t(z)ekotan joango naiz zurekin.
* EZEZKOAK
Oker ez banago, etxe hura aitonarena da.
ez ba -
Kotxe berria erosi ezik, ez gara oporretara
…ezik / ezean joango.
8. kONTZesIO perpAusAk
• Definizioa : Kontzesio perpausak eragozpena adierazten du.
* Menderagailuak :
Nahiz eta berandu heldu, ez ginen
Nahiz eta … haserretu.
… arren Berandu heldu arren, ez ginen
haserretu.
Berandu heldu baziren ere, ez ginen
… ba … ere haserretu.
9. kAusAZkO perpAusAk
* Zergatik? galderari erantzuteko erabiltzen dira menderagailu hauek.
- (e)lako Afaria prestatu dut arrebak eskatu
didalako.
bait - Ez zen lagunekin joan, ez baitzuen
gogorik.
… eta Lotara noa, oso nekatuta nago eta.
- (e)nez (gero) Oso berandu denez (gero), biharko
utziko dut.
-t(z)eagatik / -t(z)earren Atzerantz begiratzeagatik erori
zara lurrera.
10. HELBURUZKO PERPAUSAK
• Helburuzko perpausek xedea edo asmoa adierazten dute.
• Zertara? eta Zertarako? galderei erantzuteko erabiltzen dira.
- t(z)eko Zertarako galderari
erantzuten dio. Mendira igotzeko, gogoz
saiatu beharko duzu.
- t(z)era Zertara galderari
erantzuten dio. Perretxikoak biltzera
etorri gara mendira.
- t(z)eko asmotan Asmoa
adierazten du.
Bizikleta berria erosteko
asmotan nabil.
- t(z)ekotan
- t(z)eagatik Helburua
adierazten du. Lanpostua lortzeagatik,
egingo dut ikastaroa.
- t(z)earren
11. L AIL
OK UAK
• Perpausak juntaduraz eta menderakuntzak lotuz gain, lokailuen
bidez lotu ahal dira.
• Lokailuak hitzak dira eta ez dute deklinabide-markarik hartzen.
EMENDIOZKO LOKAILU HAURKARITZAKO ONDORIOZKO KAUSAZKO
LOKAILUAK HAUTAKARIAK LOKAILUAK LOKAILUAK LOKAILUAK
ere bestela ordea beraz izan ere
ere bai/ez osterantzean ostera orduan zeren
gainera berriz
behintzat aldiz
gutxienez hala ere
dena dela
