SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 7
ԿԵՆՍՈԼՈՐՏ
Լիանա Վահանյան
Դոնա Թովմասյան
Հովհաննես Մելիքյան
Սամվել Գևորգյան
 Կենսոլորտը Երկիր մոլորակի
երկրաբանական ոլորտների մի մասն է, որը
բնակեցված է կամ բնակեցված է եղել կենդանի
օրգանիզմներով։ Այն Երկրի գլոբալ
էկոհամակարգն է։
 Կենսոլորտը տեղակայված է քարոլորտի
վերին մասի, մթնոլորտի ներքին մասի
հատման կետում և զբաղեցնում է ողջ
ջրոլորտը։
Սահմանները
 Կենսոլորտի վերին շերտը մթնոլորտում` 15-20
կմ: Այն որոշվում է Օզոնային շերտով:
 Կենսոլորտի ներքին շերտը քարոլորտում` 3,5-
7,5 կմ։ Այն որոշվում է ջրի գոլորշիացման
ջերմաստիճանով և սպիտակուցների
դենատուրացիայի ջերմաստիճանով:
 Կենսոլորտի ստորին շերտը ջրոլորտում` 10-
15 կմ։ Այն որոշվում է Համաշխարհային
օվկիանոսի հատակով:
Բաղադրությունը
 Կենդանի նյութ - կենդանի օրգանիզմների,
մարմինների ողջ համալրումը, որ
բնակեցնում են Երկիրը, ֆիզիկա-քիմիական
առումով միացյալ է, անկախ իրենց
սիստեմատիկ պատկանելիության:
Կենսոլորտում տարածված է շատ
անհավասարաչափ:
 Կենսածին նյութ - նյութ, որը արտադրվում և
վերամշակվում է կենդանի նյութով։ Օրգանական
էվոլյուցիայի ընթացքում կենդանի օրգանիզմները
հազարապատիկ անցկացրել են իրենց
օրգաններով, բջիջներով և արյունով ամբողջ
մթնոլորտը, Համաշխարհային օվկիանոսի ողջ
ծավալը, հանքային նյութերի հսկայական
զանգված։ Կենդանի նյութի այն երկրաբանական
դերը կարելի է պատկերացնել ըստ ածխի, նավթի,
կարբոնատային տեսակների հանքատեղերի։
 Հանքային, անկենդան նյութեր - առանց կենդանի
օրգանիզմների մասնակցության ստեղծված
արտադրանքներ։
 Կենսահանքային նյութ -
ստեղծվում է միաժամանակ
կենդանի օրգանիզմների և
քարացման ընթացքում
ներկայացնելով մեկի և մյուսի
դինամիկ հավասարակշիռ
համակարգեր։
 Ռադիոակտիվ քայքայման
ընթացքում գտնվող նյութ։
 Ցրված ատոմներ, որոնք
անդադար առաջանում են
տիեզերական ճառագայթման
ազդեցության հետևանքով
տարբեր տեսակի երկրային
նյութերից։
 Տիեզերական ծագման նյութ։
Կենսոլորտի ապագան
 Ժամանակի ընթացքում կենսոլորտը ավելի անկայուն
է դառնում։ Գոյություն ունի մարդկության համար մի
քանի ողբերգական վաղաժամ փոփոխություն, որից
մի քանիսը կապված են մարդկության
գործունեության հետ։ Մի քանի փիլիսոփաներ,
հանդես են գալիս կենսոլորտի մոդիֆիկացման
առաջարկով, բոլոր կենդանի օրգանիզմներին
տառապանքներից ազատելու նպատակով՝ և բառի
բուն իմաստով Երկրի վրա դրախտ
ստեղծելու(աբոլիցիոնիզմ)։

Más contenido relacionado

Destacado

Սպիտակուցներ
ՍպիտակուցներՍպիտակուցներ
ՍպիտակուցներMary Karapetyan
 
Սննդային Թունավորումներ
Սննդային ԹունավորումներՍննդային Թունավորումներ
Սննդային ԹունավորումներHovo Meliqyan
 
It's interesting to know uk
It's interesting to know ukIt's interesting to know uk
It's interesting to know ukHovo Meliqyan
 
10 Interesting Facts About Phones
10 Interesting Facts About Phones10 Interesting Facts About Phones
10 Interesting Facts About PhonesLiana V
 
Մարսողական համակարգ
Մարսողական համակարգՄարսողական համակարգ
Մարսողական համակարգHovo Meliqyan
 
Էվկլիդես
ԷվկլիդեսԷվկլիդես
ԷվկլիդեսLiana V
 
Թթվածինը երկրագնդի վրա
Թթվածինը երկրագնդի վրաԹթվածինը երկրագնդի վրա
Թթվածինը երկրագնդի վրաHovo Meliqyan
 
Պյութագորաս
ՊյութագորասՊյութագորաս
ՊյութագորասLiana V
 
Անանիա Շիրակացի
Անանիա ՇիրակացիԱնանիա Շիրակացի
Անանիա ՇիրակացիLiana V
 
Մագնիսական դաշտ
Մագնիսական դաշտՄագնիսական դաշտ
Մագնիսական դաշտHovo Meliqyan
 
Ֆիզիկա Մագնիսներ
Ֆիզիկա ՄագնիսներՖիզիկա Մագնիսներ
Ֆիզիկա ՄագնիսներHovo Meliqyan
 
Տարածության չափման միավորներ
Տարածության չափման միավորներՏարածության չափման միավորներ
Տարածության չափման միավորներMary Karapetyan
 
Կենսոլորտ
ԿենսոլորտԿենսոլորտ
ԿենսոլորտAnnagspoyan
 
Հարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներՀարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներMary Karapetyan
 
էլեկտրական երևույթներ Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
էլեկտրական երևույթներ   Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցքէլեկտրական երևույթներ   Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
էլեկտրական երևույթներ Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցքMary Karapetyan
 

Destacado (20)

դնթ և ռնթ
դնթ և ռնթդնթ և ռնթ
դնթ և ռնթ
 
Սպիտակուցներ
ՍպիտակուցներՍպիտակուցներ
Սպիտակուցներ
 
Սննդային Թունավորումներ
Սննդային ԹունավորումներՍննդային Թունավորումներ
Սննդային Թունավորումներ
 
It's interesting to know uk
It's interesting to know ukIt's interesting to know uk
It's interesting to know uk
 
Ռեֆլեքս
ՌեֆլեքսՌեֆլեքս
Ռեֆլեքս
 
10 Interesting Facts About Phones
10 Interesting Facts About Phones10 Interesting Facts About Phones
10 Interesting Facts About Phones
 
Մարսողական համակարգ
Մարսողական համակարգՄարսողական համակարգ
Մարսողական համակարգ
 
Էվկլիդես
ԷվկլիդեսԷվկլիդես
Էվկլիդես
 
Пасха
ПасхаПасха
Пасха
 
Թթվածինը երկրագնդի վրա
Թթվածինը երկրագնդի վրաԹթվածինը երկրագնդի վրա
Թթվածինը երկրագնդի վրա
 
Պյութագորաս
ՊյութագորասՊյութագորաս
Պյութագորաս
 
Անանիա Շիրակացի
Անանիա ՇիրակացիԱնանիա Շիրակացի
Անանիա Շիրակացի
 
Մագնիսական դաշտ
Մագնիսական դաշտՄագնիսական դաշտ
Մագնիսական դաշտ
 
Ֆիզիկա Մագնիսներ
Ֆիզիկա ՄագնիսներՖիզիկա Մագնիսներ
Ֆիզիկա Մագնիսներ
 
Տարածության չափման միավորներ
Տարածության չափման միավորներՏարածության չափման միավորներ
Տարածության չափման միավորներ
 
Կենսոլորտ
ԿենսոլորտԿենսոլորտ
Կենսոլորտ
 
Marsoxakan hamakarg
Marsoxakan hamakargMarsoxakan hamakarg
Marsoxakan hamakarg
 
Հարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներՀարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներ
 
էլեկտրական երևույթներ Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
էլեկտրական երևույթներ   Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցքէլեկտրական երևույթներ   Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
էլեկտրական երևույթներ Մարմինների Էլեկտրականացումը և Էլեկտրական լիցք
 
խոռոչ
խոռոչխոռոչ
խոռոչ
 

Similar a Կենսոլորտ

Similar a Կենսոլորտ (8)

կենսոլորտ
կենսոլորտ կենսոլորտ
կենսոլորտ
 
Ջրոլորտ
ՋրոլորտՋրոլորտ
Ջրոլորտ
 
ջրոլորտ _1
ջրոլորտ _1ջրոլորտ _1
ջրոլորտ _1
 
ջրոլորտ
ջրոլորտջրոլորտ
ջրոլորտ
 
Կենսոլորտ
ԿենսոլորտԿենսոլորտ
Կենսոլորտ
 
ջրոլորտ ամփոփում
ջրոլորտ ամփոփումջրոլորտ ամփոփում
ջրոլորտ ամփոփում
 
Ven kensabazmazanutyun
Ven kensabazmazanutyunVen kensabazmazanutyun
Ven kensabazmazanutyun
 
Water
WaterWater
Water
 

Más de Liana V

հեթանոսություն
հեթանոսությունհեթանոսություն
հեթանոսությունLiana V
 
նորաձություն և ազգային տարազ
նորաձություն և ազգային տարազնորաձություն և ազգային տարազ
նորաձություն և ազգային տարազLiana V
 
նորաձություն և ազգային տարազ
նորաձություն և ազգային տարազնորաձություն և ազգային տարազ
նորաձություն և ազգային տարազLiana V
 
Revision of tenses
Revision of tensesRevision of tenses
Revision of tensesLiana V
 
Հին աշխարհի կրոնական համակարգերը
Հին աշխարհի կրոնական համակարգերըՀին աշխարհի կրոնական համակարգերը
Հին աշխարհի կրոնական համակարգերըLiana V
 
Ֆրիգանիզմ
ՖրիգանիզմՖրիգանիզմ
ՖրիգանիզմLiana V
 
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքները
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքներըԵգիպտական բուրգերի գաղտնիքները
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքներըLiana V
 
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջ
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջՀանրահաշիվը երաժշտության մեջ
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջLiana V
 
դեկտեմբերյան նախագիծ
դեկտեմբերյան նախագիծդեկտեմբերյան նախագիծ
դեկտեմբերյան նախագիծLiana V
 
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքները
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքներըԵգիպտական բուրգերի գաղտնիքները
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքներըLiana V
 
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջ
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջՀանրահաշիվը երաժշտության մեջ
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջLiana V
 
Food that changed the world
Food that changed the worldFood that changed the world
Food that changed the worldLiana V
 
10 Interesting Facts About London
10 Interesting Facts About London10 Interesting Facts About London
10 Interesting Facts About LondonLiana V
 
Օպտիկա
ՕպտիկաՕպտիկա
ՕպտիկաLiana V
 
Ամանորը Հունաստանում
Ամանորը ՀունաստանումԱմանորը Հունաստանում
Ամանորը ՀունաստանումLiana V
 
Ամանորը Ֆրանսիայում
Ամանորը ՖրանսիայումԱմանորը Ֆրանսիայում
Ամանորը ՖրանսիայումLiana V
 
10 Christmas Wishes
10 Christmas Wishes10 Christmas Wishes
10 Christmas WishesLiana V
 
Ամանորյա ավանդույթներ աշխարհի 10 երկրներում
Ամանորյա ավանդույթներ աշխարհի 10 երկրներումԱմանորյա ավանդույթներ աշխարհի 10 երկրներում
Ամանորյա ավանդույթներ աշխարհի 10 երկրներումLiana V
 
Էլեկտրական հոսանք
Էլեկտրական հոսանքԷլեկտրական հոսանք
Էլեկտրական հոսանքLiana V
 
10 Interesting Facts About Chewing Gum
10 Interesting Facts About Chewing Gum10 Interesting Facts About Chewing Gum
10 Interesting Facts About Chewing GumLiana V
 

Más de Liana V (20)

հեթանոսություն
հեթանոսությունհեթանոսություն
հեթանոսություն
 
նորաձություն և ազգային տարազ
նորաձություն և ազգային տարազնորաձություն և ազգային տարազ
նորաձություն և ազգային տարազ
 
նորաձություն և ազգային տարազ
նորաձություն և ազգային տարազնորաձություն և ազգային տարազ
նորաձություն և ազգային տարազ
 
Revision of tenses
Revision of tensesRevision of tenses
Revision of tenses
 
Հին աշխարհի կրոնական համակարգերը
Հին աշխարհի կրոնական համակարգերըՀին աշխարհի կրոնական համակարգերը
Հին աշխարհի կրոնական համակարգերը
 
Ֆրիգանիզմ
ՖրիգանիզմՖրիգանիզմ
Ֆրիգանիզմ
 
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքները
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքներըԵգիպտական բուրգերի գաղտնիքները
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքները
 
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջ
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջՀանրահաշիվը երաժշտության մեջ
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջ
 
դեկտեմբերյան նախագիծ
դեկտեմբերյան նախագիծդեկտեմբերյան նախագիծ
դեկտեմբերյան նախագիծ
 
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքները
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքներըԵգիպտական բուրգերի գաղտնիքները
Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքները
 
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջ
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջՀանրահաշիվը երաժշտության մեջ
Հանրահաշիվը երաժշտության մեջ
 
Food that changed the world
Food that changed the worldFood that changed the world
Food that changed the world
 
10 Interesting Facts About London
10 Interesting Facts About London10 Interesting Facts About London
10 Interesting Facts About London
 
Օպտիկա
ՕպտիկաՕպտիկա
Օպտիկա
 
Ամանորը Հունաստանում
Ամանորը ՀունաստանումԱմանորը Հունաստանում
Ամանորը Հունաստանում
 
Ամանորը Ֆրանսիայում
Ամանորը ՖրանսիայումԱմանորը Ֆրանսիայում
Ամանորը Ֆրանսիայում
 
10 Christmas Wishes
10 Christmas Wishes10 Christmas Wishes
10 Christmas Wishes
 
Ամանորյա ավանդույթներ աշխարհի 10 երկրներում
Ամանորյա ավանդույթներ աշխարհի 10 երկրներումԱմանորյա ավանդույթներ աշխարհի 10 երկրներում
Ամանորյա ավանդույթներ աշխարհի 10 երկրներում
 
Էլեկտրական հոսանք
Էլեկտրական հոսանքԷլեկտրական հոսանք
Էլեկտրական հոսանք
 
10 Interesting Facts About Chewing Gum
10 Interesting Facts About Chewing Gum10 Interesting Facts About Chewing Gum
10 Interesting Facts About Chewing Gum
 

Último

Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա Շահինյան
Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա ՇահինյանԱրևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա Շահինյան
Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա ՇահինյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա ԳրիգորյանԱրևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա ԳրիգորյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար Գասպարյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար ԳասպարյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար Գասպարյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար ԳասպարյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան Լենա
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան  ԼենաԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան  Լենա
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան ԼենաՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան Ջիվան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան ՋիվանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան Ջիվան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան ՋիվանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն ԳրիգորյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն ԳրիգորյանՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptx
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptxԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptx
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptxՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան Դավիդ
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան ԴավիդԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան Դավիդ
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան ԴավիդՀասմիկ Ղազարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան Սուրեն
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան ՍուրենԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան Սուրեն
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան ՍուրենՀասմիկ Ղազարյան
 

Último (9)

Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա Շահինյան
Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա ՇահինյանԱրևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա Շահինյան
Արևելան դպրոց, 1-1 դասարան, Սոֆիա Շահինյան
 
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա ԳրիգորյանԱրևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1--1 դասարան, Մենուա Գրիգորյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար Գասպարյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար ԳասպարյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար Գասպարյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Էդգար Գասպարյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան Լենա
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան  ԼենաԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան  Լենա
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Միսակյան Լենա
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան Ջիվան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան ՋիվանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան Ջիվան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ավետիսյան Ջիվան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն ԳրիգորյանԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն Գրիգորյան
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Արսեն Գրիգորյան
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptx
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptxԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptx
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան Միքայել Մեհրաբյան.pptx
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան Դավիդ
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան ԴավիդԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան Դավիդ
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Արզումանյան Դավիդ
 
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան Սուրեն
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան ՍուրենԱրևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան Սուրեն
Արևելյան դպրոց, 1-1 դասարան, Ամիրջանյան Սուրեն
 

Կենսոլորտ

  • 2.  Կենսոլորտը Երկիր մոլորակի երկրաբանական ոլորտների մի մասն է, որը բնակեցված է կամ բնակեցված է եղել կենդանի օրգանիզմներով։ Այն Երկրի գլոբալ էկոհամակարգն է։  Կենսոլորտը տեղակայված է քարոլորտի վերին մասի, մթնոլորտի ներքին մասի հատման կետում և զբաղեցնում է ողջ ջրոլորտը։
  • 3. Սահմանները  Կենսոլորտի վերին շերտը մթնոլորտում` 15-20 կմ: Այն որոշվում է Օզոնային շերտով:  Կենսոլորտի ներքին շերտը քարոլորտում` 3,5- 7,5 կմ։ Այն որոշվում է ջրի գոլորշիացման ջերմաստիճանով և սպիտակուցների դենատուրացիայի ջերմաստիճանով:  Կենսոլորտի ստորին շերտը ջրոլորտում` 10- 15 կմ։ Այն որոշվում է Համաշխարհային օվկիանոսի հատակով:
  • 4. Բաղադրությունը  Կենդանի նյութ - կենդանի օրգանիզմների, մարմինների ողջ համալրումը, որ բնակեցնում են Երկիրը, ֆիզիկա-քիմիական առումով միացյալ է, անկախ իրենց սիստեմատիկ պատկանելիության: Կենսոլորտում տարածված է շատ անհավասարաչափ:
  • 5.  Կենսածին նյութ - նյութ, որը արտադրվում և վերամշակվում է կենդանի նյութով։ Օրգանական էվոլյուցիայի ընթացքում կենդանի օրգանիզմները հազարապատիկ անցկացրել են իրենց օրգաններով, բջիջներով և արյունով ամբողջ մթնոլորտը, Համաշխարհային օվկիանոսի ողջ ծավալը, հանքային նյութերի հսկայական զանգված։ Կենդանի նյութի այն երկրաբանական դերը կարելի է պատկերացնել ըստ ածխի, նավթի, կարբոնատային տեսակների հանքատեղերի։  Հանքային, անկենդան նյութեր - առանց կենդանի օրգանիզմների մասնակցության ստեղծված արտադրանքներ։
  • 6.  Կենսահանքային նյութ - ստեղծվում է միաժամանակ կենդանի օրգանիզմների և քարացման ընթացքում ներկայացնելով մեկի և մյուսի դինամիկ հավասարակշիռ համակարգեր։  Ռադիոակտիվ քայքայման ընթացքում գտնվող նյութ։  Ցրված ատոմներ, որոնք անդադար առաջանում են տիեզերական ճառագայթման ազդեցության հետևանքով տարբեր տեսակի երկրային նյութերից։  Տիեզերական ծագման նյութ։
  • 7. Կենսոլորտի ապագան  Ժամանակի ընթացքում կենսոլորտը ավելի անկայուն է դառնում։ Գոյություն ունի մարդկության համար մի քանի ողբերգական վաղաժամ փոփոխություն, որից մի քանիսը կապված են մարդկության գործունեության հետ։ Մի քանի փիլիսոփաներ, հանդես են գալիս կենսոլորտի մոդիֆիկացման առաջարկով, բոլոր կենդանի օրգանիզմներին տառապանքներից ազատելու նպատակով՝ և բառի բուն իմաստով Երկրի վրա դրախտ ստեղծելու(աբոլիցիոնիզմ)։