Zaamar Mining Land degradation using Landsat data

1. Зайнаас тандан судлалын ерөнхий технологич
Н.Элбэгжаргал
n_elbegjargal@yahoo.com
elbegjargal@icc.mn
ҮНДЭСНИЙ ЗАЙНААС
ТАНДАН СУДЛАЛЫН ТӨВ
www.icc.mn
УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ СУДАЛГАА
МЭДЭЭЛЛИЙН ХҮРЭЭЛЭН

2. Агуулга
 Ашигласан мэдээ
 LANDSAT хиймэл дагуулын мэдний хэрэглээ
 Зураглал хийх аргачлал
 Үр дүнгийн жишээ зураг
 Гадаргын ус
 Авто зам
 Хөрсний эвдрэл
 Газрын бүрхэвч

3. Ашигласан мэдээ
Д/
д
Мэдээний
нэр
Хугацаа Мэдээний
төрөл
Мэдээни
й
масштаб
, хэмжээ
Тайлбар
1 Аймгийн
хил
2007 GIS-vector, shp 1:100,000
2 Сумын хил 2007 GIS-vector, shp 1:100,000
3 Сумын төв 2007 GIS-vector, shp 1:100,000
4 Хиймэл
дагуулын
замналын
хил
2009 GIS-vector, shp Хиймэл дагуулын
мэдээний
мэдээллийн
жагсаалт
5 Landsat
MSS
1973.10.26 Тоон, Geotiff 79 метр Спектрийн 4
сувагтай
6 Landsat
MSS
1989.08.21 Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 7
сувагтай
7 Landsat TM
5
1990.09.08 Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 7
сувагтай
8 Landsat TM
5
1992.10.15 Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 7
сувагтай
9 Landsat
TM 5
1995.08.2
1
Тоон,
Geotiff
30 метр Спектрийн 7
сувагтай
10 Landsat
TM 5
1999.07.2
3
Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 7
сувагтай
11 Landsat
TM 5
2000.09.1
1
Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 7
сувагтай
12 Landsat
TM 5
2002.07.2
3
Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 7
сувагтай
13 Landsat
TM 5
2004.08.3
1
Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 7
сувагтай
14 Landsat
TM 5
2006.09.0
4
Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 7
сувагтай
15 Landsat
TM 5
2010.08.3
0
Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 7
сувагтай
16 Landsat
TM 5
2011.07.16 Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 7
сувагтай
17 Landsat 8 2013.06.19 Тоон, Geotiff 30 метр Спектрийн 11
сувагтай

4. LANDSAT хиймэл дагуулын мэдээний хэрэглээ
http://landsat.usgs.gov/about_mission_history.php
ЛАНДСАТ хиймэл дагуулын мэдээний хэрэглээ нь
• Байгаль орчны мониторинг
• Агаарын бохирдол , агаарын чанар
• Гадаргын ус
• Хөрсний элэгдэл, эвдрэлийн судалгаа
• Газар тариалан, Ой болон нөөцийн судалгаа
• Газар ашиглалт, зураглал
• Геологийн судалгаа
• Ус судлал
• Далайн эргийн судалгаа
• Уул уурхай
• Байгалийн гамшгийн судалгаа
http://landsat.gsfc.nasa.gov/?p=3501

5. Landsat ETM+ мэдрэгч нь
Суваг
Спекртийн ялгах чадвар
(микрон)
Оронзайн ялгах
чадвар (м)
Хэрэглээ
1
0.45-0.515 ҮЗГ-ийн цэнхэр 30
Ус, хөрс ургамлын ялгаа, хүний үйл
ажиллагаагаар бүтсэн объект
2 0.525-0.605 ҮЗГ-ийн ногоон 30 Эрүүл ургамлын ойлт, хүний үйл
ажиллагаагаар бүтсэн объектын судалгаа
3 0.63-0.690 ҮЗГ-ийн улаан 30 Ургамлын ангилал, хөрс болон геологийн
бүтцийн судалгаа
4 0.75-0.90 Ойрын нил улаан 30 Тариалангийн ангилал, хөрс, ургамал,
газар-усны ялгааг харуулахад, ойн
ангилалд
5 1.55-1.75 Дундын нил улаан 30 Ургамлын усан агууламж, цас, мөс, үүлийг
ялгахад
6 10.40-12.5 Дундын нил улаан 60 Ургамал, үр тарианы гэмтэл, дулааны
эрчим шил, дулааны бохирдол, геодулааны
байршлын судалгаанд
7 2.09-2.35 Дундын нил улаан 30 Геологийн чулуулаг, хад асга, хөрсний
тархалт, хөрс, ургамлын чийгийн
агууламжийн судалгаанд
8 0.52-0.90 Панхроматик 15 Ус, авто зам, хүний үйл ажиллагаагаар
бүтсэн объект

6. Аргазүйн диаграмм
NDVI calculation
(Model)
Pre-Processing
(ERDAS,
ArcGIS)
NDVI 1973-
2013
Decision
Sub-Processing
Mean Processing
Data /Input, Output/
Таних тэмдэг
Landsat хиймэл дагуулын
мэдээгээр сэдэвчилсэн
бүтээгдэхүүн гаргах диаграмм
Landsat
TM,
1989
Landsat
MSS,
1973
Landsat
TM,
1990
Landsat
TM,
1992
Landsat
TM,
1995
Landsat
TM,
1999
Landsat
TM,
2000
Landsat
TM,
2002
Landsat
TM,
2006
Landsat
TM,
2010
Landsat
TM,
2011
Landsat
TM,
2013
Supervised
classification
Гадаргын
усны
зураг 1973-2013Land cover
1973-2013
ERDAS
IMAGENE 9.2
system
ArcGIS 10.2
system
Screen digitizer
Тухайн он бүр
дээр
Уул уурхайн
эвдрэлд
орсон талбай
Авто замын
сүлжээ
Spatial analysis
(Line density)
Авто замын
нягтралшли
йн мэдээ
Орон зайн давхцуулалт
Spatial analysis
(Overlay)
Supervised
classification
Бэлчээр,
Ой,
Газар
тариалан
1973-2013Landsat
1973-2013
Import
Судалгааны талбайгаар
тасдах (Clip by GIS vector)
Landsat-ын
сувгийн эх
мэдээнээс
NDVI-ийн гарган
авах
Анхан шатны боловсруулалтаас
гарч ирсэн Landsat-ын эх мэдээ
энэ нь судалгааны талбайгаар
таслагдсан он бүрийн мэдээ
Бодит тоон
утгатай (-1 +1)
NDVI
Landsat-ын
сэдэвчилсэн
мэдээгээр
судалгааны
талбай дахь
газрын
бүрхэвчийн
мэдээ гаргах
Газрын
бүрхэвчийн
сэдэвчилсэн
зураг гаргах
боловсруулалт
Газрын бүрхэвчийн
мэдээ 1973-2013
Landsat-ын
сувгийн эх
мэдээнээс
NDVI-ийн
гарган авах
NDVI Мэдээнээс
бэлчээр, ойг
ангилах
боловсруулалт

7. Үр дүн

8. Гадаргын ус
1973 1990 1992 1995 1999 2000
2002 2004 2006 2010 2011 2013

9. 82852749 м2
28840115 м2
55905300 м2
99817200 м2
126465300 м2
73341900 м2
68866819 м2
63798300 м2
59850900 м2
70509600 м2
72598500 м2
78208200 м2
76830300 м2
y = -0.0065x + 0.4453
R² = 0.0639
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
1973 1989 1990 1992 1995 1999 2000 2002 2004 2006 2010 2011 2013
%
Жил
Заамарын бүс нутгийн гадаргын усны хандлага
1973-2013 он.
Гадаргын ус (%)
Linear
(Гадаргын ус
(%))

10. 1973 1990 1992 1995 1999 2000
2002 2004 2006 2010 2011 2013
Авто зам

11. Авто зам
0.00
0.10
0.20
0.30
0.40
0.50
0.60
0.70
1973 1989 1990 1992 1995 1999 2000 2002 2004 2006 2010 2011 2013
25 км
28км
70км
74км
79км
83км
84 км
85 км
91км
91км
101км
108км
131 км
%
Жил
1973-2013 онуудын Заамарын бүс нутаг дахь авто зам
Series1

12. Авто замын
нягтшил
830368 га буюу
43 %
811549 га буюу
42 %
267876 га буюу
14 %
35387 га буюу
2 %
Авто замын нягтшил. 1973-2013
Замын нягтшилгүй замгүй
газар
Нягтшил маш бага
Нягтшил дунд зэрэг
Нягтшил маш өндөр

13. Хөрсний эвдрэл
1973 1990 1992 1995 1999 20001989
2002 2004 2006 2010 2011 2013

14. Хөрсний эвдрэлийн зураг
92 га
1044 га
1060 га
1060 га
1883 га
3208 га
3420 га
4398 га
4913 га
5378 га
7653 га
8029 га
8901 га
y = 0.0391x - 0.0757
R² = 0.9724
-0.10
0.00
0.10
0.20
0.30
0.40
0.50
1973 1989 1990 1992 1995 1999 2000 2002 2004 2006 2010 2011 2013
%
Жил
1973-2013 онуудын хоорондох Уул уурхайн нөлөөллийн улмаас эвдрэлд орсон хөрсний талбай хэмжээн
өөрчлөлтийн хандлага
Эвдрэлд орсон хөрс
Linear (Эвдрэлд орсон хөрс)

15. Газрын бүрхэвч
0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
1400000
1973 1989 1990 1992 1995 1999 2000 2002 2004 2006 2010 2011 2013
га
Жил
Заамарын бүс нутаг дахь газрын бүрхэвчийн ангийн талбай /га/ 1973-2013
Хуурай хээр
Хээр
Ойт хээр, ой, нуга
Уул уурайн талбай
Усан гадарга
Газар тариалан
Авто зам

16. 0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
700000
800000
900000
1000000
Хуурай
хээр
Хээр Ой, ойт
хээр, нуга
Уул
уурайн
талбай
Усан
гадарга
Газар
тариалан
Авто зам
230056
971277
479085
0 8285
55554
2487
Талбай(га)
Газрын бүрхэвчийн анги 1973 он
Series1

17. 0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
1400000
Хуурай
хээр
Хээр Ой, ойт
хээр, нуга
Уул
уурайн
талбай
Усан
гадарга
Газар
тариалан
Авто зам
206762
1228046
374877
1037 5591
128970
7027
Талбай(га)
Axis Title
Газрын бүрхэвчийн анги 1990 он
Series1

18. 0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
700000
800000
900000
Хуурай хээр Хээр Ой, ойт
хээр, нуга
Уул уурайн
талбай
Усан
гадарга
Газар
тариалан
Авто зам
277794
854161
671300
3124 6887
130637
8410
Талбай(га)
Газрын бүрхэвчийн анги 2000 он
Series1

19. 0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
Хуурай
хээр
Хээр Ой, ойт
хээр, нуга
Уул
уурайн
талбай
Усан
гадарга
Газар
тариалан
Авто зам
113907
1161741
516579
7219 7260
135513
10091
Талбай(га)
Газрын бүрхэвчийн анги 2010 он
Series1

20. 0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
700000
800000
900000
Хуурай
хээр
Хээр Ой, ойт
хээр,
нуга
Уул
уурайн
талбай
Усан
гадарга
Газар
тариалан
Авто зам
374077
821916
590194
8023 7683
137313
13103
Талбай(га)
Газрын бүрхэвчийн анги 2013 он
Series1

21. ÕªÐÑÍÈÉ ÝËÝÃÄÝË
21.09.0021.08.89

22. Çààìàðûí ðàéîíû áýë÷ýýðèéí óðãàöûí áàéäàë
Óðãàö:14-20 ö/ãà
Òàëáàé:980.8 ãà
16673.6 ö
Óðãàö: 8-11 ö/ãà
Òàëáàé: 812.7 ãà
7314.3 ö
Óðãàö: 5-8 ö/ãà
Òàëáàé: 204.7 ãà
1228.2 ö
Íèéò:
Òàëáàé:
Óðãàö: 25216.1 ö

23. ÕªÐÑÍÈÉ ÝËÝÃÄÝË, ªªÐ×˪ËÒ
Õºðñíèé ýâäðýë:
 1989: 32.28 ãà; 2000: 1998.34 ãà; Ǻðºº: 1966.06 ãà
1989 2000
• 1 Òàëáàé: 76.1 ãà
• 2 Òàëáàé: 342.6 ãà
• 3 Òàëáàé: 34.8 ãà
• 4 Òàëáàé: 916.7 ãà
• 5 Òàëáàé: 628.2 ãà
íèéò: 1998.4 ãà
Õºðñíèé çóðàã
1:100000
H= 0.35M x 199 840 00 ì2 x 1.2 TH/M3 =8393280 TH
/¯ðæèë øèìò õºðñ/
Õ ìºíãºí ¿íýëãýý = Í × Õ 1òí õºðñíèé ¿íý Õ ìºíãºí
¿íýëãýý =
= 8393280 X 4000 òºã = 335 731 200 00 òºãðºã

24. Ãîëûí ãîëüäðîëûí ººð÷ëºëò (175-ð ëèöåíç)1989 2000
1. 2.
3
Ãîëûí óðò:
1. 1989 îí:
1300.2 ì
2. 312.6260ì
áóþó 0.3126
êì óðò íü
3. Ǻðºº:
223.6575 ì
áóþó 0.2237
êì

25. ÓÑÀÍ ÑÀÍÃÈÉÍ ªªÐ×˪ËÒ
20001989
Õ¯ÍÈÉ ¯ÉË ÀÆÈËËÀÃÀÀÐ
43 ÓÑÀÍ ÑÀÍ ØÈÍÝÝÐ ¯¯ÑÑÝÍ