3.
Trekëndëshi është njëra nga figurat themelore
në gjeometri: Formohet me bashkimin e tre
pikave të cilat nuk shtrihen në një drejtëz me
vija të drejta. Pikat quhen kulme të
trekëndëshit ndërsa pjesa e drejtëzës (vijës së
drejtë) që ndodhet ndërmjet kulmeve quhet
brinjë e trekëndëshit.
4. 1.
Kulmet e trekendeshit i emertojme: A,B,C dhe
trekendeshin e quajme trekendeshi ABC.Kendi qe
ndodhet ne kulmin C do ta quajme kendi ∠ ACB,kendi
ne kulmin A, ∠BAC dhe kendin ne kulmin
B,∠ABC.Perimetri i trekendeshit eshte i barabarte me
shumen e 3 brinjeve,pra:AC+AB+BC=P.Shuma e
kendeve te brendshem te trekendeshit eshte 180
grade.Sipas brinjeve trekendeshat i klasifikojme ne 3
lloje:Barabrinjas,Cfaredoshem dhe dybrinjeshem.Sipas
kendeve:Kenddrejte,kendgjere dhe kendngushte.Nder
elemente te tjere te trekendeshit mund te
permendim:Lartesine,Vijen
mesme,Medianen,pergjysmoren ,mesorja etj
5.
6.
Teorema e Pitagores:Në çdo trekendesh
kenddrejte shuma e katrorëve të ndërtuar
mbi katete është e barabartë me katrorin e
ndërtuar mbi hipotenuzë.: a2 + b2 = c2
Teorema e pare e Euklidit:Ne trekendeshin
kenddrejte,lartesia e hequr nga kulmi I
kendit te drejte eshte e mesme e
perpjesshme ndermjet projeksioneve te
kateteve mbi hipotenuze
Teorema e dyte e Euklidit:Ne trekendeshin
kenddrejte,cdo katet eshte I mesem I
perpjesshem ndermjet hipotenuzes dhe
projeksionit te tij mbi hipotenuze
7.
Formula e mosbarazimit a+b>c;
a+c>b; b+c>a.
Shuma e kendeve te brendshem
eshte gjithmone 180 grade.
∠A+∠B+∠C=180
Siperfaqja e trekendeshit eshte e
barabarte me gjysmen e prodhimit
te nje brinje me lartesine e hequr
mbi te.S=1/2baze x lartesi
Vija e mesme:V.mesme=1/2 e
bazes se trekendeshit
Perimetri eshte i barabarte me
shumen e tre
brinjeve,pra:P=a+b+c
8.
Kemi tri raste te kongruences:
1.Kur brinja dhe kendet anash tij jane
perkatesisht kongruente
2.Kur 2 brinje dhe kendi midis tyre jane
perkatesisht kongruente
3.Kur te tre brinjet jane perkatesisht
kongruente
Neqoftese 1 prej ketyre rasteve plotesohet sjell
qe cdo kend dhe brinje e trekendeshit te pare
eshte perkatesisht kongruent me cdo kend dhe
brinje te trekendeshit te dyte
9. 1.Ne cdo trekëndësh perballë brinjës më
të madhe qendron këndi më i madh.
2.Ne cdo trekendesh mund te
brendashkruhet dhe jashteshkruhet
nje rreth.
3.Simetralet e këndeve te trekëndëshit
priten ne nje pikë O,dhe kjo pikë
paraqet qendrën e rrethit të
brendashkruar.
4.Simetralet e brinjëve te trekëndëshit
priten në një pikë S,dhe kjo pikë
paraqet qendren e rrethit të
jashtashkruar.
5.Medianet e trekëndëshit priten në një
pike e cila quhet qendër e gravitetit.
10.
Disa nga matematicienet qe kane studiuar dhe
kane bere zbulime te bujshme per trekendeshat
jane:Pitagora,Euroklidi dhe Talesi,Paskali etj.