Psikologji shkollore liber

Psikologji shkollore liber
1 PSIKOLOGJIA SHKOLLORE
2 I SHKOLLA Në kontektstin social problemi kryesor sot është akumulimi i njohurive.Por cili është roli kryesor i shkollës sot. 1 Zhvillimi individual që mund ti përshtatet evolucionit teknologjik 2 Të krijojë kushte të përshtatshme që individi të rritet me një personalitet të fortë 3 Të zhvillojë tek individi kapacitete inteklektuale që ti përshtaten kondicioneve ekonomike. 4 Të zhvillojë tek ai që të jetë pjesëmarrës aktiv Kryesorja është që sot duhet të transformohen mardhëniet pedagogjike që tu jepet atyre një format i ri. Sot sistemi 8vjeçar i shkollimit elementar dhe ai 4vjeçar i shkollimi të mesëm është bërë dominant Sot gjithsesi po flitet për një sistem 9vjeçar. Kjo edhe për të vetmen arsye se të rinjtë e sotëm janë shumë herë më të zhvilluar se të rinjtë e para një kohe më parë. Sot ka një herë në radhë të parë ndrysime fizike,por edhe sociale. Gjithsesi ka një dallim mes atij fëmije deri në klasën e gjashtë dhe atij të riu deri në klasën e nëntë Dhe sot një pjesë e mirë e edukatorëve janë në një stad më të lartë. Kemi në këtë rast tek fëmijët deri në klasën e gjashtë faza të preadoleshencës apo adoleshencës së hershme. 2 Nga shkolla fillore tek shkolla e mesme. Këtu sugjerohen tre linja principale 1 Të paraqesë një program në përputhje me sferën e gjerë të diferencimit individual 2 Të promovojë vazhdimësinë e edukimit 3 Ta paraqesë më të lehtë përmbajtjen Cilët janë kriteret për një kurikulum të shkollës së mesme Një kurikulum i balancuar Të provojë vazhdimësinë Një plan kurikulumi fleksibël Të provojë individualizimin
3 A është në të vërtetë shkolla e mesme e ndryshme.Kjo për vetë faktin se 1 Disa përpiqen të eleminojnë kushtet e lidhjes me shkollat e tjera 2 Raportet për shkollën paraqesin dobësimin e nivelit të shkollës 8 vjeçare 3 Më shumë se gjysma e shkollave kanë një klasë vetëpërfshirëse 4 Një numër shkollash kanë një organizim departamentizimi për gradat shtatë dhe tetë 5 Vetëm pak shkolla ofrojnë zgjedhje eksplorimi 6 Disa madje bëjnë edhe kthime mbrapa 7 Vetëm pak instrukstionistë janë në pak shkolla 8 Thjesht shkollat kanë të njëjtën uniformë për periudhën pesë ose gjashtë ditore dhe nuk kanë module të veçanta 9 krahasimi i programeve mes shkollave me njëra tjetrën është pothuajse inegzistente. 10 Pak shkolla kanë studim të lirë dhe pak shkolla kanë seminare 11 Shumica kanë një vlerësim nga 5-10. 3 Të fokusuarit në natyrën e tyre Kjo ka të bëjë me 1 Testin kritik në lidhje me stafin 2 Planizimit të komponentëve personalë të zhvillimit 3 Përfshirja edhe në familje e kësaj transhendente Pjesë përbërëse është edhe Të provuarit të vazhdimësisë të të mësuarit Planizimi për një zonë të madhe kurikulare Planizim për eksperimentim dhe evaluim 4 Një racionalizim edukimi për shkollën e mesme A duhet shkolla e mesme.Po sepse kemi të bëjmë me nxënës që kalojnë në tranzitim moshor. Ja cilat janë disa karakteristika të preadoleshencës 1 Riorientimim i përgjithshëm i adultërisë
4 2 Struktura e personalitetit të një fëmije është e prirur drejt një maturie 3 Preadoleshenca karakterizohet nga një instahbilitet 4 Ata janë në mes të një sofistikimi dhe një fëmijërie 5 Tranzitimi në një shkollë të mesme Kjo ka të bëjë me - Ndryshimin e sistemimit të funksioneve - Deri në klasën e gjashtë i vihet karakteristikë kryesore disiplina. - Por kjo nuk do të thotë për të mo sta vënë në qendër të vëmendjes fëmijën - Kryesorja është për ta përqëndruar të shumtën në një Të përmendim disa elementë Edukacionale Organizimi i departamenteve vertikale dhe organizimi i departamenteve horizontale Dhe këtu synohet Mësuesit për ti ditur njëri tjetrit të mirën - Mësuesit po ashtu për ti marrë studentit të mirën - Një vështrim konsullor me një skuadër mësuesish bazuar në rregulla bazë - Në këtë rast çdo skuadër mësuesish synon të jetë në grupe sa më të vogla - Tërë llojet e fleksibilitetit janë të mundshme - Grupe më të shumta menxhuese 6 Shkollat e mesme.Trendet përgjatë adoptimit. Shkolla e mesme është një shkollë tranzicioni in një mjedis të ndryshëm organizacionale.Poshtë tregohen lista e avantazheve të një shkolle të mesme - Jep bashkimin në një status në një të vetëm më tepër se në një shkollë elementare - Paraqet një specializim të mëtejshëm - Flet për një nivel të ri njohurish - Fëmijët janë më të zhvilluar tani - Ka mësues specialë dhe programe speciale. - Provon oportunitetin për një ndryshim gradual.
5 - Specializimet i bëjnë më të avancuara - Lejon organizimet me faza vazhdimësie - Hidhet një vështrim i shpejtë në fazat elementare. - Ndihmon të rrëshqasë ngadalë përmes një rritje graduale. - I vendos fëmijët në një të tërë nga ana sociologjike. - Unifikimi fizik - Eleminon mundësinë e disa nxënësve dhe fëmijëve për ti vendosur në termat e kolegjit. - Eleminon nevojën e programeve speciale. - Redukton dublikimin e pajisjeve të shtrenjta. - Porvon së bashku fleksibilitetin e së tashmes dhe së ardhmes. 7 Shkolla e mesme dhe novacione të tjera. Arsimimi është i njohur për rezistencën e tij për të ndryshuar. Megjithatë rol parësor këtu luajnë. Maturimi i studentëve. Organizimi Planizimi i shkollës së mesme. Dhe këtu përfshihen Shqetësimi i secilit student. Studentët të fillojnë të pranojnë mundësinë e tyre për të lexuar. 3 Studentët të pranojnë mundësinë për të ndryshuar. 4 Të provojnë pjesëmarrjen në proçese vendimarrëse. Përgatitja për formulimin e situatave të të mësuarit. Stabilizon kriteret e rritjes. Mgjth në përgjithësi programi i shkollave të mesme po evolon. E ardhmja e shkollës së mesme. Këtu është më e rëndësishme të theksojmë. Pse jo ku E tashmja për shumë arsye është përgjigja më e mirë. Dhe faktorët janë Bazat e njëjta filozofike të edukimit Reduktimi Edukimi vokacional Shërbimi i vështrimit
6 Zhvillon personalitetin Shtohen funksionet krahasuar me atë elementare. Rrit edhe nivelin e shkollave të tjera të niveleve më të ulëta. Rriten kërkimet studimore. Kemi të bëjmë me kërkimin sekular të viteve të mëpërparshme. Tani janë më të pjekur. Por edhe kemi një fillim të ri. Gjithsesi është një shkallë më e lartë. Nga vështrimi i nxënësit Kemi rritje sistemi. Rekomandimet janë të një shkalle më të lartë. Mësuesit e shkollave elementare mund të mos tu kërkohet tu mësohen tërë subjektet.Ja çfarë duhet të bëjë ai. Ai duhet të jetë në gjendje të mësojë matematikën. Duhet tu mësojë disa nocione të Shkencës Duhet të mësojë disa studime sociale bazuar në kulturën e zonës. Duhet të mësojë sentencat nga gjuha e artit. Për rreth 30min duhet tu bëjë edukime fizike çdo ditë. Në shumë raste u jepet edhe mundësia për të mësuar një gjuhë të huaj. Disa njohuri në art edhe muzikë. Prandaj shtrohet edhe nevoja për organizim Gjithsesi duhet patur parasysh progres dhe mobilitet. Mësuesit bëjnë shkollën Në shërbim dhe jo një produkt Cilat janë karakteristikat e një shkolle të mesme. Maturimi i fëmijës Ndryshime fizike Njohja e rritjes Ja cilat janë 18 karakteristikat e një shkolle të mesme. Progres i vazhdueshëm
7 Përhapje multimateriale Scedula fleksible Eksperienca sociale Eksperienca fizike dhe aktivitete intramurale. Të mësuarit në skuadër Planizuarit gradual Eksplorimi i studimeve Shërbim vështrimi Studim i pavarur Shtrirja dhe riparimi i njohurive bazë. Eksperienca kreative Faktor sigurimi Evolim Lidhjet komnitare Shërbim studentor Staf i vlefshëm Po përmendim në këtë drejtimi disa faza të rritjes. Adoleshenca e hershme Kjo ka të bëjë me moshën 13-19vjeç. Thjesht njihej si më përpara si shoqëri çiftesh ose shoqëri seksi.Fillon maturami që ka të bëjë me shpenzim parash,etj. Adoleshentët e sotm kanë të bëjnë me mundësi superficiale komunikimi.Por nuk po dalin jashtë të qenit konformist.Por një tragjedi e sotme nqs mund ta quajmë është pikërisht të mësuarit sa më pak. Të mësuarit dhe maturimi në shkollën e mesme Këtu kemi të bëjmë me - Zhvillimin dhe organizimin e njohurive dhe koncepteve të nevojshme për funksione të përditshme - Të pranuarit të ndryshimeve në rritje fizike. - Të mësuarit të roleve të reja sociale-seksuale. - Zhvillimit të shoqërisë me çifte - Të bërit një person i pavarur - Të zhvilluarit të vlerave dhe koncepteve elementare morale Trendi zhvëllimor në preadoleshencë dhe adoleshencën e hershme në vetevolim Të rëndësishme këtu janë
8 - Qëllimi i studimit që ka të bëjë pikërisht me evolimin - Metodën e studimit ku këtu përfshihen shkalla e personalitetit të fëmijës. - Analizza e të dhënave Variacionet në rritje Këtu përfshihen - Përmasat e zhvillimi të rritjes Mosha skeletale Mosha mentore Vemë re se vajzat janë më të pjekura se djemtë Ndikon këtu maturimi në brezat paraardhës - E rëndësishme është preadoleshenca dhe adoleshenca - Të rëndësishme janë problemet e variacioneve në pjekuri. Së pari ka të bëjë me moshën kronologjike Së dyti Tërë kjo është e rëndësishme për ato që i vëzhgojnë Shkolla 8vjeçare.Pikpamja e psikologut Nga pikpamja psikologjike kjo shkollë ka dy dikstione paradoksale Së pari në përshkrim Së dyti në përcaktimin elementare ose sekondare Por tre janë faktet Së pari mund të mos kemi përputhje krahasuar me atë klasike Së dyti në kursin intelektual të rritjes mund të ndikojnë veprime emocionale, por edhe synime sociale Së treti të njohjes se cilat forca mund të shkaktojnë ndryshime apo fragmentarizim. Dhe të tëra këto kanë të bëjnë me kualitetet e personalitetit. Dhe e tërë kjo është edhe paralelisht me disa shkallë të problemeve pedagogjike E para është një fokusim i shpejtë nga elementarja në sekondare Së dyti mësuesit duhet të jenë kërkues. Preadoleshenca në shkollën elementare Termi preadoleshencë i referohet njëfarë tranzicioni të mirëpërcaktuar E tërë kjo ka të bëjë me Vendosje fleksible Shërbim këshillues
9 Presionet dhe adoleshenca Këtu futen presionet sociale,por edhe me faktin e më të ricurve si edhe kur shoqëria nuk është e mirë,apo në disa raste ndikojnë edhe ngarkesat me detyrat e shtëpisë Atëherë çfarë duhet të bëjmë - Mësuesit dhe të mësuarit duhet të përmirësohen. - Problemet e adoleshencës duhet të jenë në një vështrim këshillimor - Pressioni i kolegjit duhet të jetë i balancuar - Lidershipi duhet të jetë i studiuar, kuptueshëm dhe praktik. Ndryshimet sociale.Impakti në adoleshencë. - Ndryshimet sociale dhe kohezioni familjar që përfshihen 1 Shtimi i grave të martuara në punë 2 Familje me numër të pakët anëtarësh. 3 Urbanizimi i familjes. - Konseguencat e ndryshimit - Dëshira për sofistikim Shkaqet e konfliktit. Vihet re rritje të konflikteve në adoleshencë.Dhe përmirësimet në këtë drejtim janë të pakta.Shkak janë paratë dhe përdorimi i të mirave .Dhe arsyeja është dënimi nga adoleshentët i sistemit të vlerave. A po e përjashtojmë ne adoleshencën Dhe këtu duhet të kemi parasysh dy pika Së pari diçka nuk po shkon. Së dyti adoleshenca e vërtetë është e dënuar Preadoleshenca e keqkuptuar Këtu përfshihen Nevoja për kohë Beteja për kohën Beteja për veten - Rritja në kapacitete konjitive - Kodi moral dhe vlerat - Pikpamja për veten - Vështirësitë e moshës - Cikli terminal. Adoleshenca e hershme
10 Mosha 11-14vjeç Shëndeti personal A Nevoja,pushimi,dieta Ata kanë nevojë për pushime dhe burime të palimituara të energjisë Djemtë kanë energji më të madhe fizike Sëmundjet janë në mënyrë periodike Rritja e menjëhershme mund të jetë e dëmshme. Djemtë konsumojnë më shumë fruta se vajzat Duhet të kemi njohuri për vlerat e ushqimeve që fëmijët marrin në këtë moshë E rëndësishme është që fëmijët të kujdesen për diçka në këtë moshë si psh për macen eTyre,etj. B Zhvillimi organik dhe fizik Diferenca të mëdha ndërmjet individëve Vajzat janë më të gjata dhe më të rënda se djemtë në këtë moshë Fëmijët me rritje të shpejtë mund të kenë vështirësi në mbajtjen e veshjes. C Aktivitete rikreacionale dhe promuovimi i shëndetit Lojëra popullore si futboll,volejboll, hendboll,etj. Aktivitete të reja individuale Mosha e këtj grupi preferon rikrijime sociale Parandalimi i disa sëmundjeve Rritja shkon me shpejtësi në këtë rast kur aktivitetet fizike nuk janë të shpeshta Fëmijët e kësaj moshe kanë qejf për lojërat në grupe Disa kërkojnë stimulimin për përmirësime Ka edhe vështirësi.Kështu vajzat kërcejnë më shpejt se djemtë dhe këta nganjëherë kundërshtojnë për të kërcyer Të krijuarit të sensit të sigurisë A Tërheqie,Konfidenca,Status Fëmjët kërkojnë në familje gjithnjë që të ndihen të lumtur Për të fituar statusin e të riturit ata i imitojnë Por nganjëherë ata dëshirojnë edhe statusin e fëmijës kur vetë familja e dëshiron këtë Dhe fëmijët ekpserimentojnë me role të ndryshme
11 Është tendencë e fëmijës për tu referuar privilegjeve të moshës së tyre Dëshira e tyre për pjesëmarrje në grup dhe klube Shoqërimi përmes miqësisë së ngushtë Fëmijët preadoleshentë janë kapriçiozë Meshkujt në këtë moshë shpesh e humbin statusin e tyre Fëmijët që rriten ngadalë veçanërisht djemtë shqetësohen për statusin që po humbin B Të bërit një person social Me shpejtësi mësojnë kënaqësitë e lidhjeve sociale Djemtë veçanëritsh janë të ndjeshëm ndaj presionit për tu përshtatur sjelljes Fëmijët me aftësi intelektuale nganjëherë rrijnë të izoluar Grupi që formon ka kodet e tij sociale apo josociale Të mbajturit të sensit të të krijuarit A Të fituarit të sensit të përshtatshmërisë dhe kontrollit Të ndjenjurit inferior mund të zhvillojë me shpejtësi ose ngadalë maturino individuale Këta fëmijë kënaqen me vetë përmirësimin Të përshtaturit me lidhjet familiare nganjëherë duket e çuditshme për ta Fëmijët në shumë raste në këtë moshë kërkojnë ndihmë për pjesëmarrje Adoleshentët risin pjesëmarrjen e tyre në nivele komunitare,por shpesh në këtë aspekt ngelen në nivele elementare Ata përpiqen të zgjedhin një aktivitet konstruktiv Tendenca e tyre është të mbajturit sa më shumë para Djemtë dhe vajzat janë veçanërisht të kujdesshëm për të krijuar personalitetin e tyre në standartin e tyre Tentojnë për veprime mekanike 13dhe 14 vjeçarët përpiqen për të mësuar diçka Gjithsesi gjithnjë bazohen tek eksperienca sensore Nganjëherë ata nuk duan tia dijnë për aktivitetet e më të rriturve Janë më shumë në gjendje të planizojnë se të realizojnë Vemendja është në grupin e deçisionit Shqetësohen në aktivitetet e momentit
12 Fillojnë të kuptojnë aspektin material Janë në mes të nevojshmërisë dhe luksit Kanë një interes të veçantë lidhur me aktivitetet e të fituarit para Adoleshentët e hershëm vazhdojnë të jenë të lidhur me familjen Fëmija rritet,por në mënyrë të limituar B Zhvillimi sensitiv dhe seksi i kundërt Tendenza në moshën e tyre është të preferojnë seksin e njëjtë për shoqëri Djemtë dhe vajzat në këtë moshë përplasen njëri me tjetrin Vajzat kërkojnë të humbin statusin e tyre në këtë moshë Interesat për seksin e kundërt nganjëherë vihen re në kundërshtim Në këtë aspekt djemtë kanë një periodë më të shkurtër se femrat Vajzat shfaqen më sociale Meshkujt e kësaj moshe e tregojnë aftësinë e tyre në trup Shumë fëmijë të kësaj moshe thjesht duan shoqëri me seksin e kundërt.Disa më të matur e shikojnë me indiferentizëm seksin e kundërt Fëmijët më pak të pjekur përdorin një fjalor më banal ndaj seksit të kundërt Puberteti shoqërohet me impulse seksuale Në këtë moshë rritet dëshira për informazione rreth seksit Disa adoleshentë bëjnë eksperimente për përshtatshmëri seksuale Masturbami mund të bëhet një burim i personalitetit të të ardhmes Interesat e të zhvilluarit dhe vlerësimi A Vlerësimi intelektual dhe estetik Lojë imagjinatash Fëmijë të kësaj moshe kënaqen me manipulimin Fëmijët zgjedhin një art që thyejnë thellë eksperiencën e mëparshme moshore Interesi i tyre është në eksperimen timin me ngjyra dhe media Nqs u jepet liri thjesht më vonë gëzohen vetëm për kënaqësinë e vetes së tyre Gjatë kësaj periudhe fillojnë dhe marrin përgjegjësi në planizim dhe vlerësimin e punës
13 Në këtë moshë studiojnë dhe vlerësojnë artin në vlera krahasuese Ai lexon sa një i rritur,por nuk do të thotë se lexon si një i rritur Gjithnjë për ndonjë veprim synojnë tu mungojë konfidenca dhe rezultatet ti bëjnë publike Kërkon më shumë të mësojë se ti lidhi ato zinxhir Në fund të moshës lexojnë dhe mendojnë për një kohë të gjatë pa pushim Ndjenjat bëhen me përgjegjësi emozionale,por jo aq sa në adoleshencë Kanë gjithnjë gjetjen e një alternative të tretë Kanë më shumë kapacitet intelektual se eksperiencë B Zhvillimi i vlerave sociale dhe respekti për kulturën. Pasi kalojnë përmes fazave negative këta fëmijë kërkojnë shoqëri nga të rriturit Vihet re një rritje e mundësisë dhe bashkëpunimit Shumë fëmijë të kësaj moshe shfaqin një besim dhe bindje për një kod moral Shumë adoleshentë shpesh zhvillojnë kodet e pranimit Organizimet jodemokratike janë të zakonshme në këtë moshë Fëmijët vazhdojnë të shfaqin interes për një informacion faktual për kulturën Është një interes intensiv rreth aspektit shkencor Fillojnë të kuptojnë kontributin e së kaluarës në të tashmen Disa hobi transmetohen që nga mosha e hershme Hobit solitare praktikohen në moderim Zhvillimet e karakteristikave të preadoleshencës dhe implikimet e tyre Rritja e trupit dhe implikimet Ka në variacion të gjerë dhe mund të sjellë implikime në moshë të ndryshme.Ndërkohë periudhës së tranzicionit nga fëmijëria në adoleshencë kemi më shumë ndryshim fizik se fiziologjik Rritja ka të bëjë me rritje hormonesh ndryshime në gjendrat seksuale ndryshime në tiroide dhe tëmth ndryshime në thonj
14 Vajzat janë më të gjata dhe më të rënda se djemtë.Te djemtë zëri ndryshon. Proporci onet e fytyrës ndryshojnë gjithashtu.Nryshime ka edhe në flokë. Shëndeti vazhdon të jetë i lirshëm nga sëmundjet.E rëndësishme këtu është menaxhimi i trupit.Theksojmë se është periudha e shkaqeve emozionale dhe fizike. Implikimet janë lidhur me realizimin e një trupi të vetëm dhe rritjes së shpejtë trupore Të kuptuarit të ndryshuarit si një e vetme kanë vështirësi të ngjashme.Për vajzat një problem janë menstruacionet dhe duhet të dijnë të përballohen me to.Djemtë duhet të dijnë lidhur me veprimet nokturnale. Lidhur me zhvillimet ato duhet të konsultohen me doktorin dhe dentistin. Duhet të mësojnë nga dështimet.Të zhvilluarit mirë ka të bëjë me ushtrimet dhe pushimet.Zhvillimi është një balancë mes aktivitetit mental dhe fizik. Duhet të bëjnë banjë rregullisht. Për shkollën theksojmë se mund të jepen dallime në peshë,vëzhgim dhe të mësuarit. Kjo ka të bëjë me krahasimin në nivel shkollor.Gjatë edukimit fizik mund të kemi dhe diferencime individuale.Të provuarit gjithashtu të mundësisë për interaksion.Të provuarit të instruksioneve në lidhje me rritje.Në shkollë duhet të ketë egzaminime për sytë,veshët dhe dhëmbët.Një infermiere duhet të jetë për ndihmë të shpejtë. Instruksione ka edhe për shëndetin. Edukimi fizike ka të bëjë edhe me ushtrime.E rëndësishme është se duhet të ketë edhe një politikë të formuluar shkollore në këtë drejtim Pyetje për mësuesit janë Apresin ata një rritje thjesht biologjike apo edhe fizike Aështë e domosdoshme për ta një këshillues shkollor në këtë aspekt A preferojnë ato këshillime në grupe për këto probleme A mundet ato ti minimizojnë situata të tilla jo normale Si mund të veprojnë ato në klasë për të qenë fleksibël A janë në gjendje ata të përballojnë probleme të tilla si diabeti,etj A dijnë ata të veprojnë në raste emergjence A bëjnë pushime në sporte competitive Gjatë detyrave a bëjnë ushtrime të lira
15 Lidhur me karakteristikat emozionale dhe sociale është për tu theksuar Ata nuk janë në gjendje të kontrollojnë emozionet e tyre. Fillojnë edhe një vetëkriticizëm të fortë mes tyre. Paraqesin në shum raste edhe ndjenja të forta positive. Frunstracioni rritet.Ndjenjat për prindërit e tyre ndryshojnë. Grupi për ta është shumë i rëndësishëm dhe vlerësojnë shumë vlerësimet e shoqërisë. Secili vazhdon në pozicion të njëjtë seksual. Kanë tendencat e të paturit frikë,sidomos në rrugë jo të ndritshme. Frika më shumë për ta është shqetësim. Në fund të kësaj moshe shqetësohen me frikën e vdekjes. Për vlerat dhe idealet personale theksojmë se koshienca bëhet më e dukshme në këtë fazë. Kjo rritje ka të bëjë me një varietet aktivitetesh më të gjerë. Egziston tek ta një sërë zinxhirë frikash për mësuesin. Lidhur me pavarësinë theksojmë se fillojnë ta humbin varësinë nga prindërit. Të bëhen më të pavarur dhe më autoritar. Prindërit shpesh i keqkuptojnë. Dëshirojnë tëmarrin pjesë gjithmonë dhe më shumë në mbrëmje. Dëshirojnë të kenë vetëidentitet. Tek ata fillon përgjegjësia dhe ndjeshmëria Kërkojnë tu jepet një shanc nga shtëpia. Fillojnë të pranojnë pikpamjet e të tjerëve Fillojnë të marrin përgjegjësi për shtëpinë si të lajnë makinën,pjatat,etj. Tek ata fillon gjithashtu edhe një shpirt krahasimi dhe loje. Dëshirojnë të luajnë në skuadër. Vajzat tani humbin interesin për kukullat. Disa fillojnë dhe shkruajnë ditare. Loja përsëri vlerësohet,por tani jo më thjesht për të fituar
16 Lidhur me rregullat e zhvillimit për fëmijën që duhet patur parasysh në këtë aspekt kemi të bëjmë për problemet emozionale dhe sociale lidhur me implikimet me Të kuptuarit për ta është një periodë estreme. Të kuptuarit e miqësisë është pikërisht e panevojshme për djemtë e këqinj. Përdorin më shumë vetëgjykimin se vetëkriticizmin. Ndjenjat e reja janë pjesë e proçesit të rritjes. E kuptojnë se janë mes të rriturit dhe fëmijës. Mësojnë të realizojnë se asgjë nuk është perfekte. Mësojnë si funksionojnë gjërat me seksin e kundërt. Mësojnë të kuptojnë se ka shkaqe shkencore. Mësojnë të kuptojnë se çdo njeri shqetësohet dhe frika është naturale. Fillojnë të kuptojnë se ku mund të këshillohen. Kuptojnë se edhe shqetësimi është i nevojshëm. E kuptojnë se vetë egzaminimi është i rëndësishëm. Kuptojnë se jo çdo gjë është e vërtetë ose e gabuar. Kuptojnë presionin e prindërve, shoqërisë,gangsterëve,etj. Zhvillohet tek ata një respekt për veten. Prindërit duhet tu lenë mudësinë atyre për pavarësi. Konformi zmi duhet të bëhet më konfident. Duhet ti ndihmojmë ata që të jenë më të sjellshëm. Duhet të kuptojmë si shkojnë përgjegjësitë dhe privilegjet. Duhet të kuptojmë se ai dëshiron të jetë më shumë vetëm se në grup. Duhet tu tregojmë përgjegjësitë për vete në grup. Ti mësojnë si jetohet me të tjerët. Të pranojnë përgjegjësitë. Pranimi i punës është pjesë e rritjes. Ti inkurajojmë të marrin pjesë në disa lojëra. Ti inkurajojmë të vlerësojnë njëri tjetrin në këto lojëra .Ti inkurajojmë të marrin pjesë në aktivitetet në grup. Të jenë pjesëmarrës vigorozë,por edhe spektatorë. Ti mësojmë se në skuadër të gjithë duhet të kontribuojmë. Ti mësojmë për kriticizëm në lojë.
17 Ti mësojmë për të zhvilluar kualitetet e lidershipit. Ti mësojmë se ka shumë aktivitete për tu kënaqur përmes jetës. Kryesore është inkurajimi i pjesëmarrjes në familje. Lidhur me shkollën duhet të theksojmë se pët vlerat,moralin dhe se çfarë është rëndësishme. Ti ndihmojnë fëmijët për të gjetur aktivitetet. Të provojnë eksperinca dramatike për tu dhënë tension. Ti inkurajojnë të rinjtë për të qenë kritikë në punën e tyre. Ti mësojmë ti pranojnë të tjerët si ata janë. Ti mësojmë për sjelljet në grup. Kriticizmi mund të jetë konstruktiv. Ndëshkimi është i nevojshëm,por duhet të jetë i qetë. Zhvillimi dhe kuptimi i seksit të kundërt. Të diskutojnë për shqetësimin dhe frikën në klasë. Të shpjegojnë si të rriturit duhet të ndihmojnë në grup. Të gjejnë rrugët për të zgjidhur tensionet. Të tregojnë si të pranojnë mosmarrëveshjet. Ti lemë fëmijët në zhvilim për të vendosur vetë rregulla në klasë. Të ndikojmë për respektet për rregullat,ligjet. Të diskutojmë për probleme si martesa divorci,seksi,luftërat. Të zhvillojnë sensin e përgjegjësisë,respektit dhe politesës. Të kuptojnë se ajo çfarë është normale në këtë moshë është të qenit i pavarur. Të analizojnë sjelljen në grup. Të provojnë në rolin e të luajturit të aktiviteteve. Të provojnë planizimin në grup. Të provojnë punën tek studentët të pavarur. Të paraqesin një kënd për pavarësinë. Të provojnë mundësinë për të diskutuar për ndjenjat. Të provojnë situata në të punuarit në grup. Të Japin mundësi një studenti për të zgjidhur nga shumë aktivitete në një. Të provojnë për një aktivitet miks vajza dhe djem. Pjesëmarrja në aktivitete në skuadër për të mësuar kurrikulare dhe jo kurrikulare.
18 Disa pyetje në këtë drejtim për mësuesit janë A i kuptojnë ata nevojat dhe ndjenjat e këtij grupi. A mund të provojnë ata si mund të zhvillohen role ku mund të zbulohet violenca. A mund të provojnë dhe lejojnë ata për situazione shumë të mira të të mësuarit. A mund të japin ata prova të situatës së vetëshprehjes Si mund të demonstrojnë vlera të vetanalizës Si mund të japin shance të rolit në grup Si mund ti lenë të rinjtë të planizonjë aktivitetet e tyre Si mund të bashkëpunojë individualizmi me dështimin Si mund ta lemë fëmijën të veprojë Si mund të diskutojnë për probleme sociale personale Si mund të bëjmë një lojë frike në sjelljen e një të riu Si mund të studiojmë mundësinë e kënaqësisë Vërtet dëgjoj për çështje jo verbale A planizohe për çdo individ Si mund të japim një shembull pozitiv të një qytetari të mirë Si mund të japim eksperienca të shembullit të njërit nga tjetrit Si mund të kërkojmë një fëmijë të fortë A jam unë i qetë Si mund të kem një planizim individual për studentët Si mund të kem një planizim për nevojat individuale të studentëve Si mund tu jap shanc për pavarësi dhe vetëqeverisje Si mund të shfaqen beneficet e të vepruarit në grup A respektoj unë secilin student A i respektoj unë fëmijët të realizojnë përgjegjësitë e tyre A i le ata për studim të pavarur A planizoj diçka për të realizoj për inter arsione sociale A i ndihmoj për të bashkëpunuar A i ndihmoj për të realizuar më shumë se për të paguar dhe lutur A i përfshij në squadra në grupe A i udhëzoj për një lojë të qetë A i udhëzoj për të vazhduar të punojnë në atë çfarë u intereson. A diskutoj në rrugën e të shpenzuarit Karakteristikat e rritjes mentale
19 Krahas përmasave trupore kemi dhe zhvillime intelektuale. Ata mësojnë tani të bëjnë krahasime ndryshime dhe njohje. Janë të aftë për të gjykuar me drejtësi. Mund të përqëndrojnë veprimet. Kanë mundësi për një arsye hipotetike. Zhvillimi i koncepteve të volumeve. Disa janë thjesht në të kënaqurit në të mësuar. Truri është i kompletuar. Kartat,diagramat,hartat janë kuptimi i këtij komunikimi. Tentojnë drejt të zgjidhurit të problemit. Të lexuarit i ndihmon.Interesat janë të lidhura me rritjen fizike. Është një varietet i gjerë i interesave intelektuale. Të lexuarit dhe koleksionit i përkasin fëmijërisë së lartë. Është periudha e ditëve ëndërrimtare. Vajzat bëhen më preokupuese Të rëndësishme janë mundësitë kreative dhe preokupuese. Këtu theksojmë kreativitetin individual. Karakteristike janë të shkruarit,të pikturuarit,ditaret dhe poezitë. Për implikimet kemi të bëjmë me Të marrë pjesë në aktivitete në rritje zinxhir intelektual. Kjo pesëmarrje duhet të ketë të bëjë me mundësitë e tij mentale .Ti mësojmë të marrin vendime. Të përfshihen në aktivitete dhe ti zgjidhin ato. Ti zgjidhin vetë problemet. Të kuptojnë të tjerët me diferenca individuale. Të realizojnë në një eksperiencë të limituar. Jashtë dmth komunikim. Pjesëmarrja në shumë aktivitete për të rritur vëmendjen. Të zgjedhurit vetë të librave.. Të njohë se jo çdokush kërkon të njëjtën eksperiencë .Dita e ëndrrave në shumë aktivitete të përfshira. Më të mirën për të shprehur veten. Të njohë këto forma të shprehjes.
20 Lidhur me shkollën Të provojë oportunitetet dhe kritikën. Të vihet në situata hipotetike dhe okazionale. Të provojë eksperienca në shkencë dhe studime sociale. Të provohet në tërë zhvillimet intelektuale .Të provojë aktivitetet formale dhe informale. Të provojë eksperiencat me anë të një programi të instrukturuar. Të japë oportunitetet për një sërë varietetesh eksperiencash kurikulare. Të japë prova se si studentët të bëjnë një kartë,hartë, diagramma. Ti japë edhe detyra shtëpie. Ti mbajë me një numër adekuatë librasi. Ti japi ushtrime për të zgjidhur probleme të karakterit emocional. Të provojnë të lexuarit të instruksioneve individuale. Të japë mundësi për të lexuarit individual. Të japë mundësi për të mësuarit tërheqës dhe domethënës. Të tregojnë eksperienca në veshje,ushqyerit,etj. Të japin eksperienca në të shkruarit dhe pikturuar apo produkte dramatike. Të provojnë eksperienca për një sërë varietetesh për tërë transhendencën. Për pyetjet për mësuesit A duhet të provoj një sërë varietetesh të të mësuarit. A duhet të provojnë për të zhvilluar fuqi të reja arsyesh. A duhet të ketë një planizim për studentët A duhet të provojë për të zgjidhur situatat në rrugë institucionale A duhet të ushtrojë një sërë aktitvitetesh të të mësuarit në grup A duhet tu japë tërë të rinjve për tu rritur në arsye A duhet të ketë një program shkencor të instrukturuar A duhet të kuptoj unë se eksperiencat janë të limituara A duhet të krahasoj oportunitetet A duhet të provoj instruksionet në të përdorurit të hartës,kartës,etj. A duhet të paraqes aktivitete për mundësi përfshirje. A duhet të lejoj për zgjedhje. A duhet të duken minore problemet emocionale. A duhet ti ndihmoj ata për tu dukur simpatik
21 A duhet të zhvilloj individualisht të lexuarit A duhet të inkurajoj hobet dhe klubet A duhet të pranoj funksionet e ditës së ëndrrave si transhendencë A duhet të lejoj zhvillim sfilate mode A duhet të pranoj në interesa individuale dhe mundësish A duhet të inkurajoj ditaret dhe poezitë. Intelekti i adoleshentit. Këtu është e rëndësishme për tu theksuar fazat e zhvillimit intelektual të adoleshentit Shkolla e mesme. Filozofia Këtu duhet një 1 një shkollë e mesme e mirë për një kalim gradual nga një klasë gjithëpërfshirëse në një kaim gradual të nivelit të lartë të departamentizimit të shkollës 2 Ky provision duhet vënë re te vetë programet e përfshira 3 Shkolla e mesme duhet të jetë shumë unike dhe fleksible 4 Shkolla e mesme duhet të ketë një mjedis ku tek i i fëmija duhet të promovohet suksesi. 2 Programi Ky program është në bazë të rrathëve bashkëqëndrorë ku kanë një rreze ose më saktë tërë njohuritë,por ata rriten me ritjen e largësisë 3 Organizimi dhe stafi Në organizim dhe staf duhen përfshirë tërë njohuritë e përgjithshme. - Vëzhgimi i përgjithshëm. 1 Kordinimi i ngushtë 2 Mardhënie të ngrohta 3 Fleksibiliteti për inovacion 4 Koncept i ri evaluimi dhe projektimi 5 Programim individual Vështrim për edukimin në shkollën e mesme 1Programet e studimit - Subjekti kryesor është i riu,por jo i egzaminuar në detaj. - Sipas rrathëve bashkëqëndrorë rritet edhe kompleksiteti i fjalëve -Fazat kurrikulare ndryshojnë -Qëllimi është për të zhvilluar tek adolescenti synimet e tij
22 2 Organizimi kurrikular ku thelbin e përmendëm më lart 3 Instruksionet 4 Nivelet dhe vlerësimet e studimit 5 Detyrat e shtëpisë 6 Puna individuale me nxënësit 7Eksplorimi 8 Nxënës - Vëzhgimi - Rregullat dhe standartet përt të kontaktuar me nxënësit Këtu është për tu vlerësuar bashkëpunimi i stimuluar Aktivitetet studentore Pjesëmarrja e nxënësve në qeverisje. Grupet e shërbimit Atletica Evaluimi Vlerësimi Më poshtë po hedhim një vështrim të përgjithshëm me pika 1 Subjekti individual është nxënësi 2 Duhet patur parasysh evaluimet kulturore 3 Vetë të rinjtë janë në ndryshim 4 Ti jepet mundësia çdo njërit për të mësuar 5 Kontribuimi individual 6 Ky nxënës dhe në njohuri duhet të provojë tranzicionin 7 Më tepër pavarësi nga kontrolli i të rriturve 8Shkallët e të studiuarit janë përmes një programmi të planizuar 9Detyrat e shtëpisë janë për të vlerësuar përgjegjësitë e nxënësit në shtëpi 10 Sa më shumë të projektuara vlerësimet individuale 11Zhvillime të instruktuara për programe individuale 12Programe speciale 13Vlerësime selektive dhe me diversitet 14Programe specifike zhvillimi 15Karakteristika filosofie dhe operimi 16 Secili student duhet të ketë respekt për mësuesin 17Për të stabilizuar politikat
23 18Akumulimi adekuat është esenziale 19Si nxënës dhe mësues duhet të kenë një kod veshje dhe etike 20Aktivitetet studentore duhet të jenë të planizuar me kujdes 21Aktivitetet duhet të mbështeten edhe nga një suport financiar 22Duhet të ndihmohen ata që janë me një standart jouniform 23Këshilli studentor duhet të përkrahë këto aktivitete 24Klubet dhe shërbimet e tjera duhet të jenë në termat e shërbimit 25Tërë aktivtetet sportive interesante për nxënësit duhet të përfshihen në program 26Të tërë duhet të dijmë qëllimin e shkollës që është i definuar 27Programi duhet të përfshijë tërë nxënësit Shkolla në mes Tërë subjektet në një nivel më të ulët shkollor janë një subjekt tranzitiv për më lart dhe të gjithë nivelet kanë një synim.Ti bëjnë nxënësit të aftë për jetën.Synimi është për instruksion individual Të gjitha të përfshirë në shkollën e mesme 1Planizimi për shkollën e mesme 2Programi bazë i studimeve të përgjithshme 3Program për eksplorim studentor 4Studim i pavarur 5Ndihma e mësuesit 6Shedulat 7Evaluimi Gjithsesi thelbi është se ka ardhur koha që shkolla ti përshtatet kërkesave të ekonomisë së tregut Duhet në këtë drejtim të krijohet edhe një qendër e të mësuarit Pse jo edhe të krijohet një qytet shkollë me tërë asortimentet tip qytet nxënësish Disa këshilla për shkollën e mesme 1Vendos këshillimin në ato veprime ku është e nevojshme 2Krijo një mjedis sa më të përshtatshëm 3Mos ler një problem pa e zgjidhur 4Ji realist 5Zona speciale 6Krijo në bazë të përmasave 7Lëri studentëve një hapësirë
24 8Konsideroje privatësinë 9Inkurajo pavarësinë 10Mos u mbyll në mbyllje 11Quaje qendrën e të mësuarit një legjitimitet 12 Lër një hapësirë për tritare 13Projekto edhe kamp 14Planizo edhe një asamble 15Krijo një teatër variabël 16Jepu vizitorëve një vështrim 17Bëji gjërat sa më ekonomike dhe të vlefshme 18Mos harro gjithmonë furnizimin 19Planizo edhe në bazë të aspektit seksual 20Kushte tingujsh 21Apliko teknologjinë instruksionale 22Krijo bashkëpunim me stafin Pas shkollës së mesme vjen pikërisht graduimi Ja cilat janë karakteristikat e një shkolle të mirë - Reflekton dhe realizon të drejtat e çdo fëmije në komunitetin përreth - I shikon dhe kupton fëmijët në një kontekst më të gjerë - Është i orientuar me fëmijën në qendër - Është endjeshme ndaj problemeve të përkatësisë gjinore - Siguron arritje cilësore të të nxënit të nxënësve - Siguron arsimim bazuar në realitetin e jetës së fëmijëve - Është fleksibël dhe i përgjigjet diversitetit - Vepron për të siguruar pëfshirje, respekt dhe barazi - Kujdeset për shëndetin mendor dhe fizik të fëmijëve - Ngre kapacitetin dhe moralin e fëmijëve - Kujdeset për angazhimin e familjes - Kërkon mbështetjen e komunitetit Si mund të bëhet kjo në bashkëpunim me nxënësit dhe prindërit - Vlerësimi fillon me shënimin e tij në tabelë - Paraqitja me fotografi e veprimtarive të nxënësve - Krijimi i fletores së shënimeve - Krijimi i një bibloteke të vogël në klasë
25 Mgjth arsimi shqiptar ka pikat e forta dhe të dobta,mundësitë dhe atë që duhet të bëjë Parësore për një shkollë duhet të jetë 1 efektiviteti 2 mësimdhënia shkollore në praktikë 3 të konceptuarit të shkollës 4 të organizuarit të shkollës Parësore në këtë drejtim janë edhe detyrat e shtëpisë Dis mendojnë se ajo nuk është e leverdishme se bëhet nga prindërit dhe do shumë kohë,por të tjerët mendojnë se vlen pasi nxit kreativitetin. Gjithsesi në klasë mund të aplikohet edhe një test inteligjernce me 4 pika Inteligjencë gjuhësore Inteligjencë-logjiko-matematike Inteligjencë hapësinore Inteligjencë trupore-kintetike Inteligjencë muzikore Inteligjencë me persona të tjerë Inteligjencë e vetvetes
26 II SHKOLLA,FAMILJA, EDUKIMI Bazat e edukimit të karakterit Karakteri është një ndër elementët e kulturës që përfaqëson tërësinë e veçorive më kryesore psikike,që shfaqen në veprimtarinë dhe në sjelljen e njeriut në shoqëri dhe që e shquajnë personalitetin e tij Ai i nënshtrohet një ndikimi social dhe tërë këto i nënshtrohen mendimeve dhe ndjenjave dhe vetë sjellja jonë ndikohet nga prania e njerëzve aktualë prania e imagjimuar e njerëzve prania e nënkuptuar e njerëzve Ne ndikohemi nga të tjerët tërtjorazi si përmes librave,gazetave,etj. Por ne ndihemi edhe të obliguar për të njohur dhe zbatuar rite,zakone,vendime,ligje të cilat veprojnë në nivele të ndryshme nivel individi nivel familje nivel grupi nivel komuniteti ku jeton nivel bashkësie administrative nivel bashkësie sociale dhe fetare nivel rajonal nivel shtetëror,kombëtar dhe global Ne jemi të gjithë të ndryshëm Ne jemi të gjithë të barabartë Ne jemi të brishtë.Por brishtësia jonë nuk duhet të na bëjë indiferentë Pasi dhe në atë kohë kur nuk ishim të zhvilluar gjuanim kafshë më të mëdhenj se ne. Njeriu si qenie biologjike dhe shoqërore dallohet për disa veçanti si aftësia për të realizuar raporte të vetëdijshme me mjedisin aftësia për të zgjedhur nëpërmjet alternativave të ndryshëm akumulimi dhe transmetimi i sjelljes prirja për jetë sociale lidhje familiare të forta dhe të qëndrueshme aftësia për të tejkaluar aspekte të pastra biologjike përmes veprimtarive të lira artistike
27 Por për të qartësuar më mirë kuptimin e karakterit duhet ti përgjigjemi më mirë pyetjeve dhe të sqarojmë disa çështje 1 Cilët janë cilësitë themelore të një karakteri të mirë A është altruizmi rruga më e dobishme për shoqërinë njerëzore Kur mendoni për jetëgjatësi çfarë ju thotë ndjenja juaj për përjetësi Për të përcaktuar karakterin e një personi do i rreferoheshit pamjes së jashtme,arsimit,karierës apo postit që mban - Çfarë duhet bërë që ndërgjegja njerëzore të përsoset - Cili do të ishte standarti i vlerës së karakterit tonë - Cili person do të cilësohej njeri i mirë 2 Cili është roli i harmonisë mendje-trup në formimin e karakterit - Cila është rruga për të larguar egoizimin 3 Cili është roli i dashurisë në karakter - Cila është rruga e përsosjes së individit,përmes njohurive,fuqisë,parave apo dashurisë për të tjerët 4 Cili është mjedisi i mirë për zhvillimin e një karakteri të mirë - Çfarë duhet të kërkojnë njerëzit nga njëri tjetri për të siguruar lidhje nga të tjerët - Si mund të zgjidhen raportet njerëzore me mjedisin,jetën dhe ideologjinë. 5 Çfarë është liria dhe si lidhet ajo me përgjegjësinë - Si mund të reaizohet një liri që të përhap mirësi për individin dhe shoqërinë - Cili duhet të jetë raporti mes lirisë së individit dhe lirive që nuk marrin në konsideratë kombin,shoqërinë dhe familjen - Si mund të arrihet një liri më e plotë për individin,kombin dhe gjithë botën - Cili duhet të jetë raporti mes lirive të individit dhe pjesëtarëve të familjes - A ka liri pa kushte - Si duhet kuptuar liria dhe rregulli në raportin prind-fëmijë dhe burrë-grua U shpresua se shkenca,teknologjia,edukimi dhe economia do sillnin lumturi dhe kënaqësi.Në fakt nuk qe ashtu.
28 Konflikti mes brezave po shtohet.Kemi përçarje sociale mbi bazë raciale dhe gjinore.Fëmijët me probleme janë si në familjet e edukuara dhe në familjet e varfra nga ana kulturore Përqindja e krimeve te adoleshentët po rritet Gjithashtu tek ata po rritet edhe përqindja - përdoruesve të drogës - theksimi i ndarjeve mbi baza etnike - pakësohet respekti mbi autoritetet - priren të gënjejnë dhe kopjojnë Vihet re se të rinjtë kanë prirje të qëndrojnë sa më larg rregullave Çrregullimet e mëdha tregojnë se në këtë mijëvjeçar të ri njerëzimi është mes shpresës së madhe dhe dëshpërimit të madh Dhe tërë këto vihen në rrafsh ekonomik , teknologjik,social dhe politik ku edhe është e lidhur bota. Në përhapjen e shfaqieve të këqiave shoqërore kanë ndikim edhe media dhe industria zbavitëse.Nën ndikimin e tyre traditat po konsiderohen arkaike A duhet vënë në këto vlera tradizionale nga familja,shkolla dhe shoqëria. Këto duhen marrë në konsideratë,por në varësi të ndryshimeve të zakoneve veri-jug dhe linde-perëndim. Në epokën që po kalojmë progresi personal është më i rëndësishëm.A është e rëndësishme kjo. Ndër cilësitë e karakterit që admirohej nga gjithë bota vlerësojmë ndershmërinë, kurajon,respektimin e gjuhëve,racave,etj. Ndërkohë qëllimet kryesore janë - dëshira për të arritur maturi - dëshira për tu përfshrë në mardhënie familiare dhe shoqërore - dëshira për të kontribuar në shoqëri Kërkesat për edukim moral dhe etik Edukimi moral dhe etik për shoqërinë tonë është shumë e çmueshme.Shpresa më e madhe e një kombi është edukimi i rinisë - Shkatërrimi i familjes.Pasojat sociale Rinia po priret gjithnjë e më shumë drejt drogës dhe seksit të lirë. Kriminelët kanë një gjë që i bashkon me prejardhjen e tyre.
29 Nuk kanë jetuar në mënyrë të qëndrueshme në familje.Dhe aspekti negativ sot është rënia e forcës së familjes. Nqs i rendisism faktorët që ndikonin më parë tek individi dhe ato që ndikojnë sot kemi këtë tablo 1 Familja Bashkëmoshatarët 2 Shkolla Tv 3 Feja Familja 4 Bashkëmoshatarët Shkolla 5 Tv Feja Sot po aplikohet të mësuarit pa drejtues Ky edukim ka këto karakteristika Vetëzbulimi Në këtë rast studentët janë të vetmit që bëjnë zgjedhjen e tyre Udhëzuesi reduktohet në lehtësues Gjithsesi edukimi pa drejtues ka këto karakteristika - Vendos ndjenjat dhe proçesin mbi dijet dhe kënaqësit - Promovon standarte të vetëvendosura - I konsideron mësuesit lehtësues të zgjidhjeve personale të studentëve - Kundërshton autoritetin e mësimit moral tradicional - E zbeh rolin e prindërve në edukim Kur u vu metoda e edukimit pa drejtues në 1960 shumë mësues ishin entuziastë për disa arsye vlerësonin metodën interktive që presupozonte kjo metodë mbështetej shumë nga psikologët futjan e kësaj metode përkonte me ndryshime të thella në SHBA dhe shoqërohej me humbjen e shumë vlerave tradizionale futja e kësaj metode kultivonte virtytin e tolerancës. Por edukimi pa drejtues ka edhe kufizime që janë. Këta individë nuk njohin standartet e së drejtës dhe së gabuarës. Edukimi pa drejtues inkurajon mediokritetin dhe mungesën e angazhimit
30 Edukimi pa drejtues nuk mund të realizojë kultivimin e një karakteri të mirë se nuk merr parasysh vlerat. Trajnimi vetëvlerësues Është një version i edukimit pa drejtues. Vetëvlerësimi një rrugë që përmirëson aspketet morale dhe sociale te njerëzit. Mgjth rezultoi se kjo metodë nuk ishte tërësisht e përshtatshme për fëmijët në shkollë. Afirmimi moral i arsyeshëm Kjo ka të bëjë me arsyetimin moral të fëmijës.Rëndësia qëndron se përmes kësaj metode njihet hierarkia e vlerave dhe motivacioneve morale Por kjo metodë ka edhe kufizime pas shumë nga shembujt nuk ngjasin në jetën studentore.Dhe ushtrimet e këtij lloji të japin përshtypjen se moraliteti është i komplikuar.Në shumë raste njerëzit e dijnë se çfarë është e drejtë,por u mungon kurajoja për ta bërë. Ngritja e edukimit të karakterit Qëndrimi neglizhues i shkollave publike ndaj edukimit moral është shoqëruar me kritika të forta ndaj këtyre shkollave dhe largim të vazhdueshëm të fëmijëve prej tyre. Por përse edukimi moral dhe etik është neglizhuar kohët e fundit Ideja e dominancës kulturore Natyra pluraliste në rritje e shoqërisë Konfuzionin që kishte se nëpërmjet edukimit të moralit dhe etik përcillej indirekt edhe besimi fetar Vlerat universale Këtu futen ndershmëria,nderimi,respekti,kurajoja Cilët janë kriteret që e përcaktojnë një vlerë universale Vera duhet ti sjellë përfitme objektive individit dhe shoqërisë për një kohë të gjatë kohe Vlera duhet të ketë vlefshmëri universale Një vlerë universale i tejkalon kulturat Një vlerë universale është e detyrueshme për ndërgjegjen Kënaqësitë e brendshme ose shpirtërore janë sigurimi i njohurive,mirësia,dashuria e vërtetë dhe virtyti. Kënaqësitë e jashtme ose fizike janë pasuria,shëndeti,rehatia edhe suksesi.Ato duhet të jenë në armoni njëri me tjetrin
31 Edukimi i karakterit i realizuar përmes edukimit moral dhe etik si edhe edukimi konvencional i realizuar përmes formimit akaademik,artistik,teknik dhe fizik janë të lidhur ngushtë me njëri- tjetrin. Familja si shkollë e dashurisë Familja është djepi i karakterit dhe model universal. Në familje përfshihen katër sfera të dashurisë dashuria e fëmijës dashuria e vëllait dhe motrës dashuria bashkëshortore dashuria e prindërve Sfera e dashurisë së fëmijës përfshin rritja morale në sferën e dashurisë së fëmijës si toni i zërit,e qeshura. Nga përgjigja në përgjegjësi Zhvillim moral i vonuar dhe kjo ndodh tek fëmijët e braktisur Sfera e dashurisë së fëmijës në jetën e mëvonshme Sfera e dashurisë së fëmijës në shoqëri. Këtu janë marrdhëniet shoqërore gjatë tërë jetës Sfera e dashurisë vëlla e motër përfshin Rritja e dashurisë përqëndruar tek të tjerët Është një përgatitje për jetën Një urë drejt miqësisë Sfera e dashurisë bashkëshortore Këtu përshihen Rritja e dashurisë së pakushtëzuar Sfidat e dashurisë martesore që përfshinin Faza e parë e martesës magjepsja Faza e dytë konflikti ku dalin në pah të metat faza e tretë riangazhimi edhe bashkëpunimi faza e katërt krijueshmëria edhe shërbimi Sfera e dashurisë prindërore përfshin një jetë të përqëndruar tek të tjerët sfidat gjatë rritjes së fëmijës dashuria e gjyshërve zemra prindërore në shoqëri
32 Mgjth martesa është në pikpyetje.Shumë njerëz janë të zhgënjyer.Dhe martesa në grindje dhe më pas divorci lenë pasojat tek fëmijët. Duhet të theksojmë që për këto arsye të rinjtë duhet të përgatiten për martesë Cilësitë personale për martesë janë dinjiteti zhvillimi personal si psh respekti për veten abstenimi seksual pas martesës dhe mundësisht jo në moshë të hershme pasi sjell pasoja. Aftësitë për një martesë të qëndrueshme janë Përkushtimi Besnikëria Qëndrimet e duhura për mardhënie afatgjata Të pranosh gabimet Të japësh vazhdimisht Të fokusohesh në një qëllim më të lartë Të identifikuarit të sjelljeve shkatërruese në martesë Ja një anketim që mund të aplikohet në këtë rast. A je i lumtur A ke ideale në jetë A ka jeta një kuptim A ke frikë nga vdekja A beson në dashurinë e vërtetë Çfarë e bën një martesë të sukseshme 1 Gjendja e mirë ekonomike 2 Paraqitja e jashtme 3 Eksperienca të shumta seksuale 4 Besnikëria 5 periudha e njohjes paramartesore 6 Vlerat morale 7 Mendimet dhe idealet e njëjta 8 Besimi tek zoti - A ka lidhje mes familjes dhe shoqërisë - Të ndihmuarit të tjerët është një marrëzi Sfidat me të cila përballet rinia Etika e dashurisë seksuale.
33 Seksualiteti i paraqet një sfidë unike karakterit të kulturës.Dhe kjo sepse është forca që lidhet me impulsin e dashurisë, krijimin e jetës,trashëgiminë e geneve dhe të linjës së gjakut.Ndërkohë revolucioni seksual që shpërtheu në vitet 50 u premtoi njerëzve më shumë dasiuri,lumturi dhe liri. Por me thyerjen e monogomisë erdhën si rezultat jo vetëm sëmundje seksualisht të transmetueshme SST dhe shtatzani të padëshirueshme,por edhe pasoja të brendshme të lëndimit të ndjenjave,thyerje zemrash,zhgënjime dhe divorce.Kjo sepse ky revolucion i vinte rëndësi seksit dhe jo dashurisë së zemrës.Sipas etikës së sotme një marrdhënie përderisa ka intimitet,përkujdesje,ndjeshmëri emozionale dhe pak përgjegjësi,për këtë arsye mardhëniet seksuale janë të justifikueshme.Kinsei ishte i pari që nxiti këtë revolucion pasi duke mbajtur një qëndrim asnjanës ndaj moralit bëri që njerëzit të mendonin për seksin jashtë normave etike. Por ai keqinterpretoi sjelljet e amerikanëve. Ndërkohë etika e shëndoshë seksuale është një përgjigje seksuale në kohën e duhur,ndaj personit të duhur dhe në kushtet e duhura. Ndërkohë mardhëniet seksuale në martesë për bashkëshortët kanë këto funksione Forcojnë afrimitetin mes burrit dhe gruas Janë një mënyrë e veçantë për të shprehur dashuri Përforcojnë eksluzivitetin e lidhjes Lidhja seksuale ripohon rolin qëndror të bashkshortit në jetën e çiftit Shkakton ndjenjë emocionale që sjell lumturi Kurse partnerët në një lidhje seksuale jashtë martese pas eksperiencës së parë ndiejnë se një farë kufiri është kapërcyer Kur martohet njeriu ka përgjegjësi që janë Pëgjegjësi ndaj ndërgjegje Përgjegjësi ndaj bashkshortit Përgjegjësi ndaj fëmijëve Pasojat e mardhënieve jashtë martese janë sëmundjet seksualisht të transmetueshme Pengon rritjen personale Sjell keqardhje,faj,edhe turp
34 Stres me prindërit dhe miqtë Probleme me partnerët Për arsyet e mësipërme duhet të veprojmë kundër poligamisë.Madje atë nuk mund ta zgjidhë edhe edukimi për kontraceptivët. Prandaj edhe duhet pastërtia seksuale Parandalimi i përdorimit të drogës Përdorimi i drogës është një rrugë e gabuar për të gjetur kuptimin e jetës. Mekanizmi fizik i veprimit të drogës është të ndërhyjë në substancat kimike të trurit Dhe faktori është - shmangia nga pjekuria individuale - karakteri i dobët - Mjedis jo i shëndoshë në familje - Disa aspirata të rinisë Si mund të shmanget droga . E tërë kjo nëpërmjet kontributit në shoqëri dhe marrjes pjesë në aktivitete SIDA SIDA është forma më e rëndë e infeksionit HIV që duke e dëmtuar sistemin imunitar të organizimit e ekspozon atë ndaj infeksioneve të rënda me natyrë bakteriale,virale,parazitare,mykotike dhe ndaj formave të kancerit Pra ajo është një grup shenjash të fituara në mungesi të sistemit të mbrojtjes Virusi nuk mund të jetojë jashtë trupit të njeriut dhe ai duhet të hyjë në mënyrë të drejtpërdrejtë Si mund të infektohesh nga HIV,virusi që shkakton SIDA 1 Mardhënie seksuale të pambrojtura 2 Transfuzioni i gjakut 3 Përmes nënës së infektuar tek foshnja që lind Si nuk transmetohet SIDA - Përme ajrit dhe ushqimit - Nga përqafimet dhe puthjet Shenjat e kësaj sëmundje janë
35 Humbje graduale në peshë,periudhë e zgjatur gripale.Në faza më të avancuara kemi debulesë,kollë e thatë me gjak Nga seriopozitivitet kalon për një periudhë të gjatë Jo tërë personat me HIV kanë SIDA. SIDA mund të mos shfaqë shenja për një kohë të gjatë Këtu mund të theksojmë se njerëzit me SIDA nuk duhet ti mbajmë larg,aq më shumë ti braktisim dhe diskriminojmë. Kjo edhe për faktin se kjo sëmundje nuk përhapet duke patur kontakt fizik,përveç atij seksual dhe në këtë rast nqs nuk ke prezervativ.SIDA nuk përhapet me puthje veç nqs ka plagë dhe gjaku është i infektuar. Mqs ka pasoja shëndetësore,psikologjike dhe sociale kur bëhen analiza,por edhe më pas pranë personit në fjalë qëndron një psikolog social. Shkaqet dhe zgjidhja e konfliktit Konflikti është pjesë e jetës.Vlerat e zgjidhjes së konfliktit qëndron në faktin se i hap dyert faljes. Shkaqet e konfliktit janë të shumta.Kështu ajo mes adoleshentëve dhe prindërve të tyre është dëshira për më shumë pavarësi. Nqs një konflikt nuk zgjidhet ai mund të përsëritet.Konflikti në familje ndodh kur ndonjë anëtar kërkon synime personale mbi interesat e familjes ose edhe në kurriz të tyre. Mgjth mbi të gjitha duhet të mbizotërojë altruismi ose sakrifikimi për të tjerët.Nuk duhet të mbizotërojë egoismi ose dashuria e rremë. Cilat janë hapt për zgjidhjen e një konflikti Reflektimi dhe riorientimi Këtu duhen patur parasysh Identifiko kontributin e dikujt tjetër në këtë problem Vlerëso qëndrimin e sjelljen Merr në konsideratë rrugët si mund ta kishe trajtuar ndryshe këtë problem Vendos të marrësh përgjegjësi Planifiko përmirësimet Rol luan edhe ndërmjetësi që duhet të jetë një figurë neutrale Këmbimi dhe dëmshpërblimi Këtu përfshihen 1 Anullo gjithçka që tjetrit i ka bërë keq
36 2 Dëmshpërble për të vënë në jetë padrejtësinë 3 Ji i hapur për të marrë dëmshpërblimin Pajtimi dhe përtëritja Këtu duhen patur parasysh këto pika Hiq dorë nga hakmarrja Fal dhe ji i hapur ndaj faljes Mbështet reformën e të tjerëve 4 Nxit vullnetin e mirë Gjithsesi konflikti nuk duhet të kihet frikë apo të shmanget,por ai duhet parë më tepër si një mundësi për lidhje më të thella. Konflikti mund të ndodhë në mardhënie familiare në marrdhëniet në shoqëri në marrdhëniet në shkollë në kontakt me organet e rendit Konflikti mun të jetë në raport me gjiininë,por edhe breznor Një konflikt mund të zgjidhet vetë me ndihmën e familjes ose të afërme me ndihmën e shoqërisë me ndihmën e shkollës nëpërmjet organeve shtetërore OJQ Rrugë të tjera Dhuna Veprimi më i skajshëm i konfliktit është dhuna. Vihet re rritja e dhunës edhe nëpër shkolla Pasojat e dhunës janë Ndëshkimi Prishja e mardhënieve edhe në familje Rritja e pasigurisë dhe frikës Përforcimi i idesë se zgjidhja e konfliktit është dhuna Prishja e disiplinës në shkollë Mungesat Largimi nga shtëpia Përhapja e dhunës edhe te mësuesit Humbje finanziare
37 Rezik për menaxhimin e shkollës Krijimi i mardhënieve jo të mira nxënës-nxënës,mësues-nxënës Transferimi i dhunës nga shkolla në komunitet dhe familje Humbja e orëve normale të mësimit Moshat prishen Faktorët që e bëjnë një nxënës të dhunshëm është faktori ekonomik si papunësia faktorë që lidhen me familjen faktorë që lidhen me shkollën faktorë-politiko-shoqërorë faktorë individualë humbja e vlerave shthurja seksuale anëtarësimi në sekte Ja disa masa kundër dhunës Bashkëpunim dhe ndërveprim Trajtimi i dukurive nëpërmjet programeve Bashkëpunim shkollë-komunitet Një pyetësor për mësuesit dhe drejtorët A ka dhunë në shkollën tuaj Në çfarë formash dhuna manifestohet tek ju Kush e kryen dhunën në shkollë Aktet e dhunës janë bërë në A fëmijë B Nxënës C Vajza - Dhunat e ushtruar mbi vajzat dhe fëmijët është A Kërcënim B Forcë fizike C Grabitje D Orvajtje për përdhunim - Pasojat e dhunës në proçesin mësimor dhe emocionin e nxënësve A e lartë B mesme C ulët D aspak
38 - Niveli i nxënësve që përsërit klasën apo përjashtohet nga shkolla për shkak të zënkave dhe ngacmimeve është A lartë B mesëm C ulët D aspak - A ka ngacmim dhe zënka ndaj mësuesve dhe drejtorëve - Nqs po cilat janë shkaqet A që lidhen me provimet B që lidhen me rregullat e disiplinës C të lidhur për arsye private - Cila ka qenë masa e marrë për parandalimin e dhunës A dënimet e përshtatshme B përjashtimi nga shkolla C këshillimet D konsultat - Nqs shkaqet e dhunës kanë qenë jashtë shkollës cilat kanë qenë ato A familiare B ambjenti përreth C efekti i medias D ekonomike - Cilat ishin pasojat mbi nxënësit të dhunës A plagosje fizike B vdekje C përdhunime - Cilët denoncojnë dhunën në institucionet moderne A shkolla B prindërit C policia - Objektet që përdorin nxënësit e dhunshëm A objekte të mprehta B tallje C forcë fizike - Cilat janë masat që duhen marrë A në nivel shkolle B nivel prindëror C nivel komuniteti D nivel shtetëror
39 Disa prej pyetjve Cili fenomen tërheq më shumë vëmendjen A ju mërzit ndonjë në shkollë Si reagoni ndaj pakënaqësisë A keni ushtruar dhunë A janë aktet e dhunshme të barabarta në të dy sekset Cilët janë arsyet e paqarta Si rezistoni Cilët janë instrumentat Cilët janë rezultatet e veprimeve të dhunshme Çfarë masë sugjeroni për zgjidhjen e dhunës Vëzhgimet që kryhen Mardhëniet në shkollë A flasin në mënyrë konfidenciale nxënësit me miqtë e tyre A luajnë A futen dhe dalin paqësisht nxënësit A ka zënka goditje fyerje Mardhëniet djem vajza janë të shëndetshme A luajnë vajzat dhe djemtë pa frikë A i ngacmojnë apo qëllojnë djemtë vajzat A ndjejnë apo reagojnë A drejtohen ndaj vajzës tërë aktet e dhunës që kryhen A priret ambjenti i shkollës për dhunë Ja disa prej sjelljeve dhe kategorive jo të hijshme 1kriminalevjedhje,sulm ndaj mësuesve 2sjellje imoralesjellje reviste pornografie 3paraqitja e jashtme thonj të gjatë 4vonesat 5mungesë respekti agresivë ndaj mësuesit 6shkatërrime 7vjedhje 8mungesa të pajustifikuara mësim,mbledhje Ndërkohë nxënësit e shkollave fillore mund të marrin pjesë në këto akte kriminale bixhozvjedhje,grindje me mësuesit,grindje me kujdestarët,rrëmbime,grindje, gansterizëm,ngacmime seksuale ,kërcënime, hyrje pa leje,baste.
40 Lidhur me pjesëmarrjen e nxënësve në shkolla të mesme kemi Bixhoz,vjedhje,zënka me mësues ,zënka me kujdestarët, rrëmbim grindje,abuzim me drogë, armëmbajtje, ngacmime seksuale, kërcënime,hyrje pa leje,shitje droge,baste Ndërkohë dhunën e kemi 1 si pasojë e presionit të ushtruar nga komuniteti 2 si pasojë e përvojës shkollore 3si pasojë e faktorëve rrethanorë Gjithsesi mund të themi se ka dallime gjinore,por edhe rancore. Faktorët që ndikojnë në zënkat janë 1 niveli i mardhënieve në grup 2 niveli i manifestimit të mardhënieve të aktivitetit 3 atmosfera në grup 4 stili i lidershipit 5 gjendja e mardhënieve Viktima në grindje dhe krim mund të jetë kushdo veçanërisht. 1 të ardhurit e rinj në klasë 2 fëmijë me të dhëna të veçanta 3 fëmijë i sjellshëm 4 fëmijë me mardhënie të mira me mësuesin 5 fëmijë i çiltër 6 fëmijë me prejardhje jo të mirë shoqërore dhe ekonomike 7 fëmijë me ngjyrë 8 fëmijë me të metë 9 fëmijë të varfër 10fëmijë nga jetimorja Fëmijët me probleme të tilla duhen vënë 1 në bangë të parë 2transferohet në shkollë tjetët 3përjashtohet fare 4çohet në shkollë riedukimi 5çohet në polici Ja disa prej sjelljeve të tij 1 tallet,përqesh 2 kritikon në mënyrë armiqësore 3 përdor ton komandues
41 Kontigjentë krimi janë 1 të rinj të papunë 2 fëmijë nga familje të varfra 3 fëmijë nga jetimorja 4 të rinj pa kualifikim 5 fëmijë hantikapatë Divorci Ndërkohë si term diovorci nuk është veçse zgjidhja ligjore e një martese. Pra divorci egziston kur një familje monogame ndahet ligjërisht. Si faktor që ndikojnë në divorc janë Në radhë të parë siç e kemi përmendur më lart në fazën e dytë të martesës njerëzit zbërthehen në njohje dhe gjatë kësaj faze shfaqin anët negative të tyre që mund të kundërshtojnë njëra tjetrën dhe shpesh nuk i kapërcejnë dot dhe pas magjepsjes vjen grindja dhe pas grindjes vjen dhuna dhe në fund divorci. Faktorë tjerë janë gjendja ekonomike,mardhëniet jashtëmartesore,etj. Divorci do të quhej si zgjidhje vetëm në at oraste kur nuk ka zgjidhje tjetër dhe përfundon në dhunë dhe për të mirë të fëmijëve zgjidhja më e mirë është ndarja ligjore. Aspekti më negativ i divorcit është tek fëmijët.Kështu këta fëmijë nuk kanë në përgjithësi ecuri positive në mësime,janë të ndrojtur të paragjykuar veçanërisht në realitetin shqiptar dhe më të ekspozuar drejt krimit. Pak psikologji moshore Rëndësi këtu ka për fëmijën - zhvillimi i personalitetit - zhvillimi i të menduarit - zhvillimi emocional - zhvillimi i konceptit për veten Zhvillimi i personalitetit ka këto stade stadi oral 0-1.5vjeç stadi anal 1.5-3vjeç stadi falik 3-6vjeç stadi i latencës 6-14vjeç
42 stadi gjenital 14 e lart Zhvillimi i të menduarit ka këto stade stadi sensoro-motor 0-2vjeç stadi paraoperacional 2-6vjeç stadi i të menduarit konkret 6-12vjeç stadi i të menduarit abstrakt 12vjeç e lart Por ka raste që kemi një arsyetim të kufizuar ka mungesi të ndjeshme të arsyetimit logjik nuk aftësi grumbullimi dhe përpunimi informazioni nuk demonstron një sistem të mësuari dhe të menduari Zhvillimi emocional dhe koncepti për veten Ka këto faza - fëmijëria 0-1vjeç dominon familja - 2-3 vjeç familja.zhvillohet sensi i vetëkontrollit - 4-5vjeç familja dhe fëmija mëson të drejtojë veten - 6-14vjeç fqinj,shkollë.Bëhet më kompetent.Maturohet më shumë - adoleshenca preferon grupin - i rrituri i ri jeton në çift dhe me seks - i rrituri familje e re - mosha e vjetër 6-14vjeç fëija të jetë punëtor përballë të qenit inferior Dhe këtu rëndësi ka 1 Koncepti për veten nga ndërveprimi me të tjerët 2 koncepti për veten nga vetëvlerësimi personal Koncepti për veten kalon në katër stade - të zhvilluari të empathisë për të tjerët - Të mësuarit të roleve dhe rregullave - mënyra si reagohen ose priten sjelljet e tij - Pranimi i përgjegjësisë për sjelljet personale Këtu ka rëndësi puna e një mësuesi të një lënde të caktuar dhe si mësues kujdestar Elementët arsimorë janë proçesi mësimor
43 vlerësimi dhe vetëvlerësimi i fëmijës mjedisi në shkollë në planin fizik komunikimi ku klima që krijohet të jetë pozitve Mbështetja e nevojave dhe interesave të fëmijës Profesionalizmi i mësuesit Hapësira të mësuesit kujdestar për komunikim Hapat janë Identifikimi Kontakti me prindërit Përgatitja e një pune konkret Planifikimi i zhvillimit të kurrikulës Zhvillimi konkret stimulimi Dhuna e mësuesve ndaj nxënësve Mesuesi me femijen eshte si pune e derrases se zeze ku me ane te shkumesit,shkruhen fjale te mira,por edhe te keqia.Gjithashtu nje mesues mund te edukoje nje shkencetar,por edhe nje kriminel. Nxenesi eshte i brishte si nje vazo qelqi ku nje veprim i gabuar mund ta thyeje ate. Gjithashtu cdo mesues ka halle.Por eshte mesues ai qe mgjth ka halle nuk i nxjerr dertin e ketyre halleve ndaj nxenesve.Ose e thene me shqip nuk ushtron dhune ndaj tyre. A ndodh gjithmone keshtu….Jo…. Keshtu nje mesues ndaj nje nxenesi ushtron kete dhune Dhune psikologjike kur e ofendon Dhune fizike kur ushtron dore nxenesit ose me sakte e rreh ate Dhune fizike dhe psikologjike kur edhe e ofendon edhe e rreh. Nxenesi nuk duhet ofenduar.Ofendimi mund te vije per shkak te Gjinise Races Kombesi Ose edhe karakteristikave te prinderit si psh pija,etj. Dhuna ose presioni mund te jene Per arsye mitmarrje dhe kjo eshte me e shpeshte ne Shqiperi Per arsye maniacale qe ndodh ralle ne vendin tone Dhe rrjedhoje e ndonje faktori tjeter qe vihet re me shpesh te ne
44 Sipas anketimeve te bere nga organizata Save the children me pak se 1% e nxenesve shprehen per dhune te mesuesve ndaj tyre.Ndoshta kjo mund te jete me e larte lidhur me dhunen psikologjike dhe kjo shifer i perket asaj fizike Si konkluzion nje mesues pavaresisht nga hallet dhe shqetesimet qe ka nuk duhet te ushtroje dhune ndaj nxenesve.
45 III PUNONJËSI I SHËRBIMIT PSIKOLGJIK SHKOLLOR Institucioni i Punonjësit të Shërbimeve Psikologjike nëpër shkolla ishte një institucion i ri që u fut në shkollat shqiptare para dy vjetësh. Specialisti i Shërbimeve Psikologjike në shkolla është një person kyç në mbarëvajtjen e veprimtarisë mësimore edukative të instituscionit arsimor.Veprimtaria e tij zhvillohet në lidhje dhe bashkëpunim të ngushtë me stafin pedagogjik dhe drejtues të shkollës si edhe me komunitetin ku ndodhet shkolla. Qëllimi kryesor i punës së specialistit të shërbimit psikologjik në shkollë fokusohet në promovimin dhe zhvillimin mendor dhe fizik të nxënësve si edhe në ndihmesën dhe mbështetjen që jep për rritjen e cilësisë së proçesit të mësimnxënies dhe mësimdhënies. Specialisti i shërbimit psikologjik bashkëpunon me personelin administrativ dhe pedagogjik për konceptimin dhe realizimin e shërbimeve që lidhen me vlerësimin e rezultateve të nxënësve me orientimin e karierës dhe me zhvillimin social dhe personal të nxënësve nëpërmjet Sigurimit të shërbimeve të drejtpërdrejta për fëmijët dhe nxënësit në nevojë Vlerësimit dhe interpretimit të rezultateve të nxënësve, të stafit pedagogjik të shkollës dhe të prindërve Shërbimeve këshëllimore dhe trajnuese për stafin e shkollës dhe të prindërve. Konceptimit dhe realizimit të Shërbimit psikologjik në përputhje me politikat e zhvillimit të arsimit dhe të institucionit arsimor. Por cilat janë detyrat e specialistit të shërbimit psikologjik. Këshillimi Këshillimi realizohet përmes mbledhjeve me anëtarët e stafit pedagogjik të shkollës dhe komunitetit të prindërve për të diskutuar,identifikuar dhe parandaluar probleme të ndryshme si edhe për të programuar ndërhyrje dhe shërbime të nevojshme Proçesi këshillues përfshin
46 Këshillimin e stafit pedagogjik dhe atij drejtues të shkollës në lidhje me detyrat e nxënësve. Këshillon stafin për konceptimin për Konceptimin dhe realizimin e planit të ndërhyrjeve në ndihmë të nxënësve. Këshillon dhe ndihmon prindërit të njohin dhe të kuptojnë nevojat e fëmijëve dhe realizon veprimtari kualifikuese me ta. Ndihmon stafin pedagogjik dhe prindërit për hartimin e planeve të bashkëpunimit të shkollës me familjen. Ndihmon nxënësit që kanë vështirësi e probleme përshtatje me ndryshimin e klasës,ciklit apo shkollës. Bashkëpunon me shërbime të ndryshme të specializuara të komunitetit si shërbimi shëndetësor, shërbimi social,OJF të ndryshme,etj. Punën e tij këshillimore ai e aplikon në dy forma Këshillimi psikologjik individual. Specialisti i shërbimeve psikologjike zhvillon seanca psikologjike me nxënës të veçantë për probleme të caktuara . Gjatë ofrimit të këtij shërbimi specialisti duhet Të ruajë konfidencialitetin Informon drejtuesin e shkollës për atë çka duhet të dijë Informon prindërit dhe merr aprovimin e tyre për atë që bëjnë Lidhet me strukturat të specializuara jashtë shkollës për të siguruar një trajtim më të mirë të nxënësve me probleme. 2. Këshillimi psikologjik në grup Në veprimtaritë këshilluese në grup ai së bashku me dy ose më shumë nxënës,organizon seanca në mjediset e qendrës së shërbimit psikologjik për të zgjidhur problemet e caktuara. Gjatë ofrimit të këtij shërbimi specialisti duhet të ndjekë të njëjtat proçedura që kandjekur me këshillimin psikologjik individual Veç këshillimeve dhe trajnimeve psikologjike psikologu
47 organizon edhe Veprimtari psikoedukative Vlerësimi psikoedukativ përmban të dhëna për sjelljet e nxënësve gjatë zhvillimit të proçesit mësimor-edukativ. Qëllimi kryesor është identifikimi i faktorëve që ndikojnë në përparimin e nxënësve dhe realizimin e proçesit mësimor-edukativ.Ky informacion përdoret për t'ju dhënë përgjigje problemeve të shkollës. Gjatë ofrimit të këtij shërbimi specialisti duhet Të marrë në konsideratë tërësinë e Informacioneve që lidhen me problemin. Të vëzhgojë nxënësit gjatë proçesit Mësimor edukativ Të realizojë vlerësimin e sjelljeve funksionale të nxënësve Të sigurojë instrumenta të vlerësimit individual Të interpretojë rezultatet e vlerësimit dhe të përcaktojë mardhëniet që egzistojnë midis rezulateve dhe arritjeve të objektivave mësiomre-edukative Të bëjë rekomandime të nevojshme. Edukimi special Specialisti i shërbimit psikologjik gjithashtu është anëtar i grupit mësimor të ngarkuar nga drejtoria e shkollës për edukimin special. Ai ofron shërbime të tilla si Ndihmon në përgatitjen e planit të Veprimtarive për fëmijët me nevoja të veçanta Bën vlerësimin e ecurisë së fëmijëve me nevoja të veçanta Administron vlerësimet e bëra Bën rekomandimet e duhura Përgatit me shkrim raporte për vlerësimin Ndihmon në përgatitjen e programeve mësimore edukative individuale Siguron ndërhyrjen e shërbimeve të Specializuara sipas problemeve që kanë fëmijët.
48 Ndërkohë punonjësi i shërbimeve psikologjike si informacion mund të përdorë edhe një anketim të tipit të tillë - SHKOLLA - KLASA - EMRI - MOSHA - VENDLINDJA VENDBANIMI a Fshat a Fshat b Qytet b Qytet - JETON -PRINDERIT a me te dy prinderit a Jetojne bashke b me nje prind b Jane tedivorcuar c me asnje c Kane vdekur - PRINDERIT a Jetojne bashke se duhen b Jetojne per hater te femijeve - A grinden prinderit njeri me tjetrin a Asnjehere b Rralle c Shpesh - A ushtrohet ne familje dhune mbi ty a Fizike b Psikologjike c Fizike dhe psikologjike d Asnjera - A je i sinqerte me prinderit a Po b Jo - A do i ndjekesh prinderit shembull ne te ardhmen a Po b Jo - Ne nje problem familjar ta kerkon njeri opinionina a Vetem mbi problemet per vellezerit e vegjel b Vetem per problemet e mia c Per gjithcka - Permend disa tema mbi te cilat diskutohet ne shtepine tende - Ne c gjendje ekonomike ndodheni a Vestire
49 b Te mire c Shume te mire - A jane ne pune prinderit a Po b Jo c Njeri - A i festoni se bashku festat a Ndonjehere b Perdere c Jo - A interesohen prinderit per leket qe ju mbani a Po b Jo - A je i lidhur me familjen a Pak i lidhur b Shume i lidhur - Kush ndikon me shume ne personalitetin tend a Prinderit b Shoqeria - A keni besim ne vetvete a Po b Jo - Ju jeni tip a Sanguin b Melankolik c Romantik - Ke preferenca per lendet Nga ky anketim personalisht kam arritu të arrij 60% të informacionit ku ështe arritur të nxirret se rreth 40-50% e nxënësve janë me shqetësime të tilla
50 Ndërkohë material tjetër bazë janë edhe gjeneralitetet e shënuar në fund të regjistrit me këto pika 50 Emri S Mosh a Vendli nd Gjall e Puna gjall e Puna Vendba n A.Kur ti M 19 Elbasan Gjall e Ofic er gjall e mesue se Elbasa n Nga këto të dhëna sigurohet dhe një 20% tjetër e këtij informacioni që nevojitet dhe kam arritur se tani edhe një 10% tjetër shtohet në atë që e kam quajtur kontigjent psikosocial Dhe etapa e tretë është intervista ku futen ata që nuk kanë as prindër emigrantë as të papunë,as vdekur as të divorcuar,por gjithsesi janë të dobët në mësime dhe këtu futen ata nxënës që nuk shkojnë mirë me mësime,me shokët,mësuesit,etj. Dhe si konkluzion është arritur se 70-80% e nxënësve janë kontigjent psiko-social Kështu mund të merret informacion lidhur me faktorët social psikologjikë të tij dhe familjes së tij që mund të ndikojne në gjendjen psikologjike të fëmijës dhe ecurinë në mësime të tij. Por veç detyrës normale që kryhen një psikolog që duhet të merret me sjelljen dhe të menduarit të nxënësit, si droga, depresioni,etj punonjësi i shërbimeve psikologjike në shkolla merret edhe me detyrat që i takojnë një punonjësi të shërbimit social që ka të bëjë me braktisjen e shkollës apo me rolin e një sociologu në rastin e integrimit të individit në shoqëri Gjithsesi si konkluzion një punonjës i tillë i duhet shkollës shqiptare
51 IV NXËNËSIT & PUNONJËSI I SHËRBIMIT PSIKOLOGJIK Në radhë të parë punonjësi i shërbimit psikologjik në shkolla do të merret me fëmijët e klasës së parë.Këtu duhet patur parasysh se ka fëmijë të cilët kanë shkuar në kopësht ose jo.Këtu është për tu theksuar se fëmijët e kopshtit kanë më shumë njohuri,kurse ata që nuk kanë shkuar në kopësht dhe zakonisht janë rritur nga gjyshërit e tyre janë më të përkëdhelur,u ngelet hatri shpejt,janë të ndrojtur.Gjithsesi fëmijët në këtë moshë kanë atë çiltërsinë e tyre. Dhe mosha tjetër me të cilën merren ata është adoleshenca. Sipas shumë psikologëve adoleshenca fillon nga 12vjeç deri 18vjeç.Por mund të kemi edhe adoleshencë të hershme që fillon që 10vjeç apo edhe një adoleshencë të vonë që fillon në 14vjeç dhe mund të përfundojë në 22 vjeç. Por cilët janë problemet që ndikojnë tek adoleshentët Këtu kemi - Zhvillimet fizike në adoleshencë Vajzat në fillim janë më të rritura dhe të zhvilluara se djemtë.Kjo mund t'u japë atyre epërsi fizike.Këto ndryshime janë në fillim të pubertetit.Ajo nuk është një ndodhi e vetme.Dhe përfshin çdo pjesë të trupit. Shtatlartësia përfundimtare arrin 16vjeç.Djemtë gjithsesi janë më të ndryshueshëm se vajzat.Kohëzgjatja ndryshon më shumë tek djemtë. Pjekuria e hershme dhe e vonë. Ndryshimet fizike në adoleshencë kanë ndikime të rëndësishme mbi identitetin e individit. Psikologët në këtë rast interesohen për ndryshimet emocionale,shoqërore dhe formimin intelektual që ata kanë gjetur mes atyre që piqen herët dhe vonë Së pari duket se ka përparësi në formimin intelektual për pjekurinë e hershme Së dyti pjekuria e hershme duket se ka disa epërsi të veçanta për djemtë.Djemtë e pjekur herët gëzojnë status shoqëror të lartë. Për vajzat pjekuria e hershme fizike duhet të jetë më pak e
52 rëndësishme në përcaktimin e statusit shoqëror.Por pjekuria para mund të jetë edhe një disavantazh - Pjekuria seksuale Aspekti më i rëndësishëm i zhvillimit në këto vite është pjekuria seksuale Ndikimi emocional i përvojave seksuale në këtë moshë është mund të ketë pasoja në shkolla.Adoleshentët duhet të bëjnë përmirësime emozionale dhe psikologjike gjatë pjekjes seksuale. Në çdo klasë gjenden nxënës që ndryshojnë shumë nga madhësia e trupit,pjekuria dhe sofistikimi seksual. - Kuptimi për veten dhe për të tjerët Koncepti për veten i referohet përbërjes së ideve, ndjenjave dhe qëndrimeve që njerëzit kanë për vetveten Fëmijët e vegjël kanë ndjenjën e karakteristikave të personalitetit të tyre të qëndrueshëm Egzistojnë dy koncepte për veten Së pari ai i formimit intelektual që bazohet në cilësinë e përmbushjes së detyrave së detyrave mësimore nga nxënësi në lëndë të ndryshme Së dyti jo formues intelektual që bazohet në mardhëniet me moshatarët dhe njerëz të tjerë të rëndësishëm në gjendjet emocionale dhe cilësitë fizike Koncepti për veten evolon përmes një vetvlerësimi të përhershëm në situata të ndryshme Para mësuesit ndërkaq shtrohen dy pyetje të ndërlidhura rreth konceptit për veten E para si ndikon koncepti për veten në sjelljet e nxënësit në shkollë E dyta si ndikon jeta në shkollë në konceptin e nxënësit për veten Nxënësit me vetërespekt të lartë janë më të sukseshëm në shkollë Koncepti për veten krijon sjelljen Ndërkohë të dhënat e para që merr psikologu janë pikërisht me anketimet e mësipërme ku njihet me gjendjen sociale të familjes dhe indirekt pra faktorët që ndikojnë në sjelljen e adoleshentit. Tema e anketimeve mund të jetë e ndryshme si - Sa janë në dijeni të rinjtë lidhur me informacionin për ligjin
53 - Nga i kanë marrë këto burime si psh shkolla,familja,trajnimi,media,etj. - Punësimi i tyre - Sa janë në dijeni për të drejtat e tyre - Konflikti dhe dhuna - Droga Dhe shumë tematica të tjera QEVERIA E NXËNËSVE. Punonjësi i shërbimit psikologjik ndërkohë mund të kontaktojë edhe me qeverinë e nxënësve apo me këshillin e senatit. Por si krijohet qeveria e nxënësve.Cili është qëllimi i krijimit të saj. Qeveria e nxënësve është një strukturë e pavarur. Nëpërmjet krijimit të saj çohet përpara inciativa dhe vetveprimi i nxënësve,nxitet mendimi i lirë dhe krijues,forcohet personaliteti,aftësohen nxënësit për të marrë përsipër përgjegjësitë dhe krijohet një mentalitet e psikologji e re për pozicionin dhe rolin e nxënësit në shkollë,për ti bërë ata partnerë dhe pjesëmarrës aktivë në proçeset e ndryshimeve demokratike në shkollë dhe komunitet,qytetarë të denjë të një shoqërie të emancipuar. Gjithashtu nxënësit - ndërgjegjësohen për rolin aktiv në jetën shkollore dhe forcohet bashkëpunimi me strukturat vendimarrëse si Drejtoria dhe Këshilli Pedagogjik dhe bëhet ndikimi mbi to për të zgjidhur problemet e tyre - rritet shkalla e përgjegjësisë dhe vetveprimit për zgjidhjen e problemeve të mprehta shoqërore duke synuar në rritjen e edukatës qytetare - nxitet mendimi krijues dhe guximit qytetar për të shprehur lirshëm mendimin e tyre - rinia shkollore edukohet me ndjenja dhe tradita kombëtare. - demokratizohet jeta në shkollë nëpërmjet zgjedhjeve të strukturave demokratike që nënvizojnë konceptet bazë të një shteti demokratik - evidentohen,nxiten dhe stimulohen talentet e reja - forcohen lidhjet dhe bashkëpunimi mes nxënësve duke nxitur ndjenjat e miqësisë,tolerancës dhe respektit reciprok në shkollë dhe komunitet
54 - aftësim praktik në njohjen,analizën,vlerësimin dhe zgjidhjen e situatave problematike dhe organizimin e veprimtarive - gjallërohet edhe jeta kulturore dhe artistike pasi me propozimin e qeverisë së nxënësve dhe miratimin nga drejtoria organizohen aktivitete - përftimi i një kulture juridike me njohjen e ligjeve dhe funksionimin e një shteti ligjor - krijohet një ambjent i kulturuar nëpërmjet shkollës dhe komunitetit - aftësohen nxënësit në hartimin, menaxhimin dhe organizimin e projekteve të ndryshme si edhe raportimin për të.Shkallën e realzimit të tyre,stimulimin e fantazisë, inciativës dhe konkurencës që idetë më të mira të dalin nga vetë nxënësit Kështu me anë të këtij institucioni mund të organizohet një anketim i mëposhtëm me këto organizma me këto pyetje në mënyrë që të merret mendimi i tyre se çfarë është positive dhe çfarë duhet ndryshuar në një proçes mësimor. Zgjedhja e qeverisë së nxënësve është një votim i lirë dhe i fshehtë.Gjithsesi zgjedhja e saj kalon nëpër disa etapa Mësuesit kordinatorë dhe nxënësit e trajnuar duhet të prezantojnë dhe shpjegojnë projektin tek masa e mësuesit dhe e nxënësit në shkollë. Mësuesit kordinatorë dhe nxënësit e trajnuar duke të organizojnë sensibilizimin si psh nëpërmjet posterave dhe fletëpalosjeve përzgjedhja e komisionit të zgjedhjev në çdo klasë, mësuesi kujdestar së bashku me dy nxënës Në komisionin qëndror të zgjedhjeve në përbërje duhet të jenë - një nga titullarët e sesionit të kaluar të qeverisë së nxënësve - përfaqësues nga shkolla për çdo paralel në shkollë - mësuesi kordinator i projektit - përfaqësues nga drejtoria e shkollës organizohen mbledhje në çdo klasë dhe përzgjidhen së paku dy kandidatë që do të konkurojnë për pozicionin e senatorit që do përfaqësojë klasën në senatin e shkollës fushata elektorale e cila bëhet në klasa
55 njohja e rezultateve nga Komisioni Qëndror i Zgjedhjeve mbledhja e parë e senatit,zgjedhja e organeve drejtuese si presidenti,kryetari,sekretari,financieri dhe kryetarët e komisioneve Senatorët që zgjidhen bëjnë - betimin si "Do të punoj për të ngritur lart vlerat dhe traditat e shkollës…" - këndohet himni kombëtar - vazhdohet veprimtaria e përgatitur Faza e dytë është - zgjedhja e qeverive lokale të nxënësve - zgjedhja e qeverive rajonale të nxënësve Faza e tretë - është konferenca kombëtare e qeverisë së nxënësve Por si funksionon regullorja e qeverisë së nxënësve Këtu kemi komisionin e rregullores dhe kryetarin e komisionit Rregullorja e qeverisë së nxënësve është si më poshtë - Anëtarë të qeverisë së nxënësve janë tërësia e nxënësve të shkollës - Ata zgjedhin strukturat e tyre - Të ndarë në klasa këta anëtarë zgjedhin përfaqësues të klasës së tyre - Tërësia e senatorëve të zgjedhin formojnë senatin e nxënësve - Senati zgjedh nga tërësia e tij organet e tij. - Senati zgjedh dhe sekretarin që ruan funksionin - Senatorët ndahen në grupe që quhen komisione - Secili komision zgjedh nga tërësia e vet kryetarin e komisionit - Këto organe drejtojnë punën në senat. Por cila është skema e dhënies së mendimit - Anëtarë të qeverisë së nxënësve - Senator i klasës përkatëse - Kryetar i komisionit përkatës - Komisioni përkatës - Senati i nxënësve - Presidenti Po në praktikë si veprohet
56 Anëtar i Qeverisë së nxënësve ia transmeton Senatorit të klasës idenë që ka Senatori i klasës përkatëse në varësi të idesë Problemin ia përcjell çështjen Kryetarit të Komisionit Përkatës Kryetari i komisionit e parashtron dhe e hedh në diskutim si çështje në mbledhjen më të afërt të komisionit përkatës Idetë dhe mendimet e rrahura në këtë komision nëpërmjet Kryetarit të Komisionit paraqiten në senatin e Nxënësve,në mbledhjen më të afërt të këtij të fundit që jep vendimin përfundimtar 5 Komisioni Rregullores kontrollon legjitimitetin e vendimit dhe ia paraqet për dekretim presidentit 6 Vendimi hyn në fuqi pas dekretimit të presidentit Mund të theksojmë se 1 Idetë,mendimet,problemet mund të fillojnë dhe nga senatorë, President,etj Vendimet jo shumë të rëndësishme mund të merren dhe nga vetë komisionet apo strukturat e tjera Cilat janë kompetencat dhe strukturat e qeverisë së nxënësve Në një status përcaktohen shkurtimisht ato Detyrat përcaktohen funksionet e detyrueshme Të drejtat përcaktohen privilegjet dhe funksionet e mundshme Me termin senat nxënësish është struktura ligjvënëse dhe vendimarrëse e qeverisë së nxënësve Detyrat e senatit janë - Të shqyrtojë çështje dhe të marrë vendim - Të shqyrtojë vendime të kthyera nga presidenti - Të shqyrtojë mbledhje të rregullta të paktën një herë në dy javë - Të mblidhet në mbledhje të jashtëzakonshme sa herë ta kërkojë kryetari i senatit. Ndërkohë anëtar i qeverisë së nxënësve quhet dhe është çdo nxënës i shkollës pa asnjë përjashtim ku funksionon ky lloj organizimi Detyrat e tij janë
57 - Të njohë zbatojë e respektojë këtë rregullore - Të kontribuojë në ecjen përpara të punës së qeverisë dhe senatit të nxënësve - Të jetë kërkues dhe aktiv ndaj punës së senatit - Të respektojë anëtarët e senatit të nxënësve Cilat janë të drejtat e tij - Të jetë përfituesi kryesor dhe me përparësi i aktivitetit të senatit të nxënësve - Të shprehë lirisht çdo lloj vlerësimi mbi senatin - Të paraqesë çdo ankesë pranë senatit - Të jetë i informuar mbi punën e tij - Të kandidojë për tu zgjedhur anëtar i senatit - Të marrë pjesë në çdo veprim proçedural Gjithashtu anëtari senatit të nxënësve quhet dhe ështëçdo nxënës që është zgjedhur prej qeverisë Detyrat e anëtarit të senatit të nxënësve janë - Të njohë shumë mirë rregulloren e qeverisë së nxënësve - Të jetë i përgjegjshëm për pozitën që ka - Të marrë pjesë rregullisht në të gjitha mbledhjet - Të informohet për çdo të re - Të kryejë çdo detyrë që i ngarkohet Ndërkohë të drejtat janë - Të japë mendime ide apo të bëjë ankesa - Të kërkojë sqarime nga senati i nxënësve - Të mos marrë pjesë në strukturat ku ai bën pjesë - Të kandidojë sipas rregullave dhe kritereve - Të marrë pjesë në çdo lloj veprimi proçedural Anëtari i senatit është dhe anëtari i qeverisë së nxënësve dhe si rrjedhojë ka të njëjtat kompetenca Po kompetencat e senatorit cilat janë Në radhë të parë me senator quajmë përfaqësuesin në senatin e nxënësve i një klase të vetme i zgjedhur me zgjedhje të fshehta. Cilat janë detyrat e senatorit - Te mbrojë në çdo rrethanë mendimin dhe idenë e klasës që e ka zgjedhur
58 - Të planifikojë,organizojë dhe zhvillojë mbledhje në klasën e tij të paktën një herë në dy javë ku të informojë klasën për punën e senatit si edhe të diskutojë me të për çështje që e shqetësojnë klasën - Të njohë problemet e klasës Po të drejtat e senatorit cilat janë - Të marrë iniciativa për klasën e tij - Të kërkojë sqarime nga klasa për problemet që i preokupojnë me qëllim që të ndihmojë në zgjidhjen e tyre Gjithashtu është për tu theksuar se në rast shkarkimi nga senatori zgjedhjet bëhen dhe një herë në atë klasë jo më vonë se dy javë nga data e shkarkimit të senatorit Cilat janë kompetencat e kryetarit të komisionit Në radhë të parë kryetar komisioni quhet dhe është anëtari i atij komisioni që kryeson atë dhe punën e tij Cilat janë detyrat e kryetarit të komisionit - Të planifikojë,organizojë,zhvillojë dhe drejtojë mbledhjen e komisionit që ai drejton - Të kontaktojë vazhdimisht anëtarët e komisionit që ai drejton - Të mbajë rregjistrin dhe dosjen e komisionit - Të raportojë në çdo mbledhje të senatit për aktivitetin e komisionit që ai drejton - Ti paraqesë senatit një raport me shkrim për punën e komisionit - Të përfaqësojë komisionin në çdo mbledhje që ai drejton Po të drejtat e kryetarit të komisionit cilat janë - Drejton seancat e mbledhjeve të rregullta - Propozon rendin e ditës me miratimin e mbi 50% të anëtarëve të komisionit përkatës Për sqarim në rast mungese të kryetarit të komisionit njëri nga anëtarët e komisionit të zgjedhur nga vetë kryetari drejton mbledhjen Ndërkohë sekretar quhet dhe është senatori i zgjedhur nga senati dhe është përgjegjës për gjithë dokumentacionin e qeverisë së nxënësve Detyrat e sekretarit janë - Të mbajë proçesverbalin e mbledhjeve të senatit - Të hartojë dhe përgatisë çdo lloj dokumentacioni që ka të bëjë në përgjithësi me punën e senatit
59 - Të kujdeset për përmbajtjen dhe mirëmbajtjen e dokumentacionit - Të përgjigjet me informacion ose vënie në dispozicion për çdo kërkesë të bërë nga presidenti,kryetari i senatit dhe kryetarët e komisioneve - Gjithsesi është përgjegjës për përmbajtjen dhe mirëmbajtjen e stendës së qeverisë së nxënësve ku të afishohet Çdo lloj informazioni dhe materiali që ka të bëjë me punën e senatit Çdo lloj informacioni dhe materiali të përgatitur nga komisionet Sekretarit i lihet në ngarkim dhe Është përgjegjës për stendën, vulën dhe dollapin e dokumentave Cilat janë kompetencat e kryetarit të senatit - Të planifikojë,zhvillojë dhe drejtojë mbedhjet e senatit - Të mbajë rregjistrin për mbledhjet e zhvilluara me senatin - Të kontaktojë vazhdimisht me senatorët,financierin dhe presidentin për të qenë bashkarisht në dijeni të situatës - Të alternojë punën me presidentin kur nuk është i pranishëm kryetari i senatit - Të mbajë lidhje me presidentin dhe financierin rreth gjendjes finanziare të qeverisë së nxënënsve Të drejtat e kryetarit të senatit janë - Të drejtojë mbledhjet e senatit të nxënësve - Të thërrasë mbledhjet e jashtëzakonshme kur ai e gjykon të arsyeshme - Të pëfaqësojë qeverinë e nxënësve në bordin e shkollës - Të propozojë masa ndëshkimore deri në shkarkim të senatorëve pasi të ketë marrë informacion nga komisioni i rregullores Ndërkohë president është senatori i zgjedhur nga senati i nxënësve në postin më të lartë të këtij organizmi Detyrat e presidentit janë - Të marrë pjesë në çdo mbledhje të organizuar nga senati - Të rishikojë vendime dhe ligje të marra nga senati - Të justifikojë këtë veprim të tijin me fakte dhe arsye
60 - Të mbajë lidhje me financierin dhe kryetarin e senatit Të drejtat e presidentit janë - Të vërë veton në lidhje me ligjet dhe vendimet e marra - Të thërrasë mbledhje të posaçme të senatit në bazë të udhëzimeve të kësaj rregulloreje - Të firmosi çdo dokument që ka lidhje me financën - Të japë miratimin e tij në lidhje me projektet që vinë për tu miratuar nga senati i nxënësve pas informacionit përkatës të marrë nga komisioni i aktiviteteve Gjithashtu organ tjetër institucional është edhe financieri Financieri quhet dhe është ai senator që propozohet nga dy ose tre senatorë dhe zgjidhet me miratimin e mbi 50% të votave të anëtarëve të senatit dhe është përgjegjës direkt për financën e qeverisë së nxënësve Detyrat e tij janë - Të shqyrtojë nga mundësia financiare tërë miniprojektet e paraqitura nga kjo qeveri - Të paraqesë një raport mujor me shkrim para senatit të gjendjes financiare - Të menaxhojë tërë të ardhurat që hyjnë dhe dalin - Të ruajë dokumentacionin e financës në bazë të rregullave të kësaj rregulloreje - Çdo dokument financiar paraqitet për miratim dhe firmat e presidentit dhe kryetarit të senatit Të drejtat e financierit janë - Të japë aprovimin apo të refuzojë - Tu kërkojë komisioneve respektimin e afateve. Ja si bëhet një pasqyrë e gjendjes finaciare Të ardhurat HYRJET - kuotat e pakthyeshme xxxlekë të kandidatëve për senator - kuotat për rregjistrim xxxlekë vjetor për çdo nxënës - ndihmat financiare xxxlekë - sponsorizimet xxxlekë totali i të ardhurave xxxlekë
61 Shpenzimet DALJET - Shpenzimet administrative xxxlekë të aktivitetit të senatit - Shpenzime për aktivitete xxxlekë të organizuara nga qeveria e nxënësve - Shpenzime për raste të xxxlekë veçanta Gjendja financiare në fund të muajit llogaritet si totali i të ardhurave minus totalin e shpenzimeve që është shuma e ngelur gjendje Kjo pasqyrë financiare është pikërisht një dokument që vërteton dhe justifikon aktivitetet e kryera Kemi edhe komisione të brendshme të senatit që janë struktura të brendshme të senatit të nxënësve Kemi komisione të përhershme që përbëhen nga 5anëtarë dhe janë me kohë të pakufizuar kohore Ato i kemi në - Komisione të rregullores - Komisione të çështjes sociale - Komision të mardhënieve publike dhe aktiviteteve Gjithsesi komisionet e përkohshme formohen për nevoja të momentit.Ato janë - Komisioni Qëndror i Zgjedhjeve - Komisioni mbi trajnimin e senatorëve ,etj Cilat janë komptencat përbashkëta të komisioneve Detyrat janë - Të organizojë dhe zhvillojë mbledhje të rregullta - Të bashkëpunojë me struktura të ngjashme me to - Të marrë dhe përçojë mendime dhe sugjerime - Të përcaktojë qartë në rregulloren e brendshme mënyrën e funksionimit Të drejtat janë - Të ketë një rregullore të tij - Të prononcohet si një i tërë për problemet që dalin për fushën e tij
62 A Komisioni i rregullores është ajo strukturë e brendshme e senatit të nxënësve që ka si funksion kontrollimin e veprimtarisë së qeverisë së nxënësve Detyrat e tij janë - Të kontrollojë veprimtarinë në lidhje me punën e senatorëve nëse është ajo në përputhje me Dispozitat normative Rregulloren e brendshme të shkollës Rregulloren e qeverisë së nxënësve - Në rast konstatimi të shkeljeve të këtyre rregulloreve i propozon senatit marrjen e masave ndëshkimore - Të kontrollojë me kërkesën e çdo nxënësi nëse veprimtaria e çdo nxënësi, mësuesi,drejtorisë janë në përputhje me Dispozitat normative Rregulloren e brendshme të shkollës Rregulloren e qeverisë së nxënësve - Të japë sqarime dhe interpretime lidhur me rregulloret e përmendura më sipër sa herë që i kërkohet nga nëxënës, senatorë apo struktura të brendshme të Senatit të nxënësve - Të mirëpresë mendime,ide,sugjerime lidhur me këto tre sugjerime - Në bazë të rregullores ti paraqesë senatit të nxënësve propozimet për shkarkim të senatorëve Të drejtat e Komisionit të Rregullores janë - Ti paraqesë ankesë me shkrim senatit kur ta shohë të arsyeshme B Komisioni i Çështjeve Sociale Ky komision është ajo strukturë e brendshme e senatit që merr në shqyrtim çështje të ndryshme sociale brenda dhe jashtë shkollës.Me të duhet të bashkëpunojë veçanërisht punonjësi i shërbimeve psikologjike Detyrat e këtij komisioni janë - Të marrë në shqyrtim probleme brenda shkollës si Konflikte nxënës-nxënës Konflikte nxënës-mësues
63 Konflikte nxënës-drejtori shkolle Përdorimi i drogës,duhanit,alkolit në shkollë dhe më gjerë Frekuentimi i shkollës nga nxënësit Disiplina në shkollë Gjendja materiale e shkollës Në bashkëpunim me drejtorinë dhe stafin pedagogjik të ndihmojë në zbutjen e këtyre problemeve - Të përpiqet të organizojë në bashkëpunim me specialist të fushave përkatëse aktivitete të karakterit social si seminare trajnuese,etj. - Të anketojë nxënësit për probleme të ndryshme sociale dhe rezultatet tia paraqesë senatit,drejtorisë dhe stafit pedagogjik - Të kujdeset për postën anonime Të drejtat e këtij komisioni janë - Të ruajë anonimitet të plotë dhe të mos prononcohet lidhur me emra konkretë nxënësish që japin informacion për problemet e tyre C Komisioni i Mardhënieve Publike dhe Aktiviteteve Ky komision është ajo strukturë e brendshme e Senatit të nxënësve që merret me publikimin,organizimin e aktiviteteve të organizuar nga qeveria e nxënësve Detyrat e tij janë - Të publikojë në stendë aktivitetet - Të kujdeset për mirëmbajtjen e tërë ambjenteve - Të sigurojë bashkëpunime - Të planifikojë së bashku me financierin listën e aktiviteteve në rang shkolle Dita e qeverisë së nxënësve dhe ceremonia e shpërndarjes së dëftesave të lirimit dhe pjekurisë është detyrë e qeverisë së nxënësve - Të planifikojë dhe kordinojë punët - Të kujdeset dhe organizojë aktivitete edhe më të vogla - Të marrë në shqyrtim mendime dhe ide e projekte të paraqitur nga çdo anëtar i qeverisë së nxënësve Të drejtat e këtij komisioni janë - Të propozojë dhe kërkojë nga senati me argumenta anullimin e aktiviteteve
64 - Ka të drejtë eksluzive në organizimin dhe drejtimin e aktiviteteve Problem tjetër për tu trajtuar janë mbledhjet Puna përmbledhëse,shqyrtuese dhe ballafaquese e çdo institucioni të qeverisë së nxënësve zhvillohet në mbledhje të cilat mund të jenë Të zakonshme që zhvillohen rregullisht dhe në mënyrë periodike Të jashtëzakonshme që zhvillohen në mënyrë emergente dhe për probleme gjithashtu emergente Skema e koherencës së mbledhjeve është - Mbledhjet e komisioneve të brendshme një herë në dy javë - Mbledhja e senatit të nxënësve një herë në dy javë Planifikimi i mbledhjeve bëhet në varësi të tipit të mbledhjes e zakonshme apo e jashtëzakonshme dhe varet nga drejtuesi që harton lajmërimin dhe ky ia dorëzon sekretarit Rendi i punës gjithashtu varet nga tipi i mbledhjes e zakonshme dhe e jashtëzakonshme dhe hartohet po nga drejtuesi i mbledhjes Kriteret për zhvillimin e mbledhjes që varet nga Vendi që zhvillohen në ambjentet në përdorim të senatit apo edhe në ambjente të caktuara në varësi të kushteve të shkollës Koha kur pritet deri 10minuta nqs dhe shtyhet për tre ditë,por ajo edhe mund të ndërpritet dhe mbledhja maksimumi mund të zgjasë një orë Pjesëmarrja duhet të jenë mbi ½ Disiplina duhet të mbahet qetësi dëgjohet dhe respektohet drejtuesi i mbledhjes Drejtimi i mbledhjes A Drejtuesi i mbledhjes që caktohet me rregullore Të drejtat dhe detyrat e drejtuesit të mbledhjes - Kontrollon hyrjen e personave në sallë Lejon anëtarët pjesëmarrës n Persona të tretë me leje Pengon personat e tjerë
65 - Deklaron mbledhjen e hapur - Lexon rendin e ditës - Jep fjalën me detyrim dhe me dëshirë - Merr vendime me përjashtim të zgjedhjeve - Ndërpret fjalën kur Diskutimi nuk ka lidhje me Mbledhjen Diskutimi zgjat tej mase dhe nuk është konçiz Diskutimi shkel disiplinën e Mbledhjes - Tërheq vërejtjen deri në paralajmërim për nxjerrje nga salla kur shkelet disiplina e mbledhjes - Nxjerr nga salla personin kur nuk zbaton paralajmërimin - Deklaron të mbyllur mbledhjen kur Mbaron shqyrtimi i çështjeve Nuk plotësohen kriteret për zhvillimin e mbledhjes DOKUMENTACIONI Dokumentacion është tërësia e dokumenteve të shkruar gjatë punës së senatit dhe ruhet në dosjen e qeverisë së nxënësve - Çdo dokument që ka të bëjë me punën e senatit duhet Të përmbajë firmat e çdo personi Të kalojë së fundi tek segretari Llojet e dokumentacioneve i kemi - Proçesverbali që ka emrat e pjesëmarrësve,rendin e miratuar të punës, zhvillimin e punës konkretisht - Rruga që ndjek proçesverbali është e harton dhe firmos anëtari, e kontrollon dhe firmos kryetari komisionit informohen dhe firmosin kryetari i senatit dhe presidenti sekretari informohet,e vulos dhe protokollon Çdo proçesverbal hartohet në dy kopje Veç dokumentacionit kemi edhe Rregjistrat Ku shënohen emrat e anëtarëve të strukturës data e zhvillimit rendi i punës mungesat zhvillimi real i punës

Psikologji shkollore liber

Recomendados

Más contenido relacionado

Presentaciones para ti(20)

Similar a Psikologji shkollore liber(20)

Más de Leonard Carcani(14)

Último(20)

Psikologji shkollore liber