1. แปลและสรุปความจาก Young Ambassadors Program Builds Sino-U.S. Trust for New Generation. Carnegie Tsinghua
Center for Global Policy โดย ปาณัท ทองพ่วง
สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
เป็นความจริงว่า เมื่อพูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในยุคของเรานั้น ไม่มีความสัมพันธ์ของ
ชาติคู่ใดที่ถูกจับจ้องมากไปกว่าสหรัฐและจีนอีกแล้ว เพราะทั้งสองเป็นมหาอานาจใหญ่เบอร์หนึ่งและสอง
สลับกันในด้านต่างๆ แต่ว่าเวลามองความสัมพันธ์ของคู่นี้ คนก็มักจะให้ความสนใจไปที่ด้านความขัดแย้ง
ใครจะขึ้นมานาใคร ใครจะแพ้ใครจะชนะ ใครผิดใครถูกในเรื่องต่างๆ เมื่อไหร่ทั้งสองจะรบกัน ฯลฯ
อย่างไรก็ตาม ในการพิจารณาเรื่องนี้ให้ดี เราควรตระหนักว่าโครงสร้างอานาจของโลกเปลี่ยนแปลงไป
มากแล้ว ความสัมพันธ์ระหว่างมหาอานาจเบอร์หนึ่งและสองของโลกในศตวรรษปัจจุบันของเรา ไม่
เหมือนกับในยุคก่อนๆ ที่มีแต่ด้านความขัดแย้งด้านเดียวได้ เช่น ยุคสงครามเย็น สหรัฐกับโซเวียตจ้องห้า
หั่น แข่งขันกันแต่เพียงอย่างเดียว เพราะในยุคสงครามเย็น เศรษฐกิจของสหรัฐกับโซเวียตแยกขาดจากกัน
โดยสิ้นเชิง แทบจะหาผลประโยชน์ร่วมไม่มี แต่ในยุคนี้ ต้องขอบคุณโลกาภิวัตน์ เพราะเศรษฐกิจสหรัฐกับจีน
1
เอกสารวิชาการ
ฉบับที่ 3 /2559
จีน-อเมริกา สร้างความเข้าใจอันดีในหมู่คน
รุ่นใหม่ผ่านโครงการ “ทูตเยาวชน”

2. นั้นต้องใช้คาว่า “ยิ่งกว่าตังเม” โยงใยผูกพันกันเสียจนหากทาสงครามกันขึ้นมาจริงๆ ก็คงมีอันต้องพังทั้ง
สองฝ่าย ความสัมพันธ์ระหว่างจีนและสหรัฐในศตวรรษนี้จึงเป็นความสัมพันธ์ที่ “พิเศษ” มาก คือ มีทั้ง
ขัดแย้งและร่วมมือ ปนเปกันไป แต่น่าจะมีความร่วมมือมากกว่าด้านขัดแย้ง ดังนั้นแม้จะกระทบกระทั่ง
กันบ้างในบางประเด็น เช่น ข้อพิพาทในทะเลจีนใต้หรือความมั่นคงไซเบอร์ แต่ในภาพใหญ่แล้วดู
เหมือนว่า ผู้นาทั้งสองชาติจะตระหนักดีถึงความจาเป็นที่จะต้องพึ่งพาอาศัยกัน ทั้งในปัจจุบันและต่อไป
อีกนานในอนาคต ดังนั้น กล่าวโดยรวมแล้ว ความสัมพันธ์สหรัฐ-จีน ในยุคโอบามาและสีจิ้นผิงนี้ ดูจะวาง
อยู่บนพื้นฐานของความเป็นมิตร จัดการความสัมพันธ์กันอย่างรอบคอบระมัดระวัง และดูมีอนาคตในทาง
ความร่วมมือมากขึ้น
ส่อง Think Tank เอเชียฉบับเดือนสิงหาคมนี้ จึงขอนาบทความเรื่อง Young Ambassadors Pro-
gram Builds Sino-U.S. Trust for New Generation ของ Carnegie Tsinghua Center for Global Poli-
cy เขียนโดย Paul Haenle และ Chen Qi มานาเสนอ โดยใจความหลักของเรื่องนี้พูดถึงโครงการ Young
Ambassadors Program ที่ Think Tank ลูกครึ่งอเมริกัน-จีนแห่งนี้เป็นหนึ่งในผู้ริเริ่มร่วมกับหน่วยงาน
อื่นๆ จัดขึ้นในฐานะกิจกรรมหนึ่งภายใต้เวทีหารือด้านการทูตระดับประชาชนต่อประชาชนของจีน-สหรัฐ
(US-China Consultation on People-to-People Exchange) โครงการ “ทูตเยาวชน” นี้ อันที่จริงได้
พัฒนาต่อยอดมาจากสองโครงการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมของสถาบัน Carnegie-Tsinghua คือ โครงการ
Global Intern Program กับโครงการ the US-China Trust Initiative ที่เริ่มจัดมาตั้งแต่ปี 2010 โครงการ
แรกดึงเอานักศึกษาและคนทางานรุ่นใหม่ทั่วโลกมาร่วมทาวิจัยกับนักวิจัยและทีมงานของ Carnegie-
Tsinghua และอภิปรายร่วมกันใน “ประเด็นร้อน” ต่างๆ ในนโยบายการต่างประเทศของจีน และในเรื่อง
พัฒนาการของการต่างประเทศจีนในยุคที่บทบาทของจีนในประชาคมโลกเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ส่วน
โครงการที่สอง the US-China Trust Initiative มีเป้าหมายอยู่ที่การนาเอานักศึกษาจีนและสหรัฐมานั่ง
แลกเปลี่ยนเพื่อร่วมกันหาสาเหตุของ “ความไม่ไว้วางใจซึ่งกันและกัน” ที่ดารงอยู่ระหว่างสองประเทศ
พร้อมหาทางขยายสร้าง ขยาย ความไว้ใจกันต่อไป
ส่วนโครงการ Young Ambassadors นี้ มีเป้าหมายหลักเพื่อสร้างผู้นาโลกรุ่นใหม่ที่จะเติบโตไปใน
วงการผู้กาหนดนโยบาย วงการธุรกิจ วงวิชาการ และวงการการทูต ที่มุ่งร่วมมือกัน เพื่อเผชิญภัยของ
โลกและมนุษย์ที่นับวันจะเพิ่มมากขึ้น มากกว่าคิดแต่จะแข่งขันกันระหว่างรัฐชาติต่างๆ อย่างที่ผ่านมา
โดยนาเยาวชนหลายร้อยคนทุกปี จากสหรัฐอเมริกาและจีน รวมทั้งจากสหราชอาณาจักร ออสเตรเลีย
แคนาดา ฝรั่งเศส รัสเซีย สเปน สิงคโปร์ และเกาหลีใต้ มาเข้าโครงการร่วมกัน เพื่อปลูกฝังความเข้าใจ
อันดี สร้างความสัมพันธ์ที่ดีในหมู่คนรุ่นใหม่ของกันและกัน อันถือเป็นหนทางที่ยั่งยืนที่สุดในการสร้าง
สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
2

3. เสริมความสัมพันธ์ระหว่างสองมหาอานาจ รวมทั้งประเทศต่างๆ ที่จะมีบทบาทสูงยิ่งในการร่วมกัน
กาหนดหน้าตาของโลกในศตวรรษที่ 21 และในอนาคตต่อจากนั้น
การอ่านบทความเรื่องนี้ทาให้เราเห็นความพยายามที่แม้จะเล็กๆ แต่ก็เป็นรูปธรรมของ
หน่วยงาน Think Tank จีน-สหรัฐ แห่งนี้ ในการขจัดความไม่เข้าใจ ความหวาดระแวงซึ่งกันและกัน
สร้างความไว้เนื้อเชื่อใจระหว่างคนทั้งสองประเทศ อันจะเป็นพื้นฐานที่สาคัญที่สุดในการร่วมมือกันไม่
ว่าเรื่องใดๆ ในอนาคต ผ่านการจัดกิจกรรมสองสามโครงการที่กล่าวมานี้ และ Paul Haenle
ผู้อานวยการ Think Tank แห่งนี้ก็ได้กล่าวว่า อันที่จริง Carnegie Tsinghua Center for Global Poli-
cy ก็ถูกตั้งขึ้นมาเมื่อ 6 ปีที่แล้วด้วยจิตใจอย่างเดียวกันนี้ ด้วยการร่วมกันระหว่าง Carnegie Endow-
ment for International Peace Think Tank ด้านการต่างประเทศที่เก่าแก่ที่สุดของสหรัฐ กับ
มหาวิทยาลัยชิงหัว มหาวิทยาลัยชั้นนาของจีน เพื่อสร้าง Platform ขึ้นในปักกิ่งให้ผู้เชี่ยวชาญของจีน
และประเทศต่างๆ มาร่วมกันทางานวิจัยและแลกเปลี่ยนกันในประเด็นทางการต่างประเทศต่างๆ โดย
มีเป้าหมายสูงสุดคือ เพื่อส่งเสริมความเข้าอกเข้าใจและความเชื่อใจกันระหว่างคนจากหลากหลายชาติ
เพื่อเป็นรากฐานต่อไปในวันที่มนุษย์ ไม่ว่าชาติใด ต้องเผชิญภัยร่วมกัน ทั้งโจทย์ที่เห็นกันอยู่แล้วใน
วันนี้ อย่างการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ การครอบครองอาวุธนิวเคลียร์ การหาแนวทางพัฒนา
เศรษฐกิจที่ยั่งยืน และโจทย์อื่นๆ ที่จะโผล่ขึ้นมาในวันหน้า
บทเรียนสาหรับประเทศไทยคืออะไร? บทเรียนของเราคือ ในเมื่อเบอร์หนึ่งกับเบอร์สอง
ของโลกเขาตระหนักกันแล้วว่าต้องร่วมมือกัน ถ้าสู้กันก็มีแต่จะพังทั้งคู่ และได้พยายามดาเนิน
ความสัมพันธ์ระหว่างกันอย่างดี ข้อใดที่พิพาทขัดแย้งก็ใช้ความระมัดระวัง พยายามไม่ยกระดับความ
ขัดแย้ง ข้อใดที่เป็นความร่วมมือก็ส่งเสริมให้เพิ่มขึ้น ประเทศไทยของเราก็ไม่ควรไปติดอยู่ในโลกทัศน์
แบบขาวดา สองขั้วขัดแย้ง ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นโลกทัศน์แบบยุคสงครามเย็น เราควรเลิกตั้งคาถาม
ประเภทว่า สหรัฐกับจีนใครจะชนะ จีนจะแซงสหรัฐเมื่อใด เราควรเลือกข้างใดในสองข้างนี้ เพราะที่จริง
พวกเขาเองก็ไม่ได้อยากจะห้าหั่นกัน และยังพยายามที่จะหาทางร่วมมือกันให้มากขึ้นด้วยซ้า ท่าทีที่
เหมาะสมของไทยเราจึงควรเป็นการเชื่อมให้จีน-สหรัฐมาเข้าใจกันมากขึ้น ตะวันตก-ตะวันออกมา
เข้าใจกันมากขึ้น เพราะต้องไม่ลืมว่า สุดท้ายแล้ว หลักเดียวในการต่างประเทศที่เราจะยึดไว้ใช้ได้
ไม่ใช่การเลือกอยู่กับข้างใด ฝ่ายใด หรืออยู่ที่ใครอื่น แต่คือผลประโยชน์ของชาติเราเอง หรือถ้าจะมี
มากกว่านั้นก็คือผลประโยชน์ร่วมของภูมิภาคและของโลก
3
สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติวิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
3

4. นอกจากนี้ ความริเริ่มดังที่ Carnegie-Tsinghua ลุกขึ้นมาจัดโครงการในลักษณะนี้ ก็เป็นตัวอย่างที่
ดีให้แก่สถาบันการศึกษา สถาบันวิจัย หรือ Think Tank ด้านการต่างประเทศในประเทศไทยว่า
เช่นเดียวกับการพัฒนาในทุกๆ เรื่อง การพัฒนาในทางการระหว่างประเทศที่ยั่งยืนที่สุดก็เริ่มที่การสร้างคน
การพัฒนาคน ดังนั้น สถาบันที่ว่ามานี้ของไทยเรา นอกจากจะมีบทบาทต่อสังคมด้วยการให้ข้อมูล ข้อ
วิเคราะห์ ความรู้ความเข้าใจในเรื่องต่างๆ ต่อสังคมแล้ว ยังสามารถทากิจกรรมเชิงรุกอีกทางด้วยการจัด
โครงการหรือเปิดพื้นที่ให้เยาวชนจากประเทศต่างๆ มาทากิจกรรมร่วมกัน ไทยเราอาจจะเริ่มทากับเพื่อน
บ้านในอาเซียน ในเอเชีย ซึ่งจะเป็นภูมิภาคที่สาคัญยิ่งกับเราในอนาคตก่อนก็ได้
4
สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
4

5. 5
ผู้อานวยการสถาบันคลังปัญญาฯ : ศ.ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์
บรรณาธิการ: น.ส.ยุวดี คาดการณ์ไกล
ผู้แปลและเรียบเรียง : นายปาณัท ทองพ่วง
จัดรูปเล่ม : น.ส.ปลายฟ้า บุนนาค
อ้างอิงปก : http://carnegietsinghua.org/2016/07/24/young-ambassadors-
program-builds-sino-us-trust-for-new-generation/j3a1
ปีที่พิมพ์: สิงหาคม 2559
สานักพิมพ์: มูลนิธิสร้างสรรค์ปัญญาสาธารณะ
เพิ่มเติมได้ที่ www.rsu-brain.com
ที่อยู่ติดต่อ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต 52/347 พหลโยธิน 87 ตำบลหลักหก อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธำนี 12000
โทรศัพท์ 02-997-2200 ต่อ 1283 โทรสำร 02-997-2200 ต่อ 1216
สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ อาคารพร้อมพันธุ์ 1 ชั้น 4 637/1 ถนนลาดพร้าว เขตจตุจักร กทม. 10900
โทรศัพท์ 02-930-0026 โทรสาร 02-930-0064
สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต 5