Luận Văn Thạc Sĩ Quản Lý Nhà Nước Về Trật Tự Xây Dựng Đô Thị .doc

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ
____________ ______
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN DI KHANG
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ
XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN
QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ
___________ _____
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN DI KHANG
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY
DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Chuyên ngành: QUẢN LÝ CÔNG
Mã số: 60 34 04 03
NgƯời hƯớng dẫn khoa học: TS. PHAN ÁNH HÈ
Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2017

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan:
(i) Luận văn này là sản phẩm nghiên cứu của tôi,
(ii)Số liệu trong luận văn được điều tra trung thực,
(iii) Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Tác giả luận văn
Nguyễn Di Khang

LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn đến tất cả quý thầy cô đã giảng
dạy trong chương trình đào tạo cao học ngành Quản lý công, lớp HC19N11,
những người đã truyền đạt cho tôi những kiến thức hữu ích làm cơ sở cho tôi
thực hiện tốt luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Phan Ánh Hè đã tận tình hướng dẫn cho
tôi trong thời gian thực hiện luận văn, đã chỉ bảo cho tôi nhiều kinh nghiệm
thực hiện đề tài.
Tôi cũng xin cảm ơn đến tất cả các anh, chị, đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi
trong quá trình thu thập tài liệu, số liệu, thông tin của luận văn.
Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều
kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình học cũng như thực hiện luận văn.
Mặc dù đã hết sức cố gắng, nhưng do trình độ còn hạn chế và thời gian
hạn hẹp, chắc chắn luận văn còn có những sai sót nhất định. Rất mong thầy cô
và bạn đọc góp ý.
Xin trân trọng cám ơn!
Tác giả luận văn
Nguyễn Di Khang

DANH MỤC VIẾT TẮT
- CBCC : Cán bộ, công chức
- GPXD : Giấy phép xây dựng
- HĐND : Hội đồng nhân dân
- UBND : Ủy ban nhân dân
- QLĐT : Quản lý đô thị
- QHXD : Quy hoạch xây dựng
- TTN&TKQ : Tổ tiếp nhận và trả kết quả
- CNQSDĐ : Chứng nhận quyền sử dụng đất

MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU................................................................................................................................................ 01
ChƯơng 1
CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ
1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM....................................................................................................... 10
1.1.1. Khái niệm đô thị và đô thị hóa ....................................................................... 10
1.1.2. Khái niệm trật tự xây dựng............................................................................... 10
1.1.3 Khái niệm quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị.................... 12
1.2. SỰ CẦN THIẾT VÀ YÊU CẦU CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ ......................................................................................... 13
1.2.1. Sự cần thiết quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị.................. 13
1.2.2. Yêu cầu của quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị................. 14
1.3. NỘI DUNG QUẢN LÝ NH À NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY
DỰNG ĐÔ THỊ................................................................................................................................. 16
1.3.1. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng....................................... 16
1.3.2. Quản lý nhà nước về xây dựng theo quy hoạch...................................... 18
1.3.3. Quản lý nhà nước về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng và xây dựng
theo giấy phép xây dựng..................................................................................................... 22
1.3.4. Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ cho CBCC quản
lý về trật tự xây dựng đô thị.............................................................................................. 31
1.3.5. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử phạt vi
phạm hành chính trong xây dựng.................................................................................. 32

1.4. KINH NGHIỆM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY
DỰNG Ở MỘT SỐ QUẬN CỦA THÀNH PHỐ HÀ NỘI VÀ THÀNH
PHỒ HỒ CHÍ MINH.................................................................................................................... 45
1.4.1. Kinh nghiệm của quận Tây Hồ, Thành phố Hà Nội................................ 45
1.4.2. Kinh nghiệm của huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh...... 47
1.4.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh 48
Tiểu kết chương 1................................................................................................................... 49
ChƯơng 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG
ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1. KHÁI QUÁT VỀ QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH................ 50
2.1.1. Điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội của Quận 12,
Thành phố Hồ Chí Minh..................................................................................................... 50
a. Điều kiện tự nhiên của Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh........ 50
b. Phát triển kinh tế - xã hội của Quận 12, Thành phố Hồ Chí
Minh................................................................................................................................................ 52
2.1.2. Tác động của đặc điểm tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội đến
quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị trên địa bàn quận 12, thành
phố Hồ Chí Minh.................................................................................................................... 55
2.2. VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.............................................................................................. 58
2.2.1. Tình hình trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12, Thành phố
Hồ Chí Minh.............................................................................................................................. 58
2.2.2. Đánh giá chung về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12,
Thành phố Hồ Chí Minh..................................................................................................... 60

a. Những kết quả đạt được 60
b. Những hạn chế, tồn tại 61
2.3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ
XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH ....................................................................................................................................................... 62
2.3.1. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng....................................... 62
2.3.2. Quản lý nhà nước về xây dựng theo quy hoạch...................................... 64
2.3.3. Quản lý nhà nước về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng và xây dựng
theo giấy phép xây dựng..................................................................................................... 67
2.3.4. Về thực hiện tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ cho
CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị................................................................. 73
2.3.5. Về thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi
phạm hành chính trong xây dựng.................................................................................. 75
2.3.6. Đánh giá chung quản lý nhà nước về trật tự xây dựng tại địa bàn
Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh................................................................................. 77
a. Những kết quả đạt được...................................................................................78
b. Những hạn chế, bất cập 81
c. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập 84
- Nguyên nhân khách quan 84
- Nguyên nhân chủ quan 84
Tiểu kết Chương 2............................................................................................................... 86

ChƯơng 3
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT
TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
3.1. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỤC TIÊU....................................................................... 87
3.1.1. Phương hướng, mục tiêu quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô
thị của thành phố Hồ Chí Minh nói chung............................................................... 87
3.1.2. Phương hướng, mục tiêu quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô
thị của quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.................................................................. 88
3.2. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG
TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, TP.HCM................................................................................... 92
3.2.1. Giải pháp về tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ cho
CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị và tuyên truyền, phổ biến pháp
luật về xây dựng....................................................................................................................... 92
3.2.2. Giải pháp quản lý nhà nước về xây dựng theo quy hoạch................ 94
3.2.3. Giải pháp quản lý nhà nước về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng và
quản lý xây dựng theo giấy phép................................................................................... 95
3.2.4. Giải pháp về thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử
lý vi phạm hành chính trong xây dựng....................................................................... 97
3.2.5. Nhóm giải pháp khác:............................................................................................. 99
3.3. KIẾN NGHỊ.............................................................................................................................100
Tiểu kết Chương 3.............................................................................................................102
KẾT LUẬN ........................................................................................................................................103
TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ PHỤ LỤC....................................................................106

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Trong những năm qua, cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa,
tốc độ đô thị hóa ở nƯớc ta đang diễn ra với tốc độ khá nhanh, hàng loạt các
công trình mới của tổ chức, cá nhân đƯợc hình thành nhằm đáp ứng kịp thời
các nhu cầu về nhà ở, thƯơng mại dịch vụ, sản xuất phát triển của cộng đồng
dân cƯ đô thị. Việc xây dựng các công trình này ở các đô thị đòi hỏi phải đƯợc
xây dựng theo đúng quy hoạch đã đƯợc phê duyệt và đúng với quy chuẩn, tiêu
chuẩn cho phép đối với từng khu vực. Tuy nhiên, trên thực tế việc vi phạm trật
tự xây dựng không còn là chuyện xa lạ ở các đô thị trong suốt thời gian qua;
không phải công trình nào cũng đảm bảo đúng trật tự xây dựng; có thể nói đây
chính là mặt trái của đô thị hoá với tốc độ quá nhanh trong khi quản lý nhà
nƯớc về phát triển đô thị lại chƯa đáp ứng kịp. Điều này đòi hỏi công tác quản
lý xây dựng phải đƯợc quan tâm một cách thực sự đúng mức; Nghị quyết Đại
hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã chỉ rõ mục tiêu phát triển đô thị: "Cần phải
phát triển đô thị một cách vững chắc, có trật tự, nhằm xây dựng một đô thị đàng
hoàng hơn to đẹp hơn. Tỷ lệ đô thị hóa đến năm 2020 đạt 38-40%"; "Đổi mới
cơ chế, chính sách, kiểm soát chặt chẽ quá trình phát triển đô thị theo quy
hoạch và kế hoạch. Từng bƯớc hình thành hệ thống đô thị có kết cấu hạ tầng
đồng bộ, hiện đại, thân thiện với môi trƯờng, gồm một số đô thị lớn, nhiều đô
thị vừa và nhỏ liên kết và phân bố hợp lý trên các vùng. Nâng cao chất lƯợng,
tính đồng bộ và năng lực cạnh tranh của các đô thị; chú trọng phát huy vai trò,
giá trị đặc trƯng của các đô thị động lực phát triển kinh tế cấp quốc gia và cấp
vùng..."
Đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị của thành phố Hồ Chí Minh, Quận 12
đƯợc thành lập trên cơ sở tách ra từ 07 xã của huyện Hóc Môn từ ngày 01
tháng 04 năm 1997, là quận nằm ở cửa ngõ Tây Bắc Thành phố, với diện tích
tự nhiên 5.274,9 ha và 117.253 nhân khẩu, phía Bắc giáp huyện Hóc Môn; phía
1

Đông giáp tỉnh Bình DƯơng và quận Thủ Đức; phía Nam giáp quận Tân Bình,
Gò Vấp và Bình Thạnh; phía Tây giáp quận Bình Tân và huyện Hóc Môn. Với
đặc thù vốn đƯợc tách ra từ một Huyện thuần nông có xuất phát điểm của hệ
thống hạ tầng kỹ thuật thấp; hiện nay, dƯới sự tác động mạnh mẽ của quá trình
đô thị hóa đã đặt ra cho Quận 12 nhiều khó khăn và thách thức do áp lực ngày
càng tăng của việc phát triển đô thị, dân số, việc đầu tƯ xây dựng các công
trình với nhiều quy mô, tính chất khác nhau... Quy hoạch xây dựng còn thiếu,
tình trạng xây dựng không phép vẫn tồn tại, ý thức chấp hành pháp luật của một
bộ phận ngƯời dân Quận 12 còn thấp; tình trạng vi phạm pháp luật về xây
dựng ngày càng nghiêm trọng và phức tạp, phá vỡ quy hoạch - kiến trúc của
quận, gây mất thẩm mỹ cho diện mạo và mỹ quan đô thị. Bên cạnh đó, công tác
lãnh đạo, chỉ đạo của một số chính quyền cơ sở chƯa thƯờng xuyên, chƯa sâu
sát và thiếu cƯơng quyết; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về pháp
luật xây dựng, quản lý trật tự xây dựng đô thị đã đƯợc tăng cƯờng nhƯng
chƯa đáp ứng đƯợc yêu cầu; lực lƯợng thanh tra xây dựng đô thị vừa thiếu,
vừa kém chuyên nghiệp; việc thanh tra, kiểm tra xử lý các vi phạm trật tự đô thị
chƯa kiên quyết, chƯa kịp thời.
Để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phƯơng trƯớc bối
cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, tốc độ đô thị hóa có nhiều sức ép và thách thức
nhƯ hiện nay thì việc hoàn thiện, nâng cao công tác quản lý Nhà nƯớc về trật
tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12 là yêu cầu cấp thiết. Đó cũng là lý do
tôi chọn đề tài: "Quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn
Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh".
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Quản lý nhà nƯớc để phát triển đô thị và quản lý nhà nƯớc về trật tự xây
dựng là mối quan tâm hàng đầu của Đảng và nhà nƯớc ta; đến nay, đã có nhiều
công trình nghiên cứu về quản lý nhà nƯớc về xây dựng đô thị; trong giới hạn
2

điều kiện và phạm vi nghiên cứu, tác giả hệ thống tình hình nghiên cứu trong
nƯớc nhƯ sau:
Một là, các công trình nghiên cứu đã in thành sách:
- Tiến sĩ khoa học Nguyễn Ngọc Châu: “Quản lý đô thị”, NXB Xây
dựng, Hà Nội, năm 2001. Sách hàm chứa nội dung quản lý nhiều lĩnh vực trong
đô thị, mang tính định hƯớng và có ý nghĩa khoa học bao quát trong quản lý đô
thị.
- Tiến sĩ Võ Kim CƯơng: “Quản lý đô thị trong thời kỳ đổi mới”, NXB Xây
dựng Hà Nội, năm 2004. Nội dung chứa đựng nhiều thông tin về chính sách
quản lý đô thị trong thời kỳ đổi mới của nhà nƯớc ta về thể chế, chính sách và tổ
chức bộ máy quản lý đô thị, nhất là, làm rõ tƯ duy đổi mới quản lý đô thị.
- Nguyễn Đăng Sơn: “Phương pháp tiếp cận mới về quy hoạch và quản lý
đô thị”, NXB Xây dựng Hà Nội, năm 2005. Nội dung sách hệ thống lý thuyết về
phƯơng pháp tiếp cận, các bộ tiêu chí về quy hoạch đô thị, các phƯơng pháp quản
lý mới về đô thị, lý luận về vùng đô thị, không gian đô thị và chùm đô thị vệ tinh là
những thuật ngữ quản lý mới về đô thị đƯợc tác giả đề cập một cách rõ
ràng và logic.
Hai là, các báo cáo nghiên cứu, kỷ yếu hội thảo, bài báo đƯợc công
bố trên các tạp chí khoa học:
- Đề tài khoa học cấp bộ, “Nghiên cứu các giải pháp hoàn thiện tổ chức
và nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý đô thị của chính quyền địa phƯơng”
(từ thực tiễn thành phố Hà Nội) của PGS.TS Phạm Kim Giao (2008), Học viện
Hành chính, Hà Nội. Đề tài này trên cơ sở đánh giá thực trạng, những mặt
đƯợc cũng nhƯ những hạn chế, yếu kém của chính quyền địa phƯơng trong
hoạt động quản lý đô thị, qua đó đề xuất các giải pháp hoàn hiện tổ chức và
nâng cao hoạt động quản lý đô thị.
3

- Nhóm tác giả GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, TS Đoàn Minh Huấn, KS.
Bùi Xuân Dũng (2010): “Hoàn thiện mô hình tổ chức và quản lý đô thị Hà Nội
– luận cứ và giải pháp” , Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Trên cơ sở phân tích,
đánh giá làm rõ những thiếu sót trong mô hình tổ chức và quản lý đô thị tại
Thành phố Hà Nội, nhóm tác giải đã chỉ rõ các luận cứ và giải pháp hoàn thiện
hiệu quả mô hình tổ chức và quản lý đô thị tại thành phố Hà Nội.
Ba là, các Luận án Tiến sĩ, Luận văn Thạc sĩ về quản lý nhà nƯớc về
trật tự xây dựng đô thị:
- Trần Ngọc Hổ, Học viện Hành Chính quốc gia, (2008), Luận văn Thạc
sĩ Quản lý công “Hệ thống giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nƯớc về đô thị của chính quyền cấp quận, thành phố Hồ Chí Minh” (từ thực
tiễn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh). Luận văn đã đánh giá thực trạng công
tác quản lý nhà nƯớc về đô thị của chính quyền cấp quận, hệ thống hóa, đề
xuất các nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của cơ quan
quản lý nhà nƯớc cấp quận trên lĩnh vực đô thị.
- Chử Thị Kim Anh (2014), Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Luật- Khoa
Luật, Đại học quốc gia Hà Nội "Quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị
trên địa bàn quận Hoàng Mai". Luận văn có tính hệ thống logic về khung lý
luận quản lý trật tự xây dựng đô thị và cơ sở pháp lý. Tác giả hệ thống rõ ràng
về căn cứ pháp luật trong quản lý trật tự xây dựng đô thị, phân tích làm rõ thực
trạng quản lý trật tự xây dựng và đề xuất các nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả
quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị tại quận Hoàng Mai.
- Hà Văn Trung, Luận văn thạc sỹ, Đại học Đà Nẵng, năm 2012 “Đổi
mới quản lý nhà nƯớc về kết cấu hạ tầng ở thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng
Nam”. Tác giả luận văn hệ thống và làm rõ khung lý thuyết về cơ sở hạ tầng kỹ
thuật đô thị, phân tích thực trạng về hạ tầng đô thị và đề xuất các giải pháp
nâng cao chất lƯợng hạ tầng đô thị tại thành phố Tam Kỳ, nghiên cứu chứa các
nội hàm của đô thị về quy hoạch đô thị, cảnh quan và môi trƯờng đô
thị. 4

- Đoàn Thị Dung Huyền, Luận văn Cao học quản lý hành chính công,
lớp CH14H, Hà Nội, năm 2012 “Hoàn thiện quản lý nhà nƯớc về quy hoạch đô
thị hiện nay thực trạng và giải pháp”. Luận văn hệ thống và làm rõ khung lý
thuyết quản lý nhà nƯớc về quy hoạch đô thị, phân tích đánh giá thực trạng về
quy hoạch đô thị mang tính rộng lớn cả nƯớc, những bất cập, nguyên nhân về
quy hoạch đô thị, những giải pháp còn mang tính hình thức, chƯa có tính cụ
thể và đặc thù, khó có tính khả thi nếu đƯợc áp dụng vào quản lý quy hoạch đô
thị.
- Nguyễn Ngọc Quyến, Luận văn thạc sỹ, lớp CH14H, Hà Nội, năm
2012: “Quản lý nhà nƯớc về đô thị tại thành phố Hà Nội, lý luận và thực tiễn”
của tác giả. Luận văn chủ yếu nghiên cứu và hệ thống cơ sở lý luận quản lý nhà
nƯớc về đô thị, các phân tích và đánh giá thực trạng quản lý đô thị và giải pháp
có tính khả thi.
- Trần Thanh Hải, Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công, Hà Nội,
năm 2012: “Quản lý nhà nƯớc đối với chất lƯợng các công trình xây dựng trên
địa bàn thành phố Hà Nội”. Luận văn đã cung cấp một khối lƯợng lớn về
khung lý thuyết quản lý chất lƯợng xây dựng công trình đô thị, phân tích làm
rõ thực trạng về chất lƯợng xây dựng công trình đô thị, những hạn chế yếu
kém và sơ hở trong quản lý chất lƯợng xây dựng hiện nay ở Thủ đô Hà Nội.
Các giải pháp có tính khả thi, nhƯng mang nặng về chất lƯợng xây dựng công
trình đô thị, các quản lý khác về đô thị chƯa đƯợc tác giả quan tâm làm rõ.
- Võ Thanh Đức (2013), Luận văn thạc sĩ hành chính công “Quản lý nhà
nƯớc về trật tự xây dựng đô thị, thực tiễn tại quận 9, thành phố Hồ Chí Minh”.
- Bùi Nguyễn Huy Hoàng (2012), Luận văn thạc sĩ hành chính công
“Quản lý nhà nƯớc trong hoạt động xây dựng nhà ở riêng lẻ trên địa bàn quận
Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh”.
5

- Phạm Minh Trung (2013), Luận văn thạc sĩ hành chính công “Quản lý
nhà nƯớc trong lĩnh vực chỉnh trang và phát triển đô thị, từ thực tiễn Quận 3,
thành phố Hồ Chí Minh”.
- Huỳnh Thanh Dũng (2015), Luận văn thạc sĩ hành chính công “Quản lý
nhà nƯớc về trật tự xây dựng và cấp phép xây dựng tại địa bàn thành phố Cà
Mau”.
- Nguyễn Kim Hoàng (2009) “Quản lý nhà nƯớc về xây dựng nhà ở đô
thị trên địa bàn thành phố Cần thơ”.
- Đỗ Thị Hồng Mai, Luận văn thạc sĩ Luật học “Phân cấp quản lý nhà
nƯớc về xây dựng”.
- Cao Thị Hải Lý, Luận văn thạc sĩ kinh tế - xây dựng “Một số biện pháp
nâng cao hiệu lực quản lý nhà nƯớc về đầu tƯ xây dựng”.
- Nguyễn Văn Quyên, Luận văn thạc sĩ kinh tế - xây dựng “Hoàn thiện
công tác Quản lý Nhà nƯớc các công trình xây dựng trên địa bàn Quận 12, TP.
Hồ Chí Minh".
- Chu Việt Hùng, Luận văn Thạc sĩ hành chính công “Các biện pháp
ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng”.
Qua các công trình đã đƯợc công bố nêu trên cho thấy các nghiên cứu về
quản lý trật tự xây dựng đô thị ở nƯớc rất phong phú và đa dạng, kết quả của
những nghiên cứu nêu trên rất bổ ích, gợi ý nghiên cứu cho luận văn này, những
khoảng trống và kẻ hở chƯa đƯợc làm rõ, tác giả sẽ nghiên cứu bổ sung làm rõ.
NhƯ vậy, có thể nói cho đến thời điểm này chƯa có nghiên cứu cụ thể nào,
dƯới góc độ địa phƯơng quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng tại địa bàn quận
12, thành phố Hồ Chí Minh. Tên đề tài của luận văn không trùng lặp với bất cứ
công trình công bố nào đã có trƯớc.
6

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Mục đích nghiên cứu đề tài là làm rõ cơ sở khoa học của quản lý nhà
nƯớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh;
qua đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nƯớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa phƯơng.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu đối với đề tài
Với mục đích nghiên cứu trên, nhiệm vụ nghiên cứu đối với đề tài bao
gồm:
- Xây dựng khung lý thuyết quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị ở
cấp huyện.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô
thị tại địa bàn Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nƯớc về trật tự xây dựng tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.
4. Đối tƯợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tƯợng nghiên cứu
Đối tƯợng nghiên cứu của luận văn là quản lý nhà nƯớc về trật tự xây
dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về nội dung nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu đối với quản lý
nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí
Minh.
7

- Phạm vi về không gian: chủ yếu tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí
Minh. Ngoài ra, có nghiên cứu và đúc kết kinh nghiệm ở một số địa phƯơng
trong nƯớc.
- Phạm vi về thời gian: các thông tin, dữ liệu đƯợc thu thập sử dụng cho
phân tích đánh giá thực trạng chủ yếu giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2016,
định hƯớng tầm nhìn giải pháp đến năm 2025.
5. PhƯơng pháp luận và phƯơng pháp nghiên cứu
5.1. PhƯơng pháp luận
Việc tiếp cận nghiên cứu đề tài dựa trên quan điểm của chủ nghĩa duy vật
biện chứng, duy vật lịch sử, tƯ tƯởng Hồ Chí Minh và quan điểm, đƯờng lối
của Đảng và Nhà nƯớc.
5.2. PhƯơng pháp nghiên cứu
- PhƯơng pháp thu thập thông tin:
+ Thông tin thứ cấp: đƯợc thu thập qua các nghiên cứu báo cáo đã đƯợc
công bố nhƯ: sách, giáo trình của Học viên Hành chính Quốc gia, kỷ yếu hội
thảo khoa học, bài báo khoa học, luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, các báo cáo,
thông tin của phòng Quản lý đô thị quận, Đội thanh tra xây dựng địa bàn quận
12, số liệu thống kê của quận 12, thành phố Hồ Chí Minh ...
+ Thông tin sơ cấp: đƯợc tác giải thu thập qua phỏng vấn, trao đổi và
tham khảo ý kiến của các chuyên gia, nhà quản lý và nhà khoa học liên quan đến
quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị.
- PhƯơng pháp xử lý thông tin:
Thông qua các phƯơng pháp phân tích, tổng hợp đối chiếu, so sánh, suy
luận ... một cách có hệ thống và khoa học. Phần mềm phân tích sử dụng chủ yếu:
Excel.
8

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Ý nghĩa về lý luận:
Xây dựng đƯợc khung lý thuyết quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô
thị tại địa bàn cấp huyện; theo đó, luận văn đã làm rõ đƯợc nội hàm của các
khái niệm chính trong đó có khái niệm quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng
đô thị và nội dung quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị ở cấp huyện.
- Ý nghĩa về thực tiễn:
+ Phân tích và đánh giá một cách khoa học thực trạng quản lý nhà nƯớc
về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.
+ Chỉ ra những hạn chế, bất cập của quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng
đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất đƯợc hệ thống
các giải pháp đồng bộ góp phần hoàn thiện quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng
đô thị tại địa phƯơng.
+ Luận văn có thể là tài liệu tham khảo hữu ích cho học sinh, sinh viên,
các nhà quản lý ở địa phƯơng và những ai quan tâm đến vấn đề này.
7. Kết cấu của luận văn
Kết cấu của luận văn ngoài phần Mở đầu và Kết luận, luận văn gồm có
các chƯơng sau:
ChƯơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ
XÂY DỰNG ĐÔ THỊ
ChƯơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY
DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
ChƯơng 3: GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY
DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
9

ChƯơng 1
CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ
THỊ 1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
1.1.1. Khái niệm đô thị và đô thị hóa
- Đô thị là khu vực tập trung dân cƯ sinh sống có mật độ cao và chủ yếu
hoạt động trong lĩnh vực kinh tế phi nông nghiệp, là trung tâm chính trị, hành
chính, kinh tế, văn hoá hoặc chuyên ngành, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh
tế - xã hội của quốc gia hoặc một vùng lãnh thổ, một địa phƯơng, bao gồm nội
thành, ngoại thành của thành phố; nội thị, ngoại thị của thị xã; thị trấn.
- Đô thị hoá là một quá trình tập trung dân cƯ đô thị. Đồng thời đó là quá
trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƯớng sản xuất nông nghiệp giảm, sản
xuất phi nông nghiệp tăng. Bộ mặt đô thị ngày càng hiện đại, không gian đô thị
mở rộng. Trong đó, dân cƯ đô thị là một điểm dân cƯ tập trung phần lớn những
ngƯời dân lao động phi nông nghiệp, sống và làm việc theo kiểu thành thị. Nói
một cách đầy đủ hơn thì đô thị hoá là một quá trình biến chuyển kinh tế-xã hội-
văn hoá và không gian, gắn liền với những tiến bộ về khoa học kỹ thuật của xã
hội loài ngƯời, trong đó diễn ra sự phát triển nghề nghiệp mới, sự chuyển dịch
cơ cấu lao động, sự chuyển đối lối sống ngày càng văn minh hơn cùng với sự
mở rộng không gian thành hệ thống đô thị, song song với việc tổ chức ranh giới
hành chính lãnh thổ và quân sự. Ở những nƯớc có trình độ phát triển kinh tế xã
hội càng cao thì tỷ lệ đô thị hoá càng cao.
1.1.2. Khái niệm trật tự xây dựng
Theo Từ điển Từ và Ngữ Hán – Việt của tác giả Nguyễn Lân thì trật tự
đƯợc hiểu là: “Tình trạng ổn định, có thứ bậc trên dưới, trước sau ...”.
10

Trật tự là trạng thái phát triển có sự sắp xếp theo một thứ tự nhất định của
các bộ phận để cấu thành chỉnh thể, trong đó các bộ phận đều vận động theo
những nguyên tắc, các quy định mà nó cần phải tuân thủ. Trạng thái xây dựng có
trật tự đƯợc hình thành và điều chỉnh bởi các quy tắc, quy phạm nhất định mà
mọi ngƯời phải tuân theo.
Từ đó có thể hiểu trật tự xây dựng là trạng thái được hình thành dựa trên
sự thực thi pháp luật về xây dựng trong thực tiễn của chủ thể nhằm duy trì sự ổn
định về trật tự xây dựng.
Do đó, khi pháp luật phù hợp với xu thế phát triển và các chủ thể tự
nguyện thực hiện theo đúng pháp luật thì trạng thái trong xây dựng đƯợc hình
thành. NgƯợc lại, khi pháp luật không phản ánh đúng xu thế phát triển hay các
chủ thể không tuân theo pháp luật thì không thể có trật tự xây dựng.
- Khái niệm về quản lý xây dựng: hoạt động xây dựng gồm:
+ Lập quy hoạch xây dựng
+ Lập dự án đầu tƯ xây dựng công trình
+ Khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng công trình
+ Thi công xây dựng công trình
+ Giám sát thi công xây dựng công trình
+ Quản lý dự án đầu tƯ xây dựng công trình
+ Lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng
+ Các hoạt động khác có liên quan đến xây dựng công trình
- Quản lý xây dựng: là toàn bộ những hoạt động xây dựng tại hoặc có
liên quan đến địa bàn đô thị. Trong đó, hoạt động quy hoạch xây dựng (QHXD)
có vị trí đầu tiên trong dây truyền, là cơ sở cho các bƯớc tiếp theo nhƯ lập dự
án đầu tƯ xây dựng công trình, khảo sát, thiết kế xây dựng công trình …. Chính
vì
vậy, công tác quản lý QHXD và kiến trúc đô thị có tầm quan trọng đặc biệt để
11

đảm bảo chất lƯợng và hiệu quả của quy hoạch xây dựng góp phần vào phát
triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trƯờng theo hƯớng bền vững và tạo bộ mặt
kiến trúc đô thị có thẩm mỹ. [15]
- Khái niệm quản lý trật tự xây dựng: là hoạt động thanh tra, kiểm tra,
đề xuất, kiến nghị và xử lý vi phạm theo thẩm quyền và trình tự pháp luật về các
vấn đề liên quan đến trật tự xây dựng, nhằm đảm bảo quản lý đô thị phù hợp với
quy hoạch tổng thể và phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, giữ gìn và
phát triển bộ mặt đô thị theo đúng quy hoạch đƯợc duyệt, tạo điều kiện cho
nhân dân xây dựng, cải tạo nhà ở, công trình xây dựng, bảo vệ quyền lợi hợp
pháp của nhân dân, ngăn chặn và tiến tới chấm dứt tình trạng lấn chiếm đất
công, sử dụng đất sai mục đích, xây dựng không phép, sai phép giữ gìn kỷ
cƯơng trong quản lý trật tự xây dựng. [15]
Quản lý trật tự xây dựng là một khâu rất quan trọng trong quản lý xây
dựng. Bằng những quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn cụ thể của đô thị nói riêng và
của nhà nƯớc nói chung, cơ quan quản lý nhà nƯớc về hoạt động xây dựng
quản lý mọi hoạt động xây dựng trên địa bàn đô thị theo đúng trật tự, đảm bảo
nguyên tắc, quy tắc và mỹ quan, môi trƯờng đô thị.
1.1.3. Khái niệm quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị
Quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng là sự tác động mang tính đồng bộ,
có chủ đích của cơ quan quản lý nhà nƯớc có thẩm quyền đến các chủ thể tham
gia vào các hoạt động xây dựng nhằm đảm bảo cho các hoạt động xây dựng tuân
thủ theo đúng quy định của pháp luật.
Quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng là một khâu rất quan trọng trong
quản lý xây dựng; bằng những quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn cụ thể của đô thị
nói riêng và của nhà nƯớc nói chung, cơ quan quản lý nhà nƯớc về hoạt động
xây dựng quản lý mọi hoạt động xây dựng trên địa bàn đô thị theo đúng trật tự,
đảm bảo nguyên tắc, quy tắc và mỹ quan, môi trƯờng đô thị. Quản lý trật tự xây
12

dựng cũng là việc rà soát kiểm tra những công trình xây dựng trên địa bàn xây
dựng mà không đúng nhƯ yêu cầu trong GPXD đã đƯợc cơ quan cấp phép cấp
cho và có biện pháp xử lý theo quy định. Quản lý trật tự xây dựng là khâu tiếp
theo của khâu cấp phép.
Quản lý trật tự xây dựng dựa trên căn cứ chủ yếu là GPXD và các tiêu
chuẩn đã đƯợc duyệt. Công tác quản lý trật tự xây dựng đảm bảo cho công tác
cấp phép đƯợc thực thi có hiệu lực. Quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng nhằm
đảm bảo:
- Quản lý xây dựng theo quy hoạch, bao gồm:
+ Chuẩn bị và xây dựng quy hoạch, công bố quy hoạch;
+ Cắm mốc giới ngoài thực địa;
+ Cung cấp thông tin và công khai quy hoạch;
+ Xử lý hành vi vi phạm pháp luật về quy hoạch xây dựng.
- Quản lý xây dựng theo giấy phép xây dựng.
- Thanh tra, kiểm tra giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành
chính về xây dựng.
1.2. SỰ CẦN THIẾT VÀ YÊU CẦU CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ
1.2.1. Sự cần thiết của quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị
Trong những năm qua, nhiệm vụ quản lý trật tự đô thị của nƯớc ta chƯa
đƯợc quan tâm một cách đúng mức; nhiều vấn đề thực tiễn liên quan đến trật tự
xây dựng đô thị nhƯ ùn tắc giao thông, lấn chiếm vỉa hè, xây dựng sai phép,
quảng cáo bừa bãi, thiếu chỗ để xe… gây ảnh hƯởng rất lớn đến đời sống, kinh
tế, văn hóa sinh hoạt cộng đồng của toàn xã hội cần đƯợc quản lý gắn kết và
thống nhất trong một chiến lƯợc và kế hoạch phát triển đồng bộ. Nguyên nhân
sâu xa xuất phát từ khâu quản lý và ý thức của các cán bộ công chức trong công
13

tác quản lý điều hành, không sát sao, thiếu giám sát, có một bộ phận cán bộ chƯa
làm hết trách nhiệm, buông lỏng quản lý, tiêu cực, tham nhũng, dẫn đến những hậu
quả khôn lƯờng trong công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị có thể kể đến nhƯ:
xây dựng không theo quy hoạch, không theo giấy phép xây dựng, sai giấy phép xây
dựng, tự tăng số lƯợng căn hộ, tăng số tầng làm mật độ dân số tăng cao, mà dân số
tăng kéo theo nhiều hệ lụy gây áp lực cho hạ tầng lâu nay đã quá tải. Những sai
phạm trên không xử lý thì không đƯợc mà xử lý thì ảnh hƯởng đến trật tự đô thị,
đến kinh tế cộng đồng, không những của chủ đầu tƯ mà của cả xã hội, gây ô nhiễm
môi trƯờng, ảnh hƯởng đến chất lƯợng, kết cấu của các công trình còn lại cũng
nhƯ môi trƯờng sống của đô thị, nảy sinh vƯớng mắc khó giải quyết thỏa đáng
giữa chính quyền, chủ đầu tƯ và ngƯời dân.
Để xây dựng và phát triển đô thị hiệu quả thì nhà nƯớc cần phải quy
hoạch, lập kế hoạch xây dựng và phát triển đô thị. Để đảm bảo các công trình
không đƯợc xây dựng một cách tự phát, không phép, trái định hƯớng phát triển
mà bắt buộc phải tuân thủ theo quy hoạch, kế hoạch, định hƯớng phát triển đô
thị thì nhà nƯớc phải tổ chức, quản lý xây dựng một cách có trật tự, tuân thủ các
quy định của pháp luật về xây dựng và quy hoạch. Do đó, quản lý nhà nƯớc về
trật tự xây dựng có vai trò quan trọng trong việc phát triển đô thị bền vững, có ý
nghĩa quyết định trong xây dựng và phát triển của các đô thị, trách nhiệm của
các cấp chính quyền trong công tác đảm bảo trật tự đô thị là một nội dung quan
trọng đảm bảo quản lý và phát triển đô thị hiệu quả.
1.2.2. Yêu cầu của quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị
Việt Nam đƯợc xếp vào một trong các quốc gia có tỷ trọng dân số đô thị
thấp trên thế giới với khoảng 23% dân số chính thức sống ở các đô thị. Tuy
nhiên, trong những năm gần đây, tốc độ đô thị hoá tăng nhanh vừa kéo theo sự
gia tăng của dân số đô thị chính thức và nhiều hơn là sự gia tăng dân số đô thị
phi chính thức. Chính sự gia tăng nhanh chóng của dân số đô thị trong khi các
điều kiện cơ sở hạ tầng đô thị tăng chậm đang tạo ra những sức ép lớn về giải
14

quyết các nhu cầu sinh hoạt đô thị, đặc biệt là nhu cầu về nhà ở đô thị. Để gia
tăng phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị, một trong những điều kiện cơ bản
là khả năng đáp ứng về diện tích đất đai, diện tích sàn xây dựng tạo bề mặt cho
phát triển đô thị. Việc mở rộng thêm diện tích đất đai, diện tích sàn xây dựng
cho phát triển đô thị đang gặp phải nhiều giới hạn về địa hình bề mặt và nhất là
giới hạn cho phép phát triển quy mô đô thị. Chính những giới hạn trên đang làm
tăng thêm mâu thuẫn giữa cung và cầu về đất đai, các nhu cầu về xây dựng đô
thị ở nƯớc ta dẫn đến tình trật vi phạm trật tự xây dựng đô thị, phá vỡ kiến trúc
quy hoạch đô thị. Sự đan xen giữa đất đai các khu dân cƯ với đất phát triển các
hoạt động sản xuất công nghiệp, thƯơng mại, dịch vụ và các cơ quan hành chính
sự nghiệp. Sự đan xem về mục đích sử dụng cũng dẫn đến sự đan xen về chủ thể
đang sử dụng đất đô thị. Sự đan xen về chủ thể và mục đích sử dụng đang làm
tăng thêm tính bất hợp lý trong việc sử dụng đất của các đô thị hiện nay. Việc
đan xen trên cũng đang là lực cản cho việc quy hoạch phát triển đô thị theo
hƯớng văn minh, hiện đại. Những vấn đề bất cập trên đây đặt ra cho công tác
quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị nhiều vấn đề lớn cấp bách phải thực
hiện nhƯ sau:
Thứ nhất, phải hình thành quy hoạch về định hƯớng phát triển tổng thể
hệ thống đô thị, tránh tình trạng phát triển đô thị tự phát không theo quy hoạch.
Việc quy hoạch hệ thống đô thị cần phải xác định đƯợc quy mô, phạm vi phát
triển của các đô thị trung tâm, các đô thị vệ tinh và giới hạn tình trạng tự phát
kéo dài nối liền các đô thị trung tâm với các đô thị vệ tinh.
Thứ hai, cần thống kê, điều tra nắm chắc thực trạng sử dụng đất đai của
các đô thị hiện có; chủ động xây dựng quy hoạch chi tiết việc phát triển không
gian và sử dụng đất đô thị để công bố công khai rộng rãi nhằm hạn chế các hoạt
động sử dụng tự phát sai quy hoạch, hƯớng các hoạt động tƯ nhân đi theo định
hƯớng quy hoạch đã phê duyệt. Xúc tiến việc thực hiện các phƯơng án quy
hoạch ở những nơi, những khâu trọng điểm.
15

Thứ ba, chú trọng xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách, công cụ
và bộ máy quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị từ Trung Ương đến các
thành phố, các quận và cấp phƯờng.
Sự phát triển đô thị mang tính tất yếu khách quan nói chung và ở Việt
Nam nói riêng. Công tác quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị thời gian
qua vẫn còn rất nhiều hạn chế và không thật sự hiệu quả trong việc quản lý, phát
triển đô thị bền vững theo quy hoạch.
1.3. NỘI DUNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ
Quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng bao hàm những vấn đề cơ bản về quy
hoạch xây dựng, cấp phép xây dựng và quản lý trật tự xây dựng sau cấp phép,
thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử phạt hành chính trong lĩnh
vực xây dựng, xử lý vi phạm trật tự xây dựng nhằm ngăn chặn kịp thời và có
hiệu quả các hành động xây dựng không phép, sai phép, cơi nới, lấn chiếm
không gian đô thị.
1.3.1. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng.
Hiến pháp nƯớc Cộng hoà xã hội Việt nam năm 2013 đã khẳng định: “Nhà
nƯớc quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật”. Nhiệm vụ đầu tiên là xây
dựng, ban hành pháp luật, tiếp đến là tổ chức thực hiện pháp luật, trong đó,
nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến pháp luật là hết sức quan trọng là cầu nối để
đƯa các chủ trƯơng, chính sách, pháp luật của Nhà nƯớc đến với các tầng lớp
nhân dân và doanh nghiệp. Mục đích của nhiệm vụ tuyên truyền, Phổ biến pháp
luật là nhằm đƯa pháp luật vào cuộc sống, xây dựng ý thức thƯợng tôn pháp
luật, làm cho nhân dân, cán bộ, công chức, doanh nghiệp có thói quen, động cơ
tích cực trong thực hiện pháp luật. Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục
pháp luật là khâu đầu tiên của quá trình thi hành pháp luật và có vai trò hết sức
quan trọng trong việc tăng cƯờng pháp chế xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà
16

nƯớc pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì
nhân dân
Trong quản lý trật tự xây dựng pháp luật có vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan
trọng, vai trò của pháp luật quản lý xây dựng đƯợc thể hiện ở những điểm cơ
bản sau:
- Pháp luật về quản lý trật tự xây dựng là phƯơng tiện thể chế hoá quan
điểm, đƯờng lối, chính sách của Đảng về công tác xây dựng. Nhận thức đƯợc
tầm quan trọng của công tác quản lý trật tự xây dựng, Đảng Cộng sản Việt Nam,
trong nhiều văn kiện Đại hội Đảng, Hội nghị Trung Ương và Bộ Chính trị luôn
dành sự quan tâm lớn cho công tác quản lý trật tự xây dựng, lần lƯợt đƯa ra các
chủ trƯơng lớn cho công tác thanh tra xây dựng, điều kiện, cơ sở vật chất, trang
thiết bị, chính sách, chế độ đối với những ngƯời làm công tác quản lý trật tự xây
dựng, đặc biệt chú ý đến cơ chế tổ chức và hoạt động thanh tra xây dựng, đồng
thời cũng nhấn mạnh phải kịp thời ban hành các văn bản pháp luật tạo cơ sở
pháp lý vững chắc cho công tác tổ chức và hoạt động của thanh tra xây dựng.
- Pháp luật về thanh tra xây dựng là cơ sở để thiết lập, củng cố và tăng
cƯờng tổ chức bộ máy các cơ quan thanh tra xây dựng. Để bộ máy các cơ quan
thanh tra xây dựng hoạt động hiệu quả đòi hỏi phải xác định đúng cơ chế quản
lý, mô hình tổ chức hợp lý, khoa học, xác định đúng chức năng, thẩm quyền,
trách nhiệm của các cơ quan thanh tra xây dựng; xác lập Các mối quan hệ đúng
đắn, hợp lý giữa cơ quan thanh tra xây dựng và các cơ quan hữu quan; phải có
những phƯơng pháp tổ chức và hoạt động phù hợp để tạo ra một cơ chế đồng
bộ, đồng thời nâng cao đƯợc trách nhiệm của cơ quan thanh tra xây dựng.
- Pháp luật về quản lý trật tự xây dựng là cơ sở để tăng cƯờng cơ chế phối
hợp giữa các cơ quan hữu quan trong công tác thanh tra xây dựng. Thanh tra xây
dựng là hoạt động phức tạp, hiệu quả của nó không chỉ đƯợc quyết định bởi
năng lực, sự cố gắng của cơ quan thanh tra xây dựng mà còn tuỳ thuộc vào sự
tham gia của chính quyền địa phƯơng, của các cơ quan nhà nƯớc khác, các tổ
17

chức xã hội và của mọi công dân. Nói Cách khác, công tác thanh tra xây dựng
không chỉ là hoạt động chuyên môn thuần tuý của cơ quan thanh tra xây dựng, mà
còn là trách nhiệm của Các cấp chính quyền và toàn xã hội. Do vậy, pháp luật về
thanh tra xây dựng phải có những quy định cụ thể, chặt chẽ về vai trò, chức năng,
nhiệm vụ của từng cơ quan hữu quan này với cơ quan thanh tra xây dựng trong quá
trình thực hiện các nhiệm vụ, kế hoạch thanh tra... NhƯ vậy, có thể nói pháp luật về
quản lý trật tự xây dựng chính là cơ sở để tăng cƯờng cơ chế phối hợp giữa các cơ
quan, tổ chức hữu quan trong công tác thanh tra xây dựng.
- Pháp luật về quản lý trật tự xây dựng là cơ sở pháp lý cho việc phát hiện,
xử lý kịp thời, nghiêm minh những hành vi vi phạm pháp luật, góp phần tăng
cƯờng pháp chế trong lĩnh vực xây dựng.
- Hệ thống pháp luật về quản lý trật tự xây dựng góp phần tạo nên sự thống
nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật ở nƯớc ta. Hệ thống pháp luật gồm nhiều
bộ phận nhƯng luôn có sự liên quan và thống nhất với nhau. Không thể có một
hệ thống pháp luật thống nhất và đồng bộ nếu nhƯ có một bộ phận nào đó kém
phát triển, không đầy đủ hoặc chồng chéo, mâu thuẫn với các bộ phận khác
trong cùng hệ thống.
Do vậy, việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng là một nội dung
quan trọng trong công tác quản lý nhà nƯớc về trật tự xây dựng đô thị, làm tốt
công tác này là điều kiện cần để đảm bảo nâng cao hiệu lực hiệu quả quản lý nhà
nƯớc về trật tự xây dựng đô thị. [22]
1.3.2. Quản lý nhà nƯớc về xây dựng theo quy hoạch
Quản lý nhà nƯớc về xây dựng theo quy hoạch xây dựng bao gồm những
nội dung chính sau đây:
Thứ nhất, Công bố quy hoạch xây dựng:
Theo quy định của pháp luật, Ủy ban nhân dân (UBND) các cấp có trách
nhiệm phải tổ chức công bố công khai quy hoạch xây dựng sau khi đã đƯợc cấp
18

có thẩm quyền phê duyệt và nhƯ vậy các cơ quan quyền lực nhà nƯớc, trực tiếp
là Hội đồng nhân dân (HĐND) và nhân dân có thể theo dõi, giám sát trách
nhiệm này của các cơ quan quản lý nhà nƯớc, qua đó nâng cao tính minh bạch
và khả năng tiếp cận thông tin về quy hoạch của tổ chức, cá nhân có nhu cầu.
Đây là vấn đề mà thời gian vừa qua, tại một số địa phƯơng các cơ quan có thẩm
quyền đã không thực hiện nghiêm túc và đầy đủ nhiệm vụ, chức trách của mình.
UBND cấp tỉnh trong vùng quy hoạch tổ chức công bố quy hoạch xây dựng
vùng liên tỉnh thuộc thẩm quyền phê duyệt của Thủ tƯớng Chính phủ; UBND
cấp huyện, cấp xã trong vùng quy hoạch tổ chức công bố quy hoạch xây dựng
thuộc thẩm quyền phê duyệt và có trách nhiệm tổ chức công bố công khai quy
hoạch xây dựng thuộc địa giới do mình quản lý để mọi ngƯời thực hiện và giám
sát việc thực hiện.
Trong thời hạn 30 ngày làm việc kể từ ngày quy hoạch xây dựng đƯợc
công bố, UBND các cấp có trách nhiệm công bố công khai toàn bộ quy hoạch
xây dựng và quy định về quản lý quy hoạch xây dựng đã đƯợc cơ quan nhà
nƯớc có thẩm quyền phê duyệt. TrƯờng hợp không công bố, công bố chậm,
công bố sai nội dung quy hoạch xây dựng đã đƯợc phê duyệt thì tùy theo mức
độ thiệt hại, tính chất, mức độ của hành vi vi phạm mà ngƯời có trách nhiệm có
thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, trách nhiệm hành chính hoặc bị buộc phải
bồi thƯờng thiệt hại.
Thứ hai, Hình thức công bố công khai quy hoạch xây dựng:
Tùy theo loại quy hoạch xây dựng, ngƯời có thẩm quyền công bố quy
hoạch xây dựng quyết định các hình thức công bố, công khai quy hoạch xây
dựng nhƯ sau:
- Hội nghị công bố quy hoạch xây dựng có sự tham gia của đại diện các tổ
chức, cơ quan có liên quan, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại diện nhân dân trong
vùng quy hoạch, các cơ quan thông tấn báo chí;
19

- TrƯng bày công khai, thƯờng xuyên, liên tục các panô, bản vẽ, mô hình
tại nơi công cộng, tại cơ quan quản lý quy hoạch xây dựng các cấp, UBND cấp
xã đối với quy hoạch chi tiết xây dựng;
- Tuyên truyền trên các phƯơng tiện thông tin đại chúng;
- Bản đồ quy hoạch xây dựng, quy định về quản lý quy hoạch xây dựng có
thể in ấn để phát hành rộng rãi.
Thứ ba, Cắm mốc giới ngoài thực địa:
Trong thời hạn 60 ngày làm việc kể từ ngày làm việc kể từ ngày quy hoạch
xây dựng đƯợc công bố, UBND cấp huyện, cấp xã có trách nhiệm tổ chức cắm
mốc giới (bao gồm: chỉ giới đƯờng đỏ, chỉ giới xây dựng, cốt xây dựng, ranh
giới các vùng cấm xây dựng) ngoài thực địa trên địa giới hành chính do mình
quản lý.
- Các mốc giới phải đảm bảo độ bền vững, có kích thƯớc theo tiêu chuẩn
và đƯợc ghi các chỉ số theo quy định.
- UBND cấp xã có trách nhiệm bảo vệ các mốc giới trên thực địa.
- NgƯời nào có hành vi cắm mốc chỉ giới, cốt xây dựng sai vị trí; di dời,
phá hoại mốc chỉ giới, cốt xây dựng thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm thì
có thể bị xử lý hành chính, bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bồi thƯờng
thiệt hại do lỗi của mình gây ra theo quy định của pháp luật.
Thứ tƯ, Cung cấp thông tin về quy hoạch xây dựng:
Cơ quan quản lý về xây dựng các cấp chịu trách nhiệm cung cấp thông tin,
chứng chỉ quy hoạch xây dựng cho các Chủ đầu tƯ xây dựng công trình khi có
nhu cầu đầu tƯ xây dựng trong phạm vi đƯợc phân cấp quản lý.
Việc cung cấp thông tin đƯợc thực hiện dƯới các hình thức:
- Công khai đồ án xây dựng quy hoạch bao gồm: sơ đồ, mô hình, bản vẽ
quy hoạch xây dựng;
20

- Giải thích quy hoạch xây dựng;
- Cung cấp chứng chỉ quy hoạch xây dựng.
Chứng chỉ quy hoạch xây dựng bao gồm các thông tin về sử dụng đất; các
quy định về hệ thống các công trình hạ tầng kĩ thuật, về kiến trúc, về an toàn
phòng, chống cháy, nổ; bảo vệ môi trƯờng và các quy định khác theo quy hoạch
chi tiết xây dựng.
UBND cấp huyện có trách nhiệm tổ chức việc tiếp nhận, xử lý và cung cấp
các thông tin khi có yêu cầu.
Thời gian cung cấp thông tin khi có yêu cầu bằng văn bản tối đa là 20 ngày
làm việc, kể từ khi có yêu cầu. NgƯời có yêu cầu cung cấp thông tin bằng văn
bản phải chịu toàn bộ chi phí về tài liệu thông tin do mình yêu cầu. NgƯời có
trách nhiệm cung cấp thông tin phải chịu trách nhiệm trƯớc pháp luật về thời
gian cung cấp thông tin và độ chính xác của các tài liệu, số liệu cung cấp.
Thứ năm, Xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về Quy hoạch xây dựng
Tất cả các trƯờng hợp có hành vi vi phạm pháp luật về quy hoạch xây dựng
và các quy định khác của pháp luật có liên quan thì tùy theo tính chất, mức độ vi
phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình
sự; trƯờng hợp các hành vi vi phạm pháp luật về xây dựng gây thiệt hại thì phải
bồi thƯờng theo quy định của pháp luật.
- NgƯời có trách nhiệm trong việc tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt quy
hoạch xây dựng, điều chỉnh quy hoạch, nhƯng thực hiện không đúng thẩm
quyền hoặc đúng thẩm quyền nhƯng không đúng trình tự, thủ tục gây thiệt hại
về tài sản của Nhà nƯớc, tổ chức, công dân; gây ảnh hƯởng xấu về an ninh trật
tự;
- NgƯời có trách nhiệm công bố quy hoạch xây dựng theo pháp luật xây
dựng quy định nhƯng không tổ chức công bố, tổ chức công bố không kịp thời,
21

không đầy đủ hoặc công bố sai, gây thiệt hại tài sản của Nhà nƯớc, tổ chức
công dân;
- NgƯời có trách nhiệm tổ chức, chỉ đạo cắm mốc giới quy hoạch xây dựng
ngoài thực địa sau khi quy hoạch xây dựng đã đƯợc cấp có thẩm quyền phê
duyệt, nhƯng không tổ chức cắm mốc giới, tổ chức cắm mốc không kịp thời,
không đầy đủ hoặc cắm mốc giới sai gây thiệt hại về tài sản của Nhà nƯớc, tổ
chức, công dân;
- Chủ đầu tƯ xây dựng công trình không đúng quy hoạch xây dựng đã
đƯợc cấp có thẩm quyền phê duyệt hoặc xây dựng công trình trong vùng cấm
xây dựng, xây dựng công trình không có giấy phép, không đúng giấy phép đã
đƯợc cấp; đã bị xử phạt vi phạm hành chính, đình chỉ xây dựng, nhƯng vẫn tiếp
tục xây dựng công trình. [1]
1.3.3. Quản lý nhà nƯớc về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng và xây
dựng theo giấy phép xây dựng
Giấy phép xây dựng (GPXD) là một loại văn bản quy phạm pháp luật về
xây dựng, cho phép quản lý Nhà nƯớc về xây dựng, các tổ chức cá nhân trong
và ngoài nƯớc đầu tƯ xây dựng trên địa bàn phải thực hiện theo quy định trong
giấy phép này và các quy định có liên quan của Nhà nƯớc. [15]
GPXD tạo điều kiện cho chủ đầu tƯ thực hiện xây dựng công trình nhanh
chóng, an toàn, thuận tiện theo quy định. Việc xây dựng theo đúng giấy phép
quy định góp phần quan trọng trong việc thực hiện quản lý xây dựng theo quy
hoạch, sử dụng hiệu quả đất đai xây dựng công trình, bảo vệ cảnh quan, môi
trƯờng, bảo tồn và tôn tạo các di sản văn hoá di tích lịch sử.... Mặt khác, GPXD
còn làm căn cứ để kiểm tra, giám sát thi công, xử lý vi phạm trật tự xây dựng,
lập hồ sơ hoàn công.
Căn cứ Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 ngày 18 tháng 6 năm 2014; Nghị
định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18 tháng 6 năm 2015 của Chính phủ về quản lý
22

dự án đầu tƯ xây dựng; Thông tƯ số 15/2016/TT-BXD ngày 30 tháng 6 năm
2016 của Bộ Xây dựng hƯớng dẫn về cấp giấy phép xây dựng; Quyết định số
04/2008/QĐ-BXD ngày 03 tháng 4 năm 2008 của Bộ Xây dựng về việc ban
hành “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng”; Quyết định số
26/2017/QĐ-UBND ngày 20 tháng 6 năm 2017 của Ủy ban nhân dân thành phố
Hồ Chí Minh quy định một số nội dung về cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn
thành phố Hồ Chí Minh, công tác cấp, thu hồi giấy phép xây dựng đƯợc thực
hiện trên địa bàn cấp quận nhƯ sau:
- Điều kiện thực hiện thủ tục cấp giấy phép xây dựng: (1) phù hợp với mục
đích sử dụng đất theo quy hoạch sử dụng đất đƯợc phê duyệt; (2) bảo đảm an
toàn cho công trình, công trình lân cận và yêu cầu về bảo vệ môi trƯờng, phòng,
chống cháy, nổ; bảo đảm an toàn hạ tầng kỹ thuật, hành lang bảo vệ công trình
thủy lợi, đê điều, năng lƯợng, giao thông, khu di sản văn hóa, di tích lịch sử -
văn hóa; bảo đảm khoảng cách an toàn đến công trình dễ cháy, nổ, độc hại và
công trình quan trọng có liên quan đến quốc phòng, an ninh; (3) thiết kế xây
dựng nhà ở riêng lẻ đƯợc thực hiện theo quy định; (4) đối với nhà ở riêng lẻ tại
đô thị phải phù hợp với quy hoạch chi tiết xây dựng; đối với nhà ở riêng lẻ thuộc
khu vực, tuyến phố trong đô thị đã ổn định nhƯng chƯa có quy hoạch chi tiết
xây dựng thì phải phù hợp với quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị hoặc
thiết kế đô thị đƯợc cơ quan nhà nƯớc có thẩm quyền ban hành; (5) đối với nhà
ở riêng lẻ tại đô thị khi xây dựng phải phù hợp với quy hoạch chi tiết xây dựng
điểm dân cƯ đô thị.
- Thành phần hồ sơ: (1) Đơn đề nghị cấp giấy phép xây dựng theo mẫu; (2)
Bản sao hoặc tệp tin chứa bản chụp chính một trong những giấy tờ chứng minh
quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai; (3) Bản sao hoặc tệp
tin chứa bản chụp chính hai bộ bản vẽ thiết kế kỹ thuật hoặc thiết kế bản vẽ thi
công đƯợc phê duyệt theo quy định của pháp luật về xây dựng, mỗi bộ gồm: Bản
vẽ mặt bằng công trình trên lô đất tỷ lệ 1/50 - 1/500 kèm theo sơ đồ vị trí công
23

trình, Bản vẽ mặt bằng các tầng, các mặt đứng và mặt cắt chính của công trình tỷ
lệ 1/50 - 1/200, Bản vẽ mặt bằng móng tỷ lệ 1/50 - 1/200 và mặt cắt móng tỷ lệ
1/50 kèm theo sơ đồ đấu nối hệ thống thoát nƯớc mƯa, xử lý nƯớc thải, cấp
nƯớc, cấp điện, thông tin tỷ lệ 1/50 - 1/200. TrƯờng hợp thiết kế xây dựng của
công trình đã đƯợc cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định, các bản vẽ
thiết kế quy định là bản sao hoặc tệp tin chứa bản chụp các bản vẽ thiết kế xây
dựng đã đƯợc cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định; (4) Đối với công
trình xây chen có tầng hầm, hồ sơ còn phải bổ sung bản sao hoặc tệp tin chứa
bản chụp chính văn bản chấp thuận biện pháp thi công móng của chủ đầu tƯ
đảm bảo an toàn cho công trình và công trình lân cận; (5) Đối với công trình xây
dựng có công trình liền kề phải có bản cam kết của chủ đầu tƯ bảo đảm an toàn
đối với công trình liền kề.
- Thời gian thực hiện: Trong thời gian 14 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp
lệ. TrƯờng hợp đến thời hạn cấp giấy phép nhƯng cần phải xem xét thêm thì
Ủy ban nhân dân quận phải thông báo bằng văn bản cho chủ đầu tƯ biết lý do,
đồng thời báo cáo cấp có thẩm quyền quản lý trực tiếp xem xét và chỉ đạo thực
hiện, nhƯng không đƯợc quá 10 ngày kể từ ngày hết hạn theo quy định.
- Quy trình thực hiện: (1) Bộ phận TN&TKQ (thuộc Văn phòng HĐND –
UBND quận) tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ của tổ chức, cá nhân (qua mạng, trực
tiếp, hoặc qua đƯờng bƯu điện…) và thiết lập giấy tiếp nhận hẹn trả kết quả;
trƯờng hợp hồ sơ chƯa đầy đủ hợp hƯớng dẫn bổ sung hoàn thiện; (2) Bộ phận
TN&TKQ luân chuyển hồ sơ đến phòng Quản lý đô thị quận xử lý; (3) phòng
QLĐT xử lý Tổ chức thẩm định hồ sơ, kiểm tra thực địa; sau khi thẩm định,
trƯờng hợp tài liệu còn thiếu, tài liệu không đúng theo quy định hoặc không
đúng với thực tế thì thông báo một lần bằng văn bản cho chủ đầu tƯ bổ sung,
hoàn chỉnh hồ sơ: trƯờng hợp hồ sơ bổ sung chƯa đáp ứng đƯợc yêu cầu theo
văn bản thông báo: Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ khi nhận đƯợc hồ sơ
bổ sung, thông báo bằng văn bản hƯớng dẫn cho chủ đầu tƯ tiếp tục hoàn thiện
24

hồ sơ. Chủ đầu tƯ có trách nhiệm bổ sung, hoàn thiện hồ sơ theo văn bản thông
báo; trƯờng hợp việc bổ sung hồ sơ vẫn không đáp ứng đƯợc các nội dung theo
thông báo: trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ khi nhận đƯợc hồ sơ bổ sung,
thông báo đến chủ đầu tƯ về lý do không cấp giấy phép; (4) phòng QLĐT căn cứ
quy mô, tính chất, loại công trình và địa điểm xây dựng có trong hồ sơ đề nghị cấp
giấy phép xây dựng, đối chiếu các điều kiện theo quy định để gửi văn bản lấy ý
kiến của các cơ quan quản lý nhà nƯớc về những lĩnh vực liên quan đến công trình
xây dựng theo quy định của pháp luật; trong thời gian 12 ngày kể từ ngày nhận
đƯợc hồ sơ, các cơ quan quản lý nhà nƯớc đƯợc hỏi ý kiến có trách nhiệm trả lời
bằng văn bản về những nội dung thuộc chức năng quản lý của mình. Sau thời hạn
trên, nếu các cơ quan này không có ý kiến thì đƯợc coi là đã đồng ý và phải chịu
trách nhiệm về những nội dung thuộc chức năng quản lý của mình; Ủy ban nhân
dân quận căn cứ các quy định hiện hành để quyết định việc cấp giấy phép xây
dựng; (5) phòng QLĐT: xem xét hồ sơ, lập Tờ trình, dự thảo kết quả trình lãnh đạo
phòng trƯớc khi trình lãnh đạo quận; trƯờng hợp đến thời hạn cấp giấy phép
nhƯng cần phải xem xét thêm thì thông báo bằng văn bản cho chủ đầu tƯ biết lý
do, đồng thời báo cáo cấp có thẩm quyền quản lý trực tiếp xem xét và chỉ đạo thực
hiện, nhƯng không đƯợc quá 10 ngày kể từ ngày hết hạn theo quy định; trƯờng
hợp hồ sơ không đủ điều kiện để cấp giấy phép xây dựng, thông báo bằng văn bản
nêu rõ lý do cho chủ đầu tƯ biết; (6) Văn phòng HĐND
– UBND quận trình lãnh đạo UBND quận xem xét, ký duyệt văn bản liên quan;
(7) Bộ phận TN&TKQ trả kết quả cho tổ chức, cá nhân và cập nhật hệ thống để
theo dõi.
- Quyền và nghĩa vụ của ngƯời xin cấp phép xây dựng:
+ Chủ đầu tƯ – ngƯời xin cấp GPXD khi đến cơ quan cấp phép có quyền
yêu cầu cơ quan này hƯớng dẫn các quy định về cấp phép xây dựng và giải
thích rõ ràng nếu nhƯ có bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề cấp GPXD.
25

+ Nếu thấy có bất kỳ hành vi vi phạm pháp luật nào trong việc cấp GPXD
thì chủ đầu tƯ có quyền khiếu nại, tố cáo.
+ Nếu sau thời gian quy định mà cơ quan cấp giấy phép không có văn bản
trả lời khi đã có đủ các điều kiện quy định để khởi công xây dựng công trình thì
đƯợc khởi công xây dựng mà không cần đợi sự cho phép.
Với quyền hạn trên, chủ đầu tƯ cũng đồng thời phải có các nghĩa vụ sau :
+ Sau khi đã đƯợc hƯớng dẫn từ phía cơ quan cấp phép chủ đầu tƯ nộp
hồ sơ đầy đủ và nộp lệ phí cấp phép nhƯ quy định đã nêu.
+ Chủ đầu tƯ chịu hoàn toàn trách nhiệm về tính trung thực trong nội
dung hồ sơ xin cấp phép. Đảm bảo đúng và phù hợp giữa thực tế xây dựng công
trình và nội dung trong giấy phép đã phê duyệt.
+ Có văn bản thông báo thời gian khởi công xây dƯng công trình trong
thời hạn không quá 07 ngày làm việc trƯớc khi bắt đầu xây dựng cho UBND
phƯờng biết để tiện cho việc theo dõi và quản lý.
+ Nếu có bất kỳ sự thay đổi thiết kế hoặc điều chỉnh nào trong quá trình
thực hiện thi công xây dựng công trình thì chủ đầu tƯ phải trình cơ quan cấp
phép xây dựng để đƯợc chấp thuận.
+ Nộp phí xây dựng trƯớc khi nhận GPXD.
- Trách nhiệm của cơ quan cấp GPXD
+ Niêm yết công khai điều kiện, trình tự và các thủ tục cấp giấy phép tại
trụ sở quan cấp GPXD. (Tại UBND Quận - Phòng quản lý đô thị, bộ phận một
cửa, tại phƯờng) để các chủ đầu tƯ nắm bắt đƯợc và thực hiện theo.
+ Trong vòng 7 ngày kể từ khi đƯợc yêu cầu, bên cơ quan cấp GPXD
phải cung cấp thông tin liên lạc đến cấp GPXD nếu chủ đầu tƯ yêu cầu.
26

+ Với các trƯờng hợp công trình xây dựng cần có tham vấn các bên có
liên quan có liên quan thì cơ quan cấp phép có trách nhiệm lấy ý kiến các cơ
quan này để làm rõ phục vụ cho việc cấp GPXD của cơ quan cấp phép.
+ Về phía cơ quan có liên quan, khi có công văn xin ý kiến thì chậm nhất
10 ngày kể từ khi nhận công văn, phải có trách nhiệm trả lời bằng văn bản cho
bên cơ quan cấp phép. Cơ quan có liên quan phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về
mọi hậu quả xảy ra nếu trả lời chậm trễ hoặc hoặc không trả lời cơ quan cấp
GPXD.
+ Trong trƯờng hợp giấy phép bị chậm hoặc sai thì cơ quan cấp GPXD
phải chịu trách nhiệm bồi thƯờng thiệt hại nếu công trình đi vào khởi công mà
đình chỉ, xử phạt hành chính hoặc tháo dỡ, không phù hợp với quy hoạch chi tiết
và quy hoạch tổng thể đã phê duyệt.
+ Khi phát hiện có sai phạm trong xây dựng từ phía chủ đầu tƯ sau cấp
phép, cơ quan cấp phép kiểm tra thực địa, rà soát lại và có biện pháp xử lý kịp
thời nhƯ: Đình chỉ thi công, thu hồi GPXD.
+ Thông báo cho cơ quan có thẩm quyền không cung cấp các dịch vụ
điện, nƯớc, các hoạt động kinh doanh và các hoạt động dịch vụ khác đối với
những công trình xây dựng sai quy hoạch, xây dựng không có giấy phép hoặc
công trình xây dựng không đúng với GPXD đƯợc cấp.
+ Nếu có bất kỳ khiếu nại, tố cáo về việc cấp GPXD, cơ quan cấp phép có
trách nhiệm giải quyết theo đúng luật định.
+ Thu lệ phí cấp phép xây dựng theo quy định.
Nội dung chủ yếu quản lý nhà nƯớc về xây dựng theo giấy phép xây dựng
nhƯ sau:
Thứ nhất, Các công trình đƯợc miễn giấy phép xây dựng:
27

Công tác quản lý việc xây dựng theo giấy phép là một nội dung có ý nghĩa
quan trọng trong lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng. Thông qua việc cấp giấy
phép xây dựng cũng nhƯ việc quản lý xây dựng theo giấy phép đƯợc cơ quan
có thẩm quyền cấp sẽ đảm bảo đƯợc quy hoạch xây dựng đƯợc thực hiện một
cách nghiêm túc, cảnh quan kiến trúc, chất lƯợng công trình xây dựng đƯợc
đảm bảo. Chính vì vậy pháp luật về xây dựng đã quy định tất cả các công trình
xây dựng trƯớc khi khởi công công trình, Chủ đầu tƯ phải có giấy phép xây
dựng, trừ trƯờng hợp xây dựng các công trình sau đây:
- Công trình bí mật nhà nƯớc, công trình xây dựng theo lệnh khẩn cấp và
công trình nằm trên địa bàn của hai đơn vị hành chính cấp tỉnh trở lên;
- Công trình thuộc dự án đầu tƯ xây dựng đƯợc Thủ tƯớng Chính phủ, Bộ
trƯởng, Thủ trƯởng cơ quan ngang Bộ, Chủ tịch UBND các cấp quyết định đầu
tƯ;
- Công trình xây dựng tạm phục vụ thi công xây dựng công trình chính;
- Công trình xây dựng theo tuyến ngoài đô thị nhƯng phù hợp với quy
hoạch xây dựng đã đƯợc cơ quan nhà nƯớc có thẩm quyền phê duyệt hoặc đã
đƯợc cơ quan nhà nƯớc có thẩm quyền chấp thuận về hƯớng tuyến công trình;
- Công trình xây dựng thuộc dự án khu công nghiệp, khu chế xuất, khu
công nghệ cao có quy hoạch chi tiết 1/500 đã đƯợc cơ quan nhà nƯớc có thẩm
quyền phê duyệt và đƯợc thẩm định thiết kế xây dựng theo quy định của Luật
này;
- Nhà ở thuộc dự án phát triển đô thị, dự án phát triển nhà ở có quy mô
dƯới 7 tầng và tổng diện tích sàn dƯới 500 m2
có quy hoạch chi tiết 1/500 đã
đƯợc cơ quan nhà nƯớc có thẩm quyền phê duyệt;
- Công trình sửa chữa, cải tạo, lắp đặt thiết bị bên trong công trình không
làm thay đổi kết cấu chịu lực, không làm thay đổi công năng sử dụng, không làm
ảnh hƯởng tới môi trƯờng, an toàn công trình;
28

- Công trình sửa chữa, cải tạo làm thay đổi kiến trúc mặt ngoài không tiếp
giáp với đƯờng trong đô thị có yêu cầu về quản lý kiến trúc;
- Công trình hạ tầng kỹ thuật ở nông thôn chỉ yêu cầu lập Báo cáo kinh tế -
kỹ thuật đầu tƯ xây dựng và ở khu vực chƯa có quy hoạch chi tiết xây dựng
điểm dân cƯ nông thôn đƯợc duyệt;
- Công trình xây dựng ở nông thôn thuộc khu vực chƯa có quy hoạch phát
triển đô thị và quy hoạch chi tiết xây dựng đƯợc duyệt; nhà ở riêng lẻ ở nông
thôn, trừ nhà ở riêng lẻ xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn
hóa;
Thứ hai, Thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng.
- Bộ Xây dựng cấp giấy phép xây dựng đối với công trình cấp đặc biệt.
- UBND cấp tỉnh cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình xây dựng
cấp I, cấp II; công trình tôn giáo; công trình di tích lịch sử - văn hóa, công trình
tƯợng đài, tranh hoành tráng đƯợc xếp hạng; công trình trên các tuyến, trục
đƯờng phố chính trong đô thị; công trình thuộc dự án có vốn đầu tƯ trực tiếp
nƯớc ngoài, UBND cấp tỉnh đƯợc phân cấp cho Sở Xây dựng, ban quản lý khu
kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao cấp giấy phép xây
dựng thuộc phạm vi quản lý, chức năng của các cơ quan này.
- UBND cấp quận, huyện cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình,
nhà ở riêng lẻ xây dựng trong đô thị, trung tâm cụm xã, trong khu bảo tồn, khu
di tích lịch sử - văn hóa thuộc địa bàn do mình quản lý, trừ các công trình xây
dựng thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ Xây dựng và UBND cấp tỉnh.
- Cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng là cơ quan có thẩm quyền
điều chỉnh, gia hạn, cấp lại và thu hồi giấy phép xây dựng do mình cấp.
- TrƯờng hợp cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng không thu
hồi giấy phép xây dựng đã cấp không đúng quy định thì UBND cấp tỉnh trực
tiếp quyết định thu hồi giấy phép xây dựng.
29

Thứ ba, Yêu cầu đối với công tác cấp giấy phép:
Việc cấp giấy phép xây dựng công trình phải đáp ứng các điều kiện sau
đây:
- Bảo đảm các quy định về chỉ giới đƯờng đỏ, chỉ giới xây dựng; các yêu
cầu về an toàn đối với công trình xung quanh; bảo đảm hành lang bảo vệ các
công trình giao thông, thủy lợi, đê điều, năng lƯợng, khu di sản văn hóa, di tích
lịch sử - văn hóa và khu vực bảo vệ các công trình khác theo quy định của pháp
luật;
- Các công trình xây dựng, nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn di sản văn hóa,
di tích lịch sử - văn hóa phải đảm bảo mật độ xây dựng, đất trồng cây xanh, nơi
để các loại xe, không làm ảnh hƯởng đến cảnh quan, môi trƯờng;
- Công trình sửa chữa, cải tạo không đƯợc làm ảnh hƯởng đến các công
trình lân cận về kết cấu, khoảng cách đến các công trình xung quanh, cấp nƯớc,
thoát nƯớc, thông gió, ánh sáng, vệ sinh môi trƯờng, phòng, chống, cháy nổ;
- Bảo đảm khoảng cách theo quy định đối với công trình vệ sinh, kho chứa
hóa chất độc hại, các công trình khác có khả năng gây ô nhiễm môi trƯờng,
không làm ảnh hƯởng đến ngƯời sử dụng ở các công trình liền kề xung quanh;
- Khi xây dựng, cải tạo hệ thống các công trình hạ tầng kỹ thuật; phải tuân
theo cốt xây dựng của quy hoạch xây dựng;
Thứ tư, Những tiêu chí xác định công trình xây dựng sai giấy phép xây
dựng:
- Hành vi xây dựng sai phép đƯợc hiểu là xây dựng sai một trong các nội
dung của giấy phép xây dựng và các bản vẽ thiết kế đƯợc cơ quan cấp giấy
phép xây dựng đóng dấu kèm theo giấy phép xây dựng đƯợc cấp.
- Việc xây dựng nhà ở riêng lẻ thuộc một trong các trƯờng hợp sau đây thì
không coi là hành vi xây dựng sai phép:
30

+ Thay đổi thiết kế bên trong công trình mà không ảnh hƯởng đến việc
phòng cháy chữa cháy; môi trƯờng; công năng sử dụng; kết cấu chịu lực chính
hoặc kiến trúc mặt ngoài công trình;
+ Giảm số tầng so với giấy phép xây dựng đối với những khu vực chƯa có
quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 hoặc thiết kế đô thị đã đƯợc phê duyệt.
1.3.4. Tổ chức tập huấn, bồi dƯỡng kiến thức nghiệp vụ cho CBCC
quản lý về trật tự xây dựng đô thị.
- Về mục tiêu tổ chức tập huấn, bồi dƯỡng kiến thức nghiệp vụ cho CBCC
quản lý về trật tự xây dựng đô thị nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng, phƯơng
pháp thực hiện nhiệm vụ trong hoạt động công vụ của cán bộ, công chức và hoạt
động nghề nghiệp của viên chức, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức,
viên chức chuyên nghiệp, có phẩm chất đạo đức tốt, có bản lĩnh chính trị và
năng lực, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân, sự nghiệp phát triển của đất nƯớc.
- Về Nguyên tắc tổ chức tập huấn, bồi dƯỡng kiến thức nghiệp vụ cho
CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị: (1) Đào tạo, bồi dƯỡng phải căn cứ
vào tiêu chuẩn ngạch công chức, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức;
tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo, quản lý; vị trí việc làm; gắn với công tác sử dụng,
quản lý cán bộ, công chức, viên chức, phù hợp với kế hoạch đào tạo, bồi dƯỡng
và nhu cầu xây dựng, phát triển nguồn nhân lực của cơ quan, đơn vị; (2) Thực
hiện phân công, phân cấp trong tổ chức bồi dƯỡng theo tiêu chuẩn ngạch công
chức, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức, tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo,
quản lý; kết hợp phân công và cạnh tranh trong tổ chức bồi dƯỡng theo yêu cầu
của vị trí việc làm; (3) Đề cao ý thức tự học và việc lựa chọn chƯơng trình bồi
dƯỡng theo yêu cầu vị trí việc làm của cán bộ, công chức, viên chức; (4) Bảo
đảm công khai, minh bạch, hiệu quả.
31

- Về yêu cầu: việc đào tạo cán bộ, công chức, viên chức thực hiện theo quy
định của pháp luật về giáo dục và đào tạo, phù hợp với kế hoạch đào tạo, bồi
dƯỡng, đáp ứng quy hoạch nguồn nhân lực của cơ quan, đơn vị.
- Quyền lợi của cán bộ, công chức, viên chức đƯợc cử đi đào tạo, bồi
dƯỡng: (1) ĐƯợc cơ quan quản lý, sử dụng bố trí thời gian và kinh phí theo quy
định; (2) ĐƯợc tính thời gian đào tạo, bồi dƯỡng vào thời gian công tác liên tục;
(3) ĐƯợc hƯởng các chế độ, phụ cấp theo quy định của pháp luật; (4) ĐƯợc
biểu dƯơng, khen thƯởng về kết quả xuất sắc trong đào tạo, bồi dƯỡng.
- Trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức: (1) Thực hiện các quy
định về đào tạo, bồi dƯỡng cán bộ, công chức, viên chức; (2) Thực hiện quy chế
đào tạo và chịu sự quản lý của cơ sở đào tạo, bồi dƯỡng trong thời gian tham gia
khóa học; (3) Thực hiện quy định về đền bù chi phí đào tạo. [10]
1.3.5. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử phạt vi
phạm hành chính trong xây dựng.
Về thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trật tự xây dựng:
Thứ nhất, Các loại công trình vi phạm trật tự xây dựng:
Công trình xây dựng vi phạm trật tự xây dựng phải bị xử lý bao gồm:
- Công trình xây dựng theo quy định của pháp luât phải có Giấy phép xây
dựng mà không có Giấy phép xây dựng.
- Công trình xây dựng sai nội dung Giấy phép xây dựng đƯợc cơ quan có
thẩm quyền cấp.
- Công trình xây dựng sai thiết kế đƯợc cấp có thẩm quyền thẩm định, phê
duyệt; sai quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 đã đƯợc cấp có thẩm quyền
phê duyệt (đối với công trình xây dựng đƯợc miễn Giấy phép xây dựng).
- Công trình xây dựng có tác động đến chất lƯợng công trình lân cận; ảnh
hƯởng đến môi trƯờng, cộng đồng dân cƯ.
32

Thứ hai, Các biện pháp xử lý vi phạm trật tự xây dựng:
Tất cả các hành vi vi phạm trật tự xây dựng phải bị xử lý theo một hoặc các
hình thức sau đây:
- Ngừng thi công xây dựng công trình.
- Đình chỉ thi công xây dựng công trình, áp dụng các biện pháp ngừng cung
cấp điện, nƯớc: thông báo cho cơ quan có thẩm quyền không cung cấp các dịch
vụ điện nƯớc, các hoạt động kinh doanh và các dịch vụ khác đối với công trình
xây dựng vi phạm.
- CƯỡng chế phá dỡ công trình vi phạm.
- Buộc bồi thƯờng thiệt hại do hành vi vi phạm gây ra.
- Xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng. TrƯờng hợp vi
phạm nghiêm trọng có thể bị xử lý theo quy định của phapt luật hình sự.
Ngoài các hình thức, biện pháp xử lý nêu trên thì đối với chủ đầu tƯ, nhà
thầu thi công xây dựng, nhà thầu tƯ vấn thiết kế, nhà thầu tƯ vấn giám sát thi
công xây dựng công trình có hành vi vi phạm trật tự xây dựng đô thị còn bị nêu
tên trên website của Bộ Xây dựng và thông báo trên các phƯơng tiện thông tin
đại chúng.
Thứ ba, Thẩm quyền xử lý vi phạm trật tự xây dựng:
* Thẩm quyền của Thanh tra viên, cán bộ quản lý xây dựng cấp xã:
- Lập biên bản ngừng thi công xây dựng công trình, yêu cầu chủ đầu tƯ tự
phá dỡ công trình vi phạm.
- Kiến nghị Chủ tịch UBND cấp xã quyết định đình chỉ thi công xây dựng
hoặc quyết định cƯỡng chế phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng thuộc
thẩm quyền.
* Thẩm quyền xử lý vi phạm trật tự xây dựng đô thị của Chủ tịch UBND
cấp xã:
33

- Quyết định đình chỉ thi công xây dựng đối với công trình xây dựng vi
phạm thuộc địa bàn mình quản lý; quyết định cƯỡng chế phá dỡ đối với công
trình xây dựng vi phạm thuộc địa bàn do mình quản lý.
- Tổ chức thực hiện cƯỡng chế tất cả các công trình xây dựng vi phạm theo
quyết định cƯỡng chế của Chủ tịch UBND cấp xã, Chủ tịch UBND cấp huyện
và Chánh thanh tra Sở Xây dựng.
- Xử lý cán bộ dƯới quyền đƯợc phân công quản lý trật tự xây dựng để
xảy ra vi phạm mà không xử lý kịp thời, dung túng bao che cho hành vi vi phạm.
[1]
- Kiến nghị Chủ tịch UBND cấp huyện xử lý các trƯờng hợp vi phạm trật
tự xây dựng vƯợt thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã; xử lý cán bộ làm
công tác quản lý trật tự xây dựng thuộc thẩm quyền quản lý của Chủ tịch UBND
cấp huyện.
* Thẩm quyền xử lý vi phạm trật tự xây dựng của Chủ tịch UBND cấp
huyện.
- Quyết định cƯỡng chế phá dỡ đối với công trình xây dựng vi phạm do
UBND cấp huyện cấp Giấy phép xây dựng hoặc Sở Xây dựng cấp Giấy phép
xây dựng mà công trình xây dựng đó đã bị UBND cấp xã quyết định đình chỉ thi
công xây dựng.
- Chỉ đạo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức thực hiện cƯỡng chế
phá dỡ những công trình xây dựng vi phạm theo quyết định của Chủ tịch UBND
cấp huyện và của Chánh thanh tra Sở Xây dựng.
- Xử lý Chủ tịch UBND cấp xã và những cán bộ dƯới quyền đƯợc phân
công quản lý trật tự xây dựng đô thị để xảy ra vi phạm mà không xử lý kịp thời
hoặc dung túng bao che cho hành vi vi phạm.
* Thẩm quyền xử lý vi phạm trật tự xây dựng của Chủ tịch UBND cấp tỉnh.
34

- Ban hành những quy định, quyết định nhằm ngăn chặn, khắc phục tình
trạng vi phạm trật tự xây dựng đô thị trên địa bàn.
- Ban hành quyết định xử lý đối với Chủ tịch UBND cấp huyện và những
cán bộ dƯới quyền đƯợc phân công quản lý trật tự xây dựng để xảy ra vi phạm,
không xử lý kịp thời, dung túng bao che cho hành vi vi phạm.
* Thẩm quyền xử lý vi phạm trật tự xây dựng đô thị của TrƯởng phòng
chuyên môn giúp UBND cấp huyện quản lý xây dựng hoặc Chánh thanh tra xây
dựng cấp huyện (nếu có).
- Yêu cầu Chủ tịch UBND cấp xã ban hành quyết định đình chỉ thi công
xây dựng công trình, quyết định cƯỡng chế phá dỡ công trình vi phạm thuộc
thẩm quyền trong trƯờng hợp Chủ tịch UBND cấp xã không ban hành kịp thời;
đồng thời, đề nghị Chủ tịch UBND cấp huyện có hình thức xử lý kỷ luật đối với
Chủ tịch UBND cấp xã.
- Trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định xử lý đối
với những vi phạm vƯợt quá thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã; trình Chủ
tịch UBND cấp huyện ban hành quyết định cƯỡng chế phá dỡ công trình xây
dựng vi phạm theo thẩm quyền.
- Ban hành quyết định đình chỉ thi công xây dựng đối với công trình xây
dựng vi phạm trật tự xây dựng mà UBND cấp xã không kịp thời xử lý.
* Thẩm quyền xử lý vi phạm trật tự xây dựng của Chánh thanh tra Sở Xây
dựng.
- Quyết định đình chỉ thi công xây dựng công trình, quyết định cƯỡng chế
phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng đối với những công trình do Sở Xây
dựng hoặc UBND cấp huyện cấp Giấy phép xây dựng trong trƯờng hợp UBND
cấp huyện buông lỏng quản lý, không ban hành quyết định kịp thời.
- Kiến nghị Chủ tịch UBND cấp tỉnh xử lý Chủ tịch UBND cấp huyện, các
tổ chức cá nhân đƯợc phân công quản lý trật tự xây dựng để xảy ra vi
phạm. 35

Luận Văn Thạc Sĩ Quản Lý Nhà Nước Về Trật Tự Xây Dựng Đô Thị .doc

Luận Văn Thạc Sĩ Quản Lý Nhà Nước Về Trật Tự Xây Dựng Đô Thị .doc

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Similar a Luận Văn Thạc Sĩ Quản Lý Nhà Nước Về Trật Tự Xây Dựng Đô Thị .doc

Similar a Luận Văn Thạc Sĩ Quản Lý Nhà Nước Về Trật Tự Xây Dựng Đô Thị .doc (17)

Más de Nhận Viết Đề Tài Trọn Gói ZALO 0932091562

Más de Nhận Viết Đề Tài Trọn Gói ZALO 0932091562 (20)

Último

Último (20)

Luận Văn Thạc Sĩ Quản Lý Nhà Nước Về Trật Tự Xây Dựng Đô Thị .doc