1. @ vooruitkiiken en streven naar productontwikkeling en innovatie. Waar liggen de
uitdagingen en kansen voor Nederland? En op welke wijzeis de overheid hierbii betrold<en?
MEDIAPLANET
EXPERTS
Door Nienke Hoek
Maurice van Rooijen
Manager Búsiness strategy en development
N,4ovares en oprìchter Jonge Geesten@
Karin Sluis
Algemeen Directeur Wìtteveen+Bos
Ingrid de Bondt
Gedeputeerde Provincie Zuid-Holland
Maurice van Rooijen ¡s bus¡ness stra-
teeg bij Movares, strategisch ad-
viseur Duurzame Leverancier en
founder van Jonge Geesten. Met Jon-
ge Geesten biedt hij een label dat de
verschillende generaties met elkaar
verbindt en laat co-creëren.
'De Bouw & Infra moetbereid zijn om een ra-
dicale omslag te maken. Het gesloten sys-
teemvan de sectorleent zich primavoor
circulair denken. Dat besef lijkt langzaam te
komen. Zo heeft Nlingenieurs hetTijdelijk
Innovatieteam Circulaire Economie Bouw
opgericht. Bouwend Nederland heeft onlangs
steun toegezegd voor de pilot 'circulaire'
marktplaats van de Duurzame Leverancier.
Op de circulaire marklplaats kunnen par-
tijen þondstofferi en resþroducten, zoals
gebruikt zand, gratis aanbieden. Het moet
nog bliiken ofhet initiatief, onder de naam
circulaire leverancier, kans van slagen heeft.
Vanuit de marktwordt er in ieder geval en-
thousiast op gereageerd.'
Omslag naar duurzaamheid
ltet is namelijk niet langer een keuze hoe er
met duurzaam entransparant zijnwordt om-
gegaan. Hetbepaalt de toekomstvan de on-
geboren generatie. De sector is nog te sterk
gericht op een goedverdienmodel en te wei-
nig op eenbeterewerelcl. Daamaast moet
hetbesef komen dat de sector de omslag naar
meer duurzaamheid niet alleen kan maken.
Partijenbinnen maar ookbuiten de sector
moeten elkaar gaan helpen om totbetere
oplossingen te komen. Daar ziin formele en
informele leiders voor nodig. De co-creatie
NEDERLANDMVO.NL 1-1
'stappen' van theory U ert/of creatiespiraal
kunnen helpen met die bewrrstwording.
Daarnaast kunnen de verschillende gene-
raties veel beter met elkaar samenwerken.
Benut elkaars kwaliteiten om bedriifspro-
cessen te optimaliseren. Laat de nieuwe ge-
neratie de huidige generaties biivoorbeeld
helpen met nieuwe technologieën. Zorg er-
voor dat huidige generaties de nieuwe ge-
neratie on-the-fob blijven trainen. Op die
manier ontstaat er een proactieve uitwis-
selingvan informatie, kennis en wiisheid.
Wacht men tot de babyboomers met pensi-
oen zijn, dan lopen organisaties het risico
hun kemwaarden te verliezen. Je kunt geen
toekomst creëren zonder'revolutionair'
denken, ofwel met meer respect gaan kiiken
naar wat was en met compassie naar wie
gaankomen.'
Drie experts praten ons bii
'Laat de nieuwe generatie de huidige generaties helpen'
'Hoe blijven we de concurrentie wereldwijd voor'
Karin Sluis is algemeen directeur
van Witteveen+Bos en werd onlangs
verkozen tot rMeest krachtige per-
soon in de lnfrasector'.
'Het besef van het belang van duurzaam-
heid is erbinnen de sector, getuige Green
Deal Duurzaam GWW (Grond-, Weg- en
Waterbouw) waarin overheid, kennisin-
stituten en markt samen de Gww-sector
duurzamerwillen maken. We zien dat de
duurzaamheidsprincipes er wel zijn, bij-
voorbeeld dat je de hele levenscyclus moet
bekijken als ie een weg ontwerpt. Hoe ie die
principes vertaalt naar echt duurzame ont-
werpen, is nogvolop in ontwikkeling. Bin-
nen Witteveen+Bos werken we volgens een
aantal ontwerpregels waardoor onze ont-
werpen bijvoorbeeld klimaatbestendig ziin.
In de universiteiten ziin dit soort ontwer-
pregels nog in onderzoek en daardoor vind
je ze biivoorbeeld in de handboeken van
Rijkswaterstaat nog niet terug. Een mooi
voorbeeld hoe overheid, kennisinstitu-
ten en bedriiven in de praktijk bezig ziin is
Buildingwith Nature. De Zandmotor illus-
treert prachtig hoe natuurliike stroompro-
cessen voor de kust kunnen worden benut.
Een ander aspect is: hoe rnaak je de proiec-
ten duurzaam voor alle stakeholders, bij-
voorbeeld weggebruikers én omwonenden?
Samen streven
naar productontwikkeling
Het is lastig om innovaties in projecten te
brengen. Enerziids is dat een opgavevan
de overheid, die moet innovatie meer in de
aanbestedingen brengen. Anderzijds moet
de markt meer doen aaninnovatieve pro-
ductontwikkeling. De overheid heeft wel-
iswaar een cmciale rol, zii zijn neestal de
opdrachtgever. Maar diezelfde overheid
kiest vaak voor zekerheid en dat is begrij-
pelijk gezien de grote verantwoordelijk-
heid die ze heeft. Daarom wordtbinnen de
creen Deal Duurzaam GWW gezamenliik
vastgesteld welke innovatieproiecten prio-
riteit kriigen.
Tevens wil ik benadrukken dat er veel te
winnen valt als het gaat om duurzaam ge-
bruik van hoog opgeleide professionals.
Waar we in Nederland voor moeten waken,
is dat we teveel tijd kwiit ziin aan het uit-
voeren van controles en bureaucratie. Dat
staat innovatie echt in de weg. Ik pleit voor
meef duurzame samenwerking binnen en
tussen organisaties waarbii vertrouwen de
basis is. Dat is echt nodigwillenwe de con-
currentie wereldwiid voor bliiven.'
'Overheden halen meer kennis en kunde in huis'
lngrid de Bondt is gedeputeerde ver-
keer, luchtvaart, grondzaken bij
Provincie Zuid.Holland. Als provincie-
bestuurder is zij onder andere verant-
woordelijkvoor grote projecten als de
Rijnlandroute.
'Ik denk datwe in Nederland op een punt staan
dat we allemaal goede bedoelingen hebben als
het gaat om dtrurzaamheid, maar dat het in de
praktijk toch lastig is om er echt mee aan de
slag te gaan. Op dit moment is de tendens dat
risico s steeds meerbij marktpartiienworden
neergelegd en dat staat innovatie in de weg.
Overheden zijn de afgelopen tien iaar kleùrer
geworden, maar hoe kun ie als opdrachtgever
proiecten opduurzaamheid beoordelen als je
niet meer over de benodigde expertise beschikt?
Op dit môment zie je dat overheden toch weer
meer kennis en kunde in huis halen.
lnnovatiekracht inzetten
Contracten moeten dusdanig vorm krij-
gen dat de kracht, kennis en kunde van de
markt er beter in benut kunnen worden. In
tracébesluiten komt biivoorbeeld precies
vast te liggen wat er wordt gebouwd. Is het
tracébesluit eenmaal onherroepelijk, dan
moet de gekozen oplossing worden uitge-
voerd, ook al komt de aannemer met slim-
mere ideeën. Dat moet anders kunnen.
Tegelijkertifd is een omschakeling lastig:
tracébesluiten geven omwonenden meer
rechtszekerheid en overheden kunnen er
risico's mee afdekken.Willen we die inno-
vatiekracht vanuit de markt kunnen in-
zetten dan zullen we meer onzekerheden
moeten inbouwen en meer openheid van
zaken moeten geven.
Maar ook nieuwe duurzame oplossin-
gen durven in te zetten. Burgèrswillen
betrouwbare wegen en geen proeftuinen.
Vasthouden aan het oude leidt echter niet
tot verduurzaming. Bij een nieuw t11re as-
falt of nieuwe verlichting is van tevoren
niet precies in te schatten waar het toe
leidt. rerwiil het misschien wel leidt tot
extra kosten en overlast als bliikt dat de in-
novatie niet werkt. Dat risico moeten we
nemen.Willenwe echt sprongen maken op
hêt gebied van duu¡zaamheid, dan zullen
we de infrastructuur beschikbaar noeten
stellen voor nieuwe initiatieven enverder
moeten kifken dan ons eigen project. Daar-
om heb ik in de provincie Zuid-Holland
twee wegen aangewezen, een grote en een
kleine, waar innovaties getest mogen wor-
den. Want het is doodzonde als bedriiven
hun goede ideeën niet kunnen uitvoeren,
omdat ze niet getest kunnen worden in de
praktijk.'
Meer lezen over de ontwikkelingen in de infrastructuur? Ga dan naar nederlandmvo.nl