ANG PIYUDALISMO, MANORYALISMO AT SISTEMANG GUILD SA PANAHON NG MIDYIBAL. English translation: Feudalism, Manorialism and Guild system in Medieval times.

1. ARALIN 5:
ANG PIYUDALISMO,
MANORYALISMO AT
SISTEMANG GUILD SA
PANAHON NG MIDYIBAL

2. Pinagmulan ng Piyudalismo
Nagsimula ang Piyudalismo sa Europa nang biglang lumusob ang iba’t
ibang pangkat ng tao sa Europa katulad ng Vikings, Hungarian at Muslim.
Ang Vikings ay mga mananalakay na mula sa hilagang parte ng Europa.
Ang iba pang tawag sa kanila ay Norsemen o Taong Norse. Bihasa ang mga
ito sa gawain o kabuhayan na may kaugnayan sa tubig. Dahil sa kakulangan
ng mapagkukuhanan ng kabuhayan mula sa lupa, naging dahilan ito upang
magsimula sila sa pananalakay. Kinatatakutan ng mga tao ang Vikings dahil
sa biglaang pananakop nito. Agad nilang pinapatay ang mga tao kung ang
mga ito ay nagtangkang lumaban. Gayundin ang pagsusunog ng mga
tirahan na kanilang makikita kung kaya agad na lumilisan ang mga
naninirahan dito. Pinaniniwalaan na naghasik ng takot ang mga Vikings sa
mga bansa tulad ng Italya, Iceland, Pransya at Rusya.

3. Naghasik naman sa Europa ang mga Hungarian na nagmula pa sa Asya at doon
na rin nagtatag ng panahanan. Samantala ang mga Muslim naman ay kinatakutan
din sa pagsalakay sa mga lugar na malapit sa Dagat Mediterranean katulad ng
Italya na naging dahilan upang lisanin ng mga Italyano ang lupang kanilang
sinilangan.
Sa kabilang dako, ang mga pananakop na ito ay hindi nagawan ng solusyon
ng lider ng bawat pamahalaan ng nasabing lupain. Hindi sila na kayang
protektahan dahil sa pagkakaroon ng mahinang pinuno na nagsimula nang
mamatay si Charlemagne. Dahil sa pangyayaring ito, napilitan sila na humingi ng
tulong sa mayayamang tao na mayroong sariling hukbong-militar na makikita sa
iba’t ibang lalawigan sa Europa. Bilang kapalit sa tulong na proteksyon,
kinakailangang manilbihan ang mga pangkaraniwang mamamayan sa mga
maharlikang nagmamay-ari ng nasabing lupain.

4. Ang Sistema ng Piyudalismo
Ang mga maharlika na pinagkalooban ng lupain ng hari ay namuno
sa mga estado at lalawigan. Sila ay humihingi ng katapatan sa kanilang
mga tagasunod. Dito nagsimula ang isang sistemang pulitikal na umiral
sa Europa noong Ika-13 siglo. Hindi maitatanggi na ang lupain ang
basehan sa malaking bahagi ng sistemang ito. Dahil hindi pa lubusang
kilala ang paggamit ng salapi sa mga panahong ito kung kaya ang
lupain ang nagsisilbing kabayaran o kabuhayan ng mga mamamayan
dito.
Ang mayayamang angkan na mayroong pag-aaring lupain ay
naghahangad na magkaroon ng kanya-kanyang ari-arian. Kadalasan
na sila ay naghahangad na magkaroon ng manor o malaking lupang
pansakahan na kinokontrol o pagmamay-ari lamang ng mayayaman o
nakakaangat na tao sa kanilang lipunan.

5. Lipunan sa Panahon ng Piyudalismo
PANGINOON
BASALYO
KABALYERO
ALIPIN (SERF)
Ang sistemang
piyudalismo ay
nahahati sa iba’t ibang
pangkat ng tao. Ito ay
binubuo ng
panginoon, basalyo,
kabalyero at mga
alipin (serf)
Ang Panginoon ay
may-ari ng lupain na
nagkaloob sa basalyo,
taong pinagkalooban ng
lupa kapalit ng
proteksyon. Ang mga
Basalyo ay inaasahang
magiging matapat sa
panginoong may-ari ng
lupa.

6. Malaki ang papel na ginagampanan ng mga
kabalyero upang maipagtanggol ang kanilang
pinaglilingkurang panginoon. Nagsisimula ang
pagiging kabalyero sa edad na pitong taon, ang
tawag dito ay page. Bilang isang Page, itinuturo sa
kanya ang wastong pangangabayo at ang
paghawak ng armas lalung-lalo na ang paggamit ng
espada sa pakikipaglaban. Sinasanay rin nang
husto ang kanyang pangangatawan para sa
paghahanda sa mas mabigat na gawaing pisikal.

7. Sa pagsapit ng edad na 16 na taon, siya ay
tinatawag sa squire. Sa pagkakataon na ito ay
inaasahan nang mahusay sa pakikipaglaban
habang nakasakay sa kabayo. At habang hindi
pa ganap na “kabalyero”, dapat na pinagsilbihan
ang mga ganap nang kabalyero. Sila ang nag-
aasikaso sa mga personal na kagamitan ng mga
ito tulad ng espada at mga armas sa
pakikipaglaban gayundin ang mga personal na
kabayo na ginagamit ng mga ito.

8. Kapag dumating na ang edad na 21, ang titulong
iginagawad sa kanila ay ang chivalry o kabalyero.
Magiging ganap na ang kanyang tungkulin na
ipagtanggol ang kanyang lipunan. Sasaksihan ng
kanyang pamilya ang seremonyas na pagluhod sa
harapan ng isang panginoon habang tatapikin ng
mahina lamang ang kanyang balikat na sumisimbolo
sa pagiging isang tunay na tagapaglingkod. Bilang
isang kabalyero, inaasahan nang magiging matapat,
matulungin at magalang siya sa lahat ng
pagkakataon.

9. Ang pinahuli ay ang mga serf. Ito
ay ang lipunan na binubuo ng mga
pangkaraniwang tao o “masa”. Sila
ang sinasabing pinakamababa at
walang pagkakataon na magbago o
umangat ang estado sa lipunan
sapagkat ang kanilang buong buhay
ay nakatuon sa may-ari ng lupa na
kanilang sinasaka. Nagtrabaho sila
sa kanilang panginoon ng walang
bayad. Maaari lamang silang mag-
asawa kapag pinahihintulutan ng
kanilang panginoon.

10. Pagbagsak ng Piyudalismo
Lumalaganap ang piyudalismo sa mga bansa
sa Inglatera at pransya. Ngunit ang sistemang
ito ay lumalaganap din sa ilan pang mga bansa
sa Europa tulad ng Espanya, Italya, Poland,
Hungary at iba pang mga bansa. Unti-unting
bumagsak ito dahil sa mga sumusunod na
kadahilanan, ang pag-unlad ng kalakalan,
pagsilang ng mga bayan at paglaya ng mga
alipin na nagsilbi sa kanilang panginoon.

11. Ang Manoryalismo
Hindi lamang ang sistemang piyudalismo ang umusbong sa Panahon
ng Midyibal, nagkaroon din ng isa pang sistemang pang-ekonomiya na
tinatawag na “manor”. Ang salitang ito ay hango sa salitang Latin na
manerium na ang ibig sabihin ay malaking lupang pansakahan.
Maikukumpara ito sa tinatawag na hacienda sa kasalukuyan.
Matatagpuan sa malaking lupang sakahan na nito ang bahay ng may-ari
ng lupa o panginoon (landlord), tirahan ng mga serf o mga magsasaka at
ang lupang pansakahan. Mayroon ding simbahan na makikita sa loob ng
manor na pinamamahalaan ng pari. Mahalaga ang ginagampanang
tungkulin ng mga pinunong ito sapagkat sila ang nagsisilbing tagapayo
at tagapag-ayos kapag mayroong kaguluhan o hindi pagkakaunawaan
gayundin ang pagtuturo sa mga anak ng mga magsasaka. Bukod pa sa
mga ito makikita rin sa loob ng manor ang iba’t ibang pagawaan,
panaderya, pastulan at sakahan na pawang pagmamay-ari ng isang
maharlika.

12. Paglago ng mga Bayan
Ang pag-unlad ng kalakalan ay nagbunga ng malaking
pagbabago sa paglago ng mga bayan. Nagdulot ito ng
mga pagbabago lalung-lalo na agrikultura na nagbunsod
ng pagkakatuklas ng mga makabagong teknolohiya at
pamamaraan sa pagtatanim. Dahil rito sa mga
pagbabagong ito, higit na tumaas ang ani na nagdulot
naman ng masaganang pamumuhay sa mga
mamamayan. Nakatulong din ito nang Malaki upang
mapaayos ang mga kalsada at iba pang imprastraktura
na ginagamit upang mas higit na mapabilis ang kalakalan
o palitan ng mga produkto sa iba pang mga bayan o
lugar.

13. Ang Guild System
Ang sistemang guild ay isang samahan na binubuo ng mga
mangangalakal, negosyante, at mamimili na naglalayong
protektahan ang mga kasapi nito. Nagsimula ang samahang ito
nang umunlad ang Negosyo at pakikipagkalakalan sa Europa.
Maraming artisan at negosyante ang nahikayat na magtayo ng
kabuhayan na may kinalaman sa paggawa ng pagkain, damit,
sapatos at iba pang pangunahing pangangailangan ng tao. Dahil sa
paglago at pagdami ng mga negosyante na nagnanais na magtayo
ng nasabing Negosyo o kabuhayan, naisip ng mga mangangalakal
at artisan na bumuo ng samahan na naglalayong protektahan ang
kanilang kabuhayan mula sa labis na pagbabayad ng buwis sa
kinauukulan at pagbibigay ng de-kalidad na produkto sa mga
mamimili.

14. Hindi madaling mapabilang sa samahang ito
tulad ng inaakala ng marami. Kinakailangang
manilbihan muna ang isang indibidwal sa isang
punong artisano (master craftsman) sa loob ng 2
hanggang 7 taon na paninilbihan bilang
apprentice. Ang isang Apprentice ay inaasahan
nang maglilingkod sa punong artisan kapalit
lamang ang pagkain, damit at libreng pagtuturo
rito. Matapos na siya ay maging apprentice, siya
ay tatawaging journeyman. Siya ay mayroon
nang karapatan na maningil sa mga kabayaran
sa kanyang paglilingkod.