GELENEKSEL İMGELER

2. İMGE NEDİR?
 Birçok yazar için ‘imge’, ‘ikon’, ‘işaret’, ‘amblem’, ‘mit’, ‘figür’, ‘idol’ vb.
kelimeler fark gözetilmeksizin birbirinin yerine kullanılmaktadır.
Görünüş anlamında da kullanılan imgeyle gerçek arasındaki ilişki
gerçeğin kabul edilmemesi değildir. İmge, teknolojik gelişmelerin en
son aşamalarının kullanıldığı kitle iletişim araçlarında , gerçeği
yeniden tanımlamak biçiminde kullanılmaktadır. Çünkü iletişim
teknolojileriyle değişik bir dünya, telafi edici bir gerçeklik, teknik
manipülasyonla duyguları kandıran gerçeklik görünümü yaratmak
mümkündür. Alt alta yazıldıklarında büyük bir çoğunluk oluşturan
imgelerin bazıları da yüzyılları aşarak bugüne kadar ulaşmayı
başarmıştır. İçinde bulunduğumuz çağda da yeni imgelerin oluşumu
devam etmektedir. Çünkü insanlar çevrelerindeki nesnelere faklı
anlamlar yüklemektedirler.
 Terim bilim açısından imge , sanatçının bilincinde saptanmış ve bunun
sonucu olarak okur, dinleyici ya da seyirci tarafından algılanmış olan
gerçekliğin sanatsal çağrıştırılması, nesnel dünyanın düşünsel(ideal)
tablosudur. Günlük dilde ‘imge’ deyince çoğunlukla değişen anlamı
olan bir ifade anlaşılmaktadır.

3.  ‘Görsel bir kavram’ olan imge kimi zaman gerçek anlamından uzak bir
şekilde algılanırken, kimi zamanda yalnızca kendini dışa vuran bir
hakikat çıplaklığı gibi gerçek anlamında algılanır. Yani imge bakılan
nesnelere yüklenen farklı anlamlardır. Örneğin bir ressam tarafından
tuval üzerine karalanmış gibi duran bir resme anlam yüklemeye
çalışmasa o resmin ifade ettiği şey sadece bir renk cümbüşü olacaktır.
Fakat insanlar bu resme bir anlam yüklemeye çalışırlarsa, kimi bir
kuşa kimide bir ağaca benzetecektir. Yani resim değişik imgeler
halinde algılancaktır.
 İmge, yalnızca görünmeyeni görünür kılan bir çerçeve değildir. İmge,
görünmeyenin anlamını kendi içinde saklar ve bu anlamı başkasının
bulmasını ister.

4. REKLAM İMGELERİ
EVRENİ
 Çeşitli sanat dalları gibi reklam dünyası da kendi düzenini ve
değerlerini oluşturmuştur. Bu nedenle reklam dünyasına giren her şey
değişime uğramaktadır. Yıldızlar, nesneler, hayvanlar vb. Hepsi
simgesel temsili (boş) varlıklara ve olgulara dönüşmektedirler.
 İnsanoğlu 21. yüzyılı başında reklam imgeleriyle hayatının birçok
çevresinde karşı karşıya gelmektedir. Yolda yürürken yada arabayla
giderken ya da alış-veriş esnasında reklam imgeleriyle karşılaşmak
mümkündür. Çünkü reklamcılar her alanı bir reklam mecrası olarak
kullanmaktadır. Örneğin; bilboradlar, clp (raket şeklinde ışıklı panolar)
döner kuleler, totem’ler ve daha bir sürü reklam materyali insanları her
köşe başında gülümseyerek beklemektedir.
 Günümüzde imgeler temsil ettikleri gerçeklerinden daha fazla ilgi
çekmektedir. İmgeler; otomobilleri, şarapları, evleri, yatları,
dondurmaları, hatta siyasetçileri bile satabilecek güce sahiptir. Bu
nedenle de çağdaş reklamcılık anlayışı bir ürün veya hizmeti satmaya
çalışırken genellikle kültüre ve onun değerlerine başvurmakta, en çok
da geleneksel imgelerden yaralanmaktadır. Bu yöntem ulusal ve
uluslararası faaliyet gösteren tüm firmalar tarafından kullanılmaktadır.
Çünkü insanlar geleneksel öğelerin kullanıldığı ürünlere daha çok
sempati duymaktadır.

5. İMGE VE SEMBOL
 İnsanların duygu ve düşüncelerini ifade etmede kullandığı kelimeler
nesne ve fikirleri temsil eden sembollerdir. Örneğin; bayraklar,
amblemler, üniformalar millet, grup veya otoritenin sembolleridir.
Semboller herkes tarafından aynı şeyi ifade ederler.
 İmgeler ise gerçeklerin farklı bir şekilde algılanmasını sağlayan
olgulardır. Toplum, imgelerden işaretlere dönmüştür. Çünkü işaretler
basittir. Örneğin trafik işaretlerindeki inek resmi ‘ Dikkat yola inek
çıkabilir’ demektir. Bu işaret her kişide aşağı yukarı aynı ifadeyi
çağrıştırmaktadır.
 İşaretler basittir ve toplumsallıkları zayıftır. Sembollerin
toplumsallıkları ise çok güçlüdür. Örneğin ; hilal herkeste İslam dinini
çağrıştırmaktadır. Aynı şekilde kırmızı bayrak komünistleri
anımsatıyorsa, yeşil bayrakta Müslümanları hatırlatmaktadır.

6. GÖRSEL İMGELERİN
ORTAYA ÇIKIŞ ŞEKLİ
 İnsanların sembolleri algılayış biçimi olarak adlandırabileceğimiz
imgenin ortaya çıkmasının çeşitli şekilleri vardır;
 El Yapımı Görsel Kültür İmgeleri
 El yapımı görsel kültür imgeleri, bir yaşam boyu çevreden edinilen
bilgilerin işlenmesiyle ve benzersiz bireysel algılarla elde edilen
deneyimler sonucunda ortaya çıkmaktadır.
 Araç Yapımı Görsel İmgeler
 Bu imgelerin üretimlerinde özel malzeme gerektirdiği gibi
yapılabilmeleri için kendine özgü bir eğitim de söz konusudur. Resim
ve heykel gibi yazıda bu tür bir kültür örneğidir.
 Makine Yapımı Görsel Kültür İmgeleri
 Bu tür imgeler çok büyük miktarlarda üretildikleri ve toplu üretildikleri
için ucuzdurlar. Endüstri devrimi ile ortaya çıkmışlardır. Endüstri
devrimi sayesinde insanlar ilk defa bu imgelere erişebilmiş ve dahası
onlara sahip olabilmiştir.

7.  Bilgisayar Yapımı Görsel Kültür İmgeleri
 İmge üretiminde bilgisayar yazılı programlarının kullanılması seksenli
yılların sonunda yaygınlaşmıştır. Bilgisayar tabanlı görsel kültürün bir
başka biçimde etkileşimi televizyon aracıdır. Bilgisayar yapımı görsel
kültür imgelerinin ortaya çıkmasında insan faktörü yine işin içindedir.
Çünkü bu programları oluşturan ve kullananlar yine bu konuda eğitim
almış kişilerdir.

8. REKLAMDA KADIN
İMGESİ
 Reklamlarda kadın imge kullanımı reklamcılar tarafından en çok kullanılan
sunumlardan birisidir. İmgesel kimlik üreticileri olan reklam yazarlarına
göre kadınlar erkeklere göre daha iyi tüketicilerdir. Özellikle güzellik
ürünlerinin satış kampanyalarında kadın bedeni sergilenmek üzere
süslenmeye ve bakıma alınmaya hazır bir obje olarak görülmektedir.
Bedensel olarak kadın erkekten daha caziptir. Hatları yuvarlak ve erkeğe
göre daha pürüzsüzdür. Bu nedenle televizyon reklamlarında da aynı
şekilde düşünmelerine neden olmaktadır. Çünkü kadın vücudu narin yapısı
ve yuvarlak hatlarıyla görsellik açısından son derce güzel bir objedir.
Reklamcılar tarafından kadınlar öncelikle reklamın hedef kitlesi
olmalarından dolayı daha sonra da başkalarını etkilemek ve ikna etmek için
kullanılmaktadır. Her iki durumda da kadınlar yönetici, ev hanımı, çalışan
kadın, eş, anne olarak görüntülenmektedir. Günümüzde kadınlar toplum
içindeki statülerindeki değişikliklerden dolayı yalnızca ev hanımı olarak
değil, sorumluluk sahibi çalışarak evine bakan; bir bankacı, yönetici, diş
doktoru, hemşire mühendis vb. konumunda da görüntülenmektedir.
Reklamlarda boy gösteren meslek kadınları tipleri daha çok sevgi ve şefkat
göstermeyi gerektiren mesleklerde gösterilmektedirler. Anlaşılacağı üzere
kadın, hem dişiliği, hem de şefkat ve sevgi özellikleriyle raklamcıların
kullandığı bir metadır.

9. REKLAMDA ERKEK
İMGESİ
 Yaşadığımız çağda erkek ve kadınların kullanacağı yeni yeni ürünlerin
günden güne çoğalması ve bunun yanında moda gibi faktörler erkeklerin de
tüketime fazlasıyla katılmasına neden olmuştur. 1950’li yıllarda erkeklere
hitap eden ürün listesinde otomobiller, alkol, sigara markaları ve hayat
sigortaları yer alırken daha sonraki yıllarda bu liste uzamaya başlamıştır.
Kozmetikten-içgiyime, ayakkabıdan-aksesuara, sağlıktan-saç bakım
ürünlerine kadar erkekler yani pazarın tüketicisi durumuna gelmiştir.
Çağımızda bakımlı erkeklerin diğer bir tabirle metro seksüel erkeklerin
sayısı çoğaldıkça, erkeklerin bireysel tüketim ihtiyaçları da artmakta ve
çeşitlenmektedir.
 Kadınların reklamlarda cinsel obje olarak kullanılmasına rağmen aynı
yaygınlık erkeklerde görülmemektir. Erkekler çıplak görülmemekte ya da
kadınlarda olduğu gibi belirli yerleri fetiş nesneler olarak
gösterilmemektedir. Erkek objeler tek başlarına daha çok hareketleriyle ön
plana çıkartılırken, yarı çıplak olarak kadın objelerle beraber
gösterilmektedir. Örneğin; erkek kozmetik ürünlerinin tanıtıldığı ve erkek
objelerinin kullanıldığı reklamlarda genellikle ürünler kadın tavlama aracı
gibi tanıtılmaktadır. Örneğin; kullanılan erkek parfümlerinin, kadınları
cezbederek kolayca arkadaş olunacağını vurgulayan temaları içeren birçok
reklam kitle iletişim araçlarında tüketicilerin dikkatine sunulmaktadır.

10. REKLAMDA ÇOCUK
İMGESİ
 Bütün insanların en belirgin ortak özelliği ise fiziksel doğum ve onu
izleyen çocukluk dönemidir. Türkiye nüfusunun %35.6 altısı çocuklar
oluşturmaktadır. Bu da reklamcıların iştahını kabartan bir olaydır.
Çünkü çocukların reklamlardan daha çabuk etkilendiği bir gerçektir.
 Reklamcılar için önemli bir müşteri ve geleceğin tüketicisi olan
çocuklar reklamlarda rol almalarının yanı sıra kendilerine yönelik ürün
reklamlarını seyretmelerini için birçok yolun denendiği önemli bir
tüketici kitlesidir. Bunun farkında olan reklamcılar çocukların dikkatini
televizyon reklamlarına çekebilmek için her yolu denemektedirler.
Bazen çocuklar aileleriyle de birlikte oynatılmaktadır.
 Çocuklarda televizyon izleme isteğinin temelinde eğlenme ve
oyalanma isteği yaratmaktadır. Çocukları televizyonda çizgi filmlerden
sonra en çok etkileyen ve eğlendiren programlar reklamlardır. Fakat
reklamın başarılı olabilmesi için ilk şart çocuğun reklama
bakmasıdır.çocukların reklama bakması üç şarta bağlıdır. Bunlar
reklamı yapılan ürün, mesajının yaratıcılığı ve reklamın tekrar sayısıdır.

11. REKLAMDA KULLANILAN
GELENEKSEL İMGELER
 Reklamlarda kullanılan geleneksel imgeler hep reklamı reklamı
izleyenin dışındaymış, sanki onu ilgilendirmiyormuş hissi uyandırır.
Halbuki reklamlarda kullanılan geleneksel imgeler reklamı seyredenin
hayatının bir parçasıdır. Bununla beraber geleneksel imgelerin
kullanıldığı reklamların toplumların hafızalarından uzun süre
silinmediği bir gerçektir.
 Çalışmaya konu olan Türk geleneksel imgeleri birçoğu da reklamlarda
görüldüğünde Türk toplumunda belli olguların hatırlanmasına neden
olmaktadır. Sözgelişi Ramazan pidesinin Ramazan aynı hatırlatması
gibi… Bununla birlikte Türk toplumunda geleneksel imgelerin
kullanım fazlalığı reklama dikkat çekme oranını da arttırabilmektedir.

12. GELENEKSEL İMGELERLE İÇ İÇE
KULLANILAN TÜRK MİLLİ
İMGELERİ
 Milliyetçiliğin en belirgin amacı millete onu başka milletlerden ayırt
edecek bir kimlik vermek gayretidir. Bu nedenle de milliyetçiliği temsil
eden imgelerin yaygın olarak toplumda kullanılması doğal bir
davranıştır. Türk milletini temsil eden Türk milliyetçiliğinin imgelerinin
de reklamlarda kullanılması bu amacın herkese duyurulması adına
yapılan bir uygulamadır. Bununla beraber insanlar milli imgelerinin
bulunduğu reklamlara daha fazla ilgi göstermektedirler.

13. Türk Geleneksel İmgeleri’nin En
Belirgin Olanları İse şunlardır:
 A) Türk Bayrağı
 Bayrak, bir milletin bağımsızlığının en önemli sembolüdür. Bayrak ve
tuğ Türklerde milli ve askerlik fikrini sembolize eden en önemli
unsurlardır. Bu nedenle de bayrak ve tuğ mukaddes değerlerden
sayılır.
 B)Askerlik
 Tarih boyunca ordu-millet özelliğini korumuş olan Türk milleti her
zaman askerliğe büyük önem vermiştir. ‘Türk Milleti’ için için askerlik
çok önemli bir görevdir. Askerlik ‘Vatan görevi’dir. Askerlik Türkler için
vatan borcudur.
 C) HAYVAN İMGELERİ
 Türk geleneksel imgeleri içinde hayvanların özel bir yeri vardır.
Türklerin bir savaş aracı olarak kullandıkları at, Selçukluların çift başlı
kartalı ve bozkurt en çok karşılaşılan hayvan imgeleridir.

14.  Bozkurt: Tarihte büyük devletler kurmuş olan Türkler için kurt
daima bir imge olarak kullanılmıştır. Göktürkler ve Hun Türklerinde
devletin tuğ ve bayraklarının tepesinde yer alarak kurt bir devlet
sembolü haline gelmiştir. Altay dağlarındaki Türklerin eski yerleşim
yerlerinde bol miktarda at resmi ve kurt heykellerinin bulunması da bu
hayvanların Türkler için çok önemli olduğunun işaretidir.
 AT: Eski İç Asya göçebelerinin soyundan gelen Türkler , tarih
sahnesinde Hunlar gibi at yetiştirmedeki yetenekleriyle adlarından
bahsettirmişlerdir. Türk yaşam biçiminde atlara hiçbir hayvana
verilmediği kadar değer verilmiştir. Eski ve Ortaçağ metinlerde, Türk
beylerinin ya da kahramanlarının atları, onlara her zaman eşlik eden
dostları olarak belirtilmiştir.
 Kuş İmgeleri: kuş imgeleri Türk toplumunda uğur ve şansla
ilgili konuları sembolize etmede kullanılan imgeler arasındadır.

15. TÜRK GELENEKSEL
İMGELERİNDEKİ EN BELİRGİN
RENK İMGELERİ
 Birçok kültüre ev sahipliği yapmış olan Türkiye toprakları, adeta bir
renk cümbüşü halindedir. Var olduğu coğrafyanın yapısındaki bu çok
renkli yapı, hayatın tüm alanlarında olduğu gibi geleneksel ve kültürel
eserlerin görsel tasarımda da kendini göstermektedir. Her geleneksel
imge belli bir anlam doğrultusunda gerçekleştirilmiş ve bu birleşim
kendi estetiğini meydana getirmiştir. Örneğin; halı ve kilimlerde
kullanılan her renge ayrı anlamlar yüklemişlerdir.

16. Bu Renklerin Genel Anlamına
Bakılacak Olursa:
KUZEY (kara-siyah)
kış,
Karadeniz,su,dom
uz
Merkez
(sarı)
toprak,
öküz
BATI(ak-beyaz)
sonbahar, Akdeniz,
demir, it
GÜNEY(kızıl-al-kırmızı)
yaz, kızıl
deniz, ateş,kuş
DOĞU (gök-mavi)
ilkbahar,
mavi,ağaç,koyun

17.  Hazırlayan
 MÜMİN GÜNAL
 B131600011