Punoi: Mario Pelleshka Klasa: 7A Shkolla: " Androkli Kostallari" Tirane / Shqiperi ( Albania)

1. Tema: Vendlindja ime
Lënda: Teknologjia e Informacionit dhe
e Komunikimit

3.  Prodhimet e tokes dhe te liqenit e bejne Pogradecin nje vend te
spikatur per nga kuzhina tradicionale dhe ajo e kultivuar. Mund
te permendim lakrorin me dy pete te pjekur ne saç, qullnikun,
byreket, kuleçet, pastermane, tavat e perimeve me oriz, tavat e
peshkut apo te mishit te pjekura ne furre, etj. Vetem korani,
peshku i famshem i liqenit ka dhjete receta gatimi, te cilat dine ti
gatuajne vetem mjeshtrit vendas. Ndersa nga embelsirat e
tradites me e preferuar mbetet bakllavaja.
Ne restorantet dhe hotelet e shumta mund te shijoni kuzhinen e
liqenit me gatime te skares apo ne tave. Nje specialitet me vete
jane edhe gatimet e shpendeve ne saç, apo kuzhina e gjahut, ku
nuk mungojne rosat, shapkat apo lepujt e eger. Edhe kuzhina e
huaj eshte interesante me varietet e saj te shumta. Te gjitha keto
prodhime mund te shijohen me raki rrrushi, mani, kumbulle dhe
veren e famshme te Pogradecit qe ruhet ne bute prej druri.

4. Pogradeci eshte banuar ne periudhen e neolitit ku ne
Buqeze, pergjate brigjeve te liqenit u ngriten vendbanime
palafite. Me vone gjate antikitetit kjo treve banohej nga
bashkesite ilire te Dasareteve, qe popullonin Mokren e
sotme dhe Enkelejdet qe jetonin pergjate fushes se sotme te
Buçimasit (Pogradecit). Qytetet e tyre Pelioni dhe Enkelana
u shderruan ne shekujt IV-III pk, ne qendra te rendesishme
urbane.
Me krijimin e shtetit ilir pas mesit te shekullin te V pk,
pushteti kaloi nga Taulantet tek Enkelejdet. Sipas historise
dime se mbreti i pare ilir ishte Sirra i Enkelejdeve. Nga
martesa e vajzes se tij Euridikes me Aminten e III te
Maqedonise, lindi mbreti i ardhshem Filipi i II-te, i ati i
Aleksandrit te Madh.
Ne vitin 167 pk treva e Pogradecit ra nen sundimin romak,
ku nga ana administrative do te beje pjese ne provincat e
Maqedonise dhe te Epirit te Ri. Me pas do te vijoje
pushtimi bizantin, trashegimni e se cilit eshte bazilika
rrenoje e Linit. Gjate mesjetes se mesme ne shekujt IX-XI,
Pogradeci do te kaloje edhe nje periudhe te pushtimit
bullgar, nga e cila do te trashegoje nje sere toponimesh
sllave, nga ku edhe ate Pogra-Dec qe do te thote qyteti nen
keshtjelle, pasi edhe sot qyteti ndodhet nen keshtjellen
antike dhe mesjetare. Me pas Pogradeci do te jete pjese e
Principates se Muzakajve, renia e se ciles i hapi rrugen
pushtimit te gjate turk, i cili vazhdoi deri ne vitin 1912.

5.  Shkolla e pare e arsimit shqip u hap ne vitin 1887 dhe
eshte shkolla e dyte ne Shqiperi pas asaj te Korçes, me
mesues Koço Sotirin.
Ne fillim te shekullit te XX-te, Pogradeci nis urbanizimin
e tij te shpejte. Do te ishin projektet e nje inxhinieri
francez, te cilat te zbatuara nga bashkia u ndertuan rruget
kryesore te qytetit. Projekti u zbatua me rrugen buze
liqenit, e cila nis sot ne hyrje te qytetit dhe perfundon ne
Tushemisht. Me pas u ndertua rruga e dyte e quajtur
‘’Rruga e Korçes’’. Ajo niste njelloj me te paren dhe vijonte
drejt lindjes duke u ngjitur ne lartesine e kodres se qytetit.
Midis ketyre dy rrugeve u bene edhe lidhjet me rruge te
tjera sekondare, te cilat u ndertuan sipas sistemit
kuadratik. Ato krijuan fizionomine e Pogradecit te
ardhshem, si qytet me planimetri moderne dhe hapesira
te gjelberta. Pergjate tyre u ngriten shtepite dykateshe dhe
vilat e para te pushimit, me te cilat ne vitet ‘30 shenohen
edhe fillimet e turizmit.
Ndersa ne vitet e Luftes se Dyte Boterore Pogradeci do te
kaloje pushtimet ushtarake italiane, greke dhe gjermane.
Pas Luftes, Pogradeci perjetoi Revolucionin Industrial te
periudhes se komunizmit. Keshtu nisi shfrytezimi i
minierave te qymyrgurit dhe hekur-nikelit, duke i dhene
perparesi industrise minerare. Per transportin e tyre drejt
industrive te perpunimit, qyteti u lidh ne vitin 1978 edhe
me rrjetin hekurudhor shqiptar. Stacioni i Gurit te Kuq,
disa km prane qytetit eshte edhe ekstremin i fundit i linjes
hekurudhore lindore, Durres-Pogradec

6.  Pogradecaret jane njerez te dashur dhe te afrueshem nga
natyra. Thjeshtesia dhe modestia jane te tjera tipare te
ketyre njerezve mikprites dhe punetore. Ata flasin nje
dialekt te veçante te Shqiperise se jugut, te afert me ate te
Korçes, por qe tingellon bukur dhe e ben te afert dhe
miqesor komunikimin. Te mesuar me traditen e vjeter te
turizmit, ata presin dhe percjellin ne çdo stine te vitit me
dhjetera vizitore dhe turiste. Por te paret qe, e provojne
kete ndjesi jane artistet, te cilet vijne vazhdimisht ketu per
te marre pjese ne eventet e shumta kulturore-artistike.
Nga pikpamja etnografike Pogradeci perbehet nga dy
nenzona, Mokra dhe Fusha e Staroves (Pogradecit). Dikur
pogradecaret visheshin sipas tradites popullore. Veshjet e
burrave perbeheshin nga kemisha e bardhe me menge te
gjera, xhamadani i leshte, poture prej leshi mbi te cilat
vendosej brezi, ndersa ne koke mbanin festen e bardhe
ose te zeze. Ndersa grate vishnin kemishe te gjate dhe te
mbyllur. Siper saj ato hidhnin nje jelek pa menge dhe te
qendisur, ndersa ne kembe mbathnin çorape leshi dhe
opinga me xhufke. Veshja e gruas kompletohej me
shamine e kokes, te zbukuruar me rruaza, temina apo
qendisma.

7.  I krijuar rreth 2 milion vjet me pare nga mbushja me uje e gropes
tektonike, Liqeni i Ohrit eshte i dyti per nga madhesia ne Shqiperi pas atij
te Shkodres. I ndodhur ne lartesine 695 m, ai ka nje siperfaqe prej 365 km2
nga te cilat Shqiperise i perkasin vetem 111.4 km2 . Gjithashtu ai eshte edhe
liqeni me i thelle ne gadishullin e Ballkanit me thellesi 287 m. Baseni i tij
dallohet per tejdukshmerine e ujerave ne te cilen rritet nje flore dhe nje
faune e pasur. Pastertia e ujit eshte nje tjeter karakteristike e liqenit te
Ohrit. Kjo vjen se ai furnizohet me uje nga burimet karstike te Shen
Naumit, Drilonit dhe Tushemishtit, si dhe nepermjet kanaleve
nentokesore nga liqeni i Prespes se madhe. Por liqeni Ohrit eshte liqen me
derdhje, pasi prej tij, ne Struge buron Drini i Bardhe, 172 km i gjate, nje
nga deget e lumit Drin. Pergjate bregut te tij jane vendosur qyteti i
Pogradecit dhe fshatrat e Linit, Hudenishtit, Memelishtit dhe
Tushemishtit, ne te cilat eshte zhvilluar edhe peshkimi i Koranit dhe
Belushkes, dy peshqve me te njohur nga 17 llojet qe rriten ne te. Per vlerat e
shumta qe bart liqeni i Ohrit eshte shpallur pasuri e Unesco-s.

8.  Plazhi e Pogradecit ndodhet brenda në qytet përgjatë shetitores "1
Maji". Është një plazh më rërë, ujë të pastër dhe mundësi për
argetim. Në Pogradec ka edhe disa plazhe të tjerë private e
publike, me rërë e guralece të vegjël. Jashtë qytetit janë plazhet
me ujë të kristaltë të Linit dhe Tushëmishtit.
 Pogradeci ka një muze të pasur me deshmi antikiteti dhe të kohës
së luftës, ka kishën e vjetër ortodokse, që quhet kisha e Shën
Mërisë dhe ndodhet në lagjen e vjetër të Pogradecit, si dhe një
kishë të re, më arkitekturë shumë të vecante të quajtur Ringjallja.
Qyteti gjithashtu ka dy xhami. Njera ndodhet në qendër të qytetit
dhe tjetra në lagjen e quajtur Goricë.
 Katër kilometër në lindje të Pogradecit ndodhet pika turistike të
Drilonit
 Pogradeci nje vend turistik.