1. C E L E K AT E C H E T YC Z N E :
– W P R O WA D Z E N I E P O J Ę Ć P R AWA W I E C Z N E G O , P R AWA
N AT U R A L N E G O I P R AWA M O R A L N E G O ;
– U K A Z A N I E Z A S A D I W Ł A Ś C I W O Ś C I P R AWA N AT U R A L N E G O
J A K O P R AWA O B I E K T Y W N E G O ;
– R O Z B U D Z E N I E P R A G N I E N I A R E A L I Z A C J I W Ż Y C I U P R AWA
N AT U R A L N E G O .
2.1. Naturalne prawo moralne
str. 31-33

2. NA DOBRY POCZĄTEK
Katechizm strona 33
Psalm 1
Szczęśliwy mąż, który nie idzie za radą występnych,
nie wchodzi na drogę grzeszników
i nie siada w kole szyderców,
lecz ma upodobanie w Prawie Pana,
nad Jego Prawem rozmyśla dniem i nocą.
Jest on jak drzewo zasadzone nad płynącą wodą,
które wydaje owoc w swoim czasie,
a liście jego nie więdną:
co czyni, pomyślnie wypada.
(Psalm 1)

3. „Statek wycieczkowy wpada na skały
i rozbija się. Ludziom udaje się dopłynąd
do brzegu wyspy, ale na ratunek muszą
poczekad kilka miesięcy na wyspie. To
ludzie z różnych stron świata – dzieli ich
wszystko – różnica wieku (są także dzieci
i ludzie w podeszłym wieku), różnice
kulturowe, różnice wyznaniowe (są
również ateiści), różnice językowe... łączy
ich tylko jedno – wszyscy chcą przeżyd
i doczekad ekipy ratunkowej”.

5. Życie we wspólnocie ludzkiej, ze względu na
dobro wspólne, wymaga uporządkowania. To
uporządkowanie urzeczywistnia się przez
tworzenie praw, nakazów i zakazów, które mają
na celu pomóc człowiekowi we wspólnym życiu.
Dobrym przykładem takiego uporządkowania są
przepisy ruchu drogowego, bez których
poruszanie się po ulicach i szosach byłoby
praktycznie niemożliwe. Kodeks drogowy
zawiera przepisy, tworzone przez ludzi i dla ludzi.
Istnieje jednak prawo, którego człowiek tworzyd
ani zmieniad nie może, powinien je natomiast
poznawad i wprowadzad w życie.

6. 1.Jakie zasady postępowania muszą
wypracowad rozbitkowie?
2.Co powinni czynid, a czego unikad?
3.Rozbitkowie bardzo się różnią – czy coś jest
w nich wspólnego?
4.Jakie uniwersalne zasady moralne pozwolą
im przeżyd i porozumied się mimo różnic?

7. „Bo gdy poganie, którzy Prawa nie
mają, idąc za naturą, czynią to, co
Prawo nakazuje, chociaż Prawa nie
mają, sami dla siebie są Prawem.
Wykazują oni, że treśd Prawa wypisana
jest w ich sercach, gdy jednocześnie ich
sumienie staje jako świadek, a
mianowicie ich myśli na przemian ich
oskarżające lub uniewinniające”
Rz 2,14-15

9. Ćwiczenie Prawo wieczne i prawo naturalne
• Uczniowie pracują w trzech grupach –
każda grupa otrzymuje tekst i zestaw
pytań do opracowania.
• Czas na wykonanie zadania ok. 10 min,
po czym grupy przedstawiają efekty
prac na forum klasy.
• Następnie, wspólnie , uzupełniamy
tabelkę.

10. Pan Bóg jako Stwórca wie doskonale, co jest dla
człowieka dobre, a co złe i tą wiedzą podzielił się z
człowiekiem, dając mu prawo moralne. Jest ono „dziełem
Mądrości Bożej. Można je określić, w sensie biblijnym, jako
ojcowskie pouczenie, pedagogię Bożą. Wyznacza ono
człowiekowi drogi, zasady postępowania, które prowadzą do
obiecanego szczęścia” (KKK 1950).
Jednocześnie prawo moralne zakazuje dróg, które prowadzą do
zła, odwracają od Boga i Jego miłości (por. KKK 1950), a przez to
prowadzą do utraty szczęścia, do którego człowiek jest
przeznaczony.

11. NATURALNE PRAWO
MORALNE
ZASADY WŁAŚCIWOŚCI
Prawo wpisane w
serce każdego
człowieka;
wyraża pierwotny
zmysł moralny,
który pozwala
człowiekowi
rozpoznać
rozumem, czym jest
dobro i zło.
Pierwszorzędne
oczywiste dla wszystkich,
wypływają z porządku
istnienia świata, np. nie czyń
drugiemu, co tobie niemiłe.
Drugorzędne –
wyprowadzone z
pierwszorzędnych na drodze
dedukcji. Należą do nich
przykazania dekalogu, z
wyjątkiem trzeciego.
Trzeciorzędne
(operatywne) – wynikają z
dwóch poprzednich w drodze
rozumowania, np. prawo do
własności prywatnej, do
nierozerwalności związku
małżeńskiego.
Powszechne
obowiązuje wszystkich
ludzi.
Niezmienne
nigdy się nie zmienia i nie
zależy od poglądów,
obyczajów czy warunków
historycznych.
Obowiązujące
zostało dane przez Boga i
tylko Bóg mógłby je
zmienić, człowiek nie
może.
Poznawalne
każdy człowiek może je
poznać.

12. WŁAŚCIWOŚCI PRAWA
NATURALNEGO:
Powszechne
(obowiązuje w całym
świecie i wszystkie
ludy)
Niezmienne
(nie zmienia się
z czasem, nie zależy
od warunków
historycznych czy
kulturalnych
Obowiązujące
(nie dopuszcza
dyspensy)
Poznawalne
( każda osoba, używając
rozumu może je
poznać)

13. PRAWO MORALNE JEST DOSTĘPNE POZNANIU CZŁOWIEKA
W RÓŻNYCH FORMACH.
Znajdujemy je w PRAWIE WIECZNYM, będącym w Bogu źródłem
wszelkich praw. Badając naturę człowieka odkrywamy je w tak
zwanym PRAWIE NATURALNYM, które głosi chociażby
podstawową zasadę moralną, że dobro należy czynić, a zło
odrzucać. Wyraźnie sformułowane prawo moralne znajdujemy w
PRAWIE OBJAWIONYM W STARYM TESTAMENCIE, na przykład
w Dziesięciu Przykazaniach Boskich (Dekalogu). Przede wszystkim
prawo moralne otrzymujemy w NOWYM PRAWIE, PRAWIE
EWANGELICZNYM (por. KKK 1952), które przez Jezusa
Chrystusa i Apostołów wyjaśnia, poucza i nakazuje jak żyć, by
osiągnąć wytyczony przez Boga cel.

14. Prawo moralne znajduje swą pełnię i jedność w
Chrystusie. To osoba JEZUSA CHRYSTUSA jest drogą
do doskonałości: On przecież powiedział o sobie
„Ja jestem Drogą i prawdą, i życiem” (J 14,6).
Jego nauka, szczególnie przykazanie miłości Boga
ponad wszystko, a bliźniego swego jak siebie samego,
jest dla człowieka największym zobowiązaniem i prawem
moralnym (por. KKK 1953). Prawo moralne znajdujemy
wreszcie w prawach kościelnych i cywilnych (por.
KKK 1952).

15. „Prawo moralne jest dziełem Mądrości
Bożej. Wyznacza ono człowiekowi
drogi, zasady postępowania, które
prowadzą do obiecanego szczęścia
i zakazują dróg zła, oddalających od
Boga”.
Znajdujemy to prawo przede
wszystkim w prawie naturalnym oraz
w prawie objawionym w Starym
i Nowym Testamencie, a także w nauce
Kościoła. Drogą do doskonałości jest
dla nas Chrystus i jego nauka.

16. Refleksja…
Konsekwencje
nieprzestrzegania
prawa naturalnego.